Stadsnieuws
l>t' Kijks-iiii<lilflni.
Daar November t 13 voor 's Rijks schat
kist schitterend kon genoemd worden, steekt
de uitkomst voor de afgeloopen maand (de
vierde oorlogsmaand) daarbij nóg ongunsti
ger af dan in gewone omstandigheden het
geval zou zijn. Het rainingseijfer van
f 15690733 werd toen overtroffen met
f 6 189 237 en in vergelijking met November
1912 was toen f 1 495430 meer ontvangen.
De opbrengst in November 1914 valt, ver
geleken met het ramingscijfer, intusschen
nog mee. In October (de derde oorlogsmaand,
die al gunstiger was) kwamen wij bij de
raming f 263615 te kort; thans is er
f 3->4 333 méér ontvangen dan voor een
maand werd gerekend (f 19849749). In
October verschilde de opbrengst met die der
overeenkomstige van verleden jaar f 1 742 661.
Dit was toen een vooruitgang vergeleken bij
Augustus en September en ook thans nog
is in dat opzicht de afgeloopen maand min
der ongunstig dan genoemde twee maanden
terwijl ook de vergelijking met het ramings-
eijfer, al was de uitkomst ongunstiger dan
in October, nog meevalt, want in Augustus
was, bij de raming vergeleken, de achterstand
f 3 947 320 en in September f 5 546 345.
Voor enkele middelen is er in November
nog vooruitgang geweest. De telegrafen en
telefonen hebben f 230 164 meer opgebracht,
een doorgaand verschijnsel gedurende den
oorlogstijd, naast een achteruitgang bij de
posterijen ditmaal van f526412; er wordt
veel te veel gebruik gemaakt van portvrij
dom aan militairen. Voorts is er toevallig
van de Staatsloterij een voordeelig saldo van
f 155 412 en hebben de menschen weer meer
liefhebberij gekregen in het jagen, want de
jachtakten brachten f 1275 meer op.
Al het overige is bedroevend, voor zoover
de einduitkomsten aangaat.
Al dadelijk treffen ons de cijfers van de
invoerrechten en de loodsgelden, die twee
thermometers van de handelsbedrijvigheid.
Bij de invoerrechten is echter een kleine
vooruitgang. In September werd van dat
middel ontvangen f 722 795, in October
f 932 028 en thans f 1 038 931. hetgeen echter
nog f314 822 minder isdan in November 1913.
Bij de loodsgelden zijn de cijfers iets on
gunstiger. In September kwam f77 610 bin
nen en in October f 98 999thans, over
November, slechts f90915. of f243598
minder dan in November van het vorige jaar.
De directe belastingen geven in de afge
loopen maand f215665 minder. Daartoe
wordt bijgedragen door tekorten bij de Grond
belasting f45917, bij de Bedrijfsbelasting
(hoofdsom) f125079 en bij de Vermogens
belasting f75781. Doch bij de opcenten op
beide laatstgenoemde middelen zien wij een
hoogere opbrengst van resp. f 184 252 en
f245450, terwijl ook de Personeele belasting
f 40 257 méér' aanwijst.
De accijnzen wijzen, in vergelijking met
November 1913. een tekort aan van f 867 865,
waarvan de suiker f 703 765, de wijn f io 778,
het zout f f 4 598, de bieren en azijnen
f 23 586, waartegenover het gedistilleerd
f 274 736 meer opbracht en ook van den
geslacht-accijns f100627 meer werd ontvan
gen. Dat ls vermoedelijk te danken aan de
voeding vai. vele vreemde monden, maar
men zou dan moeten aannemen, dat deze
zich niet geheel spenen van genotmiddelen.
De indirecte belastingen bleven f 1 137 134
ten achter, waarvan men echter moet aftrek
ken het tekort bij de successierechten van
f602416. De zegelrechten gaven f113900
minder, de registratierechten bleven met
f 379 759 achter en de hypotheekrechten
verminderden met f41016.
Minder gaven voorts: de waarborg der
gouden en zilveren werken f 26 340, en de
domeinen f r6 206.
Wij zijn nu bij de raming (over 11 maan
den) f5 4'7 034 ten achter (f185989585,
tegen f177 57254s) en over de elf maanden
va:' het dienstjaar is de achterstand thans
geklommen tot f4618500.
Van het geraamde eindcijfer over het volle
jaar ff 199 625 000) zijn wij nog f 21 032 452
afj daar tot dusver slechts f177592548 is
ontvangen. Gesteld, dat December ook een
kleine f 20 000 opbrengt, dat zal het geheele
tekort rufm 2 millioen bedragen, in plaats
van het traditioneele overschot.
De door II. M. geschreven Kerstgroet zal
Donderdag in den boekhandel verkrijgbaar
zijn.
De prijs is slechts 2,/2 cent.
Men weet, dat de opbrengst nagenoeg
geheel ten bate komt van het Kon. natio
naal steun-comité.
De Burgemeester houdt Woensdag en
Zaterdag geen spreekuur ten Raadhuize.
In het begin van Augustus, toen de moei
lijke cflgen, die wij doorleven, pas waren
aangebroken, hebben Burgemeester en Wet
houders met een beroep op den goeden
burgerzin, verzocht, de betaling van verschul
digde Gemeente-belastingen zooveel moge
lijk op tijdte willen doen.
Overeenkomstig hun verwachting hebben
zeer velen voldaan aan dat verzoek.
Met des te meer vertrouwen wordt ander
maal een beroep gedaan op de medewerking-
van allen, die nog belasting (waaronder ook
schoolgeld) aan de Gemeente zijn verschul
digd. Aan hen wordt dringend verzocht, hel!*
verschuldigde vóór 31 December a.s. te wil
len voldoen.
Met groote inspanning wordt er naar ge
streefd, de kwade gevolgen van de tijdsom
standigheden zooveel mogelijk te ondervan
gen en af te wenden. Dit kan echter alleen
als over voldoende kasgeld kan worden be
schikt. Moet dit worden geleend, dan is een
hooge rente verschuldigd, waardoor de kosten
zeer hoog worden. Dit kan worden voorkomen,
deze kosten kunnen worden bespaard, als
alle burgers hun belasting voldoen vóór 31
December a.s.
Stelt nu niet uit, doch geeft allen gehoor
aan dit alleszins billijk verzoek.
Van 1 Augustus tot 1 December is voor
15 millioen aan guldens aangemaakt en
aanmaak voor Indië niet medegerekend
voor 8 ton aan kwartjes en dubbeltjes. Alles
wordt gedaan om de intrekking der zilverbons
te bevorderen, hetgeen in de laatste weken
weer voor een groot bedrag geschiedde.
Thans wordt weer zilveren pasmunt aan
gemaakt. Guldens zullen worden geslagen
in elk geval tot het bedrag van 17 millioen
is bereikt en is dat niet voldoende dan gaat
men door.
De prijs van het zilver steeg aanmerkelijk
bij den aanvang van den oorlog, doch daalde
alweer, zelfs beneden den vroegeren prijs.
Dwang tot het weer in circulatie brengen
van het ten onrechte opgepotte zilver is
moeilijk uit te oefenende Minister van
Financiën vertrouwt echter, dat men zal in
zien, dat er in plaats van voordeel, nadeel
is te verwachten van het oppotten.
De 192ste openbare vergadering der Kamer
van Koophandel en Fabrieken, Zaterdagavond
onder voorzitting van den heer J. G e r.
KI eb er van 8.35 tot 9.15 ten Raadhuize
gehouden, werd bijgewoond door op éen na
alle leden en den Secretaris, den heer Hs.
P. van Haselen.
Afwezig was de heer Van Vollenhoven.
Ingebracht werden o. a.
een missive van het Gemeentebestuur
omtrent de op 10 November gehouden perio
dieke verkiezing voor de Kamer, waarbij
werden herkozen de heeren J. Ger. Kleber,
P. J. Hamers en H. van Haselen voor
kennisgeving; de g»wone periodieken, welke
ter lezing voorliggen aan het Secretariaat
der Kamer, Muurhuizen no. 13, en daarbij
onder meer een bericht van de Nederland-
sche Kamer te Dusseldorf o/er den handel
met Duitschland.
een missive van het Gemeentebestuur,
houdend bericht, dat een hoogere som voor
de Kamer wordt uitgetrokken ten einde het
tekort over het afgeloopen jaar te dekken
en haar alzoo zonder schuld te maken be
nevens een uitnoodiging om een begrooting
op te maken de Kamer antwoordde, dat
zij bereid is, een begrooting te ontwerpen,
welke te gelegener tijd zal worden bekend
gemaakt
van den Minister van Landbouw, Nijver
heid en Handel een statistiek van de scheep
vaart op de rivieren en kanalen over 1913
ter lezing
van de Ned. vereeniging voor handels
onderwijs het eerste jaarverslag der Handels-
hoogeschool te Rotterdam als voren
een verslag van het Bureau voor den
industrieelèn eigendom en den Octrooiraad
als voren
een verslag van het Bureau voor de sta
tistiek over den Arbeidsraad als voren
een statistiek van den in-, uit-, en door
voer in October 1914 als voren;
een circulaire van den Ned. Anti-Oorlog
Raad zal circuleeren op korten termijn.
Uit de vorige vergadering was aangehou
den een adres van E. Potjer in zake dè be
lasting op geraffineerd zout. Het stuk heeft
inmiddels gecirculeerd
De heer E y s i n k meent, dat het moet
aangenomen voor kenninsgeving. In het
ressort der Kamer zijn weinig of geen indus
trieën, die hierbij belang hebben. Het prijs
verschil zal miniem wezen.
De Voorzitter zegt, dat het prijsver
schil inderdaad niet groot is. Veel fabrieken
gebruiken juist ruw zout omdat dit veel voor
deel iger is.
Wordt besloten, het adres aan te nemen
voor kennisgeving.
Aan de orde is een adres van de zuivel-
fabrikanten aan de Tweede Kamer in zake
het tijdelijk heffen van uitvoerrechten en
houdend verzoek, deze niet toe te passen op
zuivelproducten.
De Voorzitter: Tal van Kamers en
industrieelen, de Vereeniging »Het vrije
ruilverkeer» en vele anderen zijn er tegen
gekant.
De heer H. van H aselen kan zich
uitstekend vereenigen met de missive. Toen
indertijd de landbouw in zeer ongunstige
conditie verkeerde, werd hem zeker soort
protectie verleend en is hij kunstmatig op
geheven. Al hetgeen kunstmatig is, moet
echter leiden tot verval en de landbouw
beleeft dan ook zeer moeilijke tijden.
De Voorzitter lacht een uitvoerbelas-
ting niet toe. Oppervlakkig zou men zoo
zeggen, dat zij wier product heel duur is,
wat moeten afstaan voor het algemeen doch
voor de controle zal weer een heel leger
ambtenaren noodig zijn. De productie-kosten
zijn veel hooger. Artikelen, waaraan veel
geld zou zijn te verdienen, mogen niet worden
uitgevoerd. De belasting zal daardoor betrek
kelijk weinig opbrengen. Zij had moeten
worden ingevoerd onmiddellijk bij het uit
breken van den oorlogthans is de winst
marge reeds lang overschreden.
Ook spr. zou het adres willen steunen*
Ook de heer Hamers kon zich zeer
goed vereenigen met het adres, althans wat
de zuivelproducten betreftechter niet met
het ontwerp in het algemeen, waarover
trouwens het advies der Kamer nog niet
is gevraagd.
De Voorzitter merkt op, dat de Kamer
ook ongevraagd advies kan geven.
De heer Meursing stelt voor, kort te
wezen en dit adres te steunen.
De heer H. van Haselen herhaalt, dat
hij zich zeer goed kan vereenigen met het
adres der zuivelfabrikanten, doch zegt, dat
ook hij zijn opinie zich voorbehoudt omtrent
adressen in den zelfden geest. Immers het
zou mogelijk zijn, dat enkele fabrikanten
zouden profiteeren ten koste van anderen.
De Regeering komt er te laat mee. Het
wordt een schermen in de lucht, waardoor
enkele industrieën zullen worden getroffen.
De heer Meursing: De groote winsten
zijn tóch al gemaakt.
De heer E y s i n k meent, dat er nog wel
groote winsten te maken zijn, bijvoorbeeld
met artikelen, welke een oorlogvoerende mo
gendheid noodig heeft.
De Voorzitter acht de maatstaf niet
goed. De grondstoffen zijn zooveel duurder
geworden. Als bijvoorbeeld een bakker zijn
brood nu duurder verkoopt, maakt hij nog
geen winst, want de tarwebloem is wel twee
maal zoo duur als vroeger.
Met algemeene stemmen wordt hierna be
sloten, dit adres te steunen.
Aan de orde is het onderzoek der geloofs
brieven.
De heer Meursing rapporteert namens
de Commissie van onderzoek, dat zij accoord
zijn bevonden en adviseert tot toelating der
herkozen leden,
Aldus besloten.
Aan de orde is de verkiezing van een
Voorzitter eii diens plaatsvervanger.
Herkozen worden als Voorzitter de heer
J. Ger. Kleber en als zijn plaatsvervanger
de heer H. Meursing.
De heer H. van Haselen wenscht als
oudste lid den Voorzitter geluk met zijn
herbenoeming en hoopt en vertrouwt, dat
deze. ondanks het klimmen der jaren, èn als
lid èn als Voorzitter met onvertiauwden ijver
de belangen van den handel en de nijver
heid zal bevorderen (instemming) en com
plimenteert ook den heer Meursing.
Aan de orde is de rondvraag,
De heer H. van Haselen: Is 't be
kend of de lichten aan den mond der Eem
reeds branden
De heer Eysink: In de jongste Raads
vergadering zijn de plannen goedgekeurd.
Het wordt iets goeds.
De heer H. v a n Haselen: Ik moet
tot mijn spijt constateeren, dat nu reeds in
dit tweede najaar de verlichting nog niet in
orde is, tejwijl zij zoo gemakkelijk in den
afgeloopen zomer had kunnen worden aan
gebracht. Verleden jaar is de stoomboot
Burgemeester van Amersfoort» nog vast
geraakt door de duisternis.
De Secretaris, de heer H. P. van
Haselen, deelt mee, dat hij bij de jongste
schouw heeft gezien, dat op het Ooster- en
het Westerhoofd twee behoorlijk hooge
ijzeren torens zijn geplaatst, die als onderdeel
van de lichten zullen dienen. Het zal een
groote verbetering zijn.
De heer Eysink kan hieraan toevoegen,
dat zoodra dit systeem van verlichting met
persgas bekend was, B. en VV. alle moeite
hebben gedaan om het te verkrijgen. Er
moesten echter Waterstaats-autoriteiten in
gekend, doch B. en W. hebben allen moge
lijken spoed betracht.
De Voorzitter: In ieder geval is er
reden tot dankbaarheid. Ik hoop, dat spoedig
de mededeeling komt, dat de lichten zijn
ontstoken, hetgeen zeer in het belang zal
zijn van de schipperij en dus voor den han
del en de nijverheid.
De vergadering wordt hierna gesloten,
Evenals vorig jaar zal het prachtig carillon
van den Lieve Vrouwe-torcn het Kerstfeest
inleideu.
Aanstaanden Donderdagavond van 8 tot
9 zal de heer S. A. van Kalveen, de stads-
klokkenist, Iiemony's klokken Kerstliederen
doen beieren.
Op de Nieuwe Algemeene begraafplaats
werd gistermiddag het stoffelijk hulsel ter
aarde besteld van den lieer P. C. II. Britt
in leven landmeter bij het kadaster en lij
van den Gemeenteraad.
Op den doodctiakker waren saamgekomen
Burgemeester en Wethouders met den waar
nemend Gemeente-secretaris, vele Raadsleden
debewaardervan de hypotheken en het kadas
ter, de oud-bewaarder en andere hoofdamb
tenaren van dit dienstvak.
De Burgemeester herdacht in zeer waar-
dcerende bewoordingen hetgeen de ontslapene
voor de Gemeente heeft gedaan. De hoofd
ingenieur-verificateur van het kadaster roemde
hem als hoogst verdienstelijk en plichtge
trouw ambtenaar.
Luitenant J. P. Briët bracht als oudste
zoon den dank der familie voor de hartelijke
belangstelling in haar groot verlies.
Na zeer trouwen dienst gedurende 43 jaar
is den heer If. W. Ebert, op zijn verzoek,
eervol ontslag verleend als concierge van
de Hoogere Burgerschool, die hem zoo lief
is geworden en door welke hij, zoowel van
den kant der leeraren als van de zijde der
leeringen, zoozeer werd gewaardeerd.
Leeraren en leerlingen, wetend hoe heel
zwaar het hem valt, te scheiden, van z ij n
school, die hij immers ook nog openen, heb
ben getracht hem dit heengaan zoo licht
mogelijk te maken. In de Gymnastiekzaal
werd heden, in tegenwoordigheid van allen,
afscheid van hem genomen, nog eens weer
gezegd hoe zeer men hem waardeerde. En
als blijvend aandenken werd hem namens
leeraren en oud-leerlingen een welgevulde
enveloppe en namens de leerlingen een zeer
fraaie leunstoel aangeboden.
Moge, na een zóo welbesteed leven een
nog lange rust zijn deel wezen.
Hij heeft dien zoo ten volle verdiend.
Tot concierge der Hoogere Burgerschool
is benoemd J. van Dijkhuizen.
Tot tijdelijk amanuensis, voorloopig voor
éen jaar, aan Gymnasium en Hoogere Bur
gerschool E. A. Struijkenkamp, uit Delft,
De Phoenix-brouwerij heeft een nieuw
eermetaal kunnen voegen hij de vele, welke
zij reeds verwierf.
Op de Koloniale tentoonstelling te Sema-
rang is haar een zilveren medaille toegekend.
Ten behoeve van Belgische kindertjes is
onder leiding van dr. I. M. de Haas (Wijers-
straat) in het perceel Muurhuizen 63 inge
richt een ziekenhuisje.
Ook hierbij bewees de plaatselijke afdee-
ling van het Ned. Roode Kruis weer haar
goede diensten.
Het is thans zeker, dat de nog in de
Infanterie-kazernes geïnterneerden worden
ondergebracht in de barakkenkampen bij
Soesterberg, waar nog 10 barakken zullen
worden bijgebouwd, vier in het eerstbetrokken,
en zes in het andere kampement.
Begin December werden vijf hier geïnter
neerde Belgische officieren uit hun rang
ontzet.
Zonder te worden gehoord, hetzij door een
Belgische, hetzij door een Nederlandsche
commissie van onderzoek.
We kunnen natuurlijk niet beoordeelen of
de hoofdofficier al dan niet zijn plicht heeft
gedaan doch zijn onderhebbendihadden
slechts te gehoorzamen aan zijn bevelen.
Zij zijn thans overgeplaatst naar Leeuwar
den en de meesten moeten daar leven van
het soldaten-tractementdat is van éen dub
beltje.
Bij een dansavondje in café Otte werd
Zondag door Belgische onderofficieren een
collecte gehouden voor de kameraden aan
het front, met de bedoeling daarvan een
Kerst- dan wel Nieuwjaarsgave te zenden,
Aan den balletmeester, den heer D. Ock-
huysen, kon f14.15 worden ter hand gesteld.
In de barakkenkampen bij Soesterberg is
een dergelijke inzameling gehouden, welke
ruim f500 opbracht en een waarbij een
kleine f300 werd bijeengebracht voor de
Nederlandsche militairen.
De zanguitvoering, Vrijdagavond door mo-
juffrouw Elly Geuer met haar leerlingen in
«Amicitia» gegeven ten bate van het plaat
selijk steun-comité, is een groot succes ge
weest. De zaal was gelukkig heel goed be
zet, vrouwenkoor en kinderkoor zongen
opperbest en de sopraan-soliste, mejuffrouw
A. Bollen, uit Utrecht, voltooide het geheel.
De Kerst-cantate werd gezongen bij een
prachtigen Kerstboom en een met zorg ge
kozen levensgroote beeldengroep.
't Was een heel mooi geheel.
De «Alliance fran<;aise« deed haar vijfde
extra-bulletin het licht zien.
Voor belangstellenden is het kosteloos
verkrijgbaar aan het Secretariaat, Korte
gracht 9.
De A. N. W. B. besloot Zondag in zijn
jaarvergadering zonder hoofdelijke stemming
om voor f 50 000 deel te nemen in de Oor-
logsleening.
Een sympathieke daad te meer, die, behalve
bij de 35 000 leden van den bond, navolging
