Zaterdag 19
Juni 1915.
No 8583
64e Jaargang.
Stadsnieuws
Utguvtt van de Naamlooze Vennootschap „l)e Amersfoortsche Courant, voorheen Firma A. li. van Cleeff".
H 00 F D- RED A TEUR
F. J. FHSDSEZZS.
AMER S I- OUKT.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond. Abonnement per 3 maanden 1.
tranco per post ƒ1.15. Advertanti n 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel-
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieSle- en onteigenings-
advertentién per regel 15 cent Reclame* 15 regels ƒ1.25. Bewijsnummers naar buiten
worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advèrteutieu van buiteu de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
B U KEAU:
KORTKCRACHT 9.
Postbv» 9»; Telefooi
KENNISGEVINGEN.
Burgemeester en Wethouders van Amersfoort
Brengen ter kennis, dat hij hen is ingekomen
een verzoekschrift van THERESIA BREUER,
weduwe van J. G. van UNEN, koffiehuishoud
ster, wonende te Amersfoort, ore. vergunning
voor den verkoop van sterkeu drank in het
klein, voor gebruik ter plaatse van verkoop in
de beneden-lukiiiteil van tiet perceel Stations
straat no. 3, alhier,
dat binnen twee weken na deze bekendmaking
een ieder schriftelijke bezwaren Ugen het ver
kenen der vergunning kan inbrengen.
Amersfoorr, 16 Juni 1915.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester,
Van RANUW1JCK.
De Secresaris,
A. R. VEENSTRA.
De Burgemeester van Amersfoort
brengt ter algemeene kennis, dat, blijkens
ontvangen schrijven van het Bureau voor
Consultatie bij de Arrondissements Recht
bank te Utrecht, dit bureau met ingang van
1 Juli a.s. niet meer alleen in Burgerlijke
Zaken advies en rechtskundigen bijstand
verleent, doch ook zijne werkzaamheden uit
breidt tot het Strafrecht, Staatsrecht, Admi-
nistratiefrecht en Fiscaal recht, en dat genoemd
bureau van dien datum af, zonder bewijs
van onvermogen, doch uitsluitend voor on-
en minvermogenden kosteloos advies en
rechtskundigen bijstand zal verleenen in
alle zaken waarin dit wordt vereisobt.
Het bureau houdt zitting eiken Vrijdag
middag om drie uur en eiken Donderdag
avond om half acht in de advocatenkamer
van het Paleis van Justitie, aan de Hambur
gerstraat te Utrecht.
Amersfoort, 17 Juni 1915.
De Burgemeester voornoemd,
Van RANDWIJCK.
Burgemeester en Wethouders van Amers
foort.
Maken bekend, dat met ingang van iS
Juni goedkoope visch zal worden beschik
baar gesteld in de winkels van
G. BUNTE, Langestraat,
W. CLAES, Langestraat,
H. J. SCHWITZNER, Appelmarkt.
Niettegenstaande de prijzen laag zullen
wezen, zal de hoedanigheid goed zijn,
omdat de inkoopsprijs alleen verhoogd wordt
met een billijke provisie.
Evenmin als het brood is deze visch uit
sluitend bestemd voor sommige personen
iedereen mag ze koopen.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester,
Van RANDWIJCK.
De Secretaris,
A. R. VEENSTRA.
Amersfoort, 16 Juni 1915.
De Burgemeester en Wethouders van Amers
foort,
Gelet op art. 264 der Gemeentewet,
Doen te weten, dat het primitief kohier der
Struatbelasting
en dat het 2e gedeelte van bet primitief kohier
der
Inkomstenbelasting
over het dienstjaar 1915, goedgekeurd door Ge
deputeerde Staten vun Utrecht, in afschrift
gedurende vijf maanden op de Secretarie der
Gemeente voor «en ieder ter lezing liggen.
Amersfoort, 19 Juni 1915.
Burgemeester en Wet houders
voornoemd,
De Burgemeester,
Van RANDWIJCK.
De Secretaris,
A. R. VEENSTRA.
Enquête
geest en protectionisme in het algemeen
een dusdanige onderlinge benadeeling der
volkeren in, dat zij moeten worden gerekend
tot de voorname oorzaken van naijver, wrij
ving en bewapening.
Verschillende teckenen wijzen er dan ook
op. dat de handelspolitiek speciaal die,
welke betreft de koloniale gebieden bij
de aanstaande vredestraktaten een punt van
onderhandeling of bespreking zal uitmaken.
Het zal echter van groot belang zijn, dat
bij de overweging of de tot nu toe gevolgde
politiek zal worden prijs gegeven dan wel
beperkt, ook de stem der practijk wordt ge
hoord. Klemmender dan de theoretische
gronden zal de uitspraak zijn, die deze heeft
te doen. Noodig is concrete kennis van de
schade, die bepaalde maatregelen in de prac
tijk opleveren en van de voor- en de ua-
deelen, die van wijziging in de richting van
vrijhandel, of althans van gelijke behandeling
der naties, zijn te verwachten.
Het is echter te vreezen, dat als eenmaal
de tijd der onderhandelingen is aangebroken,
de gelegenheid zal ontbreken om enquêtes
in te stellen naar heigeen de mannen der
practijk denken van een wijziging der han
delspolitiek.
Het is op grond van deze overwegingen,
dat de Nederlandsche Anti-Oorlog Raad"
in samenwerking met anti-oorlogscentra in
andere landen en met medewerking van de
«Union des associations internationales», heeft
gemeend deze enquête te moeten organiseereu.
Het doel dezer enquête is niet, inlich
tingen te ontvangen over de nadeelen, welke
het gevolg zijn van maatregelen in den
tegenwoordigen oorlogstoestand genomen,
doch een beeld te bekomen van de gevolgen,
voortvloeiende uit de regelen, welke golden
vóór den oorlog, toen de toestand zooge
naamd normaal was.
Het inkomend materiaal zal tot overzich
telijke rapporten worden verwerkt, daarna
aan de verschillende Regeeringen, aan de
Wetgevende lichamen en aan de pers wor
den toegezonden en aldus, naar de N. A O.R.
hoopt, kunnen bijdragen tot het wegnemen
van een belangrijke oorlogsoorzaak.
Een bijzondere commissie uit den «Neder
landsche Anti-Oorlog Raad», bestaande uit
prof. dr. D. van Embden, mr. dr. D. A. P. N.
Kooien, mr. dr. II. J. Romeijn en F. M.
Wibaut, heefc zich belast met de bewerking
der inkomende antwoorden.
van den Nederl. Anti-Oorlog Raad i
Handelspolitiek.
Naar veler meening houden expansie - -
in het bijzonder expansie in protectionistischen
Tot 12 Juni hebben zich bij den N. A. O. R.
in totaal aangesloten 955 vereenigingen in
alle oorden des land3.
Mier en krekel.
Wie herinnert zich niet de uit zijn school
jaren zoo goed bekende fabel van Lafontaine,
waarin wordt gedaan het aardige verhaal
van den krekel, welke den geheelen zomer
had gezongen zonder voor winter-provisie
te zorgen, en die, toen de herfstwind den
grond kaal en hard woei. geen enkel stukje
vlieg of worm had, en noodgedrongen met
zijn hongerige maag naar zijn buurvrouw,
de mier. liep en daar een zoo snibbig ant
woord kreeg.
Dikwijls schiet het ons te binnen als we
in een bakkerij of op een mooien zomer
avond het eigenaardig krekelgezang hooren,
dat strikt genomen geen gezang is, maar
toch zoo lieflijk muzikaal klinkt en zulke
heerlijke, zotnerachlige herinneringen wekt.
Soms ook, als wij het werkzaam gewriemel
van een troepje spreekwoordelijk «nijvere»
mieren gadeslaan, welke met vereende krach
ten een betrekkelijk groot stuk eetwaar naar
hun provisiekelder sleepen.
Maar vooral denken wij er aan, zoo vaak
wij duidelijk voelbaar in aanraking komen
met een menschelijken krekel hetzij die
dan al of niet door menschelijke mieren op
onmenschelijke wijze wordt te woord gestaan.
Wie heeft nooit op zijn weg zoo'n men
schelijken krekel ontmoet? Zorgloos, onbe
dacht, leeft hij van den eenen dag op den
anderen. Hij is niet kwaad, och neen, dikwijls
heel goedhartig, meestal heel gezellig en
vermakelijken ook wel mededeelzaam zoo
lang hij iets mee te deelen heeft. M iar zoo
dra dat bij toeval niet het geval is en hij
laat dit in hoofdzaak over aan het toeval
eischt hij een even groote mededeelzaamheid
van wie niet gewend zijn, hun budget aan
het toeval over te laten. Hij wordt dan een
ware plaaggeest voor zijn omgeving, met
name voor zijn bloedverwanten, die altijd
over hem pruttelen, maar toch telkens, half
uit medelijden, half om de eer van den
familienaam, er weer toe komen, hem te
ondersteunen. Als men van een sprinkhanen
plaag spreekt, dan is daarbij de talrijkheid
van de insectenzwermen de voornaamste fac
tor; maar éen sprinkhaan van de thans
bedoelde soort kan voor zijn naastbestaanden
al lastig genoeg zijn.
Wat de mieren betreft, een oud woord
luidt: «gaat tot de mieren en wordt wijst.
Zonder twijfel zijn de mieren wijs, wat
betreft hun werkzaamheid en voorzorg en zij
kunnen het niet helpen, dat de menschen,
die hen in deze eigenschappen evenaren, dik
wijls vervallen tot min aangename bijhoe-
danigheden.
Zuinigheid is ontegenzeglijk een deugd,
welke vooral wordt gewaardeerd door Aaltje,
de legendariche keukenmeid. Soms bedriegt
echter de zuinigheid de wijsheid, zooals
wanneer iemand met een spoorwegboekje
'van het vorig jaar op reis gaat en daardoor
den trein minst.
Dat zuinigheid niet altijd behaaglijk aan
doet, blijkt reeds uit de zegswijze«Wat
kijk je zuinig» maar als zij overslaat tot
gierigheid, dan is het heelemaal mis. Laat
ons echter eerlijk erkennen, dat er heel zui
nige menschen zijn, die toch volstrekt geen
aanleg hebben tot gierigheid.
Het is meer dan een gradueel, het is een
qualitatief verschil, dat o.a. aan den dag
komt door al of niet onmenschelijkheid jegens
«krekels».
't Valt moeilijk te zeggen, wat het ergst
is voor een gezinals de man een mier is
en de vrouw een krekelof omgekeerd de
man een krekel en de vrouw een mier.
In het eerste geval werkt de man hard,
allicht met lust en met succes; maar de
vrouw heeft zóo veel noodig, dat er nooit
genoeg in kas is. Soms is zij lichtzinnig,
soms alleen maar aan weelde verwend en
een slechte financierster. Zij «kent de waarde
van het geld niet», zooals de volksterm
luidt; «past niet op de kleintjes», bedenkt
niet «dat kruimeltjes óok brood» zijn. Is dan
de man een echte mier, in dien zin, dat hij
alleen maar opgaat in zijn beroep, dan zal
hij dat nooit leeren. Eischt hij, bij reactie,
kleingeestige zuinigheid, hetgeen in Frankrijk
als «économie de bouts de chandelle» ge
brandmerkt wordt, dan krijgen zij weder-
keerig hoe langer zoo meer grievenen
vooral indien de buitenwereld begint met
zich er meer te bemoeien, wordt het huwe
lijk hoe langer zoo ongelukkiger.
Is omgekeerd de vrouw een mier en de
man een krekel, dan loopt zij veel gevaar
om óf een sloof óf een heibei te worden. Op
zijn minst genomen, lijdt de liefde sterk onder
deze disharmonie. Want mevrouw Mier wordt
hoe langer zoo koeler, ondanks de onprac-
tische geschenken, welke mijnheer Krekel
haar in zijn allerhartelijkste buien thuisbrengt.
Op Gustave Doré's illustratie van ge
noemden fabel, welken we in den aanhef in
herinnering brachten, werpt de mier een
gegoede boerin al breiend, een kouden,
minachtenden blik op den krekel, een arme
straatzangeres, die, met een guitaar in de
hand om onderstand komt vragen. Zulk een
blik valt ook menig krekelachtig echtgenoot
te beurt, als hij blijkt «over den balk te
gooien», hetgeen zij met moeite uitspaart.
En allicht staan de kinderen er dan even
onheilspellend als op deze prent bij te kijken.
Intusschen hebben zij, zonder twijfel, meer
kans, dat er iets van hen terecht komt, als
de mierenaard aan moederszijde is.
Men kan het thema ook nog in dezer voege
varieeren, dat men zich voorstelt hoe het
gaat als beide echtgenooteu mieren, of wel
beiden krekels zijn. i>
Van twee mieren kan men niet anders
verwachten dan dat zij in rust en vrede leven
men kan alleen hopen, dat zij niet al te hoog-
hartig-ongenadig zijn jegens eiken zweem
van krekelachligheid in hun nabijheid.
Twee krekels kunnen ook wel een poos
lang eensgezind zijn; maar dat loopt toch
spaak fen dan geelt de een den ander de
schuld van dé ellendevooral indien er jonge
krekeltjes bijkomen. Die worden dan onder
het opgroeien de dupes van den toestand
tenzij ooms en tantes zich over hen erbarmen.
En dan wordt gaandeweg het huishouden
hetgeen de volksmond, met een woordspeling
aan het schuitenvoerdersvak ontleend, «een
schip van bijleg» pleegt te noemen.
Als de krekelriatuur er eenmaal in zit,
is zij er niet meer uit te krijgen» zeggen
de mieren.
't Kan wel zijn, dat zij in de meeste ge
vallen gelijk hebben maar toch, opvoeding
en omstandigheden kunnen de zaak wijzigen.
Eens heb ik iemand heelemaal zien ver
anderen, Maar dat had een bijzondere oorzaak.
Hij was ontegenzeglijk een geboren krekel-
natuur en daarom onmogelijk pasklaar te
maken voor zijn vaders kantoor. De vader
wou het dwingen, doch het lukte niet; de
jonge krekelde maar door en het liet zich
aanzien, dat er niets van hem zou terecht
komen. Er was maar éen vak, waarvoor hij
zich bereid verklaarde, zich te willen inspan-
ken doch daarvoor kon hij geen vergunning
en geen opleidingsgeld krijgen. Toen stierf
zijn vader. Hij kreeg een som gelds in han
den; en wel verre van die te verkwisten,
ging bij er voor studeeren op zijn lievelings-
gebied. Hij werd geen mier, maar een menscli
vol toewijding en ijver, een man van be-
teekenis zelfs in zijn beroep.
De Eerste Kamer heefc gister zonder
hoofdelijke stemming aangenomen het wets
ontwerp tot het instellen van een tijdelijk
gezantschap bij den Pans.
De Rijks-middelen hebben in Mei
f1419017,35 minder opgebracht dan in de
zelfde maand van verleden jaar.
De achterstand over de eerste vijf maanden
van dit jaar bij het zelfde tijdperk van 1914
is thans f9379018.56.
De honderdste gedenkdag van den slag bij
Waterloo werd hier gioter alleen herdacht door
een godsdienstoefening in de Gereformeerde
kerk aan de Langegrucht, door het bespelen
van het carillon en door een welgeslaagde uit
voering door de Amersfoortsche muziek
vereniging. over welke laatste op een andere
plaats iu dit nummer wordt geschreven.
Elders hield het garnizoen een groote
taptoe en werd druk gevlagd.
Iu de Donderdagavond gehouden leden
vergadering van de gemengde kiesvereeniging
Amersloorc's Belang» werd niet algeim-ene
stemmen aangenomen hot voorstel van het
IV stuur om den heer A, C. R. O. Lein-
weber, die zich herkiesbaar stelde, opnieuw
te candideeren en in de overige Raads-
vacatures geen candidaten te stellen.
De verkoop van goodkoope visch, welke
gisterochtend aanving, is ook hier een groot
succes geweest.
Mede in verband inet den Vrijdag was
de betrekkelijk kleine hoeveelheid bot en
paling 2to en ito pond in een om
mezien verkocht, voor onderscheidenlijk 23
en 24 cent.
Heden werd aangevoerd 306 pond bot en
200 pond paling, die grif weggingen voor