Donderdag 5
Augustus 1915.
No 8603.
64e Jaargang.
Op reis.
Uitgave van de Naamlooze Vennootschap „l>e Airiersfoortsche Courant, voorheen Firma A. 11. van CleefT"
HOOFD REDACTEUR
P. J. FRSD2EIKI
AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond. Abonnement per 3 maanden 1.
tranco per post /1.15. Adverteuti 11 1—6 regels 00 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel
abonnement reductie, waarvan tarief op aauvraag kosteloos. Legale, officieêle- en ontelgenlnga-
adverfentlfin per regel 15 cent Reclame» 1—5 regels f 1.25. Bewijsnummersnaar buiten
worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advêrtentien van buiten de stad worden de incassecrkosten In rekening gebracht.
KORTEGRACHT 9.
Postbus 9. Telefoon 19.
Aan onze abonné's die tjjdeljjk eiders
vertoeven, wordt, op aanvrage en met
duidel\jlsa opgave van ftdres, de cou
rant eiken verschijndag tegen vergoeding
van porto toegezonden.
Ook uiet-geabonncerden kunnen op de
zelfde wijze de geregelde toezending van
de B Amersfoortscbe Courant" tijdens hun
uitstedigheid zich verzekeren.
K E N NI S (i K V I N (i.
LEVENSMIDDELEN.
MAXIMUM-PRIJZEN.
De Burgemeester der Gemeente Amers
foort
maakt bekend, dat bij circulaire van den
Minister van Landbouw. Nijverheid en Handel
dd. 2 Augustus 1915. no. 27550, is toege
zonden een lijst waarbij worden aangegeven
de maximum-prijzen van levensmiddelen,
luidende als volgt:
GROOTHANDELPRIJZEN.
Regeeringstarwsmeel (bij
verkoop op meelkaart) per 100 K.G. f 13.50
Tarwebloem (gebuild in-
landsch) -20.75
Tarwemeel (ongebuild) -17.50
Boter (bij verpakking in
wit fust van 50 K.G.) per K.G. - 1.40
Boter (bij verpakking in
wit fust van 25 K.G.) - 1.41
Boter (bij verpakking in
Delftsch of I.eidsch fust
van 20 K.G.) - 1.45
Boter (bij verpakking in
Delftsch of Leidsch fust
van to K.G.) - 1.46
Volvette jonge Goudsche
en Edammerkaas met
Rijksmerk (t) per 50 -42.00
Volvette jonge Goudsche
kaas (1) 50 -40.00
Jonge Edammer kaas
(40 ,W -3Q.00
Jonge Goudsche kaas
(4° 0)50 -38.00
Kaas in Edammer- en
Goudsch model (30-f) (1) 50 -33.no
Kaas in Edammer- en
Goudsch model (20-f-) (1) 50 1 -28.00
Magere Edammer- en
Goudsche kaas 50 -18.00
Friesche nagelkaas (1) 50 -21.00
Suiker (witte geraffineerde) 100 -48.50
Zeep (zachte, groene oi
gele)I20 -30.25
KLEIN H AN DF.LPR IJ ZEN.
Regeeringsbrood (bij ver
koop op meelkaart) per K.G. f 0.12
Tarwewaterbrood (gebuild -0.24
gebakken onder rabinaal
toezicht)- 0.25
Tarwebrood (ongebuild
bruinbrood)- 0.20s
Regeeringstarwemeel (bij
verkoop op meelkaart) - 0.16
Tarwebloem (gebuild in-
landsch)- 0.26
Tarwemeel (ongebuild) - 0.22
Boter- 1.60
Volvette jonge Goudsche
en Edammer kaas met
Rijksmerk (1) p, '/a °-57a
Volvette jonge Goudsche
kaas (1)- 0-55
Jonge Edammer kaas
(40 0-55
Jonge Goudsche kaas
(40 (1)- 0-50
Kaas in Edammer en
Goudsch model (50-f-) (1) -0.42s
Kaas in Edammer en
Goudsch model (20-}-) (1) p. K.G. f 0.37s
Magere Edammer- en
Goudsche kaas - 0.27s
Friesche nagelkaas (1) 0.30
Koffie (Santos)-1.16
Cichorei (in pakjes) - 0.06
Suiker (wittegeraffineerde) - 0.55
Zout- 0.09
Zeep (zachte, witte of gele) 0.32
Scda- 0.07
PetroleumL - o. 11
Omtrent rijst, havermout, boonen, erwten,
aardappelen, uien, kool, verschillende inge- I
maakte groenten, margarine en raapolie is j
een prijsregeling nog in overweging en zal
nader worden kenbaar gemaakt.
De hierboven vermelde prijzen gelden voor
de maand Augustus, behoudens vroegere
vervanging.
Klachten over niet-inachtneming van boven
vermelde maxima, alsmede wenschen om
voor bepaalde op de lijst niet-vermelde arti-
kelen maxima vast te stellen, of wel om met
het oog op plaatselijke omstandigheden voor
eene bepaalde Gemeente wijziging in de
maxima te brengen, behooren gericht te I
worden tot den Burgemeester.
De Burgemeester voornoemd,
H. W. van ES VELD, 1
VVeth. loco-Burg.
Amersfoort, 4 Augustus 1915. j
(1) Deze prijzen zijn niet van toepassing
op oude kaassoorten, room- en lunchkaas,
Leidsche- en Delfsche komijnekaas en kaas,
bereid onder Rabinaal toezicht.
Onder kaas gemerkt 40 -f-, 30 -f of 20 -f-
wordt kaas verstaan, welke respectievelijk
40 pet, of meer, 30 pet. of meer, of 20 pet.
of meer vet in de droge stof bevat.
Bij verkoop van kaas aan detailhandelaren
kan f 2 boven den maximum-prijs voor ver
koop in het groot in rekening worden gebracht,
indien de hoeveelheden ten hoogste 50 K.G.
per zending en per week aan den zelfden
afnemer bedragen.
Opgemerkt wordt nog, dat de vorenbe
doelde prijzen slechts betrekking hebben op
boter en kaas, bestemd voor verbruik in
Nederland.
BEKOHHEttim
Ons is weieens voorgehouden bekommer
u niet te zeer over de toekomstlaat deze
I maar voor zichzelve zorgen gelijk ook
I reeds in het Levensboek bij uitnemendheid
1 omtrent »den dag van morgen* is gezegd.
I Wij zullen niet den nadruk leggen op het
I woordje »te«, in deze raadgeving voorko-
mende, wijl het meestal een overdrijving
aanduidt, die haar eigen afkeuring met zich
I draagt. Ook dient onderscheid gemaakt te
I worden tusschen zich bekommeren en be-
I kommerd zijnhet laatste duidt een stem-
ming, een gemoedsgesteldheid aan, die geens-
zins geschikt is om de geestkracht te ver-
I hoogen, doch die juist den drang tot werk-
zaamheid dopt verflauwen.
En zonder werken, dat zullen toch wcini-
I gen tegenspreken, kan geen mensch leven.
Al ware het niet, dat hierdoor de middelen
tot onderhouding van het stoffelijk bestaan
verkregen moeten worden, buitendien is de
beweging, die de inspanning van lichaamlijke
en geestelijke krachten vordert, onmisbaar
om versterving tegen te houden. Nu is het
ook waar. dat wij niet altijd precies de be
wegingen, dat is, den arbeid, verrichten waar
toe wij op dat oogenblik de meeste neiging
zouden hebben, die misschien ook het meest
I zou bijdragen om hot gevoel van welbehagen
te versterken, |dat de zelfgekozen Icvensver-
I richtingen gewoonlijk vergezelter is de
prikkel van het te bereiken doel, die den
j wil beheerscht en aan de actie leiding geett.
Op deze zijde van het vraagstuk valtzoo-
I zeer het meeste licht, dat de zoogenaamd
doellooze arbeid, dien men aanvat alleen om
de beweging, ter wille van de oefenining
van organen die zouden verslappen indien
zij inactief bleven, bij velen weinig in tel is.
Het werk wordt gedaan ter wille van het
product, en hoe meer waarde dit heeft, des
te eer zal men zich ook overmatige inspan
ning getroosten. Toen de sport in de mode
kwam eigenlijk is hij er nooit uit geweest,
al werd hij ook in verleden dagen andera
beoefend dan in onzen tijd beeft men reeds
de noodzakelijkheid ingezien om er een doel
aan te verbinden, dat boven den gewonen
drang tot spierenbeweging uitgaat in den
vorm van wedstrijden, met bekroningen of
zoo iets. Menigmaal is ook de opmerking
vernomen, dat de heertjes en de dametjes,
die zoo begeerig zijn naar werken*, beter
zouden doen als zij zich met iets «nuttigs*
bezig hielden, zonder dat men daarbij be
dacht, dat opvolging van dien wenk een
economisch nadeel zou teweeg brengen, aan
gezien daardoor arbeidsgclegenheden verloren
zouden gaan, die niet gemist kunnen worden.
Met het oog op het productieve van den
arbeid kan alzoo de vraag worden gesteld
ter wille van wat werken wij 't
Gewoonlijk denken wij daar niet over na.
Een eenzijdige voorstelling, die ook verband
houdt met economische begrippen, herleidt
zoowel het geestelijk als het lichamelijk werk
vermogen tot een koopwaar. Een werkgever
betaalt er dc beschikking over, onder zekere
door gebruik of wet aangenomen voorwaar
den, en hetgeen er mee tot stand wordt ge
bracht, is zijn eigendom. Hij zou, indien hij
er lust in had, het onmiddellijk na de vol
tooiing waardeloos kunnen maken
Met het min of meer logische in dezen
gedachtengang kunnen wij toch geen vrede
hebben. Er is in het arbeidsproduct nog iets
meer neergelegd dan de oogenblikkelijke
benultiging van de stof in bepaalde verhou
dingen en vormen iets van de ziel des
makers is er in tot uitdrukking gekomen
iets alzoo, dat in betrekking staat tot het
onstoffelijke en onvergankelijke.
I Dat is nu misschien in uiterst geringe
mate het geval mot alledaagsche nutsdingen
van bloot machinale bewerking, doch er is
hier een opklimming, een gradatie, welke
opstijgt tot de verhevenste scheppingen van
het menschelijk arbeidsvermogen. Zou men
I niet de bewering absurd noemen, dat Amster-
damsche patriciërs aan Rembrandt zijn «Staal-
meesters* hadden kunnen bestellen en na
de betaling in stukken scheuren Dat een
uitgever Vondel zijn «Lucifer* had kunnen
afkoopen en daarna in den haard werpen
In liet werk van geest en handen is een
element van bezieling, dat het in verbinding
brengt met het oneindige en het bewustzijn
daarvan in de menschcnziel helpt opbouwen.
Nogmaals van een anderen kant bezien ivt.
de vraag Waarvoor werken wij eigenlijk
Natuurlijk niet ter wille van het verleden.
Dat is iets afgedaans. Bij elke schrede heeft
er een verschuiving plaats naar het onherstel
bare, waaraan niets meer te veranderen valt.
Men zou, van achteraf ziende hoeveel gebrek
kigs het ontsiert, er nog wel een «laatste*
hand aan willen leggen het ontsnapt
aan alle pogingen.
Maar voor het tegenwoordige. Dat is heel
iets anders en neemt al onze aandacht. Wij
trachten het heden te maken tot Iets waar
devols, versierd door hetgeen genot kan
schenken, vervuld van hetgeen de zinnen
streelt en de neigingen beviedigt. Het wijkt
snel, dus men wil er alles van maken, een
zij het ook kortstondig verblijf in een feest
zaal, waar al wat vreugde geeft is saamge-
bracht. Dat is wel een krachtsinspanning
waard.
Daar zijn er, die van dezen prikkel wei-
ni;; gevoelen. Het huidig oogenblik lijkt hun
zó o spoedig in 't verleden opgelost, dat het
de moeite niet loont, er zóo veel voor over
te hebben. Nauw is de dag ter kim gerezen
of de avond begint weer te schemeren en
de lieflijkste zomer herinnert er ons tegelij
kertijd aan, hoe ras al het schoone, dat hij
biedt, weer verwelkt zal zjjn.
Reden te meer om het met volle teugen
te genieten, zouden wij zeggen, ofschoon er
toch wel waarheid ligt in des Predikers ijdel-
heidsklacbt. Zij erlangt te meer grond als
wij nagaan wat er wel begrepen wordt onder
de genotsvoorwerpen van het oogenblik, en
ziet wat zij achterlaten als de beker de lip
pen is voorbijgegaan. Dan rijst toch ook de
vraag of het wel juist is, dat wij zoo ruste
loos voortjagen om op een vooraf bepaald
oogenblik een oogst binnen te halen, die, is
hij eenmaal in ons bezit, niet de bevrediging
schenkt, die wij er ons van hadden voorge
steld.
Neen, dat kan niet juist zijn.
Het belangrijkste deel van onzen arbeid
betreft niet het tegenwoordige, doch is mee-
rendccls voorbereiding voor later. Al moch
ten wij ons verbeelden, dat wij geheel opgaan
in het heden, net is dc toekomst, die ons
opneemt in haar leger cn aan wier onbegre
pen leiding wij ons overgeven. Al zouden
wij bet gemakkelijker vinden, ons noch om
noch over haar te bekommeren, zij laat ons
niet los, doch dwingt ons, met haar uischcn
rekening te houden. Aan haar hel jen wij
ons te geven met volle toewijding.
Mochten wij soms wenschen, dat zij tot
loon daarvoor ecnige zekerheid gaf, een kijk
gunde op haar verborgenheden, een waarborg
verstrekte, dat hetgeen wij haar bieden van
duurzamen aard zal zijn, ook nan die be
geerte wordt niet voldaan.
Wij zaaien, zullen wellicht ieta van den
oogst zien rijpen, ja, or wat van mogen bin
nenhalen doch niets is er, dat het ons met
stelligheid kan doen verwachten. Zells weten
wij niet, of er iets van terecht zal komen
of er niet een storm zal gaan over de
vlakte, die alles vernielt, dat vele geslachten
achtereen hebben bijeengebracht als hoog te
roemen bezitting voor de menschheid, die
nog komen moet. Wij leggen fundccringen,
al maar door, en op die welke vóór ons
werden gemetseld, brengen wij misschien
een nieuwe steenlaag, vermeerderend alzoo
het aantal en verbeterend de geschiktheid
der woonplaatsen voor toenemende bevolking,
maar wij kunnen niet keeren de verwoesting,
die toekomstige instortingen over de wereld
zullen brengen.
En zullen wij nu, verdrietig over die on
wetendheid, vervuld zijn van bekommering
over wat volgen kan - morgen, het volgend
jaar of in een verwijderd verschietZullen
wij, het oog gericht op de puinhoopen die
het verleden heeft opgestapeld, er eindelijk
van afzien, materialen te verwerken, die ten
slotte slechts de ruinen-massa's kunnen ver
meerderen
Er zijn vragen, die bun eigen antwoord
mrebrengen. AI zouden wij tot het besluit
willen kotnen, ten aanzien van de toekomst
de rust der onthouding in acht tc nemen,
de menschelijke natuur zou ons dat wel an
ders leeren. Zij leeit van hoop en van geloot.
Zij is de Ceres der mythe, haar graan strooiend
over de aarde, den wasdom overlatend aan
de machten des hemels. De ernstige teleur
stellingen, die ons op een oogenblik gchoel
ter neder slaan, kunnen ons het hoofd niet
doen afwenden van het ideaal, naar hetwelk
de menschcnziel wordt getrokken als de
bloem naar het zonlicht. En zelfs als eigen
toekomst zich gaat afsluiten, blijven wij ons
geven, in de overtuiging, dat, volgens llooger
bestol, niets verloren gaat.
Teruggang.
Wie zou, nu een jaar geleden, geloof heb
ben geschonken aan den pessimist, die zou
hebben voorspeld hetgeen thans is geschied
Op de oerste plaats, dat na twaalf maanden
alles nog even onbeslist zou zijn als bij den
aanvang de «meest deskundigen* stelden
den duur immers op hoogstens drie maan
den dat op alle punten de vijandelijke
legers nog tegenover elkander zouden staan
