Stadsnieuws.
Gemengd Nieuws.
zonder dat ergens een beslissing was gevallen.
W eliswaar is de strijd in de Duitsche kolo
niën geëindigd en de Duitsche vlag in de
andere werelddeelen evenals van de zee ver
dwenen, zijn de trouwens kleine bezettingen
krijgsgevangen gemaakt, maar als een be
slissing kan dit niet gelden, daar die ge
bracht moet worden op de slagvelden in
Europa. En wie zou gedacht hebben, dat na
twaalf maanden nog geen aanwijzing zou
bestaan omtrent den duur van den oorlog
Men spreekt thans reeds van een winter-
oampagne en bereidt zich daarop voor met
meer zekerheid dan in den aanvang, toen
iemand, die de meening verkondigde, dat het
wel tot Kerstmis kon duren, voor een groo-
ten pessimist werd gehouden. Men had ge
meend, dat de groote inspanning van alle
krachten, de ontwichting van bet economische
leven van alle oorlogvoerenden, onmogelijk
lang kon aanhouden en hen spoedig zou
nopen, de wspens neer te leggen.
En nu Allerwege richt men zich in om
den strijd zoolang mogelijk' te kunnen vol
houden, organiseert het geheele maatschap
pelijke leven met het oog op de duurzaam
heid van den oorlog, de geheele industrie
op de vervaardiging van oorlogsbehoeften.
Landbouw, scheepvaart, alles wordt voor den
oorlog geregeld, alsof deze de toestand voor
de toekomst moet zijn»
Alles is anders geloopen dan men ver
moedde allerwege misrekeningen, ook van
hen, die de veldtochtsplannen ontwierpeu.
De loop der gebeurtenissen heeft geen enkel
doen verwezenlijken. In plaats van snelle
marschen bleven maandenlang de legers in
loopgraven tegenover elkander liggen, wel
bloedig strijdend, maar wat de een de:i
eenen dag veroverde, verloor hij den anderen
dag weder. Men trachtte elkander te over
vleugelen in een wedstrijd van het bouwen
van reuzenschepen, schepen die tientallen
millioenen kostten, en na een jaar hebben
nog geen van deze alle zich met elkander
gemeten, hebben hun reuzenkanonnen nog
geen schot gelost.
Alles is anders geloopen dan men ver
wachtte. Maar het meest hebben zij zich
misrekend, die vertrouwden op de zoo hoog
geroemde moderne beschaving.
Welk een dun vernis is deze gebleken
Zijn wij inderdaad verder dan in de Mid
deleeuwen, vraagt men zich af. En inderdaad
die strijdwijze met vergiftige gassen, dat
dooden van weerloozen burgers, dat ver
moorden van passagiers op ongewapende
schepen, die roekelooze verwoesting van
kunstwerken, herinnert dit niet aan de don
kerste Middeleeuwen Hoe dikwijls was
sedert dien tijd niet België het slagveld van
Europa, hoe menigmaal hebben de heerlijkt
bouwwerken van Vlaanderen woeste benden
van vijanden gehuisvest of langs zich heen
zien trekken, doch zij zijn tot dusver ge
spaard gebleven. Eerst voor de twintigste
eeuw, zoo prat gaande op haar beschaving,
was het weggelegd, al deze van eeuwen
her stammende bewijzen van het menschelijk
genie, die sedert zooveel stormen trotseerden,
in roekelooze baldadigheid te verdelgen.
Men klaagt er over, dat woeste Aziaten
en onbeschaafde Afrikanen optreden op de
slagvelden van Europa. Zijn zij het dan, die
de giftgassen uitvonden en toepasten zijn
zij het, die de bronnen vergiftigden, zooals
in Zuid-Afrika geschiedde Neen, immers
die gassen zijn hun onbekend en de Afri-
kaansche neger versmaadt het. den vijand
door bronnenvergiftiging te bestrijden. Dit
alles is het werk van de ozoo beschaafde
Europeanen. Zoo ook de verwoesting van
historische- en kunstmonumeuten.
In welk opzicht is dan het optreden van de
gekleurde strijders woester dan dat der Euro
peanen in welk opzicht staan zij dan achter
bij hun blanke broeders?
Inderdaad, het is de vraag, welke hunner
het verst verwijderd staat van de beschaving.
Maar voor de weinigen, die, bij al den
uiterlijken glans, het ware karakter der tegen
woordige beschaving wisten te doorgronden,
was de tegenstelling niet zoo groot. Zij lie
ten zich niet verblinden door al dien uiter
lijken praal. Het was hun toch duidelijk,
dat al die overwinningen der techniek, geens
zins beschaving mochten heeten; eer het
tegendeel daarvan, wanneer zij niet gepaard
gingen met geestelijke verheffing.
De natuurwetenschappen, de heerschappij
over de natuurkrachten, het is immers geen
beschaving.
En heeft zij ons geestelijk vooruitgebracht?
De gebeurtenissen van het laatste jaren geven
het antwoord daarop. Men spreekt van een
fiasco der beschaving ten onrechte die be
schaving is. er nietzij bestaat slechts in
onze verbeelding en kon dus cok geen fiasco
ljden. In waarheid zijn wij niet beter dan
in de Middeleeuwen we zijn vooruitgegaan,
maar in de verkeerde richting. Onze ont
wikkeling was enkel materieelop de stof
heeft men zich blind gestaardeen wilde
wedstrijd naar stoffe'ijk bezit ontstondonze
geheele maatschappij is daarop gegrond. En
üat kon ook niet anders. Zij, voor wie de
materie alles in alles is, werden ten slotte
haar slaven en het bezit is heerschappij over
die stoffelijke krachten.
Wat is de maatschappelijke strijd onzer
dagen anders dan een sttijd om meer be
schikking over materieele hulpmiddelen
En ook deze oorlog. Zij, die over de meeste
stoffelijke hulpmiddelen beschikken, trachten
die aan te wenden om hun wenschen te be
vredigen en laten zich daarbij niet beperken
door overwegingen van geestelijken of mo-
reelen aard.
Voor hen bestaat alléén de materie; hun
bedoelingen zijn slechts van materieelen aard,
evenals hun middelen. Met-beschaving heeft
dit alles niets te maken.
De Middeleeuwers kenden geen vergiftige
gassen, hadden geen onderzeebooten, die
als roofdieren uit een schuilhoek weerloozen
belaagden. Maar zijn wij daarom verder dan
zij in beschaving? Het is de materieele be
schaving. welke zich in zulke vormen uit,
maar die van werkelijke beschaving even
ver versvijderd staat als onze voorouders in
de steenperiode verwijderd staan van ons.
Zoolang dit nipt wordt ingezien, is geen
verbetering denkbaaF.
Slechts door geestelijke, door zedelijke
middelen wordt ten slotte de menschheid
verlost.
M. Z.
Ds. H. VV. Stenfert Ivroese, uit Rotterdam,
hoopt aanstaanden Zondag voor te gaan in
de Remonstranlsche kerk, hier.
In Staatscourantno. 180 is opgenomen
de Wet tot nadere uitbreiding van den land
storm.
I)e landstormplichtigen van de jaarklasse
1915 worden alleen ingedeeld bij de infan
terie en de genie. Na opkomst bij de depots
worden zij ook ingedeeld bij de hulpdiensten,
als: administratie-troepen, ziekendragers,
etappe-dienst, wielrijders en bij den auto-
dienst, waarvoor uitsluitend vakkundigen
worden aangewezen,
Ook Juli was een slechte maand voor de
tram, vergeleken bij de zelfde maand van
1914.
Het aantal betalende passagiers was 9580,
of 3658 minder; de vervoeropbrengst bedroeg
f 475.20, of f 186.60 minder; de totale ont
vangsten beliepen f 544.20, of f 193.54 min
der terwijl de dagkilometer-opbrengst slechts
f 9.75 was, of f 3.47 minder.
Amersfoort komt hoe langer zoo meer
in trek.
Waren hier in 't begin der week kinderen
van een Lagere school uit Rotterdam, op
hun jaarlijksch schoolreisje, gister is een der
afgevaardigden naar de Algemeene verga-
den Volksbond tegen drankmisbruik er in
geslaagd, Amersfoort aangewezen te krijgen
als plaats voor de ten volgenden jare te
houden 42ste Algemeene vergadering van
dien Bond.
Zijn voorstel werd aanstonds met groot
enthusiasme ontvangen.
Alweer een gevolg vam den arbeid der
Reclame-commissie en van het door haar
goede zorgen uitgegeven boek Amersfoort
als woonplaats».
Van de 5de en laatste groep leerlingen
der Hoogere Burgerschool hier behaalden
gister weer alle candidaten het eind-diploma,
met name W. J. van den Berg, J. Homan
van der Heide, J. V. Lans en W. van Spiegel.
Van de 24 candidaten uit Amersfoort zijn
er 21 geslaagd.
Van de 105 candidaten der verschillende
scholen in de Provincie Utrecht verwierven
92 het eind-diploma.
De jongedames- M. E. Maassen en W. C.
M. Peet verwierven de Lagere akte Eransche
taal.
Gelijk we in het vorige nummer meedeel
den, namen ook de beide zwemclubs uit
Amersfoort deel aan de wedstrijden, uitge
schreven door de Zeister Zwem Vereeniging
en gjstermiddag in de zwemplaats aan de
Blikkenburgerlaa.i gehouden, voor den eersten
keer onder de reglementen van den Ned.
Zwem Bond.
Ünnoodig, te zeggen dat de meedoogen-
looze piasbuien zeer hinderlijk waren, terwijl
ook het voor de Amersfoortsche zwemmers
ongewoon lage water veel hindernis bracht,
doch bij den polo-wedstrijd heel veel ge
noegen door de zonderlinge situaties. Dik
wijls speelde men staande en dus vrijwel
voetbal.
Toch haalden ze nog aardig wat prijzen
weg.
De uitslagen zijn
Estaft tt e-zwemmen over vijfmaal 40 M.
om het Provinciaal kampioenschap (ie prijs
en kampioenschap U. Z. C. in 2 m. 2ó:'/6 s.)
2e prijs, zilveren plaquet, A. Z. P. C,
3e prijs, bronzen plaquet, Neptunus;
Waterpolo tusschen A. Z. P. C.
en U. Z. C. gewonnen door A. Z. P. C.
met 2--1 de prijs was een verguld zilveren
medaille
gekleed p o p d u i k e n (ie prijs in 28*/6 s.)
3e prijs C. Beem in 30 sec.
sn el zwemmen over 240 M. (ie prijs
A. Minnes, vail »Het Y«, in 3 m. 49 sec.)
j 3e prijs C. Beem in 3 m 573/fl sec.
Aan de overige nummers konden alleen
deelnemen de leden der Zeister club
I Het strijkorkest der geïnterneerden luisterde
het prettige feest op.
j Hedenmiddag werd in de zwemschool hier
I een zwem-demonstratie gehouden ter inleiding
van weldra te houden militaire zwemwed
strijden
I Schoouspringen, verschillende sprongen,
duiken en waterpolo werden te aanschouwen
gegeven en, te oordeelen naar hetgeen de
zeer talrijke militairen van allen rang zoo
zeiden, zal weldra door hel garnizoen een
reeks ernstige wedstrijden worden gehouden.
Al meer wezen we op de macht van het
kleine.
Thans willen we even de aandacht vestigen
op den pink der boschbessen, die ïoowel in
de bosschen van het Koninklijk park als in
die van particulieren te Apeldoorn in vollen
gang la.
Niet zelden gebeurt het, dat éen enkel
I gezin per dag f8 of zelfs meer ontvangt,
zoodat vele arbeidenden in deze moeilijke
tijden in eigen onderhoud kunnen voorzien
en de werkloozen zich niet tot het Steun
comité behoeven te wenden.
I Welk een kapitaal deze schijnbaar nietige
vruchtjes vertegenwoordigen, blijkt uit het
feit, dat de gezamenlijke opkoopers voor de
besjes, geplukt in de bosschen der familie
Wils, ruim f 3000 uitbetaalden. Op een der
drie dagen, gedurende welke de fam. W.
vergunning had verleend bessen in haar
bosschen te oogsten, te weten verleden Woens
dag, betaalden de opkoopers f1350.
De geoogste bessen worden steeds den
zelfden avond in spanen mandjes verpakt en
meestal over Rotterdam naar Londen ver
zonden.
Op een schijnbaar nug onaanzienlijker
vrucht wórde tegelijk de aandacht gevestigd,
Millioenen gaan thans jaarlijks naar het
buitenland voor olijfolie; doch het vruchtje
der lindeboomen geeft een even voortreflijke
olie, die niet ranzig wordt, niet bevriest en
geen zeevracht of invoerrecht kost.
Men denke hieraan te zijner tijd eens.
Uitslag der verkooping van vaste goede
ren, gisteravond ten overstaan van notaris
J. Bolk gehouden
het heerenhuis met tuin aan de Kortegracht
no. 3, groot 4,97 A., laatstelijk bewoond
door nu wijlen den heer I. ter Schuur, ver
kocht voor f 5550 aan den heer H. Donker,
sigarenfabrikant
het wijnpakhuis met erf aan de Valkestraat
no. 6, groot 91 c A., opgehouden voor f 1200;
het winkelhuis met erf aan de Langestraat
no. 45, groot 2.50 A., thans bewoond door
den heer M. D. Aronson, verkocht voor
f 9050 aan den heer B. Kraal;
het heerenhuis met tuin aan het Kleine
Spui no. 6, groot 3.60 A., bewoond door
mejuffrouw N. van Wisselingh, opgehouden
voor f 7500;
het heerenhuis met grooten tuin en weg
aan den Grooten Koppel no. 145, groot
42.72 A.. bewoond door mejuffrouw S. B.
M. E. Wisseling, verkocht, voor f 9050 aan
den heer J. van Vollenhoven.
Uitslag der veiling. Dinsdag ten overstaan
van notaris J. Bolk te Hoevelaken gehouden
I. Het logement «de Bakkerij», 1.62.05
H.A., verkocht voor f6050 aan G. M. van
Kolfschoten, te Hoevelaken.
II. Bouw- en weiland, 1.64,40 H.A., ver
kocht voor f 1420 aan den heer Fortuyn
Drooglever, te Amersfoort.
III. Weiland. 1.85.40 H.A verkocht voor
f 2050, aan C. Voskuilen, te Hoevelaken.
IV. Bouwland 1.17.80 H.A., verkocht voor
f2200, aan H. Geurts, te Nijkerk.
V. Bouw- en weiland, 3.66 73 H.A., ver
kocht voor f5400, aan II. van der Knoop,
te I.eusden.
VI. Bouwland, 33.48 A., verkocht voor
f210 aan de Ned. Hervormde diaconie te
Hoevelaken.
VIII en IX in massa. Smederij en woon
huis, met 2.43.20 H.A. weiland, verkocht
voor f8810, aanj. W. Fontein, te Hoevelaken.
X. Woonhuis, verkocht voor f2150, aan
J. van Ree, te Hoevelaken.
XI. De hofstede «Oudenhof», 17.4 2.01
H.A., verkocht voor f12700, aan H. van
Manen, te Hoevelaken.
X. Perceel bosch- en bouwland, 2.35.33
H.A., verkocht voor f 2700. aan J. van de
Bunt, te Hoevelaken.
In verband met het «vlicgengevaar», waar
tegen algemeen wordt gewaarschuwd, heeft
een Burgemeester uit een der Gemeenten in
het Land van Altena, een nieuwe wijze van
verdelging uitgedacht. Hij liet onder de
leerlingen van twee scholen een wedstrijd
houden, wie van de kinderen in éen week
tijds de meeste vliegen kon vangen. Het
resultaat was, dat in een school een jongen
2374 en een andere 2350 vliegen had ge
vangen. In een andere school werden ze
gewogen en was het resultaat 8 Gram, dat
óok een beduidend aantal is.
Deze verdelging op groote schaal heeft
zichtbaar geholpen.
Van het uit zeven wagens bestaande
treintje, dat om 6.34 van hier naar Amster
dam vertrekt, is gisteravond door onbekende
oorzaak het laatste stel wielen van het ach
terste postrijtuig nog in het station buiten
de rails geraakt. Bij het veiligheidssysteem
van het station Amersfoort is overhalen van
een wissel onmogelijk zoolang niet het si
gnaal «veilig» is gegeven.
Bij de remise stond, op het naastliggend
spoor, een convooi te wachten op rangeeren.
Het postrijtuig, dat weldra dubbelspoor
liep, botste in de bocht tegen den achtersten
wagen van dat convooi, een paardenwagen,
in ïle geopende deur waarvan een korporaal
der huzaren zat, gereed om er uit te sprin
gen. Door den schok schoof de deur dicht
en brak het linkerbeen van den korporaal,
die zoo spoedig mogelijk werd vervoerd naar
het Militaire hospitaal.
Overigens is er betrekkelijk weinig mate--
rieele schade. Wel hadden de gaande en de
komende reizigers groot oponthoud door het
versperren van het eindspoor, waaraan pas
na middernacht een einde kon worden ge
maakt.
Zij moesten bij de plaats der botsing in
een anderen trein overstappen en zóo hun
reis vervolgen.
Een booze neiging is eerst een voorbij-
ganger, weldra een vast bejoeker, eindelijk
een tyran.
Mr. J. W. M, van der Poorten Schwartz,
als auteur meer bekend onder zijn schuilnaam
Maarten Maartens, is Dinsdag na korte on
gesteldheid op 56-jarigen leeftijd te Zeist
overleden.
Lion Solser, de ook hier bekende en zeer
gewaardeerde karakterkomiek, de onafschei
delijke compagnon van Hesse, is Dinsdag
nacht op jS-jarigen leeftijd plotseling te Rot
terdam overleden.
Volgens de 48ste lijst heeft het Kon. natio
naal steun-comité sedert de vorige opgave
aan giften ontvangen f 70931.41.
Tot 18 Juli is, behalve aan giften in natura.
in totaal ontvangen f 2357021.79.
Een goedkoop dorststillend middel. In
de «Allgem. Fischerei Zeitung» komt een
artikel voor waarin iemand, op grond van
eigen ondervinding in den oorlog van 1870,
zeer gunstige resultaten heeft gezien van het
kauwen op kalmuswortel. Dorst Is een der
grootste plagen voorde marcheerende troepen.
De kalmuswortel moet in den oorlog van
1870 bij groote hitte uitstekende diensten
hebben bewezen. Neemt men een stuk in
den mond en kauwt men er«op, dan zal na
eenigen tijd het dorstgevoel verdwijnen. Men
vindt den kalmus bij beken, dijken, slooten,
veenderijen, enz. Zonder veel moeite kan men
ze uit het water halen. Men een tak trekt
men de voor het meerendeel drijvende wortels
naar den kant en snijdt ze af, Deze worden
in de zon gedroogd en blijven jarenlang
goed. Kunstmatig drogen, is niet aan te raden,
daar dan veel etherische olie vervliegt.
Op uitstapjes kan men kalmus verzamelen,
zoodat het niets behoeft te kosten; de eige
naren van sloot en plas zullen er niets tegen
hebben, daar kalmus een lastig wateron
kruid is.
Zou dit niets zijn voor onze soldaten om
in het oor te knoopen
Kalmuswortel, voor enkele centen bij
apotheker of drogist te koop, is ook een
wondergoed middel om hen, die verslaafd
zijn aan pruimtabak, voorgoed te genezen
van hun even ongezonde als vieze gewoonte.
De geschiedenis van het cijfer nul. De
nul, waarop ons heele tientalling stelsel be
rust, is het jongste van alle cijfers, die wij
van de Arabieren hebben overgenomen.
1 loewel reeds de mathematici en astronomen
der oudheid niet tijdperioden van tien jaar
rekenden, was de nul hun toch onbekend,
want deze is pas veel later, in de eerste
eeuwen der Christelijke tijdrekening, ontstaan.
Naar alle waarschijnlijkheid is de uitvinding
der nul afkomsting van de filosofische koppen
der Indische geleerden, die, wellicht ten ge
volge van den steeds zich uitbreidenden
Chineeschen handelsgeest, op de gedachte
kwamen, een teeken te zoeken, dat »niets«,
>een ding, dat niet bestaat* voorstelt.'
Het bekende ronde nulteeken is het eerst
opgedoken in de zevende eeuw, in het
schrift van Hindoe's en Chineezen. Het heeft
nog wel vijfhonderd jaar geduurd eer het
nulbegrip zijn weg vond naar Europa. Ara
bische geleerden, die in de elfde en de
twaalfde eeuw in Spaansche scholen onder
wijs gaven, hebben de nul hier bekend
gemaakt. Zij maakten mogelijk de volledige
ontwikkeling van het tientallig stelsel, het
welk later de mathematicus Mouton, van
Lyon, geschikt maakte voor het dagelijkseh
leven.
