1MSF00RTSCHE COUMI.
Donderdag 20 fBRf Januari 1916.
No. 8673.
66e Jaargang.
Uitgave van de Naamlooze Vennootschap „De Amersfoortsche Courant, voorheen Firma A. H. van CleefT".
HOOFD-RED ACTEUR
P. J. FEEDERIKS.
AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- cn Zaterdagavond. Abonnement per 3 maanden /x.—
franco per post/j.15. Advertentiën 1—6 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieele- en onteigenings-
advertentiën per regel 15 cent. Reclames 1—5 regels ƒ1.25 Bewijsnummers naar buiten
worden in rekening gebracht en kosten, evenals afzonderlijke nummers, ro cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
BUREAU:
KORTEGRACHT 9.
Postbus 9. Telefoor
Ecu groote ramp heeft een deel van 011s vaderland
getroffen; storm en watersnood hebben ontelbaar velen
in cnkeio uren van alles beroofd. Vooral de bewoners van
do polders rend de Zuiderzee zijn zwaar getroffenvan
menigeon is de woning verwoest, het huisraad meegesleurd,
het vee verdronken, Ir -riijk alles verloren gegaan.
Naar ruwe schatting is ongeveer 9000 H.A. in onze
Provincie door zeewater overstroomd. Te Baaru, Bun
schoten, Eemnes, Hoogland en Spakenburg is do matericele
schade zeer groot.
I)e ALGEMEENE WATERSNOOD-COMMISSIE, to
Amsterdam, zal de hulpverlcening ook voor de noodlijden
den in de Provincie l'trecht organiseeren. Uw gift komt
dus ook ten goede aan uw Provincie-genooten.
Men geve SPOEDIG, omdat ONMIDDELLIJKE hulp
DRINGEND noodzakelijk is.
Penningmeester van de Algemeene Watersnood-commis
sie is de lieer E. SILLEM (firma Hope Co.) Keizers
gracht 579 te Amsterdam.
dezer des namiddags 2 uur op te geven
j oen der ondergeteekenden.
C. M. CREMER,
Utrechtscheweg to8.
D. GERRITSEN,
Soesterweg 9.
Mej. C. J. E. LEINWEBER,
Muurhuizen 113.
Mej. E. MIDDELBURG,
Utrechtscheweg 133.
Mr. A. VAN TRAA,
Utrechtscheweg 80.
wel eens meer te worden vergeten, biljetten 2
terug te zenden. 1 b
De heer Frederiks wees op het ver- I
volg van het officieuse communiqué, dat luidt
»Mocht onverhoopt blijken, dat de stroom
van giften na eenige dagen ophield te vloei- j
en, en dat alsdan de beschikbare geldmid- j
delen van de Algemeene Watersnood-com-
missiën onvoldoende mochten zijn, dan zou- j
den uit den aard der zaak andere maatrege- I
len noodig zijn en zou de Regeering over- i
wegen wat haar in deze te doen stond. I
.De schadevergoeding aan de door den Gisterochtend vergaderde in het Gouvcr-
watersnood getroffenen zal worden verleend nements-gebouw te Utrecht het Utrechtsche
naar vaste regelen. Natuurlijk zal een onder- Provinciale centrale comité tot bulpverleening
zoek daaraan moeten voorafgaan, dat door bij rampen van algemeenen aard, dat zich
bemiddeling van Gedeputeerde Staten der als volgt heeft geconstitueerd:
betrokken Provinciën zal moeten worden mr. F. A. C. graaf Van Lynden van San-
ingesteld. denburg, Commissaris der Koningin, Voor-
Dit onderzoek zalin de eerste dagen niet zitter.
kunnen geschieden, en er zal nog al eenige mr. S. P. van Eeghen, te Amsterdam, als
tijd mede gemoeid zijn. vertegenwoordiger van de Algemeene ver-
»Zijn wij wel ingelicht, dan zal van een eenigde commissie ter leniging van rampen
en ander in den geest van het bovenstaande door Watersnood in Nederland,
binnenkort van Regeeringswege kennisge- I dr. C. J. Mijnlieff, te Amsterdam, als ver
ving geschieden aan de desbetreffende auto- tegenwoordiger van den Koninklijken natio-
riteiten». nalen bond voor reddingwezen en eerste hulp
Binnen weinige dagen zullen dus de ver- -0ij ongelukken .Het Oranje Kruis, en van
schillende organen der I.andsregeering, de het »Prins Hendrik-fonds».
Besturen van Provinciën en Gemeenten, dus I dr. J. W. Jorissen, te Amersfoort, Gewes-
,-,nh ns» - telijk commissaris voor de Provincie Utrecht
Een plaatselijk comité is gisteravond ge
vormd.
In >De vergulde zwaan, kwamen daartoe
samen 6 dames en 27 heeren,
De heer C. M. C rem er, die de bijeen
komst leidde, deelde mede gisterochtend een
onderhoud te hebben gehad met den Bur
gemeester, wien hij vroeg of het Gemeente
bestuur bereid zou zijn, mede te werken
indien ook hier giften werden ingezameld
voor de slachtoffers van de ramp. Allen
in den lande zijn zeer onder den indruk,
doch het is thans ook tijd, dat we door
daden toonen, dat die belangstelling echt,
het medelijden diepgevoeld is.
Een officieus communiqué, getiteld »De
leiding in éen hand», luidt:
«In Regeeringskringen is men van oordeel,
dat het niet noodig is, dat de Regeering
rechtstreeks steun verleent tot leniging van
den nood, die het gevolg is van de over
stroomingen, doch dat deze taak voldoende
kan Worden behartigd door de Algemeene
vereenigde commissie tot leniging van ram
pen door Watersnood, die de voorziening in
den nood centraal zal kunnen regelen. In
verband hiermede wordt het ongewenscht
geacht, dat de krachten worden versnipperd
door oprichting van bijzondere commissiën
en het houden van op zichzelf staande col
lecten, met het zelfde doel. De leiding blijve
in éen hand..
De Burgemeester antwoordde dan ook,
dat het Gemeentebestuur als zoodanig
niet kón meewerken tot het oprichten van
een plaatselijk comité.
Spr. daarentegen las veeleer uit het com
muniqué dat het wil voorkomen, da» het
ingezamelde geld niet worde gedistribueerd
in Gemeenten, die in den omtrek liggen,
doch dat het worde gezonden aan de Alge
meene Watersnood-commissie, die zich zal
belasten met de verdeeling.
Als we thans niets doen, wat zal dan het
gevolg wezen Dat, hoewel we thans laaien
van deernis en medelijden, we weldra zullen
verflauwen. Thans spreken we wel ernstig
gemeende woorden van medegevoel, doch
als er een tijdje overheen gaat, zullen velen
nalaten hun woorden om te zetten in
daden, in klinkende munt.
Er is bereids een Provinciaal comité ge
vormd; hoe het zal werken, is op dit oogen-
blik nog niet bekend, /.eer binnenkort kan
echter een schrijven van dat comité worden
tegemoet gezien,
Er komt reeds vlot geld binnen, dat wordt
opgezonden aan de Algemeene Watersnood-
Welnu, Amersfoort moet volgen het goede
voorbeeld, elders gegeven.
En daartoe is slechts éen weg en wel
deze, dat het geld bijeen brenge voor het
Algemeen Watersnood-comité. En dat er
vooral niet wordt geliefhebberd door zelf in
de naburige geteisterde Gemeenten uitdee-
lingen te doen.
Mr. Van Traa meende, dat de opvatting
van het Dagelijksch Bestuur van Amersfoort
niet is een communis opinio (niet algemeen
wordt gedeeld). Immers te Leiden is door
den Burgemeester dier Gemeente een comité
gevormd, dat óok geld bijeen brengt voor
de Algemeene Watersnood-commissie.
De heer Cremer zeide, dat het thans de
vraag is, hoe het vlugst en het best geld
wordt ingezameld. Er is zeer veel noodig.
In 1914, bij de mobilisatie, is hier een
collecte aan de huizen gehouden voor het
plaatselijk stcun-comité. De lijsten, daarbij
gebezigd en die dus hebben gepokt en ge
mazeld, zijn morgen (leesheden) ochtend
ter beschikking. Het is beter die lijsten te
gebruiken dan dat eventueele collectanten
de stad in wijken verdeelen en haar dus op
willekeurig wijze afvisschen.
Maar dat afvisschen moet gebeuren, doch
oordeelkundig. Het is wel geen aangenaam,
doch een bijzonder loonend werk.
De heer D. Gerritsen vroeg of een
thans inzamelen langs de huizen niet te vroeg
is. Maandag werd in een kleinen kring bijna
f 50 000 bijeen gebracht. Spr. vreest, dat men,
bij het thans aanbieden van lijsten, er zich
afmaakt met een kleinigheid, terwijl er juist
zooveel noodig is en zou het beter achten,
dat eerst eens werd rondgegaan in kleinen
kring, bij hen die mild geven, en niet lang
daarna huis aan huis.
Mr. Van Traa herinnerde nog aan de
collecte voor de werkloozen en zou wenschen,
dat men eerst lijsten ter inteekening aanbood
en vervolgens een collecte hield met open
schaal.
De heer Teengs achtte beter een circu
laire met inteekenbiljet.
De heer Cremer vreesde, dat er op de
eerste plaats niet zoo heel veel zullen zijn,
die op een lijst teekenen en dat er op de
tweede plaats velen zullen zijn, die ietwat
slordig omspringen met dat biljet. Er pleegt.
zich doen hooren. Dit is dan ook
spr. meening de reden, dat het Gemeente
bestuur een afwachtende houding aanneemt.
in den allereersten nood is bereids voor
zien. Het Oranje Kruis, als federatie van de
vereenigingen bet Roode-, Witte- en Groene
Kruis en zooveel andere vereenigingen, wel
ke op eenige wijze eerste hulp brengen bij
ongevallen, heeft daarvan thans de alge
meene leiding. Het Roode Kruis-comité voor
Amersfoort en omstreken verleende sedert
het Nederlandsche Roode Kruis.
jhr. mr. J. W. H. Rutgers van Rozenburg,
te Baarn, Wethouder der Gemeente Baart).
jhr. L. Rutgers van Rozenburg, Burge-
meester der Gemeente Emnes.
H. Ch. baron Van Tuyll van Serooskcrken,
1 Burgemeester der Gemeente Hoogland.
I L. van Duyn, Burgemeester der Gemeente
Bunschoten.
A. van Doorninck, Griffier der Provin-
Vrijdagnacht reeds bijstand in de omliggen- j cjale Staten, Secretaris-penningmeester,
de Gemeenten. Besloten werd, dat in elk der vier getrof
De Departementen van Oorlog en van fen Gemeenten plaatselijke commissiën zullen
Marine stonden onmiddellijk personeel en worden ingesteld tot het opmaken van voor-
materieel ter beschikking. loopige lijsten der geleden schade.
De Commissaris der Koningin in Utrecht Voor zoovee', na de reeds getroffen maat-
bezocht reeds de geteisterde Gemeenten in regelen ooge.iblikkelijke hulp nog noodig
zijn gewest. 1
Mr. Van
mocht blijken, zal die hulp door tusschen-
a: Welnu, als de Commis- komst van bovengenoemd Provinciaal comité
worden verleend.
der Koningin een oproep doet
plaatselijk comité te vormen dan vindt hij
er reeds hier een.
De heer Cremer: Wat wenscht de ver
gadering: binnen enkele dagen een collecte
te houden, dan wel persoonlijk bezoek?
De heer Van Raalte Sr.: Bij demobi
lisatie-inzameling achtten velen zich gede-
chargeerd door hun eerste gift.
j Spr, meende, dat ook de kleinere en zelfs
1 de kleinsten zullen persoonlijk moeten worden
bezocht.
I Hoofdzaak is, te beginnen bij de gezeten
j burgers, dié een tamelijk bedrag willen geven;
j dan lijsten persoonlijk aan te bieden aan
hen, die óok een flink bedrag geven; en ten
slotte een collecte te houden.
I De heer Cremer meende, dat niet al te
veel persoonlijk bezoek moet plaats hebben,
j vooral omdat dit niet is te doen.
j De heer Gerritsen: Het betreft een
20-tal personen, die vooraf konden worden
verwittigd en den volgenden dag bezocht.
De heer Cremer, het gesprokene con-
De ramp.
In het vorige nummer deelden we mede
hoe ontzaglijk Hoogland, Bunschoten cn
Spakenburg zijn geteisterd door den storm
vloed en wezen we er op, dat. hoe ontstel
lend ook zijn de beschrijvingen van Marken
gegeven, het in het tóch al zoo arme Spaken
burg nog veel treuriger is gesteld.
Eerst de vierde poging om het arme
visschersdorp te bereiken, is geslaagd. Zon
dag werd getractover Hoogland, over
Baarn en over Nijkerk er te komen; eerst
Maandag is dat gelukt door den Eemdijk
te volgen, waarbij tekens weer gebruik moest
worden gemaakt van een bootje om door de
gaten te komen, die, zonderling genoeg,
bijna alle zijn geslagen op plaatsen waar
binnendijks boomen stonden.
Nadert men Spakenburg van den kant
van Bunschoten dan ziet men, in gewone
tijden, zoodra men om de Hervormde kerk
cludeerend. meende te kunnen constateereu, is gewandeld, in de verte de zwarte topjes
dal de vergadering besloot, allereerst bij 1
20-tal inwoners een persoonlijk bezoek af te
leggen, hetgeen zal geschieden door twee
dames en drie heeren,
Zoodra dit is geschied, zal men andermaal
samenkomen cn zullen allen op nader te
overleggen wijze geld inzamelen.
Men schrijft ons nog:
De Commissie, die zich hier ter stede heeft
gevormd tot het inzamelen van gelden voor
de Watersnood verzoekt dames en heeren
die bereid zijn, voor bovengenoemd doel aan
de te houden inzameling mede te werken,
zich schriftelijk of mondeling vóór Zaterdag
der masten met de vaantjes even boven de
havenkade zich heen en weer bewegen. Door
den storm zijn vijftig van die botters over
de vrij hooge kade geslagen. Sommige er
van vielen op de huizen, van welke er niet
minder dan dertig zijn ingestort. Eén schuit
dreef in het bokkinghang van Jaap van
Peter; een andere belandde midden in de
steeg van Arie Bakker. Als men met opzet
zulk een schuit in dat nauwe steegje zou
willen brengen, dan zou men daarin niet
slagen. Vierschuiten zijn geheel stuk geslagen
alle overige behalve enkele, die men, om
ze te behouden, nog intijds heeft doen zinken
zijn zwaar beschadigd, óok doordien men er,