Ingezonden.
Markt
Advert nt
van zijn tijd. De nieuwe Ambachtsschool
een sieraad; de Handelsschool is stellig niet
minder nuttig. Intusschen drage men zorg.
dat het onderwijs niet te zeer gespecialiseerd
zij. doch zoo veelzijdig mogelijk om pas in
het oudste jaar meer branche-onderwijs te
worden. De Inspecteur van het vakonder
wijs wenscht dit óok.
Waaraan heeft Duitschland het te danken,
dat zijn industrie een zóo groote vlucht
heeft genomen Aan het feit, dat de handel
daar hand aan hand ging met de nijverheid
en de nijveren er niet alleen technisch, doch
ook commercieel ontwikkeld zijn en zelfs
Spaansch en Italiaansch kennen, tegen de
F.ngelsche industrieel slechts zijn eigen taal
een der oorzaken van den huidigen oorlog
maar óok een groot aanpassingsvermogen
hebben. Wil de klein-nijvere slagen dan heeft
hij zich óok op de hoogte te stellen van de
financiecle zijde van den handel, moet hij
zich eigen maken kennis van vreemde talen,
mag hij niet vreemd staan tegenover maat
schappelijke vraagstukken van den dag.
Inrichting werkplaatsen. Het
spreekt vanzelf, dat dit van zeer groot belang
is, zoowel wat betreft de plaats waar de
machines worden opgesteld als die waar de
kleinere werktuigen worden neergezet of
gelegd. Er moet steeds een goed overzicht
zijn over het geheele bedrijf, opdat de werk
lieden geen gelegenheid hebben om hun tijd
te verbabbelen. Wie niet zelf een voor zijn
bedrijf juiste inrichting weet te maken, vtt.g.2
advies aan een deskundige.
Spr. stipte even aan het Taylorsysteem,
dat bedoelt de productiviteit van het bedrijf
zooveel mogelijk op te voeren zonder de
gezondheid te schaden en wel aóo, dat werk
gever én werknemer er zooveel mogelijk
van proliteercn. Prof. Volmer, uit Delft,
tracht bet hier te lande ingang te doen vin
den. Een uitermate lezenswaardig artikel er
over vindt men in de Januari-aflevering van
het Tijdschrift der Maatschappij van nijver
heid.
Verhouding werkman tot onderne
ming. Het geven van hooge loonen is geen
onverantwoordelijke daad, mits de arbeider
ook zijn loon waard zij. De beste arbeids
krachten moeten ook een flink loon kunnen
verdienen; onomstootelijk waar is het «mijn
duurste, zijn mijn goedkoopste werklieden».
Een goede manier om hen te binden aan
het bedrijf is, hen te doen deelen in de
winst, of bij groote ondernemingen
voor hen te maken een pensioenfonds, goéde
woningen, enz.
Electrische drijfkracht. De bespa
ring door toepassing van een electro motor
hangt nauw samen met de uitgaven voor
het stroomverbruik. Vroeger had men billij
ker tarieven bij een verbruik van 10000
Kilowatt-uur, thans op het voorbeeld van
I.eiden geeft men reeds goedkooper ener
gie bij een verbruik van 5000 K. W. U.
Een klein-industrieel verbruikt gemiddeld
7000 K. W. U per. jaar.
Spr. toetste nu aan de practijk welke kleine
bazen zich kunnen toeleggen op loonende
klein-industrie. Ecnige jaren geleden kwam
een smid, die over-verdiende al was het
niet veel spr. voorlichting vragen. Hij
kocht een tweedehands motor en enkele an
dere werktuigen. Thans heeft hij een 25 P.K.
motor en maakt een speciaal artikel en staat
er goed vóór. Een winkelier in ijzerwaren
kocht een motor en eenige werktuigen om
deurhcngsels te maken. Nu, na enkele ja
ren, heeft hij een veel grootere werkplaats
en So knechts. Een kruidenier, die verschil
lende soorten zeep verkoopt, kwam op de
gedachte, zelf zeep te maken, ofschoon hij
geen vakkennis had. Na te zijn voorgelicht,
maakte hij zeer goede zeep, verkocht die aan
wasscherijen en zal weldra een machinale
zeepfabriek in werking stellen.
bij den smid bleef het karakter
bedrijf vrijwel het zelfde; de kruidenier
maakte een klein-industrie naast zijn winkel.
Er zijn tal van voorbeelden, dat tal van
klein-industrieën zich hebben uitgebreid tot
wereld-firina's. Zóo de l.ipps-brandkasten-
fabriek te Dordrecht. Het is trouwens geen
wonder, dat een klein-industrie zich zóo uit
breidde. De meeste groot industrieën zijn
voortgekomen uit klein-industrieën om de een
voudige reden, dat de industrieel er mee is
groot geworden, Een groot-industrieel is dan
ook strikt genomen niet de eigenaar zijner
reuzenfabriek, doch hij behoort haar toe,
veelal tot zijn dood.
Jammer is het, dat hier te lande wel geld
wordt gevonden voor Naamlooze Vennoot
schappen, doch helaas niet voor klein-indu
strieën. Veel liever steunt men hier buiten-
beeld Duitschland, dat de vaderlandsche
nijverheid het allereerst steunt.
Wie van kleine baas wil worden klein-
nijvere bedenke intusschen, dat dit vordert
noeste werkkracht en taaie volharding en
gooie geen oude schoenen weg eer hij goede
nieuwe heeft.
De oprichting van een departement van
Nijverheid heeft hier dezer dagen plaats
gehad. Gij die financieel sterk zijt, wordt er
lid van; de niet-kapitaalkrachtigen hebben
zich te vercenigen tot een
n{jverboids-rercenigiiig
die en-bloc toetreedt tot de Maatschappij en
daarvan zeer veel voordeel zal genieten.
Spr. hoopte, dat zijn voordracht zou aan
sporen tot daden, liet Dagelijksch Bestuur
der Gemeente wil u steunen ik zal u gaarne
voorlichten. Moge Amersfoort in afzienbaren
tijd worden een centrum van industrie en
moge deze bijeenkomst daartoe den eersten
stoot hebben gegeven (instemming).
De Voozitter sprak den wensch uit,
dat deze eerste openbare bijeenkomst, be
legd door hot departement der Maatschappij
van nijverheid, door tal van andere even
leerzame mocht worden gevolgd en meende,
dat dit zal zijn van onzettend nut voor de
Gemeente.^
Daar niemand vragen stelde of iets in
het midden wilde brengen, sloot spr. met
hartelijken dank aan den inleider omstreeks
kwart vóór tien de vergadering.
Stadsnieuws.
Ten behoeve van de slachtoffers 1
Watersnood kwam alsnog in bij den heer
C. M. Cremer (Utrechtschoweg 10S) van de
Chr. Zangvereeniging «Sursuni Corda» f75.75,
van het Cavalerie-Recruten-depot f23.25, van
de Hoogere Burgerschool-club f 35. en voorts
de bedragen van f5, f60, fo.50, f 5 en f 10,
makende met <le vorige bedragen een totaal
van f9550.97
De heer II. J. Veldhoen. Hoofd van school
F, heeft den heer C. J. F. Prins opgevolgd
als Hoofd van het herhalingsonderwijs. dat.
blijkens den oproep in dit nummer voortaan
wordt gegeven in de openbare Lagere school
aan de Beekstraat.
Mejuffrouw M. van Eek, oud-leerlinge van
de Middelbare bandelsdagschool, thans amb
tenares bij de Centrale boekhouding der
Gemeente, verwierf het practijk-dïploma
Boekhouden en Handels-correspondentie van
de Vereeniging van leeraren ir. handelswe
tenschappen, te Amsterdam.
De heer G. van Wijland is benoemd tot
tijdelijk ambtenaar aan de Gemeentelijke
Arbeidsbeurs, hier.
De jongedames M. A. Heelens, J. G. M.
Heunks, H. A. Holthuis, C. B. Kemna, H.
M. N. te Kloese, N. R. C. van der Meer en
H. B. Mentink behaalden de akte Nuttige
handwerken.
Generaal-majoor II. J. Knel is weder
werkzaam gesteld bij het Departement van
Oorlog en wel voor het remonte-wezen.
Ook morgenmiddag tot 4 uur is in de
groote zaal van «Amicitia» nog te bezichti
gen hetgeen door de goede zorgen der 1
plaatselijke Vereeniging tot het houden van
kunstbeschouwingen, enz. weder wordt ten
toon gesteld.
Van W. B. Tholen, uit Den I laag, zoetjes-
aan een der grootmeesters van onze vader-
landsche kunst, zijn er 15 etsen en 9 aqua
rellen.
Onze zoo kunstvaardige stadgenoote me
juffrouw S. van Hcukelom zond 20 meest
groote teckeningen en aquarellen in, keurig
van teekening en heel mooi van kleur. Van
haar willen we noemen de Muurbuizen bij
den Nieuwcweg. het Sluisje, den boom aan
den Zuidsingel bij het I.atijntje, en de Hel
lingstraat bij het Plantsoen met een zeer
gelukkig kijkje op den Lieve Vronwe-toren,
maar óok haar scheepjes te Harderwijk en 1
te Edam.
Een juffrouw uit Ede zond een dozijn
dingen in, die wonderwel rekening houden
met de enormhooge papierprijzen, doch met
kunst niets hebben uit te staan.
Van den heer Van Weezei Errens is nog j
geëtaleerd zijn nieuwe, heel mooie ets i
van de Koppclpoort, een gekleurd cxem-
plaar, épreuve d' artiste.
De heer S. K. Kielder is uitgenoodigd,
deel te nemen aan den Nationalen biljart
wedstrijd, welke is uitgeschreven door de
biljart-vereeniging «Volharding» er. werdt
gehouden op 22, 23 en 29 Februari en 1
Maart in haar club-lokaal te Hilversum.
De 8 meest bekende biljartspelers in ons
land zullen rooster spelen van 200 caram
boles cadre 35 c.M.
De hoofdprijs is do prachtige massief-
zilveren Volharding-beker van bijna 1 M.
een wissclprijs.
Quick 1 ontvangt morgen militaire reser
visten. Quick 3 ontvangt Hercules 6.
II. V.~C, 2 gaat naar S. S. S. 1, H. V. C. 3
naar Transvaal, en Amersfoort 1 naar Presto 2.
Quick heeft zich doen inschrijven voor
deelneming aan de wedstrijden om den Ned.
voetbalbeker.
Aan de Centrale V. P. N.-veiling werden
gister verkocht 43 471 export-eieren voor
f6.90 tot f7.55 en 41 401 Regeerings-eieren
voor f 6.50 tot f 7.60 per honderd.
Morgen is hier alleen geopend de apotheek
van den heer C. M. M. Vermolen, Varken
markt 19, telefoon 160.
De lantaarns van auto's en rijwielen moe
ten volgende week uiterlijk tien minuten
vóór zessen, die van de overige voertuigen
uiterlijk tien minuten vóór half zeven goed
helder branden.
Wielrijders past op uw karretje. Vanmid
dag, op klaarlichten dag dus, is er weer
een gestolen dat, terwijl de eigenaar even
bij den barbier binnen was, met zeldzame
brutaliteit uit het rijwielrek werd genomen.
T7it don Omtrek.
Ilij de Eembrug is gistermiddag op drin
gend verzoek van Hoogheemraden van den
Bunschoter veen- cn veldendijk een uit
Amsterdam ontboden pont gelegd, waarna
de noodbrug werd verwijderd en tegen 3
uur de doorvaart was hersteld.
De schuiten zijn thans te Spakenburg van
den wal, op 3 na, die zóo erg beschadigd
zijn, dat men geen kans ziet, ze te herstel
len. Van de afgebrachte vaartuigen zijn som
mige erg beschadigd, hetgeen eerst recht
blijkt als ze op de werf komen. Drie schui
ten zijn in de haven nog weer gezonken.
Het zal er om spannen, al die schepen
vóór het dicht op handen zijnde vischseizoen
klaar te krijgen. Als men bedenkt, dat er
slechts 39 van de 178 onbeschadigd zijn ge
bleven, zal ieder dat dadelijk inzien.
De correspondent te Batavia van het
»Hdbld.» seinde Dinsdagnacht, dat het bericht
van het overlijden van luitenant-aviateur
Ter Poorten onjuist is. Wel bekwam deze
eenige militaire vliegenier van het Oost-
Indische leger ernstige hoofdwonden en zal
hij zeer vermoedelijk aan het rechteroog blind
blijven.
Generaal-majoor II. C. Kronouer is opge
treden als tijdelijk legercommandant.
Een stuwdam in den Niagara. «Indu
strial Canada» maakt melding van een uit
gewerkt plan van een New-Yorksch inge
nieur. dr. Kennard Thompson, om een stuw
dam in den Niagara te leggen en zoodoende
de beschikking te krijgen over 2 millioen
paardekracht electrische energie. Thompson
denkt zijn dam, die 90 voet hoog moet wor
den, ongeveer 6 mijl beneden den waterval
aan te leggende waterval verliest er niets
door van zijn grootschheid, want de werking
van den stuwdam doet zich niet eerder gel
den dan tot éen tnijl beneden den waterval.
De plaatselijke afdecling der Roomsch
Katholieke veteeniging tot verbetering van
den volkszang houdt Maandag weer een
zangavond; ditmaal in de tuinzaal van «Het j
Boompje».
Heel practiscb. nu eens in dit, dan weer
in een ander stadsdeel de mooie liedjes uit
de «Leeuwcrk» te doen opklinken en daardoor j
ook niet-ledcn aan te sporen tot goeden zang.
De grachten worden al groen.
We schijnen een buitengewoon vroeg
voorjaar te krijgen. De Amsterdammers
herinneren zich althans niet, dat er een jaar
was. waarin de boomen zóo vlug uitliepen.
Op eenigen afstand lijkt het wel, of de boomen
reeds in het blad staan. Langs de grach
ten ligt al een groenige voorjaarsgloed. Het
is nu maar te hopen, dat ze er in Maart
niet al te hard van moeten lusten.
In het bioscoop-theater aan de I.angestraat
landsche, bijvoorbeeld Amcrikaansche, indu-, ^faat thans een film in 3 afdeelingen met
strieën; geheel in tegenstelling met bijvoor- •oorstellingen uit den huidigen oorlog,
1 huidigen oorlog,
Dr. De Hartog is verhinderd, aanstaanden
Woensdag naar hier te komen, doch /al
Donderdagavond in de Theosofische loge spre
ken over Nietzsche.
Heden, den geboortedag van wijlen Koning
Willem III, is door den Kon. Nederlandschen I
bond van oud-onderofficieren aan weduwen
van leden uitgekeerd f6313.50.
Buiten verantwoordelijkheid van de Redactie.
Kopy van Ingezonden stukken, al of niet
geplaatst, wordt nimmer teruggegeven.
Geachte Redactie,
Met de opneming van het onderstaande
in uw blad van morgen zult u verplichten,
Amersfoort, 18 Februari i9i6.K
In de wekelijksche opsomming van de
divertissementen, enz. in uw blad wordt er
eene vergeten, n.I, de Amersfoortsche Gas
fabriek, die eiken avond hare begunstigers
een voorstelling geeft van het scheppings
verhaal, eerste gedeelte.
Verder op den avond geeft zij voorstellingen
omtrent de betrekkelijke sterkte van zon- en
maanlicht.
De geachte inzender ziet, met zeer velen
die klagen, over het hoofd, dat we leven in
een tijd waarin de kolen, welke de fabriek
steeds placht te gebruiken, niet te koop en
de andere geweldig duur zijn, en óok, dat
we ons bier te Amersfoort gelukkig mogen
rekenen, dat het gasbedrijf nog ongestoord
kan worden voortgezel.
Red,
Bijeenkomsten.
Dagelijks Openbare leeszaal en bibliotheek
Laantje 2, en R. K. openbare
leeszaal en bibliotheek, Kamp t8.
Oudheidk. museum Flehite.
Dinsdag Theosofische leeszaal.
Vrijd. tot Dond. Bioscoop Langestraat
Zat. tot Maand. Bioscoop «De Arend».
20 Febr. Kunstbeschouwing. Am.
21 Febr. Lezing ds. Van Broekhoven,
Reichmann.
R. K. volkszang. Otte.
Jaarverg. Tuinbouw-vereen. Zwaan.
24 Febr. Theos. lezing dr. De Hartogh.
Theos. loge.
Nuts-avond met concert, Am.
28 Febr. Lezing dr. W. H. Denier van der
Gon. Gebouw Wilhelminastraat.
29 Febr. Haagsch blijspel-ensemble. Am.
Protestantenbond. Rem. kerk.
6 Mrt. Lezing ds. Thomson. Kloet.
8 Mrt. Watersnood-concert. Am.
9 Mrt. Ilona Durigo en Evert Cornell's. Am.
13 Mrt. Lezing dr. W. H. Denier van der
Gon. Gebouw Wilhelminastraat.
15 Mrt. Hollandsche operette. Am.
27 Mrt. Lezing dr. W. H. Denier van der
Gon. Gebouw Wilhelminastraat.
25 Apr. Emma-bloempje.
I'KKIHKHKUKTK*.
Zondag 20 Februari.
Evang. I-uthersche kerk.
Voorm. ïo'/j uur, dr. Toxopeüs.
Remonstrantsche kerk.
Voorm. ioI/j uur, prof. dr. T. Cannegieter,
uit Utrecht.
Doopsgezinde kerk.
Geen dienst.
Gereformeerde kerk (Langegracht),
Voorm. 10 uur, ds. Donner.
Avond 51/2 uur, ds. Teerink.
Gereformeerde kerk (Zuidsingel).
Voorm. io uur, ds. Teerink.
Avond 5»/2 uur. ds. Donner.
Woensdag 23 Februari.
Avond 7 '/j, uur, ds. Donner.
Chr. Gereformeerde gemeente.
Voorm. to uur, godsdienstoefening.
Avond 5'/2 uur, godsdienstoefening.
Vrije Gereformeerde gemeente.
Voorm. 91/2 uur, godsdienstoefening.
Avond 5 uur, godsdienstoefening.
Hersteld Apostolische gemeente.
Voorm, 10 uur, godsdienstoefening.
Avond 5 uur, godsdienstoefening.
Religieus-socialistisch verbond
in de Doopsgezinde kerk.
Avond 6«/a uur, Lod. van Mierop, uit Soest.
Burgerlijke 8t»nd ran Amersfoort
van 11 tot 18 Februari 1916.
GEBOREN:
Mina, d. van Jacob van Keulen en Jaco-
mina Elberdina de Ruiter. - Helena Maria
Theresc, d van Firminus Carolus Eugenius
D' hoedt en Stephanie Marie Louise La mquet.
Jacobus Wilhelmus, z. van Willem Gerar-
dus van Diest en Barbara Arnolde Bakker.
Reinier, z. van Reinier Kok en Adriana
Staal. Arie, z. van Dirk Antonie I.am-
brechls en Johanna Geertruida Stuurop.
Johannes Wilhelmus, z. van Heinrich Stephan
Ising en Maria Ilendrika Klomp. Mar-
tinus, z. van Paulus Johannes van Wegen
en Barbara Maria van den Berg. Jan
Hendrik, z. van Everardus Veenendaal en
Hendrika Helena Stockenbroak. Geer
truida Lucie, d. van Berend Jan Grobbink
en Jannetje Maria Pott.
ONDERTROUWD
Antonie Iieere en Aaltje van Oosten-
brugge. Arnoldus Hubert Douze en Cor
nelia van Kouwen. Willebrordus Joseph
Lablans en Johanna Maria Lahaye. - Willem
Ruitenbeek en Alijda Koudijs.
GEHUWD: 1
Gerrit Lammers en Johanna Koenen.
OVERLEDEN
Martin Augustin Frachson, 2 j. Josef
Lorctte, 34 j., echtg. van Alice DeCemp,
wonende in België - Rense Bosch, 19 j.,
ongeh., wonende in de Gemeente Leeuwar-
deradeel Antonia Johanna van Groenestein,
18 mnd. Alijda van den Tweel, 68 j.,
wed. van Theodorus van den Hoven Eva
Khjn, 48 j., echtg. van Abraham Klein. -
Elisabeth Hemmerick, 69 j. Palmyre
Meeus, 19 mnd. Arie van Leijenhorst,
'V
80 j., wedn. van Ant
Franken, 5 j. Fe
van Herman o der
Hazelen, 81 j.'^Sp&dn 1 A.
van Apeldoorn. G lus
kei, 5 mnd.
Rijt
AMERSFOORT, Feb
Appelen f4.
fo,—.Nieuwe aardap; (o.-
aardappelen f2.80 4
f6.90 if7.25 per i<
f7.25 a f7.60 p. ioo
Kuikens fo.a f
f 1.90, Ganzen fo.
fo.— 4 fo.JongtBen
Hazen f o.i f o.-
a fo.Tamme kon
stuk. Duiven fo.70
varkens f o.4 f o.—
f jo.—Zeugei
f 15.— 4 f 25.—, K li
Aangevoerd wart nge'
Appelen, heet.
appelen50 heèjpdt
stuks Hoendereieren
100 Kilo Hooibotcr;
Magere Varkens; -
slagerij; 300 Biggen
V. P. N. veili Ams
17 Febn
V. P. N.-ei f6.43 tot
Regcerings-ei f 6.251
Aanvoer: Re(
LIEFDA
Tot het geven va
partementshoofden, 1
iangstellenden zal hi
DINSDAG 22 FEBR
huil' vijf zitting ho 1
KOESTRAAT no. 9
Voor spoedeischem
zich tusschentijds to n B
vereeniging, den heer
Zuidsingel 12.
Heden overli
diepe droefheid,
Echtgenoote
Varia Hojofaroi
laar,
tan Wi
n den oudordo
Mr. S. G. va
baron R
Oolde, Laren
15 Februari 191
f
H
epk
f0.9
o pi
■cïajl
ette
kens
uger
916
EII
RI.i
aker
'ELI
iER
Heden overlce
mijn lieve Zustor
J. de
in den ouderdoifn
jaar.
C. DE ROS
:l iesp
EROS
rt.Ta 6 F
Den 17den Febr
ondergeteekende, ci
uient van P. A.
Amersfoort, ter Gri
9ements-rechtbatik
Knutougerecht te Ai
de eerste uitdeeliDf
ment, om aldaar
na lieden kosteloos
touren te liggen.
Mr. fö
Utrecht, Heerenstra
Landstormafdeel Ai
Morgen, 20 Febr*
om 8 uur voormiddag
Aantreden voorterf
Vollledig veldti
uari
DHR
van
I Jtrec
r ifoor
>g it ir
De C
ILL,»
46.
Inf.
sa
I.AN
