BIJBLAD
Amersfoortsche Courant
Stadsnieuws.
van do
No. 8707
uitgavo van
N.V. de AMERSFOORÏSCI1ECOURANT
voorheen Firma A. II. van CLEEFF
VAN ZATERDAG 8 APRIL 1916.
Donderdag is ter kennis van do weermacht
gebracht, dat de militairen in bun stand
plaats moeten blijven, xoodat ook een af
wezigheid van enkele uren tenzij voor
zeer dringende gevallen niet meer zal
worden toegestaan.
Deze maatregel wijst geenszins op een
ernstiger worden van den internationalen
toestand, doch bedoelt slechts, eenvormigheid
te brengen in de uitvoering van het ver
leden week Vrijdag genomen besluit.
Nochtans is gister aan de helft der mili
tairen van eiken-rang in de stelling Amster
dam veroorloofd, van des avonds 5 tot 11
uur zich te verwijderen van hun standplaats,
mits daarvoor geen vervoer per trein, stoom
boot, enz, noodig is.
Op Zon- en feestdagen krijgt de eene helft
permissie van 7 tot 3 en de wederhelft van
3 tot 11 uur.
In verband mot do nog steeds aanhou
dende vraag van het publick naar betaal
middelen van f 2.50 en f 1 wordt het vol
gende officieel medegedeeld
De vraag is ongetwijfeld nagenoeg geheel
toe te schrijven aan de vrees, dat te eeniger
tijd gebrek aan deze betaalmiddelen zou
kunnen ontstaan, zoodat men goed meent
te doen, een grootcron of kleineren voorraad
in huis te houden. Met nadruk kan verze
kerd worden, dat voor deze vrees geen grond
bestaat. Zilverbons van f 2,5" zijn lot elk
bedrag te verkrijgen, terwijl de Regeering
bovendien voor een belangrijken reserve-
voorraad heeft gezorgd. Door 's Rijks Munt
zullen binnenkort belangrijke partijen guldens
wprden afgeleverd, welke munten terstond
in het verkeer zullen worden gebracht.
Intusschen zijn maatregelen genomen,
opdat zoo spoedig mogelijk een groote voor
raad zilverbons van f 1 ter beschikking komt.
Het oppotten van gereed geld is geheel
overbodig en kan slechts leiden tot geheel
onnoodige moeilijkheden en renteverlies voor
het publiek zelve.
Met ingang van heden is de treindienst op
dc baanvakken Amsterdam—Purmerend—
Enkhuizen, AmsterdamDen Helder, Alk
maar—Hoorn—Medemblik en Amsterdam-
Stavoren geheel hervat.
Men raadplege de groote biljetten aan de
stations.
Burgemeester en Wethouders hebben den
Raad wederom een bundel voorstellen doen
toekomen, samen niet minder dan vijftig blad
zijden druks.
Hoe ongaarne ook. moeten we ons voor
de zeer gewichte voorstellen voor heden be
palen tot een kort uittreksel.
Bo
■vcredie
Burgemeester en Wethouders schreven
In uwe vergadering van 26 Januari 1915
werd besloten, ons te.machtigen tot het ver-
lcencn van credieten aan nijveren te Amers
foort tegen een rente van 5 pCt. en onder
voorwaarde van zakelijke zekerheidsstelling
ten behoeve der Gemeente en verdere voor
waarden door ons te bepalen.
Ons voorstel van 19 Januari 1915. afd. I,
no. 146/1260, bedoelde die ondernemingen te
steunen, waardoor werkloosheid kon worden
voorkomen, had dus een ruime beteekenis;
door het begrip «nijveren» daarentegen wordt
het doel begrensd, hoewel zulks niet de opzet
was; bijv. thans kunnen daaronder niet wor
den gerangschikt particulieren die grond wen-
schen te koopen ten einde deze te bebouwen,
maar de betaling voorloopig wenschen te
doen in anderen vorm dan contant geld, of
in het stellen van voldoende zekerheid, E11
toch zou ons College, in voorkomende geval
len, ook dan gaarne de bevoegdheid wen
schen te bezitten om crediet te verleenen,
wijl langs dezen weg eveneens het beoogde
doel ka.i worden bereikt.
Wij hebben de eer U daarom voor te stel
len, in uw besluit van 26 Januari 1016 in
plaats van de woorden «aan nijveren te
Amersfoort» te lezen «ten behoeve van on
dernemingen, waardoor werkloosheid kan
worden voorkomen».
Kassiers-co u tract.
Burgemeester en Wethouders verzoeken den
Raad, hen te machtigen tot aanvulling van
het ingevolge Raadsbesluit van 19 Decem
ber 1913. no. 596, met de firma Methorst
Van I.utterveld gesloten contract met de vol
gende clausule «De rekening der Gemeente
zal een saldo ten gunste der firma Methorst
iè Van i.uttcrveld mogen aanwijzen van ten
hoogste f 200 000 (twee honderd duizend gul
den) zonder dat daarvoor eenige speciale ze
kerheid voor de Gemeente zal behoeven te
worden gesteld, doch onder gehoudenheid
harerzijds om, op verlangen van de firma
Methorst Van Lutterveld, voor het debet
saldo wissels, door genoemde firma op de Ge
meente te trekken, te accepteeren. Echter
met dien verstande, dat slechts voor bedragen
van f 25 000 of veelvouden daarvan wis
sels zullen kunnen worden getrokken.
Over haar debet-saldo verplicht de Gemeen
te zich te betalen een rente op de basis van
een half procent boven het promessen-disconto
der X'ederlandsche Bank, met een minimum
van 5 pet.alle kosten, ook die van zegels
voor te trekken wissels, inbegrepen".
Zij stellen voor, den ontruimingstermijn van
de onbewoonbaar verklaarde wuningen Co-
ninckstraat nos. 87 tot 103 te verlengen tot
29 October en dien van de woningen aldaar
nos. 107 tot 111 tot 50 December 1916, zulks
met hei oog op den grooten woningnood.
Kamperbinnenpoort.
Zij stellen nog voor, afwijzend te beschik
ken op het adres van den heer G. J, van
Lent, houdend verzoek het door hem bewoond
perceel Kamperbinnenpoort no. 2 in beteren
staat te brengen dan wel de huur, ad f323
per jaar. te verminderen.
Men afwijzend advies steunt op de over
weging. dat het perceel door de Gemeente is
aangekocht om het te sloopen, dat de verbe
tering een kleine f 1000 zou vorderen cn dat
de huur van het winkelhuis op dezen stand
niet te hoog is.
Handelsschool.
Burgemeester en Wethouders schreven aan
den Raad
In uwe vergadering van 27 Juli 19» werd,
op mondeling verzoek van den Wethouder van
Onderwijs, o.a. machtiging gegeven voor het
oprichten van een bulplokaal bij dc Handels
school.
Van het Bestuur der vereeniging «Han
delsschool voor Amersfoort en omstreken» is
bij ons het verzoek ingekomen, in verband
mei het groot aantal leerlingen, waardoor de
4de klasse der school moet worden gesplitst,
er nog een hulplokaal bij te bouwen.
Met de plaatsing van bet eerste lokaal is
met dc mogelijkheid, dat nog een lokaal zou
worden gevraagd, rekening gehouden, zoodat
het tweede lokaal daaraan kan worden ge
bouwd.
De kosten van het te bouwen lokaal wor
den begroot op f 3500, terwijl de aanschaffing
van meubilair f320 zal vorderen.
Gelet op dc groote behoefte, waarin het
handelsonderwijs blijkt te voorzien, hebben
wij de eer U voor te stellen, ons voor genoemd
doel een crediet te verleenen van f4000.
Het bedrag boven genoemd is iets bov<
de Begrooting, daar de prijs van verschillende
materialen aan dusdanige schommeling onder
hevig is, dat bezwaarlijk voor een werk, dat
in Juli moet worden uitgevoerd, thans een
bedrag kan worden vastgesteld.
Huisvesting.
Over deze belangrijke zaak schreven Bur
gemeester en Wethouders aan den Raad
Meermalen is in uwe vergadering de aan
dacht gevestigd op de wenschelijkheid, dat
•mot meer kracht wordt gearbeid aan de op
lossing van het vraagstuk der volkshuisvesting.
Telkens het laatst nog door onzen Voor
zitter in zijne rede van 23 Januari is mede
gedeeld, dat het onderwerp de voortdurende
aandacht van ons College heeft.
Het rapport der woningtelling 1913 gaf
immers duidelijk aan, dat, zelfs afgescheiden
van de noodzakelijkheid, dat vele woningen
onbewoonbaar verklaard moeten worden, er
een tekort aan woningen was in verschillende
typen. Wel werden sedert een aantal wonin
gen gebouwd door de beide woningbouw-
vereenigingen «Volkshuisvesting II» en «fit.
Bonifacïus» en zijn nog een paar plannen in
voorbereiding, maar ook daardoor is en zal
het vraagstuk niet zijn opgelost.
Een nauwgezette waarneming van de huis
vesting van dat deel der bevolking wier
fmancieele draagkracht ligt beneden de limiet,
door de Regeering gesteld voor het verlee
nen van voorschotten krachtens de Woning
wet, en daarbij lettende op den invloed die
de reeds gebouwde woningen hebben gehad,
alsmede op de toeneming der bevolking die
er is en verder verwacht mag worden wan
neer Amersfoort zich ook op industrieel gebied
meer gaat ontwikkelen, heeft ons College meer
en meer tot de overtuiging gebracht, dat het
vraagstuk van breeder standpunt moet worden
bekeken en zijn oplossing moet worden ge
vonden door uitvoering van een vast, omlijnd
plan.
Daarom werd aan don Inspecteur van het
Bouw- en Woningtoezicht verzocht, rapport
te willen uitbrengen omtrent de kleine-woniug-
toestanden en van advies te willen dienen
omtrent te nemen maatregelen 0111 fn d«
naaste toekomst te komen tot krachtiger toe
passing van het instituut der onbewoonbaar
verklaring en tot de verbetering en de voor
ziening in de behoefte aan woningen.
Het ter voldoening aan die opdracht door
genoemden ambtenaar uitgebracht rapport,
dd. 6 Januari 1916, hebben wij de eer U
hierbij over te leggen.
Met de daarin vervatte beschouwingen
kunnen wij ons over 't geheel wel vereenigen
en we meenen ons dan ook ontslagen te
mogen rekenen van het voereu van alge-
meene beschouwingen, met het doel, de nood
zakelijkheid van een meer principieel optreden
te verdedigen.
Wij wenschen ons dus aan te sluiten bij
dat rapport, maar wel achten wij het noodig,
enkele hoofdpunten in nadere beschouwing
te nemen en ons standpunt te dien opzichte
mede te deelen.
Zooals bekend, huldigde ons College tot
>or korten tijd het standpunt, dat aan parti
culieren bouw de voorkeur moet worden
gegeven boven directen Gemeentelijken bouw.
In onze voordracht van 25 Mei 1915, betref
fende den bouw van enkele woningen Achter
de Kamp en aan de Flierbeeksiraat. stelden
wij, op daarbij aangevoerde gronden voor,
daarvan af te wijken en tot eigen bouw over
gaan. Maar ook toen meende ons College,
dat op dezen weg niet verder moest worden
gegaan dan door de omstandigheden schijnt
geboden.
Ons College is van oordeel, dat naast het j
motief, aangevoerd in onze missive van 25 Mei
1915 de moeilijkheid voor bouwvereeni-
gingen om eigen kapitaal te verkrijgen de
omstandigheden er toe te dwingen, tot eigen j
bouw over te gaan. Zooals reeds is gezegd.
eischt de toestand waarin het vraagstuk der
volkshuisvesting verkeert, een oplossing op
breeden grondslag.
Een aantal van niet minder dan 400 wo
ningen wordt in de naaste toekomst vereischt. _v o
Het schijnt wel uitgesloten, dat op den j stellen Burgemeester en Wethouders voor. te
duur de bouw, de administratie en het be- besluiten
heer hiervan aan particulieren kan worden a. 0ns College uit te noodigen, stappen te
overgelaten. doen, ten einde te geraken tot uitvoering van
Oók dient te worden bedacht welke de de denkbeelden, ontwikkeld in mcc-rgenoemil
positie van de Gemeente is bij bouw door rapport, door
particulieren, met name of de Gemeente vol- I 1. plannen te doen ontwerpen voor den
doende waarborgen bezit of zich deze kan bouw van ;fc woningen, van een huur-
vcrschaffen. dat de strekking, die aan den i waarde gelegen tusschon f 2 en f3.50, met
bouw en de exploitatie ten grondslag moet I dien verstande, dat daarbij en met in acht
liggen, steeds voldoende in hot oog wordt I neming van de behoefte van het geheelc plan,
gehouden. j tevens wordt voorzien in de huisvesting van
Met volle waardeering voor hetgeen door alleenwonenden en ouden van dagen, alsmede
particulieren en vereenigingen op dit gebied j van groote gezinnen
is gedaan, mag worden geconstateerd, dat de die plannen te doen ontwerpen
Gemeente dien waarborg h"'i'
perkt wordt; hij een korten termijn wordt de
beteekenis van het voordeel der bepalingen
illusoir.
Nu dus vaststaat, dat aan dit type van
woningen behoefte bestaat en het particulier
initiatief daarin niet - althans niet in vol
doende mate - voorziet, acht ons College
het de plicht van de Gemeente, ook den
bouw dezer woningen ter hand te nemen.
Indien deze bouw oordeelkundig wordt ter
hand genomen, ziet ons College hierin ook
nog andere voordeelen.
Xu een zóo groot aantal klein-woningen
moet worden gebouwd, zal het mogelijk zijn,
een plan te ontwerpen met gemengde typen,
klein-woningen met meer grootere, waardoor
het geheel aan schoonheid belangrijk kan
winnen.
Tevens zal de Gemeente dan, door het
bezit van een aantal grootere woningen, een
heilzamen invloed kunnen uitoefenen op de
huurprijzen, zonder da; daarvan het gevolg
behoeft te zijn. dat particulieren den bouw van
zoodanige woningen staken.
Nauw in verband met de vraag van eigen
bouw staat die van de grondpolitiek.
Het zou denkbaar zijn, dat de Gemeente
voor den bouw geschikte gronden opkocht,
deze voor het doel gereed maakte en tegen
kostprijs ging van de hand doen.
Ook tegen het inslaan van dezen weg
meent ons College te moeien waarschuwen.
Het gevolg hiervan zou zijn, dat de Gemeente
een vrij groot risico op zich nam, terwijl
alle voordeelen, die door latere prijsstijging
van den grond zouden kunnen ontstaan, door
anderen zouden worden genoten. Maar boven
dien en dit is van overwegend belang
zou wederom niet vaststaan, dat de huurprijs
zal worden berekend mede in verhouding t"t
de grondprijzen.
Xa te hebben geschetst de door hen ge
dachte wijze voor uitvoering en de exploitatie.
bezwaarlijk voldoende kan krijgen;-, eenvoudig
niet, omdat zij niet geregeld en volledig de
beschikking heeft over de gegevens, ter
beoordeeling daarvan noodig en geen macht
bezit, veel invloed op de handelingen van
derden uit te oefenen zonder te vervallen in
een zeer bureaucratische dus onpractische be
handeling van zaken.
Hoe wij ons dan voorstellen wel de beschik
king over die gegevens te verkrijgen en
t bezit en zeer particuliere architecten (éen of meer) waar
de hoofdlijnen zal aangeven
3. voorstellen te doen tot aankoop van
gronden, voor den bouw van woningen ge
schikt
b. in beginsel te besluiten, dat in de sub a
genoemde plannen nok zal zijn begrepen de
bouw van een vijftig tal woningen met een
huurwaarde van f 180 tot f300,
c. in beginsel te besluiten, dat de uitvoe
ig der sub a en b bedoelde plannen door
invloed te kunnen uitoefenen, zal straks 11a- de Gemeente zelf zal geschieden en
der worden uiteengezet. ploitatie der te bouwen woningen in eigen
Maar de conclusie, waartoe ons College is j beheer zal worden genomen, maar waarvoor
gekomen, is deze, dat tot eigen bouw dient I de medewerking zal worden gevraagd van
te worden overgegaan. I een of meer vereenigingen. weike krachtens
Nog een andere omstandigheid heeft tot de Woningwet uitsluitend werkzaam zijn op
het komen tot deze conclusie medegewerkt, I het gebied der volkshuisvesting, een en dan
Naast de behoefte aan kleine woningen er volgens nader uit te werken plannen
bestaat ook een dringende vraag naar wonin- d. ons College een crediet te verleenen
gen met een huurwaarde van f 180 tot f300 I van een duizend gulden, op rekening vaiulen
per jaar. Het schijnt, dat het particulier bouw- bouw der woningen, ten einde daaruit te be-
bedrijf er geen voordeel in ziet, tot den strijden de uit de voorbereidende werkzaam-
bouw van dit soort woningen te besluiten, j heden noodzakelijk voortvloeiende kosten.
Een ingesteld onderzoek naar de oorzaken
hiervan, heeft aangetoond, dat met betrekke
lijk weinig meer bouwkosten typen van
woningen kunnen worden geslicht,welke voor
den bouwer een in verhouding hooger ren
dement oplevert. Bij alle navragen daaromtrent
werd gewezen op de wenschelijkheid van het
beschikbaar stellen van goedkoopen bouw
grond; dan zou het wellicht mogelijk zijn,
dat tot den bouw kon worden besloten.
Naar ons bleek, doet dit zelfde verschijnsel
zich ook elders voor en daar werd getracht,
de bezwaren van de eigenbouwers te onder
vangen, bijv. door het verleenen van premies,
het verleenen van bouwcrediet op lagen rente
voet of het beschikbaar stellen van bouw
grond beneden den werkelijke» prijs. Ons
College heeft deze middelen aan een ernstig
onderzoek onderworpen. Wij meenen evenwel,
dat het hnnteeren hiervan geen aanbeveling
verdient.
Zoodra steun wordt verleend buiten dc
Woningwet om. zal deze door de Gemeente
alléén moeten worden gedragen. Meer klem
mend evenwel nog is de overweging, dat
ook zelfs dan nog geer. zekerheid kan
worden verkregen, dat de huren niet abnor
maal zullen stijgen, zoodat niet de gemeen
schap wordt gebaat door het gebrachte offer,
maar dit geheel ten goede komt aan den 1 der kolen,
particulieren bouwer. ingang
Fin
nciCn
Een bijzonder belangrijk stuk is ook een
memorie van B. W. nopens de Gemeente-
financiën (21 pagina's) vergezeld van een
Nota,daaromtrent van den Gemeente-secre
taris (13 pagina's).
B. A W. herinneren, dat bij de behande
ling der Begrooting voor 1916 onder moer
dc wenschelijkheid is betoogd van de ver
betering der binnenstad, de voorziening in
dc behoefte aan lokalen voor Hooger-, Mid
delbaar- en Lager onderwijs, het vraagstuk
der huisvesting, de reiniging, het instituut
der schoolartsen cn verbetering der salari-
eering van het personeel werkzaam bij
Hooger- en Middelbaar onderwijs.
Alvorens de definitieve beslissing van den
Raad tè vragen op deze punten, geven B.
W. een exposé van den toestand der Ge-
mcente-financiën, te meer nu de tijdsom-
digheden de huishouding van menige Ge
meente in de war brengen en versterking
der middelen voor de gewone zaken nood
zakelijk maken.
Achtereenvolgens bespreken B, W.
den gaspnjs
dien zij, aan de hand van een uitgebreid
rapport van den Directeur der Gemeente
bedrijven, vooral met het oog op de duurte
voorstellen te verhoogen met
April van het kookgas tot 7.5
Er is getracht, dit bezwaar te ondervangen j en van het lichtgas tot 8.5
dooreen termijn te bepalen, waarbinnen de onder bepaling, dat dit besluit zal worden
huren een vooraf overeengekomen bedrag! herzien uiterlijk 1 Januari 1919. Ook de prijs
niet te boven mogen gaan. Ook dit middel j van het electrisch licht zal wordon ver
komt ons niet bruikbaar voor. Bij een langen j hoogd.
termijn zal de lust tot houweu verdwijnen, Muntgas, krachtgas en elrctrische drijf-
wijl de kans om winst te maken zeer be- kracht worden niet verhoogd.
