Donderdag IB
Mei 1916.
No. 8724.
66e Jaargang
Stadsnieuws.
(Jitgave van de Naamloozc Vennootschap „De Amersfoortsche Courant, voorheen Firma A. H. van Cleeff"
HOOFD-REDACTEUR
F. J. FRKDERIKS
AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en '/atordagavond. Abonromont per 3 maanden/1.—
franco per post 115Advortentito t6 rogcis 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel-
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, oflicieele- en onteigenings-
advertentiön per regel 15 cent. Roc'ames 1--5 regels ƒ1.25 Bewijsnummers naar buiten
worden in rekening gebracht en kosten, evenals aizonderlijke nummers, 10 cent.
Bij advertentiün van buiten de stad worden de incassecrkosten in rekening gebracht.
S0RTZGB40ST 9.
KENNISGEVINGEN.
De Burgemeester en Wethouders van
Amersfoort,
Gelet op art. 264 der Gemeentewet,
Doen te weten, dat het ie gedeelte van
het kohier der
STRAATBELASTING,
het 10 en het 2e gedeelte van het kohier der
INKOMSTENBELASTING
over het dienstjaar 1916
en de ie suppletoirs kohieren der
SCHOOLGELDEN
van de openbare Lagere scholen A, B en
D en van de Hoogerc Burgerschool en het
Gymnasium over het dienstjaar 1915/1916.
goedgekeurd door Gedeputeerde Staten
van Utrecht, in afschrift gedurende vijf
maanden op de Secretarie dor Gemeente
voor een ieder ter lezing liggen.
Amersfoort. 16 Mei 1016.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester,
Van RANDWIJCK.
De Secretaris.
A. R. VEENSTRA.
I)e Burgemeester van Amersfoort
brengt ter kennis van do ingezetenen dezer
Gemeente, dat bet door den Directeur van
ltijks directe belastingen, enz. te Utrecht exe
cutoir verklaarde kohier No. 4 van de
Personeolc Belasting
over het dienstjaar 1D1G aan don Ontvanger
vuu 'e Rijks directe belastingen alhier is ter
hand gesteld, aan «ricn ieder verplicht is, zijnen
aanslag op den bij de wet bepaalden voet to
Gedaan en op do daarvoor gebruikoiijko plaat
sen aangeplakt te Amersfoort den 1" Mei 191Ü.
Do Burgemeester voornoemd,
Van RANDWIJCK.
Collecte fonds Gewapende dienst.
Burgemeester en Wethouders van Amers
foort
brengen ter algemcenc kennis, dat de
gewone jaarlijksche collecte ten behoeve
van het Fonds ter aanmoediging en onder
steuning van den Gewapendcn dienst in
de Nederlanden langs de huizen der inge
zetenen zal plaats hebben op 22 en 23
Mei 1916.
Deze collecte wordt ten zeerste in de
belangstelling der ingezetenen aanbevolen.
Amersfoort, 15 Mei 1916.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester.
Van RANDWIJCK.
De Secretaris,
A. R. VEENSTRA.
In '.e de Remonstrantsche kerk hier
hoopt aanstaanden Zondagochtend voor te
gaan prof. dr. H. Oort, uit Leiden; in de
Doopsgezinde kerk ds. Ten Catc.
Prof. dr. J. van Rees, uit Hilversum, zal
Zondagavond in de Doopsgezinde kerk
spreken voor de plaatselijke afdccling van
het religieus-socialistisch verbond.
Het aantal kiezers, voorkomende op dc
15 Mei van kracht geworden Kiezerlijst
voor deze Gemeente is
voor den Gemeenteraad 3168
waarvan in het ie district 1203
ze 1054
en t 3c 911
voor de Provinciale Staten3S37,
tegen 3541 op dc Kiezerlijst van 1914
voor de Tweede Kamer 3903
tegen 3630 op de Kiezerlijst van 1914,
De nieuwe zilverbons van f 1 zullen een
bruine kleur hebben.
Als watermerk hebben zij dc woorden:
Een gulden.
De hoer M. Prins is benoemd tot kan
toorbediende aan het post- en telegraafkan
toor, hier,
Antwoord van Burgemeester en j
Wethouders op de verslagen van
de afdeelingen van den Raad.
gehouden den 25 en 26 April 1916.
Financiën,
Met genoegen vernam ons College, dat
de verschillende voorstellen met instemming
zijn ontvangen, al bleek ook van cenig
principieel verschil.
liet verslag der tweede afdccling heeft
ons in twijfel gebracht omtrent de vraag,
of de juiste bedoeling van onze vooratellen
wel altijd is begrepen. In dat verslag toch
werd door meerderen de wensch te kennen
gegeven, dat met do uitvoering der even
tueel te nemen besluiten zal worden ge
wacht tot gunstiger tijden zullen zijn aan
gebroken.
Wij merken allereerst op, zooals ook reeds
werd gedaan in onze begeleidende missive
(gedrukt stuk no. 81) dat het in casu geldt
onderwerpen, waarover bij de behandeling
der Bcgrooting van iui(> is gesproken en
wel in dien zin. dat daaruit mocht worden
opgemaakt, dat het 's Raads wcnsch is, dat
daaraan aandacht wordt geschonken.
In ons antwoord op de afdelingsversla
gen hadden wij ons zelfs speciaal tc verde
digen tegenover geuite meeningen omtrent
onze zorg voor de binnenstad, Onze voor
stellen hebben daarom ten doel. den Raad
gelegenheid tc geven, zich omtrent de daarin
behandelde onderwerpen uit te spreken, maar
tegelijk zijn meening te doen kennen om
trent de wijze waarop de kosten der tc
nemen maatregelen moeten worden gedekt.
Het scheen ons een eisch van goed beleid,
naast de voorbereiding der verschillende
zaken, tegelijk den flnancieelen kant tc be
kijken en tot oplossing te brengen.
Bovendien vestigen wij dc aandacht op
den inhoud van bijlage D van stuk no. 81.
Daaruit zal duidelijk kunnen blijken welke
strekking aan de to nemen besluiten moet
wordeti toegekend. Het ligt volstrekt niet
in de bedoeling van ons College, terstond
en met kracht de volle uitvoering van elk
te nemen besluit ter hand te nemen. Jaren
zullen verloopen, alvorens de voorgenomen
plannen geheel zullen zijn uitgevoerd. Dat
dus ook niet de lasten in hun geheel direct
gaan drukken, spreekt vanzelf.
Nalezing van hetgeen in de »Nota« is
gezegd geworden omtrent de wijze van dok
king der kosten van verbetering van de bin
nenstad met welke passage ons College
zich vereenigen kon zal doen zien, dat,
zoo Gedeputeerde Staten daarin bewilligen,
deze zullen worden gevonden uit jaarlijksche
leeningen, die ongeveer van even grootcn
omvang zullen zijn als de aflossingen bedra
gen op dc bestaande schulden en dat daar
om op die leening pas na 10 jaar zal be
hoeven te worden afgelost.
Bedoeld wordt een geleidelijke uitvoering
van een nog op te maken plan. Dat dus
danige werkwijze alle gelegenheid laat om,
zoo de omstandigheden dit wcnschclijk ma
ken, in eenig jaar geen werken uit te voe
ren of tot een geringen omvang, spreekt
van zelf en is een voordcel, aan de methode
verbonden. Elk jaar zal toch een bedrag op
de Begrooting moeten worden gebracht,
waaraan de Raad zljti goedkeuring zal heb
ben te hechten, alvorens tot uitvoering kan
worden overgegaan.
De aansporing om ook vooral met dc
verbeteringen van dc binnenstad te wachten,
bevreemdde 0113 te meer, waar een eerste
stap in die richting zoo onlangs werd ge
nomen door het besluit tot verbreeding van
de Langestraat.
Aan het niet noemen bij de opsomming
der onderwerpen, bij de Bcgrooting voor
1916 behandeld, van de Bad- en zwemin
richting mag niet de beteekenis worden
gehecht, dat ons College de tot stand koming
daarvan minder noodig acht. Het mag be
kend hecten, dat ook dit onderwerp onze
volle aandacht heeft en wij het gaarne, zoo
de omstandigheden daarvoor gunstig zijn,
tot oplossing wenschen te brengen.
Ofschoon de becijfering van de bevolkings-
Nu redeneert ons College aldus
wordt een extra-uitkeering gedaan in 1916
van f 20000 dan kan afstand worden gedaan
van de meerdere winst boven f 55 000 over
1916, welke dan met het deel der
B -..
toeneming en de daarop gebouwde verwach- verhoogde gasrechten, bestemd voor het
ting betrekkelijk weinig ter zake doen, j bedrijf, kan worden aangewend tot delging
eischt de daaromtrent gemaakte opmerking 1 van den hoogeren kolenprijs.
in dc tweede afdccling toch beantwoording. I Bij verhooging van den gasprijs, zooals
De toeneming over 1915 bedroeg 599 en J is voorgesteld, krijgt men dan voor iqi'i
onder die van 1914 en 11,15 Is begrepen de deze rekening:
bevolking, behoorende tot het pensionaat I winst 1916(68 000
St. Louis". I hoogere inkomst
Er dient echter op te worden gelet, dat
de berekening, die het resultaat van 40000
opleverde, een toeneming veronderstelt van
2 pct„ terwijl 1,14 een percentage van
3,49 aangeeft. Wordt de vermeerdering door
de vestiging van het pensionaat geheel ver
waarloosd, dan nog mag het cijfer 2 wor
den behouden.
Het verheugde ons, dat onze voorstellen
in zake de regeling der financiön over het
algemeen instemming konden vinden, Alleen
in de eerste afdeeling bleek van een eenigs-
zins afwijkende meening.
Tot recht begrip van onze voorstellen
wenschen wij nog eens het licht te laten
wegens verhoogde gasprijzen
reserve en
niet uitgekeerde winst 1915
35 000
uitkeerlng aan de Gemeente
f 55 000 f 20 000 f 75 000
hoogerc kolenkosten, 37 joo
over voor reservef 3 500
Verschil van mcening bestaat nu over de
vraag, of dc meerdere Inkomsten zullen
worden gevonden door verhooging v
vallen op het zwaartepunt in den gedachten- w°rMn *eyon<,e" 'Ioor verüoogtng van gas-
U.ug «ïatlang. ,vij lot ouzo denkbeelden f» "'S™" S""» R
life eet,,™, dan d°™ verboogiog da In.
gang
zijn gekomen.
Daarbij vestigen wij de aandacht op het
geen omtrent het winstcijfer der gasfabriek
door ons werd gezegd.
Volgens de thans vigeerende verordening
heeft de Gemeente recht op f 5 5 000 plus de
helft van de meerdere winst. Zooals t. a. p.
is berekend, zou dc totale uitkeerlng, naar
dc winst van 1015 berekend, f75000 heb
ben bedragen, indien de toestanden normaal
waren gebleven. De meerdere winst van
f 20 000 zou dus dan in de plaats hebben
kunnen treden van het benoodigde bedrag
boven dc opbrengst der Straat- en Riool
belasting.
Hieruit moge blijken, dat de gevraagde
extra-uitkeering, gedurende twee jaren, prin
cipieel goo» wijziging brengt In de verhou- 1
ding tusschen bedrijf en Gemeentehet
voorstel wenscht alleen een toestand te 1
scheppen, die zich anders vanzelf zou hebben
voorgedaan.
Verder mag hieruit worden afgeleid, dat,
worden wij omtrent de voorgenomen wijzi- 1
ging der Gemeentewet niet tc zeer teleur-
gesteld en doen zich ook verder geen moei
lijkheden voor, het volstrekt niet onmogelijk
beboeft te worden geacht, dat Iti 1918 geen
verdere voorzieningen behoeven te worden
getroffen. Darrom draagt ons voorstel ook 1
een tijdelijk karakter en is het te nemen
besluit aldus geconstrueerd, dat het dwingt,
vóór 1919 de verhouding tusschen bedrijf j
en Gemeente opnieuw te regelen.
Het bleek, dat de rekening omtrent het j
winstcijfer niet volkomen is begrepen ge
worden.
In 1914 is gewerkt met kolen van onge- j
veer f 14, waardoor een meerdere uitgaaf
werd vereischt van f 27 500, X let tegen-
staande werd san -lint behaaldvan 16» ooo,
ooo meer d.» do verplichte uitboeting tmJo u„ den n.,uu(||jkm
bedraagt. huishouding.
Het eerste kwartaal 1916 is eveneens
gewe. t kolen vsn t ij. terwijl voor de do?', tot grondslag
heide vo„<ende kwartalen I so moeit worden 1 helastbasr nkomen otoetttojWor-
betaald. Welke de prijs sal sijo voor hef verminderd me, Iel goen bedroog
vierde kwartaal ia nog onbekend. I d'" e opbrengst
Gezien de voortdurende toeneming dal vsn I ;o ooo t. verkrijgen, sebbt, vethooglog
productie, meent ons College, dat de .telling d*° 1 h"
niet te gewaagd is, dat do daardoor te vor- I
krijgen meerdere winst bij een gewijzigde
prijsregeling zal opwegen tegen een hoogc-
ren kolenprijs dan dien van f 14.—. Extra
tekort is cr dus dan op de kolen over het j
tweede en het derde kwartaal, tot een bedrag
van f 37 500.—.
Denkt men zich dit tekort con oogenblik
weg, en de gevrcagde verhooging moet j
hiervoor dienen, dan mag Worden aangeno-
'erhooging
komstcnbelasting of verbooging dezer belas
ting èn verhooging van het gas.
De bezwaren, ingebracht tegen de Straat-
en Rioolbelasting ichijnen ons niet over
tuigend; omtrent het afwentelen dezer be
lastingen wordt zeer verschillend gedacht;
de kwestie van vraag en aanbod speelt stellig
een even grooto rol bij do bepaling der
huurbedragen. Maar waar In casu mag wor
den verwacht, dat, door de werkzaamheid
van de gemeenschap, de eigendommen In
waarde zullen toenemen, mag het billijk
worden geacht, dat die meerwaarde wordt
getroffen door een matige heffing. Op dezen
grond werd art. 240 der Gemeentewet aan
gevuld, en op de zelfde overweging steunt
de thans voorgestelde uitbreiding van be
voegdheid bij het heffen eener Straat- eu
Rioolbelasting.
Welke de verhouding zal zijn tusschen de
Straat- en da Rioolbelasting kan worden
besproken als de betrekkelijke ontwerp
verordeningen ter tafel komen.
In da begeleidende missive tot ons voor
stel hebben wij reeds uiteengezet, op grond
van welke overwegingen de meerderheid
van ons College zich niet kan vereonigen
met het denkbeeld, alle meerdere inkom
sten te vinden uit dc Inkomstenbelasting.
Evenmin kan zij Instemmen met in de eerste
afdeeling ontwikkelde gedachten.
Naar aanleiding van hetgeen daar Is ge
zegd geworden, merken wij het volgende op.
Om een juiste vergelijking te kunnen ma
ken tusschen ons voorstel en dat, hetwelk
daar wordt verdedigd, mag de toeneming
van het belastbaar inkomen niet in rekening
worden gebracht. De meerdere ontvaugst
daaruit wordt Immers In de Nota gesteld
tegenover de meerdere uitgaven, voortsprui-
den aftrek tot f 500, het vermenlgvul-
dlgingscijfer 1.4 moeten worden.
Wat een en ander wil zeggen, moge uit
achterstaand staatje blijken
Als voorbeeld werd genoemd de Gemeente
Nijmegen, waar de belasting zonder pro
gressie 4.2 pet. zou bedragen en daaraan
werd toegevoegd «zóo hoog is Amersfoort
nog niet».
Al handhaven wij nu ook onze meening,
dat bij het regelen der financiën rekening
U1CIVUU1 ultttlcii, uan uimg wuiucii aailguiiu- urn u,j ee.-. uv, ih.uiimv» 5
men, dat dc dienst 1916 dus weer een winst I moet worden gehouden met plaatselijke toe-
zal opleveren van f 68 000. standen, toch merken wij op, dat In het