Donderdag 21
September 1916.
No. 8776
66e Jaargang
kosteloos-
Stadsnieuws.
liitirave van de Naainlooze Vennootschap „De Amersfoortsche Courant, voorheen Firtna A. H van Cleeff".
HOOFD-REDACTEUR
p. j. fraoaazks
AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond. Abonnement per 3 maanden/i.—
franco per post/1.15. Adverteiitiën 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel-
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieele- en onteigenings-
advertentiön per regel 15 cent. Reclamss 1 5 regels ƒ1.25 Bewijsnummers naar buiten
worden in rekening gebracht en kosten, evenals afzonderlijke nummers, 10 cent. 1
Bij advertentiCn van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
ZORTEGBAOBT 9.
Wie zicli met inzaiig van
1 October doet in-
sclirijven als abound,
ontvangt de tot, dien
datum verschijnen
de nmnmers
KKNMSUEVl NUK N.
JACHT.
De Commissaris der Koningin in de Pro
vincie Utrecht,
Gezien het besluit van Gedeputeerde
Staten dier Provincie van den iSden Sep
tember 1916, qe Afdeeling, no. 54,
Gelet op artikel 11 der Jagtwet,
Brengt bij deze ter kennis van belang
hebbenden, dat de sluiting der jacht op
patrijzen voor de Provincie Utrecht is be
paald op Dinsdag 26 Septemher 1916 met
zonsondergang.
Utrecht, 18 September 1916.
De Commissaris der Koningin
voornoemd,
VAN LYNDEN VAN SANDENBURG.
Burgemeester en Wethouders van Amers-
brengen ter kennis, dat bij hen is inge
komen een verzoek van Jacoba Maria
Johanna COENEN, zonder beroep, wonende
te Amersfoort, 0111 vergunning voor den ver
koop van sterkedrank in het klein, voor
gebruik ter plaatse van verkoop, voor de
beneden-vourlokalitcit van het perceel
Langestraat 57, alhier
dat binnen twee weken na. deze bekend
making een ieder schriftelijke bezwaren
tegen het verleenen der vergunning kan
inbrengen.
Amersfoort, 18 September 1916.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester,
Van RANDW1JCK.
De Secretaris,
A. R. VEENSTRA.
In de Rcmonstrantsche kerk hoopt aan
staande Zondagochtend voor te gaan dr. G.
J. Heering, uit Arnhem; in de Doopsgezinde
kerk, ds. Ten Cate.
Ds. I-, H. Beekamp zal 13 October af
scheid nemen van de Chr. Gereformeerde
gemeente te Arnhem en hoopt 2y October
zijn intree te doen bij de Chr. Gerefor
meerde gemeente te Amersfoort, na daarbij
bevestigd te zijn door prof. P. J. H. de
Bruijn, docent aan de Theologische school
te s-Gravenhage.
Wie wil meehelpen om de Zondagsrust
aan de postkantoren grooter te maken, kan
dit bereiken door op de poststukken, die
best tot Maandagochtend kunnen blijven
liggen, een rood etiketje te plakken, waarop
in gele letters: Niet bestellen op Zondag.
Dergelijke etiketjes, gegomd en al, zijn
in velletjes van 50 stuks kosteloos ver
krijgbaar aan het loket voor postzegel
verkoop.
Natuurlijk is het nóg beter, Zaterdag zóo
tijdig te posten, dat alles dien dag verzon
den en ter plaatse van bestemming nog
besteld kan worden. Immers daarmee voor
komt men een opeenhooping des Maandags
ochtends.
Hoogst aanbevclendswaard is het ook,
's Zaterdags na twaalven geen dienstbrieven
te verzenden, tenzij daarbij werkelijk haast
is in welk geval de afzender allicht kan
telefoneeren en tevens vermelden, dat de
«missive* Maandag per eerste post volgt.
Hierover bestaat een aanschrijving, aan
welke echter slechts weinig de hand wordt
gehouden; getuige o.a. de »aangeteekenden«
van de Rijks-Verzekeringsbank.
Aan sommige loketten van het postkan
toor hangt sedert gister een kaart, waarop
Verzoeke, aan de loketten niet te rooken.
De ambtenaren hebben schoon gelijk,
zich op die wijze te verzekeren, dat publiek
hen niet in rook hult.
Hunnerzijds hadden ze steeds de beleefd
heid om pijp of sigaret te verwijderen, als
ze iemand te woord stonden.
Met ingang van 1 October wordt de be
stelling van postpakketten behalve na
tuurlijk expresse-zendingen des Zondags
opgeheven.
Op de Staatsbegrooting voor 1917 wor
den gelden aangevraagd voor de overne
ming der Gemeentelijke Hoogere Burger
school te Amersfoort.
De Gemeente Amersfoort aldus de
Memorie van toelichting heeft getracht,
den stroom van buitenleerlingen te be
perken door een matige verhooging van het
schoolgeld voor zulke scholieren (f 100 a
f125, tegen fóo voor leerlingen uit Amers
foort). Desondanks bestaat de school nog
voor 38 pet. uit buitenleerlingen.
Het zal echter duidelijk zijn, dat vele
ouders door die verhooging verhinderd
worden, hun kinderen Middelbaar onder
wijs te verschaffen. Vooral de bewoners van
de Oostelijke helft der Veluwe, wier kinde
ren zijn aangewezen op de Amersfoortsche
school, worden daarvan de dupe. Hierin zal
verbetering komen, indien het Rijk de
school overneemt en een uniform school
geld heft. En niet het minst zal de over
neming een zegen zijn voor de onvermo-
genden in en buiten Amersfoort, die zich
de gelegenheid zullen geopend zien, hun
kinderen op de Rijks-school kosteloos Mid
delbaar onderwijs te verschaffen.
Wat de onkosten betreft, deze zullen jaar
lijks bedragen voor personeel ongeveer
f 48 000 en voor materieel circa f 4200.
De school te Amersfoort behoeft dringend
een nieuw gebouw. De kosten daarvan
zullen vermoedelijk f220000 bedragen. In
verband daarmede heeft de Gemeente zich
verbonden f 200 000 in 's Rijks-schatkist te
storten, zoodra met den bouw een aanvang
wordt gemaakt. Voorts zal zij het eerste
jaar f 8000, het tweede f7000, het derde
f6000 en vervolgens ieder jaar f5000 in
de kosten der school bijdragen.
Stelt men nu de opbrengst der school
gelden op f 10 000 en neemt men in aan
merking, dat het Rijks-subsidie ad f 11 000
komt te vervallen, dan blijkt, dat, behalve
f 200 000 voor eens als bijdrage in de bouw
kosten, voor het Rijk de overneming der
school te Amersfoort een jaarlijksche uit
gave zal vorderen van f52200 min (f8000
-f- f10003 -f- f li 000) of f23200, welk
bedrag na drie jaar stijgt tot f 26 200.
Opgemerkt zij nog, dat ook voor het
Gymnasium te Amersfoort een nieuw ge
bouw noodig is. Het zal geen betoog be
hoeven, dat de Gemeente overmatig zou
worden belast, indien zij beide scholen moest
blijven in stand houden en voor beide nieuwe
gebouwen moest stichten.
Verder wordt voorgesteld, het Rijks-sub
sidie voor de Handelsschool te verhoogen
met f 2000 en te brengen of f 10 000, en
dat voor de Ambachtsschool met f2100,
terwijl voor laatstgenoemde instelling van
onderwijs f 2500 wordt aangevraagd als
bijdrage voor ééns in de kosten van inrich
ting van haar nieuw gebouw.
De Minister van Binnenlandsche Zaken
vindt ook thans, evenals ten vorigen jare,
nog geen vrijheid, over te gaan tot de nieuwe j
wijze van subsidieeren der Openbare lees-
zalen, die bij de oorspronkelijke Begrooting
in 1915 werd in uitzicht gesteld, doch door
de tijdsomstandigheden niet kon worden
ingevoerd.
De Minister van Justitie trok f400 uit
voor het tandheelkundig toezicht op en de
tandheelkundige behandeling van de ver
pleegden in het Rijks-opvoedingsgesticht te
I Amersfoort.
De Minister van Financiön stelt zich
voor, de indiening te bevorderen van een
wetsontwerp tot het heffen ten bate van de
algemeene Rijks-middelen van tien opcen
ten op de Inkomstenbelasting en op de
Vermogensbelasting over het belastingjaar
j 1917/1918. Hieruit zal, naar raming, een
bedrag van drie millioen worden verkregen.
De Minister meent, dat hiermede kan wor
den volstaan.
Door den Minister van Landbouw is vast
gesteld. dat, te beginnen met 1 October,
de melkprijs voor den komenden winter ge-
lijk zal zijn aan dien van den vorigen
winter.
Voor Amersfoort beteekent dit, dat de
rauwe melk zal kosten n cent per Liter.
In vergelijking met den nog geldenden
zomerprijs gaat de rauwe melk 1 October
dus, als gewoonlijk, éen cent naar boven.
De flesschenmelk valt buiten de regeling,
cmdat de Minister deze beschouwt als luxe.
Hiervan zullen de melkinrichtingen dus zelf
den prijs bepalenvermoedelijk zal die ook
wel niet meer bedragen dan éen cent boven
den zomerprijs, zoodat die zal worden 12 cent
per Literflesch. De inrichtingen zouden dien
prijs nog wel kunnen verhoogen, doch dan
zou het debiet van deze melk af- en dat
van rauwe melk toenemen.
Voor het publiek is deze regeling al bij
zonder gunstig, gezien de groote veevoeder-
schaarschte en derhalve de ernorme duurte
van het veevoer. In werkelijkheid is de
melk ook duurder, maar dat merkt het
publiek niet. De Kaasvereeniging, de Boter-
vereeniging en de Vereeniging van fabric-
ken van melkproducten, alle bij den zuivel-
j export betrokken, geven aan de »zoet«-
boeren een toeslag van 2.5 cent per Liter,
zoodat de zoetboeren 12.5 ct. per Liter
ontvangen.
I Deze toeslag kan worden betaald, omdat
j de zuivelexport nog voldoende voordeel
oplevert. Zoodra de buitenlandsche prijzen
evenwel dalen, zal de Regeering de taak
van de exportvereenigingen overnemen en
zelf bijpassen,
j Te Amersfoort en zijn onmiddellijke om
geving is er een tekort aan melk, doch in
ons land is er meer dan voldoende.
De heer P. Teunissen, de zoo kundige
Iandbouw-specialiteit van het «Nieuws van
den Dag«, becijfert dat, zeer ruim geno
men, er in heel ons land noodig is per dag
3 millioen Liter melk, aan melkvee bezitten
we ruim 1 300 000 stuks en als wc iedere
koe brengen op een melkgift van 10 L.
i per dag hetgeen zeker eer te laag dan
t te hoog is dan hebben we een totale
mclkopbrengst van 13 millioen L. melk
per dag.
Hetgeen er hier ter stede te kort komt
ongeveer 30 pet. wordt, door de
bereids daartoe genomen zeer afdoende
maatregelen, echter intijds aangevoerd van
elders.
Naar verluidt, zal in de distributie van
Regeeringsvisch en van Regeeringsharing
binnenkort een belangrijke verbetering wor
den aangebracht. Tot dusver geschiedde die
distributie alleen door de Gemeente-bestu
ren, ten gevolge waarvan een groot deel
van de Nederlandsche burgerij verstoken
bleef van gerookte visch en haring.
De heer Johs. Rinket, Voorzitter van de
Nederl. Vischgrossiers-vereeniging, te Gro
ningen, en de heer J. A. 'I'usschenbroek,
te Utrecht, Secretaris van die vereeniging,
werden door de Regeering aangezocht, een
regeling te ontwerpen, waarbij allen van
bedoelde distributie zullen kunnen profitee-
ren en waarbij tevens gelet zal moeten
worden op de handelsbelangen van de visch-
grossiers.
Het is genoemden heeren gelukt, een
regeling als door de Regeering bedoeld,
te treffen. Volgens die regeling zullen voor
de distributie alleen in aanmerking komen
die vischgrossiers en haringen-inleggers, die
zich bij de Nederlandsche Visschersgros-
siers-vereeniging als lid hebben aangesloten.
Omtrent hen namelijk kan de Regeering
zekerheid verkrijgen, dat zij van de distri
butie geen misbruik zullen maken.
Van voedingsmiddelen gesproken. De
«Avondpost* maakt melding van de vol
gende schanddaad
Ten gevolge van het feit, dat momenteel
voor vuil vet, bestemd voor technische doel
einden, als kaarsen fabricatie, enz., zulke
ongehoorde prijzen worden besteed, laten
verschillende slagers schoon consumptievet
van schapen en runderen eenvoudig be
derven om vuil vet te kunnen leveren, dat
niet geschikt is voor menschelijk voedsel.
Het gevolg is, dat er een zóo groote
schaarschte komt aan consumptievet, dat
prijzen moeten worden besteed, die hooger
zijn dan die, waarvoor de slagers het aan
hun klanten kunnen verkoopen. Het schijnt,
dat deze truc overal wordt toegepast,
want in afwijking van den regel komen nu
van andere groote steden de slagers ook
naar Den Haag om vet te koopen voor hun
klanten.
Overal toegepast? Het Haagsche blad
kent de slagers te Amersfoort niet.
Dezen weten maar al te goed, dat de
Distributiewet zeer streng straft hen, die
aan dergelijke praktijken zich zou durven
wagen.
Zij weten óok hoe actief de Verbruikers
commissie en de Gemeentelijke keurigdienst
zijn.
Door het Kamerlid Spiekman is de vol
gende vraag gesteld aan den Minister van
«Is binnckort te wachten de indiening
van een wetsontwerp tot beteugeling van
de willekeurige en herhaalde opdrijving
der woninghuren, waaraan in toenemende
mate een groot deel der bevolking, niet
slechts in de groote steden, doch ook in
andere plaatsen, onderworpen is en welke
leidt tot ondraaglijke verhoudingen?*
Burgemeester en Wethouders schreven
nog aan den Kaad
Bij uw besluit van 7 Juli j.l. werden wij
gemachtigd, aan den Minister van Binnen
landsche Zaken mede te deelen, dat werd
aanvaard het voorstel tot overneming der
Hoogere Burgerschool door het Rijk, waarbij
als voorwaarde werd gesteld een bijdrage
door de Gemeente in de bouwkosten der
nieuwe school en een jaarlijksche bijdrage
in de exploitatie-kosten. Uit een later schrij
ven van den Minister bleek ons, dat aan de
Gemeente bovendien de voorwaarde wordt
opgelegd óf een terrein af te staan voor het
bouwen van de nieuwe school, óf toe te
lateu, dat het oude gebouw wordt afgebro
ken en op de zelfde plaats een nieuw wordt
opgericht. In het eerste geval blijft de oude
school eigendom der Gemeente, doch moeten
alle daarin aanwezige meubelen, leer- en
hulpmiddelen aan het Rijk in eigendom
overgaan. Aangezien in het eerste schrijven
van den Minister, betreffende deze zaak, de
laatstgenoemde voorwaarden niet werden
vermeld, konden wij daarmede in ons tot U
gericht voorstel van 3 Juli j.l. geen rekening
houden.
Tot ons leedwezen zijn wij er niet in
geslaagd, den Minister te bewegen, deze
later gestelde eischen in te trekken en zien