AMEESFQOETSGEE COÜEANT.
Donderdag 1
Februari 1917.
No. 8832.
67e Jaargang
Uitgave van de Naainloo/e Vennootschap „De Aiiiersi'oortsche Courant, voorheen Firma A. H. van Clceff"
HOOFD-REDACTEUR
F. J. FREDSRIKS.
AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond. Abonnement per 3 maanden j 1.
franco per post ƒ1.15. Advertentiën 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent.-Bij regel-
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieeie- en onteigenings-
adverteiitien per regel 15 cent. Reclames 1-5 regels ƒ1.25 Bewijsnummers naar buiten
worden in rekening gebracht en kosten, evenals afzonderlijke nummers, io cent.
Bij advertentiCn van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
BUREAU:
ZORTEGRACHT 9.
Postbus 9. Telefoon t9.
Bij dit nummer behoort als
15 I.J V 0 E G S E L
het eerste gedeelte van het stenografisch
verslag der Raadsvergadering van Dinsdag
30 Januari.
K E N N I S U K V 1 N O K N.
De Burgemeester van Amersfoort
brengt ter kennis van tie ingezetenen dezer
(lemeeiit-'. dal het door don Directeur van
Krke directe betastingen, enz. te Utrecht exe
cutoir verklaarde kohier van de
Grondbelasting
over liet dienstjaar 11)17 aau den Ontvanger
van 's Kijks directe belastingen alhier is ter
hand gesteld, aan «vicnieder verplicht is, zijnen
i-lng op den bij de wet bepaalden voet te
t ilnan en op do daarvoor gebruikelijke plaat
ingeplakt le Amersfoort den 31 Januar
De GEZONDHEIDS-COMMISSIE voor
de Gemeente AMERSFOORT
brengt ter kennis van belanghebbenden,
dat zij hare openbare vergadering, be
doeld bij art. 27 e der Gezondheidswet, zal
houden op Vrijdag 9 Februari 1917,
des avonds te half negen in het Raadhuis.
Amersfoort, 1 Februari 1917.
De Voorzitter,
Dr. H. \V. SCHREUDER.
De Secretaris,
DES TOMBE.
Brood-ran tsoeneering.
In tegenwoordigheid van den Burge
meester zette dr. H. W. de Boer, Direc
ter van den Keuringsdienst, in een gister
avond in »De vergulde zwaan» gehouden
zeer druk bezochte bijeenkomst van bak
kerspatroons zoowel uit Amersfoort als uit
de omliggende Gemeenten uiteen de tech
niek der brood-rantsoeneering, welke aan
staanden Maandag 5 Februari in werking
treedt.
De heer A. J. v a n Z a 1 i n g e n. Voor
zitter van de Bakkerspatroons-vereeniging,
heette vooral den Burgemeester welkom,
sprak er zijn groote voldoening over uit,
d.u de vergadering zóo. druk werd bezocht
en drong er bij de patroons op aan, heden-
av.cid hun personeel te zenden, voor wie
dr. Da Boer de zelfde uiteenzetting zal
geven. De patroons zijn verantwoordelijk
vnor de juiste uitvoering d«r even talrijke
als moeilijke bepalingen tegenover Levens
middelen-bureau èn klanten; doch het per
soneel de broodrondbrengers moeten
die maatregelen feitelijk uitvoeren en mogen
ze dus wel heel goed kennen.
Dr. De Boer zeide hierna ongeveer
hetgeen ik zal bespreken, is u eigenlijk
reeds bekend, want alles is reeds gepubli-
Td en bovendien aan de bakkers tocge-
'tuien. Toch is het wel goed, alles zoo
kort en zakelijk mogelijk uiteen te zetten
en eens na te gaan, wat zij wel moeten
en hetgeen zij niet mogen doen.
'k wil dan bespreken
L hoe de verbruikers komen aan hun
broodkaart
II. hoe. de bakker ds kaarten moet be
handelen
III. hoe de bakker weer komt aan de
grondstoffen.
Na elke afdeeling zal ik gelegenheid
geven, vragen te stellen.
Hoe komen de verbruikers aan een
broodkaart
Verbruikers zijn burgers of militairen.
Aan de bakkerspatroons zijn reeds vrij
geleden gezonden broodkaart-formu-
heren, die zij reeds aan hun klanten deden
r'"'d>'rengcn en ingevuld hebben terug
ontvangen.
kik hier ter stede wonende, kan een
broodkaart aanvragen voor zich en zijn ge
zin. Let welzijn gezin. Een niet-inwonen-
de dienstbode, een dagmeisje, moet dus
haar broodkaart meebrengen van haar huis.
Kostgangers moeten een broodkaart aan
vragen voor zichzelven,
Logeergasten in hotels en pensiongasten
moeten aanvragen voor zichzelven.
Alle hier vertoevenden, die hier geen
werkelijke woonplaats hebben cri dus niet
behooren tot de eigenlijke bevolking, moeten
bun broodkaart aanvragen in de Gemee :te
waar zij thuis behooren.
Oók kan worden afgegeven een Aanvul
lingskaart. Wie niet genoeg heeft aan 2800
Gram brootl per week kan zoo'n kaart aan
vragen, die zal worden verstrekt aan ieder
die binnens- dan wel buitenshuis zwaar werk
verricht, hoofd- dan wel handenarbeid. Zoo n
Aanvullingskaart is echter alléén voor bruin-
brood dan wel roggebrood. En die kaart is
persoonlijk. De andere kaarten zijn niet
persoonlijk.
Nu de militairen.
Dit is ingewikkelder.
1. Zij, die niet worden gevoed van Rijks
wege, bijvoorbeeld officieren worden be
schouwd als gewon» burgers.
2. zij die met verlof komen. Hun worden
dag-broodkaarten verstrekt iii de Gemeente
waar zij met verlof vertoeven op vertoon
van hun verlofpas en voor het aantal dagen
dat het verlof duurt. Hij haalt die dagbrood-
kaartcn bij het Gemeentebestuurhier ter
stede dus bij het I.evensiniddelen-bureau.
3. zij die worden ingekwartierd. Voor
hem vraagt de kwartiergever een dagbrood-
kaarl aan bij het Gemeentebestuur.'
Reizende personen moeten steeds de
broodkaart bij zich hebben, hun verstrekt
.door het Gemeentebestuur hunner werkelijke
woonplaats.
Eveneens logés.
En óok bezoekers van hotels, restaurants,
café's, enz. als zij daar brood willen nuttigen.
De broodkaart duurt voor een tijdvak van
vier weken
Elk gezin kart kaarten krijgen na.tr ver
kiezing, dus voor wittebrood (waarop óok
worden verstrekt zoet roggebrood, of losse
bakkersbeschuit, of tarwebloem). Wie een
maal een keuze heeft gedaan, kan daarin
wijziging brengen mits hij dit doet vóór
den tjden van elke maand, en dus zijn
bruinbrood- dan wel roggebroodkaart ruilen
tegen een wittebroodkaart voor de volgende
periode van 4 weken.
Alsnu werd gelegenheid gegeven, over
dit deel vragen te stellen.
Vraag: Hoe te handelen met mili
tairen, hier in garnizoen, die met toestem
ming van de Regeering buiten de menage
Dr. De Boer: Deze kunnen geen
broodkaart krijgen tenzij ze die aanvragen
in hun werkelijke woonplaats.
•V raag: Hoe komt een militair, die te
Amersfoort is gedomicilieerd en na Zater
dagmiddag naar hier met verlof komt. aan
een broodkaart? Stadhuis en Levensmidde
len-bureau zijn dan gesloten.
Dr. De Boer: Hij moet eenige dageti
te voren berichten, dat hij komt en krijgt
dan op desnoods nader vertoon van
zijn verlofpas een broodkaart. Of hij moet
mee-eten met zijn familie.
Vraag: Door een gezin werden brood
kaarten aangevraagd voor de op dat oogen-
blik aanwezigen. Toen was éen zoon in
millitniren drenst,'doch deze is inmiddels
afgekeurd. Een andere zoon is echter mid
delerwijl opgeroepen voor den dienst. Hoe
moet het nu met de twee kaarten voor die
ree jongelui?
Dr. De Boer: Elke weck moeten de
kaarten, die niet of die slechts gedeeltelijk
zijn gebruikt, worden ingeleverd, met ver
melding van den naam van den persoon
lor wien ze zijn aangevraagd.
Wanneer men er middelerwijl een huis
genoot ouder dan éen jaar bijkrijgt,
bestaat er in den loop der 4 weken, welke
de kaarten duren, geen gelegenheid er een
kaart bij te krijgen. Thans kan dit nog,
omdat de regeling aanstaanden Maandag
pas in werking treedt. Do aanvraag moet
in dit geval liefst nog heden geschieden.
Vraag: Is er een regeling voor het
Militaire hospitaal?
Dr. De Boer: Dedirigeerend officier
vraagt bruinbrood dan wel roggebrood-
kaarten aan, doch kan, op medisch advies
van don behandelend geneesheer, ook witte-
broodkaarten aanvragen. Bij de inlevering
worden de bons overgelegd, mits onder
overlegging van het bewijs van den chef
van het hospitaal.
V r a a g Wie moet de kaarten inleveren.
Dr. De Boer: Het staat niet voorge
schreven of de bakkers dan wel de ge
bruikers dit moeten doen. Wie ziin kaart
niet inlevert, wordt onherroepelijk verstoken
van het ontvangen eener volgende kaart.
Het is hoogst noodig, de publicaties
van het Gemeentebestuur nog eens zeer
aandachtig te herlezen.
V raag: Zal het niet zeer veel last ver
oorzaken, dat dit niet is Voorgeschreven
De klanten doen alsof ze 't niet begrijpen
en vragen den loopjongen, die er stellig
niets van weet. De bakker kati met den
besten wil niet zijn klanten gaan voor
lichten, zelfs niet per telefoon en op, hem
komen de onaangenaamheden en de schade,
want als hij de bons niet inlevert, krijgt
hij geen meel.
Dr. D c Boer: De kaart moet inge
leverd door of namens den verbruiker. De
bakker 111 a g haar dus inleveren en het
is wellicht goed. dat hij zijn klanten ver
zoekt. dit te kunnen doen.
Vraag: Is het geoorloofd, een brood
kaart te ruilen -net een buurman, bijvoor
beeld als men plotseling bezoek krijgt of
als er plotseling tekort is omdat bijvoor
beeld het eten is aangebrand.
Dr. De Boer: Neen. De ka .rt is strikt
persoonlijk.
Vraag: Mag brood geleverd aan het
personeel van de militaire censuur, dat
Duiten de militaire menage is
Dr. D e Boer: Slechts indien elk hunner
een broodkaart aanvraagt aan het Gemeente
bestuur zijner werkelijke woonplaats.
Vraag Moeten dezulken uitsluitend
wittebroodkaarten aanvragen
Dr. De Boer: Neen. Levering van
bruin- en van roggebrood is plaatselijk,
doch iemand bijvoorbeeld uit Groningen,
die thans te Amersfoort in garnizoen is,
kan wittebrood dan wel bruinbrood ont
vangen mits hij in het bezit is van een
kaart, afgegeven door het Gemeentebestuur
van Groningen.
Vraag: Velen kunnen zich geen goed
denkbeeld vormen van de hoeveelheid brood,
welke zij zullen ontvangen. Als nu blijkt,
d it zij te weinig krijgen, kunnen ze dan
alsnog een Aanvullingskaart aanvragen
Dr. D e Boer: Neen. Pas bij le volgende
periode van 4 weken.
Vraag: Kan uit Amersfoort wittebrood
en bruinbrood worden geleverd naar Hoog
land en Lcusden
Dr. De Boer: Wel wittebrood, waarop
de Gemeente Amersfoort geen toeslag be
taalt doch geen bruinbrood of roggebrood,
dat wel geld kost aan Amersfoort.
Als er later een financieelo regeling is
getroffen met de aangrenzende Gemeenten
dan kan, evenals thans, ook alle soort brood
worden geleverd naar de buitengemeenten.
Dr. De Boer: We zullen nu bespreken
hoe de bakkers het brood moeten afgeven.
Beschuit in origiueele verpakking (in blik
dan wel in papier met sluit-etiket) is geheel
vrij. Alle andere soorten brood en beschuit
(zoogenaamde bakkersbeschuit) moeten wor
den afgegeven tegen inlevering van bons,
welke bons van de broodkaarten moeten
worden afgescheurd door de bakkers en dus
niet door de koopers.
Let er wel op, dat losse bons niet
geldig zijn.
Er zijn
1. wittebroodskaarten (tevens voor kren-
tenroggebrood of
zoet roggebrood,
bakkersbeschuit en
tarwebloem)
2. bruinbroodkaarten
3- rogge broodkaarten
4. aanvullingskaarten vo»r bruinbrood
5- idem voor roggebrood, en
6. dagbroodkaarten voor hotels en uit
sluitend voor wittebrood.
Er mag geen brood worden afgeleverd
dan tegen overgiftè van bons. Op dezen
vasten regel is slechts éen uitzondering en
wel ten opzichte van brood voor hotels.
Daarbij moet echter gezorgd, dat g» de
bons d»n volgenden dag (als de wellicht
's nachts aangekomen reiziger is ontwaakt
en zijn broodbon heeft afgegeven) ontvangt.
1 iebeurt dit niet dan moet onmiddellijk het
Levensmiddelen-bureau (Valkestraat 12. te
lefoon 506) worden gewaarschuwd.
Ook mag brood worden geleverd zonder
broodkaart aan militair» instellingen, en wel
bruinbrood, doch alleen op schriftelijk b»vel
van den commandant.
Bakkersbeschuit dus niet-verpakt
mag alleen geleverd op wittebroodkaarten.
Het ia gewenscht, broodjes t» bakken
van 400 Gram. De prijs zal daarvan offi
cieel worden bekend gemaakt.
Vraag: Hoe heeft de Minister zich in
gedacht den verkoop van (losse) bakkers-
beschuit op wittebroodskaarten De hoeveel
heid meel, welke een bakker er voor terug
ontvangt, is lang niet voldoende.
Dr De Boer: De practijk zal zijn,
dat er 7,00 weinig mogelijk beschuit zal
worden gebakken en men alleen zal ver-
koupen beschuit in oriyneele verpakking,
van reeds bestaande fabrieken.
Vraag: Wordt dit niet een ellendeen
wellicht de ondergang van tal van kleine
bakkers, die, juist als specialiteit, zeer goede
beschuit leveren, zoowel aan klanten als
aan slijters?
Dr. De Boer: Een definitieve regeling
teil deze is nog niet getroffen door het
Centraal Brood Kantoor.
Vraag: Verleden jaar liet een jongske
uit een arbeidersgezin de blauwe broodkaart
uit zijn hand in de gracht waaien. Hoeveel
moeite we ook deden, toch was die kaart niet
op te visschen. Als dat thans zou gebeuren,
zou zoo'n gezin een geheele week zonder
brood zitten. Is dat niet erg hard
Dr. De Boer: Een nieuwe kaart kan
in zoo'n geval worden afgegeven door het
Gemeentebestuur. Als de ramp nu maar
niet gebeurt 's Zaterdagsmiddags, want dan
zit men 's Zondags zonder brood.
Het is stellig gewenscht, heel voorzichtig
te zijn met de broodkaart en die niet il te
veel toe te vertrouwen aan een jongentje,
dat haar ook kan verliezen bij het spelen.
Vraag: Kan worden blijven geleverd
aan de militaire caruine»
Dr. De Boer: Dat is niet ingang van
5 Februari atgeloopen. Men mag alléén
leveren aan militair» instellingen op schrifte
lijke order van den commandant.
Vraag: Dr. De Boer gaf in overweging,
voortaan broodjes te bakken van 400 Gram.
De Gemeentelijke verordening schrijft andere
gewichten voor.
Dr. De Boer: lk vertrouw, dat di»
verordening nog wordt herzien vóór aan
staanden Maandag.
Vraag: Dr. De Broer zeide, dat geen
bruinbrood of roggebrood mag afgeleverd
aan iemand, die niet behoort tot de werke
lijke bevolking van Amersfoort. Als er nu
1 verwacht een logé komt, mag dan daar-
ior geen brood worden afgeleverd?
Dr. De Boer: Ik zeide, dat er per
fiets of bakkerswagen, of hoe dan ook,
geen bruinbrood of roggebrood mag afge
leverd in de naburige Gemèenten tenzij deze
een financieele regeling hebben aangegaan
Amersfoort, dat toch werkelijk den
toeslag niet kan betalen voor in een andere
Gemeente wonenden.
Een logé moet zijn broodkaart mee
brengen en krijgt daarop uitsluitend witte-
Vraag: Zijn koek en banket óok be-
grepen in de broodkaarten-regeling?
Dr. De Boer: Zooals de naam aan
duidt, zijn koek en banket geen brood en
zij mogen du» afgeleverd worden zonder
broodkaart. Het is nu maar de vraag, waar
is de grens?
Een stem: Als er gist wordt gebruikt,
behoort het banket tot de brood bakkerij.
De Vc
grens ligt,
De
r de
over de vaklieden het
s thar
de
orde. De tijd dringt. Om uiterlijk 10 uur
moc-t hei licht uit. Wij moeten die vraag
thans niet aansnijden.
Vraag: Mogen slijters brood afleveren
zonder een bon til ontvangst te namen?
Dr. De Boer: Een slijter is een weder-
verkooper en moet dus beschouwd als een
knecht en is dus verplicht, slecht* brood af
te geven tegen overgifte van een bon.
Dr. De Boer: Thans het derde deel
hoe komt de bakker weer aan moei, bloem,
r°gge. enz.?
Het is zijn plicht, wekelijks de door hem
ontvangen bons af te leveren aan het Levens-
middelen-bnreau op opplakbladcn, soort bij
soort, iedere bon op het daarvoor bestemde
blad. Bij het indienen dier opplakbladen
behoort, óok een ver/umelstaat en voor die
twee samen krijgt de bakker een bewijs
öm een correspondeerct.de hoeveelheid
grondstoffen te ontvangen.
Dit bewijs geeft de bakker aan zijn ge
wonen leverancier, die dan zorgt voor het
verder».
Inlandsch tarwemeel en bloem komen van
molenaar of fabriek Amerikaansche bloem
komt van het C. B. K, te Den Haag;
rogge komt van de Provincial» brood-
cotr.missie, te Utrecht.
Er worden slechts zóo veel grondstoffen
verstrekt als er aan bonnetjes wordt ver
toond althans eon correspondeerende hoe
veelheid, welke met de prijzen vermeld
staat in de officieeie kennisgeving.
De leverar.'da vangt aan 4 weken later,
dus 4 Maartmen behoeft dus ge»n angst
te hebben voor een tekort, want de vrije
bandel mag leveren tot 5 Maart.
Spr. legde nu uit de verschillende bons
en wees met nadruk op al hetgeen daarop
slaat vermeld.
De gebruikers het publiek -- mogen,
zooodra re hun bons ontvangen, deze wel
zeer aandachtig
nalezen
en moeten zich stipt houden aan de daarop
voorkomende bepalingen, anders wordt de
kaart ingetrokken en zit men
zonder brood.
Vraag: i let kan zich voordoen, dat
bruilofts- dan wel begrafenismaal wordt
aangerecht. Daarbij zijn a k abnormale
hoeveelheden brood noodig. Hoe gaat het
dan
Dr. D e B 0 0 r Zoowel bruid en bruigom
als de gasten moeten hun broodkaart mee
nemen.
Een sten',: Typisch begin van de witte
broodsweken.
Vraag: Bij do Avontnaalbediening "t
de Groote kerk is ongeveer 4 Kilo brood
noodig. Hoe dit gaan
Dr. De B er De keikgaugeis n ule
eerst hun broodbon inleveren.
De Voorzitter sloot hierna te klokke
10 uur met een woord van dank aan dr. De
Boer voor diens groot welwillendheid om de
zoo zeer ingewikkelde techniek der brood
kaarten-misère uiteen t» zetten en hoopte,
dat allen - bakkers zoowel als klanten
zoo veel mogelijk hun best zouden doen
om den reeds zóo met werk overstelpten
Keuringsdienst zoo weinig mogelijk to be
moeilijken (Applaus).
