Zaterdag 14 ^Jjj| April 1917.
No 8863.
67e Jaar1
Verstrekt Clieqnes op
Bimien-en Buitenland
stadsnieuws.
liit^ave van de Naamlooze Vennootschap „De Amersfoortsche Courant, voorheen Firma A. H. van Cleeff".
HOOFD-REDACTEUR
P. J. rBSDE^IXS.
AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond. Abonnement per 3 maanden 1.—
franco per postƒ1.15. Advertentiën 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieele- en onteigenings-
advertentiën per regel 15 cent. Reo)am98 1—5 regels ƒ1.25 Bewijsnummers naar buiten
worden in rekening gebracht en kosten, evenals afzonderlijke nummers, 10 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
BUREAU:
SOBTZGRAOHT
Postbus 9. Tetél
KENNISGEVING:'. .V
DISTRIBUTIE LEVENSMIDDELEN.
Burgemeester ca Wethouders van Amers
foort
maken beleend, dat in de week van 15
tot en met 21 April de volgende artikelen
op de bonboekjes verkrijgbaar zijn;
AARDAPPELEN.
RIJST,
GOR r.
BRUINE BOONEN.
BAK- cn BRAADVET,
ZEEP (voor zoover voorradig).
Voor deze artikelen is in gemelde week
alléén bon no. 12 geldig.
voor 0.5 11.L. huisbrand-kolen of 100 bri
ketten ol 100 turven.
Ook bniinkoo.'-briketten mogen alleen
worden verkocht np bons.
Bon 110. 12 voor Gezouten spek is geldig
V°GEZOUTEN VARKENS'VI.EESC1J
(voorzoover voorradig) met dien verstande,
dat wordt verstrekt op
bons met 1 roode streep 400 Grant
2 strepen 800
Houders van bonboekjes, die bon 110. 11
op Zaterdag 14 April niet hebben gebruikt,
worden verzocht, dien bon ie vernietigen.
Amersfoort, 12 April 1917.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester.
Van RANDWIJCK.
De Secretaris,
Ar.. R. VEENSTRA.
ONTEIGENINGSWET.
De Burgemeester der Gemeente Amers-
overwegende, dat hem gebleken is, dat
door de N. V. >De eerste Amersloortsche
del-Maatschappij v/h Niouwendijk Co.»
gK';.,'.handel in koloniale- en grutterswaren,
gevestigd te Amersfoort, de maximum-
tusschenhandelprijs van suiker is over
schreden,
gelet op de artikelen 76a en volgende van
de Onteigeningswet en op de machtiging
van den Minister van Landbouw. Nijver
heid en Handel,
besluit
onmiddellijk in bezit te nemen eti ter
beschikking te stellen ten behoeve van de
bevolking tier Gemeente of van aldaar be
staande bedrijven, tegen prijzen, die niet
te boven gaan de daarvoor door den
Minister van Landbouw, Nijverheid en Han
del bepaalde bedragen, de na te noemen
waren, aanwezig in de pakhuizen van ge
noemde firma;
allen voorraad suiker Melis I.
Amersfoort, 29 Maart 1917.
Do Burgemeester voornoemd,
J. VAN DER WAL Kr.,
loco-Burg.
DISTRIBUTIE
VAN
l'OOT AARD APPELEN.
De Commissie tot het in cultuur brengen
van terreinen in de Gemeente Amersfoort
brengt ter kennis, dat de Pootaardappelen
zijn aangekomen en gedistribueerd zullen
worden aan de remise van de oude Amers-
foortsche tram, Utrcchtscheweg No. 9, voor
hen wier namen beginnen met
letter B op Maandag 16 April,
A.C.D.E, F of G Dinsdag 17
H, J of L op Woensdag 18
K of M Donderdag 19
ji". N.O.P, R of T op Vrijdag 20
S, V of Z op Zaterdag 21
W of IJ op Maandag 23
telkens van 7 tot 12 uur v.m. en van 2 tot
6 uur n.m.
De afnemers zijn verplicht, de ontvangen
aardappelen te gebruiken als plantgoed
en verbinden zich, bij niet-nakoming. tot
het betalen aan de Aardappel-vereenigin'g
van een som van vijf honderd gulden.
De prijs per ILL. (70 K.G.) is, zoolang
de voorraad strekt, voor
Eigenheimers (Burgers) poters f9.0®
Groote Eigenheimers (Borgers) - 7.00
Rood» Star- 3.oo
Elke H,L,-zak fo.50.
Het bedrag wordt bij ontvangst betaald.
Het is aanbevelenswaardig, éen dag vóór
hel poten de groote aardappelen overlangs
door te snijden men houdt dan rekening,
dat op de beide helften ongeveer evenveel
oogen voorkomen.
Zij, die de poters niet doorsnijden, doen
goed, éen dag vóór het poten, van den
onderkant een klein' gedeelte te verwijderen.
HINDERWET.
brengen ter openbare kennis, dat bij hun
besluit van 13 April 1917, aan de firma
KLAAS RAVING, (JOH. SCHUT) cn hare
rechtverkrijgenden voorwaardelijk vergun
ning is verleend tot het oprichten van eene
werkplaats voor het herstellen van automo
bielen en motorrijwielen en het in voorraad
hebben van 400 Liter benzine in een buiten
liet gebouw gemetselde put in het perceel
alhier gelegen aan do Barchman Wuijtiers-
laan, kadastraal bekend Gemeente Amers
foort. Sectie C no. 2155.
Amersfoort, 14 April 1917.
Burgemeester cn Wsthoude
Bankvereeniglng H. L. A. DULLAERT Co
AMERSFOORT - Laiigegraeht 30 - Telefoon 363.
«SOEST - Van Weode-alrnnt '206 -
KCUKIIPENZEKL - Kyks-straalweg
Telefoon 6.
Telefoon 2.
lijk werk vond om t» doen, hetgeen de wereld
voornoemd,
De Burgemeester,
VAN RANDWIJCK.
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders van Amers-
brengen ter openbare kennis, dat bij hun
besluit van 13 April 1417, aan J. C. ét A.
J. van WESSUM, te Zaandam, en hunne
rechtverkrijgenden voorwaardelijk vergun
ning is verleend tot het uitbreiden van eene
houtzagerij door het plaatsen van een elec
tromotor van 15 P.K. in het perceel alhier
gelegen Oliesteeg no. 8, kadastraal bekend
Gemeente /Amersfoort, Sectie E no. 1263.
Amersfoort, 14 April 1917.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester,
VAN RANDWIJCK.
De Secretaris,
A. R. VEENSTRA.
Bij do gratie (JocIn.
Ecu donkore sluier zweeft boven de Ge
kroonde Hoofden. In do grauwe luchten
zweeft hij als een vormlooze massa, die
langzaam de gedaante aanneemt van den
engel met het zwaard.
In een droeve processie gaan de vorste:.,
de vorstinnen, koningen, keizers, alleen-
heerschersAls zij naar de aarde blik
ken zien zij bloed, modder, dooden, ver
minkten zo zien honger en pestilentiezij
zien verwoeste lauden en steden,
Bij de Gratie Gods« echter werden zij
geboren op een troon
De tengere, jonge Koningin van België
gaat daar in diepen weedom, het hoofd ge
bogen, haar hart bloedend over haar land,
baar ziel wecnend over haar volk, haar
land helpend en troostend.... o ja! dit"
is de schoone lichtzijde, die om deze Konin
gin straalt, die dit Gekroonde Hoofd waar
lijk doet schitteren
»Bij de Gratie Gods» werd zij geboren
voor een troon een troon in de harten
der menschen
E11 den Koning van België hom zien
wij beraden stand houden op de kleine strook
land, die nog de zijne is, omgeven door de
kleine groep, die nog ztjn volk is!... »Bij
de Gratie Gods Als een wachter staat hij
daar nog en ziet, met het groote, weer her
levende Frankrijk achter zich. naar de van
bloed donkere grenzen, waar de luchten
nóg grauwer zijn, nóg dreigender waar
de oude Keizer van Oostenrijk, «Bij de
Gratie Gods» geboren op een troon, stierf
na een lang en bitter 'smart-leven, waar
een jonge Vorst gedwongen is, een toe
komst te aanvaarden, welks verschrikkingen
hij moet vermoeden »Bij de Gratie Gods».
En daar is de Keizer, hij die heerschcr
is van het ecnige land in Europa, waar de
regeering niet aan het volk maar aan den
Vorst verantwoording schuldig is 1 Hij wiens
hand ».Bij de Gratie Gods» een verschrikke
Wij moeten niet vragenIs deze heerschcr
de ontwerper van dit hclsche oorlogsplan,
is hij de aanvoerder van het Barbarenle^er,
is hij do energie van het misdadige zee
rooversbedrijP» Wij moeten vragen »ls
hij een mcnsch?»
En omdat wij weten.cl.it hij een mensch
is, vervult groote weedom onze harten
voor hemEen weedom, die sterker is dan
voor welk Gekroond Hoofd ook.
Want zie hoe rondom hem de verschrik
kingen zich opstapelenEen nieuw geluid
komt er over <le wereld en het zal in zijn
ooren klinken als de alarmkreet, die zijn
volk zal wekken. Ken nieuw licht gaat
schijnen cn in zijn oogen zal het zijn als
de laaiende vlam, die hem vernietigen zal
stil. die weedom is nog niet daarom! niet
omdat dit alles eens te niet moet gaan,
macht en aanzien, alles wat Gloria mundi
is, maar omdat er later, als alles zwijgt, als
een vernield werelddeel aan zijn voe' -n zal
liggen, in zijn hart d» brandende «veiler-
keerende, altijd wederkeerende vraag moet
zijn «Moest ik het instrument zijn, waar
door deze verschrikkingen kwamen; moest
ik daarom »Bij de Gratie Gods» geboren
worden op een troon
Zeker, een andere wereld zal er komen,
zal er zijn, en zelfs zij die v.-rscbrikking
verwekten, hebben het* licht helpen ontste
ken; allen, die den oorlog op de wereld
brachten, werkten mede, zij het ook met
geweld, de poorten des licht te openen!
maardit kost offers.
Zij die Bij de Gratie Gods» geboren
worden, zij öok offeren zichEn daarom
zweeft zacht de donkere sluier omhoog
waar het te licht begint, cn daarom is er
vreugd in onze harten als wij stil aanschou
wen hoe de Czaar aller Russen de zware
kroon aflegde.
»De Czaar boog langen tijd zijn hoofd»
stond er in de bladen, voor hij het stuk
teekende, dat hem onttroonde.
Langen tijd; voorwaar het kan niet anders;
maar toen hij had geteekend, toen hief hij
het hoofd open bedenkt eens, toen
was hij een mensch! een mensch, dat vrij
kan handelen, vrij kan denken, vrij kan
liefhebbenDe ex-Czaar en Czarina wajen
de gevangenen op Tsarkoje Selomaar in
werkelijkheid waren zij de bevrijden, de
bevrijden van duizend zware ketenen, die
hun gekroonde hoofden tot de aarde bogen,
die nu kunnen óp zien, en menschen tnogen
zijn, menschen Bij de Gratie Gods».
Is het nu niet de tijd om dit woord «Bij
dc Gratie Gods» een andere plaats te geven
Wij, die in nederige woningen geboren zijn,
in landen, waar geen absolute macht, maar
van den volksgeest als symbool het konink
lijk ideaal heersebt, zoonis in ons land en
in bet Britsche Rijk, of waar door samen
werking vaii groote geesten het volk bestuurd
wordt, zijn de geborenen »Bij de Gratie
Gods»In die vrije landen zullen tronen
zijn, waar geen plaats is voor de enkeling,
maar voor hen die het koninklijk bloed der
nieuwe wereld ih de aderen hebben.
Aldus mevrouw M. C. Kooij Van Zeg
gelen in >De Ilollandsche lelie».
Dc kookzak.
Hoe kan iemand, die aan het 'nem toebe
deeld rantsoen brood te weinig heeft en
door zijn bezigheden niet naar huis kan om
ir goed
te middagmalen, warm et
naar zijn bezigheden
Door gebruik te maken van ee
zak, waarin men het eten 5 tot 6
warm kan houden.
Een kookzak is door ieder gemakkelijk
en voor weinig geld te maksn.
Een kookzak wordt vervaardigd
stevigen lap (als 't kan liefst vat
dicht goed) die minstens 15 c.M. wijderen
hooger moet zijn dan de pan, welke 1
gebruikt zal worden. De zak wordt
boven gesloten door een schuif (op do wijze
als dit geschied bij een boodschap- of werk-
tasch). De punten aan do onderzijde van
den zak worden naar het midden omgevou
wen, evenals bij een geplakte vierkanten
kruidenierszak. Aldus verkrijgt men een
platten bodem.
Een tweede zak, iets kleiner er zonder
schuif, wordt op de zelfde wijze gemaakt
van wit katoen.
De eerste dient tot buitenzak, de tweede
tot binnenzaktusschen deze twee zakken
komt de vulling, die geen warmte verloren
laat gaan.
Tot vulling gebruikt men 8 of 10 flink
groote kranten. De kranten worden soepel
gemaakt door ze flink te verfrommelen
te kreukelen.
Daarna worden ze weer uitgevouwen en,
met twee vingerbreedten verschil versprin
gend, op elkaar gelegd, dubbel gevouwen
en afgeknipt tot vier vijfde van de hoogte
van de zak. Deze dikke band wordt op
gerold en in den buitenzak gestopt. Daar
wordt ze losgelaten en uit elkaar geduwd
tot de buitenzak rond uitstaat.
Op den platten bodem wordt een dikke
platte prop van krantenpapier gelegd, stevig
aansluitend aan -den binnenkant van den
dikken rand kranten.
Een goed sluitende pan, die door het
kokend heete eten bijna geheel is gevuld
en die zelf ook op kookhitte is gebracht
eer het eten er in wordt gedaan, wordt in
den tweeden katoenen zak gezet en daarna
in de met kranten gevulde buitenzak ge
plaatst. Het bovenste deel van den binnen
zak wordt op de pan gelegd en daar bovenop
een platte prop van kranten. Vervolgens
sluit men den buitenzak door het inhalen
van den schuif.
Op deze wijze blijft het eten minstens
6 uur warm.
Deze kookzak is ook te gebruiken als
hooikist. Men kan het eten er dus ook in
gaar maken.
Aller aandacht vragen we voor de beide
advertentiën omtrent het uitreiken van legi
timatie-kaarten.
Reeds een poosje geleden meldden we, dat
deze kaarten moeten ingevoerd om te voor
komen, dat sommigen dubbel, zelfs driemaal,
anderen niets konden bekomen van de dis
tributie-goederen.
Thans moet ieder zijn voorzien van zoo'n
legiiimatié-kaart.
E11 dus moet ieder zorgen.dat hij intijds
die kaart in ontvangst gaat nemen.
Gelijk bekend is, wordt door de N.O.T,
thans voor een waarde van rond een millioen
gulden aan leder en looistoffen vastgehou
den, doch naar het «Handelsblad» kan
meedeelen zullen deze binnenkc*
vrij gegeven.
Evenals bij het vrijlaten
dere artikelen het geval is
Engeland ook thans de voorwaard
:erst de overeenkomtige
nationalen bodem in ons land 3
len worden verbruikt. Tot dusver
n.l. nog steeds kafsvellen uitgevoit
zijn natuurlijk minder geschikt voor deü
fabricage en kunnen beter en voc
ligcr voor andere doeleinden benut
Ook wanneer het aangevoerde 1»
de looistoffen worden vrij gegeven,- zullW
deze niet in het bezit komen van de igj- «j,
porteurs. In de eerste plaats zal de Regeè-
ring alle looistoffen in beslag nemen «h dc
zelf distribueeren en óok zal zij van
aangevoerde leder een gedeelte, n.l. de goedj.
koopere soorten, voor zich behouden. -™
Dit staat in verband met
beschikbaar stellen van Regec
Den 3 April is een distribution
voor huiden en leder gegeven. Daa^
den echter, naast de in bezit n
alle inlandschc huiden en het uitgeven
daarvan aan dc looierijen, geenandere J
maatregelen voorbereid dan het verstrekken 1
,van reparati e-leder, dat dan afkomstig
is van dc uitgegeven huiden, of, in.li^"
begin althans, door de tooiers Wordt v'
strekt in ruil voor de huiden.
Hoe bet met de beschikbaarstelling
Regeerings-schoeuen zal gaan, valt nog ni^
te zeggen. Is het blad wèl ingelicht 1*
Rcgeeritig eerst de resultaten afwacht
van het loon-looibedrijf en het li
ratiebedrijf, om daarna eerst ook de lp oh-
srhoenfabricagein te stellen. De RegeeriégS* S
schoenen zouden dan niet voor het bet
najaar verkrijgbaar zijn.
Het is toch waarlijk zonderling, dat wijj'J
Nederlanders maar niet begrijpen waarom 1
Engeland onze graanschepen vasthoudt,
invloed oefent op het boven slechts aan
geduide vraagstuk .van leder en loei^o ffen,
Gelukkig weet de «Daily Mail» het-en,\
helpt ons, domooren, uit den droom. P*»-
Engelsche blad deelt mee, di
worden vastgehouden niet om Engeland
zelf heelcmaal niet maar in ons.eigen,V
door onszclven niet begrepen belang. 1
Wij hebben nu gebrek aan voedsel schrijft 3
het blad, «omdat de kleine onzijdige landen
(nl. Nederland en Denemarken) er meer 1
dan overvloed van hebben cn tegen fabel- yj
achlige prijzen aan Duitscbland verkoopen. Jï
De eenige bevredigende politiek zal van
stonde aan zijn, te beletten, dat vetstoffen, 'fo'
meststoffen, voedingsstoffen Nederland en 'i
Denemarken over zee bereiken. Alleen op
die manier kunnen wij
Men zou zoo denken, dat er op volgt;
«Duitscbland uithongeren», of: »den oor- In
log tot een snel einde brengen». Maar
neen, er is geen ziertje eigenbelang bij.
Want het blad vervolgt: «Alleen, op die
manier kunnen wij de vrijheid van di
kleine landen redden, welke vrijheid vooi
eeuwig verloren zal zijn indien Duitschlan.
niet wordt verslagen».
Dat moet dan onze troost maar zijn, tlsi
ons broodrantsoen weer wordt ingekrompen
Behoudens nadere goedkeuring zijn t"
noemd tot leden van de Brandstoffen
commissie te Amersfoort de heerenN.
Veis Heijn, Wethouder der Bedrijven, h
Voorzitter; A. C. -Koppejan, Directeur der J
Bedrijven C. G. Klaarhamer, agent van
buitenlandsche huizen; J. Mebius, Voor-
zitter van de afdeeling der S. d. a, p.en 1
II van Galen Last en J. M. Futman, beiden
brandstoffenhandelaar terwijl ais adviseurs
zullen optreden de heeren dr. H. W. de
Boer, technisch Directeur, en K. Kaan Jzd.,
administratief Directeur van het Levens
middelen-bureau.
De huisbrand zal worden gedistribueerd
door het Levensmiddelen-bureau de brand
stof voor de industrie door de Gemeente
gasfabriek.
Het schijnt, dat Amersfoort voorloopig
j uit den brand is, wat de brandstoffen betreft.
Een flinke hoeveelheid eierbriketten is
j aangekomen, terwijl volgende week ook
bruinkoolbriketten in voorraad zijn.
Wel vreemd is het, dat men tot heden-v
ochtend niet happiger was op de turf, welke-
van Gemeentewege wordt verstrekt. lo
tegenstelling van de vorige partij iu de
