AMEE3F00RTSCÏÏE COURANT.
15 Mei 1917.
No. 8876
67e Jaargang.
Uitgave van de Naamlooze Vennootschap „l)e Amersfoortsche Courant, voorheen Firma A. H. van CleefT"
IIOÖFD-RKDACTRICE:
SU/F FRKDERIKS VAN* CLEEÏ'F,
A M F.RS F O O R T.
Verschijnt IMnsdng-, Donderdag- oti Zaterdagavond. Abounemout per 3 maanden j 1,—
franco per post/1.15. Adverteutiëu 1—6 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieele- en onteigenings-
advertentiön per regel 15 cent. Roolame3 1 -5 regels ƒ1.25 Bewijsnummers naar buiten
worden in rekening gebracht en kosten, evenals afzonderlijke nummers, 10 cent. Postbus
Bij advertentifin van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht. 0 9'
KORTEGRACHT 9.
K K X N I N E V I S (i K N.
BROODKAARTEN.
De Directie van het Levensmiddelen-
bureau
maakt bekend, dat met het oog op den
Hemelvaartsdag op de broodkaart voor de
140 week Woensdag 11a 12 uur brood kan
worden verstrekt.
Amersfoort, i.| Mei iyi?.
l)o Directie voornoemd:
Dr. II. W. DU BOER,
K. KAAN' Jz.
Burgemeester en Wethouders van Amers
foort
maken bekend, dat het Bureau van don
Burgerlijken Stand op
HEMELVAARTSDAG
voor het publiek geopend zal zijn dos vóor-
middags van s'/s tot 0 uur, uitsluitend tot
het doen van aangiften van geboorte ol
overlijden.
De hiervoor noodigc aanvrage moet ge
schieden aan het gemeentehuis, mondeling
of schriftelijk, uiterlijk tusschen 8 en s1
ure des vónrmiddags van dien dag.
Amersfoort, 14 Mei rg 17.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd.
De Burgemeester,
VAN RANDWÏJCK.
De Secretaris,
A. R. VEEKSTRA.
Wat bedoelen
onze Kinderhuizen
(Tehuizen voor schoolgaande kinderen.)
(Slot).
De meest wenscheüjke toestand zou 011-
getwijfeld deze zijn. dat 't loon van den
man voldoende ware om alle vrouwenloon
oveTbodig te maken; maar ook dan nog
zou ziekte, invaliditeit of werkloosheid van
den kostwinner bijverdiensten van de vrouw
onvermijdelijk maken, althans zoolang een
ziekte- en invaliditeitsverzekering nog niet
is Ingevoerd, en de verzekering tegen werk
loosheid nog niet is geregeld op een wijze,
die 't gezin aldoenile tegen de gevolgen
van die ramp beschut.
Intusschcn. zoover zijn we nog niet. Wat
ons thans te doen staat, dat is: zonder te
berusten in, maar ons verzettend tegen
economische toestanden, die loongevenden
arbeid van de gehuwde arbeidersvrouw in
vele gevallen dringend noodzakelijk maken,
gedurende den tijd dat middelen zullen
worden beraamd om de moeder weer aan
haar gezin terug te geven, de gevolgen,
uit den tegenwoordigen toestand voort
vloeiend, onder do oogen te zien, cn zoo
veel mogelijk te verzachten. indanks de
stellige overtuiging, dat 't gezin zuiver en
intact moet worden bewaard als de bron,
waaraan niet door andere middelen te ver
vangen cultuurwaarden ontwellen, wende
men alle pogingen aan om de gezinsge
meenschap. waar die te kort moet schieten,
indien noodig, te vervangen, althans ze
met andere opvoedings-vormen aan te vullen.
Tot die opvoedings-vormen behooren de
kindertehuizen. -
2e. Hoe werken nu deze kinderhuizen
Welke soort kinderen worden er opge
nomen Dit is een vraag van frincipiet-len
aard, waarvan elk kinderhuis zch vóór de
oprichting rekenschap moet geven. Bij de
beslissing ver aanneming r!er kinderen
moet volgens een weloverwogen gedragslijn
worden gehandeld. We onderscheiden drie
soorten van kinderen ie abnormale kin
deren niet een gedegenereerden aanleg
die reeds min ot moer crimineel zijn; :c.
alleszins normale kinderen, die waarschijn
lijk nooit crimineel zullen worden; 3e zwak
ke kindereu. wier karakter evenzeer ten
goede als ten kwade neigt, wier toekomst
voor een groot deel afhankelijk is van 't
milieu, waarin ze opgroeien. Ken kinderhuis
kan zich dus, volgens de definitie van f reule
Boddaert. ten doel stellen, óf reeds aan
wezige criminaliteit te koeren, óf nog niet
aanwezige criminaliteit te voorkomen», 't
Ken of 't ander. Tusschen deze beide moet
een keuze worden gedaan, want naar mijn
besliste overtuiging, mag men geen crimi-
neele met normale kinderen samen brengen,
Aan de ouders, die hun normale kinderen
ons toevertrouwen, zijn we verplicht de at
mosfeer, waarin de kleinen bij ons leven,
zoo rein en zuiver mogelijk te houden.
De meeste kinderen zijn noch absoluut
goed, noch absoluut slecht, maar 't meeren-
deel is zwak. Over die zwakken nu willen
de kinderhuizen beschermend zich uitstrekken,
cm ze te beveiligen tegen al 't kwaad, om
hun karakter, zoo mogelijk, naar 'l goede
te leiden, otn te voorkomen dat ze misda
digers worden. Beschermen willen ze de
jonge levens, die onbeschermd, verzorgen
de kleinen, die onverzorgd zijn.
De kinderhuizen hebben echter toe te
zien «lat geen misbruik van de instelling
worde gemaakt. Daarom moeten ze zich
afvragen welke zijn de huiselijke omstan
digheden, die de aanneming van een kind
wettigen Toegelaten worden alleen de
kinderen van ouders, die door werken
buitenshuis, ziekte of andere redenen zelf
niet voor hun kinderen kunnen zorgen.
Evenzeer als door weigering van abnor
male kinderen m o r e e 1 e besmetting
moet worden voorkomen, zien de kinder
huizen zich genoodzaakt ook aan die kin
deren den toegang te ontzeggen, die door
p h y s i e k e abnormaliteiten gevaarlijk
zouden kunnen worden voor de anderen
medisch onderzoek vóór de toelating wordt
dan ook door de meeste kinderhuizen
toegepast.
Wat do richting betreft, de meeste in
stellingen zijn neutraal, terwijl cenige op
positief christclijken grondslag rijn opge
bouwd door alle instellingen worden
kinderen van alle gezindten toegelaten
iedere godsdienst wordt er geci-rhiodigd.
Ken laatste voorwaarde van aanneming
is de betaling. Het is zeker oen uitstekende
maatregel, dat geen enkel kinderhuis de
kinderen gratis opneemt. Moet men er iets
voor offeren, des te meer wordt 't verblijf
gewaardeerd. De betaling geschiedt dagelijks
of wekelijks. Slechts bijhoogc uitzondering
wordt over wanbetaling geklaagd, 1 )ver
't geheel levert de maatregel, dat bijna
overal de kinneren 't geld zelt meebrengen,
niet 't minste bezwaar op. Het tarief varieert
tusschen 5—10 cent per dag, terwijl door
verschillende inrichtingen voor moer dan
één kind uit 't zelfde ge/in reductie wordt
toegestaan. Voor dat geld ontvangen ze
's middags een warm maal en 's avonds
brood met melk. Behalve oen paar instel
lingen, waarin crèche en kinderhuis samen
vloeien en een enkel dut den kinderen ook
des nachts onderdak verleent, zijn de
tehuizen geopend tusschen de schooluren
van i?-~2 en van 48 ipir en, In de
schoolvacanties, met Kerstfeest en Paschoii.
van y uur 's morgens tot .8 uur 's avonds.
Gedurende de zomorvacantie zijn enkele
tehuizen gesloten met 't oog op do noodigc
ontspanning en rust der directrice. Kr zijn
echter besturen, die zooveel waarde hechten
aan 't geopend zijn juist gedurende de
zoniervacantic, dat ze alle krachten in
spannen om aan de beide eischen en van
de directie en van de kinderen te gemoet
te komen.
Inwerking op den psyehischen toestand
van een kind is dikwijls eerst dan mogelijk,
nadat zijn physick een verandering ten
goede heeft ondergaan. De physicke toe
stand nu, waarin ile kinderen tot ons komen,
laat vaak alles te wenschen over, Kinderen,
die pas in een tehuis komen, eten zeer
veel en gulzig, gewoonlijk zijn ze in den
beginne niet te verzadigen. Langzamerhand
eerst neemt de gulzigheid af, een bewijs
dat ze ondervoed waren. Gaandeweg gaan
zo er beter uitzien, komt er een kleurtje op
ile hleekc wangen, worden zo tieriger cn
ook geestelijk minder suf. Dit zal waar
schijnlijk wel niet zoozeer zijn toe te
schrijven aan 't verschil in voeding als aan
de opvoeding, die cr in de kinderhuizen
mede gepaard gaat. Ook de kleine zielen
komen daar tot rust. Er komt een soort
ontspanning over 't kindcn zelfs de
meest gesloten karakters, zij, die thuis 't
ergst geleden hebben en zich 't meest
hebben verhard, gaan zich langzamerhand
veilig voelen in de koesterende warmte
van de belangelooze lieide die hen omringt;
de knop gaat open, de kleine ziel ontplooit
zich, hecht zich, uit zich in vertrouwelijk
heid.
Verschillende factoren werken samen om
dit gezegend einddoel te bereiken. Naast
de voeding vraagt de opvoeding een niet
gering deel van de krachten der directrice.
De opvoeding, die in de kinderhuizen wordt
gegeven, is gebaseerd op 't feit, dat dc
tnonsch '1 product is van zijn eigen inwen
dige kracht en van de uitwendige omstan
digheden. Karaktervorming dus en dc zorg
voor een, zoowel lil- als uitwendig ver
edelend milieu, moet 't doel van iedere
opvoeding zijn.
Aan de karaktervorming der kindezen
nu kan worden gewerkt langs direeten en
■.odlreeten weg.
De belangstelling moet worden afgeleid
van 't kwaad. Nieuwe belangstelling moet
worden gewekt. Dit doel tracht men in
de kinderhuizen te bereikenie door
'1 wennen aan aangename, zoowel als nut
tige bezigheid ze door '1 annkwecken van
onderling dienstbetoon3e door 't eischen
van natheid en reinheid 4e door 't bevor
deren van een geest van vrijheid, opge
wektheid. samenhoorigheid.
Ken kind, wiens gedachten voortdurend
bezig worden gehouden, ontbreekt 't aan
do gelegenheid om op kwaad bedacht te
zijn. Bezigheid kan bestaan in ontspanning
en ontwikkeling.
Maar de dag is lang hij cischt niet
«Heen •'•ntspanning, maar ook inspanning,
de kleine handen moeten zich leeren rep
pen: handenarbeid. Als do hand werkt,
moeten de hersens zich inspannen, gedach
ten cn fantasie worden in goede bedding
geleid.
Met den aanleg van het kind zal straks,
wanneer 't er op aankomt een beroepskeuze
te doen, zeker rekening worden gehouden.
Want, en dit is nog wel een toekomstbeeld,
maar in een enkel kinderhuis toch reeds
verwezenlijkt, een half jaar, voordat de
kinderen dc school en dus ook 't Huis
verlaten, komen ze onder 't patronaat van
een der bestuursleden. Die patroons be
spreken hun toekomst met hen, zorgen, dat
ze een beroep kiezen, dat met hun aard,
aanleg, physleke krachten cn de vakvooruit
zichten overeenstemt, en dat ze de meest
geschikte opleiding daarvoor ontvangen,
Dit patronaat Is een hoogst noodzakelijke
aanvulling van 't werk der kinderhuizen.
Het oogenhlilc. dat dc school dc kinderen
loslaat, is een critick moment in hun leven,
Met 't verlaten der school wordt 't kind I11
gedachten door de meeste ouders al meer
derjarig verklaard, meenend dat 't nu klaar
is, nu zeltstandlg genoeg is om den kost
te verdienen en 't leven in te gaan. F.n in
geen periode van hun bestaan hebben do
kinderen meer leiding van noode. Do weg,
dien zc dan inslaan, beslist vaak voor geheel
bun volgend leven. Is er din een sterke
hand, die ze leidt, een vriend, die toeziet
op hun vorming, hun plaatsing, hun vorde
ringen, hun gedragingen; hebben ze 'tge
voel dat er dan iemand Is, die belang in
hen stelt cn in hun lotgevallon deelt, dan
zal 't kind zich daardoor gedragen voelen,
en de knus van slagen, niet alleen wat
't verkrijgen van vakkennis, maar vooral
ook wat zijn menschwording betreft, in
belangrijke mate toenemen.
Vraagt men dc directrices der kinder
huizen op welke wijze zc trachten de kleine
karakters te leiden en dc kinderen aan
gehoorzaamheid te wennen, dan luidt 't
antwoord bijna eenparig»onze kinderen
worden in vrijheid gedresseerd.» Ons huis
is geen gesticht, geen gevangenis, het is
hun thuis.
Welke zijn nu de argumenten, die tegen
de kinderhuizen worden aangevoerd, en op
welke waarde moeten deze worden geschat
Men heeft de kinder-tchuizen een nieuwe
gril genoemd op het uitgestrekte gebied
der philantliropische fantasieën, Men vreest
dat de gemakkelijkheid, waarmede do
moeders zich van hare kinderen kunnen
ontdoen, dezen aanmoedigt om, ook zonder
noodzakelijkheid, haar huis te verlaten nm
elders werk te zoeken, cn dat daardoor 't
gezinsleven zou worden ontwricht.
Na alles, wat ik in mijn inleiding gezegd
heb, kan ik hierover kort zijn: 't is niet't
kinderhuis, dat dc buitenshuis werkende
moed beeft doen ontstaan, maar omge
keerd de buitenshuis werkende moeder heeft
de kinderhuizen in 't loven geroepen. Geen
oorzaak dus, maar gevolg; do kinder te
huizen zijn middel, geen doel in zich zelf,
middel om de gevolgen van troostelooze
sociale toestanden te voorkomen. Trouwens,
de werkelijkheid drijft den spot met derge
lijke argumenten. Spreekt tneh ecu vrouw,
die, door nood gedrongen, bijverdienen
moet, van werkhuizen, dan stuit men bljno
altijd eerst op verzet, ticen rechtgeaarde
moeder besluit zoo maar aanstonds haar
gezin te verlaten.
Men zal mij tegenvoeren, dat niet alle
moeders rechtgeaarde moeders zijn, cn dat
valt zeker niet te ontkennen, Van alles kan
echter misbruik worden gemaakt, en zoo
zullen er bij uitzondering ook wel eens
vrouwen zijn, die 't kinderhuis misbruiken
voor minder edele doeleinden. Hot onder
zoek naar den cconomlschcn toestand van
het gezin vóór dc aanneming van 't kind,
geeft echter tegen dit bezwaar vrijwel vol
doende waarborgen. Hoe dit echter zij, men
bedenke dat de tehuizen er niet zijn voor
de moedors, maar voor do kinderen, Ook
en misschien juist de kinderen van niet
goede moeders hebben onze zorg, onzo
liefde van noode,
Men beweert voorts, dat do kinderhuizen
de ouders zorgeloos maken, dat ze de ge
makzucht der ouders in dc hand werken
om zich aan den last der opvoeding te
onttrekken.
Men stelle zich gerust. Arbeldsouders
gaan reeds genoeg onder zorgen gebukt,
een weinig verlichting van druk zal zc
waarlijk niet zorge loos maken. En boven-
dion, het is er ons geenszins om te doen
dc natuurlijke en rechtmatige zorg, die do
ouders toekomt on betaamt, hen van dc
schouders te nemen, of hen van hun plich
ten tegenover hun kinderen te ontheffen,
ledore moeder, die thuis is en gezond, be
hoort zelf voor haar kinderen te zorgen.
Maar, wanneer d> oudtrs, hins ondanks,
in de opt/oeding hunner kinderen te kort
schieten moeten, cn juist, wanneer ze
zelf afwezig zijn, door plichtsgevoel gedre
ven, een schuilplaats voor do kinderen
zoeken, dan willen we hun de hand reiken,
niet de opvoeding hun uit handen nemen,
maar aanvullen en met 't ouderhuis samen
werken, Al wat in 't kinderhuis geschiedt,
vindt zijn echo in 't ouderlijke huis. In
plaats van dc ouders zorgeloos te maken,
wordt hun juist de zorg voor hunne kinde
ren ingeprent, Alios, wat dc kinderen in
dc Inrichting opdoen aan beleefdheid, in
schikkelijkheid, ontwikkeling, karaktervor
ming, zc nemen 'r mee naar huis, en de
ouders zullen er den invloed van ondergaan.
I)c orde cn netheid, die in 't kinderhuis
hccrscht, wordt door dc kinderen onbewust
ook thuis verlangd.
F.11, wat meer nog ia: ook de zorg voor
't zlelelevon van hun kind wordt den ouders
