BINNENLAND Leger en Vloot. Stadsnieuws. onthullingen pleiten niet voor de Zweedsche regeering, en allerminst voor de Duitsche diplomatie. Er blijkt uit tot welke weinig kieskeurige middelen zij haar toevlucht neemt. Het blijkt dan, volgens de mededeelingen van Lansing, dat het Departement van Ruiienlandsc he Zaken te Stockholm als tcle- fraafkantoor heeft dienst gedaan ten behoeve er Duitsche regeering en gedurende de De directie der S.S. bevestigt het bericht, dat Dultscbland rijn kolenaanvoer naar Nederland heeft stopgezet. Of vervroegde invoering der beperkte dienstregeling hier van het gevolg zal zijn, kon de directie nog niet mededeelen. De Tel. meldt ook, dat de onderhande lingen met Engeland tot levering van Engelsche kolen heropend zijn. De oude voor waarden, waaronder de Brltsche regeering laatste drie jaren geregeld of voortdurend zlcb bereid verklaard had den export van telegrammen in Dultsch cijferschrift heeft steenkool naar Nederland toe te staan, kwam doorgezonden onder het mom van Zweedsche de kolencommlrsle zoo bezwarend voor, dat regeeringstelegrammen. zij wilde beproeven daarin wijziging te Cijfer-telcgrammen, onderteekend door den brengen. Inderdaad bleek de Britsche regee- Zweedschcn minister van Buitenlandse!» ring tot nieuwe besprekingen geneigd. Zaken en geadresseerd aan de Zweedsche We,k ver| de onderhandelingen, die BW.tKb.pp... tal... k>nttp„ d, m m»gdiik, !,n door d, ZwMdach. In b.tl.nd, „gemo,ltomk,g gcvoert g,Some„ r Z tVtiE2°™n "".""k 8 I tab de redactie nog ni.Uo de.ail. wrd aan h.l D.luch. geaanuchap ore.. wd lt btke„3 d„ de kole„. handlgd. wcrtelqk wa.re d.re l.l.gr.n,- ,b„, Eng.l.ch .oor.1.1 ov..- meofo Do.tbbatbd.greiold. waarin de maaimub.concre.lre Op dezelfde rejr. hebben de Ibnuche „,7«V dic dc Eng.l.cb. r.gre.bg on. gwn an In verechlUcnde neutrale landen d Hocwcl vrtjehjk in tetegrafiache ...binding n rerf> 6el d„ r0„dc d„d dl, Berlijn geslaan, door bun cijler-tologramn.cn o0f, reg,„;„g du v00„lcl had aanvaard, aan don Zw.ed.chen gezant te geven d,« y» "g|„e„v„nd b,vo.gd.. re .rekende en al. Zwcedache regeoringa- bekend telegrammen rechtstreeks aan het Departc- men. van Bul.enl.ndacb. Zaken stock I De «rtna C. J. van Houten Zoon Ie bolm a—ede. v.nwere zij naar Berlijn I YTP. t fSl den doorgezonden. alKoheo! kolengeb.ek hare fabrieken met Voor arevcr het An.erik.anacheeon.inen. "«gebreid f=r«>neel moet ..opletten, betreft zijn de meeste telegrammen naar Wegens de kolenschaarschte zijn twee dor het schijnt naar de Zweedsche legatie te Buenos Aires gestuurd. De Duitsche legatie atdacr ontcijferde ze en zond ze door aan ed Duitsche gezanten in andere landen. In het votkjaar van 1915 heeft de Biit- rchc regeering dc Zweedsche opdezeprac- l ij ken gewezen, w;erbij zij te verstem gaf, dat het, tenzij er stel'ige verzckciingcn wer den gegeven dat er een einde aan gemaakt zou worden, noodsakelijk zou zijn beper kende bepalingen voor Zweedsche cijfer telegrammen vast te stellen, voor zoover b'eiioe gebruik werd gemaakt van telegraaf kabels onder Brioche controle. Or Ey.-e A. ürowe had op 11 Mei 1915 in opdracht van Sir Edwa*d Crcy in dezen /.in met den Zweedschen gezant gesproken. Na eenig ui'stel en na nogmaals aan het belang van de kwestie herinnerd te zijn, gaf de Zweedsche gezant namens zijn rejec ting dc formeele verzekering, dat men in het vet volg zulke cijfer-telcgrammen niet meer langs Zwecdscben officieele weg zou doorlaten. De Zweedsche regeer ing gaf dezelfde verzekering. Niettegenstaande dat werd met de wisseling van telogrammen voortgegaan. In een der telegrammen wordt van uit Berlijn de opdracht gegeven aan den gezant te Buenos Ayres, om kleine Argentijnzche schepen tot zinken te doen brengen, zonder een spoor achter te laten. En aldvs wordt gehandeld in een staal, welke in vrede leeft met Dui'schland. 't Is prachtig. De gchcelc geheime diplomatie moge een knoei-winkel zijn van 't ergste water, de Duitsche spant dan wel van al haar collega's de kroon. Begrijpelijker wijze hebben deze onthul lingen in de Entente-landen en in de neu trale staten heel wat beroering gewekt. Vooral de Amerikaansch-Engelsche pers ia verontwaardigd. En terecht. Sommige organen achten een meeslepen van Zweden in den oorlog zoo goed als onvermijdelijk. De Amerika1»anschc rcgccring zal bet op treden vhn Argentinië afwachten, alvorens stappen te doen in de Zweedsche kwestie. Lansing weigert zich over iets uit te laten. De Zweedsche gezant tc Washington ont kent dat hij of ccn der leden van dc legatie Duitsche telegrammen naar Argentinifi beeft verzonden, om naar Zweden over te seinen. Reuter s agentschap verneemt in Britscbe officieele kringen, dat er voor dc geallieer den geen aanleiding ia voor eenige actie van hun kant. Ook wordt er geen actie gezamelijk of anderszins overwogen. De feiten spreken voor zichzelf. Er is bier geen sprake van een twiat tusschen een der geallieerden en het Zweedsche volk, maar van een individuccle daad van Individueele peraoncn. welke, naar men stellig vertrouwt, met kracht door het Zweedsche volk ge- desa voueeerd zal v orden. Ongetwijfeld zal Zweden de eerste ge legenheid de beste te baat nemen, om den toestand uiteen tc zetten en men hoopt, dat dit de lucht zal zuiveren mi zelfs tot een betere verstandhouding zal lelden. .Men weet zeer goed, dat er een kleine militairistieche groep in Zweden Is, die zulk ccn gedrag, als thans aan bet licht is ge bracht, wellicht zou goedkeuren, maar men rekent er met het volste vertrouwen op, dat bet overgroote deel van bet Zweedsche volk de mecning der wereld omtrent de bar- baarache intrigues van Duitachland zal 't Ziet «r met de kolenvoorziening oogen- blikkelijk weer droevig uit. Volgens dc Tel. heeft Duilschlaod de kolentocvocr naar Nederland geheel stopgezet. De beide laatste dagen is geen enkele kolentrein meer binnen gekomen. Het blad heeft reden om met stelligheid aan te nemen, dat Dultscbland op bet oogenblik op deze wijze presrie op ons tracht uit te oefenen, ten einde hier worden gesteld dan het gemiddeld verbruik cene lecning te plaatsen. stoomponten Enkbuizen Stavoren stopge zet. Het personeel is ontslagen. B. eu W. van Enschedé hebben besloten, dat de leerlingen der openbare scholen ge durende den winter slechts halve dagen on derwijs zullen ontvangen, ten behoeve waar van de helft der lokalen zal worden ver warmd. De eene helft der klassen zal dan des voormiddags, de andere helft des na middags les hebben. De Times verneemt uit Washington, dat de regeering der Vereenlgde Staten overweegt of het mogelijk zou zijn over de 1 ulm 400.000 tons van de neutrale sche pen in dc Aroerikaansche havens te beschik ken, om de trans-Atlantische tonnenmaat te vermeerderen en te voldoen aan de toene mende verschepingen van Amcrikaansche troepen naar Europa. Sedeit er controle wordt uitgeoefend op den uitvoer, hebben vele Xederlandsche en Scandinavische schepen, geladen met levens middelen en veevoeder, de havens niet mo gen verlaten en de eigenaars der ladingen weigerden af te laden. De regeering der Verecnigde Staten, daartoe krachtig aangezet door deskundigen van leger en vloot, meent de neutrale sche pen te mogen charteren, op grond van oor 1 og snood zaak C riogsnoodzaak of geen noodzaak Dultzcbland verpletterde België uitoorlogs- noodzaak Engeland en Amerika beijveren zich om de neutralen en speciaal Nederland aan een hongerkuur te doen gewennen. Uit oorlogsnoodwak In theorie alles vriend schap, in practijk I Naar medegedeeld wordt, ligt 't in het voornemen de voorloopige regeling van de distributie van thee en koffie, d.d. 30 Augustus, zoo spoedig mogelijk te vetvao- gen door een definitieve, ingevolge welke fhee en koffie niet zal kunnen worden ver kocht en afgeleverd dan op bons behoorende tot een thee- of koffiedistributiekaart. Deze kaarten zullen te zijner tijd ter uitreiking worden toegezonden. Voor een kaart als bedoeld zullen slechts in aanmerking komen personen, die op 1 October 1917 den leeftijd van 16 jaar heb ben bereikt; aan 13-jarigen, die gedurende den geldigheidsduur van die kaart om streeks drie maanden 16 jaar zullen wor den, behoort geen kaart te worden uitgereikt, noch nu, noch in den loop van die drie maanden. Kantsoeneerlng Ona en Electriciteit De Rijkakolendistributlc beeft thans aan gemeentebesturen, gas- en clectriciteitsbe- arijvcn cn brandstoffencommiisies eene alge- mccnc gas- en electriciteltsrantsoeneerlng voor het tijdvak 1 October 1917 tot en met 31 Maart 1917 toegezonden. De Rijkskolendistributie beeft voor de rantsocneering van gas en electi iciteit voor het tijdvak van 1 October 1917 tot en met 31 Maart 1918 de volgende regelen vast gesteld. Gas. Aan alle particuliere verbruikers moet worden verstrekt I. als minimumrantsoena, voor verlich ting in October 16, November 22, Decem ber 26, Januari 24, Februari 19, Maart 13 kub. M.b. voor bij-koken (water ver war ming enz.): 10 kub. M. per gezin per maand, vermeerderd met 2 kub. M. voor elke per soon, waaruit bet gezin bestaat. II. als vast rantsoen voor verwarming. t8o kub. M. voor eiken door de Brandstoffen- commissie geboekte gashaard, waarvoor van bet brandstoffenrantsocn 6 H.L. steenkool wordt afgetrokken. Bovenstaand minimumrantsoen Is de ge middelde behoefte van de kleinere verbrui kers in de groote steden, zoodat, mits de uiterste zuinigheid wordt betracht, met dit rantsoen wordt toegekomen. In gemeonte, waar het gemiddeld ver bruik in 1914 lager was dan bovengenoemd minimum-rantsoen, mag uit den aard der zaak het minimum-rantsoen niet boogcr Nadat voor elke gasfabriek de hoeveel heid gaskolen (gasolie) is vastgesteld, noo- dig, zoowel om bovenstaande rantsoenen af te leveren als om In de door de Rijks- Kolendistributie vast te stellen hoeveelheid gas voor industrie, straatverlichting, ver lichting van openbare gebouwen enz., te voorzien, wordt de overblijvende hoeveel heid verdeeld over de gasbedrijven in die gemeenten, in welke bet gemiddeld ver bruik in 1914 hooger was dan het mini mumrantsoen. Aan alle gasbedrijven zal in de eerste dagen van September worden medegedeeld, welke hoeveelheid gas in het tijdvak van 1 October 1917 tot 31 Maart 1918 kan worden afgegeven. Elke gemeente moet een zoodanig stelsel van gasrantsoeneering invoeren, dat elke verbruiker zijn minimum-rantsoen ontvangt. Opgemerkt zij, dat deze rantsoeneering is gebasseerd op een maandelijks chen aan voer uit bet buitenland van 80.000 ton gaskolen. Electriciteit. Aan alle particuliere verbruikers moet worden verstrekt I. als mlnimumrantsocn voor verlichting; in October 16, November 22, December 26, Januari 24, Februari 19, Maart 13 K.W.U, Een verbruiker, die zoowel op het gas als op het electriciteitsnet is aangesloten geen rantsoen gas voor verlichting. II, als vast rantsoen a, voor bijkoken (water ver warming enz.) 40 K.W.U. p ir gezin per maand, vermeerderd met S K.W.U. voor elke persoon, waaruit het gezin be staat. Een verbruiker, die zoowel op het gas als op het electriciteitsnet is aange sloten, moet voor bij-koken de keuze doen tusschen grs cn electriciteit. b, voor ver warming 180 K.W.U. in ruil voor eiken H.L aleeukool, welke men daarvoor wenscht af tc staan. Alhoewel In wrband met het feit, dat de electrische centrales niet, zooa's de gas fabrieken. behoeven te beschikken over eene speciale kolensooii, de afgifte van elektrici teit minder beperkt behoeft te worden, maakt de zorgwekkende toestand van de kolenvoorziening het toch noodzakelijk, ook aan het electricite'(«verbruik een grens tc stellen. Mils lien bedraagt het maximum-rantsoen voor verlichting voor particulieren in Octo ber 32, November 44, December 54, Januari 48, Februari 36. Maart 26 K.W.U. K11 rist en Wetenschap. Abonnements-Concerten. Aangezien aan de door het Concer t- bureau Hans Augustin hier ter stede georganiseerde Abonnements-Concerten zulk een groote belangstelling van de zijde der muziekliefhebbers te beuii mocht vallen, heeft genoemd bureau van verschillende zijden daartoe aangezocht besloten, de serie eenigszins uit te breiden, door in plaats van driea.s.seizoen Vier Abonnements- Concei ten te doen plaats hebben. Ook thans weder zijn slech's kunstenaars van den allereersten rang geëngageerd. Het eerste concert, Maandag 12 November, zal een Liederen-Avond zijn, te geven door de ook in ons land zoo buitengewoon beminde Hongaarsche zange res ILONA DU RIGO, wier schitterende kunst zich overigens ook te Amersfoort reeds zoo vele vrienden verwieif. Dc voor treffelijke pianist MARCELVANGOOL zal de kunstenares begeleiden. Het tweede concert, Woensdag 3 Januari, zal een Viool-Avond zijn van den wereldberoemden Hongaarschen viol'st EMIL TELMANYI (ook hier ter slede reeds bekend), tezamen met den uitmuntenden Hongaarschen pianist SAN- DOR VAS. Op het derde concert, Vrijdag 15 Februari, zal de schitterende pianiste VERA SCHAPIRA optreden, wier eerste verschijnen in ous land in het vorige seizoen, o.a. als soliste der Mengelberg- concerten, zulk een geweldig enthusiasme verwekte. Het vierde concert, Woensdag o Maart, zal een Kamermuziek- Avond zijn, te geven door het V OIG T - LAENDER-TRIO, gevormd door de violiste EDITH VON VOIGTLAENDER, die reeds herhaaldelijk met groot succes in Nederland optrad, de fijne celliste LOTTE HEGYESI en de uitmuntende pianiste ELLA JONAS-STOCKHAUSEN, Dit ensemble beeft zich in bet buitenland reeds een grooten De opperbevelhebber heeft bepaald, dat in de en a.s. winter aan de troepen, welke niet door de zorg van kwartiergevers van dekens moeten worden voorzien, twee wollen dekens zullen worden verstrekt en dat aan de manschappen, die daaraan be paaldelijk behoefte hebben in verband met de wijze en den aard der huisvesting, zoo noodig, een derde deken kan worden uit gereikt. 't eens te hebben over aanleg en beplanting van kleine villa- en stadstuinen. Ik wil dit doen in een reeks van artikeltjes en schrijf daarom dit ter inleiding. Men ondeischeidt In de tegenwoordige tuinarcbltektuur twee stijlen, n.l. de land- schaps- en de modernarcbitektonische stijl. De eerste is diegene, waatin b.v. de meeste buitens te Zeist, aan de Veluwezoom enz. zijn aangelegd. Het i« een stijl, die in 't begin van de 19e eeuw uit Engeland via Duitscbland kwam overwaaien en bier grooten opgang maakte. De man, die hem het eerst toepaste, was de Engelsche tuin- archltekt Repton. Hij heeft echter een groot bezwaar, dat hem meteen ten doode heeft gedoemd, en dat is, dat in een landschaps tuin het hu's nooit een onderdeel van het geheel kan zijn, doch er als 't ware maar zoo in Is neergegooid en er daardoor vol komen mêe in disharmonie is. I Vormen de lijnen van een huis bijna steeds geometrische figuren, het grondplan I van een landschapstuin bestaat uil onregel- matige gebogen lijnen en dus kunnen huis en tuin nooit een harmonisch geheel vormen. Men heeft in den landschapstuin het huis j slechts te beschouwen a's het punt van waaruit men den tuin van a'le zijden op I z'n voordeeligst ziet. Beziet men het geheel dan moet men het huis liefs wegdenken. I Dit is, daar het buis toch de kern van een I bezit vormt, wel een zeer onlogisch iets. De andere, de arcbitektonische tuin, die eigenlijk nie's anders is dan een gemoder niseerde Oud Hollandsche tuin, (uitvloeisel j van de Barok) stelt zich op een geheel j ander standpunt. Hier is de tuin de pas- sende omlijsting voor het geheel, waarmee I bij één geheel wil uitmaken, onafscheide- lijk van elkaar. De lijnen van het buis I worden weergevonden in den tuin. Rots- groepen, vijvers en andere grillige onregel matigheden treft men er dan ook niet in aan, alles heeft een zuiver gestyleerden vorm. Een architektonische tuin behoeft echter geenszins symmetrisch te zijn, zooals men wel eens schijnt te meenen. De streng doorgevoerde symmetrie, maakt vele tuinen vervelend en stijf. Kan de landschapsstijl dus zeer mooi zijn voor een stuk grond, waarop geen huis staat, of als overgang van de naaste omge ving van 't huis tot het natuurbosch, voor kleine tuinen is bij beslist af te keuren en Is de arcbitektonische de eenig juiste. Aan gezien 'k me in de volgende artikeltjes be paal tot kleine tuinen, is dus steeds van dezen stijl sprake. O. Tuinbouw. Aanleg en beplanting ran kleine tuinen. Nu 't najaar en hiermede de tijd voor aanleggen, veranderen en verplanten, weer op komst is, lijkt 't me de juiste tijd om Kamer van Koophandel. (Slot.) In het jaar 1916 was de gang van zaken in Man ufacturen en aanverwante artikelen niet ongunstig, wat evenals het vorige jaar veel veroorzaakt werd, door de aanwezigheid van Belgische familiën en door een zekeren welstand van sommige kringen onzer ingezetenen. De toestand zou nog gunstiger zijn indien de winkeliers niet te kampen hadden met gebrek aan verschillende artikelen en daar door een sterke prijsverhooging, hetwelk het koopen voor andere ingezetenen bezwa rend maakte. De ondernemingsgeest dei winkeliers werd ook geprikkeld door de vestiging bier ter stede van nieuwe vermogende gezinnen. De handel in metaalwaren is, wat de omzet betreft beduidend gestegen. De aanvoer wordt steeds moeilijker en de handel ondervindt daardoor groote belem mering, De handel in kunstmeststoffen Is van geen beteekenis, tengevolge van de distributie. De algemeene toestand van den handel in brandstoffen was niet rooskleurig door de hooge prijzen. Niet alleen de om zet was zeer gering, maar vooral door den langzamen en kleinen aanvoer van de ver schillende soorten brandstoffen. Weken moest men wachten, voordat door de leve ranciers de genoteerde kleine hoeveelheid werd afgezonden. Inzake het marktwezen wordt het volgende medegedeeld De paardenmarkten waren wel niet zoo levendig als het jaar te voren, maar de aanvoeren waren vrijwel gelijk aan die in de jaren vóór 1914. Er werden zeer hooge prijzen besteedde handel was echter ge drukt, tengevolge van den beperkten aan voer. De veemarkten werden [weinig bezocht. De vraag naar jonge kalveren, was in het voorjaar vrij groot. Daarvoor werden buitengewoon hooge prijzen besteed. In verband met een tijdelijken maatregel om bij wijze van proef schapenvleesch aan militairen te verstrekken, was hier geruimen tijd een geregelde handel in schapen. Veel Friesche schapen werden aangevoerd, hun aantal bedroeg geruimen tijd 100 stuks per week. Toen daarop de burgerij tot het gebruik van schapenvleesch overging, wer den bier uit den omtrek geregeld 60 a 70 schapen per week aangevoerd. In de eerste drie maanden van het jaar Hepen de prijzen regelmatig terug, terwijl later een evenredige verhooging daarvoor in de plaats trad. Voor de slagers was het slachten van schapen een tijdlang een zeer loonend bedrijf. De varkenamarkten werden druk bezocht. Zeer hooge prijzen werden besteed totiu den nazomer. De hooge prijzen vin deden den lust, tot gJ"*" verminderen en wero om bij eenigszins gtfl kens uit te voeren. In het voorjaar e steeds grooter boe bracht om langs spt ming naar het Buitrit het najaar werd naa»^A Binnenland afzetgebied biermede liepzu dc pr KippsnmarktNIotti zoo groot als in 1919^ den October en Noveml gewoon. Aangelokt door de bi prijzen, die het Buiten mede in verband voeder gingen de phH over hun oude kippen li te ruimen. Fruit werd in verhou< oogst veel aangevoerd* De botermarkt gaa?^ Het marktverkeer ia een groote beteekenis! staande de pluimveeteelt van de duurte van het?» De prijzen van eiorep gewoon hoog; men be|t ber 1916 f 17.30 per ib De kaasaanvoer wjsjï dan In het jaar te voren zijn, had men verwacht de aanvoer nog veel gtt als de Duitsche regeeriL ■tip, dat de grootste prdd de geheele inkoop va» had opgedragen aan'éA Gouda) waardoor teveó: stellen, de kaasmaker w< ter markt te komen emj denzelfden prijs ontvflVÏ stige geval op de markt Niettegenstaande den omstandigheden was dei bel zoo groot als het ja vier maal zoo groot f.l» Aangevoerd werden I inhoudende 483.373 K Gd met 251.040 K.G. in 19! met 109.000 in 1914. ,4, Op dc eiermarkt wen voerd 6.528.000 eiere in 1915. Blijkens de statistii Scheepvaartbeweging. Telephoon verkeer, deTT respondentschap van de en aan het Postkantoo veraccijnsde goederen, schepen, In Amer^ig komen, wel meer dan 191 echter niet zoo groot al al was de tonneninhoud dan in 1914. Onder de pen was er zelfs een w buitenland kwamen geel De totaal tonnen inhoi gen 121.162 in 1916. Het goederenvervoer Centraal Spoor was ley. dat der Hollandsche IJ rei schappij was veel meer. De Centraal Spoor 1 85.222.53 ton, tegen 10& H.IJS.M. in 1916 6si£5 in 1915. Het telegraafverkeer, Rijkskantoor a's over de IJ.S.M. te Amersfoort m het vorig jaar; iuim 2 ook het telephoonverke gesprekken meer. Sedeit de Ned. Bell. Telephoon alle aangeslotenen intern den. Hun aantal bedjo 1916 506. De operatien aan het ie klasse der Ned er la waren, wat het dlsconti minder dan het jaar bedrag der beleeningen veel waa als In het vorig. Ook het bedrag der vet hooger. 1 De Middenstand-Cre^ mede te deelen, dat zij i» voorzien en ofschoon hei 1 ders, dat van haar Inricbtl grooter kon zijo, wordt buitenlieden een geregel-' gemaakt. Aan het postkantoor statistieke opgaven hoog postpakketten waren mini Buitenland een zeer klC» gegeven waarde aankwan geen enkel pakket met De betaalde accijns vo( zeer hoog, vergeleken bij Voor het gedistilleerd bedroeg f 2426.59. Aan gave was het volgende tc tilleerd accijns wordt tenj wijziging betaald ter pla» derij of distilleerderij g«l ontvangen bedrag ia gat bij distillatie van vruchtei De minister van lai en handel heeft den bf te Amersfoort, op zijn ontheffing verleend van d zijn function als Hd en Rijkscommissie van Toe vereeniging en de Pluim*' bepaling, dat deze onthe geacht te zijn Ingegaan.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsche Courant | 1917 | | pagina 2