Leger en Vloot.
Daarbij wordt o.a. voorgesteld dat uit
's Rijks kas, onverminderd de bedragen,
welke krachtens andere wettelijke voor
schriften worden verleend, de volgende
weddeverhoogingen worden toegekend aan
hoofden of onderwijzers van bijstand van
openbare scholen of van scholen, welke vol
doen aan de in artikel 59, eerste en tweede
lid der L.O.-wet gestelde eischen
a. indien zij minder dan vijf dienstjaren
vervuld hebben en een bezoldiging genieten
van minder dan honderd gulden boven de
minimum-aanvangswedde volgens artikel zó
der 1,. O.-wet, het bedrag dat vereischt
wordt om de wedde tot honderd gulden
boven de minimum-aanvangswedde op te
voeren
b. indien zij vijf of meer dienstjaren
hebben volbracht en een bezoldiging genie
ten van minderd dan twee honderd gulden
boven de minima-wedden volgs. art. zó der
L. O.-wet, het bedrag dat vereischt wordt
om de wedde tot twee honderd gulden
boven de minimum-wedde op te voeren.
Ter berekening van de genoten bezoldi
ging komt in aanmerking de wedde, welke
het hoofd of den onderwijzer van bijstand
toekomt volgens de op 1 October 1917
geldende salarisregeling, zonder dat rekening
wordt gehouden met de verhooging voor
het bezit van hoofd- of andere akten, met
tegemoetkomingen der huishuur of gemis
van genot van vrije woning of met uukee
ringen, ingevolge de wet van Juni 1915.
De onder b. bedoelde verhoogingen wor
den slechts toegekend tot het bedrag waarop
aanspraak zou ontstaan wegens een dienst
tijd van vijf en meer doch minder dan tien
dienstjaren, aan vrouwelijke hoofden van
scholen, onderwijzeressen van bijstand en
aan onderwijzers, die bindende geloften
hebben afgelegd, niet in hei huwelijk te
zullen treden.
Voorgesteld wordt, dat deze wet geacht
wordt in werking te zijn getreden mei
1 Januari 1917.
Werkverschaffing,
In de laatste maanden doet zich het ver
schijnsel voor. dat meer dan 111 de eerste
oorlogsjaren bij werkloosheid do aandacht
wordt gevestigd op werkverschaffing als
een nttd.ie! om de nadoelen die uit de werk
loosheid voortvloeien, te lenigen. Dit is wel
te begrijpen, omdat er een gezonde gedachte
aan ten grondslag ligt.
Bij een goede inrichting van de werk
verschaffing toch, wordt productieve arbeid
verricht zoodat uit een economisch oogpunt
deze verre tc verkiezen is boven het alleen
uitkeeren van steun in geld. In dit laatste
geval wordt alleen verbruikt en niet voort
gebracht.
De Xcderlaiidsche Bond voor Werkver
schaffing heeft dit verschijnsel van meerdere
belangstelling met voldoening waargenomen
en vindt er aanleiding in om aan te sporen
in die richting krachtig voort te gaai:. Hij
meent erop te mogen wijzen, dat voor over
leg en na onderzoek nog zal blijken, dat
veel werk, waarvan de uitvoering reeds
was voorgenomen, doch dat men toi heden
heeft laten liggen, kan worden verricht.
Ook zou veel werk waarvan men zich de
uitvoering pas in een verdere toekomst had
gedacht, thans reeds tot uitvoering kunnen
worden gebracht.
Ongetwijfeld zal deze uitvoering duur
zijn, maar men moge dan b -denken, dat
hierbij in mindering mag worden gebracht
het bedrag dat door werkloozenkassen,
steuncomités en andere lichamen anders
toch in geld aan werklooze arbeiders zou
worden uitgekeerd, Men vergete bovendien
niet, dat behalve bovengenoemde voordoelen,
aan werkverschaffing ook andere, in het
bijzonder moreele voordeelen verbonden
kunnen zijn.
Bij het inrichten van werkverschaffingen
onderscheide men evenwel goed het te
werkstellen van valide arbeiders, die tot
dusverre immer regelmatig arbeidden en
tengevolg van een crisis werkloos geworden
zijn, en het te werkstellen van minder valide
of halfvalide arbeiders uit philantropische
overwegingen.
Ook geve men aan de werkverschaffing
voor de eerst bedoelde groep van arbeiders
zoo min mogelijk het karakter van een z.g.
arbeidsproef.
Voor hen, die van arbeidschuwheid ver
dacht worden, moge inrichting van een
werkverschaffing als een middel gebruikt
worden om hun bereidheid tot arbeiden te
onderzoeken, voor de eerst bedoelde groep
van arbeiders is dit niet uoodig. De nadoe
len voor deze arbeiders aan werkverschaffing
verbonden, worden ondervangen, indien
men bet weik op normale wijze uitvoert.
De Nederlandsche Bond voor Werkver
schaffing, die als lid van den N'ed. Werk-
loosheidsraad met andere organisaties, werk
zaam op het gebied der werkloosheidsbe
strijding. voortdurend in contact staar, en
thans behalve over een ervaring van enkele
jaren, over materiaal, betrekking hebbende
op werkverschaffing, beschikt, verklaart
zich gaarne bereid, na overleg met hen
die ter plaatse bekend zijn, tot het geven
van adviezen omtrent de werken, die voor
dit doel ter hand zouden kunnen worden
genomen, en de wijze, waarop die zouden
kunnen worden uitgevoerd. Men houde
echter in het oog, dat finantiecle steun
daarbij van den Bond niet is te verwachten.
Het Bureau van den B nd is gevestigd:
Prinsengracht 691. Amsterdam.
Dieren lionclterni 1 ng.
lil het Weekblad voor Dierenvrienden*,
orgaan van de Verecniging tot verspreiding
van geschriften tegen Dierenmishandeling,
bepleit de heer Koopman van Amsterdam,
het invoeren van wettelijke maatregelen
tegen het op noodeloos pijnlijke wijze ver
voeren van dieren. De heer K. haalt eetiige
voorbeelden aan van schandelijk vervoer
van koeien. Hij is van oordeel, dat er moet
worden ingegrepen, want 't wordt z.i. meer
dan tijd, dat er van Regeeringswege maat
regelen worden genomen, dat dergelijke
schandelijkheden niet meer kunnen plaats
hebben. De heer K. zou de bepaling willen
zien ingevoerd, dat niemand het recht heeft
dieren hij bedoelt daarmede alle dieren,
ook gevogelte te vervoeren, zonder schrif
telijke vergunning van het hoofd der ge
meente, van waaruit het vervoer plaats
heeft cn dat het inladen der dieren, 't zij
per spoor of boot, dan steeds geschiede onder
politie toezicht. Zonder deze vergunning
zouden de spoorweg- en stoomboot-maat
schappijen. vrachtrijders enz. niet het recht
mogen hebben dieren voor vervoer in ont
vangst te nemen. Teneinde in dezen geest
iets te bereiken, wil de heer K. een ver
zoekschrift indienen bij de Regeering,
als 't kan voorzien van duizenden haiidtee-
keningen. Bewijzen van instemming worden
verwacht aan het bureau van bovengenoemd
orgaan Bosboom Toussaiutstraat 28, Am-
Ongetwijfeld bevat het idee van den heer
K. veel. dat sympathiek aandoet, daarge
laten de vraag, of overhoidsbemoeing van
gemeente-wege, zooals schrijver die wensebt,
in de praktijk mogelijk is. Maar het prin
cipe van rijkstoezicht verdient de instem
ming van allen, die iets voelen voor dieren
bescherming. Men zegge nieter moet nog
zooveel voor den mensch gedaan worden
en dus komt het dier eerst veel later. Zeer
zeker, velen van onze medcmcnschen lijden
en hebben bescherming noodig. Doch men
behoeft het een om het ander niet te laten.
Over mensch en dier heiden moet men zijn
bescherming uitstrekken. Maatregelen als
door den heer K. bedoeld, zijn noodzakelijk.
Wie langs den straat zijn oogen den kost
geeft, ziet, hoe paarden worden afgebeuld,
hoe koeien en ander vee wordt gedreven,
hoe wreed men dikwijls optreedt tegen
kleinere dieren, o. a. ook de vogels, wie
kennis neemt van de berichten omtrent de
wreedaardige wijze van vervoer, per spoor
vooral, van koeien en varkens en kippen,
zal beamen, dal wettelijke maatregelen geen
overbodige luxe zijn. Waarom we van harte
aanbevelen bet pogen van den heer Koop
man te steunen, liter te stede is mej. Wis-
Selingh, Klemt Spui 6, bereid sympathie
betuigingen in ontvangst te nemen.
TOON KUL.
«De Spaansche Vlieg* klucht in
3 bedrijven van Frans Arnold en
Ernst Mach, door »Dc Klucht
spelers*, onder leiding van E. W.
de Blauw.
Ken reputatie is toch maar alles. Destijds,
toen de Rotierdammers >De Spaansche
Vlieg* nog op hun programma voerden,
werd deze klucht tot oen kasstuk bij uit
nemendheid, dank zij de kosteiooze reclame
ergens in Zuid-Holland cr voor gemaakt,
»De Spaansche Vlieg* kreeg een reputatie,
niet alleen in het stuk zelve, doch ook daar
buiten- Een reputatie, die honderden trok
en nog trekt. Bewijze het totaal uitver
kochte >Amicitia« Dinsdagavond.
Een klucht is een klucht, waarmede we
maar even aanstippen willen, dat je van
het gegeven niet veel behoeft te zeggen.
En een Duitschc klucht, die, nu ja, piquant
wil zijn, kan grof worden. Tenzij er met
een sneltreinvaart gespeeld wordt. Zoodat
je nauwelijks tijd hebt om van de ecne lach
bui in de andere te vallen. Aan deze voor
waarde hebben de kluchtspelers van Dins
dagavond ten volle voldaan. Er werd ge
speeld met meer dan een sneltreinvaart, ge
dreven als de dames en hoeren werden wel
licht door de gaszweep. Het onherroepelijke
om to uur de lichten uit. En de voorstel
ling won daardoor, 't Werd nu mt een licht,
luchtig spel. een en al een stemming van
leut en vroolijkheid. welke zich mededeelde
aan het publiek, dat zich tranen gelachen
heeft. Een gezonde sport overigens in dezen
ni/arren tijd van al tnaar ellende en don
kerte. Dan werkt elke lachbui als een goede
dosis gezondheid.
De stemming, dat contact tusscben tooneel
en zaal, demonstreert al voldoende bet suc
ces van de Kluchtspelers, die alien met
zulk een losheid, een entrain speelden, dat
bet stuk wel moest inslaan. Al werd er ook
zoo nu en dan, o.a. in het laatste bedrijf.
wat gechargeerd. Waar tegenover wat fijner
j spel ons niet onwelkom geweest zou zijn
DolveEngers, was een kostelijke
I Heinrich, een type van de bleue jon-ge-
1' ling, prachtig volgehouden tot het einde
toe. Wanneer hij z'n slootne hoofd maar
I om de deur stak, waren cr al lachtstuipjes.
j In het zelfde genre "bleef Marcel M y i n,
als Anton Tiedemeyer, ook een droog type.
F. W. de Blauw, de mosterdfabrikant,
W. v.d. Hout. als Alois Wimmer, waren de
in het nauw gebrachte «vaders*, naar wie
des fabrikant's vrouw, Lena K 1 c y, een
zoo naarstig onderzoek instelde. Alle lof
I voor de creatie van De Blauw, wiens
grime wat te jong was. Lena Kley char
geerde ten slotte wel wat heel erg. Mien
Gosschalk en M1 nny van Ollefen
waren een paar alleraardigste jonge meisjes,
die harten kunnen veroveren en zich smaak-
vol weten te kleeden. (Het een staat in on-
verbrekelijk verband met het andere). Was
't wonder, dat de knappe advocaat, P.
te Xuy I, die zijn deel in hun succes had,
zich op een van beide verliefde?
Cor Smits, Marie Bouwmeester
de Clermont en de heer C. D u 11
speelden hun bijrollen naar behooren.
i Marie van Biene was een appetijtelijke
dienstmaagd.
1 Vanavond Solser en Hesser met hetjor-
daanstuk «Mooie NeéU.
Dus weer amusementskunst! Genietelijk
op z'n tijd. Zeer zeker. Hopen we echter,
dat binnen afzienbaren tijd iets gegeven
wordt, dat op wat hooger peil staat. Een
mensch kan bij amusement alleen niet leven.
R.
RECHTZAKEN.
Bij vervroegde uitspraak heeft de
kantonrechter In Den Haag, rar. J, H. Bou-
dewijnse, vonnis gewezen in de zaak van
de Perlak-Petroleum Maatschappij tegen
haar vroegeren directeur den heer E. Deen.
Op verschillende gronden wordt de eisch
van de Perlak Maatschappij niet onvanke-
lijk verklaard en zij, de eischeres, veroor
deeld in de kosten van het geding.
De Perlak had een eisch ingesteld tot
betaling van ruim 4 millioen gulden.
L o t i s i c o.
Het Gerechtshof te 's-Gravenhage heeft
het vonnis bevestigd, waarbij een prijswin
naar van Lotisico niet-ontvankelijk werd
verklaard in zijn vordering op grond, dat
de overeenkomst een ongeoorloofde oorzaak
had, als in strijd met de wet.
Met de rechtbank te 's-Gravenhage was
het i lof van oordcel, dat men hier te doen
heeft met den koop en verkoop van een
aandeel In een aangelegde en gehouden
loterij, tot het aanleggen en houden waar
van men de vereischte toestemming niet
had bekomen en wat dus strafbaar is. Het
doet er niet toe, dat de wet niet verboden
beeft het konpen van zoodanige lotcrijkans,
daar dit niet kan geschieden zonder of ge
scheiden worden van het wel verboden
verkoopen van die .tans.
Landbouw cn Veeteelt.
Een hoogst belangrjjko nionwo Noderland-
sche Industrie.
We ontleenen aan het Maandblad tegen
de Vervalsthingen
Waar allerwegen, zoowel van de zijde
onzer Regeering als van particulieren, ge
tracht wordt het nog voor menschelijk ge
bruik geschikt geachte voedsel, door speciale
bereiding zooveel mogelijk aan het doel
dienstbaar te maken, mag het van groot
belang geacht worden, dat een nieuwe fa
briek te IJmuiden «De Dolfijn* opgericht
is, welke uit minder hier te lande gewilde
zeevisch en verschen afval van visch in het
algemeen, een vischmee! bereidt voor de
voedering van varkens bestemd, ten gevolge
waarvan een belangrijk deel van ander
voedsel (maïs, enz.) aan de menschelijke
voeding ten goede zal kunnen komen. Zoo
als bekend geworden is in den laatslen tijd,
schijnt de vischvoedering van varkens slechts
dan van min gunstigen invloed op den
smaak van het vleesch te zijn, indien visch
in bedorven toestand (b.v. haringafval) ge
geven werd, terwijl alle bijsmaak voor
komen schijnt te kunnen worden, Indien de
vischvoedering korten tijd vóór het slachten
door een andere vervangen wordt. Behalve
dat voornoemde fabriek een uitnemend visch-
meel met, volgens ons onderzoek, 5s"/0 eiwit
en 12°/o vet aflevert, wordt er tevens een
vischolie bereid, die, na behoorlijke zuive
ring, in vele opzichten met levertraan wed
ijveren kan en in ieder geval als industriecle
olie een zeer waardevol artikel is.
Wat de veevoedering met vischmeel be
treft, wordt ons van geachte zijde nog mede
gedeeld, dat in Noorwegen en Zweden het
rundvee in den winter gevoed wordt met
ten deele uit vischmeel samengestelde koe
ken, zonder dat de melk onaangenaam van
smaak wordt. Indien dit feit ook bij ons
Hoilandsch vee geconstateerd zoude worden,
zoude het bereiden van het vischmeel na
tuurlijk uog veel meer in belangrijkheid
winnen, en zijn proefnemingen te dier zake
ten zeerste wenschclijk te achten. Bij al het
ongerief, dat de wreede oorlogsramp ook
over ons land brengt, o.a. door gebrek aan
het zoo hoogst noodig veevoeder, mag deze
voor ons land geheel nieuwe industrie voor
zeker met groote ingenomenheid begroet
worden en verdient zij krachtig gesteund te
worden, óók van Regeeringswege, daar het
inderdaad een nationaal belang geldt.
-- De generaal-majoor d'Hamecourt,
commandant van de Nieuwe Holl. Water
linie, zal met 1 Februari van het volgende
jaar den dienst met pensioen verlaten.
De opperbevelhebber van land- en
zeemacht heeft bepaald, dat het met onbe
paald (kleinverlof vertrekken van de dienst
plichtige onderoff. van de lichting 1910 en
van de dienstplichtige korporaals en man
schappen van de lichting 1911 der bereden
wapens zoodanig moet worden geregeld dat
op Zaterdag 1 December niemand meer
behoeft te worden vervoerd. I11 plaatsen,
waar door opecnliooping van een groot
aantal verlofgangers het spoorwegvervoer
overmatig zou worden bezwaard, dient hot
vervoer over 2 of meer dagen te worden
verdeeld.
Hoeken, enz.
«Stormvloeden langs dc Noord
zee cn de Zuiderzeekusten*.
Bij de N. V. Boekhandel en Drukkerij
v.h. E. J. Brill, te Leiden, is. voor de Zui-
derzee-vcrecniging, verschenen een verhan
deling door den heer 1'. H. Gulle, over de
stormvloeden langs de Noordzee- cn de
Zuiderzeekusten.
De heer Gallé, adjunct-directeur bij de
afdecling Oceanographie en maritieme Me
teorologie van het Kon. Ned. Instituut te
De Bilt, hoeft de moeite genomen, aldus
het Voorwoord, in een uitgebreide verhan
deling de oorzaken en gevolgen op te spo
ren van de stormvloeden langs de Noordzee-
cn Zuiderzeekusten; hij strekte zijn onder
zoek uit over de gegevens van bijkans hon
derd jaar, en geeft van de grootste vloeden
en de daarbij waargenomen verschijnselen
de officieelo cijfers, nader verwerkt in- en
toegelicht door vergelijkende tabellen en
situatiekaartcn. liet is een zeer verdienste
lijk werk van eencn wetenschappelijken
speurder, die oorzaken en uitwerkingen dier
natuurverschijnselen aan een diepgaand on
derzoek heeft onderworpen.
Dc heer Ualló heeft daarmede e*n belang
rijken arbeid in het belang' van het alge
meen verrichtgaarne besloot de Zuiderzce-
Vereeniglng daarom deze verhandeling onder
hare uitgaven op te nemen.
De verhandeling is gcctte lichte lectuur;
vooral lcekcn zullen zich moeten inspannen
haar 11a ernstige lezing en herlezing te be
grijpen dan zal zij echter uok voor hen
bevattelijk worden.
De systematische uiteenzetting der feiten
en de gestreng logische opbouwing der
conclusies van tien heer Galló bevestigen
hetgeen reeds vroeger tegen die bezwaren
is aangevoerd, en kunnen ecne groote ge
ruststelling brengen aan allen, die nog onder
den invloed van vrees voor die vermeende
bezwaren verkeeren. Vooral, indien daaren
boven nog de door den Minister van Wa
terstaat toegezegde verhooging van de dij
ken zal plaats vinden, zul iedere grond voor
een dergelijke ongerustheid zijn weggeno
men.
De Zuiderzee-Verecniging hoopt, dat dit
nuttige boekje dus in de handen van velen
zal komen.
«OorlogsmonographiOen
In de reeks «Oorlogsmonographiöen*, on
der redactie van II. S. Uyekruyer uitgave
van J. Muusses, Purmerend zijn versche
nen .De invloed van den oorlog
op tl e diamant-industrie*, door
Henri Polak en «Dc toekomst der
democratie en dc oorlogdoor
prof. dr. Ph. Kohnstamm.
Wanneer een zoo bij uitstek deskundig
man als de voorzitter van den Diamantbe-
werkershond zich tot schrijven zet over dc
industrie, waarvan hij, meer dan iemand
anders, de «tip and downs* heeft meege
leefd, dan kan niet anders dan een interes
sante verhandeling uit zijn pen vloeien. Wat
dan ook hter in bijzondere mate het geval is
Bij de eerste kennismaking zal een ver
handeling over een speciale industrie, waar
tegenover zoo velen geheel vreemd staan,
weinig aantrekken. Men zal meer belang
stelling gevoelen voor zaken van algemce-
nen aard. Uok wij behoorden tot hen, die
van de diamant-industrie weinig notie had
don. Nochtans hebben wij Polak's penne-
vrucht gelezen. En mot steeds stijgende
aandacht. Dank zij des schrijvers heldere
betoogtrant en dc uitgebreidheid van gege-
