COURANT.
Donderdag 13
December 1917.
No 8966.
67e Jaargang
BIJVOEGSEL
BINNENLAND
«leave >an de DrukkerjJ „l)e Ainersfoortsche Courant, voorheen Firma A. H van Cleeff
JiOOFD-KED ACTEUR
J. Corn. RUGAART.
AM F.RSFOORT.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond. Abonnement per 3 maanden t.
franco per post/i 15. Advertentiën 1—6 regel» 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel-
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officleele- en otiteigenings-
advcrteut'Cu per regel 15 cent. Reclames 1-5 regels ƒ1.25 Bewijsnummers worden in
rekening gebracht en kosten, evenals afzonderlijks nummers, 5 cent.
Bij advertentiën van bulten de stad worden de incasseerkosten In rekening gebracht.
BUREAUX
KORTE GRACHT 9
VALKESTRAAT 19.
I'ostbus 9. Telefoon 19.
Bij dit nummer behoort als
het Stenographisch Raadsvcrslag.
Buitcnlnndsche Kroniek.
Asquith h-eft te Birmingham eon lange
rede gehouden, waarin hij uitweidde over
de .lorlogsdoeleinden der geallieerden. Zijn
rede ademde te Uien opzichte een vrij vrede-
lievenden geest.
Sprekende over den bekenden brief van
Lansdowne verklaarde Asquith, dat z.i. een
groot deel van de afkeurende kritiek, die
er over is Ju it gesproken, voorsprultj uit
het feit, dat men er meeningen en bedoe
lingen uit heeft gelezen, die zij, volgens zijn
meenltig, niet bevat.
Wanneer i.ansdowne voorgesteld had, al- j
dus Asquith, dat wij den oorlog op slappe j
wijze zouden gaan voeren, of de zaak van
één of meer onzer bondgenooten In den j
S'.eek laten of aan tie vijanden,J die tot dus- j
verre voortdurend geweigerd henben zelfs 1
een aanduiding te geven 1 uitrent huune
voorwaarden, te beduiden dat wij bereid i
zijn om vrede te smeeken, dan en Ik j
heb gezien, dat in Engeland of In andere
landen dergelijke uitleggingen van zijn brief
gegeven zijn dan zouden er weinig onder
ons zijn, die zich niet zouden afscheiden
van dergelijke voorstellen.
Ik veronderstel echter, dat zijn hoofdbe
doeling was, dat de geallieerden, terwijl zij
den oorlog met kracht voortzelten, aan de
volken .Ier wereld, zoowel oorlogvoerende
als neutrale, in toenemende male duidelijk
moesten maken, dat de eenige doeleinden,
voor welke wij strijden, rationeel en onbaat
zuchtig zijn en dezelfde, voor welke wij den
oorlog zijn aangegaan eo dat wij overtuigd
zijn, dat wij, zoo ze eens bereikt zijn, een
duurzame vreden, gewaarborgd door de ver-
cenigde autoriteit vau een Internationalen
bond, kunnen tegemoet zien.
Om president Wilsons jongste woorden
ie gebruiken; «De bedoeling is het feitelijk
in leven roepen van »een vennootschap, niet
alleen van Regeeringen, maar van volken,
die in het vervolg den wereldvrede moeten
waarborgen.» Zelfs nn nog zijn er bewijzen
te over, niet dat de regeeringen, maar de
volken van vijandelijke landen kunstmatig
onkundig worden gehouden van onze wer
kelijke bedoelingen, zoowel voor den oorlog
als den vrede, en ik zal daarom blijven
voortga.in te doen wat ik kan om den sluier
op te heffen teneinde, zoo het mogelijk Is,
eenige lichtstralen naar binnen te laten vallen.
De eerste en naar ik geloof, de meest
overheerschende en hardnekkige misvatting
omtrent onze bedoelingen Is, «lat het welis
waar niet uitgesproken einddoel der gealli
eerden is, met alleen Duitschland en het
Duitsche volk te overwinnen, maar het te
vernederen, te verarmen en ten slotte te
vernietigen als een factor in de verdere en
volkomcner omwikkeling van de mensch-
hekl, Natuurlijk moet toegegeven worden,
dat noch hier noch in Amerika zulk een
vooriicmen ooit geformuleerd of zelfs maar
aangeduid is Ik ga terug tot mijn eigen
samenvatting van onze oorlogsbedoel ingen.
die ik in November 1914 in (lulldhall gaf.
Ik zeide toen »dat wij het zwaard niet zou-
der. opsteken voor aan de militaire
heersching van Pruisen gelieel
een einde zou zijn gemaakt.»
Na te hebben uiteengezet, dat de strtjil
1 definitief
niet gaat tege
1 het Duitsche volk als z
danig, eindigde Asquith alm
lk heb verdedigd en zal zoo krachtig
mogelijk blijven verdedigen ons recht om
cr-bruik te maken van alle rechtmatige mid
delen economische zoowel als militaire, om
ons hoofddoel te bereiken en een zoo per
manenten en vruchtbaren vrtóe teweeg te
brengen, als de wereld noodig beeft. De
positie der geallieerden in dit opzicht Is met
volmaakte duidelijkheid door Wilson in zijn
jongste rede uiteengezet, en ik verklaar
eerbiedig zijn woorden te onderschrijven,
maar als dat doel eenmaal Is bereikt «zullen
wij vrij zijn», zooals hij zegt. «den vrede te
grondvesten op edelmoedigheid en reclit-
vaarilighcid met uitsluiting van baat-zuchtige
aanspraken, zelf» ten bate van de over
winnaars».
Een zuivere vrede, dien wenscht het volk
van dit land en dien wenschen alle gealli
eerde volken, en r.pdnt deze bereikt moge
worden (en niets meer, maar ook niets
minden, zijn zij onwrikbaar in hun besluit
en in hun bereidwilligheid om ook verder
de noodige pogingen te doen en zich de
rereischte opofferingen te getroosten.»
Het leitmotiv in Asquiths rede is dus een
duurzame vrede, welke zeer zeker alle landen
ter wereld wenschen, in 't bijzonder de
oorlogvoerende landen. Rij de Centralen
heeft men zich, o.a. Betbmann Hollweg en
Czertiin, voor een duurzame vrede eu ont
wapening uitgesproken. Allen willen dus,
maar niemand doet den eersten stap. De
een wacht blijkbaar op den ander. Wat
ontbreekt is het wcderzijdsch vertrouwen,
dat eventueel aan te bieden voorstellen ge
meend zijn. Men zou dit althans kunnen
opmaken uit de bijzonderhedea, die omtrent
de «geheime» vredes-aanbiedingen nu en
dan uitlekken.
Dezer dagen nog heeft In het Engelsche
lagerhuis, op een vraag of van de centralen
een voorstel tot het openen van vredesonder
handelingen was ontvangen en of de rcgcc-
rint? arover inlichtingen kan verstrekken.
RaKn geantwoord: de regeering heeft in
Sep tftber j I. van Duitschland door tusschen-
kom^vii een neutraleu diplomaat, het be
richt ontvangen, dat de Duitsche regeering
gaarne in verbinding zou treden met ds
Engeliche met betrekking tot den vrede.
De Engelsche regeeritig heeft hierop ge
antwoord, dat zij bereid was elke mededee-
llng van de Duitsche regeering te ontvangen
die deze wenschte te doen, om daarover met
hare bondgenooten van gedachten te wisselen.
De Engelsche regeering heeft de regee
ringen van Frankrijk. Italië, Japan, Rusland
en de Vereenigde Staten met de Duitsche
voorstellen in kennis gesteld en de van
dezen ontvangen antwoorden medegedeeld.
Daarop is geen verder bescheid Ingekomen
en geen verder officieel bericht meer ont
vangen.»
Met recht kan hier gezegd worden de
heeren dronken een glas enz. De zaak Is
sisds September op den ouden voet voort
gezet. Stroomen bloed, duizenden en nog
eens duizenden slachtoffers, nieuw» schier
onherstelbare schade. En dat alle» een ge
volg van wantrouwen, van een niet begrij
pen 't Zou haast te sot zijn om aan te
nemen, wanneer hier niet weer die prachtige
diplomatie in 't spel was, die veel woorden
bezigt ..m veel te verbergen.
Opmerkelijk is in verband met het boven
staande de uitlating van Bonar Law, dat
een vrede, op de grondslagen van Lansdowne,
ecu nederlaag voor Engeland betcckent, met
..is gevolg een uiteenvallen van de Britsche
eenheid, welke door den oorlog sterker is
geworden. De zuiver imperialistische idee
«ius. 't Is nu maar te hopen, dat het denk
beeld van Asquith en Lansdowne zegevieren
zal in Engeland op de imperialistische
idecCn van Lloyd George en Bonar Law.
Dat kan niet anders dan de sfeer in Enge
land zuiveren en daardoor de komst van den
vrede bevorderen.
Het belangrijkste nieuws van de fronten
is de inname door de Engelschen van Je
ruzalem.
De vlaggen der geallieerden wapperen
thans boven de heilige stad. Gisteren hebben
de Engeische. Fransche en Italiaansche
bevelhebbers hun plechtige» intocht gehou
den in de stad. Na 730 jaren Is zij weer In
barden der Christenen en vrij. Afgezien
nog van het feit, dat hierdoor de basis van
het Turktche leger In Egypte en de spoor
weg Damascus—Medina bedreigd wordt, is
ook de moreele beteekenis van het gebeurde
groot. Na het verlies van Bagdad moet dit
opnieuw grooten indruk maken op het ver-
duitschte Turkije. In Frankrijk is men er
zeer verheugd over.
De bladen gaan de beteekenis na van den
val van Jeruzalem, waardoor Turkije de
weg naar Arabic wordt afgesneden en de
havens van Syrië voor de Entente open
liggen. Zij wenschen generaal Allenby geluk
met den merk «vaardigen veldtocht en ver-
wachten, dat de operaties op energieke wijze
zuilen voortgezet worden ter bevrijding van
het gcheele Heilige Land.
De Echo de Pari» schrijftEngeland en
Frankrijk zullen vereenigd alle middelen
aanwenden, om den Duitscbera die plaatsen
te ontnemen in PerziC, Indi», Syrië en Egyp
te. die voor hun aigemeene belangen van
gewicht zijn.
Het Jonrnal merkt op De verovering van
Jeruzalem heeft een groote moreele betee
kenis, en kan in dit opzicht met geen enkel
feit in dezen oorlog vergeleken worden.
Opmerkelijk en getoetst aan de geschie
denis wel wat vreemd Is, wat het nieuwe
Wiener Tagelblatt schrijftTurkije, aldus
het bad, heeft gedurende eeuwen, niet be
ïnvloed door winstbejag, uit innerlijken aan
drang aan alle geloofsbelijdenissen, gelijke
vrijheid gegeven. Het moet zich daarover
niet eerst door Engeland laten vermanen.
Palestina zal bij de vredesonderhandelingen
door de Engelschen niet met zedespreuken
ingepalmd kunnen worden. Daarvoor zuilen
de;,bondgenooten van Turkije zorgen, die
met hun /.waard voor recht en trouw en
voor het eigendom van den sultan zullen
opkomen,»
Vooral die Turksche innerlijke aandrang
Is kostelijk. Men zou er om kunnen lachen,
wanneer 't niet zoo droevig ware, dat een
Eurspeesch blad zoo over de Christen-honden
hatende Turken durft schrijven.
Uit Rusland weinig bepaald nieuws. Eencr-
z.ijds het bericht, dat de demobilisatie reetls,
begonnen zou zijn. anderzijds dat een con
trarevolutie van de kadetten gaande is. De
aanhangers van Kalcdin zouden verslagen
zijn.
Een Duitscherover Engelsche
en Duitsche democratie.
Tijdens de debatten In het Pruisische Huis
van Afgevaardigden, beweerde de afge
vaardigde v. d. Oaten, dat de socialisten In
de vijandelijke laniien de democratische poli
tiek ter zijde hebben gesteld.
Theodoor Wolf merkt, naar aanleiding
daarvan, In het Berl. Tagenblutl op:
Denzelfden uag, waarop de afgevaar
digde v. d. Osten zijn rede hield, werd uit
Londen gemeld, dat in het Lagerhuis de
wet op de hervorming van het kiesrecht in
derde lezing was aangenomen. Door de
nieuwe wet wordt aan alle mannen vanaf
21 jaar, aan alle soldaten en zeelieden vanaf
19 jaar. aan de vrouwen vanaf 30 jaar het
kiesrecht verleend en de kiesdistricten wor
den, zooals de soldaten het geClscht hebben,
nieuw ingedeeld.
Deze geweldige hervorming is in Enge
land in alle stilte, als iets vanzelf sprekends,
tot stand gekomen het klasse-egoïsme, de
heerschzucht der grootgrondbezitters en «Ier
«oude families» hebben niet naar conflicten
gedreven, hebben het offer gebracht, «lat
tegenover de enorme offers der volken klein
moet schijnen.
En bij ons. mijnheer v. d. Osten en bij ons
De Pruisische jonger» zouden, volgens
den conservatieven spreker, niet den staat
beheerschen, maar den staats steels gediend
hebben. De grens tusschen heerschen en
dienen zal niet gemakkelijk te trekken zijn,
maar kan een staat, een volk zijn dienaren
niet verwisselen, wanneer de tijd het schijnt
tc elschen
Onder de heerschappij van deze conser
vatieve staatsdienaren of dank zij den dien
van deze conservatieve staatsbeheer-
schers, heeft de Duitsche politiek in de wereld
al de mislukkingen en fouten geoogst, waar
ten slotte een onmogelijke situatie ls
ontstaan.
Onder de heerschappij of door de diensten
van den conservatieven geest, van de een-
zijdlg-conscrvatleve wereldbeschouwing, wer
den van Marokko en van het afwijken van
het voorstel van Chamberlain van een bond
genootschap tot aan de affalre-Luxburg,
nieuwe vijanden geschapen en werd de gun
stige gelegenheid, die zich vaak voordeed,
ongebruikt gelaten.
Na zulke resultaten en ervaringen moet
eindelijk een groot volk, dat met zijn leven
en zijn goed moet betalen, een verandering
aanbrengen, ook voor andere «dienaren»
den weg vrijmaken, gelijk recht voor alle
eischen, om op deze wijze den staat met
nieuwen, frlsschen geest te vervullen.»
la de Tweede Kamerzitting van gis
teren is de interpellatie De Jong aan de
orde geweest, Inzake het geschil Treub-
Posthuma.
Minister Cort van der Linden verklaarde
voor den aanvang van de interpellatie, dat
het verschil van gevoelen over den uitvoer
van verschillende artikelen tusschen de mi
nisters van Landbouw en Financien is op
gelost op een wijze waarmede beide minis
ters zich hebben kunnen vereenigeu. Aan
de exporteurs van genoemde artikelen zullen
nieuwe verplichtingen worden opgelegd,
terwijl zorg is gedragen, dat de finantieele
belangen der Ned. Uitvoer-Maatschappij be
hoorlijk zijn gewaarborgd.
Een uitvoerige discussie volgde, waarin
minister Treub zijn beleid verdedigde en de
heer Van Beresteijn een scherpe rede hield
tegen minister Posthuma.
De heer Troelstra diende ten slotte ds
volgende motie in: «De Kamer niet be
vredigd door de verklaring van dsn minister
van financien gaat over tot de orde van
den dag». Een motie waarvan de aanneming
minister Treub tot heengaan zou genoopt
hebben. Zij werd echter verworpen met 55
tegen 8 stemmen. Alleen de Sociaal-demo
craten stemden voor.
Ter gelegenheid van de plechtige af
kondiging van «is Grondwetsherziening heeft
de Sociaal-Democratische Kamerfractie gis
ter aan den Minister-President een bloem
stuk aangeboden, dat geplaatst werd in de
werkkamer van Ministert Cort van der Linden,
waar deze het aantrof toen hij op zijn Depar
tement kwam.
De afkondiging te Amsterdam
werd door een dichte menigte bijgewoond,
waaruit verschillende socialistische- en kies-
rrchtlledercn weerki >nken. De politie had
de binnenplaats voor de raadszaal afgezet.
Nadat ds gemeente-secretaris Mr. F'alken-
burg bet K. B. bad voorgelezen, riep het
raadslid E. Polak, die voor een geopend
venster stond
«Hoeral Leve het Alg. KiesrechtVoor-
j waarts naar het Algemeen Vrouwenkies-
j recht
Te 's-G r a v e n h a g e heeft Mr. Troel-
s'.ra nadat het Koninklijke besluit was voor-
I gelezen, de plaats van den üemeente-secre-
I taris ingenomen en een korte toespraak
gehouden, waarin hij de beteekenis van dien
dag voor de arbeiders uiteenzette.
Naar aanleiding van dit optreden wordt
I uit den Haag van bevoegde zijde bericht,
j dat, nadat burgemeester en secretaris zich,
ten teeken dat de plechtigheid was afge-
loopen, verwijderd hadden, het optreden van
Mr. Troelstra geheel bij verrassing, dus buiten
I voorkennis van het bevoegd gezag, heeft
p'aats gehad.
Te Zaandam was ten stadhuize de
Nederiandsche vlag met grooten rooden
wimpel uitgestoken.
