Stadsnieuws.
Dinsdag werd door H. M. de Konin
gin ten Paleize aan het Noordeinde eene
deputatie ontvangen uit de gezamenlijke
Nederlandsche drankbestrijdersorganisaties,
welke H. M. een adres kwam aanbieden iri
zake eene beperking der beschikbaarstelling
van graan en steenkolen voor ile alcohol-
industrie.
Het Rijksgraanbureau heeft aan de ver
tegenwoordigers der branderijindustrie te
Schiedam medegedeeld, dat hun deze week
voor het laatst granen ter beschikking wor
den gesteld. Het gevolg van de/en maat
regel zal zijn, dat de gelieele Schiedattischc
alcohol-industrie zal worden stopgezet en
honderden, die daarmee tot nog toe hun brood
verdienen, werkloos zullen worden.
Als oorzaak van dezen maatregel ver
moedt men naast het graangebrek en de
actie der drankbestrijders, het streven naar
concentratie der bedrijven ook in «leze in
dustrie. waardoor tevens aan brandstof sterk
gespaard zou kunnen worden.
De Delftsche gist- en spiritusfabriek cn de
spiritusfabriek te Bergen op Zootn. de beide
grootproducenten van alcohol en gist, die
melasse als grondstof gebruiken, zouden dan
in de hoefte van het gehcele land moeten
het voedsel waaraan het Vaderland gebrek
heeft."
>Dc Geheel-onthouder", orgaan van ilen
Algemeencn Ntslcrlainlschen Gchcel-Ont-
houdersbond. bevat een artikel, getiteld
»(ïraanbesparing in üe Alcoholindustrie" en
door de commissie, die zich gevormd heeft
voor een actie om te komen tot krachtige
beperking van de alcoholindustric, gericht
aan «le leden «Ier drankbcstrijdersverecni-
ginget, in Nederland.
(Het bovenstaande was reeils gezet, toen
het bericht omtrent het stopzetten van do
branderijen verscheen we achten het manifest
echter van voldoend belang om het alsnog
te plaatsen.)
Sl'OltT.
Naar gemeld wordt, heeft de regee- i
ring eenigen tijd geleden in principe beslo-
ten. over te gaan tot distributie van mnd-
vleesch. Een regeling is thans bij liet minis- J
terie van Landbouw in bewerkinu. l it «ten
aard der zaak zijn daaraan veel moeilijk
heden verbonden. Binnen niet al te langen 1
tijd kan «le regeling tegemoet worden gezien.
Volgens de Tel. is door «ie spoorweg
directies beslo'en de treinen gedurende h«'i
tijdvak ij December lot 15 Maart zooveel
mogelijk te verwarmen, waarmede aan een
groot aantal klachten wordt tegemoet ge
komen.
Naar ons uit Den Haag gemeld wordt,
bestaat een verschil van mening tusscliet
de Kamerleden over «le vraag "f bun ver
hoogd tractement zal ingaan vanaf Woens
dag 12 December, den «lag, waarop «ie
(iroiulwetsherziening plechtig werd .dgc-
kondigd, dan wel met 1 januari, zijnde 2
dagen daarna.
Zij, die meenen, dat laatstgenoemden da
tum de datum is. waarop het verhoogde
tractement ingaat, beroepen zich op de v
houdende Algemeene Bepalingen, v -i.;-1 s
welke een wet eerst 20 dagen na de afkon
diging begint te werken
De Kamerleden, die een tegengestelde
meening zijn toegedaan, zijn van 0 -r.i.-el,
dat de Grondwet niet kan worden oehei-rsclu
door een gewone wet en d .t ij op «Dn
dag der plechtige afkondiging m werking 1
treedt.
De Regeering zal deze moeilijke quat-aiie
hebben te beslissen.
Graan en alcohol.
De Nationale Commisie tegen bet Alco
holisme en de Volksbond tegen Drankmis
bruik verspreiden een inanitest aan hel
Nederlandsche volk, waarin landgenooten
worden opgeroepen tot den strijd tegen nie
graan- en kolenverspiilieg» in branderijen
en tegen het drankmisbruik.
Nadat is gewezen op den nood-der tijden,
gebrek aan voedingsmiddelen en aan allerlei
grondstoffen. waardooWe werkl» ishei 1 hand
over hand toeneemt en men een winter van
zorg en leed tegemoet gaat. wordt in het
manifest betoogd, dat nii zuinigheid ge
boden is.
»Nü is het noodig» aldus het manifest
»om graan en onze kolen op de zuinig
ste wijze aan te wenden, omdat we zoo
lang mogelijk voedsel, omdat we zoo lang
mogelijk warmte, opdat we zoo lang moge
lijk werk hebben.
>En ondanks dit alles, worden er nog
steeds week in week uit, groote hoeveel
heden voedingstoffen voor mensen cn dier,
groote hoeveelheden kolen, vernietigd en
nutteloos verspild, ja, erger, ten verderve
van gezondheid en welvaart gebruikt.
•Want in Schiedam branden nog steeds
de vuren onder de ketels der jeneverstoke
rijen en eid.rs werken «ie bierbrouwerijen
nog steeds door.
Zij verwerken graan tot alcohol, zij geven
u drank voor brood!»
Waar de branderijen nog 41 pCt. graan
ontvangen van haar normale gebruik, be-
teekent dit. volgens een berekening in het
mannest dat zij thans nog Sooo 11. L. per
week ontvangen cn dit gelijk staat »met
het broodrantsoen van 400.000 ;'t 500.000
menschen, dat is 74 pCt. van ons «lagelijksch
broodgebruik, dat is ons rantsoen van een
halven dag per week.»
Alles is gerantsoeneerd" zegt het
manifest «behalve... de jenever. De
accijns bracht van t Januari tot 1 October
ruim 3 miilioen meer «jp dan het vorige
jaar en was hooger dan ooit te voren."
Ten slotte wordt gezegd, «dat het thans
niet slechts misdadig is onmatig te zijn,
maar evenzeer, dat het onverantwoordelijk
is geld te besteden aan een prikkel, die
slechts kan worden verkregen ten koste van
Korf ba 1.
Westelijke 2c klasse.
A.s. Zondag krijgt «Amersfo ru 1 op het
sportterrein >Birklioven« bezoek van Excel-
sinrejuit Hilversum. D.tardeze wedstrijd altijd
i-en der spannendste is uit de gelieele Wes-
lelijke cc klasse A. verwachten we dit maal j
weer eens wel publiek. De door het slechte
«veer met rust gestaakte wedstrijd •Amers
foort»Excelsior» I werd mei 52 door
oiiz.est.idgenooton gewonnen. We verwachten
clan ik hetzelfde spel van de »blauw-wiitteii»
als op d; n 250(1 November, en zooniet ren
overwiani.ig dan toch zeker een gelijkspel.
K li N MSG i V I X K X
De Burgemeester der Gemeente Amers
foort
gelezen de circulaire Nu. 43 Rijks
Bureau voor «Ie Distributie van Graan en
Meel «ld. 1 December t.yi;.
maakt iiekcnii, dat «Ie Munster 1 i a. '-
bouw, Nijverheid 11 Handel,
gezien art. 8 der Distributie wit
artikel 1 van de Wet va-. 1 Septum--r iy;,
Staatsnl.i t Nu. 57
hoek goedgevonden te bepalen
Artikel t.
De aflevering en het vervoer v.:
Rood kia .iTzn.i.l.Wli kl.m-izaaii.ZuiiKi-ii
klaverzaa l, Luz. r. „ai. I I-ppenq s/a..n,
l.Uplnoi .«.id. Kikkenza.i.t -n S-.-rradehaza ut
Art.
Met v. rl> ui, gi-svelil in artikel 1, geld-,
niet
Kegecrings-C'iinmissii bed.at i;a l de Rij' s- -
graativcrzameling.
b. voor partijen, verv erd op last van een
Regeerings-Conimissaris voor de Rijksgraan-
bewijs is afgegeven «loor den Voorzitter
oer •Distributie-Commissie voor ue Lc.ii- j
bnuwzad-n. niet uitzondering van graten.» -
Amersfoort. 5 December 1917,
De Burgemeester voornoemd.
Van RANUW1JCK.
De Burgetn- '-ster «l«r Gemeente Amers-
gele.ien de circulaire No. 907. aftiteling
Cnsis/aken (Bur«-au A, Z.dd. 5 Decemo -r
"9'7.
maak» bekend, dat de Minister van Land
bouw, Nijverheid en Mandei.
gezien art. s der Disiribulicwi-t iyi6,
gezien zijne beschikking van 5 Octo
ber 1917, af l;:e!iitg Crislsz.akcn No. S08 C,
Bur -au A. Z.
heeft goedgevonden
a., in te trekken vorengenoemde beschik
king vuur zoover t .ze ia-trekking heek op
koflie,
h. vast te stellen ;ie volgende
prijzen voor kofli>;
Tussckmh. pr.. «l.i. prijs Kleinh. pr.
«let. in rek te brengen, per 1/2 K.G.
Koffie f 1.04 los f 1.20
1.07 netto verpakt
Koffie-ex'.ract bevattende ten minste t'n.iü
80 pet, koflie, fo. 12 pcrdecil. p.dcc.
exclusief flcsclt, excl, tl.
1. ten aanzien van vorenbedoelde prijzen
le bepalen
a. dat vorenstaande tusichenhandeiprij-
zen zijn gesteld met inbegrip van «iistribu-
itekosieo. levering franco station v.m bestem
ming, sp or, boot of laatste veer n i-inbal-
lage, voor over deze emballage Viel bestaat
uit jute-zakken,
i». 'i-a koflie extract bevattende minder
«ia». v> pet. koffie niet zal mogen worden
afgeleverd.
0. dat de llesch, waarin kulïie-extract
wordt verkocht, tegen koste.«prijs mag wor
den berekend en tegen dicnzclfde prijs,
mits onbeschadigd, moet worden teruggc-
2. riez.e beschikking treedt in werking I
op 1 December 1917.
Amersfoort, 5 December 1917.
De Burgemeester voornoemd,
VAN RANDW1JCK.
De Burgemeester van Amersfoort,
gelezen «Ie circulaire No. 3469, aldeelir.g
Crisiszaken Bureau Nijverheid,
maakt bekend, «lat de Minister van Land
bouw, Nijverheid en Handel
gezien artikel 8 der Distributie wet 10'6,
heeft goedgevonden vast te stellen <'e
volgende maximumprijzen voor brandspiritus.
a. Gi-oothnndelprijzeii bij levering
van 6 ILL. of meer. van 2 1/2 A.L.
Gemethyl. spir. «95 f 103 25 f 103.75
90 - 98.— - 90.50
85 - 92.50 - 93.-
Bovenstaande prijzen gelden contant 'on
der korting, franco alle plaatsen in Neder
land, bij eerzending in een fust, ledig fust
ongefra- keen1, te ret our neer en.
Verhooging iiij afname van -.
0 H.L. ineens op okshoofd of II.1- fust
f0.25 per ILL. boven 0 H.L.
a 5 Il.L. intens op ILL. fust f 0.25 per
ILL. hoven 2 1/2 ILL.
b. Tusschenprij/.en liij levering van
1 H.L. 50 L. 25 L. 10 L.
95% f 100.75 f 10S.25 f10975 f13ö5
92 -103.50 -105.- -106.50 -110.50
go -101.50 -105- -104,50 -103.50
85 - 1)6,— - 97.— - W-— - ">3.—
Bovenstaande prijzen gelden contant «onder
korting, franco alle plaatsen in No ei land
(hij verzondig ineen fust) ledig fust ottge-
fratikeerd te retourneeren.
Verheuging bii afname van
1 ILL. ineens op 1/2 H.L. fust fo.25 per
H.L. boven ILL prijs.
Bij levering in iL-ssclten van:
Lit ad 85 bedraagt de prijs f 0.72s
excl llesch, franco geleverd, emballage 011-
gi-fraiikeenl t-- retourneeren,
c. Klcinhaiidelprij/on.
i'er llesch van --.7 Liter ad 85 f 0.90
exclusief llesch, :dgehaald in dcc winkel,
llosschrn d -or afnemers te stellen of door
den winkelier tegen berekenden prijs terug
te it- m-Mi.
Amersfoort, 10 December 1917.
Du Burgemeester voornoemd,
Van RANDWIJCK.
«Ier getnccente Amers-
geie."-n «le circulaire No. 33S7 afdeeling
.'liais/akeii Huuvu Nijverheid «ld. 6 Decetn-
iakt ni-k'-i ii, dat de Minister van Land-
.-, Nijverheid en Ilandel,
Mide maximumprijzen voor tandheel-
ige rubber «zoogenaamde Dental rubber)
ootlian lelprijs 1 levering «loor den labrl-
aan de ilelile.i-ilepols) f30 per lv.lt.
1. tidiaiva iprij? (levering door de depots
nu tandartsen en landtechnici) -o per
Burger
foort
Dei
1 Weihouden
brengen ter openbare kennis, dat op
werkdagen vanaf 17 tot en met 24 I )<:«.-< m-
bcr en op 31 December a.s. algemeene
ontheffing wordt verleend van de verbods
bepalingen tier verordening op du winkel
sluiting en der verordening' houdende hel
verbod van hol gebruik van gas uit de
(i-.-meentulijk gasfabriek en van oluetricitèit
door middel vuti liet Gemeentelijk kabelnet
op bepaalde plaatsen en bepaalde tijdstippen.
Amersfoort, s December 19!7.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemnster,
Van RANDWIICK.
De Secretaris,
A. R. VEENS I RA.
HINDERWET.
Kurgume.-i-trr ell H'elliuU l'T-
gelet lip .11
en 7 der Himlertr«i,
hreuvi-n ter lo-nnis vuti h-t pulili' k. «I «l fieri
dm r (I, DE .IAGEK ingediend vermet
j Gijl «gen, ••lil vergunning tut, lu-t oprelnen van
1 eene inr.i iiting, lit'HtPiiul voord» i'erv.uirdiging
van vo-ding.-1- en genotmiddelen, .oor het
pinnl*' 11 een een llertr-llichluvf 11 en t-i, ef-utro-
n.o iir van 1 l'.K. 111 In t perceel alha-r eli-gen
aand' K'IIIikel. ili-ii--n.it lm. 4. bij 'a t Ivad.'<-
te; lurk'lid Oliil. r fjl'tCie 10 No. .o -, np (Je
ere'mie «li-r (i"ia--iite ter visie l,.t en «lat
op Mn i a lag den 21 December uiirisiiinnle, d»*
1 viionniild.igs te hall" elf no n, gelegi-i.iieid t'n
liet mcanb In «tuur «f vim éen of na-er r.ijili-r
J-il'-n, ti'-zwurio l-ii hel opricht-li vuti tlr
mriehi.iig in o- breng. n.
I Tol In t beroep, bedoeld in ai t. 15, Ie lid der
Hinderwet, zijn volgens de liesiiiiiiuli-jurisprii-
ir zijner leden zijn v- •„•henen
i G-invaren mondei: g too te
Amersfoort, 1(1 Decern her 11)17.
Burgemeester en
De Burgemeester.
I". 3 erris. Van KA.N AVIJCK.
A. K. VKENSI'BA.
In een zeer druk bezochte bijeen
komst van het Departement Amersfoort van
«ie Maatschappij van Nijvetheid, Maandag
avond in hotel Reiehtnants gchmidcit, heeft
Jr. (i. J. de Jongh een voordracht met
lichtbeelden gehouden over: Hoog- oven-
en Wals werken.
Do voorzitter, de heer J. II. v. «1. Meiden
hield, ter opening, een korte toespraak,
waarin hij als zijn meening naar voren
bracht, dat Nederland zijn strijd voor een
blijvend onafhankelijk bestaan moet voeren
met vreedzame middelen. Waartoe belmoren
de oprichting van een Nederlandsch Hoog
oven en Walswerk en «ie drooglegging der
Zuiderzee, twee onndernemingen, die, een
maal uitgevoerd, Nederland in steels meer
dere m.«te onafhankelijk zullen maken van
het buitenland.
De hoer De Jongh onderstreepte in den
ftaitvitnu van zijn voordracht de woorden
van den voorzitter, door te wijzen op het
nationale belang van een Nederlandsch
hnog-oven- en walswerk Ken krachtig be
gin is reds gemaakt rltior «le stichting van
een tianmlooze vennootschap met een kapi
taal van 25 miilioen gulden. Er zal echter
nog gerulmcn tijd verloope.11, voor dal het
hnog-oven bedrijf in werking kan treden.
Van belang Is vooraf belangstelling te wek-
Iceii voor deze bij uitstek Nederlandsche
onderneming, niet alleen bij enkele groepen,
doch bij het geilede Nederlandsche volk,
dat moet inzien, welke «rooie nationale be
langen hij de tot standkoming ervan be
trokken zijn.
In het vervolg van zijn rede gaf de heer
De Jongh een uiteenzetting van het smelt-
proces, dat in tie hoogoven plaats vindt,
een proces, waardoor o.a. liet uit hel ijzer
erts vrijkomende ijzer de onontbeerlijke
koolstof wordt toegevoegd. Aan dchatidvau
teckenittgen zette de heer De Jottgb daarbij
de inrichting en werking van een hoogoven
Het Nederlandsche hoog-oven-vverk is
ontworpen met 4 ovens, niet een jaarpro-
«iustie van 220,000 ton ijzer.
Belangrijke bij-producten zijn «ie slakk'-n,
waarvan het llioinas-slakkccmecl wordt
vervaardigd'cn «Ie vrijkomende gassen, welke
kunnen worden aangewend als warmte-lirnn,
voor het stoken van ketels, de verhitting
valt lucht enz. en voor bet gebruik in hoog
oven-gasmotoren. liet directe product van
den hoogoven, hot ruw ijzer, is slechts ge
schikt als gietijzer, liet hoog koolstofge
halte maakt 't voor direct gebruik onge
schikt. Eerst nadat lu-t ruw lj/.cr ontkoold
is, is het voor moeruere bewerkingen gereed,
liet dan verkregen smeedbare ijzer, wordt
onderscheiden in smced-staal en smeed-ijzer.
Uitvoerig beschreef «ie heet De Jongh «le
verschillende methodes voor het verkrijg 11
van smeedbaar ijzer, van wetstaal cn wei-
ijzer en vloeistaa! en vloclijzer. Meerdere
teekeningen gaven daarbij «ie uooiiige ver
duidelijking. Dp den voorgrond kwamen
daarbij de Bessemer en Siemens Martin-
processen. welke laatste methode hier te
lande gebezigd zal worden, omdat 't «laarbij
mogelijk is ot'.d ijzer te verwerken. Bij 95
pCt. oud ijzer is 5 pCt. erts noodzakelijk.
De heer De Jongh eindigde zijn voor
dracht, welke zich door haar tncht.ischeit
aard minder leent voor een uitgebreid cou
ranten verslag, met een korte beschouwing
over «ie bestaansmogelijkheid van liet Ne
derlandsch hoogoven werk. Dc meest aan
gewezen plaats is daar Waar erts en kolen,
industrie en goede verkeersmiddelen vtrte-
nigd zijn. Mogi- ons land niet beschikken
over voldoende errs- cn kolenmijnenerts
wordt er in 't geheel niet gevonden een
bloeiende industrie cn uitnemende water
wegen zijn aanwezig. De aanvoer van erts
kan geschieden uit het buitenland, zooala
ook I )uitschiand het grootste deel van «le
benoodlgde ertsen invoert. Ons land slaat
dus mot zijn groote havens voor in- en uit
voer nr uitstekend voor. Afzetgebied in eigen
land is eveneens aanwezig. De bestaans
mogelijkheid is dus verzekerd.
Goed geleid zal een Nederlandsch hoog
oven- en staalwerk ons land niet anders
dan ten zegen kunnen zijn. Dc kapitalen,
die thans naar het buitenland vloeien, zullen
in ons land blijven en onze economische
afhankelijkheid ten opzichte van het buiten
land, een afhankelijkheid in «leze lijden zoo
sterk gebleken, zal heteekonend afnemen.
In do dezer dagen gehouden vergade
ring van dc R. Iv. Kicsverccniging deelde
dc voorzitter, de heer li. Kroes, mede, dat
hij floor hot bestuur ais voorzitter was ge
kozen, in plaats van dhr. J. VV. Jorisseti,die
van oordeel was, dut het voorzitterschap
eerier kiesvcrecniging met het wethouder
schap 011 vereer,igbaur is. In behandeling
kwam het coneeptprogram •Gemeentepoli
tiek.» De vergadering kon zich over het
algemeen vercenigen met de ontworpen
bepalingen.
De hoer Jorisseti had een schriftelijk voor
stel ingediend om in te lastchcn, dat .be
houdens uitzondering» de gemeente
