Bij de rechtbank te Arnhem heeft
gisteren mevrouw rar. P. C. Felix den eed
afgelegd ala waarnemend griffier dier recht
bank. Haar echtgenoot mr. Felix is subst.-
griflier bij dat college.
i kunnen heb-
In verband met de
Carl Munter, schrijf', men uit Limburg aan
Het Volk:
Het onderzoek naar de ontvoering van
Carl Minster Is. naar wij vernemen, begon
nen, doordat een ambtenaar van 't station
Kerkrade-Roldud, die de ontvoering had
gezien, maar daaraan eerst geen voldoende
aandacht schonk, na het lezen
richt van de verdwijning van Minster, schreef
aan den commissaris van politie te Amster
dam. Op dit schrijven kreeg de wacht
meester der marechaussee te Kerkradc op
dracht een onderzoek in tc stellen. Vlak
aan de grens, eenige meters daarvan ver
wijderd, staat een huis B i Toen de
wachtmeester hier binnen ging, om inlich
tingen iu te winnen, trof hij daar
een Duitschen onderofficier. Hij nam deze
in hechtenis en stelde den commandant te
Roermond ermede in kennis. Na herhaald
getelegrafeer ontving de wachtmeester tie
opdracht den man weer over de grens te
brengen, ondanks de protesten van den
wachtmeester.
He onderofficier bevond zich in dit huis,
omdat hij daar zijn vrouw heeft gehuisvest.
Vermoedelijk vertoeft deze onderofficier vrij
geregeld op Hollandsch grondgebied
Intusschen wordt het onderzoek nog
voortgezet.
»De Gong», orgaan van de Tucht-
lliiis geeft eenige cijfers, over Augustus,
S'ptcmber en October 1917, van wat in
Amsterdam wordt uitgegeven voor publiek
vermaak.
Aantal tsegaogsbew.4454J9. 4*"745.
4459*5- Opbrengst: f 112,725. f 126.532,
I 127.403. Belasting daaropf 16.909. f 16,930.
f 19.110.
Wat Amsterdam in het geheel voor open
bare vermakelijkheden uitgeeft in dezen
>ellendigen« tijd van distributie, gebrek aan
brandstoffen en runtsoeneering van levens
middelen, midden in den wereldoorlog, die
iniiliuenen msnschen naar hospitalen, zieken
huizen en kerkhoven sleept en die veeleer
tot ornstige gedachten zou moeten leiden,
blijkt uit deze cijfers:
Schouwburgen enz. f 278.1 Ï2,6o
Variétés - 8.675,—
Bioscopen. - _127.403.07
Totaal f414 260.67
of gemiddeld per avond f ij.363.—
i)e totale bevolking van Amsterdam was
op 31 October 638.205. Per hoofd werd dus
in me maand aan tieze ontspanning bijna
f 0.65 uitgegeven.
De vermeerdering der iniegging in spaar
banken bedroeg in diezelfde maand f 269.826
of gemiddeld fo.42 per hoofd.
- - Io de maand December heeft de
politie te Rotterdam belast met <le centrale
c i-tröle op de uitoefening van de Distri
butie aldaar, in bezit genomen 800,000 K.G.
tapiocamcel, 150,000 K. G. stijfsel, 56.000
K.G
i K.G.
K.G. eetbaar vet, 925 K. G. Glauberzout,
i3 000 K.G. thee. 6000 K.G. koffie f 139.255
K.G. zeep, 1500 K.G cacao, lo.ouo K. G.
machineolie, 83 kisten gecondenseerde meik,
800 liter petroleum, 8 vaten en 70 kisten
slaolie, 50 balen hukskin, 53 kisten chroom-
leder. 44 vaten calcium carbid, 14 balen
hazelnooten. 25.000 stukjes kwatta en 3500
Er zijn 220 processen-verbaal opgemaakt
wegens verkoop boven den maximumprijs,
31 wegens verkoop van graan van den
oogst 1917 en 11 wegens verboden vervoer
van aardappelen.
De Kolendistributie.
Het Bureau voor mededeelirigt-ii inzake
tl» voedselvoorziening meldt
De Rijkskolendistributie verzond aan de
Brandstoffencotnmissie een circulaire, waarin
wordt uiteengezet op weike wijze de af
levering van huisbrandrantsocnen tot 1 April
a s. verder moet worden geregeld.
De regeling komt hierop r.cer, dat de
verbruikers, vallende in groep A klasse I
en Ia. de vier eenheden, welke nog aan hun
rantsoen van 10 ontbraken, verdeeld over
Januari, Februari en Maart zullen ontvangen
drie éénheden voor de maand Maart, alles
tegen don lagen prijs, a elke in November
gold Degenen, die tot kiasse 11 en Ma be-
hooren (hun rantsoen is 12 éénheden), ont
vangen op dezelfde wijze ais do klassen I
en Ia vier eenheden tegen den prijs vim
November, doch hebben bovendien Injanuaii
en Februari recht op telkens één eenheid
tegen den thans geldenden hoogen prijs
Degenen, die tot de klassen il en hooger
behoore», ontvangen in Januari weder extra
firie eenheden, terwijl er in Februari en
Maart toe kan worden overgegaan de rest
op de rantsoen te verstrekken Ook deze
personen ontvangen in het geheel tien een
heden tegen den lagen prijs, welke Novem
ber gold.
Houders van centrale verwarming ont
vangen in Januari, Februari en Maart even
eens het restant van hun rantsoen, zoodrv
over deze maanden verdeeld, dat zij op
Februari 66op t Maart 80%
April ioo°/u van hun rar.
ben ontvangen. or»„n
De aflevering voor de groepen B, C en D
is zoo bepaald, dat op 1 Februari tot 65"/o.
op 1 Maart tot 85°/0 en op 1 April lot 100
van .ie rantsoenen zal kunnen zijn verstrekt.
Zooals bekend vallen onder groep B
groote magazijnen. w'"kels, paiteuliure kan
toren; onder groet) C openbare gebouwen
(niet voor publieke vermakelijkheden), zieken
huizen, rijks gemeente- en provinciale kan
toren, gestichten van weldadigheid of alge
meen nut, gevangenissen, kazernes, scholen,
hotels en restaurants en onder groep D ge
bouwen voor publieke vermakelijkheden.
De data, waarop met de verdere ver
strekkingen zal worden begonnen, zullen
nader door de brandstoöencommissies wor
den bekendgemaakt.
Keu les oil hel geschil met Kngel.md.
Prof. Struycken wijdt in »Van onzen
tijd» een artikel aan een les, die te putten
is uit ons geschil met Engeland. Prof.
Struycken schijft
De houding, die wij thans in dit geschil
hebben aangenomen, is in menig opzicht
leerzaam Wij zijn een zeer vredelievend
volk, groote voorstanders van de oplossing
van internationale geschillen door overleg
en arbitrage; wij zijn er trotsch op, dat wij
ia 1904 het eerste werkelijk algcmcene
arbitrage verdrag ter wereld hebben gesleten,
namelijk dat met Denemarken, waarin zon
der eenige uitzondering «alle wederzijdsche
gescholen en twistgedingen» zijn begrepen,
zonder, eenig voorbehoud ten aanzien van
>ds levensbelangen, de onafhankelijkheid,
de eer», of wat het ook zij, van een der
beide partijen, zooals in vrijwel alle andere
verdragen voorkomt. En toch. als wij er
voor staan, als een coscreet geschil rijst,
dat dringend om oplossing vraagt, eisch»n
wij eerst intrekking van het ons dnnr de
tegenpartij aangedane onrecht, alvorens wij
bereid zijn. een voorstel tot arbitrage t<>
Herinneren wij ons deze houding, wat.neer J
wij zoo gemakkelijk er toe overgaan, een
oordeel uit te spreken over de weigering
der geallieerde» met de centrale mogend-
bede» over den vrede te onderhandelen, zoo
lang deze idet eerst het onrecht, dat zij
hebben bedreven, hebben erkend ett herstel
daarvan hebben toogezegd. H»e vurig wij
ook «aar den vrede verlange», past het ons,
die houding te wraken, ons, die zeiven hei
in strijii achten met onze waardigheid, den
rechtsweg t»t oplossing van geschillen te
betreden, zoolang niet eerst de tegenpartij
het door baar bedreven onrecht herstelt?
Maar de Engelsche dwangmaatregel is open-
lijk onrecht, daarover kan g»en twijfel be-
staa»Zeker, dat is onze meening. maar
zooals in ieder geschil de tegeuparlij, de
Engelschman, denkt daarover aa.iers. En
beschouwen »ok niet de geallieerden en het
grootste deel der «eutralen met hen, wat
Duitschland o.a. aan Belgie misdeed, even
zeer als openlijk onrecht, dat vóór alles
dient te worden geboet? Het is zoo gemak
kelijk als neutraal ach en wee te roepen
over oe onverzoenlijkheid der gealliecrd.il,
hunne halsstarrigheid, niet op de vredes
voorstellen tier centrale mogendheden t„-
willen in>.uu», zoolang het onrecht, waarvoor
zij ten strijde gingen, niet is hersteldsteken
wij liever «ie hand i» eigen boezem ei: vra
gen wij ot:s af, of wij dan de oplossing
van geschillen aasvaarden op tien grondslag
van 'ie. bestendiging van het onrecht; /-.is
g.-ec voorwaardelijk arbitr.igevjorstel hebben
wij immers in de zatni- e» grindquuestic
aan Ksgei.i:-. 1 willen doen; wij wactr.en af,
laten het geschil voortduren, totdat het ons
aangedane •nrecht is weggenomen. Maar
n\oeteu wij dan u»k niet erkennen, éut wij
niet het recht hebben er over te oordeeleu
of eu wanneer de oorl.gv, jerenden verpiicht
zijn, ondanks hun oorlogsdoel, dal zij
terecht of ten onrechte zien als de bestrij
ding t an het hun aangedane onrecht, niet
is bereikt, de wapenen neer te leggen en tot
vredesonderhandelingen over te gaan
oestief mogen worden genoemd. Hier vor
men in werkelijkheid klank en kleur, woord
en toon, gebaar en visie een zoo zuiver
harmonisch geheel, dat het voor ieder, die
itet idee van naar een «concert» te^ijn ge
daan tenminste maar verre van zich hield,
een veifijnd genot mocht worden genoemd
er naar te zien en te luisteren. Juist door
het geraffineerde en toch ook weer sobere
in de voordracht van alles, valt het moeilijk,
een der nummers als het best geslaagde
aan te wijzen, slippen we slechts aan >0.
Charlie is my dariin» en Chanson Lorraine».
Nogmaals, men moet het niet van concert-
standpunt bekijken, dan zou er denkelijk
wel eens wat aan te merken zijn, zwijgen
we daarover, zoowel als over de begelei
ding, de tooueclaankleediiig enz. De beer
Paul Loewer droog met veel muzikaliteit,
evenwel nog niet overal evengoed verzorgde
techniek enkele fluitsoli voor, o a. een be
koorlijke sonate var. den iSen eeuwscheu
Italiaanscheu dichter-componist Marcello.
Er was maar weinig publiek.
KICliK EN SCHOOL.
Kunst en Wetenschap.
The b 011 n i p Song.
Mevr. Geertruida vax Vladeracken.
Een eigenaardige en voegen we aan-
stennis Bij, een hoogst aantrekkelijke ver
schijning iu onze muziekwereld is mevr.
Geertruida van Vladeracken Begonnen als
klavierspeelster, maakte zij later naam als
zangeres en daarna weer als componiste
van aardige kinderliederen eu cantaten,
waarvoor zij bovendien zelf nog den tekst
dichtte. En al bleken bij die verschei
dene uitingen van talent haar gaven in den
regel wel beperkt, te loven viel immer
haar fijne smaak en wat zij schonk, was af
en droeg den stempel van waarachtige mu
zikaliteit. De laatste jaren maakte zij studie
van Oud-Engelsche-, Sehotscbe- en Fransche
volksliederen, welke zij in costuum voor
draagt en met gebaren, welke uiterst sug-
Nel Israöi. Kerk.
Te Utrecht heeft Zaterdag de plechtige
bevestiging plaats gehad van den Weleer
waarden heer Justus Tal, als opporrabbijn
van hut synagogaal ressort Utrecht.
Under de aa»we/igen waren de commis
saris der Koningin in de provincie Utrecht,
mr. dr..F. A. C. Graaf van Ly»den van San-
denburg; Burgemeester J. P. Fockema An-
dreae; generaal d'Hancourt, commandant
van de Nieuwe Hollandsche Waterlinie; de
opperrabbijnen A. S. Onderwijzer uit Am
sterdam; Van l.oen; S. I. S. Hir»ch uit
Zwolle; S. A. Rudesheim uit Leeuwarden;
Paiache en Pareira. opperrabbijnen van de
Portageesche gemeenten te Amsterdam en
Den Haag en L. H. Sariouis, rabbijn uit
Amsterdam.
De voorzitter van het ressort Utrecht mr.
J. Hamburger A. Dzn. sprak een welkomst
woord. Spr. hoopte, dat Justus Tal de Joden
zal weten te leide», hen aan elkander te
bisden, hun harte» zal «reten te oatsluiten
voor het geloof hturner vaderen eu de afgu-
uwaalden weer zal 'terugbrengen tot de kerk.
Spreker verklaarde Justus Tal tot opperrab
bijn geïnstalleerd.
Opperrabbijn Justus Tal dankte vervolgens
voor de vriendelijke woorden en goede
wenscheti tot hem gericht, ilij verzucht de
hulp en steun bij zijn arbeid van de gemeen
teleden en hoopte, dat er vrede en harmonie
zou heerscheu in de gemeente en de ge
zinnen der gemeenteleden.
Ten slutte sprak opperrabbijn L. Wage-
naar uit Arnhem, die tijdelijk te Utrecht
het werk van den overleden opperrabbijn
Munasch heeft waargenomen.
De installatieplechtigheid was hiermede
geëindigd.
De bevestigingsrede werd gehouden door
opperrabbijn L. Wagenaar, die in schoonc
bewoordinge» Justus Tal toesprak, hem wee.-,
op den arbeid en het karakter van zij»
vader en zijn voorganger opperrabbijn Mo-
nasch en hem ten slutte op zijn groote taak
en roeping van geestelijke van een ressort
wees.
Na deze rede zong de voorzanger en het
koor het begroetitigshed, waarna tie nieuw
benoemde opperrabbijn zijn intreerede hield
eu waarin hij er op wees,hoewel nog jong
eu onervaren zijnde, dat de taak, die hij
thans aanvaardde, hem door God was opge
legd. Spreker hoopte de kracht te hebben
haar te volbrenge», waartoe hij dc hulp
inriep der gemeenteleden. Spreker dankte
de Hoogeschool voor Joodsche wetenschap
waar hij zijn opleiding genoot en speciaal
dr. J, tl, Duinier, die zijn leermeester was,
prijs per plant bedraagt van 1
'"M^n'rcft onder° deV&e' Planten, waar-
ÏÏ-lmvd plaatsje I.. da» .ai"
stalla,, en hier nog volop zullen groeten tn
bl'we"kuiinen re op ver.chillen.lo '"-'"j"™
aanwenden, b.v. op borders, vooi W
(enkele er tusschen), als alleenstaande guz c
planten, tusschen steencn, in
op reisgroepen enz. Voor pcrkbcpMnting
zijn ze niet geschikt, daar ze hiervoor
kort bloeien, hoogstens 3 a 4 maanden. (I-in
enkele soort, als b.v. de V'ol.t coritu 1 y
brida. uitgezonderd, deze Vasteplanivlolen,
bij de Engelsche» Sufted pansies gehecten,
bloeien van 't voorjaar tot den herfst eu
worden niet zoo wild als de eenjarige pen-
De beide laatste manieren worden alleen
toegepast bij cte z.g. Rots- of Alpenpl.in'.jes,
welke gaarne met hun voet in een koelen,
steenachtigen grond staan.
Aan elk der genoemde wijzen van toe
passing wil ik in de volgende artikeltjes
enkele regels wijden.
Uit de Pers.
De millioenen-leoniiig.
De jongste millioenen -leening is meer dan
volteekend.
In hoeverre, schrijft «Het V ad e r u n d»,
de stok achter de .leur geholpen heelt, is
bij gebrek aan de daarvoor bciioodlgde ge
gevens, op dit ongeilbük moeilijk te zen
gen; dat hij dienst heeft gc.la.iu is Ie >ti-
cludeeren uit het feit, dat do Minister dit
strafwerktuig eerst uil den hoek zou ge
haald hebben als er beitelen de 4"' mil
Hoen was ingeschreven, e dat hij er wel
meer dan 500 kreeg, al zal de ruimte v.ut
geld natuurlijk ook haar invloed hebben
doen gelden. Toch moet men ilen Invloed
vau den stok achter de deur :tiel overschat
ten, het gaat hiermee als met eene boet-
predicatie, die de hoorder vu.tk op allen
toepasselijk vindt, behalve op zich /elven,
die bij eenu inschrijving beneden de 400
millioen in de termen /ouden gevallen zijn
om een niet onbelangrijk bedrag a 3 per
cent aan den Staat u- Iconen, <10 inscnrij-
ving a 4 1percent maar aait anderen over
lieten. Trouwens datzelfde feil heeft zich
bij de vorige lecningu* voorgedaan, eu is
voor een uecl zeker te verklaren uil tie
moeilijkheid., om in dezen lijd /mider kos
ten in buil.'tilatidsche t-ffe. ten beVgd kapi
taal los te maken, maar wijst lot li tevens
op een betreurenswaardig gemis aan vader
landsliefde, woarvan helaas in een oorlog
voerend land altijd vee! meer te bespeuren
valt, dan in het land dut er builen bleef.
De Minister vroeg feitelijk maar 225 mil
lioen: niet het oog op het bedrag waarbij
van gedwongen leening werd afgezien slechts
25, daar men, naar wij vertrouwen, wel
zal
dat 1
houder
de 5 percer.ls obligat.ën de/
versie zullen hebben aangeb uien. D it hij
nog 75 millioen meer dan zijn vuile 225
inillioeu kreeg geeft althans de/en tr-. -si,
liat er tegenover Nederlanders, die hun
plicht niet begrijpen, toch nog altijd zeer
velen zijn, die zulks wel doen. Hul echter
iedereen, die bij nict-slagen der leening ge-
dwongen zou w'otuen zijn tot deelneming
ingeschreven voor het bedrag, dat in d,.i
1 hem
1 zij 11 v
II had
Tuinbouw.
kleine tuinen.
Vaste Planten.
Naast de heersters, die wij den vorigen
keer behandelden, vormen de z.g. Vaste of
Overblijvende Planten het voornaamste be
plantingsmateriaal voor den villatuin. Mei:
kan er ook de bol- en knolgewassen toe
rekenen, doch in de praktijk wordt dit ge
woonlijk niet gedaan. Men verstaai onder
«Vaste Planten», die kruidachtige gowassen,
welke ieder jaar opkomen, groeien, bloeien
en vruchtdragec, om daarna weer tot den
grond af te sterven. Zij overwinteren door
middel van een wortelstok, een onder-
aardsch stengeldeel.
De groep van pariten biedt vele belang
rijke voordeele» Zij eischen, in vergelijking
met potplanten of éénjarigen, weinig zorg.
Er zijn er in alle denkbare kleuren, van
het reinste wit tot donkerviolct Ze bloeien
bovendien van begin December (Kerstrozen)
tot eind November (Herfstaster, Helianthus. I
Chrysanthemumj. zoodat een groep van deze
planten het geheele jaar door een bron van j
genot kan opleveren. De meeste soorten
vermenigvuldigen zich bij doelmatige be-
alle O Weedrs zich beijverd deze
tot een succes te maken, dan zou uit dun
aard der zaak iiet succes dat wij allerminst
onderschatten, nog veel groot-r geweest
zijn eu de benaming van schitterend ver
dienen. Aangenamer was het natuurlijk ge
weest, als de Minister uit de ervaring met
de vroegere leening opgedaan, zóó vei-
zekerd ware geweest, dat every man would
do hts duty, dat hij den stok voorgoed had
kunnen opbergen.
De as. publieke gebeurtenissen.
Het Centrum bevat eenige beschou
wingen over de groote gebeurtenissen,
welke in het binnenland te wachten staan.
t Zijn ingrijpende veranderingen, schrijn
het blad, waarover wij ons dit jaar op
electoraal gebied zien geplaatst. En wat de
beteekeiiis daarvan verhoogt, is. dat de wij
ziging van kiesstelsel ook een tvijzigiug in
de verhoudingen en samenwerking aan de
stembus tot gevolg heeft. Elke partij kan
nu uitkomen met hare eigen candidates; en
daar de herstemmingen zijn vervallen be
hoeft men niet meer te vreezen voor de
anti-clencale en anti-papistische samenspan
ning welke zich daarbij maar al te dikwerf
deed gelden.
Uit is een niet onbelangrijk voordeel. Daar
zijn er echter nog andere. Een eerste resul
taat van het in werking treden der 1£ V
vafWmS''adjt de concentratie-partijen zich
van elkander verwijderen. De vrijzinnig-
