BINNENLAND
Curiositeit of toenadering?
De redactie van »1) E in b o d e» heeft
zich, o, heel bescheiden lijk, gc&t noten nnn
ons bericht over de lening van dr. (ieranl
Brom, voor den Luihcrsehcn Kring, I
speciaal over het opschrift«Ivn teckel)
des tijdsen hel slot •/.mi sr werkelijk Oen
toenadering te verwachten zijn tusHchrn K.
Katholicisme en Protestantisme».
De redactie antwoordt hier dan op, dat
•het optreden van onzen «Ir (ieranl Brom
in den Luthcrschen Kring, door dr.
Toxopeus met 't woordje «curiositeit
heter is gekenschetst don door de Amorsf.-
Ct.-Rcdactie, die bet signaleert als «tec
ken des tijiis» en er vragend. rwijze een
hetoekenis aan blijkt te hechten, die wc
lichtelijk overdreven /ouden willen noe-
menscheiijkc vrijh
bereid haar eigen
:egriteft e
et to u
i bereikt en zij zijn
liten, hoogste begin-
wijding, aan de vuur-
of
Toenadering tusschen Proti
en Katholicisme Sb ondenkbaar i
tatnismc, protestantisme blijft.
Want de Waarheid is oen en
derlijk».
En de Kemliode besluit dan na
beschouwing
Men late zich (nochtans)door
itantisn
der
..der
rijk- Rrx
t zijn
ollega van tie Lon
-lok Wij
M.n
ling in deze ook al geen
hoopvolle gezichtspunten openende rede,
heelt ons getroffen, n.l. waar Wilson spreekt
van dezen laatsten oorlog Mocht hij
daarin althans gelijk hebben. Maar moet
dal noodwendig "het gevolg zijn van de
herinnering, die men bij een eventueel later
dreigend «ontliet, /al hebben nart de abso-
luie uitputting, welke deze wereldbrand
m't zich sleepte! Moeten dus eerst nog
weer eens inillioeneii opgeofferd worden
voor het waandenkbeeld, dat na dezen
oorlog In t recht en de rechtvaardigheid
zullen heersclien Zoolang vertegenwoordi
ger.*. van het imperialisme en unnexiottisme
als l.loyd (ieorge, Clemcnceau en I'rcsident
Wils-ir,, de meest tnodcrite van het drietal,
de lakens uitdeden in de Entente, zul er
van een d.-mocratischen vrede geen sprake
zijn. Zou men aan deze zijde, nu met de
da.nl r tooncii, te willen, wat van de
anderen gueisultt wordt, we /ouden kutmen
gaan geloovcii aan d"ti heiligen ernst, die
vnordt, Zoolang de daad uiitilijlt, kunnen
Van bcl'liï zijden blijft 't een schermen niet
orden, doch elke gele»
tnlteid
in v
iaad t
geestelijke ïnrnadoring, een \i
meer begrijpen en waardveren
h'/ingeii als van <lr. Brom. wc
redactie kunnen aanbonden ce
bijwonen zij komt dan op
siai dpunt in niet weinige mate
Had de redactie haar kunnen
teravond, waar dr. Bron
optr
in r
Prut
bijdragen.
.Ig. n gis-
elijkhoid
n icring quahticcerdc «Is
van werkelijke vrijzinnigheid», zij zou \v<
licht wat minder voor het airi.ise, wat me
voor het tocnadcringsiionkbeeld zijn ga
voelen.
Onzin.
«De Tijd» van Maandagavond heeften
bericht van het adres door ouders dvr !ee
lingen der K. II. B. alhier aan de Kr go
ring gericht. En voegt daaraan t
blijkt
De
l.loyd
ongebruikt gela
zijde u,t bet volgende
s« had in verband 11
»N'u wete n
dat eerst i
begrotingsjaar de gei
door het Kijk is overgc
op sternen aandrang van
srlic lteeron.
«Men vraagt /irh af
i de school maar nie
elijkn h. ti.
•men. En
Amersfon
ben ge-houdt
gemeentelijke penningen hun w<
kunnen voldoen.
«Thans doen zij 't best hun eig
gespaarde centen te besteden
goede werk der saLrieering.
»De uitsparing bestaat in
talen van verlaagd schoolgeld».
Men vraagt zich al. waarom d<
redactie niet beter op dc hoogte is«
liuiti iiliiiiilsclie Kroniek
sarin hij
Na l.loyd "ieorge Wilson.
Uil don aard kom" du ii.
boodschap aan het Congres,
cischen van Amerika aar, d
oen/et, op ht-i/.elfdu neer a
redo van den Engelschvn premier.
Na een overzicht te lubben gegc-.ui
over den toestand, "iitstai.n door do vn- les
onderhaiiilollngcu te l.itowsk n .1
onduidelijkheid van liet Dultsdw o riogstluel
waartegenover hij de verklaring van I.loy,
George stelt, verklaarde hij zijn vrudespro
gram: riat internationale virdragon in lie
openbaar moeten worden gesloten; dat e
absolute vrijheid ter zee moei uc-ttaun buit-,
dc territoriale wateren, '.'order verlangt hij
opheffing der economische beperkingen
afdoende waarborgen vo<
onpartijdige regeling van k
ontruiming van hei b: zette
land, Koemuuib en Sorv
Belgiii, teruggave van Ei
herziening van de grenzc-i
regeling «ler natlonalltoiionkt
rijk-Hongarije.
Vorder cischt Wilson i
boud van initios onder bij/a
gen voor onafhankelijkheid.
Hij eindigde aldus:
Ken duid lijk beginsel b«be«fsclu hot ge
heels program, dat ik heb ontwikkeld h.-t
beginsel van rechtvaardiglicid voor ....e
volken en nationaliteiten en hun recht v.m
gelijke aanspraken op vrijheid en veiligheid
m het verkeer niet elkander, onverschillig
of zij sterk zijn of zwak.
Alleen np dezen grondslag kun interna
tionale rechtvaardigheid worden betracht.
De voiken der Vereenigile Staten kunnen
alleen ingaan op dit begins. I. en voor de
verdediging daarvan zijn /.ij bereid liuu
leven en alles war zij verder bezitten, ten
offer te brengen. Do tnoroc'e climax van
dezen grooisten en laatsten oorlog voor de
de noodzakelijkheid dor toe-
pastil v.m het zelfbeschikkingsrecht, juist
voor M/as'ii Lotharingen. I I' t blad meende,
dat de tjuacstie «lezer n.-ide provincies voor
hei beginsel du proef op de som moet
leveren.
Tegen dit denkbeeld komt uil 1-v.nkrijk
«n im. wel v.ui «ld socialisten, krachtig vcr-
zei. Ze ibeMthikkingsreüht voor anderen goed.
1).- oml-minister' Thomas heeft daarover,
geschreven in de Daily Chronicle. Hij is
van oordeel, dat over die zaak in Engelsche
arbeiderskringen een totaal onjuiste
bestaatdeze meenen, dat KI
vrijelij.; zoude kunnen besli:
zicht ce..er internationale of l-Taesch-Duitsche
commissie, ->t zij Duitsch willen blijven of
o t Frankrijk willen terugkeuren. Doch, zegt
bij, dn is niet de politiek door de Fransche
socialisten vo rgcstaan: zij meenen dat du
rcch.ci v.,n Fra .krijk op El.'as Lotharingen
ongewijzigd zijn gebleven. De vrede van
Frankfo-i van 1S71, een schending van hel
volk i.rat, waaraan Er.iukr.jk zich moes.
onderwerpen, 's vernietigd door de Duilschu
»H.-t r
ihrijv
van Fraukrijx Wijlt onaangu-
>m moesten Elz.is en Lothn-
aukr.Jk worden teruggeven."
r vergeet daarbij, dat voor
("li Franschen vcioverings-
du li .-rmaansche landen was afge-
>k roof dus. Daargelaten nu, dut
sti'.ia dien geheel Fransch ge-
Fr;
arder
pracht-g' I g
I thai
ontw peiung,
onialc reuliion,
eliied in Rus-
herstel van
s-Lot haringen,
algor
bij de inlijving van dc militie zoo weinig
mogelijk van ae gewone daarvoor aange
wezen tijdvakken af te wijken.
Wordt bedoeld wetsontwerp tijdig tot wet
verheven, dan z.ou ten aanzien van de lich
ting 1919 kunnen worden volstaan met
maatregelen in den geest van die, welke
zijn getroffen voor de lichtingen 1915,1916
en 1917.
Xu het echter nog geheel onzeker is,
welk lot aan dat ontwerp zal teu deel vallen,
schijnt hut raadzaam ten aanzien van de
lichting 1919 den zekeren weg te kiezen
ett derhalve ook voor die lichting bepalin
gen vast tu stellen geiijk voor de lichting
1918 hebben gegolden; dit te meer omdat
het tijdens de buitengewone omstandigheden
toch altijd een voordeel blijft, de lichting
zoo vroeg mogelijk voor inlijving gereed
te hebben.
Behoudens een paar uitzonderingen (ter
verduidelijking van de bepalingen der wet)
stemmen de artikelen van hei wetsontwerp
overeen met de wet van 22 Februari 1917
(St.bl. 224). zooals deze Is gewijzigd bij die
van 23 Mei 1917 (St.bl. 412).
Niet kokende peulvruchten.
1 let Bureau voor Mededeelingen in zake
de Voedselvoorziening meldt
Het Is bekend, dat erwten en booncn van
den vorigen oogst vaak «niet koken», zoo
als de vakterm luidt. Zij worden, zelfs na
langduiig koken, niet zacht, ook al wordt
aan het water wat dubbclkoolzure soda
(zuiveringszout) toegevoegd. Ook bij de dis
tributie van verschillende partijen erwten
van den oogst 1916 in September j.l. heeft
zich bij velen dit onaangename verschijnsel
voorgedaan. Wanneer men nu bedenkt.dat
nog tienduizenden balen dezer niet kokende
peulvruchten hier te lande aanwezig zijn,
is het duidelijk, van hoe groot belang het
bij de bestaande krapheid van voedings
middelen is, een middel te vinden om deze
erwten en boonen beter voor consumptie
geschikt te maken.
Men heeft dan ook verschillende middelen
aan de hand gedaano.a. bereikte de re
geering een aanbod, otn een geheim gehou-
koopen, maar het
ióó hoog, dat daar-
>p niet kon worden ingegaan. Intusscheu
werden van regeeringswege proeven geno
men, zoowel op plaatsen waar men «zacht»,
als op die waar men «hard» water heeft;
in het laatste geval toch komt het «nictko-
ki-n», het sterkst voor.
Dc uitslag dier proeven nu is, dat men
er in geslaagd is, van deze erwten en boo
nen, zoowel met «zacht» als met «hard»
water, oen /.eer goeden soep te bereiden,
waarbij ook de hardste erwten en boonen
zacht werden.
Het recept is zeer eenvoudig:
ilet water worth aim de kook gebracht,
waarna er een stukje vet (boter of regeorings-
veij in wordt gesmolten. Wanneer vervol
gens de erwten en booncn in het kokende
water worden gedaan, koken zij in denzelf
den tijd fijn als andere erwten.
Aan te nevelen is de erwten vooral te
weeken. Daardoor behoeven zij minder lang
tu koken, hetgeen besparing van b/andstof
oplevert. In streken waar men «har.l» water
beeft, wecke met; de erwten in afkookwater
van aardappelen, maar koko ze in versch
Radium - Zwavel - Koolzuur- Mndderbehande-
ling toonden zich rheumatiek, jicht en ischias.
Wel was dit feit reeds vele jaren bekenti,
doch toen Dr. E. H. Bücbner. priv. docent
in de radiologie aan de Amsterdamsche
Universiteit in 1913. het voorkomen van
radium itt de modder van het meertje «De
Waal» onomstotelijk vaststelde, werd de
aandacht van de medische wereld in ver
hoogde mate op zijn geneeskracht gevestigd,
een" badhotel «Walesteijn» verrees ter
plaatse, dat in de drie jaren van zijn bestaan
reeds tweemaal een uitbreiding «soest onder
gaan
Dc modderbronnen te Rockanje zijn een
bezit waarop Nederland niet recht trotsch
mag zijn, want badplaatsen met origineele
radium-moddcr zijn zeldzaam in heel
Duitschland is er b.v. niet een.
TOON KUL.
I.ÜII,ari,is» I b»™-W»g"«»
«'«vraagde bedrag «-•
Hedoa Gablek.
Een blijde tijding voor minnaars van goed
tooncel en goede t.,oneelspeelkunstde af-
deeling Amersfoort van het Tooneelverbond
is voornemens op Maandag 28 Januari a.s.
in «Amicitia» een voorstelling te doen geve»
van Ibsen's «Hedda Gabler», door de Rot
terdammers.
Of dit voornemen verwezenlijkt zal kunnen
worden, hangt af van de belangstelling,
welke deze dagen moet blijken. Evenals
met «De dienstknecht in 't huis», k.in ook
nu de afdeeling geeu risico aanvaarden,
waarom zij een inteekenlijst zal laten circu-
leeren en een lijst ter inteekening heeft
nedergelegd in ValkhofFs boekhandel. Men
stelle niet uit zijn handteekeuitig te plaatsen,
1 Zaterdagavond a.s. moet beslist worden
of de voorstelling kan doorgaan.
We twijfelen niet of evenals de vorige
maal, zal de belangstelling groot genoeg
zijn. Zoo veel gedegen toeneelkunsi wordt
hier niet vertoond, dan dat niet iedere ge
legenheid z-iu worden aangegrepen, welke
op dit gebied iets goed» en in het onderhavige
geval iets bijzonders biedt.
We vertrouwen dan ook op een volle
zaai, ter wille van de Rotterdammers en
ter wille van het Tooneelverbond, welks
bestuur met zoo mooi enthousiasme durft
streven in de goeie richting. Waarom 't
verdient krachtig gesteund te worden.
Semhoeai.g op Atjoh zijn
Atjeh vertrok naar
Lichtiuj
«ontwerp is I
gediend houdend.
bijzondere maatregelen mot betrek..ing t"t
de lichting 1919.
Volgens de bestaande voornemens zal de
inlijving bij (ie infanterie om dc .Ir - maanden
plaats behb'-n en dan zal he; u- g hij dat
waj..-n in tc lijven gedeelte -Ier lichting
ioiö slechts «Oereikend zijn voorde inl'jvi,ng
in Januari a April o„k .„8 „I
denial,e ui begin van Juli behoefte b.-staan
aan opcomst van «ene groep dienstplichtigen,
o.er tvie ih.ii.i nog niet beschikt kan wor
den. Die groep i moeten worden gevormd
of uit de dienstplichtigen, die het wetsont
werp tot herkeuring van den '..ndstonn be
oogt t-0 u; voeg.'.,, óf uit dïlicuing IQIQ.
lot liet laatste zou de regeering l ever niet
W"^ns '«'«•aren
Im tin fV r, '-,Jn "ra a,sdan ('L'
'"•iecling behoorlijk te doen geschieden
maar ook omdat liet dc voorkeur verdient
Ook oude bruine bonnen, die anders ten
deele hard blijven, worden geheel zacht, wan
neer uien ze vooraf laat weeken in afkook
water van aardappelen. Hard kokende ca-
pucijncrs worden, op tie zelf.te wijze beh;
tleld, eveneens zachtde vaak voorkomen
de donkere kleur van capucijners, mits niet
zwart, wordt .laarenhuven veel .ichter, w
door zij oogelijker zijn. Toevoeging
(lubbelkoolzurc soda is over bodig, wanneer
men erwten en booncn vooraf in afk- ok-
water van aardappelen weekt. Men neme
dus, zoo noodig, t-ene proef tnet deze
tbode van bereiding.
Van de Man schappij «Rora» te Roe-
kanje ontvingen we een aantal wetenschap
pelijkc verhandelingen over do radium-
houdende modderbronnen te Rockanje
welke die Maatschappij exploiteert, 't Is
niet aan ons de juistheid van «.li-- verban
delingen ich. Uin, waarom «e mucnei
I* kunnen vota»,, „e, een een.oudige
aankondiging, zooals de maatschappij ons
verzoekt the te plaatsen.
Te Rockanje op het Zuld-Hullandsche
c land Voorue. is aan den voet van een schil-
derucluige dutnenzoom, een geheimzinnig
meertje gevonden. Geheimzinnig in twee
opzichtenten eerste om zijn alles verstec-
ne.i.le eigenschappen en ten tweede otn zijn
t ..diutnhnudcnde modder. Omtrent het eerste
punt heeft Dr. A. H. Blauw kort geleden
den sluier gelicht maar het tweede mysterie
wlt«g« m"" ?'Ce" «clt;ürde "P afdoende
wijze verklaard.
«leVv°.'rL|d0- "'"I «e'eer,ie werelci echter is
raak H f'f ra(i'"m or korDt bij'
f H"ofdzaak is, dat het radium er is,
want met radium kunnen vele ziekten i»e-
nezen worden, welke tot dusverre voor«E
waren llèf r t Kenceswij/C «""«ankelijk
waren. Het dankbaarst voor een Rockanje-
K SNIT 13 GE VING.
RAADSVERGADERING.
De Burgemeester van Amersfoort,
Brengt ter kennis van de ingezetenen,
dat de Raad dezer Gemeente zul vergade
ren op Vrijdag den 11 Januari aanstaande
des namiddags ten 7 ure.
Amersfoort. 9 Januari 1918.
Do Burgemeester voornoemd,
Van RANDW1JCK.
M e I k d i s t r i b u t i e.
De nieuwe bonboekjes voor goedkoope
meik, worden uitgegeven op Vrijdag 11
Januari en Zaterdag 12 Januari 1918 op
vertoon van He legitimatiekaart en tegen
inlevering van dea omslag van hst oud»
boekje, met dc daarin nog overgeblevene
niet gebruikte bons.
Aati; het Levensmiddelen Bureau Valken
straat 12
op Vrijdag 11 Januari van 's morgens 9
uur tot 's namiddags 4 uur voor de Legiti-
op Zaterdag 12 Januari van 9 -1 uur
voor de nummers 1651—3300.
Aan de Arbeidsbeurs (Davidshof):
°P Vrijdag 11 Januari van 9 4 uur voor
de Legitimatienummers 3301- -5000.
op Zaterdag 12 Januari van g—1 voor
de nummer 6001-6500 en hooger, doch
boneden 10.000
Aan hot Gemeentehuis (ingang Militie):
van 9-12 en 1 '/2 4 uur op Donderdag
10 Januari,
Legitimatienummers 10000 tot en met
10950.
op Vrijdag 11 Januari de nummer 10951
tot 11900 en hooger.
I-es nouveau* livrcts pour ie lait a bon
march# seront distribuós ie jnudi 10 janvier
et Ie ven.lredi 11 janvier 1918 sur présen-
tatiim de la carte de legitimation et centre
remise de la couverture de 1'ancien livret
nontenant les bons non utlllisés
A 1 'hotel de Ville.
ie jeudi 10 janvier de 9 a
4 heures nos. 10000 a 10951
'e veidredi d, i d.
essus* nos' ,095i a 11900 et au-
Amersfoort, 9 Januari 1918.
Het levensmiddelen Bureau.
2 et de 1 '/j,
De Burgemeester van Amersfoort,
ei'."f" ci,r™l»ire «O. ■«.Ming
a 18 Bureau Nijverheid dd. 7 Jan.
maakt bekend dat .ie Minister van Land
bouw, Nijverheid en Handel
