Donderdag 18 23j| April 1918.
No. 9018.
68e Jaargang
Ditarave van de Drukkerij „De AmerafoortNche Courant, voorheen Firma A. H. van Cleeff".
REDACTEUR
F. W. H. OU DE NS.
B UREAUX:
KORTE GRACHT 9
AMERSFOOR T.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond. A bonuement per 3 maanden j 1.—
franco per post f 1.15, Adverteutiëu 1—6 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bij regel-
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. I.egale, officieele- en onteigenlngs-
advertentiën per regel 15 cent. Reclames 1-5 regels ƒ1.25 Bewijsnummers worden in r _9n
rekening gebracht en kosten, evenals afzonderlijke nummers, 5 cent. VALKESTRAAT 19.
Bij advertcntiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht. Postbus 9. Telefoon 1
In April
In April,
Dan blinkt er de goudene zonne zoo schoon
En blaad'ren ontluiken
Aan bottende struiken,
Eu bloemekens sieren de needrige kroon.
In April,
Dan zendt er hel Zuiden zijn adem zoo lauw
En spelende wolken.
Die 't luchtruim bevolken
Verschijnen, zoo donzig, etherisch eu blauw.
I11 April,
1 )an waart er een vriendlijkc lee door het woud!
En wekt er dc hoornen,
Aan de""oevers der stroomen.
En ruischen er vruolijke klanken door T hout.
In April,
Dan glijdt er een hemelsche lach over 't veld
In meng'lende kleuren,
Vol lieflijke geuren,
Wordt kwistig de mildheid der Lente vermeld.
In April.
Dan voelt er het hart zich zoo zalig en zoet
Dan zwelt het zoo krachtig,
E11 dringt hot zoo machtig
Tot liefde, stil sluim'rend in 't menschlijit
[gemoed.
Kesnltaten tan dei Oorlog.
lammer genoeg heeft men in onze nor
male maatschappij altijd gevangenissen
noodig gehad om menachen, die buiten de
gewone regelen der samenleving zich aan
't een of ander strafbaar feit vergrepen,
onschadelijk te maken voor korter of langer
tijd.
Deze uitwas doet zich over de geliecle,
laat ons maar zeggen, beschaafde wereld
voor.
Van Volksstammen in wilden staat ver
namen we daaromtrent nooit iets. zoodat
deze zedelijksheids-z weren uitsluitendschijnen
ontstaan in de door beschaving ontwikkelde
menschengeslachte n
Om ons bij eigen land te bepalen vóór
den oorlog bezaten we 25 gewone gevan
genissen. 3 bijzondere, als I .eeuwarden voor
boven 5 jarige straffen, Den Haag voor
oude mannen eu Gorinchetn voor vrouwen.
Voorts 36 huizen van bewaring en 3 rijks
werkinrichtingen, waarin ongeveer tezamen
5800 veroordeelden kunnen worden opge
borgen, 3200 in cellen met een gevangenis
personeel van 300 hoogere en óoo lagere
ambtenaren voor bewaking, verzorging,
onderwijs enz.
Dat beschaviugsgczwel kostte den Staat
zoo ongev er anderhalf millioen en nu kan
men veilig aannemen, dat er nog heel wat
te kort schoot om de gestraften, die toch
ook mcnschelijke wezens zijn, uit hun ver
dorvenheid op te heffen en als degelijke,
nuttige factoren in de geordende maat
schappij terug tc brengen.
Maar zie. daar brak in 1914 de oorlog
uil en al dadelijk begon het aantal gevan
genen tc wassende eersten, die hun in
tocht binnen de gevangenismuren deden,
waren de tot armoede en werkeloosheid
vervallenen, welke door diefstal in hun
onderhoud trachtten te voorzien, ook valsche
munters, spionnen en zij wier, tong een
beetje te lang bleek voor dc neutraliteit,
waar toen heel wat tneer op gelet werd,
dan In het jaar otues Ileeren 1918, nu nie
mand meer zijn meeniug onder stoelen en
bankeu verbergt.
Het tweede oorlogsjaar verschafte den
smokkelaars, mogelijk 25 pCt. van de
gansche bende, vrij logies, de verdrevenen
uit bezet gebied, welke ongevraagd terug
keerden, de ontduikers van VV belasting,
de verduisteraars van producten, de vee
voederaars, die menschelijke eetwaren aan
dc beesten gaven, de valsche collectanten
van steun-comité's, de dieven van alle mo
gelijke producten en grondstoffen, waar
gebrek aan was, de knoeiers met bons, de
gasmetercontroleurs, zonder aanstelling, de
dienstweigeraars en Wie weet wat al, uit den
staat van oorlog meer voortgesproten over
treders van N'ederlandsche wetten, nog meer.
Zoo begrijpelijk is, heeft de stijging dier
veroordeelden in 1916 17 en nog heden
niet nagelaten, al meer en meer gebouwen
voor opsluiting te bevolken, zoodat alle
gevangenissen meer dan overbevolkt zijn,
en heeft men op tal van plaatsen als Maas
tricht, Breda, Arnhem, Almelo, Winschoten
groote barakken moeten bijbouwen om de
gevangenen te kunnen herbergen.
Vecnhuizen, waar steeds een geslicht leeg
stond, bergt daarin alleen 1200 smokkelaars
en ook in Leiden geeft men vrij logies aan
dergelijke lieden, terwijl men ook te
Leeuwarden en Hoorn barakken bij gaat
bouwen.
Behalve de nieuwe gevangenen, komen
de oude, vooral smokkelaars, telkens heel
spoedig :ia voleindiging van hunnen straf
tijd terug en schamen zich zelfs niet spot
tenderwijs, den cipier te zeggen nat hij
spoedig wêor voor hen zal te zorgen hebben.
Wat deert hun het moreel en het oordeel
der wereld! Als straks de oorlog voorbij is,
zijn zij lieden met geld geworden en kun
nen gaan waar zij willen.
l'it dat alles spreekt dus duidelijk hoe
behalve al de uit den oorlog g..-boren
nooden en ellenden, ook de verdorvenheid
in groote mate is toegenomen.
Nog daargelaten, dat de gemobiliseerden
voor '11 groot deel zelf getuigen hoe deze
langdurige werkeloosheid hen tot "luiaards
maakt, waarvan straks ook maar niet zoo
aanstonds veel goeds te verwachten valt,
kunnen we veilig aannemen, dat het moreel
gehalte van ons volk er tijdens dezen 011-
zaligen oorlog zeer op verslecht er, de steeds
1 zoo hoog geprezen Nederlandsche energie
I en cordaatheid voor een niet gering gedeelte
naar de maan is. Aan te nemen is, hoe
meer de cultuur der beschaving toeneemt,
hoe meer kans er op nieuwe oorlogen zal
I zijn en hoe sterker de corruptie om zich
I heen zal grijpen," om zonder prijzenswaar-
dige iuspanniiig zich van '11 ongekend en
1 ongeoorloofden niatcricelon voorspoed te
vefzekeren.
KENNIS (i E VINGEN
De Burgemeester van Amersfoort
gelezen circulaire No. 63347/36 afdeeling
j Rijksbureau voor de Distributie van Graan
en Meel,
maakt bekend, dat inet ingang van heden
de maximumprijs wordt vastgesteld voor
larwewaterbrood (gebakken van Regeerings-
bloem) op
a. f0.36 per K.G. of
1 b. fo. 14s per 400 gram.
larwewaterbrood (gebakken van Regeerings-
bloem onder rabbinaal toezicht) op
j a. f 0.37 per K.G. of
b. fo.15 per 400 gram.
De Burgemeester voornoemd,
Van RANDWIJCK.
De Burgemeester van Amersfoort,
gelezen circulaire No. 17336 afdeeling
Crisiszaken Bureau Nijverheid d.d. 19 April
I 191Ü
maakt bekend dat de Minister van Land-
I bouw, Nijverheid en I landel
j heeft goedgevonden
art. 6 dier regeling als volgt te wijzigen
1. De ontvanger van eene partij ruwe
j tabak is verplicht het vervoerbewijs, op die
partij betrekking hebbende, binnsn drie
dagen na ontvangst vrachtvrij toe te zenden
aan het R.B.'l'.
j 2. Op grond van het niet-voldoen aan
de verplichting in het ie lid bedoeld, ia het
R.B.T. bevoegd geen vervoerbewijzen meer
af te geven voor latere zendingen tabak,
welke voor den nalatigen zijn bestemd.
3. Het Rijksbureau voor tabak is be
voegd de afgifte van vervoerbewijzen te
schorsen aan of ten behoeve van ieder die
een der bepalingen van de tabaksregeling
zal hebben overtreden of tabak zal hebben
vervoerd zonder daarvoor eene vergunning
tot vervoer aan te vragen.
De Burgemeester voornoemd,
VAN RANDWIJCK.
De Burgemeester van Amersfoort
gelezen circulaire No. 26192 aldeeling
Crisiszaken Bureau Volksvoeding dd. 15 April
1918.
maakt bekend dat de Minister van Land
bouw, Nijverheid eu Handel,
heeft goedgevonden te bepalen
dat van af beden verboden zal zijn het
zouten van Xuiderzeeharing.
De Burgemeester voornoemd.
Van RANDWIJCK.
De Burgemeester van Amersfoort,
gelezen Staatscourant no. 87, dd. 15 April
de verbouw van bruine boonen
op gescheurd grasland in verband met de
steeds, moeilijker wordende voedselvoorzie
ning.
maakt bekend, dat de Minister van Land
bouw, Nijverheid en Handel
de volgende maatregel heeft genomen
om den verbouw van bruine boonen op ge
scheurd grasland te vermeerderen
1. l)e premie voor den verbouw van
bruine boonen op gescheurd grasland wordt
verhoogd en gebracht op f 15 per 100 K.G.
tot een maximum van f350 per H.A.
2. Voor hen. die met de teelt minder
goed bekend zijn of het risico van den
verbouw van bruine boonen op gescheurd
grasland niet voor hunne rekening wcuschen
te nemen, wordt de gelegenheid opengesteld
om hun grasland op zoodanige wijze aan
het Rijk te verpachten, dat hun een flinke
huur van f 500 per H.A. wordt in uitzicht
gesteld, met dien verstande, dat slechts, indien
de opbrengst beneden 1000 K.G. per II.A.
blijlt, daarvan een deel zal worden gekort.
Daar eene matige opbrengst 2000 K.G.
per H.A. bedraagt, zal eene dergelijke kor
ting tot de uitzonderingen behooreu.
Oogst men inderdaad 2000 K.G. zoo zal
de upbrengst bedragen 1 920 per H.A.
Bij eene goede opbrengst van 3000 K.G.
per H.A. ontvangt meu f 1240.
Deze huurcontracten met de verbouwers
zullen namens den Minister door de voor
zitters der Cultuurcommissiën worden afge
sloten en wel op de volgende voorwaarden
a. den landbouwers wordt een pachtprijs
gegeven van f 500 per H.A. berekend naar
schoon land.
b. voor 1000 K.G. per II.A., welke
hoeveelheid boonen op elke H.A. van het
perceel gegroeid, droog en marktschoon
geleverd, ontvangt hij bovendien f 10 per
100 K.G.
De rest van de opbrengst wordt betaald
op basis van den vollen prijs van bruine
boonen, thans f 32 per 100 K.G.
c. voor elke 100 K.G. die de verbouwer
minder aflevert dan 1000 K.G. per H.A.
welke hoeveelheid hij verplicht is te leveren
.1 f 10 per 100 K.G.. wordt hem f25 van
de huursom gekort;
d. de zaaibooneu worden van Rcgaerings-
wege verstrekt tegen een prijs van f 35 per
too K.U., tot een maximum hoeveelheid
van 200 K.G. per H.A., franco levering,
exclusief zak;
e. de verbouwer is verplicht alle werk
zaamheden, verbonden aan het scheuren en
zaaiklaar maken van het land, het zaaien,
de verpleging, het oogsten, dorschen. be
waren en afleveren van het gewas te ver
richten. Zoowel de aanvragen voor het
bekomen van de sub 1 bedoelde premie als
de aanbiedingen van land als bedoeld sub
2 moeten uiterlijk 1 Mei 1918 worden ge
richt tot de provinciale Cultuur-commissie
voor Utrecht, Prins Hendriklaan 20 Zeist.
De Burgemeester voornoemd,
Van RANDWIJCK.
STADSNIEUWS.
Candldaat Tweede Kamer.
Ter voorziening in de vacature de Beau
fort is, naar wij vernamen, door de afdeeling
Amersfoort van den Bond van Vrije Libe
ralen tot candidaat voor de Tweede Kamer
geproclameerd de heer mr. A. J. J. ridder
van Rappard, rechter in de arrondissements
rechtbank te Tiel en voorzitter van de Gel-
dersche Overijselsche Maatschappij van Land
bouw.
Deze zal hoogstwaarschijnlijk de eenige
candidaat zijn, daar S.D.A.P., Vrijz. Dem.,
U.-Lib., A. Rev. en R. Kath. voor deze
vacature geen tegen-candidaat zullen stellen.
De Gouden Medaille.
Dit onderscheidingsteeken voor 36-jarigen
trouwen dienst zal op 17 Mei a.s. worden
toegekend aan den Adj. Onderofficier Kwar
tiermeester R. Meijer van het 16e Reg. Inf.
De Je Luitenant G. D. I. Birnie van het
5e Reg. Inf. is overgeplaatst bij de 4e Comp.
Wielrijders.
De sigare u-w i n k e i I e r s.
Dinsdagavond j. I. hield de Amersfoort-
sche Sigarenwinkeliers-Vereeniging in een
der localen van de Middenstands-Credietbank
haar algemcene vergadering, welke door de
sigarenwinkeliers ui' deze gemeente slechts
matig bezocht was.
Na een welkom door den voorzitter, den
heer Krook, ook aan de nieuwe leden uit
de omgeving, worden de notulen voorge
lezen en goedgekeurd, waarna vervolgens
de Ingekomen stukken ter tafel kwamen.
Dan is aan de orde het tweede jaar
verslag van den ie Secretaris, den heer
Tl). Klaassen, dat allesbehalve te spreken
is over dat gedeelte van de Amersfoortsche
leden, die op de uitgeschreven vergaderingen
steeds schitteren door afwezigheid en de
belangen hunner vereenigiug overlaten aan
hunne medeleden, die zich in dat opzicht
heel wat actiever toonen, en beter begrijpen,
wat zij, krachtens hun lidmaatschap aan ds
vereeniging, verplicht zijn.
De steller van het jaarverslag hoopt dan
ook, dat deze z. g. >kat uit den boom
kijkers», eens tot andere gedachten zullen
komen en zullen gaan inzien, dat het zoo
wel voor hun eigen belang als voor dat
van de vereeniging is, wanneer ook zij in
het vereenigingsleven eens wat meer belang
stelling gaan toonen en het bestuur niet
alleen laten staan, om later van de ver
kregen resultaten wel de vruchten te willen
plukken, doch er zelf geen hand aan uit te
staken.
Daartegenover brengt hij een woord van
hulde en dank aan zijn medebestuurderen
en den getrouwen leden voor het vele, wat
sedert het bestaan der vereeniging reeds
tot stand werd gebracht, en wijst dan op
de oprichting en de verkregen resultaten
van de op 12 Februari 1917 opgerichte
coöperatie (de netto winst hiervan bedraagt
thans f 1600), die, aanvankelijk begon met
32 aandeel en i f 10, en thans geklommen
is tot 420 aandeelen a f 10, vormende dus
een kapitaal van f4200; dank zij de heeren
Vink en Klaaisen. die aan dit resultaat voor
het grootste deel hebben bijgedragen, ter
wijl ook de voorraad in het magazijn be
duidend, sedert de oprichting, is toegenomen,
waarvoor hij niet nalaat woorden van groote
waardeering te richten tot den voorzitter en
den Directeur van de Middenstands-Crediet
bank, den beer Martens, menschen, aan wie
de vereeniging veel verplicht is.
Ook de leden, te Harderwijk woonachtig,
worden voor hun trouwe medewerking in
