Juli 1918.
No. 9048.
68e Jaargang
IJittrare van do Di'nkkorij J>o Amerxfoortsche Courant, voorheen Firma A. H Tan Cleeft'
REDACTEUR:
W. H. O UI) ENS.
BUREAUX:
KORTE GRACHT 9
AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdng- en Zaterdagavond. bonnemont per 3 maanden j t.—-
Franco per post 1.15. Advortoutipn t6 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bij regel -
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieelo- en onteigenings-
advertentiën per regel 15 eest. Reolamec 1—5 regels 1.25 Bewijsnummers worden In ®n
rekening gebracht en kosten, evenals afzonderlijke nummers, 5 cent. VALKES1RAAT 1#.
Bij advertentiCn van buiten de stad worden de iticr.ssecrkostc.i in rekening gebracht. Postbus 0. Telefoom t
Bij dit nummer behoort ccn
BJVOEGSEL
De leiders der verkieziDgeo.
VI
PROF. Mr. M. W. F. TREUB.
Tot degenen, die de leiding hebben en
geven bij deze verkiezingen, behoort on
getwijfeld lu de eerste plaats Minister I'reub.
Niet alleen, omdat bij it Minister van
1'inanciGu en als zoodanig bij de distributie»
debatten een groote, beteekenis-volle rol
heeft gespeeld, maar wel vooral, omdat men
terecht van den aanvang af in hem heeft
gezien den auctor-inlcllectualis van den
Économischen Bond, en omdat de vaststel
ling van de candidatvulijstcn voor dezen
Bond nu geen twijfel meer overlaat over
dit geestelijk vaderschap.
Er is iets zonderlings in de verhouding
van dit oogeublik. Minister Treub beheert
onze schatkist en is als zoodanig veraut-.
woordelijk voor het financieel beleid van
dit Kabinet. De Economische Bond, welks
voornaamste c.indtua.it de heer I r- ub is,
keurt dit financieel beleid ten sterkste ut
en baseert juist op deze afkeuring zijn
tegenwoordige vcrkieznigspolitiek. Wanneer
iemand anders dan Minister IrrubzichzoU
verstouten een zoodanige tegenstrijdige
positie in te nemen, men zou het hem al
ras duidelijk dat (le .W-denat; '.er
daarvan niet gediend is tn men zou hem
dwingen zich te verklaren in de cone of in
de andere richting. W.iarom? Omdat men
bij ieder eetiig politiek, spel eenige poli
tieke miiiilcreerlijkhi'id zou vermoeden. Dat
echter doet men van Treub niet Want,
men moge belmoren tot zijn bewen Ie.aars
uf tul degenen, die zijn bolt-id afkeuren, dit
zal een ietier erkennen, dat hij to al Ion tijde
pal hoeft gestaan voor zijn beginselen en
denkbeelden en nimmer een stap is terug-
geweken uit overwegingen van persoonlijk
belang.
De loopbaan van Minister 'I'reub behoort
•tot de meest merkwaardige, die wij 111 de
Nederlaudsche politiek kennen. Gekomen
uit een geniaal huisgezin, met twee zeer
begaafde broeders naast zich, is het alleen
up eigen aandrang geweest, dat hij in ue
rechten ging studeeren. Na zijn promotie
den 31 Maart 18S5 op een proefschrift over
de Rijks-, provinciale en yemesnte-belaa-
tingeu in Nederland, voor welke verhande
ling hij tevoren door dezelfde Universiteit
met een gouden medaille was bekroond,
vestigde hij zich als advocaat en privaat
docent voor het notariaat cu ftskaal recht
te Amsterdam, waar men hem weldra Raads
lid, daarna Wethouder van Publ. Werken
maakte.
In denzelfden tijd, dat hij de man was, die
Amsterdam verleclijkto door de hoog - tele
graafpalen, onderwerp van zooveel spot en
schimp, werd hij benoemd tot Hoogleeraar
aait de Gemeente-Universiteit om onderwijs
te geven In Staathuishoudkunde cu Statis
tiek. Zijn ambt aanvaardde hij 13 November
1S96 met een redevoering over de ont
wikkeling der staathuishoudkunde tot sociale
economie.
Hij is dc jaren van zijn hoogleeraarschap
veel meer geweest dan hoogleeraar alleen
hij was het middenpunt van de Nederland-
sche sociale ontwikkeling. Op elk gebied
dezer ontwikkeling was hij een vraagbaak,
terwijl hij tegelijker' ijd een getrouw adviseur
was in alle zaken op belasting- cn registra
tie-gebied. Het «Sociaal Weekblad* bloeide
onder zijn redactie; het Centraal Bureau
voor Sociale Adviezen werd door hem ge
vestigd; de »Yrageu des Tijds* ondergingen
den invloed van zijne medewerking; het
•Weekblad voor Notarisambt cn Regis
tratie* bevatte tal van zijne bijdragen. Treub
was een persoonlijkheid zoowel In Neder
land als in Amsterdam, waaraan hij door
jarenlange banden is verbonden, loen hij
1) Do hoor Treub v
van Financiën, lied.
9 ook nog Wethouder
zicb, tot Kamerlid benoemd, voorgoed te
's Gravcnhago ging vestigen, hebben zijn
vereerders bij monde van den heer Van
Hall hem een waardig souvenir aangeboden.
I'reub Is politicus, reeds jaren achtereen.
Hoe heeft hij niet voor zijn radicale denk
beelden gevochten in de kiesvercetiigingen
tc Amsterdam I Tal van malen werd hij ge
noemd als a.s. Kamerlid, maar eerst in 1904,
tuen de heer Willige tot lid van den Raad
van State werd benoemd, kwam hij bijna
zoo-Ier strijd voor het district Assen in dc
Kamer, *j In 1905 en in 1909 werd zijn
mandaat hernieuwd; in 1913 scheidde hij zich
van de toen gevormde concentratie af op
gronden, aan de sociale verzekeringswet
geving ontleend. Al die jaren lang is Treub
in de Kamer een iiguur van beteekenis ge
weest zijn kritiek word gevreesd, zijn mede
werking gezocht. Hoe heeft hij niet tegen
over Talma gestaan in de verzekerings
wet gevtng; hoe heeft hij niet bij de be
handeling van tal van technische onderwerpen
raad en voorlichting verschaft.
Er is In tie wijze van spreken van
Minister I'reub niets, dat den geleerde ver
raad; zijn stijl is heldor cn duidelijk en
wat hij vertelt schijnt zoo eenvoudig alsof
toen het allen weel. In zijn betoog worden
inderdaad dc moeilijkste zaken gemakkelijk
ingewikkelde kwesties als die van de .Staats
exploitatie van spoorwegen en van de
Werkloosheidsverzekering brengt hij met
reu glimlach onder uwe aandacht. Maar
ge moet dan zelfs eens gaan onderzueken en
C--.I» zien, Wat dnatvau dan terecht komt. j
lYcub was in die jaxen voorzitter van de j
Werkloosheid-Commissie en van tal van I
andere 'otnmissiün hij gaf zich geheel aan
zijn sociaal cn politiek werk.
In m 13 werd hij Minister In het Kabinet-j
Cort van der Linden. Nog zien wij hem bij j
de opening der Statcn-Goneraal de tal van j
nieuwsgierige vragen beantwoorden, die tot
hem werden gericht. En hij, die zich niet j
met de verzekeringsplannen had kunnen
verceoigen, trad nu toch in het Kabinet. I
voortgekomen uit de overwinning der Vrij- j
zinnige concentratie! 'I'reub heeft hard ge-
werkt; zijn Verzekcrings-ontwerpeu waren
reeds spoedig gereed. Toen kwam de oorlogj
toen werd Treub do groote dictator, aan 1
wien wij het zeker voor een grout deel te
danken hebben, dat iu Nederland geen
linancieele en geen economische crisis is j
uitgebroken. Met den heer Van Aalst naast
zich. heeft 'L'rcub in die dagen wonderwerk j
verieht, en waren terecht de oogen van ge- j
heel Nederland up hem gevestigd. Na drie
maanden tijds verliet hij Landbouw om den J
hscr Üertling aan Financiën te vervangen
onder zijn leiding plaatste hij da eerste Neder-
latldsche leening en werden pogingen ge
daan om voor don middenstand in deze
moeilijke tijden crediet te openen.
Toen is in den aanvang van 1916 de crisis
gekomen, die om persoonlijke redenen en
overwegingen een onverwacht einde maakten
aan zijn ministerieel leven. Voordat men het
wist. behoorde l'rcub tot dc demissionairen
en had de heer Van Gijn zijn plaats inge
nomen. De hoer Treub trok het land door,
hield voordrachten over Nederlaud's econo
mische toekomstschreef zijn bekend en
aantrekkelijk werk over de crisisdagen en
scheen een rustend burger, die belangstelling
had in algemeene zaken. Totdat het conflict
van den heer Van Giju met den Minister
raad kwam en dc heer i'reub plotseling weer
Minister van Financiën werd. Merkwaardig
is het wel, dat op persoonlijk verzoek
van de Koningin dc heer Treub het voor
zitterschap van het Koninklijk Nationaal
Steuncomtitó is blijven vervullen ook tijdens
het interregnum, zooals nu zijn ambtlooze
tijd kan worden genoemd.
Ruim t'/a jaar Is hij nu weer aan het
bewindhij heeft een tweede leening onder
gebracht. heeft tal van financiecle en econo
mische plannen ontwikkeld, tlie evenwel niet
dat resultaat hebben gehad, dat zij vroeger
vermochten te vorkrijgen. Niet san Minister
2) bijna zonder strijd is niet juist, speciaal
van de zijde der Libomle J'urtij werd do heer
Treub vinuig, zelfs persoonlijk bestreden.
Red.
Treub was tevoren beschikt de belasting-
ontwerpen onder dak te brengen de heer
Van Gijn verdedigde dez% hier cn daar in
sterke mate gewijzigd.
Treub is voor alles con persoonlijkheid,
een strijdbare persoonlijkheid met denkbeel
den, die wel eens den omvang van een klein
land als het onze overschrijden. Alles aan
hem is strijdbaar, maar ook geniaal en
bekwaam. Geen kan werken zoo noest en
zoo vlug als hijgeen hoeft zoo gauw zijn
gedachten over ccn moeilijk onderwerp, hem
tevoren vreemd, bepaald; geen concipieert
plannen als hij. H-t is waar Minister Treub
kan op lange na niet meer rekenen op een
vertrouwen als hem vroeger werd betoond:
zijn groot aantal plannen is daaraan voor
een deel schuld. Tnaus is hij Kamcrcandidaat,
vrijwel een persoonlijke Kamercandidaat en
het Ncderlar.dsche volk kan zich nu uit
spreken over zijn bewondering voor dezen
man, die in de moeilijkste crisisdagen meer
deed dan cenig ander.
Welk resultaat de verkiezing met zich zal
brengen, is thans moeilijk te bepalen. Welke
resultaten zij zal hebben voor den Econo-
niischen Bond, nog moeilijker, Maar wel dit
mag gezegd worden, dat de heef Treub,
eors'e canciidaat van alle lijsten van dezen
Bond, de zekerheid heeft orn gekozen te
worden, ai ware het .illt-cn maar, omdat
men in Nederland niet zal weuschen, dat
een bekwaam man als hij, die nog nauwe
lijks den óo-jarigen leeftijd heeft bei
zal
het »L<
politiek en Parlement.
R E N Jf IStt r I XH KS
l)e Burgemeester van Amersfoort
gelezen circulaire No. 24452 afdeeling
Crisiszaken Bureau Nijverheid dd. 26 Juni
19:8
maakt békend, dat dc Minister van I.and-
bouw, Nijverheid cu Handel
beeft goedgevonden te bepalen
1. De aflevering van louden attikelen
door fabrikanten san handelaren en ver
bruikers is verboden.
2. Het vervoer van looden artikelen van
de fabrieken, magazijnen, depots en filialen
van fabrikanten naar alle overige deelen
des Rijks is verboden.
3. Van de verbodsbepalingen sub t eu 2
gesteld kan ontheffing worden verleend
onder daarbij zoo nooriig te steller, voor
waarden, door het Rijkskai toor voor Zink,
Lood en Tin (R. K. Z. L. T.j, Reinkens-
straat 20, '«-Gravenhage.
4. Deze bepalingen treden den isteii Juli
1918 in werking.
Amersfoort, 28 Juni 1918.
Dc Burgemeester voornoemd,
v. RANDWIJCK.
Do Burgemeester van Amersfoort
gelezen circulaire No. 24112, afd. Crisis
zaken bureau Nijverheid, dd. 21 Juni 1918
maakt bekend dat de Minister van Land
bouw Nijverheid en Handel,
gezien zijne beschikking van 21 Mei 1917.
No. 12253, afd. Handel, aangevuld bij zijne
beschikking van 17 October 1917, No. 21,
afd. Crisiszaken, bureau Nijverheid, be
treffende paraffine
heeft goedgevonden te bepalen
1. In te trekken de bij sub. 2 in eerst
genoemde en bij sub 3 met laatstgenoemde
beschikking vastgestelde maximumprijzen
voor paraffine
2. dat sub 2 en 3 van eerBtvermelde
beschikking zullen worden gelezen als volgt
vast te stellen eon maximumprijs voor
paraffine van fno per 100 KG. netto;
3. te bepalen dat bij levering van hoe
veelheden paraffine minder dan 1 K.G.
door handelaren in pharmaceutiiche artikelen
aan doktoren, apothekers, drogisten, labora
toria enz. in afwijking van den sub 2 vast-
gesteiden maximumprijs, een prijs berekend
mag worden van maximum f 1.30 per K.G.
netto.
Amersfoort, 22 Juni 191S.
De Burgemeester voorncemd.
v. RANDWIJCK.
De Burgemeester van Amersfoort
gelezen circulairo No. 13556, afdeeling
Crisiszaken, dd, 17 Juni 1918,
maakt hekend dat de Minister van Land
bouw, Nijverheid en Handel
Kjhoeft goedgevonden te bepalen
1. de verkoop en de aflevering van an
timonium en van alliages, waarin uitsluitend
twee of meer der volgende metalenzink,
lood, tin en antimonium voorkomen is ver
boden
2. het vervoer van antimonium en van
alliages, waarin uitsluitend twee of meer
der volgende metalenzink, lood, tin en
antimonium voorkomen, is verboden;
3. de verbodsbepalingen sub 1 en 2
gesteld zijn r.ict van toepassing op hoeveel
heden van niet meer dan 5 K.G.
4. van de verbodsbepalingen sub 1 en 2
gesteld, kan ontheffing worden verleend,
onder daarbij zoo noodig te stellen voor
waarden dour het Kijkskuntoor voor zink,
lood en tin (R.K.Z.L. I.)
Amersfoort, 18 Juni 1918.
De Burgemeester voornoemd,
v. RANDWIJCK.
De Burgemeester van Amersfoort
gelezen circulaire No. *2901 afdeeling
Crisiszaken, Bureau Nijverheid d.d. 14 Juni
191S
maakt bekend dat dc Minister van Land
bouw. Nijverheid en Handel:
heeft goedgevonden te bepalen
1. de verkoop en de aflevering van snip
pers nieuw zink, oud zink en oude zinkeu
artikelen Is vei boden;
2. hot vervoer is verboden van snippers
nieuw zink, oud zink cn oude zinken arti
kelen;
3. de verbodsbepalingen sub 1 en 2
gesteld zijn niet van toepassing op hoeveel
heden van niet 'meer dan 50 K.G.
4. van de verbodsbepalingen sub 1 en 2
gesteld kan onlhcfliing worden verleend
onder daarbij zoo noodig te stellen voor
waarden, door het Kijkskantoor voor Zink,
Lood en Tin (R.K.Z.L.T.)
Amersfoort, 18 Juni 1918.
De Burgemeester voornoemd,
v. RANDWIJCK.
Aas den vooravond.
We staan aan den vooravond van den
grooteti verkiezingsstrijd en met niet te
benaderen verwachting, vragen we, zeker
met velenwat er uit deze chaos der par
tijen, grooter dan ooit te voren te voor
schijn zal komen. Een partij de voorkeur
te geven past ons als neutraal blad niet,
maar wel mogen we 'n wctisch uitspreken
in het algemeen belang der natie, speciaal
met het oog op den hoogst moeilijken tijd
waarin we leven cn, al eindigt ook do oor
log spoedig, waarvoor evenwel nog geen
er.kel teeken valt waar te nemen, zeker
nog eenige jaren zullen blijven voortleven.
Van het grootste belang is het, dat de
kiezers zich zelf zooveel mogelijk rekenschap
geven nienschen te roepen tot het besturen
van het schip van Staat, die pal staan in
den storm als de golven hoog opslaan en
dreigen het N'edcrlandsche Volk naar de
diepte te voeren.
Voortgaande op het pad van heden zal
het er zeer donker in de toekomst uitzien,
dat voelen wo allen.
De voedsel- en vetvoorzlening is ontoe
reikend cn de mcnschen, die van '11 beperkt
inkomen moeten leven, verarmen bij den
dag. Wat er zonder distributie nog te krij
gen is, als groenten b.v., ia schromelijk
duur, ook het brood met zijn geringe voe
dingswaarde en mindere hoeveelheid, kost
bovendien tweemaal zooveel minstens als
vóór den oorlog, terwijl aan schoeisel en
kleeding, zelfs met regeeringstoeslag, bene
vens ander huishoudelijk onderhoud niet
te denken valtonbereikbaar als het is
voor de kleine beurzen. Welk mensch kan
zuikc dure brandstoffen betalen als in den
afgeloopen winter Eu toch zullen zij duur
der worden!
Daarbij worden de begrootingen van Rijk