COÜRAIÏ. Dinsdag 14 October 1919. No. 9244. 69e Jaargang Uitgave van de Drukkerjj „De Amergfoortsche Courant, voorheen Firma A. iH. van Cleefl" REDAC1 EUR F. W. H. OUDENS. AMERSFOORT. Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond. Abonnement per 3 maanden j 1.— 1 franco-per post f15. Advortentiiin 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel- 1 abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos, Legale, officleele- en ontelgenlngs- advertentiCn per regel 15 cent. Reolames 1—5 regels /1.25 Bewijsnummers worden In rekening gebracht en kosten, evenals afzonderlijke nummers, 5 cent, Bij advertentiën van buiten de stad worden de Incasseerkosten in rekening gebracht. BUREAUX KORTE GRACHT 18 (oud q en VALKESTRAAT 19. Telefoon 19. OVERZICHT. Buitenland. De staking te New York - Wilson's ziekte De Volkerenbond. Binnenland. De conferentie te Washington - Suze Groeneweg gaat als afgevaardigde De nieuwe posttarieven treden 1 November in werking Een spoorwegstaking van 24 uur aanstaande? EEN KANAAL DOOK DE GELDERSCHE VALLEI II aanpassing van het plan aan de voorgenomen afsluiting van de zuiderzee. Inmiddels werd het wetsvoorstel tot af sluiting en inpoldering van de Zuiderzee aangenomen, waardoor aan de uitwerking van het kanaalplan als vanzelf een bepaalde richting werd aangewezen. Het lag daardoor voor de hand, ook omdat de afwatering aldus het best zou worden gediend, het kanaal met de Eem en met het toekomstige ringkanaal langs de Zuiderzeekust, gemeen te leggen en op die wijze den kanaalaanleg aan de Zuider zeewerken geheel te doen aanpassen. I11 het algemeen is dus gestreefd naar een kanaalontwerp dat vrij bleef van Vecht en Amstelland en zou aansluiten aan de bestaande Zuiderzeeplannen. Vastgesteld kanaaltracé. Van Amsterdam uitgaande, wordt aller eerst de afsluitdijk van Schellingwoude ge passeerd, door een aldaar te bouwen schut sluis, die de schepen van het Noordzee- kauaal op het peil van de Zuiderzee brengt. De thans met die zee gemeenschap gevende Oranjesluizen zijn, hoewel voldoende breed en diep, te kort voorde grootste Rijnschepen. Als grootste afmeting der schepen voor deze sluis werd bij reglement, van politie Kon. Bt. van 19 Mei 191b S. b. 190 vastgesteld 90 M. lengte, 17.75 M. breedte en 3.50 M. diepgang, bij een kanaalpeil van 0.50 M. N. A. P. Het Kanaaltracé volgt verder de ondiepe Zuiderzeekust, in een nagenoeg rechte lijn, langs Muiden tot Huizen en loopt vervol gens, Zuidwaart» ombuigend naar de Eem, die het, als scheepvaart- en waterafvoerweg, tot ^voorbij Amersfoort vervangt. Aldaar wordt een tweede schutsluis ge bouwd die voert naar het tweede kanaal- pand, met een peil van 5,10 M. N. A. P. dat in een rechte lijn tusschen de be bouwde kommen van Scberpenzeel en Rens- woude door, en Oostwaarts van de Emmik- huizer berg blijvend, in een nagenoeg Z. O. richting naar Veenendaal loopt. Het kanaal buigt zich verder bij Veenen daal een weinig meer Zuidwaarts, om ver volgens weer meer Oostwaarts gaando, bij den mond van de Wageningsche haven den Neder-Rijn te bereiken. Een weinig beoosten dien mond vangt op -den anderen oever der rivier het derde kauaalpand aan. dat de Betuwe doorsnijdt en beoosten Dodewaard op de Waal uit komt. kanaalpand. amsterdam—amersfoort (geval a). Het eerste pand zal, op genoemde wijze aangelegd, - er zijn zooals zal blijken nog andere oplossingen mogelijk in open ge- meenschap llgg» 1= met de afgesloten zee en tenslotte met het peil van het IJselmeer. Het zal de "Bgvaart van den toekomstigen Zuidoosteltjken Zuider zeepolder vormen en zoowel scheepvaart als afwateringskanaal zijn. afmetingen. Men denkt zich het eerste kfnaalpand voor zoover het in zee valt, terwille van een ongestoorde en gemakkelijke vaart, aange leid als een ruime gebaggerde vaargeul van ioo M. breedte op den bodem, die op i <o M. beneden het toekomstige zeepeil 4'5° x.r N.A.P.. is ontworpen. dzijde door beschermd. d°D=Pgïïi<>«'d' Noord«ijde door dam tegen golfslag en ijs De kruin van dien dam dient zoo laag mogelijk te worden gehouden wegens de slappe geaardheid van den grond waarop ze wordt aangelegd. waterstanden. Do waterstanden, die in dit kanaalpand zullen heerschen vóór dat de afsluiting van de Zuiderzee tot stand gekomen zal zijn, zullen overeenkomen met de tegenwoordige zeestanden. dam langs de vaargeul. In aanmerking nemend dat de invloed van den afsluitdam der Zuiderzee zich ook tijdens de uitvoering al zal doen gevoelen en dat het tijdstip waarop het kanaal vol tooid kan zijn slechts enkele jaren sal kunnen voorafgaan aan dat van voltooiing van dien dam wordt in verband met al deze cijfers voor bovenkant kruin van den dam langs de vaargeul het peil van 1,40 M. N.A.P. aangenomen, wat ook overeenstemt met het peil van de kruin van den bestaanden leidam langs het vaarwater beoosten de Oranjesluizen. Zoolang de Zuiderzee niet is afgesloten zal dan de dam een enkele maal ge middeld nog geen drie dagen per jaar beneden het zeepeil kunnen geraken, daarna niet meer. Eénig ongerief voor de sclnep vaart ge durende die enkele dagen in enkele jaren kan daarvan het gevolg zijn, doch ook op de rivieren is de scheepvaart wel eens ge stremd en in elk geval verdwijnt het be zwaar zoodra de alsluitdam van dc Zuiderzee voltooid is. Het spreekt vanzelf dat de dam. de uit watering van de Vecht of die van Amstel land door de Diemerdammer- en Ipensloter- ■iuizet) niet zal mogen schaden, evenmin als de gelegenheid tot waterverversching der Amsterdamsche grachten door den siphon bij Zeeburg en dat dus het niveau van de zee bezuiden den dam niet noemens- waatd hooger of lager zal mogen zijn dan dat daar benoorden. Iu den dam moeten dus op geschikte punten openingen worden aangebracht waar van de oostelijke, door uitgebrachte dammen beschermd, ook voor de scheepvaart op Muiden moet dienen. Uit de peilschaal waarnemingen teSchelling- woude blijkt, dat soms betrekkelijk snelle rijzing en daling van den waterspiegel wordt waargenomen. Dit geschiedt dan blijkbaar in den regel onder abnormale omstandigheden, waarbij meestal een voor afgaande sterke en geleidelijke afwaaiing van den waterspiegel plotseling, ten gevolge van het draaien of in intensiteit verminderen van den wind door het terugloopen van het water en «en snelle stijging wordt gevolgd, die buitengewone stormvloeden uitge zonderd als maximum op 0,40 M. per uur is te stellen, De trechter vorm van den toegang tot Amsterdam is dan ook oorzaak, dat in 't bijzonder te Schellingwoude de schommelingen van den waterstand het sterkst zijn. Dit laatste teekent zich ook af in de verschillen tusschen M. V. en M. E, die te Schellingwoude 0,52 M. en te Muiden slechts o,34 M- bedragen. Men zal dus ge middeld op een maximum rijzing van 0,25 M. per uur kunnen rekenen. Voor de plas van ongeveer 1240 H.A. waarop de Vecht en Amstelland loozen, maakt dit een hoeveelheid van 3,100,000 M3. dis ongestoord door openingen in den dam per uur moet kunnen af- en toevloeien, j zijnde dus gemiddeld 870 M3 per sec. j Bij L. W. staat aan den mond van de doorlaatopening van de Vecht 2,50 M. water zoodat daar een instroomings oppervlak i aanwezig is van 350 X 2.5° »75 M2. Voegt men hier nog 500 X 5°o M2. aan toe, die desgewenscht over meer- dere kleine openingen kan worden verdeeld, dan is totaal bij L, W. 1375 M2 beschik baar, zoodat In een dergelijk buitengewoon geval slechts een instroomingssnelheid ont staat van 0,65 M. per secunde, die geen noemenswaard plaatselijk verval kan doen ontstaan. Ook voor de scheepvaart kan dit in deze zeldzaam voorkomende gevallen weinig be zwaar opleveren, vermits de snelheid van het instroomende water onmiddellijk binnen- dams aanmerkelijk afneemt en dus geen hinderlijke dwarssiroom te vreezen is, wijze van aanleg. Omtrent de uitvoering van dit In zee aan te leggen kanaalgedeelte kan nog het volgende worden opgemerkt, waarbij een korte beschrijving der geaardheid van de door het kanaal doorsneden terreinen vooraf dient te gaan. geaardheid van het terrein. Deze dragen toch een geheel verschillend karakter al naar gelang men oost- of west waarts van Muiden komt. De diluviale zandheuvels, die de water scheiding vormen tusschen het gebied van de Eem en dat van de Vecht en die zich van den Neder-Rijn af, bij de Grebbe, in noordwestelijke richting uitstrekken tot bij Huizen en Naarden, vormeji bij Muiden een uitlooper in de Zuiderzee: het Muidor- zand of Muiderhard. Westwaarts daarvan, duikt het diluvium vrij diep weg en is daar bedekt door allu viale afzettingen en veenvormingen. Daar vindt men dus de slappere grondlagen, die in het algemeen dikker worden naarmato men dichter bij Amsterdam komt. Beoosten Muiden en in de Gelderschc Vallei blijven de zandafzettingen aan, of dicht bij de oppervlakte. Tusschen Muiden en Huizen vindt men in zee slechts een dunne afdekking daarvan met zeeklei, zoo ook langs de oevers van de Eum, terwijl ook verderop, In de richting van het kanaal, langs de beken, het zand aan dc opper vlakte slechts door dunne afzettingen van klei of van veenachtige geaardheid is bedekt. Ook in de kom van Veenendaal tot aan den Neder-Rijn treft men nog dunne veen- vormingen' bij Wageningen weder rivier- klei boven het zand aan. De in 1866 door de Ned. Mij. voor grond- credict- verrichte boringen in de Zuidelijke kom van de Zuiderzee, alsook die door de hoofdingenieurs van Idsinga en van Rijn in 1887 verricht in de üaldersche Vallei, bevestigen den hier beschreven algemeenen bodemtoestand. (Wordt vervolgd.) STADSNIEUWS. DISTRIBUTIE. De Directeur van het Levensmiddelen- bureau maakt bekend De broodkaart 112e tijdvak (voor witte brood de grijsgcklcurdeIs geldig van 7 tot en met 15 October 1919; terwijl die van het 113e tijdvak (voor wittebrood de branje- gekleurde) geldig is van 16 tot en met 24 October 1919. Rijkssuikerkaart. Van Maandag 13 tot en met Zondag 19 October zijn geldig de bons No. 1 en 2 eerste tijdvak. Elke bon voor 2'/| ons suiker tegen fo.30 per '/2 K.G, Amersfoort 11 October 1919. De Burgemeester van Amersfoort brengt ter kennis, dat in de gemeente Hoogland gevallen van mond- on klauwzeer zijn voorgekomen. Amersfoort, 11 October 1919. De Burgemeeiti voornoemd, v. RANDWIJCK. BEKENDMAKING. Burgemeester en Wethouders van Amers foort vestigen dc aandacht van het publiek op het navolgende: Zooals velen wel reeds bekend zal zijn, worden de grove dennenbosschen ln ons land, voornamelijk op de Veluwe en in de provincie Utrecht, ernstig bedreigd door de gestreepte dennenrups (Panolis piniperdn), een van do meest schadelijke Insecten voor onze dennenbosschen. Uitgestrekte bosscban zijn door deze rup sen geheel, of zoo goed als geheel, kaal gevreten, waardoor bij velen de vrees is ontstaan, dat die bosschen onhorroepelijk zullen sterven. In de bladen zijn dezer dagen mededeellngen geplaatst over dozo plaag, waarin die vrees geuit wordt en werd zelfs door iemand het vellen van do aangetaste bosschen als bestrijdingsmiddel aanbovolen. Eene ernstige waarschuwing, om niet overijld tot velling over te gaan, Is hier niet misplaatst. De ondervinding, opgedaan bij de voor een io-tal jaren m ons land plaats gehad hebbende nonvlinderplaag hoeft geleerd, dat men ln dit opzicht niet tc haastig moet zijn. Verschillende bosschen, die destijds op vrijwel hopelooze wijze kaal gevreten waren, hebben zich In de daarop volgende jaren zoö goed als geheel hersteld. Hoewel de beschadiging van dc dennenrups door de wijze waarop doze plaats vindt, schadelijker kan worden geacht dan dlo van de nonrups, is hot toch van het meeste belang, in de eerste plaats voor de eigenaren dier bosschon zelf, om alvorens tot volling over te gaan, eerst af te wachten, in hoe verre do bosschen zich zullen horstellen. Vooral nu in do laatste jaren reeds zooveel deunotibotschen geveld zijn, dient men ook uit dit oogpunt niet dan bij gebleken nood zaak, tot velling over to gaan. Als bestrijdingsmiddel beeft het vellen bovendien geen nut, aangezien dc rupsen zich thans verpoppen cu wol In het mos en strooisel op den grond onder de uangetaste dennen en in poptoestand overwinteren de vlinders verschijnen dus eerst in het volgend voorjaar en leggen eorst dan eloron. Du nonvlindcr danrenluguit verschijnt zooals bekend, ln denselfden zomer, waarin I de beschadiging door de rupsen plaats had en legt hare eieren voor don winter op de stammen der kaalgevreten boomen. In dit geval kan dus het verwijderen der met eieren belegde stammen voor dat de eioren In het voorjaar uitkomen als ultorsto maat regel eenigen zin hebben. Om de gestreepte dennenrups te bestrij den, dient men de poppen In hot strooisel to vernietigen, b.v. door hot loswerken daar van, het brengen in dc bosschen van varkons, kippen e. d. ln tusschen is dc kans vrij groot, dat ln onderscheiden bosschen, waar du plaag nu woedt, een volgend jaar geen ernstige hor- haling daarvan tc wachton zal zijn, omdat het blijkt, dat een groot aantal van de schadelijke insecten door vogels, sluipwespen, parasietvliegen en zwammen Is gedood. Amersfoort, 10 October 1919. Burgemeester en Wethouders voornoemd, De Burgemeester, v, RANDWIJCK. De Secretaris, A, R. VEENSTRA. Gemeente Gasfabriek Amersfoort. Om do gasvorbruikers In onze gemeente aan te toonen, dat bij do laatsio prijsveran- dering de gasprijzen niet zulke groote af wijkingen van don kostprijs tiaar boven en naar beneden meer vortoonen als vroeger, volgen hieronder de gasprijzen. zooals (lezo thans voor onzo gemeente gelden, tevens met vermelding van hot aantal M1., waarop de lage prijzen van toepassing zijn Klasse I 5 en 18 cent (belastbaar inkomen tot f 800.—). Klasse II: 18 ctt 20 cent (bclastliaar Inko men van f 800.— tot f aooo. Klasse III: 18 en 21 cent (belastbaar Inko men van f 2000. tot f 6000. Klasse IV: 19 en 22 cent (belastbaar inko men boven fóooo.— De lage prijzen gelden per gezin van: 1 en 2 personen voor de eerste 25 Ms. tus schen twee opeenvolgondo meterop- nemingen. 3, 4 en 5 personen voor de eerste 30 M3. tusschen twee opeenvolgende moteropne mingen. 6, 7 en 8 personen voor de eerste 35 M3. tusschen twee opeenvolgende moteropne mingen. 9 en meer voor de eerste 40 M3. tusschen twee opeenvolgende mctoropnemlngen. Voor het bezit van clectrisch licht wordt de goedkoope hoeveelheid verminderd met

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsche Courant | 1919 | | pagina 1