Zaterdag 22 November 1919. St. Nicolaas - geschenken M. VLEESCHHOUWER No. 9261. 69e Jaargang BIJVOEGSEL Lunchroom Princess© H. L. A. DULLAERT Co. GIRO- EN CHEQUEVERKEER MET ALLE PLAATSEN VAN ONS LAND en veel meer MEUBELFABRIKANT NIEUWE HANDSCHOENEN B. KRAAL Uitgave van de Drukkerij „De Amersfoortsche Courant, voorheen Firma A. H. van CleeB" REDACTEUR: Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond. Abonnement per 3 maandenj 1.— franco per post 1.15. Advertentiën 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bij regel- F. W. H. OUDEN S. abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieele- en onteigenings- advertentiën per regel 15 cent. Reclames 15 regels 1.25 Bewijsnummers worden In AMERSFOORT. rekening gebracht en kosten, evenals afzonderlijke nummers, 5 cent. Bij advertentiën van huiten de stad worden de incasseerkosten In rekening gebracht. BUREAUX KORTE GRACHT 18 (oud 9) VALKESTRAAT 19. Telefoon 19. Bij dit nummer behoort een OVERZICHT. Buitenland. De Kamerverkiezingen ln België De de doodenherdenking in Servië De nood in Weenen. Binnenland. 17 Millioen bezuiniging Grondverzak king te Zutfen De salarisverhooging. Voorstellen der Grondpartij (SecretariaatValeriusstraat 96 Amsterdam) gezonden aan de Regsering, de Volksvertegenwoordiging, de Politieke Partijen, de Vakvereenigingsn sn alle wel denkende burgers en burgsressen tot on middellijke wettelijke voorzieningen i°. Aan ieder daartoe bekwaam bevonden Nederlander worde op zijn verzoek, tegen nader vast te stellen voorwaarden, in erf pacht een tuinderij of boerderij verstrek en de noodige credieten verschaft tot ver krijging van woning, de onmisbare werkt tuigen, meststoffen, vee enz., voldoende voor een geheel zelfstandig en zonder gebuurde arbeidskrachten te exploiteeren bestaan. 2°. Aan bouwondernemers worde op zeer goedkoope voorwaarden grond verstrekt en faciliteiten verleend, onder te stellen voor waarden, tot onmiddcllijken aanbouw vau woningen en tuinsteden. 3°. Een herziening van de grondbelasting worde ter hand genomen, welke het pro ductief gebruik van den Nederlandschen bodem als werk- en woonplaats bevordert, doch het improductieve gebruik voor jacht- park, speculatiedoeleinden e.d„ tegengaat •n opheft. 4°. Een commissie van deskundigen worde ingesteld, wier teak het is een uitvoerig en door ieder burger gratis verkrijgbaar overzicht samsn te stellen van het tegen woordig gebruik en de huidige eigendoins- indeeling van Neerlands bodem. 5°. Gezinsloon voor alle overheidspersoneel met een overeenkomstige Rijkskinderver- zekering bij het particulier bedrijf tegelijk met gezluslast voor alle burgers, in verband met de gezinsgrootte, make esn eind aan de verspilling van 's lands gelden door on- gehuwden en kinderloozen en steune het gezin als oumisbaren grondslag van alls volkskracht. Opmerking: De voor i° en 20 noodige gronden worden gevonden uit de staats domeinen, dq gronden iu het bezit van provincie en gemeenten, de met recht van voorkoop aan te koopen gronden, uit de te ontginnen gronden en door onteigeuing volgens een sterk verbeterde onteigeningswet. TOELICHTING. Bij alle verschil tusschen menschen en partijen in dezen verdeelden en verscheurden tijd is ten opzichte van één punt groote eenstemmigheid op te merken. Men is het er over eens dat de economisch- maatschappelijke verhoudingen steeds meer onhoudbaar worden, en er iets tot herstel van het maatschappelijk evenwicht moet worden gedaan. Men is het er over eens, dat er iets moet worden gedaan tegen de duurte, tegen den woningnood, tegen de loonsverhoogingen waarmede wij ons in een cirkel bewegen, tegen de arbeidsonlust, in één woord tegen den nood der tijden. Doch wat moet er worden gedaan? Niemand die het schijnt te weten. Veel raad, doch weinig baat. Het arbeids-kontract, de overeenkomst tusschen werkgevers en werknemers, om gezamenlijk zooveel mogelijk van het publiek te balen, wordt telkens verbroken. Dat is het ware middel blijkbaar niet! De sociali satie der bedrijven: wat wij daarvan in binnen- en buitenland tot nu toe ondervonden geeft tot groote verwachtingen geen reden. tltrechtschestr. 49. J. VAN HAMERSVEL1) Jr. Noch het een, noch het ander bracht verbetering, hielp uit den nood. Integendeel hij stijgt nog met den dag. Sprak men vroeger wel eens van over- produktie, wat juister onder-consumptie te noemen ware geweest, in dezen tijd is er alle reden om over onderproduktie te spreken. En er is dan ook op dit punt onder alle partijen eenstemmigheid dat er meer moet worden voortgebracht, dat er veel harder moet worden gewerkt. In die richting zal dan ook de oplossing van het vraagstuk moeten worden gezocht. Hoe dit echter te bereiken? De neiging van de massa der arbeiders gaat in een geheel andere richting. In krimping van den arbeidstijd, verlichting van den arbeidsiast wordt begeerdonver schilligheid en arbeidsonlust meer en meer getoond. Van een tijd en een massa, die deze kenmerken vertoont, is vergrooting der productie zeker niet te verwachten. Nog eens dus, wat moeten wij doen? Het verlossende antwoord luidt Zet den onzelfstandigen loonarbeider om in een zelfstandig werker, maak hem van knecht bij een ander, beer bij zich zelf, en ge hebt de oplossing voor het onoplosbare gevonden. Begin daarmede ten platte lande, en in de industrie zal de omzetting van zelf volgen. De tijd van de loondienst-verhouding gaat onherroepelijk voorbij. Dit is het wat ieder werker, deelgenoot in de winst, ontvanger van de marktwaarde van zijn geheel arbeids product wordt. Met de koopkracht van de zelfstandige economische eenheid ten platte lande stijgt ook die van de dito industriëele in de stad, want eerder kan de concurrentie tusschen de bedrijven om de arbeidskrachten niet tot rust komen, voordat gemiddeld en in doorsnee de gemiddelde bekwame man in ieder bedrijf gemiddeld een zelfde inkomen uit gelijken werktijd heeft. En dat ge middelde moet gelijk zijn aan wat de normale man in eigen bedrijf te lande, door eigen kracht en met die van zijn gezin genieten kan. M. a. w. de basis van de inkomsten- pyramide in onze samenleving stijgt van het niveau van den gewonen daglooner van tegenwoordig, tot dat van den zelfstandigen boer (zonder gehuurde werkkracht) in eigen bedrijf. (Wordt vervolgd). STADSNIEUWS. HINDERWET. Burgemeester en Wethouders van Amers foort, Gelet op artt. 6 en 7 der Hinderwet. Brengen ter kennis van het publiek, dat een door C. Nichtlng ingediend ver zoek met bijlagen, om vergunning tot het Amersfosrt, Soest, Utrecht, Steenbergen, tadbroek Commanditair o Bankvereaniging uitbreiden van een wasscherij, door het bijplaatsen van een stoomketel van 5.6 at mosfeer en een stoommachine van 8 P.K., dienende voor het aandrijven van een wasch- machine, een centrifuge, een pomp en «en mangel, In het perceel alhier gelegen aan de Joannes van Dieststraat No. 1, bij het Kadaster bekend onder Sectie B, No. 2994 op de Secretarie der gemeente ter visie ligt, en dat op Donderdag, den 4 December aanstaande, des voormiddags te half elf ure die oogen heeft om te zien kan opmerken in deze dagen. En men wane niet dat men deze ineenstortende oude wereld weer naar het oud model kan reconstrueeren. Goed schiks of kwaadschiks zal men er toe moeten komen den arbeider het volle loon, d. w. z. de ruilwaarde van 't door hem geproduceerde, te verzekeren. Doch dat kan op geen andere wijze dan dat men hem uit de loondienst verhouding opheft tot zelfstandig werker, die voor eigen wel en wee dan ook zelf verantwoordelijk is. Daartoe moet hem de gelegenheid ge boden worden. Dit sluit niet uit dat hij zich vrijwillig onderschikke, hetzij in een arbeiders-associ atie, hetzij in coöperatie op het goed van eenen heer. Doch zal de onrust dezer tijden VOUWSTOELEN LAMPEN ECHTE CORSARIBEELDEN BLOEMTAFELS ZUILEN KLOKSTELLEN KI.EERENH ANGERS SCHRIJFBUREAUX THEETAFELS WERKTAFELS SCHILDERIJEN NAAIDOOZEN TABAKSPOTTEN STOFDOEKHANGERS gelegenheid ten Raadhuize wordt gegeven om, ten overstaan van het Gemeentebestuur of van één of meer zijner leden, bezwaren tegen het uitbreiden van de inrichting in te brengen. Tot het beroep, bedoeld in art. 15, ie lid der Hinderwet, zijn volgens de bestaande jurisprudentie alleen zij gerechtigd, die over eenkomstig art. 7 der Hinderwet voor het Gemeentebestuur of één of meer zijner leden zijn verschenen, teneinde hunne bezwaren mondeling toe te lichten. Amersfoort. 20 November 1919. Burgemeester en Wethouders voornoemd, De Burgemeester, v. RANDWIJCK. De Secretaris, A. R. VEENSTRA. HOF 46 AMERSFOORT in rust verkeeren; zal het tekort voor de massa in overvloed veranderen en de on vrede in vrede, dan zal dit gebeuren moeten met alle krachten gewerkt in de richting van het vrijmaken uit de banden van de gedwongen loondienstverhouding. Wij zullen het ook in het economische met de vrijheid moeten wagen, om dan te ervaren dat eeret als deze verkregen is de politieke vrijheid tot haar rechte waarde komen kan. Niet slechts leven de gezinnen der vroegere daglooners dan in weivaart, niet slechts geven zij der industrie veel meer werk dan te voren,- doch ook drukken zij en hun kinderen thans niet langer de loonen op de stedelijke arbeidsmarkt. De in het bedrijf bij zijn veder opgeleide boerenzoon blijft als regel ten platte lande als hij, tot den leeftijd gekomen, op zijn beurt daar zelf standig worden kan. En daardoor reprodu ceert zich de stijging van den algemeenen welvaart nu ook in de stad. De waarheid komt wéér tot haar recht dat het allen wel gaat als het den boer wel gaat. In de industrie nl. die zich eenerzijds voor een enorm-toenemende koopkrachtige vraag gesteld ziet, anderzijds de toestrooming van de landelijke bevolkingsaanwas niet meer ontvangt, stijgen de loonen tot het niveau waarop de arbeider tot gezel, mede Langestraat 26-104 Telefoon 348 Brood- en Suikerkaart. De Directeur van het Levensmiddelen bureau maakt bekend dat, de broodkaart 117e tijdvak (voor witte brood de paarsgekleurde) geldig Is van 21 tot en met 29 November 1919. In de week van 24 tot en met 30 Novem ber 1919 wordt op bon No. 8 (acht) der Suikerkaart 2I/2 ons goedkoope suiker verkocht. Amersfoort, 21 Nov. 1919. Militaire mutatien. Bij Kon. Besluit is tot Majoor bij het 5e Reg. Inf. benoemd de Kapitein C. C. de Gelder van het 9e Reg. Liefdadigheidsuitvoering. Wij herinneren aan de opvoering, die a.8. Dinsdagavond zal plaats hebben in Amicitia» ten voordeele van de afd. Amersfoort der Tuberculose-Vereenlging waarbij door een Amsterdamsch Dilettanten- tooneelgezelschap voor het voetlicht zal worden gubracht»Aan Flarden* van Top Naeff. Ook brengen wij nog even in herinnering dat door de afd. der Vrijzinnig-Hervormden a.s. Dinsdagavond een /.zing wordt ge houden met Ds. G. Wer jiyse van Drachten •is sprek>r. Stephan Partos. Donderdag 27 November komt de oek hier ter stede ongeëvenaard gevierde 16- jarige violist Stephan Partos een concert geven in Amicitia te Amerefoort, met Marcel van Gooi aan den vleugel. Terreinen Vlasakkers. Het departement van oorlog" zint op den bouw van nog meer militaire Inrichtingen en wil daarvoor de terreinen aan de Vlas akkers gebruiken. Eetnb. Vermissing militaire goederen. Een milicien hier in garnizoen, Is naar zijn wouuplddla Delft vervoerd, maar te zijnen huize veel militair goed is in beslag genomen, 't Staat in verband met de groote diefstallen uit de rustkamers te Delft. Gas of electricitelt? Onder 't opschrift: >Gas alt brou van warmte, licht en kracht" komt in het Orgaan van de Vereeniging van Gasfabrlkanten in Nederland »Het Gasc een zeer lezenswaardig artikel voor van onzen stadgenoot, den heer A. C. Koppejan, directeur der gemeentelijke Bedrijven, van welk artikel thans ook een overdruk verschenen is, en dat ons ter kennismaking werd toegezonden, •Tegenwoordig», aldus de schrijver, zal op het platteland de verzorging met licht hoofdzakelijk door petroleum ge schieden. Voor warmte opwekking worden naast|petroleum en spiritus, voornamelijk de vaste brandstoffen, hout, turf, kolen, enz. gebruikt, terwijl voor krachtdoeleinden de stoommachine en de verbrandings motor (petroleum, benzine, ruwe olie) naast waterschepraderen en windmolens voorkomen. Overal echter, zoowel in steden en dorpen als op het platteland, waar gas of electriciteit wordt geleverd, zal de voorziening met licht, warmte en kracht door middel van deze energiebronnen In de eerste plaats de aandacht vragen en komt men dan voor de moeilijkheid te staan van de keuze: >Gas of electriciteit?» Het antwoord op deze vraag, zegt de schrijver, hangt behalve van de doelmatig heid van beide energiebronnen nog af van de kosten voor de verbruikers en van de wijze, waarop de in de kolen sluimerende energie bij de gasfabricatle en de opwekking van electriciteit voor onze economische samenleving nuttig wordt gebruikt. Om een bevredigende oplosaing van dit vraagstuk te vinden, splitst de schrijver zijn onderwerp in drie deelen n.l. het gebruik van gas en electriciteit voor licht, warmte en kracht, daarbij tevens een vergelijking makende met de vaste en vloeibare brand stoffen. Het ie ons natuurlijk niet mogelijk deze uitvoerige beschouwingen, waarbij ter ver duidelijkingvan het behandelde, een graphl- sche voorstelling is gevoegd, in ons blad over te nemen, en volstaan er daarom mede de volgende conclusies, die uit deze be schouwing zijn te trekken, hier in het kort samen te vatten. Voor verlichting zijn bij geheele of gedeeltelijke omzeiling In gas van de bij producten der gasfabrieken niet méér kolen noodig dan bij directe opwekking van electriciteit. De kosten der gasverlichting zijn lager dan voor de electrische bij normale prijs»

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsche Courant | 1919 | | pagina 1