GOÏÏQAIT.
Zaterdag 17
Januari 1920.
No. 9283.
70e
bijvoegsel
[i g. KEUNEKei
giro- en chequeverkeer
met alle plaatsen
van ons land
M. VLEESCHHOCffER
Ifimcliroom
REDACTEUR
F. W. H. O U D E N S.
AMERSFOORT.
Bij dit nummer behoort een
Uitgave van de Drukkerij „De Amersfoortsehe tirant, voorheen Firma A. 11. van Cleefl".
Verschijnt IHnidag-, Donderdag en Zaterdagafd. Abonnement per 3 maanden 1.—
franco per post /1.15. Advertentie 1—6 regel. 6centelke regel meer 10 cent. Bijregel
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kaloo», Legale, officieels- en ontelgenlnga
advertentlen per regel 13 cent. Roolames i-5egela /1.25 Bewijanummera worden In
rekening gebracht en kosten, evenals afzonderlijke mmera, 3 cent.
By advertentlen van bulten de stad worden de raaaeerkoaten In rekening gebracht.
BUREAUX 1
KORTE GRACHT 18 (oud 9)
VALKESTRAAT 1».
Telefoon 19.
OVERZICHT.
Buitenland.
Oproer te Berlijn Spoorwegstaking.
Binnenland.
Het hooge water - Vliegmachine omlaag
gestort te Nieuwediep. g
Nederland en de Volkerenbond.
Ingediend is een wetsontwerp, waarvan
artikel 1 luidt:
>Wij behouden ons de bevoegdheid voor,
toe te treden tot het Volkenbondverdrag,
hetwelk, vergezeld van het daarmede ver
bonden dertiende deel van het vredesver
drag, in afdruk bij deze wet is gt
E11 art. 2:
»Wij behouden ons de bevoegdheid voor,
de compromissen te sluiten welke
verplichting, bedoeld in artikel 13, hu 1 en
2, van het Volkci.ooiidverdrag, mochten
voortvloeien".
Aan de zeer uitvoerige Mamorie van
Toelichting, die dit wetsontwerp vergezelt,
is het volgende ontleend:
Herinnerd wordt in de allereerste plaats
aan de grondgedachte van den Volkenbond,
die de Staten in een rechtsorde zal samen
binden, en aan hot feit dat de wereldoorlog
de behoefte heeft doen gevoelen aan het
scheppen van een orde, die een nieuw pers
pectief zou kunnen openen, en die herha
lingen van een ramp als waarvan onze tijd
getuige is geweest, voorkomen. Nederland
kan toetreden tot den thans tot stand geko
men Volkenbond, mits de verklaring van
toetreding binnen twee maanden wordt af
gelegd. Na het deponecren van de ratifica
tie-verdragen is dus thans het oogenblik
gekomen om te beslissen of Nederland ai
dan niet van den Bond deel zal uitmaken.
Het valt niet te ontkennen dat deze Bond,
aldus gaat de Memorie verder, er anders
uitziet dan gehoopt en verwacht werd. Het
verdrag roept een Bond in het leven van
een tweeledig karakter: eenerzijds een ver
bond van de overwinnende Mogendheden,
bestemd om de verwezelijking van politieke
doeleinden te bevorderen, anderzijds een
algemeene Staatkundige organisatie der vol
keren ter verzekering eener vreedzame cn
op het recht gebouwde samenleving. Zulk
een Bond moeit noodzakelijk achterblijven
bij de eischen, die men aan een waren
Volkenbond kan stellen.
De tweeslachtigheid openbaart zich in
bet leit dat d,e Bond, met uitsluiting van de
overwonnenen, zal worden dienstbaar ge
maakt aan de ten uitvoer legging van de
bepalingen van het vredesverdrag. Niette
genstaande dat is de Regeering van oordeel,
dat aan de toetreding van Nederland een
zeker vertrouwen ton grondslag behoort te
liggen, dat de Bond in staat zal wezen, zij
het aanvankelijk op gebrekkige wijze, tot
werkelijkheid te maken de algemeen tnen-
8chelijke doeleinden van een Volkenbond
Geconstateerd wordt dat de Volkenbond
oen zeer ingrijpende verandering teweeg
zal brengen in de Statensamenleving. De
toe te treden Staten zullen een deel van hun
souvereiniteit moeten prijs geven, dat zich
met name daarin openbaart, dat zij niet
meer als vroegor souverein zijn in de beant
woording van de vraag of zij in een conflict
partij zullen kiezen. Het lidmaatschap zal
in elk geval bij een conflict verplichtingen
Langestraat 105
V AMERSFOORT f|
M
g SPECIAAL ADRES IN g
m Zie derwaren, Bonden-
artikelen en
Reisbenoodigdheden
Beleefd aanbevelend. L'
meebrengen. En daarmee wordt een offer
gebracht, dat voor Nederland niet gering is.
Want de bevoorrechte positie van in een
conflict neutraal te kunnen blijven, zal wor
den prijs gegeven. Dit offer zou gaarne ge
bracht moeten worden wanneer vast stond
dat de beslissingen, waaraan gevolg zal
moeten worden gegeven, op onpartijdige
wijze genomen worden. En juist in dit op
licht laat het verdrag te wenschsn. D* or
ganisatie van het Permanente Hof van In
ternationale Justitie is nog in de windselen
gelaten, een verplichts arbitrage voor rechts
geschillen is niet Ingevoerd, een behoorlijke
procedure voor de verdere ontwikkeling
van het internationale recht zoekt men te
vergeefs. Bovendien hebben de kleinere
mogendheden op de samenstelling en den
arbeid van den Raad van den Bond, nauwe
lijks invloed. Maar de gevaren, die uit een
en ander zouden kunnen voortvloeien, wor
den door andere bepalingen wel getemperd,
terwijl ook waarborgen tegen machtsover
wicht gegeven worden.
De Memorie wijst dan verder op het ver
schillend standpunt dat de Haagache vre
desconferentie en de Volkenbond Innemen
ten opzichte van den oorlog. De laatste
sluit den oorlog niet uit; de bepalingen
gaan wei een eind in die richting, maar
zün niet bindend.
Maar door de bepalingen omtrent tijds
verloop en publiciteit die aan eiken oorlog
moeten voorafgaan, wordt de kans op oorlog
veel geringer. In verband hiermede wordt
gewezen op de wenschclijkheid dat omtrent
neutraliteit oorlogswctten enz. regelen worden
vastgesteld, In aansluiting aan hetgeen de
Haagsche vredesconferentie hebben tot
stand gebracht
zijn onvolkomenheden, haduwzijden en
eigenaardigheden, de kleed In zich draagt
van een ontwikkeling, d aan het mensch-
dom ten goede kan kom, en omdat het
met Nederland» beste tratles zou strijden,
Indien het afzijdig blee:bij deze belang
rijke poging tot organlarfng der Interna
tionale samenleving. Norlands plaats is
in den Bond, om daargetrouw aan zijn
roeping op het gebied af internationale
rechtsvorming, mede te arken de organi
satie geleidelijk te verbefen en tot meer
dere volmaking te brengt.
BEVOLKING.
Opgave van geveetgde personen
van 28 November tot 1 December 1919.
W. Schmidt, Deventemaar Langeet. 88
R. v. d. Broek, Soeaipaar Driest 4
H. Krol, den Haag naarfiergstraat 25 -
G, v. Uitert, Rotterdam Soesterweg 301
Mej. J. Hoytema-Dooier. Ede naar D.
Fockemalaan 81 S. Dltnoo, Kazerne n.
Fr. Halsstr. 27 Mej K Dalmon-Niekerk,
Hilversum naar Fr. Halatr. 27 M. de
Witt, Amsterdam naar Njverhcldsir. 3
A. Smink, Leusden n. G V. Stellingwerfstr.
74 J. Budel, Leusdei naar G. v. Stel
lingwerfstr, 74 - O. Sterf, Ned. Ooat-Indl*
naar Gaalaan 3a Mij. T. Spierenburg.
Bussum n. J. Tolliusstr. 1 Mej. C. Ezen-
dam-Asperslag, den Haag n. Wocst.weg 2
Mej. Joh. Bruiuekool, Hoevelaken naar
Bankvaraaniglng H. L A. DULLAERT Co.
Amersfotrt. Soest. Utrecht, Steenbergen. Noordbroek
molen 9 C. Koning, Kampen, naar G.
v. Stellingwerfstr. 97 C. van Zweoden,
Groningen naar Zwldsingel 5 G. Becker,
Amsterdam n. Arnb.weg 31 A. Snijder,
Enschede n. Mleroveldstr. 12 —J. Lsffeber,
Inf. kazerne n. Havik 28 - L. van Ooien,
Inf. kazerno naar Vlasakkerweg 41 M.
van Apeldoorn, Ned. Ooet-Indl» n. Schim-
melp.straat 24 A. Wlertz, Ned. Ooat-Indifl
naar St. Annaslr. 6 Mej. A. Barreveld,
Amsterdam naar Driest 26 Mej. A. Wieg
man, Hilversum naar v. Campenstr. 9a
G. v. Sijsen-Boellaard, Groningen n. Fr. v.
Blanken heimatraat st Mej. Polleman,
Rotterdam n. Soesterweg 107 B. Hen
driks, Utrecht naar Hoogstraat 34 Mej.
M. Gouka. Utrecht naar Langestraat 33
E. Otten, Ede naar Bleschnpsweg 13 G.
Hr zou van den Bond een sterke preven
tieve macht kunnen uitgaan, nmucv. —i....,
de bepalingen van het verdrag een roöele
macht atond, om die bepalingen te doen
naleven. Ten aanzien daarvan zal een deugde
lijke en krachtige bewaking van het ont
worpen systeem noodlg zijn.
Dat men ook aan de zijde van de ont
werpers van het verbond dat noodig oordeelt,
blijkt uit de pu reeds tusschen Amerika,
Engeland en Frankrijk gesloten defentiever
dragen. De Memorie acht dit geen directe
fout, cn zegt, dat bet wellicht goed ia dc
nadere bevestigingen van de bepalingen
over te laten aan de practijk.
Ook indien de volkenbond slaagt en alle
landen gaat omvatten zal een Ncdcrlandscbe
strijdmacht noodig zijn om tc kunnen deel
nemen aan Internationale wapenactie om
den eersten aanval van oen binnendringenden
ijand te kunnen afslaan, of om onze
neutraliteit te kunnen handhaven. Van de
doeltreffendheid der organisatie van den
Bond zal bet intusschcr. afhangen of en in
hoeverre die Nederiandache strijdmacht een
ander karakter zal kunnen erlangen dan zij
heeft op dit oogenblik. De Nederlandsche
regecring ontveinst zich niet, dat aan bet
ontwerp-Volkenbond schaduwzijden zijn,
waarvan met nadruk genoemd wordt de
verplichting om doortocht te verleenon aan
de etrijdkrachten van de leden van den
Bond, die deelnemen aan een actie om de
bepalingen van den Bond te doen oerbiedigen.
Het gevaar voor Nederland Is daarvan, dat
het door zijn ligging gemakkelijk bet tooneel
"=n een strijd kan worden.
Door overwegenden nadruk te leggen op
wat Nederland prijs geeft, op wat Nederland
aan lasten en rl&.co's op zich neemt en wat
aan de organisatie van den Volkenbond
nog ontbreekt, loopt men intussr.bcn gevaar
het spel te «pelen, van degenen, die niet een
andere organisatie begeeren maar Integen
deel de ongebreidelde oorlogavrljhold der
staten en het tegenwoordige in zijne verdere
ontwikkellog niet vol te houden militaire
stelsel wenschen te zisn bestendigd.
Wanneer nu, onder samenvatting van hot
voorafgaande, aanleiding gevonden wordt
om bij den Bond aansluiting te zoeken, dan
it dit het geval niet slechts omdat Neder
land anders wellicht in «en onhoudbare in
ternationale positie zou geraken, maar ook
omdat de ontworpen Volkenbond, ondanks
Geluidloos. Altijd vlakliggend.
Kuilen in bet bed uitgesloten.
UITSTEKEND VEEREND.
«oui» -neytm. Hygiënisch.
Stof. en &oterlcn..,i Ku„n>11
door een kind worden ben—Held.
Scheuren, beschadigen en roesten van
het beddegoed niet meer mogelijk.
Onderdekens niet meer noodig.
PASSEN IN IEDER BED.
Te Amersfoort slechts
vi'rkrjjghusr bjj
HOF 46.
lieden In de élalagr tentoongesteld.
1 persoon» f 17.50
2 persoon» f 20
Van der Zoo de Jong, Ned. Ooet-Indlê naar
v. Asch v. Wijckstr. 19 Mej. M. Hotma,
Ferwerderadeel naar Bergstraat 23 Mej
A. Viseer, Rotterdam n. v. Aacb v. WIJck-
straal 13 Mej. A. v. d. Veen, Rotterdam
naar rc.mn 88 S. Rutgers. Japan naar
v. Campenstraat 9» - o Kommer, Heer
len n. Weltevreden 1 H. Hckker, Wed.
Oost Indiê naar Wijersstraat 13 Mej. R.
Bakhuis, Amsterdam naar 't Laantje 3
Mej. M. v. Tamelen, Nijkerk n. Muurh. 141
J G. Duits, Ede naar O jrreat.steeg 2 -
Mej. M. Zwart, Egmond a/Zee naar Vlas
akkerweg 4 A. v. d. Tol, Nijmegen n.
Sf.himmelp.straat 49.
Flierbeokstr. 15 Mej. J. v. Wegen, Kern-
nes naar Soesterweg 107' Wed. Cools-
Roessel, Breda naar P. Pijperstraat 43
R. Quint. Amsterdam naar Soesterweg 44
-~ W. Bijl, Apeldoorn naar v. Bommelstr.
100 Mej. H. Hendriks, Utrecht naar K.
Wilhelminastr. 22 J. Sporry, Ned. Oost-
Indie naar Hoogl.weg 14 E. van Veen,
Mcppel naar G. v. .Stellingwerfstraat 3
A. v. d. Pol, I.eusden naar E. Meijstorweg
1 Mej. A. Burggraaf, Zegveld naar E.
Meljsterweg 11 Mej. C. Gaasbeek, Hil
versum naar v. Bcmmelstr. 27 H. v. d.
Pol, Soest naar v. Bemmelstr. 47 Mej.
J. Brak. Woerden naar Westerstraat 41
Mej. G, Spakman, Sappemeer naar St. An-
fridusatr. 2 K. Wijnand*, Wageuingen
n. Arnh.weg 38 Mej. J. ten Kate, Ijlst
n. Uircchtscheweg 319 Mej. G. Snijder,
Haarlem'mernlbor tl. Snouk.laan 13 Mej.
R. Pasker, Hoogland naar Nieuwstraat 11
C. Bloemheuvel, Oudewater n. v. Bem
melstr. 13 J. Elsendoorn, Utrecht naar
Hellestraat 33 fi. de Jong, Soest naar
Lavendclstr. 3 Mej. M. Kingma, Zolst
naar Muurhulzen 17 Mej. A, Alexander,
Duitschland naar D. Fockomalaan 83 J.
Wenlnk, Snoek n. L. Beekstraat 3 - Mej.
A. Borgschoten, Hilversum n. Arnh.weg 2
Drulff, Toxel naar ZOIdafBMi 31
Mej. R. Brulosma, Ede n. D. Fockemal. 81
Wed. Mr. Haase, Breda n. P. Bothl. 29
- H. Velthovcn, den Haag n. Kroontjes-
STADSNIEUWS.
Feestavond.
Heden Zaterdagavond zal in »Amicltla«
door de besturen van »de Kleine Stems en
de Arbeiders Jeugd-Commissle een feestavond
worden gegeven, waar het kinderkoor »do
Kleine Stem< alhier, onder leiding van den
beer H. van Rheenen, cenigo liederen zal
ten gehoore brengen (klassan A. en B.)
terwijl de heer A. W. Boeckhorst den avond
zal afwisselen met het houden van eenlge
voordrachten.
Na do pauze heeft de opvoering van «en
oorspronkelijk kimler-blijspel in twee bedrij
ven plaats getiteld >Om een dood baarsje*
en te vortolken door de tooneelclub der
Arbeiders-Jeugdgroep.
Voor dc jeugd dut 'n echte feestavond.
Het feestconcert van
Amersfoort'* Mannenkoor.
Amersfoort'! Mannenkoor heeft zijn 1 a '/j
jarig jubileum op waardige wijze gevierd
Dit Is ondubbelzinnig gebleken bij bet In
Amicitla gegeven feestconcert, met de uit
voering van de >Frltbjofs*ge«, welk concert
In alle opzichten zoo schitterend geslaagd
mag hoeten.
Reeds bij het binnenkomen in do zaal
wees het met groen versierde podium, het
>u1tverkochlo« huls, en de min of meer
officieel In 't zwart gekleode zangers met
bet Insigne op de borst, op het feestelijk
karakter van dezen avond.
Kn dit feestelijk aanzien werd nog ver
hoogd, loen de voorzitter van Amerefoort's
Mannenkoor de heer R. Koeriolmnnom np
door het gansche koor, naar voren trad
ter uere van deze bljzondore gelegen!
zijn feestspeech aftesteken. L
Na onzen burgemeester, den heerj
Graaf van Randwijck, die dit feesteer
met zijn tegenwoordigheid vereerde, all
den heer Joh. W. B. Hage, yooriittel
het Ned. zangersverbond, ditmaal vaf
woonplaats Nijmegen ovorgokom^
voorts allen, die mede aanwezig ware
hartelijk welkom to hebben toeger
herinnerde hij er aan, hoe bij de oprlcl
In 1907. al dadelijk voorspeld werg
ook zijn vereeniglng gedoemd
denielfden weg op te gasn van 1
andere zueterverecnlgingen die thar]
lang tot het verledene behoor en. C
zegt opr. Ie deze pessimistischs v
niet uitgekomen, en mag ons MannJ
zich nog In een goede gc rondbel
heugen, dank zij hot onvermoeid 1
van onzen energiokee directeur deL
Hazondonk dlo wij niet gaarne als dirl
zouden en ook niet kunnen en willen a
(Applaus). Hij dankt voorts de hecrei
Randwijck, en Hage, de zustervereenigj
en ook de pers voor de betoonde b
stelling, en vertrouwt dat Amers
Mannenkoor op aller steun zal
blijven rekenen. (Fenfereu).
Hierop neemt de voorzitter van bot Ni
landscb zangersverbond, de heer Hagl
woord die met applaus begroet wordt]
Hij sprak ougevccr aldus:
Het koperen feest van z\merf. M*nl
koor, heeft voor mij veel te *egg«tfl
daarom wil Ik niet nalaten zijn voort]
dezen krans aan te bieden
Als zangers zijn wij familie van
vervolgt spr„ te meer waar hij bibllot
is van het Ned. zangersverbond. Do vo<_._
van het Amorsf. Mannenkoor is ernstig
toch kan bij lachen en dergelijke u
hebben wij lu dezen tijd van material]
noodig. Duizenden gevoelen voor spot
lichamelijke oefening, ook epr., doch
om niet voor de verbetering van ol
volkezang, want ware dat bet geval, j
zou het ledental van dat koor zeker i
grooter zijn. Voor een stad als Amenffl^—
is het ledental Inderdaad tc gering Spr. I
hoopt dan ook, dat zooveel blaadjes zlcW
aan de/ra krans bevinden, zooveel sstlg*]
liefhebbers sich bij dit koor zullen mngedM
aansluiten, "eeda het hoogere beoogeodM
opdst Ame.at. Mannenkoor niet voor niet*
zijn iz'/g jarig bestaan mag herd dfea,.
Met den wonacb, dat ook uwen Directeur iioh
lang In uw midden zal vertoeven, over!
handig Ik u. namens het zangersverbond!
dezen krans. (Applaus.)
Alsnu word overgegaan tot bet ten gehoor* 1
brengen vande sFrlthjofsege, waarvan dr
vertolking boven allen lof verheven ie.
Een woord van hulde aan den bekwamea
directeur, die iljn koor op dusdanige hoogt»
heeft weten op te voeren. Het geheel ge
tuigde van groote studie en ernstig willen
waarmede leider zooveel als koor bezield zijn.
PriiiceüiMe
Utrechtschestr. 49.
J. VAN 11AMERSVELD Jr^