AMERSFOOMSCHE COURANT.
Zaterdag 20 |J| Maart 1920.
No. 9310.
70e Jaarga
PRIMA WIJNEN
3VE_ Vleeschhouwer
MEXJBELE HST.
N. V. Centrale Crediet- en Landbouwbank I
SAFE DEPOSIT.
G. KEUNEKEl
REDACTEUR
F. W. H. OUDENS.
AMERSFOORT.
Uitgave van de Drnkkerjj „De Amersfoortache Courant, voorheen Firma A. H van Cieeff"
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond. Abonnement per 3 maanden 1.—
franco per post fi.t$. Advertentiën 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieele- en onteigening*-
advertentiSn per regel 15 cent. Reclames 15 regels /1.25 Bewijsnummers worden in
rekening gebracht en kosten, evenals afzonderlijke nummers, 5 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten In rekening gebracht.
BUREAUX:
KORTE GRACHT 18 (oud 9
VALKESTRAAT 19.
Telefoon 19.
OVERZICHT.
Buitenland.
De toestand in Berlijn Een verklaring
van de Rijksregeering Zelfmoord van
Von Lilttwitz Gerechtelijke vervolging
der contra-revolutionaire leiders.
Binnenland.
Verduistering van f 121,000? De
INFLUENZA.
Ieder heeft thans influenza
Spaansche griep of hoe 't ook heet,
Ieder had het, ieder wacht het,
Of hij heeft het nu juist beet,
Asperine wordt verorberd.
Niet bij grammen, maar bij 't pond
En men geeft den thermometer
Vlijtig door, van mond tot mond.
Heel het economisch leven
Staat, blijft dit zoo gaan, dra stil,
Aangetast door èn den stakings-,
En den Spaansche-Griep-bacil.
Deze uiterst kleine wezsns
Werken samen, naar ik vrees,
Met de bloedige juweelen
Der beruchte Rutgers-Mees.
Wie er echter mogen staken,
Niet de dokters I Zie hen gaan I
Door de straten schieten zij als
Meteoren langs hun baan.
Toen Alberts er een wou filmen
Op bezoek bij zijn patient
En de film juist draaide, was de
Dokter al weer weggerend.
De drooglegging van ons
land.
De meening van een gezaghebbend
tegenstander.
INTERVIEW MET SIMON A. MAAS,
VOORZITTER VAN DEN BOND VAN
DISTILLATEURS EN LIKEUR
STOKERS IN NEDERLAND DOOR
JAN FE1TH.
III.
De Staats-Commissie betreffende het al
cohol-vraagstuk werd ongeveer een jaar
geleden namens den Minister van Binnen-
landsche Zaken geinstallesrd door hare
voorzitter, het oud-lid der Eerste Kamer
den heer J. C. L. van der Lande, die daar
bij aldus zakelijk de taak samenvatte van
het onderzoek dezer commissie. Haar op
dracht toch luidt
>Aan een onderzoek te onderwerpen
de mogelijkheid om, zonder de industrie
te knakken, aan het branderij-, distilleer
derij- en likourstokersbedrijf eene andere
richting te geven em meer bepaaldelijk
na te gaan, of het ter wille van de be
strijding van het alcohol'sme mogelijk is,
de productie van gedistilleerd voor in
wendig gebruik bestemd, aanmerkelijk
te beperken, indien het kan op te heffen».
Hier raakt men dus onmiddellijk de
kern der zaak eener zoogenaamde nationale
«drooglegging»want meer rechtstreeks
dan het de vorige week bij Mr. Rutgers
interview te berde gebrachte vraagstuk der
geleidelijke opheffing der «vergunningen»,
is nu sprake van het opheffen der verschil
lende bedrijven, welke alcohol produceeren.
En de vraag, waarop het hier slechts aan
komt, is deze, of men de aanzienlijke be
perking der productie van gedistilleerd tot
stand kan brenges zonder de industrie te
knakken.
Het is naar aanleiding hiervan, dat wij,
na het vorige week gepubliceerde zeer
positieve «pro» van het Tweede Kamerlid
Mr. Rutgers, door ons nader aangeduid als
«de man der Plaatselijke Keuze», ditmaal
naar een even gezaghebbende autoriteit in
het alcohol-vraagstuk zochten, teneinde ons
van een onpartijdig «contra» te disnen. En
waar het Mr. Rutgers zelf was, die de
welwillendheid bad, onze aandacht te leiden
in de richting van bovengenoemde Staats-
vanaf f 1.35 per flesch
J. VAN HAMKRSVELD JR.
VRAAGT PRIJSCOURANT
Commissie, samengesteld uit mannen, ver
tegenwoordigende de meest uiteenloopende
richting, dus zoowel pro's als contra's, daarbij
als een der gezaghebbendste vertegenwoor
digers der alcoholindustrie den heer Simon
A. Maas aanwijzende, die, ln zijn kwaliteit
van voorzitter van den Bond van Distilla
teurs en Likeurstokers in Nederland», zitting
heeft in bedoelde Staats-Commissie, meenden
we ons het best tot dezen te wenden, met
een soortgelijk verzoek als wij tot Mr.
Rutgers richtten, n.l. of hij ons zijn inzichten
wilde meedeelen aangaande verschillende
punten, het alcoholvraagstuk in ons land
betreffende.
Bij het onderhoud, dat hij ons als vraag
gesprek toestond, luidde derhalve onze eerste
vraag, of, volgens zijn meening als vakman,
er inderdaad kans bestond, dat bij beperking
of opheffing van de productie van gedistil
leerd in ons land voor inwendig verbruik,
de alcohol-industrie en al hetgean hiermede
verband houdt, geknakt zoude worden
Zijn antwoord liet aan duidelijkheid niets
te wenschen over. En niet slechts de wel
sprekende cijfers en krachtige argumenten,
welke hij ons noemde, doch ook zijn ver
dere beschouwingen over den dieperen aard
van het alcoholvraagstuk ten onzent, lijken
ons van zóóveel belang en waarde, dat wij
zijn Interview gaarne als «contra» tegen
over dat van Mr. Rutgers als «pro» stellen
willlen. Uit hetgeen wij hier, naar aanlei
ding van mededeelingen van den heer Maas,
laten volgen, moge dan voor elk objectief
oordeelcnd iezsr en burger in ons Staats
verband blijken, hoe belangrijk en Inge
wikkeld deze moeilijk# kwestie van het
eventueel droogleggen van ons land ia.
geveer 35 millioen guldsn, gerekend a 5°/0
worden geimobiliseerd. Met andere woorden
dat nationale geld is weg! En dan spreek
ik nog niet eens over den aldus tevens
vernietigden «good-will» want hoe tal
rijk zijn juist niet in het alcoholbedrijf de
oude, deftige familiezaken, welke van
eeuw op eeuw hun distilleerdersvak hebben
gedreven. Dit laat zich natuurlijk niet in
getallen uitdrukken, zooals u wel zult
begrijpen.»
«Begrijp ik u goed, meneer Maas, dan
noemt u daar de bedrijven, die zich bezig
houden met de directe, productie van al
cohol, Ik meen daaruit dus te moeten af
leiden, dat u ook het oog heeft op neven-
bedrijven, die indirect met deze industrie
te maken hebben, en meer of minder af
hankelijk ervan zijn?»
«Inderdaad wilde Ik uw aandacht ook
vestigen op de talrijke neven-industriefin.
Want het komt mij voor, dat ons groote
publiek, zelf niet onze groote bestrijders,
de geheel-onthouders en hun ijverigste pro
pagandisten, er niet het flauwste begrip
van hebben, hoe diep de alcoholindustrie
en al hetgeen daarbij behoort, in ons ge-
heele economische leven ingrijpt. Zoo lijkt
het mij werkelijk hoog-noodig, dat ik uw
aandacht vestig, en aldus ook de inzich
ten van uw lezers daarop richt, boe al die
verschillende industriön nauw betrokken
zijn bij het eigenlijk alcoholbedrijf. Ik
noem u achtereenvolgens de voornaamste
op suiker, potasch, graan, gist, spoeling,
vleesch, groenten. Ziehier eenige der voor
naamste voedingsproducten, waarvan de
bereiding of kweeking in direct verband
staat met de alcohollndustrie. Het grootste
deel der hier geconsumeerde alcohol wordt
namelijk bereid uit melasse, afkomstig uit
onze raelasse-spiritus-fabrieken, wsar ette
lijke honderde handen arbeid vinden; ter
wijl reeds het feit, dat deze melasse op zulk
een loonende wijze kan worden omgezet
in alcohol, als direct gevolg geeft, dat de
suikerprijs in ons land aanzienlijk geredu-
SOF 40
Op onze vraag kwam zijn antwoord
namelijk als volgt:
«De bedoeling van bet onderzoek der
Staats-Commissie, omtrent welker werkzaam
heid ik u uit den aard der zaak niet wil
spreken, beantwoord wel aan hetgeen de
groep der geheelonthouders zoo ongeveer
wenscht men hoopt aldus te komen tot
eene aanmerkelijke beperking der productie
van het gedistilleerd, let welvoor inwendig
gebruik, en nog liever stuurt men aan
op een algeheele opheffing der alcohol
productie. Dit ailes onder het gangbare
motief, dat het alcoholisme dient te worden
bestreden en uitgeroeid. Daarbij wil men
dan wel in overwegiug nemen, of onze
alcohol-industrie door een dergelijken maat
regel ook geknakt zou worden. Want men
hoopt immers een en ander tot stand te
kunnen brengen zoo mogelijk zonder deze
industrie te knakken Welnu I dat onze
hoogst belangrijk alcoholindustrie geheel ten
gronde w#rdt gericht door een opheffing
van het inwendig gebruik van alcohol ligt,
zoo helder als glas, voorde hand. En omtrent
het voortbestaan eener export-industrie moet
men zich onder zulke omstandigheden van
binnnenlandsch productieverbod hoegenaamd
niets voorst Hen».
Wat verstaat u in algemeenen zin onder
onze Nederlandsche alcohol-industrie?»
«Daartoe behooren het branderij-, dis
tilleerderij- en likourstokersbedrijf. Ik kan
u dadelijk voorrekenen, hoe er ongeveer
160 distillateurs en likeurstokers in ons
land hun bedrijf uitoefenen, vertegenwoor
digende een gekapitaliseerde waarde van
ruim 25 millioen gulden. Verder zijn hier
werkzaam een 15-tal kleinere branders,
geschat cp een waarde van anderhalf mil-
lioei. gulden. Terwijl onze drie groote spi
ritusfabrieken stellig op een waarde van
7 8 millioen gulden mogen worden ge
steld. Bij opheffing der alcoholproductie
zou dus onmiddellijk een kapitaal van on-
ceerd wordt. Een verbod met melasse-
stoken zou dus al dadelijk tengevolge heb
ben, dat onze inlandscha suikerprijzen om
hoog gaan. Aan de melasse-industrie is
weer de potaschindustrie verbonden; de
potasch wordt immers gebruikt voor aller
lei chemische doeleinden, o.a. zeep. Bij
alcoholverbod zou deze industrie dus be
lemmerd wordsn zich te ontwikkelen, en
zou ons land voor zijn potaschbehoeften
voortaan op het buitenland zijn aange
wezen. Een andere grondstof voor alcohol
is graan. En boe schermen onze tegenstan
ders er niet gaarne mee, dat aldus aan ons
volk het brood gestolen wordt! Maar weet
men dan niet, hoe bij de alcohol-industrie
slechts een uiterst gering percentage graan
noodig is, zoodat men zich waarlijk in dit
opzicht niet ongerust behoeft te maken.
Bovendien mag men het gebruikte graan
volstrekt niet beschouwen als verloren voor
de volksvoeding, want indirect keert zijn
nut weer terug. In het bedrijf ontstaat na
melijk gist en spoeling. Het eerste is on
ontbeerlijk voor onze broodbakkerijen, welk
bedrijf dus ernstig zoti worden ontwricht
door stopzetten der alcohol-industrie. En
wat de spoeling betreft, doet zich het eigen
aardig geval voor, dat dit weliswaar een
residu is van een zekere hoeveelheid graan,
doch daarentegen weer een groots waarde
vertegenwoordigt als middel, om bij ons
vee meer vleesch te maken er wordt
namelijk aldus meer vleesch bij de vet
mesterij van ons vee verkregen dan bij
het voeren met het zoogenaamde »hard<-
graan. Zonder spoeling zou bij stop
zetten der graanstokerij onze Holland-
sche boerenstand wel degelijk de nadeelige
gevolgen bsmerksn bij het aankweeken
van vei mestvee. Eindelijk sprak ik u over
onze groenten, en ik doel daarbij op het
nauw verband tusschen ons vee en de voor
onze Westlandsche geforceerde kultures on
ontbeerlijke mest.»
Amersfoort, Scherpenzeel, Soest, Utrecht, I
Tel. interc. 368.
Tel. interc. 2.
Tel. interc. 6. Tel. Interc <69 I
Telegram-adres „CREDO",
«Ik noteer deze verschillende bedrijven,
maar ik stel mij voor, dat er toch nog
andere nevenbedrijven zijn, die op meer in
directe wijze bij de alcoholvervaardiging
betrokken zijn, flesschen, kurken, om
maar iets te noemen. Lijden ook dergelijke
bedrijven schade bij een eventueele droog-
legging van ons land?
«Natuurlijk denkt men in de eerste plaats
aan de glas-industrie, omdat plaatsen ais
Schiedam met zijn zes groote glasblazerijen,
verder Delft, Vlaardingen, Zwijndrecht,
Krimpen a.d. IJsel, Leerdam, Nieuw-Buinen,
alle belangrijke glae-industrifin onderhouden,
waar 80 °/0 der productie bestemd is voor
de distilleerderijen eo likeurstokerijen. Tege
lijk met onze flesschen denkt men aan de
kurken-induetrie, welke men veelal in dezelfde
irdustrieele centra van ons land aantreft.
Maar daar zijn dan verder de kistenmake-
rijen, welke aan honderde handen werk en
brood verschaffen.
STADSNIEUWS.
BEKENDMAKING HINDERWET.
Burgemeeater en Wethouders van Amers
foort,
brengen ter openbare kennis,
dat bij hun besluit van 16 Maart 1920,
aas L. J. HEMELS en zijne rechtver
krijgenden voorwaardelijk vergunning is
verleend tot het oprichten van een timmer
manswerkplaats te drijven door een electro
motor van 4 P.K.
in het perceel alhier gelegen aan de
Kamp, No. 50, kadastraal bekend Ge
meente Amersfoort, Sectie E No. 4972.
Amersfoort, 18 Maart 1920.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester,
v. RANDW1JCK.
De Secretaris,
A. R. VEENSTRA.
UITREIKING SUIKERKAARTEN.
Levensmiddelenbureau Groenmarkt.
Maandag 32 Maart 1 1200 1
1201-2400
24013600 I g
3601—4800
4801 —6000 1 00
6001 en hooger 1.12 uur
UITREIKING BROODKAARTEN
Levensmiddelenbureau Groenmarkt.
Dinsdag 6 April 1—600
Woensdag 7 601uoc
Donderdag 8 i20t 1800 1 *»ur
Vrijdag 9 1801—2400
Zaterdag 10 2401—3000 tot 12 uur
Maandag 12 3°°>— 2'^uur
Arbeidsbeurs Davids hof.
Dinsdag 6 April 35014100 j
Woensdag 7 4101—4700 '2
Donderdag 8 4701—5300 uuf
Vrijdag 9 5301 6000
Zaterdag 10 6001—6800 tot 12 uur
Maandag 12 6801 en hooger t. 2 '/a
Examens.
Bij het te Utrecht gehouden examen in
de Nuttige handwerken slaagde o.a. ook
onze stadgenoote, Mej. H. M. Servaaa.
Dinsdag
Woensdag
Donderdag
Vrijdag
Zaterdag
87.-'*
Lokaal-telefoon ve
Van af 21 dezer zal het lokaal-té
bureau op Zon- en Feestdagen geslote!
van ioia v.m. j— 7 en 8—10 nam.J
Gedurende deze tijdvakken zullen dui
telefoongesprekken kunnen worden f e J
Abonnement s-C oncerteq
Nu de Abonnements-Concerten 1
Concertbureau Hans Augustln w
schitterend besloten zijn (door het Q\3
Poulet uit Parijs) zulles deze in ha
seizoen worden voortgezet. Zij zullen
dan worden gegeven door kunstenaa
allereersten rang en om aan
geuite wenschen van abonné's tegem
komen zal op een dezer Concerten n<
het zoo buitengewoon gevierde
Poulet optreden, dat bij zijn een
schijnen in Nederland door de geheeijk
werd gehuldigd als het volmaakate wal
het gebied van Kwartetspel ooit werd
presteerd.
Slapte sigarenmakersbedrijfj
Naar wij vernemen, werkt men c
grootste sigarenfabrieken te dezer
sedert j.i. Maandag slechts halve dagen, indi
dan ook niet spoedig verandering IntreSL,
zullen de fabrieken geheel worden stopgezet^
Trelndiefstal.
Toen Mej. v. U. te dezer stede, kornet
uit 's Bosch den trein verliet, bemerkte i
tot haar grooten schrik dat zij haar ba
taschje miste. Onmiddellijk begaf zij
met den stationsassistent L. naar den c
die zij verlaten had, De tasch was e
niet meer te vinden zij herinnert zich, 1
behalve haar man, een militair met hu
had samengereisd dien zij horkcudc in i|_
trein, die gereed stond naar Apeldoorn tol
vertrekken. Men telefoneerde naar Apcldoóra
om alle militairen, die uit dien trein aan
kwamen te visiteeren. De tasch werd be
vonden op 'n korporaal, juist die, welke met
Mej. v. U. had gereisd. De militair is ge
arresteerd.
Voorziening eigen gebouw.
Naar wij vernemen heeft zich alhier uit
S. D. A. P, en Bestuurdersbond een com«
missie gevormd, welke esn onderzoek zal
hebben intestellcn naar de mogelijkheid van
het verkrijgen van een eigen gebouw, zulks
naar aanleiding van den grooten zalennood,
waarmede men bier ter sted# te kampen heeft.
Kunst na Arbeid.
Wij herinneren er aan dat heden, Zater
dagavond, in «Amicitia» de voortzetting
plaats heeft van een tooneel-wedstrijd die
verleden week Zaterdag van wege de Arb.-
tooneelvereeniging «Kunst na Arbeid» een
aanvang nam. Op dezen tweeden avond
treden de tooneelvereenigingen op uit Delft,
Rotterdam, Haarlem en onze gemeente.
Langestraat 105
\i AMERSFOORT
g SPECIAAL ADRES IN ft
►j Lederwaren, Honden- 8
artikelen en
m Reisbonoodigdkeden
Beleefd aanbevelend. S