AMERSFOORTSCIE COURAII.
Woensdag 7
April 1920
No. 9316
70e Jaargang
BIJVOEGSEL
Uitgave van de Drukkerij „DE AMERSFOORTSCHE COURANT" voorheen Firma A. H. van Clceff.
Verschijnt DINSDAG-, DONDERDAG- en ZATERDAG. ABONNEMENT per 3 maanden f 1franco per post f 1.15. Afzonderlijke nummers 5 cent.
ADVERTENTIËN 1 6 regels 95 cent; elke regel meer 15 cent. Bij regel-abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale-, officicelc- en
ontelgenings-advertentiün per regel 20 cent. RECLAMES 15 regels f1.55; ellce regel rnecr 30 cent. Incasseerkosten worden in rekening gebracht.
Inzending van advertentiën op den dag van verschijnen uiterlijk 10 uur, voor het Zaterdagnummer uiterlijk Vrijdagavond.
REDACTEUR: F. W. H. OUDENS, AMERSFOORT
BUREAUX: KORTEGRACHT 18 EN VALKESTRAAT 19, TELEFOON 19
Bij dit nummer behoort een
OVERZICHT.
Buitenland.
Krachtig protest van de Duitsche Ar
beiders.
Binnenland.
Het Eerste Kamerlid Stork zal als zoo
danig ontslag nemen Grenswachten op
geheven op 15 Mei a. s. Nieuwe post-
tarieven-verhooging in uitzicht.
De Economische gevolgen
van de
drooglegging van ons land.
1.
In een tweetal interviews heeft de
journalist Jan Feith de aan de orde
komende poging tot «drooglegging» van
Nederland zoowel van het standpunt van
den voor- als van den tegenstander naar
voren gebracht. Niet het minst belangrijk
was daarbij hetgeen hij aanteekende zoowel
uit den mond van ons Kamerlid Mr. Rutgers,
degecn, die met andere Kamerleden het
wetsontwerp der «Plaatselijke Keuze» in
diende, als van den voorzitter van den
«Bond van Distillateurs en Likeurstokers
in Nederland», den heer Simon A. Maas,
wat aangaat de economische zijde van het
moeilijke vraagstuk, dat zoovele pennen en
gemoederen in heftige beweging brengt.
In de reeks opstellen, welke hij voor
nemens is te wijden aan de economische
gevolgen dezer mogelijkheid, plaats hij
zich op het zuiver zakelijke standpunt, de
zaak slechts beschouwende, gelijk immers
de heer Mr. Rutgers zijdelings, doch de
heer Maas met meer klemmende argu
menten in voornoemde vraaggesprekken
deed: welke materieele en industrioele be
langen ia verschillende Nederlaudschekringen
zouden worde.) geschaad, indien men tot
een algeheel of gedeeltelijk drankverbod
zou overgaan?
Slechts terloops gaf bij aan in bet
Interview met den volkomen deskundigen
heer Maas, welke neven-industriën wel ge
troffen zouden wordenal bleek wel duide
lijk uit zijn woorden, hoe diep de alcohol
industrie en al hetgeen daarbij behoort in
in ons gehecle economische leven ingrijpt.
Als voornaamste hiervan dienen dan aller
eerst te worden genoemd onze takken van
nijverheid en bedrijf, zich toeleggende op
de vervaardiging van suiker, potaech, graan,
giat, spoeling, vleeach en groenten. Dit zijn
immers eenige der voornaamste voedings
producten, waarvan de bereiding of kweeking
in direct verband staat met de alcoholinduatrie.
Het grootste deel der hiar te lande ge
consumeerde alcohol wordt namelijk bereid
uit melasse, afkomstig uit onze melasse-
spiritus-fabrieken, waar ettelijke honderde
handen arbeid vinden terwijl reeds het feit,
dat deze melasse op zulk een loonende wijze
kan worden omgezet in alcohol, als direct
gevolg heeft, dat de suikerprijs in ons land
aanzienlijk gereduceerd wordt. In mogelijk
volgende opstellen zal hij voldoende ge
legenheid vinden, hierop met voorbeelden
en cijfers nader in te gaan.
Aan de melasee-lndustrie is weer die der
potasch verbonden; deze wordt immers ge
bruikt voor allerlei cheraischo doeleinden,
o.a. zeep. Bij alcoholverbod zou deze in
dustrie dus belemmerd worden z'rta te
ontwikkelen, en zou ons land voor zijn
potaschbehoeftcn voortaan op het buitenland
zijn aangewezen.
Een andere grondstof voor alcohol ie
graan. Hij ie voornemens, ook dit graan-
vraagstuk nader en zakelijk onder het oog
te zien. En dit wel voornamelijk omdat een
der sterkste argumenten op economisch ge
bied namelijk der drankbestrijders steeds
dit is, dat door de alcoholindustrie het on
ontbeerlijke brood aan het volk wordt ont
stolen. Hierbij zal echter blijken uit de
officieel verzamelde omzetcijfers van onzen
inlandschen en buitenlandschen graanhandel,
r ~r -?r~r-*r-w
M A.H.V.NIEUWKERK H
L. Beekstr. 14, Tel. 317a, Amersfoort
m Elictrischc leubeliniterijK
M IN AMEUBLEMENTEN EN M
M :-: KANTOORMEUBELEN M
hoe slechts een uiterst gering percentage
graan noodig is voor de alcohol-industrie.
Zoodat men zich in dit opzicht waarlijk
geen verkeerde voorstelling der zaak mag
en behoeft te maken. Bovendien vergete
men niet, dat het gebruikte graan geenszins
beschouwd mag worden als geheel verloren
voor onze volksvoeding. Want indirect keert
immers zijn nut terug, wanneer men weet,
hoe in het bedrijf gist en spoeling ontstaan.
Het eerste is onontbeerlijk voor onze brood
bakkerijen. En men zou dit bedrijf ernstig
ontwrichten door het eventueel stop-zetten
der alcohol-Industrie. Wat de spoeling be
treft doet zich het zeker eigonaardig ver
schijnsel voor, dat deze weliswaar als een
residu te beschouwen valt van een zekere
hoeveelheid graan, doch daarentegen in deze
spoeling een groote waarde schuilt als
middel om bij ons vee meer vleesch te
maken. Bij de zoogenaamde vet-weiderij
van ons vee wordt inderdaad meer vleesch
verkregen dan door dit uitsluitend met het
zoogenaamde «hardgraanc te voeren. De
nadeelige gevolgen van gebrek aan spoeling
zouden zich ongetwijfeld In ons vee-teelcnd
land doen gevoelen. En eindelijk bestaat
er ook een bepaald verband tusscheu onze
belangrijke groenten-teelt, met name in het
Westland, en onze veeteelt, omdat onze
geforceerde cultures moeilijk bestaanbaar
zouden blijken te zijn zonder de mest van
ons met deze spoeling gevoede vee.
Vervolgens zijn er de talrijke nevenbe-
drijven, welke wel in indirect verband staan
tot de alcoholindustrie, doch niettemin ge
voelig zouden worden geknauwd, indien
men werkelijk overging tot het droogleggen
van ons land. In de eerste plaats denkt
men hierbij aan onze omvangrijke glasblaas
nijverheid, waar in verschillende onzer glas
centra tot 80 pCt. der tlesschenproductie
bestemd is voor de distilleerderijen en
likeurstokerijen.
In nauw verband hiermede verhoudt zich
de kurkenindustrie, welke in de laatste jaren
tot steeds grooter beteckenis begon te
worden, dank zij de moeilijkheden om dit
artikel uit het buitenland te betrekken.
Voorts zijn daar de kistenmakerijen, welke
aan ettelijke handen arbeid en brood ver
schaffen. Ook de capsulenindustrie, de koper-
nijvarheid, welke voor een deel gespeciali
seerd zijn, om aan de behoeften der
alcoholindustrie te voldoen.
Om eindelijk van nog zoovele kleinere
nevenbedrijven slechts terloops te spreken,
al stelt bij zich voor, bet een wat uit
voeriger dan het ander, ze in de hier
volgende opstellenreeks te behandelen, en
de schade aan te geven welke onze econo
mische handelsbalans wel zou te lijden
hebben, indien al deze en dergelijke in
dustrieën plotseling werden lam geslagen
of met den ondergang bedreigd.
In de eerste plaats echter willen wjj
voorop laten gaan de eigenlijke beteekenis
der directe alcohol-industrie zelve. Hiertoe
behooren dan het branderij-, distilleerderij
en likeurstokersbedrijf.
In algemeens cijfers uitgedrukt heeft
men te rekenen, hoe er ongeveer 160
distillateurs en likeurstokers in ons land
hun bedrijf uitoefenen, vertegenwoordigende
een gekapitaliseerde waarde van ruim 25
millloen gulden. Verder zijn hier werkzaam
een 15-tal kleinere branders, geschat op
eene waarde van anderhalf millioen gulden.
Terwijl onze drie groote spiritusfabrieken
stellig op een waarde geschat mogen worden
van 7 tot 8 millioen gulden. E011 gezamenlijk
kapitaal dus van ongeveer 35 millioen
gulden, dat ernstig schade zou lijden, zoo
niet vernietigd, bij opheffing der vader-
latuische alcoholindustrie. Zooals daaren
boven door den heer Maas. die zelf distil
leerder is, werd opgemerkt, wordt bij deze
cijfers niet eens rekening gehouden met
den eventueel te vernietigen «goodwill»,
omdat juist in het alcohol-bedrijf de oude
en sedert lange jaren gesitueerde familie
zaken talrijk zijn, drijvende van eeuw op
eouw haar distilleerdervak. De aldus ver
loren gaande kapitalen laten zich echter
moeilijk in bepaalde cijfers uitdrukken.
(Wordt vervolgd.)
STADSNIEUWS.
KENNISGEVING.
De Burgemeester van Amersfoort,
brengt ter algemeene kennis,
dat binnen de gemeente Wijk bij Duur
stede gevallen van miltvuur zijn voorge
komen.
Amersfoort, 1 April 1920.
De Burgemeester voornoemd,
v. RANDWIJCK.
Examen s.
Onze stadgenoote, Mej. I. Ilenning Bolt
laborante bij den gemeentelijken keurings
dienst, slaagde dezer dagen voor het examen
voor aualyste.
Tot kantoorbediende 2e kl. werden aan
bet postkantoor alhier aangesteld de dames,
W. v. Eist, C. Kuijters on M. M. J. Otto,
Soli Deo Gloria.
Bovenbedoelde ('hr. Zaugvereeniging zal
morgenavond met medewerking van liet
Dubbel-Mannenkwarlct «Kunstmin» in «Ami
citia» een uitvoering geven, waarvoor wij
overigens verwijzen naar de i:i dit blad
voorkomende annonce.
«Onderlinge Ilulp»,
In de bovenzaal van de «Keizerskroon
hield gisterenavond de Werklieden verooni-
ging «Onderlinge Hulp» hare jaarlijksche
algemeene vergadering, ter behandeling van
«en 4-tal op du agenda voorkomende punten.
DeVoorzitter.de heerj. Van Wessum, wijst
er in zijn openingswoord op, dat van de
25 jaren, die de vereeniging «Onderlinge
Hulp» thans sedert haar bestaan ken., het
afgeloopen jaar op financieel gebied niet het
gelukkigste jaar is, waar het boekjaar dit
maal met een tekort moest sluiten. Tot een
van een drietal door spr. genoemde oorzaken
behoort zeker wel de vele ziektegevallen
tengevolge van de griep. Ook het genomen
besluit van onze doctoren, dat geen afgifte
meer toelaat van ziekenbriefjes, waardoor de
controle moeielijkcr werd voor de vereeni
ging kan zijn invloed hebben, terwijl mede
de verhooging der uitkeering tot f 10.
een bezwarende factor opleverde.
Toch behoeft er daarom nog geen bozorgd-
heid voor «Onderlinge Hulp» te bestaan,
integendeel, zegt spreker, wij meeneu met
tevredenheid en voldoening op de afgeloopen
werkzaamheden te mogen terugzien.
Bovendien beschikt de verectrgi. g nog
over een niet te versmaden reservetundsjo.
Hij herinnert er overigens aan, dat liet
bestaan van de vereeniging vandaag of
morgen vel eens overbodig zou kunnen
worden, in verband met de aanhangige ziekte
wet der Kegeering, waarbij ook rekening
zal gehouden worden met de nadeelige ge
volgen eener ziekte.
Na vervolge s op de dringende nood
zakelijkheid gewezen hebben, dal de leden
verplicht zijn bij ziekte onmiddellijk daarvan
kennis te geven aan den secretaris, teneinde
onaangename gevolgen in uitkeering te
voorkomen brengt bij een woord van dank
aan zijn medeleden van het bestuur voor
de activiteit bij het vervullen van hun taak
steeds aan den dag gelegd en het verheugt
spr., dat een secretaris als de hoer van
Acbterbergh.dieaanvankelijk voor zijn funciie
had bedankt op dit voornemen is willen
terugkomen.
Ook is spr. erkentelijk voor het werk van
de beide controleurs, de heeren v. Groenestein
en Vink, vooral eerstgenoemde die geheel be
langloos deze functie vervult, doch thans
gemeend heeft als zoodanig te moeten be
danken, een besluit, dat dient te worden
geëerbiedigd.
Daarna is het woord aan den penning
meester den heer Jhr. Reigersberg Versluijs
wiens rekening en verantwoording reeds
door de daarvoor aangewezen commissie
werd nagezien en accoord bevonden.
Saldo vorig boekjaar f 112.27 aan contri
butie-bijdragen en rente werd ontvangen
f 1838.95 -(-f58.54 rente borgtocht bode, totale
Ontvangsten derhalve f 2009 76
Uitgaven totaal f 1954.67
Blijft ~~f 55.09
Af rente en borgtocht
van den bode f 60.08 '/2
Nadeelig saldo f 4.99'/2
Een der aanwezigen wijet er op dat hem
tijdens zijn ziekte niet is uitgekeerd, zooals
de penningmeester mededeelt, een bedrag
van f30, doch slechts f27.—.
De voorzitter zegt, dat er vermoedelijk
een administratieve fout is geslopen tusschen
de bescheiden van den secretaris en die
van den penningmeester; het gesignaleerde
feit zal nader onderzocht worden.
Hierna wordt den penningmeester dankend
gedechargeerd.
Bij de Ran de orde zijnde verkiezing van
5 bestuursleden, worden de aftredende heeren
Jhr. Reigersberg Versluijs, Dr. B. J. van
Enst, H. van Surksum, B. van de Water
enJ.J. van Beek bij accalamatie herkozen.
Voor zoover aanwezig, laten de herkozenen
zich de benoeming welgevallen.
Voor het kiezen van 3 gecombinecrden
werden door het bestuur candidaat gesteld
de heeren H. Gerritsen. M. van Groenestein
en Anth. de Kruiff. Waar zich stemmen
uit de vergadering verheffen tegen een
benoeming van den heer Gerritsen, wordt
een stemming gehouden, waaruit blijkt dat
de heeren M. van Groenestein (36), A. de
de Kruiff (30) en G. J. F. Prins (21) de
volstrekte meerderheid hebben verkregen,
(er worden van de 45 aanwezigen 38 geldige
stemmen uitgebracht), zoodat in afwijking
van de voordracht de heer Prins in stede
van den heer Gerritsen gekozen werd.
De voorzitter deelt nog mede, dat in ver
band met den verhoogden levensstandaard
den bode, naast zijn loon, een toelage wordt
verstrekt van f50.— per jaar. Verder dat,
met het oog op werkstakingen en uitsluitin
gen, die thans aan de orde van den dag zijn,
voorloopig geen nieuwe leden worden aan
genomen. Zoodra de toestand zich maar
even wijzigen, zal van dit bestuursbesluit
worden teruggekomen.
Tevens blijft hot reserve-fonds voor de
oude leden bestemdingeval de vereeniging
eventueel zou moeten worden ontbonden,
worden de gelden van dat fonds onder de
leden der vereeniging verdeeld, mede tnet
oog daarop is het aannemen van nieuwe
leden niet te rechtvaardigen.
Bij de gehouden rondvraag wordt door
enkelen hiervan gebruik gemaakt en sluit
de voor/.itter met een woord van dank aan
'allen deze bijeenkomst, nadat de Secretaris
L. van Achterbergh met klem er op heeft
aangedrongen zich in geval van ziekte on
middellijk bij hem op to gaven, aangezien
hij te dien opzichte het anders zoo mild
toegepaste reglement, stipt zal handhaven,
Bij een eenige dagen te late opgave toch,
kan den juisten datum van ziek-worden niet
worden gecontroleerd.
Uitsluiting Meubelbedrijf.
Naar wij vernemen zijn tengevolge van
j de uitsluiting in bovenbedoeld vak. ook hier
enkele fabrieken in het meubelbedrijf be-
trokken.
Kamer van Koophandel,
j De Kamer van Koophandel an Fabrieken
te dezer stede doen aan belanghebbenden
bij den groei van den Handel van Neder-
j land en Xed.-Indië met de Vereenigde Staten
van Noord-Amerika mcdedeeling van een
eventueelc oprichting van de Nederlandsch-
Amerikaansche Kamer van Koophandel, op
Donderdag 16 April 1920 te Rotterdam.
Bijzonderheden en concept-atatuten ter
inzage bij den Secretaris, den heer H. P.
van Haselen, Muurhuizen 15.
