Donderdag 29
April 1920
No. 9326
70e Jaargang
"Electrische Meubelmakerij
Uitgave van de ltrukkerjj „DE AMER8F00RTSCHE COURANT" voorheen Firma A. H. van Cleefl.
Verschijnt DINSDAG-, DONDERDAG- en ZATERDAG. ABONNEMENT por 3 maanden 11. franco per post f t.13. Afzonderlijke nummers 3 cent.
ADVERTENTIËN 1—6 regels 95 cent; elke regel meer 15 cent. Bij regcl-abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale-, officieels- en
onteigeuings-advertentiön per regel 20 cent. RECLAMES t—5 regels fi.55; elke regel meer 30 cent. Incasseerkostcn worden In rekening gebracht.
Inzending van advertentiCn op den dag van verschijnen uiterlijk 10 uur, voor het Zaterdagnummer uiterlijk Vrijdagavond,
REDACTEUR: F. W.H. OUDENS, AMERSFOORT BUREAUX: KORTEGRACHT 18 EN VALKESTRAAT 19, TELEFOON 19
OVERZICHT.
Buitenland.
De actie der Fransche Spoorwegarbeiders De
1 Mei dag Een tlollandschc smokkelaar in Duitsch-
land veroordeeld.
Binnenland.
Staatsloterij Moeilijkheden aan de grenzen.
GEWISSELDE STUKKEN.
M IN AMEUBLEMENTEN EN M
KANTO0UMKUUK LKN M
Door B. W, werd het volgende stuk met den
Raad gewisseld.
Gaatarief,
Het tarief voor het gebruik van gas werd het laatst
geregeld bij uw besluit van 27 Januari jl.
Daarbij werd het tarief bepaald op 18,19 en 21 ct. per M*.
Deze vaststelling geschiedde in de verwachting, dat
daarmee bereikt zou worden, dat de fabriok althans
zonder verlies zou werken.
Ook bij de nog slechts korte ervaring, die is opgedaan,
is wel duidelijk gebleken, dat die verwachting niet zal
worden vervuld. Het verbruik neemt niet in de ge-
wenschte mate toe, terwijl de onkosten niet dalen.
Met de commissie van bijstand zijn wij van oordeel,
dat de bestaande toestand niet mag blijven bestendigd.
Zooals ook iu onze voordracht van 22 Januari jl, werd
gezegd »ook bij de bedrijven zal naar meer evenwicht
moeten worden gestreefd, en dit niet alleen ter wille
»van de bedrijven zelve, maar ook ter wille van den
>algemeenen finantieelen toestand der gemeente,»
De moeilijkheid is echter dezehoe, langs welken
weg wordt dat evenwicht verkregen. Verschillende
maatregelen zijn reeds toegepast, maar steeds met een
negatief resultaat. Het eenigste middel, dat nog over
blijft schijnt wel de toepassing van een uniform, niet
te hoog tarief, Zooals ook vroeger wel is medegedeeld,
naarmate de productie toeneemt, daalt de kostprijs.
Zou dus mei een uniformtarief kunnen worden
bereikt, dat, evenals voor do crisis, het gas wordt
beschouwd en dit is het ook inderdaad I als een In
verhouding tot andere brandstoffen, niet te duur maar
zeer gemakkelijk middel voor verlichtingen verwarming,
en het verbruik belangrijk toeneemt, dan was het doel
volkomen bereikt.
Met de commissie zijn wij van gevoelen, dat het
onder de gegeven omstandigheden gewaagd moet
worden het tarief te stellen op t8 cent per M3.
Wij zijn er ons zeer wel van bewust, dat ook mot
dit tarief de kans blijf bestaan het verlies van de gas
fabriek, dat reeds de f 300.000 ver te boven is, nog
zal kunnen toenemen, daarom zal ook aan dezen maat
regel het karakter van een proef moeten worden gegeven.
Mocht blijken, dat de afname niet toeneemt dan zal
het onvermijdelijk gevolg daarvan moeten zijn, dat
maatregelen worden getroffen die een dekking der
lasten positief tengevolge zullen hebben. Wel zal ook
voor 't vervolg nog elke nieuwe last,die op het bedrijf
komt te rusten, verhooging van het tarief tengevolge
moeten hebben, maar voor het oogeublik achten wij
een proef met een tarief van 18 cent gewettigd.
Wij hebben derhalve de eer u voor te stellen te
bepalen, dat met ingang van de meteropneming
over de maand Mei het tarief voor het gebruik van
gas zal zijn 18 cent per M3.
Bij Uw besluit van 27 Juni 1918, No. 366, werden
wij gemachtigd met de Drukkerij »De Amersfoortsche
Courant» v./h. A. H. van Cieeff een overeenkomst
aan te gaan voor het opmaken en uitgeven van een
Stenografisch Verslag van het verhandelde en ge
sprokene in de openbare raadsvergaderingen.
In dc overeenkomst was o.a. bepaald, dat de kosten
zouden zijn zeven gulden per pagina druks.
Met het oog op de sterke wisseling van prijzen van
grondstoffen en arbeidsloonen werden wij voorts ge
machtigd telken jare in de maand October den prijs
per pagina bovengenoemd te herzien.
Op grond van deze bepaling werd voor het jaar
1919 de prijs vastgesteld op negen gulden tien cent
per pagina druks.
Bij gehouden overleg in de maand October 1919
kon de lirma Van Cieeff voor het jaar 1920 geen
bepaalden prijs opgeven en vroeg uitstel tot Januari
1920, welk uitstel wij toestonden, daar wij overtuigd
waren dat in October de prijs niet kon worden op
gegeven.
Einde Januari 1920 deelde de firma Van Cieeff ons
mede, dat voor 1920 de prijs per pagina zou moeten
worden bepaald op zeventien gulden.
Inwilliging van het verzoek zou tengevolge hebben
dat de uitgifte pet jaar bij 300 pagina's druk opruim
f3000 zou komen.
f"vv'rirT"W"sr'srsrsr-,r'sr",r"V"Y"*
M A.H. v.NIEUWKKRK
L. Beekatr. l-I.Tel.317a, Amersfoort
Dit hooge bedrag deed ons de vraag
stellen of ons Stenografisch Verslag dit wel
waard ia, welke vraag wij ontkennend
meenen te moeten beantwoorden.
Alvorens U een voorstel te doen, stelden
wij een onderzoek in naar de kosten
van uitgifte van het Raadsverlag ln andere
gemeenten en bleek ons dat men ook
elders wegens de enorme koaten herziening
in de uitgifte overwoog of reeds had
ingevoerd.
Enkele gemeenten gingen over tot de
uitgifte van een z.g. analytisch verslag en
de gemeente Hilversum besloot op 2 dezer
de uitgifte van het Stenografisch Verslag
geheel na te laten en zich te bepalen tot
het doen makon van een zakelijk verslag
op de wijze als ln onze gemeente volgens
het reglement van orde nog steeds wordt
aangehouden.
Waar de uitgifte van een analytisch ver
slag wil het goed zijn ook nog
aanmerkelijke kosten met zich brengt, zijn
wij van oordcel dat, om een aanmcrkclijko
besparing te bereiken, het voorbeeld van
Hilversum dient te worden nagevolgd en
stellen wij U voor te besluiten:
ie. de uitgifte van bet Stenografisch
Verslag met ingang van 13 Mei 1920 te
beëindigen
2e. ons tc machtigen om met da firma
Van Cieeff een regeling te treffen inzake
de betaling van de over 1920 in verband
met dit contract gedane leveringen.
De Economische gevolgen
van de
drooglegging van ons land.
xni.
De hoeveelheden, welke voor andere
doeleinden gebruikt worden of werden, zijn
niet groot ln vergelijking tot het eigenlijke
doel onzer melasse. Volledigheidshalve ver
melden wij hier echter, dat molasse ook
wel wordt gebruikt voor veevoeder op
welke branche de bekende Amsterdamsche
suikerraffinaderij van de firma Spakler
Tetterode zich ln het bizondcr toelegt. De
opmerking van vakkundige zijde is echter
gemaakt, dat de zouten, welke in dit vco-
voeder voorkomen, sterk laxterend werker.,
terwijl ook de voedingswaarde van suiker
op ruime schaal voor ons vee, evanals voor
den mensch, als twijfelachtig moet worden
beschouwd.
Vervolgens wordt melasse ook gebruikt
in de siroop-industrie, bijvoorbeeld voor
koffie-stroop en voor de vervaardiging van
suiker-balletjes in onze machinale suiker-
bakkerijen. Do hiertoe bestemde partijen
zijn echter afkomstig van raffinaderijen en
van niet aangesloten suikerfabrieken.
In het tegenwoordige tijdperk onzer in
dustrie zijn de mcesto Nedorlandsche suiker
fabrieken, op slechts eukclc na, aangesloten
bij dc grootc onderneming te Bcrgen-op-
Zoom voor de lovoring van haar neven
product, de melasse. En deze Brabantsche
fabriek staat weer in verbinding met Delft.
Ala bizonderheld zij hier vermeld, dal de
rol der aandoclhoudera dezer coöporatlove
onderneming, waar men dc verschillende
fabrieksgeheimen streng handhuaft, zich be
perkt tot het leveren van do melasse en
het ontvangen van dc opbrengst hiervan
na den verkoop van den hieruit gestookton
spiritus.
Wij/.on wij daarenboven op het instituut
onzer Centrale Suiker-maatschappij, welke
tot sfrekking hoeft, naast do coöperatieve
sulkeifabrieken, waarvan er echter ook ver
scheidene aan de combinatie deelnemen,
een organisatie tot stand te brengen, welke
zich voornamelijk beweegt op het gebied
van don gezamenlijken bieten-aankoop.
Voorheen placht dit mot veel noodeloos
vervoer gepaard te gaan; doch door een
algemecno centrale regeling kon hier veel
ge-economlseord worden.
Alvorens van dit belangrijk onderwerp
af te «tappen, willen wij nog eono zakolijko
beschouwing leveren omtrent de verhou
dingen tusschen onze suikerfabrieken en de
■piritus-fabrlcken, en wel beschouwd vóór
en tijdens de crisis.
Oorspronkelijk was de sedert 1837 reeds
bestaande fabriek ts Zevenbergen do conlgo
afneomstcr in Nederland van melasse. Dit
product werd voor cigon risico gekocht en
tot spiritus verstookt. Doch in den loop dor
jaren wijzigde zich deze toestand. Kon
achttal spcculntievo suiker-fabrieken ging
er namelijk omstreeks 1900 too over, te
Bergen-op-Zoom te stichten de >Zuid-Nedcr-
landsche Molosso-aplrllus-fabriek», waarbij
toetraden de bestaande suikerfabrieken tc
Vierverlaten, Gorcum, Halfweg, Gelder-
rhalscn, Breda, Roozendaal, Saa-van-Gent
Mallctot. Zooals reods hierboven uiteen
gezet, valt deze onderneming to beschouwen
als een coöperatieve fabriek In don vorm
eencr nanmloozo vennootschap. De ge
noemde fabrieken vet bonden zich, haar me
lasse aan de coöperatieve fabriek to leveren,
terwijl dc geloverdo melasse naar verhou
ding tot dc daurult gestookte spiritus betaald
werd. Do roods genoemde Zevenborgzche
fabriek, moest nu, teneinde niet alle leve
ranciers van grondstoffen haar te zien ont
gaan, eveneens overgaan tot loonstokori.
Hier werd voortaan geregeld verwerkt do
melasse der eigen suikerfabriek cn voorts
vando suikerfabrieken der Gastclschu Beet
wortel Suikerfabriek, van St.-Antoine to
Ouden boscb, van dc Betuwsche Suiker
fabriek De Mark te Oudenbosch en van do
Coöp. te Dintcloord. Hiernaast trad de Ned.
Gist- en Spiritusfabriek te Delft, welke
echtsr sedert hare oprichting ln 1870 I11
hoofdzaak graan verstookte, ook op als
afnemer van losse partljon. In 1914 trad
de »Astra« In werking met ongeveer gelijke
capaciteit als Zevenbergen, namelijk con
hoeveelheid van 10 tot 12 milliocn kilo
mclussc jaarlijks.
In de daarop volgende crisis-periode deed
do graanschaarschtc onze Rcgcctlng be
sluiten tot hot sluiten van de branderijen to
Schiedam, waarbij echter de betrokkenen
schadeloos werden gesteld, hetgeen een
bedrag van ongevear f 100.000 per maand
bedroeg. Dit bedrag zou door de Regeerlng
in laatste consequentie slechts gevonden
kunnen worden door vaststelling van Re-
gcerlngsprijzon voor de drank consumptio.
Daar mee hier echtor niet aan wilde, voor
kwam men den •Rcgcc>ings-borreU en
aanvaardde de door den hcor Waller te
Delft aan dc hand gedane oplossing door
de vorschlllondo belanghebbenden onderling
een regeling to doon treffen.
Zoo ontstond dc stichting van hot Con-
traal Bureau voor den verkoop van Ge
distilleerd, dat aanvankelijk te Delft gesticht
werd (1917). Dit bursau omvatte alls fa-
briekan cn verder dc aanwczlgo voorraden
gedistilleerd. De raad- van-bchecr werd samen
gesteld uit do directies der fabrieken tc
Delft, Borgcn-op-Zoom on Zevenbergen, de
Astra eti Schied..mschc Branders-verucniging
en voorraadhouders.
Dp ucnlgu vrije grondstof voor het ge
distilleerd was nu (io melasse, welke gecon
centreerd werd in hot Contr. Me lasso-bureau,
waarbij alle suikerfabrieken zich aansloten.
Dit was een particuliere instelling, echter
rcssortccrend onder de Commissie van Toe
zicht op do Suiker-veresnlging.
In het Contr. Bureau v. h. Gedistilleerd
werd de gchcelo voorraad moutwijn en ga-
diatillecrd gebracht en In hoofdzaak vorkocht
aan distillateurs, terwijl een deel gereser
veerd werd voor technische doalelndon.
Het Centr. Melasse-bureau ontving al de
molasse van suikorfabrlokon en raffinaderijen,
terwijl de Regeering een dsel daarvan
opelschto voor andere dan splrltus-doolelndon.
als vecvoor, siroop-bereiding, enz.; doch
doze hoeveelheden werden niet geheel af
genomen.
In 1917/1918 was, ondanks de beperkte
bietenteelt, doch dank zij dou melasse-lnvoer
- want er werd steeds ruwe, dus met
melasse vermengde suiker ingevoerd be
schikbaar voor do gist- en spiritusfabrieken
30 milliocn kilo, terwijl voor de Rcgearlng
8 mllllosn gereserveerd bleef, nl. 5 nilllloon
voor veevoeder en 3 milliocn kilo voor
stroopfabricken.
Tot liquidatie van het Centr. Melasse-
bureau word inmiddels overgegaan. En wat
den verderen toestand in dazen tak van
nijverheid aangaat, brengen wij In herinne
ring, dat da Dalfischo fabriek du >Aatra<
contractueel stilligt. Zevenbergen beeft ge
kocht, teneindo do fabriek te sloopen, en
met Bcrgen-op-Zoom een bolangen-gomssti-
schap beeft aangegaan.
Tot zoover dozo uiteenzettingen over onze
zoo belangrijke mclosse-lndustrie. Kon en
ander moge voldoende zijn, om do over
tuiging te wekken, hoe een eventueel verbod
van spiritus atokon de melasse zoo goed
als gehoel waardeloos zou maken.
STADSNIEUWS.
KENNISGEVING.
Burgemeester en Wethouders van A
foort,
Gelet op art. 37 der Drankwet;
Brengen ter openbare konnis:
ie. dat bij hen is ingokomsn een verzoek
schrift van ANTO0N VAN BEEK, alhier
om verlof tot den verkoop van alcohol-
houdenden drank, nndoron dan sterken drank,
voor gebruik ter plaatse van verkoop In de
boneden voor-Iocalltcit van het porcecl
.Socstcrweg No. r81alhier;
20. dat binnen twee weken na deze be
kendmaking een leder tegen hot verleunen
van het verlof schriftelijke bezwaren bij hun
College kan inbrengen,
Burgemocster en Wethouders van Amers
foort,
brengen ter kennis,
dat bi] hen van Gedeputeerde Staten Is
ingekomen een verzoek van JAN WERNER
VAN DIJK, hótel-penslonhouder, wonende
alhier, om vergunning voor den verkoop
van sterken drank in het klein voor gebruik
ter plaatse van verkoop uitsluitend aan logeer
gasten, voor de onvorsatlczaal en eetzaal
van hot perceel Utrechtscheweg No. 127,
alhier.
Dat binnen twen weken 11a deze bekend
making een ieder schriftelijke bezwaren tegen
het verlacnen der vergunning kan inbrengen.
Amersfoort, 28 April 1920.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester,
v. RAXDW1JCK.
De Secretaris,
K. KAAN Jzn, (L B.)
BEKENDMAKING HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders van Amers
foort,
brengen ter oponbare kennis,
dat bij hun besluit van 27 April 192e,
aan R. II. van GRAFHORST en zijne
rechtverkrijgenden vergunning is verleend
tot het oprichten van oen slachterij (annex
rookerjj).
in het perceel alhier gelegen aan dan
Wocslljgerwug No. 28, kadastraal bekend
Gemeente Amersfoort, Sectio B No. 1646.
Amersfoort, 28 April 1920.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester,
v. RANDWIJCK.
De Secretaris,
K. KAAN Jzn.
Examen.
Bij het te Utrecht gehouden examen voor
de acte L. O. slaagden onze stadgenooten
de dantcs G. J. van Rijn en F. G. Schouten.