Zaterdag 26 Juni 1920 iiiwi «van Mvtsaa v« m miih ai RAPPORTEN PRIMA WIJNEN N. V.Centrale Crediet- en Landbouwbank safe deposit. |g?keuneke| No 9349 70e Jaargang Uitgave van de Drukkerij ,.DE AMERSFOORTSUHE COURANT" voorheen Firma A. H. van Cleeff. ADVFr' "T DONDERDAG- en ZATERDAG. ABONNEMENT per 3 maanden f 1.—, franco per post f 1.15. Afzonderlijke nummers 5 cent. RTENTltN 1 6 regels 95 cent; elke regel meer 15 cent. Bij regel-abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale-, officieele- en onteigenings-advertentiCn per regel 20 cent. RECLAMES 1—5 regels fi.55; elke regel meer 30 cent. Incasseerkosten worden In rekening gebracht. Inzending van advertentiön opr den dag van verschijnen uiterlijk 10 uur, voor het Zaterdagnummer uiterlijk Vrijdagavond. REDACTEUR: K. LUBERTI, AMERSFOORT BUREAUX: KORTEGRACHT 18 EN VALKESTRAAT 19, TELEFOON 19.^ Voor wat hoort wat Amersfoort, 24 Juni 1920. M. H. Bij dezen verzoek ik u beleefd mijn abonnement 011 uw Courant met 1 Julij in 1 trekken. WED. HOENDERDAAL. Achter de Heilige Geest, Amersfoort. (Zie bet raadsverslag in ons no. van Dinsdag 22 Juni, pag. 13e kolom, punt 24), Het opjagen der huren. B. en W. hebben den bewoners der »Ge- tneente-woningene het genoegen willen doen •oyale wijze bij te dragen aan de tekorten der Gemeentekas, door de huren dezer woningen te verhoogen met slechts ft.— tot f 2.per week. De directe aanleiding er toe heet te zijn, dat de exploitatie-kosten te boog zijn. Daar hei-je n't al, zouden Overeem ei Noordewier zeggen, waarom neem je de zaak ook niet in eigen beheer Inmiddels is het begrijpelijk, dat de be trokken bewoners zelf de zaak maar niet zonder protest zullen slikken. En ook voor de overige gemeentenareu schuilen hier addertjes in het gras. Aandachtige lezing van het hieronder volgend adres, door de bewoners der woningen aan de Huurcom- missie gericht, zal daaromtrent eenige in lichting kunnen verschaffen. Amersfoort, 25 Juni 1920. De ondergeteekenden, allen bewoners van de z.g. >Gemeeutewoningen(, ontvangen hebbende een verzoek van den directeur van het woningbedrijf te Amers foort in opdracht van Burgemeester en Wet houders gericht aan de Huurcommissie, tot verhooging van de huur der woningen met bedragen van éin tot twee gulden persoeek, wenscben bij dezen ernstig te protestseren tegen een dergelijken maatregel. Zij mcenen. dat de gevraagde verhooging niet voldoende gemotiveerd is met een ver rijzing naar de hoogc exploitatie kosten. De Gemeente heeft bouwplannen ter hand genomen: zijn er exploitatie-tekorten, dan belmoren die niet in de eerste plaats gedekt te worden door hen, die toevallig de be woners van die huizen zijn, maar door de gemeente. Een gemeente, een gemeenschap, moet tiaar hun meening niet. zooals een particu liere verhuurder, bij exploitatie-tekorten dadelijk denken aan huurvcrhooging. maar eerst andere maatregeleii overwegen, die in dergelijke gevallen van beteeken is kunnen zijn. Er zijn voorts nog vele argumenten aan te voeren die o.g. nopen tegen deze huur- verhoogingen te protesteeren, b.v. het feit, dat velen de woningen geenszins een zoo hooge huur waard achten, dat versche.deticn eigenlijk noodgedrongen deze woningen moesten betrekken, zoodat de gemeente eigenlijk gebruik (misbruik) maakt van den woningnood (evenals dc particuliere ver huurders) om zoodanige huurverhoogingen op te leggen, enz. Én ten slotte moeten ondergeteekenden nog wijzen op het belang van vrijwel alle huurders-ingezetenen van Amersfoort bij dezen maatregel, aangezien de particuliere verhuurders, thans, gebruik makend van de houding van het gemeente bestuur, eveneens zullen trachten tie huren met belangrijke bedragen te verhoogen. En heeft de Huurcommissie het ééns toegestaan dan kan zij het andere moeilijk weigeren. De ondergeteekenden verzoeken U dan ook dringend de voorgestelde huurver hogingen niet goed te keuren. Eveutueele correspondentie kan gericht worden aan eersten ondergeteekende, die tevens verzoekt mondeling te worden ge hoord. (get.) SCHMIDT, Commies ter Secretarie, Miereveldstraat 15. (get.) BRUIJEL. ie. Ambt Gem. Ontv., Miereveldstraat 10. (g.-t.) J. MUILWIJK. Kommies Rijksbel., Miereveldstraat 25. (Volgen dc verdere ouderteekeniugen). van de Commissie tot het instellen van een onderzoek naar de wijze, waarop de bevolking der gemeente Amersfoort van levensmiddelen wordt voorzien en welke verbeteringen daarin kunnen wordengebraeht Groenten- en Fruit voorziening. Nadat de Commissie een lijst had samen- gesteld van punten, welke bij de bestudeering van het vraagstuk der voorziening van de - Gemeente van groenten en fruit nader onder de oogen moesten worden gezien, is men 1 tot de volgende conclusies gekomen. SOORTEN VAN ARTIKELEN DIE HIER IN DE GEMEENTE WORDKN VERBRUIKT EN IN j WELKE KWALITEITEN. I. Evenals in elke Gemeente worden ook in Amersfoort eerste en mindere kwaliteiten groenten, vruchten en aardappelen verkocht. Wat de groenten betreft, komt het veel voor, dat hetgeen van elders wordt aan gevoerd van minder goede kwaliteit is. Zeer veel van deze groenten toch worden door l groothandelaars naar grossiers alhier gezon de-- om te worden ge eild, dit zijn dan nog al eens overgebleven groenten van de groote veilingen en wat daar overblijft is niet hot beste. De beste en goed houdbare soorten gaan uit den aard der zaak naar het buitenland omdat deze groenten het vervoer kunnen verdragen. Mindere kwaliteiten zouden be dorven aankomen of in zoodanigen staat, dal ze onverkoopbaar zouden zijn. In den meest uiigebreiden zin worden hier alle producten gebruikt, de voornaamste zijn spinazie, postelein, meiknollen, rhabarber, peulen, dorperwten, prinsessa-, sla en snij- boonen. andijvie, kropsla, bloemkool, roode-, savoye- en witte kool, tomaten, komkommers, meloenen, aarbeien, vroege aardappelen, alsook voor wintergebruik wortelen, uien, bieten, knolrapen en andere stapelgroenten. HERKOMST DER ARTIKELEN MET AAN DUIDING UIT WELKE PLAATSEN ZE IN HOOFDZAAK WORDEN AANGEVOERD. II. Een betrekkelijk nog gering gedeelte der groenten is afkomstig van de kweekers te Amersfoort en omgeving en wordt aan gevoerd ter fruit- en groenten veiling alhier (gemiddeld voor f 100.000.— per jaar). Da aanvoer ter markt is met uitzondering van alle soorten boonen gering. Ter markt alhier wordt door particulieren nog weinig gekocht, deze wijze van koopen is in ons land weinig in trek. Als uitzondering is mede te deelen dat in Den Bosch niet anders dan aan de markt gekocht wordt door particulieren, aldaar is eiken morgen groente markt, groenteventers zijn daar niet. Ook het niet bekend zijn met dc prijzen- houdt velen er van terug direct op de markt te koopan, hoewel zeker in veel gevallen daar voordeeliger zou kunnen worden ge kocht dan van groentenhandelaars. Te Amersfoort kan ook als reden gelden de al te benepen ruimte op de groentemarkt, waar het in het drukke seizoen een chaos is, niet goed door den markmeester kan worden ingedeeld en de groentenboeren zich niet aan hun plaats houden; men moet over groenten, zakken, honden en karren klim men om bij sommige verkoopers te komen. De tijdsomstandigheden blijken wel oorzaak te zijn dat meerderen op de markt koopen. Behalve uit de directe omgeving wordt ter markt ook aangevoerd uit Utrecht en uit Noord-Holland. Groenten uit de omgeving worden aan gevoerd door boeren die nog zeer weinig kweeken, de kweekers welke hun beroep vanaf f 1-35 per flesch J. VAN HAMKIISVELD JR. VRAAGT PRIJSCOURANT er van maken voeren bijna allen aan op de veiling. Wat geïmporteerd wordt van elders, b.v. vroege aardappelen en diverse koolsoorten, uien, bieten enz. enz. komt uit Noord-Holland (uit de Lar.gédijk en de Streek). Vroege groenten komen veelal uit 't Westland (Loosduinen, Poeldijk enz.) en ook van de groentenveiling te Utrecht. I In de crisisjaren werd ook getracht uit de Peel naar bier aan te voeren, doch deze 1 handel leverde geen gunstige resultaten op. i De wintyrproducten als aardappelen, knol- j rapen en wortelen zijn meestal van Friesche I afkomst. Opmerking verdient wel, dat de vroege aardappelen welke in deze onmiddellijke omgeving groeien, gewoonlijk een zeer slecht afzeigehied vinden j In den zomer van 1919 waren die aard appelen niet zelden onverkoopbaar, terwijl 1 toch het groote wagongebrek geregelden aanvoer van elders zeer bemoeilijkte en de grossiers moeite hadden een geregelden aanvoer te bewerken. Als oorzaak werd ons opgegeven, dat de consumenten nog veel in de meetiing ver- kesren, dat vroege aardappels van de zand gronden uit de omgeving minder van kwaliteit zijn, als die uit Noord-Holland. Die meening zou niet anders dan op een louter voor oordeel berusten, in Noi.rd-Holland toch worden ook alleen op de zandgronden vroege aardappelen gekweekt, alleen een fijn duin- aardappeltje zou rechtvaardigen de meenlng dat de aardappel uit Noord Holland beter is, doch dat soort wordt weinig verbouwd en hier niet aangevoerd. Het komt ons voor dat ds handelaar cr geen belang in ziet om de aardappel uit de omgeving er in ts brengen, zij zien daarin hun nadeel daar bij aankoop uit de om geving de groothandelaar (grossier) bijna altijd zal worden uil geschakeld en de tussehen - handelaar in veel gevallen, omdat de con sumenten direct van de verbouwers zullen gaan koopen. Dooreengenomen is de vroege aardappel in deze omgeving volgens het oordeel van een bevoegd deskundige evengoed als de van elders geïmporteerde. Het is te betreuren dat de vroege aard- appel uit de omgeving, die werkelijk zeer j goed is, niet meer wordt gevraagd, gevolg I daarvan toch is, dat de tuinb -uw in deze j streken niet wil vooruitgaan (verbouw van «aardappelen toch heeft veelal tengevolge, dat men zich op teelt van groenten gaat touleggen) Vooral de teelt van vroege aardappelen bevordert de groententeelt in hooge mate i omdat op den grond waar de vroege aard- appelen gegroeid zijn nog veel groente kan worden verbouwd als andijvie, boerenkool, koolrapen, veldsla e a en daardoor die groud meer rendeerend gemaakt. Blijft de toestand zooals ze thans is dan mag men niet verwachten dat de cultuur van vroege aardappelen in 1920 eenige reden van bestaan kan hebben, eenvoudig om deze reden dat de bouw niet loonend genoeg zal zijn. In 1919 werden de vroege aardappelen uit deze omgeving dan ook alle opgekocht en vervoerd naar het buitenland. Minstens een 25 a 30 tal wagons a 10.000 K. G. zijn van hier verzonden Schat men het verbruik per week in Amersfoort op 5 wagoos dan zou dus 5 a 6 weken de be volking van Amersfoort van die aardappelen hebben kunnen leven. Eerst is nog getracht de aardappelen to verkoopen voor binnenlandsch gebruik, doch geen enkel of een zeer laag bod volgde.- De alhier gekweekte groenten en fruit verdieuen gelukkig genade zoowel in 't oog van den kleinhandelaar als van den consument, het feit dat van elders aangevoerde groente Amersfoort, Seherpenzeel, Soest, Utrecht, 'IV1. iutere. 368. Tel. latere. 2. Tel. latere. 6. Tel. latere 460 Telegram-adres „CREDO". nimmer zoo frisch hier kan worden aan geboden zal zeker hiertoe wel veel bijdragen. WINSTPERCENTAGES DIE GEBRUIKELIJK EN TOELAATBAAR ZIJN BIJ DE GROSSIERS EN DE GROENTENHANDELAREN. III. Beantwoording van de bier gestelde vraag is uiterst moeilijk daar de prijzen steeds afbaukehik zijn van de soorten, kwaliteiten, al of niet onderhevig zijn aan bederf, grnoter of kleiner omzet in verband met voorraden, vrachtkosten bij aanvoer van elders, voorwaarden waaronder men heeft gekocht, verrekening van de emballage en dergelijke. Procentsge.vijze de winst op deze artikelen uit te drukken gaat niet altijd op omdat de prijzen te veel uitcenloopen. Op een goedkoop artikel drukken procents«ewijze de onkosten zwaarder en moet de bruto winst soms hoog zijn om een netto winst te maken. Een voornaam factor bij het beoordeelen van een toe te stane winst is ook het bederf en de achteruitgang in kwaliteit der te ver koopen artikelen. Als een fruithandelaar b.v, tomaten of meloenc 1 koopt mag men nog niet direct van woekerwinst spreken als hij ze met een hoog winstpercentage verkoopt, want een deel van die winst gaat soms weer weg aan hetgeen bederft en naar de mestvaalt gaat of 'tegen ver verminderden prijs moet worden verkocht, iets wat in goeile zaken voor de zaak zelf soms niet toelaatbaar is zoodat men het goed of moet wegwerpen üf in tweede hand laten verkoopen. De bezwaren van het bederf zijn giooten- deele te voorkomen, door a. geregelde aanvoer van de markten; b. oordeelkundige behandeling. Het bederf wordt ook veroorzaakt door het groote aantal kleine groentenhandelaars, die ieder op zich zelf en dan niet vaak ge noeg, voor hun zaak te groote voorraden inslaan, inplaats dat ze zich combineeren en dagelijks de door ben benoodigde aan be derf onderhevige groenten laten komen. Goede regeling zou hier aan koopers en verkoopers ten goede komen. Hoe verschillend percentages zijn, toe te staan als winst, leeren ons de maximum prijzen gedurende den crisistijd officieel vast gesteld en waarvan er hieronder enkele volgen. Grootb. Kleinh. Aardappelen12 pCt. 37 pCt. Fruit (gedroogd) 5 pCt. 17 pCt. Vat groenten05 pCt. Stapelgroenten 3b pCt. Het wil ons voorkomen dat een winstper centage van 37 pCt. voor aardappelen voor den kleinhandelaar zeer hoog te noemen is. Deze winstpercentages zijn toch zeker op goede gegevens vastgesteld al moet men er bij in het oog houden dat door geringen m Dangestraat 105 '4 3 AMERSFOORT S SPECIAAL ADRES IN B Lederwaren, Honden- artikelen en m Reisbenoodigdheden R| Beleefd aanbevelend. omzet of bezwarende distributiemaatregelen soms een hooger winstpercentage is toege staan als In gewone omstandigheden toe laatbaar is te achten. Van verschillende artikelen en hier is niet alle i tefdenken aan groenten, fruit en aardappelen waren j de percentages zoo, dat menig handelaar dien tijd nog wel zou terug wenscben. Al r kunnen wij ons bezwaarlijk begeven op het terrein om toelaatbare percentages aan te geven, mogen wij er ons niet van onthouden er op te wijzen dat een groot deel der groentenhandelaars alhier zoo goed ia ge- organiseerd, dat zij samen de prijzen vast- - stellen, waardoor dan de goede coucurrentie wordt uitgeschakeld. HET CREDIET GEVEN AAN KLEIN- te HANDELAREN DIE GEEN BEDRIJFSKAPITAAL BEZITTEN DOoR GROSSIERS EN DE >n GD VOLGEN DAARVAN er IV. Het is wel een feit, dat et meer malen voorkom dat door grossiers aan kleinhandelaren groenten zonder betaling voor verkoop den verstrekt en eerst later de afrekening plaats heeft. Hoewel het zeer veel moeilijkheden zal geven om dit doeltreffend tegen te gaan is het nemen van maatregelen daartegen wel wenschelijk. Het geven van crediet toch is oorzaak, dat de gemeente overstroomd wordt met zoogenaamde groentenhandelaren, die door hun geringen omzet per hoofd soms hooge prijzen moeten maken om uit te komen. Hoewel het ook meermalen voorkomt dat dit soort handelaren de prijzen drukken is het als stelsel niet wel te aanvaarden omdat het de ontwikkeling van een op goeden grondslag gebaseerden handel tegen houdt. Uit een hygiënisch oogpunt beschouwd is het drijven van handel door de bedoelde soort kooplieden af te keuren. Gevallen toch zijn bekend dat personen die zich vandaag onledig houden met het opkoopen van lorrsn en beenderen of oud ijzer, morgen met kool venten op dezelfde karren en die artikelen soms bewaren in hetzelfde pakhuis waar eerstgenoemde arti kelen worden bewaard of waren opgeslagen. Een nadeel van een groot aantal gelegen heids bandelaars is dat de geregelde voor ziening van groenten daardoor te wenscben overlaat, er ontstaat dan wel eens zoo'n overvloed dat een ieder met verlies moet verkoopen en al is dit nu oogenschijnlijk tot voordeel van de burgerij, men begrijpt dat een bandelaar dte er zijn vast bestaan I in heeft dit weer later moet inhalen om te kunnen blijven bestaan. AANTAL KLEINHANDELAREN IN DEZE I GEMEENTE IN VERHOUDING TOT ANDERE GEMEENTEN, WAARBIJ TEVENS ER OP DIENT TE WORDEN GELET OF DE INWONERS ZELF VEEL VER BOUWEN. V. Het aantal kleinhandelaren in deze gemeente is zeer groot, gedurende de distri butie waren aan het L. B. bekend 98 groentenhandelaren, op tooo inwoners der- halve 3.1. I In andere gemeenten zijn deze verhou dingen als volgt: 1 I Rotterdam per 1000 inwoners 2.1 1 Alkmaar 1.7 Arnhem 2.8 Den Helder 1.51 Utrecht 2.7 Behalve deze handelaren is er nog een groot aantal gelegenheidshandelareu waar-

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsche Courant | 1920 | | pagina 1