AMERSFOORTSGQE COUMT. Dinsdag 3 Augustus 1920 No. 9365 70e Jaargang Uitgave va» de Drukkerij „DE AMERSFOORTSCHE COURANT" voorbeen Firma A. H. van Cleeff. Verschijnt DINSDAG-, DONDERDAG- en ZATERDAG. ABONNEMENT per 3 maanden franco per post f1.15. Afzonderlijke nummers 5 cent. ADVERTENTIÊN 1—6 regels 95 cent; elke regel meer 15 cent. Bij regel-abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale-, officieele- en onteigenings-advertentiSn per regel zo cent. RECLAMES 15 regels f 1.55elke regel meer 30 cent. Incasseerkosten worden in rekening gebracht. Inzending van advertentiön op den dag van verschijnen uiterlijk 10 uur, voor het Zaterdagnummer uiterlijk Vrijdagavond. REDACTEUR: K. LUBERTI, AMERSFOORT BUREAUX: KORTEGRACHT 18 EN VALKESTRAAT 19. TELEFOON 19 RAADSVSESLafi Op Vrijdag 30 Juli vergaderde de Raad dezer gemeente, ter voortzetting van de zitting van Dinsdag. Voorzitter, de burgemeester. Afwezig de heeren Hardenbroek, Kroes, Nieuwendijk, Oosterveen en Stadig. Al onmiddellijk zitten wij midden in de Aan de orde is punt 33 der agenda 33. Voorstel van Burgemeester en Wethouders tot deelname ande oprich ting van oen Geutraio Ammoniakfabriek to Weusperkorspel. (Gedr. Verz.No. 42). De hoer Hofland spreekt over de arbeidsvoorwaarden aan de fabriek. Hij dient een amendement in, waarin aan B. en W. opdracht wordt gegeven op te komen voor de gelijkberechtiging van kapitaal en arbeid, zoodat de arbeidsvoorwaarden zullen worden vastgesteld in overleg met de hoofdbesturen der bcp-okken vakorganisaties. De heer Van Traa heeft in het debat van Dinsdag een platonische liefdesverkla ring genoemd, dc.ch spr. hoopt, dat B. en W. liet amendement niet als zoodanig zullen beschouwen en het, mocht het worden aan genomen, niet naast zich zullen neerleggen. Spr. begrijpt v. Traa's uitlating niet. Voor dan bedrijfsvrede, opdat het werk der fabriek niet zal worden onderbroken, is gelijkbe rechtiging noodig. Schat men dezen vrede hooger dan het stellen van de machtsvraag, en spr. hoopt dat B. er. W. dit doen, dan verwacht spr. ook van het college, dat het zal trachten op loyale wijze de bepalingen van het amendement, wordt het aangenomen, ook in de statuten opgenomen te krijgen. Er bestaat hier de mogelijkheid om in te voeren de economische democratie. Daarom stellen wij het ideëele van hot vraagstuk zoo hoog. omdat het maatschappelijk leven, terwille van den bedrijfsvrede, zich aldus moet ontwikkelen. Op andere wijze is die vrede niet te bereiken. De mentaliteit van de arbeiders gaat in deze richting, dat zij hun arbeid even hoog geschat willen zien als het kapitaal. Nu zijn het de gemeenten, die hier het kapitaal schaffen. Maar zij zijn het juist ook, die in de laatste jaren het georganiseerd overleg hebben ingevoerd. Zij moeten dit ook thans hoog houden. Spr. hoopt, dat men den moed en de overtuiging zal hebben oin deze gelijkberechtiging thans voor het eerst in de praktijk te brengen. De V oorzitter meent, dat de heer Hofland de bedoeling van den heer Van Traa verkeerd heeft begrepen. Het spreekt vauzelf, wordt het voorstel aangenomen, het college zal trachten zich van zijn opdracht te kwijten. De heer Van Traa beaamt den uitleg van den voorzitter. Hij blijft echter bij zijn meening, dat met het amendement niets zal worden bereikt. Wanneer een dergelijke zaak geregeld moet worden, moet dat ge daan worden door den Raad van Toezicht. Dit amendement is een platonische betuiging, waartegen spr. stemmen zal. De heer Noordman acht het amende ment overbodig. Hij is er zeker van dat de billijkheid zal worden betracht en zal daarom tegenstemmen. De heer Hofland vindt het vreemd, dat meneer Van Traa steunt op zijn ver trouwen in den Raad van Toezicht, die het wel goed zal doen. Daarmee toch houdt alle redeneering op. Maar het is niet een kwestie van vertrouwen, doch van overtuiging en mr. Van Traa heeft ons op die gronden niet bestreden. In werkelijkheid komt het hierop neer, dat hij de gelijkberechtiging van kapitaal en arbeid in het productie proces niet erkent. Wordt in de statuten vastgelegd, dat de arbeidsvoorwaarden zullen worden vastgesteld onder toezicht van^den Raad van Toezicht, dan geldt dit dus het orgaan van de aandeelhouders, van het doode kapitaal. Maar spr. vraagt hetzelfde recht voor de levende arbeidskracht. Hij Firma K. W. JAEGER AFLEVERING BINNEN 8 DAGEN W1NKLL: FA BUI EK LANÜESTR. 74 KAMPSTR. ÏHi-9(ir TELEFOON 198. geelt toe, dat het niet moet worden vast gesteld alleen door de arbeiders, maar met welken grond wil dc heer Van Traa aan die arbeiders hun recht onthouden Zult gij, aagt spr., nu na al deze jaren vechten door onze vakorganisaties nog altijd die rechten opcischen alleen voor het kapitaal? Wij konien daar tegen op. Geen vrede is mogelijk wanneer alleen de doode 'factor, het kapitaal, de rechten aan zich trekt. Ten slotte is ook het kapitaal geconserveerde arbeid. Spr. herhaalt, dat het geen zaak van ver trouwen is, doch van recht, en dat staat hooger. Waarom bovendien zooveel ver trouwen in een college dat wij absoluut niet kennen, waarvan wij niet weten, uit welke elementen het zal zijn samengesteld? Er zijn op het oogenblik nog menschcn, die terug willen naar den ouden toestaud, waarin de arbeider den kop buigt, maar wij doen het niet meer I Wij hebben geen enkele reden om vertrouwen uit te spreken in dien Raad van Toezicht. Het gaat er ook hier om, welk deel aan de arbeiders zal worden toegekend van de productie. In de oude liberale school was de arbeid koopwaar. Als dat zoo is, heeft de arbeider het recht den prijs voor die koopwaar zelf vast testellen.Spr. zoudezen kant hebben laten rusten, ware het niet uit gelokt. De ideëele en morecle kant staat voor spr. veel hooger. Zal dan nooit de arbeid als gelijkberechtigd worden erkend Socialisatie lacht ons toe, maar wij zullen alleen kunnen voorstemmen wanneer ons amendement wordt aangenomen. De heer Veis H e ij n wethouder van Bedrijven Het college verklaart zich niet tegen het amendement. De heer Jorissen, wethouder van Maatschappelijk werk, voelt niets tegen het amendement. Het spijt hem, dat zijn partij genoot Noordman heeft gezegd te zullen tegenstemmen. De héér Ruitenberg is voor het amendement, wijl het een ideüele zaak geldt hij zou echter het voorstel zonder het amendement niet hebben willen laten vallen. De heer Van Traa spijt het, dat B. en W. het amendement overnemen. Door al dan niet tegenstemmen wordt men nu be schouwd al of niet voorstander van gelijk berechtiging in de economische toestanden tc zijn. Spr. protesteert tegen de politieke kleur die daardoor hieraan gegeven is. Wethouder Veis H e y n zegt, dat B. en W. het amendement absoluut zakelijk hebben bekeken. De heer Van Traa houdt vol, dat er uitdrukkelijk is gezegd, dat het hier gaat om een principe. En over een principe wil hij hier niet stemmen. Het amendement wordt nu aangenomen met 12 tegen 2 stemmen. Tegen de heeren Van Traa en Noordman. Vervolgens wordt het voorstel van B. en W. artikelsgewijze en ten slotte in zijn ge heel aangenomen zonder discussie of h. st. Ook het concept-contract en de overige onderdeelen worden op gelijke wijze aan genomen. 36. Voorstel van Burgemeester en Wuthoudors inzake garantie van oen minimum afname por jaar voor muntgas, enz. (Gedr. Verz. No. 41.) De heer Hofland spreekt over het tweede gedeelte van artikel 4, luide de als volgt: >Elke verbruiker van muntgas moet als minimum-verbruik per jaar 350 M3 licht- en kookgas gezamenlijk verbrauden of in woningen met electrisch licht 200 M3 kookgas en betaalt voor elke M3, die hij onder dit minimum niet verbruikt 21/2 cent, welke van de waarborgsom kan worden ingehouden.» Spr, meent, dat voor het stellen der garantie geen maatschappelijke beweeg redenen aanwezig kunnen zijn. Wat beteekent het, voor niet gebruikte hoeveelheden een zeker bedrag te heffen? Dit gaat in tegen de bedoeling van de meeste huisvrouwen om met gas zoo zuinig mogelijk te zijn. Welk recht heeft de gas fabriek om 2'/2cent te vorderen voor icderen M3 die niet is gebruikt beneden de 350 M3? In de arbeidersbuurten, waar dc muntmeters zijn, worden dc ondergrondsche leidingen waarschijnlijk eerder rendabel dan daarbuiten, op den Berg, waar de villa's zooveel verder vau elkaar liggen en het kapitaal lat daar ligt zooveel grooter is. Daarin is dus geen rechtsgrond te vinden. Het gaat niet aan zich hier alleen op commercieel standpunt te plaatsenook het moreele moet betracht worden, dat het be drijf in de eerste plaats in de behoeften der gemeenschap moet voorzien, vooral ten op zichte van de lagere inkomens. Spr. zal daarom zijn stem niet geven aan het ge deelte van het voorstel betreffende de 2) ct. Wethouder Vels-Heyn is het met den opzet en de verklaring van het stuk, zooals die door den heer Hofland is gegeven, in het geheel niet eens. Het gaat niet over de leidingen. Dc garantie voor het gebruik vindt zijn oorzaak in de installatie, die de gemeente voor den muntgasverbruiker moet aanleggen. De kosten daarvan bedroegen voor den oorlog 50 gld. per stuk, thans f 150! Nu gaat het niet aan, dat van zoo'n installatie niet voldoende zou worden ge profiteerd. Waar nu het gestelde minimum niet hoog is, in 1919 was het gemid delde gebruik boven dc 400 M3. blijft spr. het voorstel aanbevelen. De heer Hofland zegt, dat hij hot ge- heele bedrijf op het oog heeft gehad, dus ook de muntmeters. Men stelt 350 M*. als minimum. Wie gebruikt dit nu niet? De vrouwen die het meest zuinig zijn. Die worden nu verplicht 24 ct, per M3. te be talen voor gas dat zij niet gebruikt hebben. Dat gebeurt om het bedrijf weer op zuiver commerciüelen grondslag te plaatsen. Daar tegen is spr. opgekomen. Een tijdlang is het bedrijf zoo bolland ld, als was de nood druft, de behoefte van de gemeenschap de hoofdzaak, nu wil men dat mooie principe weer prijsgeven. Verzuimd heeft de wethouder een staatje over te leggen, waaruit blijkt hoe groot dc opbrengst van deze »hefting« zal zijn. Als het bv. 100 gld. is, zon zeker de wet houder ook het mooie principe niet prijs willen geven. Is het echter meer, dan is er te meer reden om dit geld, waarop wij geen enkel recht hebben, niet te heffen. Wethouder Vels-Heyn is door den heer Holland niet overtuigd. Commerciöele beschouwing van het bedrijf is toch ook noodzakelijk. Spr. geeft de verzekering, dat het voorgestelde niet onbillijk is en dat in andere gemeenten de muntgasverbruiker vaak van 4 ct. tot 3 ct. meer moet betalen dan een andere verbruiker. Het voorstel wordt vervolgens ongewijzigd aangenomen, terwijl de s.-d. stemmen tegen de bewuste alinea. 37. Voorstel van Burgemeester en Wethouders om machtiging to verleenen tot hot aanstellen van werklieden boven don vastgostelden lcoftijd aan don rei nigingsdienst. Aangenomen. 38. Voorstel van Burgemeester en Wethouders tot regeling van do jaar wedde van den armverzorger. De bedoeling is den armverzorger te brengen in loongroep 2, f1150f1550, in gaande 1 Jan. 1919. Aangenomen. 39. Voorstel van Burgemeester en Wethouders tot vaste aanstelling van den Diroctourvan Onderwijs en tot regeling van diens jaarwedde. Loongroep 21a, f5050—f5650. Aangenomen. 40. Advies van Burgemeester en Wethouders op hot verzoek van do Wed. J. C. de Jager om dispensatie ten aanzien van do bepalingen voordrank- localiteiten. Het advies luidt gunstig. Aangenomen. 41. Voorstel van Burgemeester en Wethouders tot regeling van de opname en vorpleging van lijders aan besmet telijke ziekten in do daarvoor bestemde inrichting (Gedr. Verz. No. 40.) Aangenomen. 42. Voorstel van Burgemeester en Wethouders tot reorganisatie van den geneeskundigen dienst (Gedr. Verz. No. 39.) Dc heer Ruitenberg komt op tegen de bepaling in concept H, art. 3, waardoor de keuze van den chirurg onvrij wordt. Hij vreest, dat hierdoor de vrije artsenkeuze in bet nauw komt. Het gasthuis zorgt immers niet alleen voor de hulp, maar ook voorde specialisten. Spr. zou bijgevoegd wenschen, dat de regenten verplicht zijn het beginsel der vrije artsenkeuze te bandhaven. De heer Jorissen, wethouder: er is niet één ziekenhuis, waar men maar iederen chirurg zou toelaten. Zij hebben er alle één. Nergens is dit anders. De heer Ruitenberg acht hierdoor de juistheid van zijn opmerking bewezen. Uit het stuk van B. W. zelf blijkt reeds, dat er hier aangaande moeilijkheden zijn geweest. Spr. zal daarom tegen stemmen. De heer Hofland wil weten, hoe het honorecren van die chirurgen eigenlijk gaat. Wanneer zij voor iederen patiënt afzonderlijk worden betaald, waarin zit dan de mociijk- heid van vrije artsenkeuze? Gaat het per contract, dan voelt spr. de moeilijkheden. Wethouder jorissen: overal hebben de chirurgen vast salaris. Iédere verrichting afzonderlijk te honoreeren is voor een ziekenhuis absoluut onmogelijk. De heer Ruitenberg is niet bevredigd door den heer Jorissen. Hij meent, dat het toch te probceren zou zijn. Dan moet het contract maar nader worden onderzocht en de zaak thans worden aangehouden. De Voorzitter: de heer Jorissen heeft, afwezig zijnde, niet medegewerkt aan het voorstel. Indertijd hebben wij gezien, dat zonder contract de operaties veel duurder waren. Juist naar aanleiding van die moeilijk heden hebben wij ons licht opgestoken bij twee specialiteiten en die hebben gezegd, dat een contract verreweg het voordeeligste was. Toen was hier trouwens maar één chirurg. Dit laatste is nu anders en in zoo verre heeft de heer Ruitenberg gelijk, dat het principe van vrije artsenkeuze is prijs gegeven. De heer Hofland vraagt opnieuw, waarin dc moeilijkheden nu eigenlijk bestonden. De voorzitter herhaalt, dat deze zaten in de geldkwestie. Iedere operatie apart wordt veel duurder betaalt dan >per abonne- Wethouder Jorissende rekening was gestuurd volgens het tarief, dat door dc gemeente was aangenomen. De Voorzitter: Ten slotte is ook het ziekenhuis geheel vrij ctt behoeft niet alles te accepteeren. Artikel 3 wordt vervolgens aangenomen met 12 tegen 2 stemmen. Concept A wordt in zijn geheel aange nomen z. b. st. Concept B wordt aangenomen z. d. of h. st. Evenzoo concept C, D en E. Bij het laatste concept wil de heer Lelnweber, bij art. 7, de vaststelling van de verplich tingen van den schoolarts aan den Raad houden. De Burgemeester zet uiteen, dat het niet de bedoeling is van B. Sc W. om

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsche Courant | 1920 | | pagina 1