MEE5F00RTSCHE DOÏÏRAJT.
Zaterdag 7
Augustus 1920
No. 9367
70e Jaargang
HVL_ Vleeschhouwer
HOF 10 MEUBELEN HOF 10
N. V. Centrale Crediet en Landbouwbank
SAFE DEPOSIT.
PRIMA WIJNEN
G. KEUNEKE |i
Uitgavo van da Drukkerij „DE AMERSFOORTSCHE COURANT" voorheen Firma A. H. van Cloefl'.
Verschijnt DINSDAG-, DONDERDAG- en ZATERDAG. -:- ABONNEMENT per 3 maanden f 1. franco per post f1.15. Afzonderlijke nummers 5 cent.
ADVERTENTIËN 16 regels 95 cent; elke regel meer 15 cent. Bij regel-abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. I-egale-, officieele- en
ontelgenings-advertentiCn per regel 20 cent. -:- RECLAMES 15 regels f1.555 elke regel meer 30 cent. Incasscerkosten worden in rekening gebracht.
Inzending van advertentiün op den dag van verschijnen uiterlijk 10 uur, voor het Zaterdagnummer uiterlijk Vrijdagavond.
REDACTEUR: K. LUBERTI, AMERSFOORT
BUREAUX: KORTEGRACHT 18 EN VALKESTRAAT 19, TELEFOON 19
Monsterkamers Paponhofstode Ongeëvenaard groot0 keuze Billijke prijzen
Amersfoort, Schcrpenzeel, Soest, Utrecht,
Tel. interc. 363. Tel, luiere. 2. Tel. inlerc. 6. Tol. in tore 460
Telegram-adres „CREDO".
l)o bolsjcwiki.
Nu de voor Polen zoo ongunstig ver-
Ioopende oorlog de aandacht weer opnieuw
op het Oosten vestigt, er wel in het bizonder
op het overwinnende Rusland, dat langzaam
aan weer een factor van groote beteekenis
in de wereldpolitiek wordt, nn is het mis
schien van belang nog eens na te gaan wat
de bolsjewiki eigenlijk zijn en welke resul
taten zij hebben bereikt. Het is niet onze
bedoeling daarbij een persoonlijke kijk op
dit grooto en veelomvattende vraagstuk te
geven, maar om samen te vatten wat tot
heden in de litteratuur er over tot klaarheid is
gekomen en waardoor dus het standpunt
der Europeeschc mogendheden voor een
groot deel wordt bepaald.
Zonder eenlge poging te doen de geschie
denis der revolutie te vertellen, zullen wij
daarbij de historische ontwikkeling volgen.
De Russische revolutie begaf zich van den
beginne op een weg, dien niemand vermoed
had en die vol dreigende gevaren was.
Een politieke systeemverandering was
reeds einde 1916 voorbereid doordeoorlogs-
gezinde Ententepartij, die daarbij gesteund
werd door Engelsche invloeden. Engeland
toch hoopte op een vermeerdering der Rus
sische krachtsontwikkeling door democrati-
seering van het Tsaristisch regiem. Inder
daad zouden de Russ. officieren sympathiek
gestaan hebben tegenover een verandering
van Tsaar.
Maar de organisatie was niet sterk genoeg,
men liet zich de teugels uit de handen
nemen, en het afstand van den troon doen
door den Tsaar voerde tot een complete
revolutie, in het leger waarvan niet de of
ficier maar de gemeene soldaat de eerste cn
beslissende rol speelde.
Daar dit resultaat geheel onverwacht was,
waren echter ook de radicale elementen uit
het volk niet gereed dc macht aan zich te
trekken, ook al omdat vele politieke leiders
zich in het buitenland of in Siberië bevonden,
en er was ook geen corporatie van samen
zweerders tot handelen gereed, die vooruit
overwogen had wat er gebeuren moest en
die de mannetjes klaar had om alle gewich
tige plaatsen te bezetten, in het minst wel
een kandidaat voor den troon. Zoo ging
vanzelf en mechanisch de leiding over cp
een vrijwel gezagloozen Doema,en Rusland,
dat den eeneo dag nog autocratisch bestuurd
werd, zag den volgenden dag een regeering
aan zijn hoofd, die tot dan nauwelijks ge
legenheid had gehad haar bekwaamheid en
haar meening in een geheel theoretische
discussie te toonen.
Het was de bezittende burgerij, sterk
vermeerderd en bezield door de in Rusland
zoogenoemde «intelligente» middenstand, die
zonder strijd en zonder inspanning, tot zijn
eigen verbazing de handen aan het werk
geslagen had. Opdat dit bestuur cenige kans
zou krijgen, was het van groot belang de
ledige troon zoo spoedig mogelijk opnieuw
te bezetten, en was het ook van groot be
lang wie er op zou komen. Zoo enorm
was de zuiver suggestieve invloed van den
Tsaar op de massa, het leger en de boeren,
zoo absoluut onontbeerlijk was de Tsaristische
Idee en de theoretische autoriteit van den
Tsaar in de Russische staatsorganisatie, dat
men, door hem uit te schakelen, de geestelijke
en administratieve desorganisatie van het
heterogene Rijk noodwendig in de hand
werkte. Men kan een aanhauger zijn van
het Tsarisme of niet, maar men moet toch kun
nen begrijpen, dat in een rijkals het Russische,
waarin de geestelijke perspectief van het
geheele volk gedurende eeuwen was gericht
op den Tsaar, en waarin de geheele regeerings
machine op de meest brutale wijze was
gecentraliseerd volgens bet autocratisch
princiep, dat daar niet ongestraft kan worden
weggenomen de dragende pilaar van het I
psychologische en imperialistische systeem.
Dit werd dan ook heel goed ingezien door I
de liberale partij, de kadetten, met leiders
als Miljoekof en Rodzianko. Maar de delegatie, 1
bestaande uit generaal Roezski, Goelscbkof j
e.a. die dc abdicatie van den Tsaar in ont
vangst namen, cn wier opgave het was de
troonopvolging onmiddellijk te regelen, zij I
liet haar gewichtigsten plicht in den steek. I
Of het nu kwam door toewijding dan wel
door algcheele mangel aan politieke be- I
kwaamheid en inzicht, zeker is het, dat
Goetschkof den Tsaar toestond ook afstand
te doen van de troonopvolging, omdat deze,
zooals hij zcide, het niet over zijn hart kon
krijgen afstand te doen ten gunste van ziju
zoon. De kadetten trachtten de schade te
herstellen door zich tot grootvorst Michael
te wonden, maar deze sloeg het ver/ock af,
vermoedelijk omdat zijn eer- en familie-
gevoel hem verbood onrechtmatig in de
erfopvolging in te grijpen.
De dwaze situatie, weike thans ontstond,
wekte groote ontzetting oDder de leiders der
kadetten, die in heftige bewoordingen aan
Goetschkof zijn onbegrijpelijke lichtzinnig
heid verweten. Miljoekof nam zijn ontslag.
Maar ofschoon al deze mannen het gevaar
zagen cn dus zich hadden moeten beijveren
een Tsaar te vinden, goed of kwaad, hoog
of laag, maar in ieder geval oen Tsaar en
liefst nog den zelfden dag, een Tsaar in
wiens naam zij hadden kunnen regeeren cn
met wiens autoriteit zij hun handelingen
hadden kunnen dekken, zij deden niets
daarvan en bicven op echt Russische wijze
bij de pakken zitten. In plaats van te zoeken
hielden zij redevoeringen en lieteR inmiddels
toe dat het geschreeuw om een republiek
onder het volk steeds meer weerklank vond,
zij gaven aan de socialisten gelegenheid
zich te verzamelen. Ten slotte verzoenden
zij zich, namen de nedergelegde portcleuilles
weder op, en scheidden eerst, nadat zij
elkander van alles hadden voorgeslagen,
toen zij het er over eens geworden waren
niets te doen. Het was bij die gelegenheid,
dat het bolsjewisme zegevierde, het waren
deze mannen, die deu weg openden voor de
roodc revolutie en die de sociale dcstructie-
machinc in beweging zetten.
De oplossing, welke volgde, was fataal.
Geen macht op aarde kon haar verhinderd
hebben. De geheele weinig sterke bourgeois-
klasse kapituleerde voor de ten opzichte
van de ongehoord sterke boerenbevolking
ook al niet bizonder sterke sociaal-
revolutionaire partij der intelligente middel
klasse.
De bourgeoisie die onder het Tsarisme
geen mogelijkheid hadden gehad eeuig
polilick verantwoordelijkheidsgevoel te ont
wikkelen, en die bovendien al zeer corrupt
was, zij gaf zich in handen van Kerenski
den besten spreker der sociaal-revolutionairen,
en hoopte dat deze jonge afgod, aan wien
zijn hun geheele aanbidding gaven, de
atie meester blijven zou en dc Napoleon
van de revolutie zou worden. Daar het al
spoedig duidelijk werd, dat Kerenski
doodgewone studenten vereenigingenheld was
waar de ganzen naar pikten, cn dat hij als
dictator en generalissimus een gemakkelijk
offer werd voor alle de kinderziekten van
het despotisme, dat hij een ziek man was
en niet hceietnaal normaal, daarom liet de
bourgeoisie hem vallen, en met een mengsel
van Oostersche kalmte en Europeesche op
schudding ging de zaak verder haar gang.
Zwak als Kerenski was, poogde hij te elfder
ure op twee paarden te rijden, met het
resultaat dat hij van beide afviel.
Een nieuwe faze was daarmee ingeluid.
MoskouBerlijn.
Dczor dagen was het zes jaar geleden,
dat do wereldoorlog begon. Op 1 Augustus
kwam Duitschland's oorlogverklaring aan
Rusland, op 3 Augustus die aan Frankrijk
en op den ^en de beslissing van Engeland.
En juist in deze dagen, waarin wij weer do
uren herinneren, waarin het scherm van het
grootste treurspel werd opgerold, staat Europa
opnieuw tegenover geweldige gebeurtenissen.
Niemand kan zeggen waarheen zij zullen
voeren, want niemand weet, wat de kleine
man in Moskou, die de situatie beheerscht,
eigenlijk wil. Wil hij opnieuw, gelijk in
Brest-1, .itovsk, een «pauze om in te over
denken*, of wil hij zijn slag slaan om to,
een hersteld Groot-Rusland te komen, o
wel meent hij, dat het nu de tijd is om de
stormklokken van de wereldrevolutie in be
weging te zetten
Wij hebben altijd skeplisch gestaan tegen
over hen, die gelooven in een vrede tusschen
Leuin eti Europa. En wij begrijpen niet,
hoe men überhaupt een ander standpunt
kan innemen, wanneer men zich de moeite
getroost heeft te luisteren naar het Onop
houdelijke en onverzoeiilijke krijgsgeschreeuw
uit Moskou. Voorloopig ziet men absoluut
niets van russischc-n vredeswil. De Engelsche
nota's hebben alin bet minst geen uitwerking,
eu de oorlog in Polen gaat ongestoord voort,
welk land wel niet geheel zal worden ver
nietigd, waarschijnlijk, maar dat zal worden
gemoderniseerd naar Sovjet model. Het is
het «bolwerk* tusschen Rusland en Duitsch-
land, dat wordt stukgeslagen, hel is tie door
de vredesconferentie geschapen barrière tegen
de bolsjewiki die op haar einde loopt.
vanaf f 1.35 per tlcsch
J. VAN HAÏiKttSVËLD JR.
VRAAGT PRIJSCOURANT
uiteen, dat het vanzelf sprak, wanneer de
bolsjcwiki dc vrije verbinding met dc zee*
in hun politiek opnamen want geen enkele
Russische regeering kan op den duur ge-
loegen er mee nemen afgesloten te blijven
-an zijn zeeën, Hoetzsch liet toen volgen
•het oude vraagstuk omtrent dc Dardanellen
:n het Oosten is niet opgelost door dc be
sluiten van San Remo, en wij Duitschcrs
wachten, tot eindelijk de druk van de
mtinentaal-euro/eeschc interessen Duitsch-
land,Rusland en Turkije tol eenheid brengt*.
In zijn rede in het Lagerhuis van 21 Juli
wees Lloyd George ernstig op het gevaar,
dal Duilschland cn Rusland elkander nu
zouden vinden om revanche te nemen. Er
is iets in deze gedachte, al moge zij dan
nog zoo fantastisch lijken. Wij zouden kunnen
wijzen op Ludendorff, tlie dc idee in een
brief aan generaal Hoffman rondweg aan
beval, al moet direct erkend worden dat dc
man als politieker altijd een snuggere en
een foutcnniaker was.
Aan den anderen kant beeft Churchllla
invitatie maar heel weinig kans op gevolg.
Er zijn niet veel Dultschers, die niet met
vreugdevolle verwachting naar Polens neder
laag hebben gezien. E11 mochten de bolsje
wiki zich op Groot-Russische politiek gaan
toeleggen, dan kan daarin voor Duilschland
niets afschrikkends liggen, integendeel.
Intusschen houdt de man in Moskou zich
•lil. Nauwelijks zooveel kan gezegd worden,
dat hij geen rekening houdt met de dwang
middelen der Entente. Up 11 Juli kreeg hij
Engelands ultimatum, dat met oorlog dreigde
wanneer hij den Poolschcn oorlog niet
eindigde. Doch in de daarop volgende weken
is zijn roodc leger maar steeds vooruit ge
trokken cn heeft geen Entente-troepen
ontmoet. I.enin is meester van de situatie,
eu Europa staat evenals zes jaar geleden
voor gebeurtenissen, die zich tot eon cata
strophe kunnen ontwikkelen.
In een Londensch blad heeft de miuiste:
vau oorlog Winston Churchill een artikel
geschreven, waarin hij Duitschland een heele-
boel lekkers toezegt o.a. opname in den
«Raad der Christelijke mogendheden*
indien het Europa wil beschutten tegen den
rooden stormloop. Het artikel blijkt
weinig geëxalteerd maar is niettemin de
uitdrukking vaneen gedachte die niet onaan-
neemlijk is. Het is de oude vrecg voor eet:
Duiisch-Russische combinatie, die hier weer
springlevend blijkt. En wie durft oiilkcm
dat de realiteit er inderdaad achter zit i
Men mag gerust gelooven in on arbeiden
voor het duizendjarige rijk, maar intusschen
wordt voorloopig de Europeesche politiek
bepaald door het alliantie-systeem. Er is een
Fransch-Engelsch en een Fransch-Belgisch
verbond, er is een Fransch-Engelsch-Ita-
liaansch Middellandschezee-verbond enz. Een
Duitsch-Russisch verbond is dan ook in het
geheel geen onnatuurlijke consequentie.
Eenige maanden geleden was het een
Duitsch politicus en professor het was er
een met een zeer gezienen naam, nl. Dr. Otto
Hoetzsch die in een artikel zeidt, wat
de meest levende gedachte is van vele, zeer
vele zijuer landgenooten. In de Neue Freie
Prcsse van 20 Mei zette Prof. Hoetzsch
Langestraat 105 n
AMERSFOORT
SPECIAAL ADRES IN g
N Lederwaren, Honden-
artikelen en
Reisbenoodigdheden
Beleefd aanbevelend. S
Wat wil Renin eigenlijk.'
Toen George I.ansbury, redacteur van het
Engelsche arbeidersdagblad Daily Herald
den eersten keer Lenin zag en hem in de
oogen keek, toen kreeg hij een sterken
indruk van 's mans goedheid. I Vat moet htj
veel van kinderen houden! telegrafeerde
Lansbury bewogen naar Engeland.
I.ansbury is niet dc eenlge naïeve Engelsch-
man, die in Rusland is geweest. Er zijn er
heel wat, en zij hebben vlijtig boeken en
dagbladartikelen geschreven, die heel wat
menschen te pakken genomen hebben
1 namelijk onder hen, die altijd bang zijn niet