MEE5F00RTSCHE DOÏÏRAJT. Zaterdag 7 Augustus 1920 No. 9367 70e Jaargang HVL_ Vleeschhouwer HOF 10 MEUBELEN HOF 10 N. V. Centrale Crediet en Landbouwbank SAFE DEPOSIT. PRIMA WIJNEN G. KEUNEKE |i Uitgavo van da Drukkerij „DE AMERSFOORTSCHE COURANT" voorheen Firma A. H. van Cloefl'. Verschijnt DINSDAG-, DONDERDAG- en ZATERDAG. -:- ABONNEMENT per 3 maanden f 1. franco per post f1.15. Afzonderlijke nummers 5 cent. ADVERTENTIËN 16 regels 95 cent; elke regel meer 15 cent. Bij regel-abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. I-egale-, officieele- en ontelgenings-advertentiCn per regel 20 cent. -:- RECLAMES 15 regels f1.555 elke regel meer 30 cent. Incasscerkosten worden in rekening gebracht. Inzending van advertentiün op den dag van verschijnen uiterlijk 10 uur, voor het Zaterdagnummer uiterlijk Vrijdagavond. REDACTEUR: K. LUBERTI, AMERSFOORT BUREAUX: KORTEGRACHT 18 EN VALKESTRAAT 19, TELEFOON 19 Monsterkamers Paponhofstode Ongeëvenaard groot0 keuze Billijke prijzen Amersfoort, Schcrpenzeel, Soest, Utrecht, Tel. interc. 363. Tel, luiere. 2. Tel. inlerc. 6. Tol. in tore 460 Telegram-adres „CREDO". l)o bolsjcwiki. Nu de voor Polen zoo ongunstig ver- Ioopende oorlog de aandacht weer opnieuw op het Oosten vestigt, er wel in het bizonder op het overwinnende Rusland, dat langzaam aan weer een factor van groote beteekenis in de wereldpolitiek wordt, nn is het mis schien van belang nog eens na te gaan wat de bolsjewiki eigenlijk zijn en welke resul taten zij hebben bereikt. Het is niet onze bedoeling daarbij een persoonlijke kijk op dit grooto en veelomvattende vraagstuk te geven, maar om samen te vatten wat tot heden in de litteratuur er over tot klaarheid is gekomen en waardoor dus het standpunt der Europeeschc mogendheden voor een groot deel wordt bepaald. Zonder eenlge poging te doen de geschie denis der revolutie te vertellen, zullen wij daarbij de historische ontwikkeling volgen. De Russische revolutie begaf zich van den beginne op een weg, dien niemand vermoed had en die vol dreigende gevaren was. Een politieke systeemverandering was reeds einde 1916 voorbereid doordeoorlogs- gezinde Ententepartij, die daarbij gesteund werd door Engelsche invloeden. Engeland toch hoopte op een vermeerdering der Rus sische krachtsontwikkeling door democrati- seering van het Tsaristisch regiem. Inder daad zouden de Russ. officieren sympathiek gestaan hebben tegenover een verandering van Tsaar. Maar de organisatie was niet sterk genoeg, men liet zich de teugels uit de handen nemen, en het afstand van den troon doen door den Tsaar voerde tot een complete revolutie, in het leger waarvan niet de of ficier maar de gemeene soldaat de eerste cn beslissende rol speelde. Daar dit resultaat geheel onverwacht was, waren echter ook de radicale elementen uit het volk niet gereed dc macht aan zich te trekken, ook al omdat vele politieke leiders zich in het buitenland of in Siberië bevonden, en er was ook geen corporatie van samen zweerders tot handelen gereed, die vooruit overwogen had wat er gebeuren moest en die de mannetjes klaar had om alle gewich tige plaatsen te bezetten, in het minst wel een kandidaat voor den troon. Zoo ging vanzelf en mechanisch de leiding over cp een vrijwel gezagloozen Doema,en Rusland, dat den eeneo dag nog autocratisch bestuurd werd, zag den volgenden dag een regeering aan zijn hoofd, die tot dan nauwelijks ge legenheid had gehad haar bekwaamheid en haar meening in een geheel theoretische discussie te toonen. Het was de bezittende burgerij, sterk vermeerderd en bezield door de in Rusland zoogenoemde «intelligente» middenstand, die zonder strijd en zonder inspanning, tot zijn eigen verbazing de handen aan het werk geslagen had. Opdat dit bestuur cenige kans zou krijgen, was het van groot belang de ledige troon zoo spoedig mogelijk opnieuw te bezetten, en was het ook van groot be lang wie er op zou komen. Zoo enorm was de zuiver suggestieve invloed van den Tsaar op de massa, het leger en de boeren, zoo absoluut onontbeerlijk was de Tsaristische Idee en de theoretische autoriteit van den Tsaar in de Russische staatsorganisatie, dat men, door hem uit te schakelen, de geestelijke en administratieve desorganisatie van het heterogene Rijk noodwendig in de hand werkte. Men kan een aanhauger zijn van het Tsarisme of niet, maar men moet toch kun nen begrijpen, dat in een rijkals het Russische, waarin de geestelijke perspectief van het geheele volk gedurende eeuwen was gericht op den Tsaar, en waarin de geheele regeerings machine op de meest brutale wijze was gecentraliseerd volgens bet autocratisch princiep, dat daar niet ongestraft kan worden weggenomen de dragende pilaar van het I psychologische en imperialistische systeem. Dit werd dan ook heel goed ingezien door I de liberale partij, de kadetten, met leiders als Miljoekof en Rodzianko. Maar de delegatie, 1 bestaande uit generaal Roezski, Goelscbkof j e.a. die dc abdicatie van den Tsaar in ont vangst namen, cn wier opgave het was de troonopvolging onmiddellijk te regelen, zij I liet haar gewichtigsten plicht in den steek. I Of het nu kwam door toewijding dan wel door algcheele mangel aan politieke be- I kwaamheid en inzicht, zeker is het, dat Goetschkof den Tsaar toestond ook afstand te doen van de troonopvolging, omdat deze, zooals hij zcide, het niet over zijn hart kon krijgen afstand te doen ten gunste van ziju zoon. De kadetten trachtten de schade te herstellen door zich tot grootvorst Michael te wonden, maar deze sloeg het ver/ock af, vermoedelijk omdat zijn eer- en familie- gevoel hem verbood onrechtmatig in de erfopvolging in te grijpen. De dwaze situatie, weike thans ontstond, wekte groote ontzetting oDder de leiders der kadetten, die in heftige bewoordingen aan Goetschkof zijn onbegrijpelijke lichtzinnig heid verweten. Miljoekof nam zijn ontslag. Maar ofschoon al deze mannen het gevaar zagen cn dus zich hadden moeten beijveren een Tsaar te vinden, goed of kwaad, hoog of laag, maar in ieder geval oen Tsaar en liefst nog den zelfden dag, een Tsaar in wiens naam zij hadden kunnen regeeren cn met wiens autoriteit zij hun handelingen hadden kunnen dekken, zij deden niets daarvan en bicven op echt Russische wijze bij de pakken zitten. In plaats van te zoeken hielden zij redevoeringen en lieteR inmiddels toe dat het geschreeuw om een republiek onder het volk steeds meer weerklank vond, zij gaven aan de socialisten gelegenheid zich te verzamelen. Ten slotte verzoenden zij zich, namen de nedergelegde portcleuilles weder op, en scheidden eerst, nadat zij elkander van alles hadden voorgeslagen, toen zij het er over eens geworden waren niets te doen. Het was bij die gelegenheid, dat het bolsjewisme zegevierde, het waren deze mannen, die deu weg openden voor de roodc revolutie en die de sociale dcstructie- machinc in beweging zetten. De oplossing, welke volgde, was fataal. Geen macht op aarde kon haar verhinderd hebben. De geheele weinig sterke bourgeois- klasse kapituleerde voor de ten opzichte van de ongehoord sterke boerenbevolking ook al niet bizonder sterke sociaal- revolutionaire partij der intelligente middel klasse. De bourgeoisie die onder het Tsarisme geen mogelijkheid hadden gehad eeuig polilick verantwoordelijkheidsgevoel te ont wikkelen, en die bovendien al zeer corrupt was, zij gaf zich in handen van Kerenski den besten spreker der sociaal-revolutionairen, en hoopte dat deze jonge afgod, aan wien zijn hun geheele aanbidding gaven, de atie meester blijven zou en dc Napoleon van de revolutie zou worden. Daar het al spoedig duidelijk werd, dat Kerenski doodgewone studenten vereenigingenheld was waar de ganzen naar pikten, cn dat hij als dictator en generalissimus een gemakkelijk offer werd voor alle de kinderziekten van het despotisme, dat hij een ziek man was en niet hceietnaal normaal, daarom liet de bourgeoisie hem vallen, en met een mengsel van Oostersche kalmte en Europeesche op schudding ging de zaak verder haar gang. Zwak als Kerenski was, poogde hij te elfder ure op twee paarden te rijden, met het resultaat dat hij van beide afviel. Een nieuwe faze was daarmee ingeluid. MoskouBerlijn. Dczor dagen was het zes jaar geleden, dat do wereldoorlog begon. Op 1 Augustus kwam Duitschland's oorlogverklaring aan Rusland, op 3 Augustus die aan Frankrijk en op den ^en de beslissing van Engeland. En juist in deze dagen, waarin wij weer do uren herinneren, waarin het scherm van het grootste treurspel werd opgerold, staat Europa opnieuw tegenover geweldige gebeurtenissen. Niemand kan zeggen waarheen zij zullen voeren, want niemand weet, wat de kleine man in Moskou, die de situatie beheerscht, eigenlijk wil. Wil hij opnieuw, gelijk in Brest-1, .itovsk, een «pauze om in te over denken*, of wil hij zijn slag slaan om to, een hersteld Groot-Rusland te komen, o wel meent hij, dat het nu de tijd is om de stormklokken van de wereldrevolutie in be weging te zetten Wij hebben altijd skeplisch gestaan tegen over hen, die gelooven in een vrede tusschen Leuin eti Europa. En wij begrijpen niet, hoe men überhaupt een ander standpunt kan innemen, wanneer men zich de moeite getroost heeft te luisteren naar het Onop houdelijke en onverzoeiilijke krijgsgeschreeuw uit Moskou. Voorloopig ziet men absoluut niets van russischc-n vredeswil. De Engelsche nota's hebben alin bet minst geen uitwerking, eu de oorlog in Polen gaat ongestoord voort, welk land wel niet geheel zal worden ver nietigd, waarschijnlijk, maar dat zal worden gemoderniseerd naar Sovjet model. Het is het «bolwerk* tusschen Rusland en Duitsch- land, dat wordt stukgeslagen, hel is tie door de vredesconferentie geschapen barrière tegen de bolsjewiki die op haar einde loopt. vanaf f 1.35 per tlcsch J. VAN HAÏiKttSVËLD JR. VRAAGT PRIJSCOURANT uiteen, dat het vanzelf sprak, wanneer de bolsjcwiki dc vrije verbinding met dc zee* in hun politiek opnamen want geen enkele Russische regeering kan op den duur ge- loegen er mee nemen afgesloten te blijven -an zijn zeeën, Hoetzsch liet toen volgen •het oude vraagstuk omtrent dc Dardanellen :n het Oosten is niet opgelost door dc be sluiten van San Remo, en wij Duitschcrs wachten, tot eindelijk de druk van de mtinentaal-euro/eeschc interessen Duitsch- land,Rusland en Turkije tol eenheid brengt*. In zijn rede in het Lagerhuis van 21 Juli wees Lloyd George ernstig op het gevaar, dal Duilschland cn Rusland elkander nu zouden vinden om revanche te nemen. Er is iets in deze gedachte, al moge zij dan nog zoo fantastisch lijken. Wij zouden kunnen wijzen op Ludendorff, tlie dc idee in een brief aan generaal Hoffman rondweg aan beval, al moet direct erkend worden dat dc man als politieker altijd een snuggere en een foutcnniaker was. Aan den anderen kant beeft Churchllla invitatie maar heel weinig kans op gevolg. Er zijn niet veel Dultschers, die niet met vreugdevolle verwachting naar Polens neder laag hebben gezien. E11 mochten de bolsje wiki zich op Groot-Russische politiek gaan toeleggen, dan kan daarin voor Duilschland niets afschrikkends liggen, integendeel. Intusschen houdt de man in Moskou zich •lil. Nauwelijks zooveel kan gezegd worden, dat hij geen rekening houdt met de dwang middelen der Entente. Up 11 Juli kreeg hij Engelands ultimatum, dat met oorlog dreigde wanneer hij den Poolschcn oorlog niet eindigde. Doch in de daarop volgende weken is zijn roodc leger maar steeds vooruit ge trokken cn heeft geen Entente-troepen ontmoet. I.enin is meester van de situatie, eu Europa staat evenals zes jaar geleden voor gebeurtenissen, die zich tot eon cata strophe kunnen ontwikkelen. In een Londensch blad heeft de miuiste: vau oorlog Winston Churchill een artikel geschreven, waarin hij Duitschland een heele- boel lekkers toezegt o.a. opname in den «Raad der Christelijke mogendheden* indien het Europa wil beschutten tegen den rooden stormloop. Het artikel blijkt weinig geëxalteerd maar is niettemin de uitdrukking vaneen gedachte die niet onaan- neemlijk is. Het is de oude vrecg voor eet: Duiisch-Russische combinatie, die hier weer springlevend blijkt. En wie durft oiilkcm dat de realiteit er inderdaad achter zit i Men mag gerust gelooven in on arbeiden voor het duizendjarige rijk, maar intusschen wordt voorloopig de Europeesche politiek bepaald door het alliantie-systeem. Er is een Fransch-Engelsch en een Fransch-Belgisch verbond, er is een Fransch-Engelsch-Ita- liaansch Middellandschezee-verbond enz. Een Duitsch-Russisch verbond is dan ook in het geheel geen onnatuurlijke consequentie. Eenige maanden geleden was het een Duitsch politicus en professor het was er een met een zeer gezienen naam, nl. Dr. Otto Hoetzsch die in een artikel zeidt, wat de meest levende gedachte is van vele, zeer vele zijuer landgenooten. In de Neue Freie Prcsse van 20 Mei zette Prof. Hoetzsch Langestraat 105 n AMERSFOORT SPECIAAL ADRES IN g N Lederwaren, Honden- artikelen en Reisbenoodigdheden Beleefd aanbevelend. S Wat wil Renin eigenlijk.' Toen George I.ansbury, redacteur van het Engelsche arbeidersdagblad Daily Herald den eersten keer Lenin zag en hem in de oogen keek, toen kreeg hij een sterken indruk van 's mans goedheid. I Vat moet htj veel van kinderen houden! telegrafeerde Lansbury bewogen naar Engeland. I.ansbury is niet dc eenlge naïeve Engelsch- man, die in Rusland is geweest. Er zijn er heel wat, en zij hebben vlijtig boeken en dagbladartikelen geschreven, die heel wat menschen te pakken genomen hebben 1 namelijk onder hen, die altijd bang zijn niet

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsche Courant | 1920 | | pagina 1