Bel dan op No. 42.
kolenproductle aanhoudend verminderd Is
en nog vermindert. In een interview van
onlangs iu de Sunday Herald zelde Sir
Robert Home, die namens de regeering
met de mijnwerkers onderhandelt, dat het
een feit was, >dat iedere loonsverhooging
in de laatste jaren gevolgd werd door een
vermindering van de productie». Een paar
getallen kunnen dit toelichten. Sedert 1913
is het aantal arbeiders in de mijnen ver
meerderd met 106.000 man, doch tegelijk
is de productie verminderd met 47 miljoen
ton, wat natuurlijk alleen hieruit kan ver
klaard worden, dat er thans een 7-urige
arbeidsdag is inplaats van de 8-urige. In
verband hiermede kan worden opgemerkt,
dal het jaarlijksch inkomen der mijnwerkers
in doorsnee 220 pond sterling bedraagt
tegen 82 in 1914. Hierbij komt nog, dat
de arbeiders gratis of goedkoop kolen
kunnen krijgen tot een bedrag van acht
miljoen pond sterling per jaar.
Snowden meent, dat het vraagstuk om
trent de aanwending van het export-over
schot zuiver academisch is. Heelemaal gaat
dat niet op. Wanneer de prijs van de huis
brandkool verminderd wordt, gelijk de
mijnarbeiders dat verlangen, dan zullen
meerdere mijnen zich niet langer kunnen
bedruipen. Men zal ze dus tnoeten stop
zetten of wel het verlies goedmaken uit
het overschot der mijnen die voordeeliger
exploitatie hebben. Doch dit kan slechts
geschieden, wanneer de regeering alle mijnen
onder contröle heeft. En het is deze con
trole en haar eventueele volle consequentie,
de nationallseeriog, die de mijnarbeiders op
bet oog hebben.
De laatste berichten uit Engeland spreken
alle er over, dat waarschijnlijk dit keer
een compromis nog mogelijk zal zijn. Dit
wil dus ongetwijfeld zeggen, dat de regeering
den eenen eisch (loonsverhooging) wil in
willigen, op voorwaarde dat de arbeiders
hun tweeden eisch (nationalisatie) laten vallen.
Dat daarmee echter de kwestie niet definitief
is opgelost en de eindstrijd dus alleen ver
schoven wordt, zal een ieder, die een on
bevangen blik heeft voor wat zich thans
in de wereld ontwikkelt, gemakkelijk inzien.
STADSNIEUWS.
Storing Electriciteit.
In verband met ds storing welke gisteren
heeft plaats gevonden is het wel van belang
om mede te deeien, dat geen ongerustheid
behoeft te bestaan, dat ook dezen winter
weer herhaaldelijk storingen zullen optreden.
Sedert 1 September staat de Gemeente
Amersfoort namelijk reeds geschakeld op
de Centrale t« Utrecht en ontstond gisteren
middag een defect aan een schakelkast bij
den Dolder. Daar de herstelling eenigen
rijd zou vorderen, werd omgeschakeld op
ds Centrale te Naarden met het gevolg,
dat des avonds de spanning slecht was en
even vóór halfnegen de stroomtoevoer ge
heel wegbleef.
Gelukkig was i imlddels het defect aan de
schakelkast hersteld en was even vóór negen
uur alles weer ncrmaal.
Uit het bovenstaande blijkt wel, dat het
hier een defect geldt, dat bij elke stroom
voorziening wel eens kan voorkomen.
KENNISGEVING.
De Burgemeester van Amersfoort
brengt ter kennis,
dat In deze gemeente gevallen van mond
en klauwzeer zijn voorgekomen.
Amersfoort, 14 September 1920,
De Burgemeester vsn Amersfoort
breugt ter kennis,
dat in de gemeenten Eemnes en Rens-
woude gevallen van mond- en klauwzeer zijn
voorgekomen,
Amersfoort, 14 September 1920.
De Burgemeester voornoemd,
v. RANDWIJCK
Burgemeester en Wethouders van Amers
foort
brengen ter openbare kennis,
dat de rekening van inkomsten en uit
gaven der gemeente over het jaar 1919 door
hen aan den Raad aangeboden, gedurende
14 dagen vanaf beden voor een ieder op de
Secretarie der gemeente ter lezing ligt.
Afschrift der rekening is tegen betaling
der kosten verkrijgbaar.
Amersfoort, 13 September 1920.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester,
v. RANDWIJCK.
De Secretaris,
A. R. VEENSTRA.
Examens.
Voor het examen van analyst. Ingesteld
door de Neder). Chemische Vereenlging,
slaagde den i4en Sept.Mej. B. W. Grutterink,
laborante (volontair) aan den Gem. Keurings
dienst alhier.
Fiera Trieste.
Het Jaarbeursbestuur seint aan het secre
tariaat voor Holland, de Ver. Bureau voor
Handelslnlicbtingen, Amsterdam, dat ter
tegemoetkoming aan buitenlandscbe inzen
ders de opening nu Is vastgesteld op 9
October a.s. Sluiting 24 October.
»L u c l f e r.«
Woensdag 22 Sept. zal er In de Remon-
strantsche Kerk een uitvoering worden ge
geven van Vondel's «Lucifer» voorgedragen
door mevrouw W. Secrève van Gunninck-
hovtn en den heer Gérard Arboss, van
hst Kon. Ned. Tooneel, terwijl het geheel
geïllustreerd wordt met muziek door den
heer J. H. Secrève, organist der Rem. Kerk
te 's-Gravenhage.
Het auto-ongeluk.
Omtrent het auto-ongeluk bij Birkhoven
vernemen wij no.; het volgende:
Het ongeluk gebeurde Vrijdagmiddag
omstreeks 4 uur. De auto reed, tengevolge
van een defect aan het stuur, tegen een
boom aan, met zooveel vaart dat de in
zittende dames er uit werden geslingerd.
Hoewel eerst de verwondingen zeer ernstig
leken, is het nogal meegevallen. Er zijn
tenminste, in tegenspraak met wat eerst
was gemeld, geen arm- of beenbreuken,
■vel waren er zwaar bloedende wonden.
Een der slachtoffers is per zieken auto naar
bet St. Elisabeths gasthuis gebracht, terwijl
een tweede door dr. Aghlna In zijn auto
naar het ziekenhuis werd vervoerd ter be
handeling.
Hebt 0 een
Taxi of Auto noodig?
Orgelbespeling St. Joriskerk.
In de Groote of Sint Joriskerk te Amers
foort, op Zaterdag 18 Sept. 1920, des namid
dags van 3—4 uur door den Heer A. J. C.
Mooy.
Programma.
1. Praeludium, Es gr. t. J. S. Bach
2. Koraal voorspelJ. S. Bach
O Mensch beweln dein Siinde gross.
(O mensch beween uw groote zonde).
3. Elegie, op 5. No. 2 O. Thomas
4. OstermorgenO. Malling
5. VisionR. Bibl
6. Preludio uit de sonate in f. kl.
terts J. Rheinberger
Gedurende het bespelen van het orgel is
het ten strengste verboden te spreken of
door de kerk te loopen.
Gebruik van tabak Is in het kerkgebouw
niet toegestaan.
Van elk teeken van goed- of afkeuring
hebben de toehoorders zich te onthouden.
Ter tegemoetkoming in de kosten worden
alle bezoekers beleefd verzocht zich in het
bezit te stellen van een programma voor
10 cent.
Gemeentelijke Arbeidsbeurs.
Overzicht van de werkzaamheden der
arbeidsbeurs gedurende de maand Aug. '20.
Afdeeling voor mannen Aanvragen van
Over Gemeentefinanciën
en nog wat.
De beschouwingen, welke onze bekwame
stads-secretaris onlangs over de gemeente
lijke financiën het licht heeft doen zien,
leken ons van zooveel gewicht, dat wij
meenden onzen lezers eer. eenigszins diep
gaande bespreking er van niet te mogen
onthouden. Daar wij nu, als altijd, een
stricte neutraliteit wenschten te betrachten,
zijn wij gegaan naar een geestverwant van
den heer Veenstra, die in deze zaken des
kundig is, en hebben hem verzocht de denk
beelden onzer secretaris wel te willen toe
lichten in ons blad. Wij dachten toen na
tuurlijk een objectieve, zij het eenigszins
aanprijzende verhandeling te zullen bekomen.
De aandachtige lezer zal zien, dat wij
daarin bedrogen zijn uitgekomen. Dit be
wijst, dat ook bij de vooruitstrevende men-
schen, waartoe immers de heer Veenstra
behoort, geen eenstemmigheid heerscht ten
opzichte van den door den heer V. gewezen
weg.
Wij hebben even geaarzeld het stuk in
dezen vorm op te nemende overwegingen,
zijn ze ook misschien wat stout, lijken ons
evenwel zoo alleszins belangrijk, dat wij ten
slotte er toch toe besloten hebben. Onge
twijfeld Is ook de heer Veenstra in staat,
wanneer hij niet met het artikel accoord
gaat (en dat mogen wij toch verwachten)
het op grondige wijze te bestrijden. Bij
voorbaat zeggen wij hem gaarne de noodige
plaatsruimte daarvoor toe.
Op verzoek van den-schrijver behouden
wij bier de vereenvoudigde spelling, terwijl
tevens vermeld zij, dat alle cursiveeringen
van hem zijn. (Red.)
I11 sEkonomles-Statistiese Berichten» van
ti en 18 Augustus j.l. heeft de heer A. R.
Veenstra, Sekretaris van Amersfoort, over
>het krediet van de Gemeenten» een be
schouwing gegeven, die niet onbesproken
mag blijven. De schrijver heeft het over de
financiële verhouding tussen Rijk en
Gemeenten en de moellikheden die de ge
meentebesturen ordervinden bij het aangaan
van geldleningen. Ofschoon erkennende, dat
de kans op lenen gunstig zal worden beïn
vloed door een betre financiële verhouding
(d. w.z. een hogere uitkering aan de gemeenten
dan tans volgens de bekende wet van 1897),
is de heer V. van meaing, dat >het wezen
van de kwestie, die tans aan de orde is:
de financiële moeilikheid, niet raakt de ver
houding (tussen Rijk en Gemeenten), altans
niet enkel daardoor wordt beheerst».
Het is niet onze bedoeling tans over de
al of niet juistheid van deze mening te gaan
twisten. Wij willen slechts even een paar
punten naar voren brengen, die volgens de
heer V. dan wèl voorname oorzaken zijn
van het feit, dat de gemeenten moeilik of
helemaal niet hun leningen vol kunnen
krijgen. Hij somt een aantal oorzaken op:
het verzet van het publiek tegen het lenen
door de gemeente. Een verzet niet zozeer
gericht tegen bet lenen zelf dan wel tegen
de politiek waarvan het lenen een gevolg is*.
Dit is voor ons geen nieuws, nietwaar:
het geldbezittend en-beleggend publiek zal
zich nog al 's afvragenmoeten wij met
ons goeie geldje zo'n gemeentebestuur uit
de brand helpen, dat maar niets anders doet
dan allerlei voordelige maatregelen vast
stellen voor niet-werkende-en-tóch-hoge-lonen
opstrijkende-arbeiders? Neen, voor ons geen
nieuws.
Verder wijst de heer V. er nog op, dat
het geldbeleggend publiek tans grotere waar
dering dan vroeger koestert >voor aandelen
met een min of meer spekulatief karakter
en voor de z.g. preferente aandelen». Het
komt ons voor, dat de heer V., o.a, aan
deze belde oorzaken van het feit, dat de
gemeente zo moeilik geld kunnen krijgen,
wel wat te weinig aandacht geeft. Want
dit zijn, volgens hem, allemaal nog maar
«storende Invloeden». We gaan verder:
«Welke is dan wel de hoofdoorzaak?»
vraagt de heer V. En dan komt de aap uit
d» liberale mouw. (Wij menen nl. te weten,
dat de schrijver liberaal Is). Hoort:
«Deze moet naar mijn vaste overtuiging
worden gezocht: -ie. in het veranderde
karakter van den gemeenteraad, ontstaan
door de invoering van het algemeen
kiesrecht met evenredige vertegenwoordi
ging; 2e. door de wijziging, die is ont
staan iu de verhouding vaa het algemeen
bestuur tot de lagere organen.
De wetgever heeft door de invoering
van het algemeen kiesrecht en de even
redige vertegenwoordiging de gemeente
raden omgezet in politieke kluis met al
de gevolgen daaraan nu eenmaal nood
wendig verbonden».
...«Met al de gevolgen daaraan nu eea-
maal noodwendig verbonden». Ja, ja. Eén
van die gevolgen schijnt te zijn, dat een
radlkaal-aaugelegd mens van schrik «zwart»
begint te zien. Want nadat de schrijver
heeft gezegd, dat bij deze veranderingen
«op zich zelf niet wil kritiseren», maar dat
het wensellk was geweest, «dat die in
voering van algem. kiesr. en evenr. ver-
tegenw. gepaard was gegaan met een
wijziging van de bestuursinrichting der ge
meente en met de invoering van een ver
beterde administratie der gemeentefinanciën»,
- komt hij tot de kouklusle, dat aan het
beginsel «autonomie» één voorwaarde moet
worden verbonden.
Het volgende moet nu onmiddellik n&
het bovenstaande citaat worden gelezen
«Dit beginsel (autonomie) acht ik juist
en zou ik niet gaarne zien prijsgegeven,
mits onder één voorwaarde. En deze is
dat de Raad blijvc binnen de perken van
de draagkracht der gemeente. Doet hij
dat niet dan schaadt hij daarmee niet
alleen het gemeentebelang, maar terdege
het algemeen belang, ja, hij ondermijnt
het grote beginsel, waarop de organisatie
van de staat is gebouwd.»
En een eindje verder:
de eerste plaats zal de verhouding
tussen Raad en Burgemeester en Wet
houders moeten worden gewijzigd. De Raad
kan en mig niet meer het lichaam zijn,
dat de volle bevoegdheid heeft ieder
ogenblik en los van de begroting maat
regelen van financiële aard te nsmen, die
de begroting en dus de financiën hope
loos in de war sturen.»
Voor Iemand die dit aandachtig leest en
ook de kunst verstaat om 'n beetje tussen-
de-regels-door te lezen betekenen die uitingen
niets meer of minder dan een ernstige po
ging tot aantasting van het budgetrecht van
de Raad. Het budgetrecht, dat ls: De be
voegdheid van de Raad tot hst bepalen van
de uitgaven, die in 't belang der gemeente
zullen worden gedaan, en tot het aanwijzen
van de middelen tot dekking dier uitgaven.
Door dit budgetrecht komt eerst goed tot
z'n recht de bepaling: dat de Raad het
hoofd der gemeente is.
werkgevers 134; aanbiedingen van werk
zoekenden 495 aantal plaatsingen 33 (over
de maand Augustus van het vorige jaar
waren deze cijfers resp. 307, 558 en 104.
Afdeeling voor vrouwen Aanvragen van
werkgevers 16; aanbiedingen van werk
zoekenden 18; aantal plaatsingen 4 (over de
maand Augustus van het vorige jaar waren
deze cijfers resp, 38, 19 en 5.)
Inzake beleedlging.
Het «Dagboek van een Amsterdammer»
van eergisteravond:
14 September. Wanneer men in
een land een Tweede Kamer heeft, bestaande
uit:
3 leden met gezond verstand, die dus hun
mond houden;
3 leden met gezond verstand, die voort
durend afwezig zijn;
7 leden, die lid zijn, omdat zij het prettig
vinden in Den Haag te zijn, terwijl hun
vrouw in de provincie kousen stopt;
5 leden, die lid zijn omdat do geestelijke
adviseur het wilde;
5 leden, die lid zijn, omdat hun vrouw
het wilde;
5 leden, die lid zijn, omdat enkele machti
gen achter de schermen het wilden;
14 leden, die baantjes-jagers zijn;
12 leden, die geboren reclame-schreeuwers
zijn;
7 leden, die knullen zijn:
7 leden, die prullen zijn;
7 leden, die nullen zijn;
7 leden, die sullen zijn;
17 leden, die slapen en
1 die voor alles mislukt ia en daarom
Kamerlid werd;
als deze verzameling de behartiging van
s'lands belangen in handen heeft, wat zou
dan eik verstandig mensch doen?
Ze naar huis toe sturen. In Soetoekoe-
kianda brengt met hun aantal|optwee
honderd, en dit heet dan «ter vruchtbaarder
samenwerking».
Fruit- en Groentenveiling
Noteering van 15 September:
Meloenen 16 90 ct.perziken 11—17
ct.; komkommers 5—14 ct.roodekool 4s—9
ct; wittekool 6—8ct.groenekool 3—8 ct.j
sav. kool 10 ct; bloemkool 8 15 ct.;(alles
per stuk);
Druiven 39—55 ct; tomaten 5—17 ct.;
slaboonen 6 23 ct.; snljboonen 4 18
pronkers 2^—5 ct.peren 8—45 ct.; appels
13—34ct; augurken 18 ct spruiten 17—19
ct; (alles per pond).
Sla t.30 3.20 ct., andijvie 60—3.40 ct,
(alles per honderd,)
Aardappelen 7—8| ct.uien 6'/a ct.;
per K.G.; wortels 3 10 ct.; bieten 2—5
ct; rhabarber 6 ct.; prei 8 ct.alles per bos.
En wat kan de zinsnede: «in de eerste
plaats zal de verhouding tussen Raad en
Burgemeester en Wethouders moeten worden
gewijzigd» wat kan deze zinsnede, her
halen wij, in verband met het andere ge
citeerde anders betekenen dan overbrenging
van het budgetrecht geheel of gedeeltelik
van de Raad naar Burg. en Wetb.? Zeker,
de schrijver wil nog aan de Raad over
laten (nolens volens, denken wij) bet be
handelen van de begroting, die dan bindend
moet zijn voor 'n bepaalde periode. Maar
daarbij wordt dan geëist, dat de Raad
«blijve binnen de perken van de draagkracht
der gemeente». En hoe zit het nu met die
draagkracht? Hier wordt de baan glad en
gaat de heer V. glijden.
Want hij zegt:
«Nu is het wel waar, dat die draag
kracht niet door een algemene formule
is te omscb-ijven en te bepalen, maar dat
is ook allerminst noodzakelik».
Wat dan wel noodzakelik is? Luister:
«Wel noodzakelik is het, te voorkomen,
dat de Raad tot maatregelen besluit,
waarvan achteraf blijkt, dat de daaruit
voortvloeiende kosten niet dan zeer be
zwaarlik kunnen worden gedekt en nog
erger, dat die maatregelen niet meer te
niet kunnen worden gedaan.»
Dit is zó vaag, dat wij, schoon met
natuurlike tegenzin, dan toch maar liever
een «algemene formuIe<| zouden willen aan
vaarden. Maar bovendien, wanneer de heer
V. deze zin nog 's serieus nagelezen had
zou hij zeker een korrektle hebben aange
bracht. Want wij vragen ons af, hoe 't
mogelik is, maatregelen te voorkomen,
waarvan achteraf blijktdat enz. Wil
je zo iets kénnen voorkomeu, dan zul je
het |toch zeker van te voren moeten weten
als het je «achteraf blijkt» Is het te laat.
Wordt vervolgd
