September 1920 Donderdag 28 Kennisgeving. No. 9386 70e Jaargang Uitgave van de Drukkerij ..HE AMERSFOORTSCHE COURANT" voorheen Firma A. H. van Cleeff. Verschijnt DINSDAG-, DONDERDAG- en ZATERDAG. ABONNEMENT per 3 maanden f s.franco per poat fi.15. Afzonderlijke nummert 5 cent. ADVERTENTIËN 1—6 regels 95 cent; elke regel meer 15 cent. Bij regel-abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag koetelooa. I-egale-, officieel»- en ontelgen'ngs-advertentiCn per regel 20 cent. RECLAMES 1—5 regel» f 1.35;; elke regel meer 30 cent. Incaueerkostcn worden In rekening gebracht. Inzending van advertentiCn op den dag van verschijnen uiterlijk 10 uur, voor het Zaterdagnummer uiterlijk Vrijdagavond. REDACTEUR: K. LUBERTI, AMERSFOORT BUREAUX KORTEGRACHT 18 EN VALKESTRAAT 19, TELEFOON 19 Officieel. DE GEDEPUTEERDE STATEN DER PROVINCIE UTRECHT maken bekend, dat op Maandag, den 27 September 1920, des namiddags ten 1 uur, in het Provin ciaal Gouvernementsgebouw te Utrecht een openbare vergadering van hun College zal worden gehouden, waarin zal worden voor gelezen hun besluit op het door G. GALESLOOT te Utrecht ingestelde beroep tegen het besluit van Burgemeester en Wet houders dier gemeente, d.d. 16 April 1920, waarbij is geweigerd dedoor hem gevraagde vergunning voor den verkoop van sterken drank in het klein voor gebruik ter plaatse van verkoop in de beneden voorlocalitelt van het perceel No. 21 aan het Lucas Bolwerk. Utrecht, 20 September 1920. De Gedeputeerde Stalen voornoemd, LOTEN VAN DOELEN GROTHE, Voorzitter. A. VAN DOORNINCK, Griffier. Buitenlandsche Kroniek. De presidents-crisis in Frankrijk. Het is lang duidelijk geweest, dat de president der Franscbe republiek zoo ziek was, dat hij vroeg of laat genoodzaakt zou xijn zich terug te trekken. Het opmerkelijke onge luk, dat hem in den nacht van 23 op 24 Mei overkwam, was immers niet de oor zaak doch de eerste uiting van een ziekte, voor welker genezing er geen hoop schijnt te bestaan. Wanneer nu president Dcschanel gewacht heeft met zijn ambt neer te leggen tot nu, dan Is wel zeker de grond daarvan, zooals de Temps schrijft, dat hij het oogenblik heeft willen kiezen, waarop het moeilijke vraagstuk van zijn opvolger »in volle vrij heide zou kunnen worden opgelost. In de werkzaamheid van den minister-president Millerand van den laatsten tijd mag daarbij zeker het streven worden gezien om dat gunstige moment te verschaffen, met welk doel is duidelijk. Millerand is in dit opzicht dan zeer geluk kig geweest, want Frankrijk kan nu inder- daad rustig en »in volle vrijheid» zijn nieuwen president kiezen. De buitenlandsche horizon ia helderder dan langen tijd het ge val is geweest. Waarvoor naast Mlllerand's onbestreden knapheid, een goede grond be staat. Lenin zelf immers is Millerand In dit opzicht een goed helper geweest. De wijze, waarop de dictator in Moskou in den laatsten tijd de sovjet-methoden heeft gedemonstreerd, heeft aan Lloyd George de gelegenheid gegeven om weer toenadering te zoeken tot de Fransche politiek Inzake Rusland, en ook Giolitti kwam daardoor weer in het oude spoor. I.loyd George's en Giolltti's Luzern-communiqué was een groote over winning voor de Fransche diplomatie. Zoo wel hierin als in de conferentie te Alx-les- Bains heeft Frankrijk tegenover Engeland een zekere positie veroverd. Ook de binnenlandsehe verhoudingen zijn van zoodanigen aard, dat de voorbereiding van de presidentsverkiezing rustig kan plaats vinden. Tot nog slecht» kort geleden had het er allen schijn van, dat Frankrijk stond aan den vooravond van een sociale revolutie. Maar ook op dit psnt heeft Lenin aan d» •burgerij» waardevolle hulp gegeven. Door en tijdens den oorlog zijn de Fransche socialistenbuitengewoon geradicaliseerd,maar A. H. v. NIEUWKERK Aldegoudeatr. 105, 105', 107 Tel. 643 IN AMEUBLEMENTEN EN KANTOORMEU3ELEN losls gewelddadigheid, die Lenin op het derde internationale congres heeft willen doen slikken, heeft de partij toch niet kunnen verduwen. Zoo is dan het proletarische een heidsfront verbroken, een deel wil naar Moskou, een deel wil in de ze Internationale blijven en een deel Is dakloos. Op deze gronden hseft de regeering ge meend, dat de tijd voor de presidentsver kiezing gekomen was. Millerand, die zich candidaat gesteld heeft, kan zeker zijn van een schitterende overwinning, nu. Of het echter geen Pyrrhus ovcrwinning zijn zou Het presidentschap is miaachieu zeer eervol, doch tevens zéór onbeduidend, en feitelijk elscht de politieke continuïteit, dat Millerand blijft op zijn moeilijke en verantwoordelijke post van minister-president. Hoe de zaak echter moge uitvallen, het interessantste vau deze presidentsverkiezing blijft gelegen in het feit, dat zij op zlchzelve duidelijk demonstreert de verzekerde machts positie en het vrijwel algemeene vertrouwen, dat Millerand thans gevonden heeft. In ons nummer van 14 September hebben ij een algemeen overzicht gegeven van de arbeidersbeweging in Engeland en toen aan het slot beloofd uitvoeriger op de ondcr- deelen terug te zullen komen, Men zal zich herinneren dat de beweging block te om vatten 3 hoofdrichtingenvak vcrcenlgingen, coöperaties en arbeiderspartij, die vrijwel onathankelijk van elkaar zijn. Wij zullen thans beginnen met nummer drie, de Onaf hankelijke Arbeiders Partij, wat nader te beschouwen. Ofschoon de vakvereeniglngen nog steeds het zwaartepunt In do arbeidersbeweging vormen - -zoowel maatschappelijk economisch als politiek is hun werkzaamheid wat de politiek betreft niet officieel. Het is, zooals wij hebben uiteen gezet, de Arbeiderspartij the Labour Party die de politieke richting in de algemeene bewoging vertegen woordigt. Toch is de rol, die de Arbeiders partij tot heden hseft gsspeeld, meest tamelijk bescheiden geweest,ofschoon de partij sedert de kiesrechtsuitbreiding van 1918 wat wind in de zeilen gekregen heeft. Sedert dien heb ben, praktisch gesproken, alle mannen boven 21 jaar kiesrecht, terwijl de vrouwen een rijpere leeftijd (31 jaar) moeten bereikt hebben om het zelfde burgerrecht te verkrijgen. Het gemeentelijk stemrecht echter, dat de vrouwen reeds eerder hebben veroverd, krij gen zij echter eveneens op a 1-jarigen leefiijdl Om zich een begrip te kunnen vormen van de Engelsche politiek moet men weten, dat Engeland tot aan de Reform-bill» van 1832 een geheel oligarchisch bestuurd land was. Slechts de rijke landbezitters hadden stemrecht voor »the House of Commons.» Na de >Reform«-wet kregen ook de moer gegoeds klassen in de steden kiesrecht, en door een paar later door hot Parlement uitgevaardigde wetten is het kiesrecht al meer en meer uitgebreid, tot eindelijk In 1884 een wet uitmaakte, dat het ook toekwam aan de minder bemiddelde zetboeren op het platteland. Daardoor kreeg ook een groot aantal arbeiders het kiesrecht; het principe algemeen kiesrecht» werd echter eerst in 1918 doorgevoerd en ook dan nog met zekere beperkingen. Maar de traditie houdt zich meestal lang staande, wordt in dit geval kunstmatig staande gehouden door de klasse, die or belang bij heeft den bestaanden toestand te handhaven, cn zoo heeft de oligarchische bestuursvorm zich weton op te houden tot in onzo dagen, al heeft hij noodwendlgerwljs enkele wijzigingen moeten ondergaan. Hot grootste gedeelte van dc kiesgerechtigde arbeiders heeft het voorboeld van den midden stand gevolgd en gestemd op de politici van professie of do andere vertegenwoor digers van de bezittende klasse, vooral de landarbeiders zijn standvastig gebleven in hun loyaliteit en tot de voor korten tijd plaatsvindende tusschentijdsche verkiezing In Norfolk zijn door de landarbeiders steeds de regeeringscandidaten gekozen. Overigens is de door de Norfolksche arbeiders thans gekozen vertegenwoordiger een gegoede landbouwer. De industrie-arbeiders zonden reed» vóör de laatste klesrechtuitbreidlng enkole ver tegenwoordigers naar het parlement, maar deze afgevaardigden spoelden geen groote rol. Behalve dat hun groepje verdronk, in de massa der afgevaardigden, lieten deze mannen uit de bescheiden klasso der samenleving zich sterk imponeeren door de politieke machinerie, en dc omstandigheid, dat zij klaarblijkelijk werden gelijkgesteld met do vele vertegenwoordigers der bezit tende klasse maakte op hon zulk eon diepon Indruk, dat zij vaak hun zelfstandigheid verloren. Het was zolfs zoo, dat wannoor een enkele arbeiderslcider, zooals b.v. Kelr Hardio, zijn idealen trouw bleef, hij werd aangezien voor een >crank«, iemand waar van er een op don loop Is. De twee veel besproken en door de burgerpas veel geprezen afgevaardigden Clynes en Thomas, om maar eens een paar voorbeelden te noemen, hooren dichter bij de eerstgenoemde categorie van afgevaardigden die de huik naar den wind hangen, al hebben zij nu, In het vraagstuk van den oorlog tegen Rusland, vierkant partij gekozen voor do arbeiders. Een nog typischer voorbeeld van deze cate gorie is Barnes; hij was minister van het kabinet bij het eindigen van den oorlog, en zou met de overige arbeidersteden uit de regeering zijn gotreden, toen dc arbeiders partij verklaard bad dat de •Godsvrede» tusschcn de partij opgeheven was. Maar in de plaats daarvan verkoos hij te bodanken voor de partij, en dc regecrlng zond hem naar Parijs als >arbe!dorsvertegenwoord!ger< ter vredesconferentie! Later fungeerde hij als minister zonder portefeuille,» totdat hij vond dat hij zonder zich te blnmeeren nlot langer 3000 pond sterling per jaar kon op- Strijken waarvoor hij niets deed. Toen hij ontslag nam, kon men In do telegrammen lezen, dat de vertegenwoordiger van de arbeiderspartij» uit de Engelsche rcgeerlng getreden was. Hij was inmiddels In het minst geen vertegenwoordiger van de arbei derspartij, doch vertegenwoordigde slechts zichzelf I I Het nu zittende parlement, dat gekozen werd na do kiesrechtultbreidlng van 1918, dankt aan de abnormale omstandigheden zijn samenstelling. Er word gespeculeerd op de meest chauvinistische gevoelens bij do massa der kiezersde mcostcn van de jongere arbeiders waren »in kbaki» en kouden niet op de normale wijzo aan do verkiezing deel nemen tegelijkertijd hadden do vrouwen van middelbaren leeftijd, wier chauvinistische instincten zoo gemakkelijk te beïnvloeden zijo, voor de eerste maal gelegenheid bun kiesrecht te gebruiken. Het gevolg was, dat de geconsolideerde rechterzijde, do zooge noemde >coslitic,( een beslissende over winning behaalde en het overgroote aantal zetels bezet werd door vertegenwoordigers van de bezittende klasse. Niettemin gelukte het aan de arbeiderspartij een veel grooter aantal candidaten gekozen te krijgen dan ooit te voren. Van de 707 afgevaardigden hoorden er circa 70 tot de Sinn-Fein partij; de arbeiderspartij bezette ongeveer 60 zetels, terwijl de liberale partij, die vroeger In do meerderheid was, versmolt tot ongeveer dertig man. AI de andere afgevaardigden behoorden tot de coalitie.» Wanneer men nu bedenkt, dat de arbeiders ongeveer 1/3 deel van dc kiezers uitmaken, dan moet 60 man op de 707 gezegd worden een zeer armzalige vertegenwoordiging te zijn, en ket getal bewijst tevens, dst de meeste srbeldors werkelijk een voorbeeld hebben gci^men aan de middel-klasse en dus hebben gestemd tegen hun klasse- belangen. Maar de lantate tuaschentijdsche verkiezingen hebben duidelijk bewezen, dat de arbeiders thans daarvan terug komen en dat zij meer en meer overgaan tot het atemmen op hun eigen candidaten. Een ver schijnsel dat nog sterker naar voren Is ge komen bij de gemeenteraad»-verkiezingen, waar dc arbeiders etn heel stuk op wsg waren de overige partijen In de schaduw te stellen. Het Is daarom niet onmogelijk, om niet te zeggen dat bet zeer waarschijnlijk Is, dat de arbeiders bij de eerstvolgende algemeene verkiezingen voor hot Parlement (welke zullen plaats vinden In 1923, als ten minste hot parlement niet vóór dien tijd wordt ontbonden) de meerderheid zullen behalen en daardoor aangewezen zullen lijn een regeering te vormen. Opgemerkt dient te worden, dat de coalitie reeds 10 van do zetels heeft vsrloren, die het onderwerp waren van een tusschentijdsche verkiezing (op grond van het overlijden van do oorspronkelijk gekozen leden) en dat zij beduidend acnterult gegaan la in stemmental in ds weinige districten die zij heeft weton te behouden een vinger wijzing, dat de huidige regeeriog het ver trouwen der natie niet meer geheel bezit. Do liberale partij hcofk herhaalde malen voorgesteld samen te werken met de arbeiders partij, omdat zij meent, dat de twee vooruit strevende partijen elkaar niet moeten tegen werken. Maar de arbeiders weigeren op een zoodanig samenwerken In ts gaan, omdat zij van hun kant meenen, »datdc leider der liberalen, Aaquitb, getoond beeft even reactionair tc zijn als Lloyd George.» Een lactor In de arbeidersbeweging, die verdient besproken te worden, daar bij later een beduidende rol kan gaan spelen, Is het •intelleclueele» element, dat gcrecruteerd wordt uit de «bowuste» mannen en vrouwen van de klasac der ontwikkelden, voor wie het een uitgemaakte zaak is, dat de huidige maatschappelijke orde absoluut verwerpelijk is en dat een zeer radicale verandering nood zakelijk moet volgen. Dit «Intellectueelc» con tingent van dc arbeiderspartij omvat lords, offi cieren, geleerden, schrijvers en nog anderen in min of meer vooraanstaande posten, naast nog een klein aantal vertegenwoordigers van de meer bescheiden werkers-met-bet hoofd In de middenklasse. De leuze van deze intellectueelen Is: hoofdwsrkers en hand werkers moeten gemecne zaak maken om do maatschappelijke orde te verbeteren. De onlangs overleden admiraa'. Lord Fisher do man, die de Engelsche vloot In brulkbaren staat heeft gebracht had zich als lid bij de arbeiderspartij doen Inschrijven. En in het Lagerhuis zitten twee kolonels, Wedgowood cn Malone, die zich bij den uitersten linkervleugel der arbeiderspartij hebben aangeaioten; de eene Is een socialist cn do andere een communist. En een jongere officier van de vloot, commandant Ken worthy, een zeer ijverig en slagvaardig debater, legt «en even radicale opvatting aan den dag ala de twee kolonel*, ofschoon bij tot heden lid gebleven Is van do liberale partij. De arbeiderspartij omvat vele richtingen: de gematigde arbeiders, de verder gaande •onafhankelljken», de socialistenpartij, do Shop Steward-beweging, de communisten of bolsjewlki. Al deze ondsrafdsellngen hebben zich «chter min of me«r direct het zelfde einddeel gesteldafschaffing van het kapitalistisch systeem. Het geringe aantal anarchisten, dat men In Engeland vindt, blijft op een afstand van do arbeiderspartij. De anarchisten hebben immers (in tegenstelling met wat gewoon lijk over hen verteld wordt) sterke Idealis tische principes, waardoor zij zijn tsgen da aanwending van fyzleke macht In onver schillig welken vorm, ook dus tegen een

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsche Courant | 1920 | | pagina 1