AKERSFOORTSGHE COURANT.
Zaterdag 4
December 1920
No. 9417
70e Jaargang
H. L. A- DULLAERT Co.
GIRO- EN CHEQUEVERKEER
MET ALLE PLAATSEN
VAN ONS LAND
Uitgave van de Driikkerg „DE AMERSFOORTSCHE COURANT" voorheen Firma A. H. van Cleeff.
ADVERramro^0'' °0NI'ERDAG- ZATERDAG, ABONNEMENT p.r 3 mundtn 1frapco ptr pet f i.ij. AGondolijk» nummer. 5 cent
rege 95 cent' elke re8ei meer «5 cent. Bij regel-abonnemeut reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale-, officleele- en
g ngs-a vertentiën per regel 20 cent. RECLAMES 1—5 regels f 1.55]; elke regel meer 30 cent. Incasseerkoston worden in rekening gebracht.
Inzending van advertentiën op den dag van verschijnen uiterlijk 10 uur, voor het Zaterdagnummer uiterlijk Vrijdagavond.
REDACTEUR: K. LUBERTI, AMERSFOORT BUREAUX KORTEGRACHT 18 EN VALKESTRAAT 19, TELEFOON 19.
KENNISGEVINGEN.
Bakkersnachtarbeld.
De Burgemeester van Amersfoort
maakt bekend,
dat ter gemeentesecretarie kamer No. 3 ter inzage
ligt een aanvraag
D. F. VAN KAMP,
om vergunning tot het verrichten van bakkersarbeid
tusschen 8 uur des namiddags en 6 uur des voor-
middags in het perceel Soesterweg 57®.
Op Vrijdag 31 December a.s., des voormiddags
tien uur, zal in het raadhuis gelegenheid bestaan om
ten overstaan van den Burgemeester bezwaren tegen
de aanvraag In te brengen.
Daarbij worden zoowel de aanvrager als zij, die be
zwaren inbrengen, In de gelegenheid gesteld zich naar
aanleiding van de bezwaren mondeling en schriftelijk
te verklaren.
Zoowel de aanvrager als zij, die bezwaren inbrengen,
kunnen gedurende acht dagen vóór het bovengemelde
tijdstip, ter secretarie der gemeente, van de ter zake
ingekomen schrifturen kennis nemen.
Amersfoort, 1 December 1920.
De Burgemeester voornoemd,
v. RANDWiJCK.
KENNISGEVING.
De Burgemeester van Amersfoort
brengt ter kennis,
dat in de gemeente Stoutenburg gevallen van mond
en klauwzeer zijn voorgekomen.
Amersfoort, 2 December 1920.
De Burgemeester voornoemd,
v. RANDWIJCK.
BEVOLKING.
Opgave van verhuizingen binnen de
gemeente van 1 tot 5 Nov. 1920.
P. Thewissen, Ki. Nachteg.steeg 16 naar Jan Steen-
straat t8 E. Vollenhoven, Utr.weg 141 n. Huygens-
laan 10 Mej. M. v. Manen, St-Anfrldusstr. 3 naar
Utr.weg 249 - Wed. H. Kraanen, A. de Kamp 30
naar Kreupelstr. 4 Mej. J. Wijntjes, St.-Bonifaclus-
straat 72 naar Utr.str. 43 W. Leeuwenkamp,
Soesterweg 386 naar Arnh.weg 213° A. Pot,
Beekenst.laan 29 naar Parallelw. 14 P. v. d. Bos,
Coninckstr. 51 naar Tsut 35 - B. Renes, Gasthuis
laan 37 naar J. Tolllusstr. 19 F. Bakker, Teut 37
naar J. Tolliusstr. 19 Mej. H. v. Nimwegon, A,
Paul.laan 22 «aar Z.-Singel 70 J. Jansen, Havik
53 naar Sch.penn.str. 25 A. Veenstra, Utr.weg 130
naar A.-Paul.laan 6 Mej. C. v. d. Tuin, Utr.weg
130 naar A.-Paul.laan 0 Mej. J. Krelkamp, Pr.-
Marielaan 9 naar Fred. v. Blankenh.str. 20 - L.
Vonk, Bissch.weg 149 n. Bissch.weg 80 L. Vos,
Arnh.weg 169 naar Utr.straat 20 - J. Heeres, Utr.
weg 85 naar Utr.straat 23 - A. Pordon, P.-Bothlaan
17 naar Vlasakkerweg 60a W. Krielen, Kamp
27 naar I.eusderweg 78 - J. van Eyk, Aldeg.str.
naar Soesterw. J271 H. Hermsen, Langestr.
naar W. v. Mechelenstr. 29 J. Drost, Krommestr.
29 naar Soesterweg «04 - D. v. ïuyl. v. Campenstr.
48 naar Leusd.rweg 96 - P. Peterse, KrankeUtr. 5
naar Groot* Haag - D. Peterse, G. v Stelling-
werfstr. 18 naar Breestr. 13 M. v. Vlasakker,
Burgerbuurt 10 naar J. Steeostr. 5 - P. Ruts,
Soesterweg 123 naar Soesterweg 275 S. Duyker,
Puntenb.laan 4oa naar Scb.penn.kaue 34 J- Veld
huizen. Kamp 20 naar Zogstr. 16 - J. Relnders,
Gr Koppel 5 naar Puntenb.laan n Mej. tl. v.
Doorn, Arnh.weg 61 naar v. Asch v. Wijckstr. 4
Mei H v Korlaar, Muurh. 11 naar Soesterweg 303
A. Kmc, Arnh.weg 39 uur Bucgjtbuuit 10 -
T Mecuwsen, Vlasakkers naar Jan Steenstr. 17
Mej. G. Overeem, Pr.-Marlelaan 11 n. Fr.halsstr. 14
T v d. Brink, Veldstr. 1 naar Bissch.weg 149
A Severs, Eemstr. 26* naar Korteer. tab - C. Burks,
Eemetr. ,t> uur KI Spui 16 - D.mei vuc DrW,
Z.-SIngel 46 naar Z.-Singel 33 Mej. E. Wigger
Z.-Slngel 46 naar Z.-Singel 33^.- J«"«,
man, -0—
Verhoev.str. 86 naar Aldeg.str. w,„lnk
7 naar Leusderweg 74 Wasslnk,
3 G. v. d. Llenden,
w°»!d5ï:
Langestr.
Hoogewe0
Hoogeweg 101 naar Lageweg
Amersfoort, Soest, Utrecht, Steenbergen, Noordbroek
Commanditaire
Ban Isver eeniging
Hoogeweg 93 naar v. Asch v. Wijckstraat 7 J.
Botterweg, Utr.weg 54 naar J. Steenstr. 9 Mej. E.
Hazeleger, Snouckaertl. 20 n. Beekenst.l. 20 A.
v. d. Veen, Soesterweg 76 naar Soesterweg 87a
R. Pothoven, Groenesteeg 7 naar Veldstr. 1 Mej.
E. Steers, Langestr. 25b n. S.b.penn.str. 5 Mej.
C. v. Wagenlngen, Havik 9 n?.;.r v. Asch v. Wijck
str. 29 L. Cloo, St. v. d. Hajenlaan 7 n. Utr.weg
42 Mej. S. de Bree, G. v. Srellingwerfstr. 98 naar
W. v. Mechelenstr. 1 M. Simons, Langestr. 25b
naar Sch.penn.str. 5 J. Hos, Muurh. 65 n. Ver-
hoev.straat 54 Mej. L. Mo rs, Zandbergen naar
Scheltemalaan 3 H. Mours, Zandbergen naar
Scheltemalaan 3 G. Jimmink, P.-Bothlaan 20 naar
Utr.weg 247 A. Koning, Utr.weg 127 naar Regen-
tesselaan 37 M. Bouwmeester, Bissch.weg 72 naar
G.-Doustr. 10 C. Grijpma, Leusderweg 119 naar
Sch.penn.str. 6 J. Snijders, Rozemarijnstr. 12 naar
Molenstr. 1 Mej. W. Draayer, Snouckaertl. 11 n.
Soesterweg 56 W. Pothoven, Groenesteeg 7 naar
Kamp 84 F. Rak, Muurh. 140 naar Driest 45
P. Prins, Regent.laan 3 naar Bergstr. 21 Mej. J.
Dattzelaar, Muurh. 142 naar A 't O. Weeshuis 13
P. v. Pol vliet, Arnh.weg 39 naar J-Steenstr. 3.
Volksuniversiteit.
Ds. K. DEN HOLLANDER
Pred. Herv. Gem. te Amersfoort,
over:
DE WIJSBEGEERTE VAN SCHOPENHAUER.
Zesde Lezing. (Vervolg.)
Hegel heeft gezegd >het goede voltrekt zich eeuwig
in de wereld<let er op, dat alles moment is en dat
wij door elk moment heen moeten om tot het andere
te komen. Schopenhauer neemt dat niet aan, omdat
hij geen oog heeft voor evolutie. Dit blijkt uit zijn
volkomen miskenning van de geschiedenis. Weer een
echt Oostersche opvattingAlles slechts ellendevan
een processie der nienschheid weet Schop, niet af.
En daarom wil hij ook geen voortplanting, want deze
schept juist toekomst.
Wat nu het pessimisme op zich zelf betreftdit lijdt
van nature aan innerlijken tweespalt. Want het zegt,
dat de wereld slecht is, doch vanwaar die maatstaf?
Alles Is slecht, maar die maatstaf, die moet dan toch
goed zijn. Wie deze wereld slecht noemt, moet nood
zakelijk de idee hebben van een betere wereld, en hier
heeft dus het pessimisme een optimistischer achtergrond,
Ook vergeet het pessimisme de waarde van den arbeid
immers zoowel lichamelijke als geestelijke arbeid schenkt
u vreugde. Men denke aan het woord van De Genestet
«Werken en denken en leeren is leven lc
Waarom oordeelt Schop, bitterder over de menschen
dan over de dieren Omdat hij uitgaat van de gedachte,
dat de mensch anders kin en dus moet zijn.
Het fundament der moraal is bij Schop, het mede
lijden hooger norm kent hij niet. Het Christendom
kent echter wèl hoogere normen: de 10 geboden,
liefde, plichten. Juist hier is Schopenhauer gevaarlijk.
Het grootste kwaad dat gij iemand kunt aandoen is
Immers, dat gij de liefde bant. Bovendien zouden de
vele weldaden, die anderen ons bewijzen, ondragelijk
worden, wanneer wij niet mochten aannemen dat zij
uit een zedelijk beginsel voortkwamen doch ze moesten
toeschrijven aan medelijden.
Verder heeft Schop, geen recht de menschen te
veroordeelen omdat zij niet anders zijn dan wat dc
natuur en de uitwendige Invloeden hen hebben gemaa'-t.
Niemand zal er aau denken een leeuw te verwysen
dat hij een verscheurend dier is. Waarom echter dan
wei den mensch een verwijt er van gemaakt, dat hij
zijn verstand gebruikt voor egoïstische doeleinden
Zoo blijkt het pessimisme in hoofdzaak misanthropie.
Mephisto zou zich in een volmaakte wereld niet gelukkig
gevoelen, want kwaad kan alleen gesticht worden
onder voorwaarde dat het goede bestaat.
Wij moeten daarom er aan vasthouden, dat de
mensch veranderen kan. Eduard von Hartmann zegt
>De boosheid der menschen Is slechts kunstmatig
Ingedijkt door de dammen van wet en maatschappij,
niet verbeterd. De onzedelijke gezindheid heeft het
grove gewaad afgelegd en gaat deftig gerokt.c Wie
zal hem weerleggen
Toch Is de waarde van het geloof aan zedelijken
vooruitgang, al is deze niet wetenschappelijk te be
wijzen zegt Spr. zeer groot. Want naar de wet
der wisselwerking versterkt dit geloof ons in de over
tuiging, dat wij geen lijdelijke toeschouwers zijn, maar
geroepnen om mede te werken aan den zedelijken
opbouw van het menschelijk geslacht.
Zal de beeldhouwer erover jammeren dat de ruwe
steen zijn ideaal niet te aanschouwen geeft Nean, maar
hij zal opstaan en arbeiden
De jammerende beeldbouwer is dc pessimist, die
zuchtend en Utter staat tegenover de wereld.
De mensch met gezonden kijk op de dingen werkt
en bidt en juist daaruit wordt hem de ware en hoogste
levensvreugde geboren.
De mensch moet idealen hebben, want daarop alleen
berust de hoogere waarde zijns levens.
In plaats van levens-verlichting prediken wij dan de
levenswijding door ernst en innerlijke vroomheid, en
gelooven daarbij dat het Christendom in het bijzonder
een groot aandeel heeft In de betere toekomst.
Do godsdienst is een tegengif tegen het pessimisme,
dat het oog sluit voor het gewichtige verschijnsel der
godsdienstige zedelijkheid. Kunst en wetenschap acht bet
pessimisme principieel in de menschelijke natuur aan
wezig, maar de zedelijkheid slechts ais accident, ais
conventie. Dit is echter een groote dwaling, zegt spr.
Onze slotsom kan dus zijn, dat de kloof tusschen
pessimlsmeen optimisme niet breed is.dochontmetelijk
diep. De pessimist gaat uit van de dwaling, dat een
volmaakte wereld hem gelukkig zou maken en daarom
is voor hem het gebrekkige een bron van ellende.
De optimist beschouwt bet gebrekkige en ellendige
als zoodzakelijke voorwaarden tot het geluk. In dit
opzicht is het Christendom optimistisch 13 noemen.
E11 in c"t verband is uitdrukkelijk te verklaren, dat
de wijsgeerige réveil onzer dagen, als terugslag op de
onwijsgeerlge periode daarvoor, den afstand tusschen
wijsbegeerte en christendom vermindert. Wijsbegeerte
en geloof behooren geen tegenstellingen te zijn. Na
denken kan lelden tot bidden, gelijk bidden tot na
denken beweegt. Het Is niet toevallig, dat het oude
Christendom zich aangetrokken voelde tot de Grlek-
sche wijsbegeerte, vooral tot de Platonische, waarin
de dualiteit werd ontwikkeld van de geestelijke en de
nlet-geestelijke wereld. En de kerkvader Augustinus
b.v. heeft geen oogenblik de wijsbegeerte verloocheud
toen hij christen geworden was. Ten allen tijde heeft
het Christendom winst gedaan met wijsbegeerte in
haar edelste vormen.