Vrijdag 24 «HH$ December 1920
No. 9425
70e Jaargang
GIRO- EN CHEQUEVERKEER
MET ALLE PLAATSEN
VAN ONS LAND
KERSTFEEST EN NIEUWJAAR.
Uitgave van do Drukkerij „DE AMERSFOORTSCHE COURANT" voorheen Firma A. H.
van Cieeff.
Verschijnt DINSDAG-, DONDERDAG- en ZATERDAG. ABONNEMENT per 3 maanden f 1.-, franco oer oo.t fAwwiiit,„
ADVERTENTIÊN 1-6 regels 95 cent; elke regel meer 15 cent. Bij regel-abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legate-TSel"en
onteigening.-adverten l6n per regel 20 cent RECLAMES ,-5 regel, f ,.55) elke regel meer 30 cent. -:- Inca^eerkoften worden «nT^Ing gebrtcht
Inzending van advertentlfin op den dag van verschijnen uiterlijk 10 uur, voor het Zaterdagnummer uiterlijk Vrijdagavond.
REDACTEUR: K. LUBERTI, AMERSFOORT mtRTravT-r
BUREAUX KORTEGRACHT I8 EN VALKESTRAAT 19, TELEFOON 19.
KENNISGEVINGEN.
KAMER VAN ARBEID,
voor de
Bouwbedrijven te Amersfoort.
Burgemeester en Wethouders der Gemeente Amersf,;
Gelet op artikel 11 van het Kiesreglement voor de
Kamers van arbeid
Herinneren de hoofden of bestuurders van de na
volgende bedrijven:
Het bewerken van hout, steen of metalen, het leggen
van electrische geleidingen of van gas- of waterlei
dingen, het schilders- en stoffeerdersbedrijf, heiers-
Btucadoors- aardwerkers- en straatmakersbedrijf, het
ontwerpen van en het honden van toezicht bij het
uitvoeren van bouwbedrijven aan hunne verplichtingen
om vóór t5 Januari a.s. eene lijst of zoo uoodig lijsten
op te maken van do namen en van de voornamen der
mannelijke en vrouwelijke personen, die in hun be
drijf binnen het gebied der Kamer van arbeid als
patroons of In hun dienst als werklieden werkzaam
zijn geweest gedurende het laatslverioopen kalender
jaar, en om die lijst of lijsten vóór 15 Januari a.s. te
zenden aan Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Op de lijsten tuogou niet vermeld worden zij, die
gedurende den bovenaangeven tijd niet binnen het
gebied der Kamer van arbeid bij hetzelfde hoofd of
denzelfden bestuurder zijn werkzaam geweest.
Op de lijsten behoeven niet te worden vermeld zij,
die geen ingezetenen des Rijks of geen Nederlanders
zijn of op den 15 Februari a.s. den leeftijd van ,5
jaren niet zullen hebben bereikt.
Zij, die gedurende het laatslverioopen kalenderjaar,
In het bedrijf van hetzelfde hoofd of denzelfden be
stuurder werkzaam zijn geweest, cn die aanspraak
kunnen maken om op eene kiezerslijst voor de Kamer
van arbeid te worden geplaatst, worden er voorts aan
herinnerd, dat zij daarvan vóór 15 Januari a.s. aan
gifte kunnen doen bij Burgemeester en Wethouders
voornoemd.
De Formulieren der lijsten en der aangiften zijn
vanaf heden ter Gemeente-Secretarie kosteloos ver
krijgbaar.
Amersfoort, den 23 December 1920.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester,
v. RANDWIJCK.
De Secretaris,
A. R. VEENSTRA.
Burgemeester cb Wethouders van Amersfoort
maken bekend,
'dat het bureau van den burgerlijken stand geduren
de de beide Kerstdagen voor het publiek geopead zal
zijn des voormiddags van 8 '/j '°t 9 uur, uitsluitend
lot het doen van aangiften van geboorten eu overlijden.
De hiervoor noodige aanvrage moet geschieden aan-
het gemeentehuls, mondeling of schriftelijk, uiterlijk
tusschen 8 on 8'/4 uur des voormiddags van den dag,
waarop men aangifte wil doen.
Amersfoort, den 22 December 1910.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester,
De Secretaris, v. RANDWIJCK.
A. R. VEENSTRA.
De Burgemeester van Amersfoort,
brengt ter kennis van belanghebbenden, dat, be
houdens onvoorziene omstandigheden, de opkomst van
de eerste ploegen der militielichting 1921 niet zal
plaats hebben vóór den tóen Februari 1921.
Amersfoort, 21 December 1920.
De Burgemeester voornoemd,
v. RANDWIJCK
BEKENDMAKING HINDERWET.
en Wethouders van Amersoort.
J ipenbare kennis.
esluit van 21 Dec. 1920, aan
DE FIRM- T. VAN HOOGEVEST EN ZOON
en hare rechtverkrijgenden voorwaardelijk vergunning
is verleend tot het oprichten van een werkplaats voor
machinale houtbewerking, te drijven door 6 electro-
motoren met een gezamenlijk vermogen van 21J P.K.,
in het perceel alhier gelegen aan het Lieve Vrouwe
kerkhof Non ij/17 kadastraal bekend Gemeente Amers
foort, Sectie No 4920 en 4921.
DE FIRMA L. A. A.'VAN HAMERSVELD
en hare rechtverkrijgenden voorwaardelijk vergunning
is verleend tot het oprichten van een benzine reservoir.
in heeperceel alhier gelegen aan den Arnhemsche-
weg No. 10a en b kadastraal bekend Gemeente Amers
foort, Sectie B No. 1564 en 1374.
Amersfoort, den 22 December 1920.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester,
v. RANDWIJCK.
De Secretaris,
A. R. VEENSTRA.
STADSNIEUWS.
De 10de Volkstelling.
Wie goed regeeren wil, dient het volk te kennen.
Om die kennis te bevorderen, worden in alle ont
wikkelde landen periodiek volkstellingen of beter
gezegd «volksbeschrij vingen gehouden. In ons
land is alles in gang voor de 10e Volkstelling, welke
ons volk zal beschrijven op het tijdstip van den over
gang van oud naar nieuw.
Het is de plicht van ieder, door nauwkeurige in
vulling en door prompte inlevering van de telkaarten
naar vermogen mede te werken aan het welslagen
van de toe Volkstelling: waar eigen kennen of kunnen
te kort schiet, is bij de Volkstellers raad en hulp te
krijgen.
Medewerking is niet alleen Ieders plicht, zij dient
ook eigen belang. Wie goed geregeerd wil worden,
moet de overheid steunen in haar om het volk te
leeren kennen.
Predikbeurten.
Doopsgezinde Kerk, Blankenheimstraat, dienst op
Zondag 26 (dus niet op 25) December.
Oudejaariavonddienst begint te zeven uur, niet te
half zeven, zooals op de lijst staat).
Rijkspostspaarbank.
Opgave betreffende het postkantoor Amersfoort en
zijne hulpkantoren.
Over de maand November 1920.
Op spaarbankboekjes,hier uitgegeven,
werd, in den loop der maand ingelegd f 81.360.67s
En terugbetaald79.758.37
Derhalve meer Ingelegd dan terug
betaald
Hieronder 9 formulieren ad f 1 in
Hpnurbankzcgels van 5 cent en 48 formu
lieren ad fl in spaarbankzegels van 1
cent fdehoolsparen).
Het aantal alhier nieuw uitgegeven
spaarbankboekjes bedroeg100
Door tusichenkomst der alhier ge
vestigde kantoren werd ter Directie op
staatsschuldboekjes ingeschreven een
nominaal bedrag van
En afgeschreven
Derhalve minder In- dan afgeschrev
Het aantal, alhier uitge
reikte, nieuwe staatsschuld
boekjes bedroeg 1
f 1.602.30s
f 9-550.-
Bankvsreeniglng H. L. A- DULLAERT Co. 1
Ammfusrt, Soest, Utrecht, Steenbergen, Noordhroek
Het is niet onbekend, dat In de christelijke gods
dienst het geloof aan geesten nog altijd bes;aat. Als
er één zegewijze is, waardaor dit bet meest wordt
gekenmerkt, is het toch wel deze: God is Geest.
Welnu, hoe Is dat geloof aan geesten te begrijpen?
Hoe Is men er toe gekomen om buiten de wezeos,
dié men kan zien, hcoren, enz.. óók nog te geloovcn
aan ds aanwezigheid van geesten?
Dit geloof nu is zéér oud. Zoover tnen de lot
gevallen van de msnschen kan nagaan is dat geloof
aan geesten er altijd geweest. Men moet zich dus
allereerst afvragen hoe de maatschappelijke toestanden
waren bij zeer primitief ontwikkelde menschen, om te
begrijpen hoe zij tot dat geloof zijn gekomen. In 't
kort ais volgt:
In barbaarscho tijden sterft bijna geeu enkel Individu
een natuurlijke dood, d.w.z. door ziekte of ouderdom.
Neen, zij gaan gewoonlijk te gronde aan ongevallen.
Zij zijn weinig bestand teget de werkingen van de
natuur. Alles wat er in de natuur gebeurt kost veel
slachtoffers. Natuurrampen zijn ia de primitieve samen
leving regelmatige oorzaken van den dood. Hoe moeten
zij dan dat verschijnsel van den dood uitleggen, als
ze niet, zooals wij, de ondervinding hebben, dat ieder
op z'n tijd sterft, dat er, vroeg of laat, een eind aan
't leven komt? Want we moeten ook dit bedenken,
dat de menschen In die tijden in zéér kleine groepjes
bij elkaar leven en niets weten van bet verleden. Er
is geen geschiedenis. Misschien Is er eenlge herinne
ring van oudere menschen, maai overigens weten zij
niets van het verleden. Zij weten niets van elkaar af,
Nederlanasolie
Spoorwegen.
Wegens verachlkklng van de markt te Utrecht zullen de treinen 1302 PUTTEN UTRECHT
C.S. (Putten v. 6.12 voorm.) en 902 BARNEVELD-N1JKERK (Barneveld t. 5.57 v.m.)
NIET op Zaterdag 25 December 1920 (ren Kerstdag) en op Zaterdag 1 Januari 1921
(Nieuwjaarsdag) DOCH op VRIJDAG 24 DEC, en op VRIJDAG 31 DEC. 1920 loopen.
Commissie voor Arbeidersontwikkeling
Frank van der Goes,
Privaat-docent aan de Universiteit te Amsterdam,
over Historfsch-Materlalisme.
Derde Lezing.
Dezen avond zal een woord gesproken worden over
godsdienstige opvattingen in 't algemeen, die zeer
verschillend zijn, maar allen hier op neerkomen, dat
ze erkennen het bestaan van een macht sterker dan
die van de menschen. Zoolang de menschen zich af
hankelijk voelen van een macht sterker dan zij zelf,
van een macht waarvan zij ook de uitingen wel meenen
te voelen maar niet altijd begrijpen zoolang zullen
ze die macht vereeren, gunstig trachten te stemmen.
Alle godsdienstige menschen hebben dit besef, dat
er een min of meer machtige (machtiger althans
dan zij zelf) bestaat, die zij niet in alles kunnen ver
staan. maar waarvan ze wel meenen te begrijpen, dat
zij zich moeite moeten geven om volgens den wensch
van dien machtige te leven. Dat was het kenmerk
van den barbaarschen godsdienst, dat is nog het ken
merk van den christehjken godsdienst. Daarmee is
echter de omschrijving van het wezen van den gods
dienst niet volledig: er behoort nog bijhel geloof
aan geesten. Hot geloof dus aan het bestaan van
wezens, die met de gewone zintuigen niet kunnen
worden waargenomen, maar die toch voortdurend be
staan. Wezens dus die men niet zien, niet betasten
kan ea die, juist omdat ze niet met de zintuigen zijn
waar te nemen, geacht worden te vooreneen geestelijk
leven. Met de zintuigen kan men alle stoffelijke dingen
waarnemen (dingen, die men hooren, ruiken, voelen,
enz., kau), maar wezens die men niet op die manier
kan waarnemen en waarvan men toch meent de aan
wezigheid en de werking te bespeuren, dit zijn
geestelijke
ze hebbeu geen middelen van verkeer en vervoer, ze
krijgen niet dan bij hooge uitzondering berichten. >Ze
weten niets van het verleden#, dat beteekent ook,
dat zij dus niet weten, dat do dood zich altijd cb ovet
de heele -wereld heelt voorgedaan. Stel u dus dit voor
ccnige honderden menschen weten alleen dit: dat zij
met elkaar op 'n bepaalde plaats samen wonen en
dat van hun kleine aantal het grootste deel door
rampen aan z'n levenseind komt. Zij vatten het ver
schijnsel dat Iemand sterft op, als het verlaten door
den geest van het lichaam. Als zij iemand zien, ge
dood door een wild dier, door deD bliksem, door esu
overatrooming, enz., dan weten zij daar-, an geen ver
klaring. Ze weten niets van dë dood. Ze weten alleen,
dat iemand kort te voren nog bestond, nog uitingen
van leven gaf en zich dan piotscling niet meer be
weegt: onl-zield Is hij. Dergelijks uitdrukkingen als
ontzieldt, of *den geest gevenkomen voor in alle 1
taltal En die menschen vatten dat letterlijk op. De
geest bestaat nog, hij zit alleen niet meer in het lijf.
Daarbij komt nog, dat zij het verschijnsel van de droomen
niet anders weten te verklaren dan door het geloof aan een
geest, die zich buiten het eigenlijke leven beweegt.
Die menschen geloofden alles wat ze zien in den meest
ruimen zin van het woord. Als gij Iemand in Uw droom
ziet, die 20 jaar geleden leefde, dan weet ge heel goed,
dat die persoon zelf niet In Uw slaapkamer Is. Maar
die menschen meenen van wel. Zij zeggen ik heb die
persoon gezien, gehoord, hij heeft daar gestaan, hij is
bij mij geweest, zijn geest heeft mij bezocht. Zij schrijven
die geesten dus ook toe een veel grooter en heel
anders Ingericht vermogen dan dat van de menschen.
Ze droomen over iemand, die ze een heel eir.d weg
weten en toch verschijnt hij en ls spoedig geheel ver
dwenen. Deze geest dan heeft het vermogen om zich
veel sneller te verplaatsen dan de mensch. Afstanden
kent hij niet. Zij beschouwen dus de wereld als be- hier het geval was.
woond door een dubbele bevolkingde menschen en de
geesten.
De menschen gebonden aan een kort leven, de
geesten betrekkelijk onsterfelijk. Even werkelijk, even
tastbaar als nog levende personen zien zij de geesten.
Zoo kan men zich begrijpen, dat deze primitieve volken
zich gevoelden in een toestand van groote afhankelijk
heid, wat de natuur in 't goede bracht werd dankbaar
aanvaard. Men moet niet vergeten, dat deze menschen
de arbeid niet als een regelmatige bezigheid kennen.
Zij verkrijgen geen stoffen met behulp van eigen werk
tuigen. Ze gaan op jacht met steenen en stokken en
plukken de eetbare vruchten van de boomen. Ze zorgen
niet voor een oogst, hebben geen kudden vee. Dit
besef van afhankelijkheid van do natuur ging gepaard
aan den anderen kant met het geloof aan geesten,
allerduidelijkst iu het verschijnsel van droomen, waar
door op de meest absolute manier kwam vast te staan,
dat er wezens waren, die veel machtiger waren dan#o
menschen. Dat «geloof» aan geesten dat was voor hen
«ervaring» (dat leerden zij uit de ervaring). Wij hebben
geleerd die dingen anders te zien. Wij weten dat een
droom niet bet werk van geesten is. Maar die men
schen wisten dat niet. Zoo is het verschijnsel van de
primitieve godsdienst in 't algemeen te verklaren
alles waartegen men zich niet verzetten kon, wat men
men alleen met gebeden en offers kon trachten te
verzoenen. Hoeveel dat verschilde met latere be
grippen kan men hieruit opmaken, dat men meende
soms die geesten te kunnen noodzaken iets te doen of
na te laten. Het geloof heeft b.v, bestaan, dat men
door groot lawaai te maken meende de kwade geesten
te kunnen verdrijven, ook door het verwekken vap
stank of iets dergelijks.
(Wordt vervolgd). 1
Jongel. Geh. Ontb. Bond afd. Amersfoort
Dinsdagavond gaf bovengenoemde vereenlging een
prop. feestavond, welke cis altijd goed slaagde. De
zaal wat flink bezet en het programma werd vlug en
goed afgewerkt. Direct na de opening kregen we een
tableau te zien, hetwelk getuigde van den goeden smaak
der vervaardlgster, Mej. Bakkenes.
De vlool-rr.uziek van den heer Is. Eyl was goed.
evenals de zang van Mej. Aad—Prakke en van het afd.
koortje. Verder zette de spreker, de heer Tob. Hag-
tinglus. het doel en streven der vereenlging kort en
duidelijk uiteen en voerden enkele leden der afd. net
tooneelstukje op, getiteld Kerstavond» wat vrij god
gespeeld werd, Vooral de jonge vrouw en. de ooffl
leverden aardig spel. Jammer dat de oude vrou»
een beetje te jong sprak.
Dat het gebodene bij de aanwezigen in den
viel, getuigde wel het applaus, dat na elk nutn
kwam.
We hopen dan ook nog veel van die avond
krijgen en spreken graag met den voorzitter de
uit, dat velen deze vereenlging zullen steun
toetreding als lid of donateur. Na de sluiting
we nog, dit deze vereeniging Zondag (2e Kerstdag^*
's avonds om 7 uur een Kerstavond geeft in Ons
1 Huis (Korte Gracht). We raden belangstellenden graag
aan dit avondje, wat vrjj toegankelijk is, te gaan bijwonen.
Bioscoop Langestraat.
Het Mysterie der roode oogen.
Wie is Pierre la Rue? - Eónlge zekerheid begint
althans nu te komen, Wij weten nu, dat Felix, de
knecht van dr. Montrose, een geheim van dezen weet,
waardoor hij hem tot zekere grens in zijn maent heeft.
Wij weten ook, dat Felix hulp verleend aan Florence
en Clayton, wanneer zij in handen van Pierre la Rue
zijn geraakt, ook al wordt daarbij weder toch nog ge
suggereerd, dat Felix Pierre. Ware dit nu werkelijk
het geval, dan vraagt men zich afis het logisch, dat
hij dan den voor hem zoo gevaarlijken Clayton zelf
helpt ontsnappen Ook ls het haast niet mogelijk dat
Felix zich zoo snel zou kunnen her-vermommen all
