Aardappelzorgen behoeven wij voor
aanstaanden winter niet te hebben
De particuliere banken van leening
2
AMERSFOORTSCHE COURANT— WOENSDAG22JULI 1942
Ook de vetvoorziening in 1943 is verzekerd
BEDE VAN DEN DIR. GEN. VAN DEN
LANDBOUW
De directeur-generaal van den landbouw,
de hoer G. J. Ruiter, heeft Dinsdagavond
een radiorede gehouden, waarin hij op
merkte, dat men thans weliswaar nog niet
kan zeggen hoe het resultaat van de land
bouwproductie 1942 zal worden, maar dat
toch voor het komende jaar de volksvoe
ding is veilig gesteld, waarvoor den boer
•en woord van groote erkentelijkheid van
Regecringswege toekomt. De heer Ruiter
wees er op, dat boer en boerenbedrijf het
fundament vormen van ons volksbestaan,
waarvoor ook de consument waardeering
dient te hebben.
De veestapel' heeft in den winter van
1941 42 extra cischcn gesteld nan dc vee
voeding. De tuinbouw heeft door koude en
sneeuw eveneens geleden. Akker- en wei-
debouw lieten de gevolgen van dezen pool-
wintcr zien in uitwintenng en late ontwik
keling van het plantenbestand. Door den
totalen inzet van den boer voor zijn volk is
hét hem echter gelukt orn de bezwaren van
den feilen winter te overwinnen.
Een zwak punt is dc veehouderij.
Een zwak punt vormt do veehouderij, daar
de nog steeds te groote veestapel aan de
voedorproductie clschen stelt, waaraan niet
kan wórden voldaan. Zoo zal het tengevol
ge van den vrijen aahfok van koekalveren
noodzakelijk zijn ec-n groole hoeveelheid
dezer dieren uit (ie markt te nemen.
Dc veestapel werd echter niet verder be
perkt dan lot 30"van normaal. De huidige
vecsiapel maakt thans nog 84"/» uit van dien
der vooroorlogsche jaren, waarbij het jong
vee van jonger dan, een jaar zelfs een aan
tal dieren omvat van meer dan 130°'» van
die normale hoeveelheid. Daarmee is de fa
bel van don zoo sterk gereduceerdcn rund-
veer.. apel Voldoende weerlegd. Daartegen
over staat, dat de te'groote veestapel niet
kan worden gevoed. Van overheidswege zijn
daarem maatregelen genomen om he'. over
tollige jongvee uit de markt te nemen. Spr.
zette de regeling uiteen, op welke wijze
dit geschiedt en concludeerde aan de hand
daarvan, dat dc eigen verantwoordelijkheid
van den boer (die onder hel stelsel der
crisisorganisaties volkomen verloren dreig
de te gaan) opnieuw wordt gesterkt.
Dat het met de veehouderij intusschen
toch nog niet heelcm.ial in orde is. weet
snr. oan hot Vooroorlogsche landbouwbeleid
dn* den veehouder zijn verantwoordelijk
heidsgevoel ontnam.
Gezien de groote offers, die de boer
thans brengt, sprak de directeur-generaal
de hoop uit, dat deze inzet van den vee
boer straks ook zijn afspiegeling mag vin-
d cnin een melkprijs, die hem zijn bedrijf
mogelijk maakt, hem cc-n redelijk levenson
derhoud verschaft en hem daarbij tevens
dringt in de richting van een zoo groot mo
gelijke melkproductie. De inzet van don
Nederlaiidschen veeboer zal niet vergeefseh
zijn. daar zijn vee straks overal in het
groote nieuwe Europa zal worden ge
vraagd.
Dc groenienvoorziening.
TV h?'. r Ruiter ging vervolgens over tot
bespreking van dc groentevoorziening, die
tijdelijk iets te wcnschen heeft gelaten, wat
men den tuinder echter niet mag verwijten,
daar hij voor zware opgaven is gesteld, en
niet opgewassen is tegen de ongunst der na
tuur. Bovendien bedraagt de consumptie
van groente in deze tijden meer dan het
dubbele van het normale verbruik.
Spr. heriimerdc verder aan de telers van
kar'oloemen die 50°'» van hun bloementeelt
hebben omgezet in groenteverbouw, aan de
gemeenten, die parken en plantsoenen be
stemden voor do teelt van voedingsgewas-
KOFFIE
HET MEEST GEROEMD
TIJDELIJK
UITSTEKEND SURROGAAT
De Gruyter
sen en aan de volkstuinders, die de voed
selproductie op een paar honderdduizend
tuinen krachtig hebben aangevat.
Akker- en weidebouw.
Ten aanzien van den akker- en weide-»
bouw zeide de directeur-generaal van den
landbouw, dat vooral dc barre winter de
zaak dreigde te bederven, mede door ge
brek aan materiaal en tekort aan kunst
mest. Het grootste project was het scheur-
plan 1941/1942, dat tevens een factor vormde
voor de inkrimping der veehouderij. Daar
tegenover stond de uitbreiding van het aan
tal grasdrooginstallaties, waardoor voor
honderden boeren de voederzorgen werden
opgeheven, ook voor den komenden Win
ter. Ook het aantal silo's is sinds 1940 mee-,
dan verdubbeld en er zijn duizenden gier-
kelders gebouwd.
Het scheurplan is gelukt.
Het groote scheurplan om honderddui
zend h a. grasland om te leggen in bouw
land is, hoewel niet alles precies volgens
het plan ls verloopen, gelukt, niettegen
staande de winter het scheuren hoeft be
lemmerd en er schaarschte heerschte aan
paarden, materiaal en pootgoed Ook op
dit punt vroeg spr. waardcering van laag
tot hoog voor dezen inzet, omdat hierdoor
is gezorgd, dat onze voeding den komen
den winter naar menschel ijkc berekening
verzorgd zal zijn.
De heev Ruiter stelde daartegenover den
grooten tegenslag, dat het koolzaad groo-
tendeels en het wintergraan voor een be-
langrijk percentage is uitgewinterd, maar
voegde daaraan toe. dat de tegenslag ten
doele is opgeheven door verbouw van
Wauw-maanzaad, ook al is de totale opper
vlakte aan oliezaden te klein gebleven en
de te verwachten olieproductie daardoor te
klein om oen normaal velrantsoen te kun-
-nen handhaven.
Geen aardappelzorgen.
Daartegenover staat een uitbreiding van
de teelt van broodgraan (ongeveer 10%) en
van aardappelen Deze laatste teelt was
reeds het vorig jaar belangrijk gestegen tot
een peil, dat. nog niet eerder was bereikt
en dat 60% ligt boven de oppervlakte in
1940.
Aardappelzorgen behoeven wc voor
den komenden winter althans niet te
'hebben, aldus spr. Onvoorziene omstan
digheden daargelaten, kan de bevol
king een aardappelrantsoen ontvangen,
dat zoo hoog is, dat distributie ervan
overbodig zou zijn, indien andere fac
toren daarvoor niet zouden blijven
pleiten.
Het nieuwe scheurplan.
De directeur-generaal merkte voorts op,
dal juist het vetrantsoen door de slechte
Grasproductie (met als gevolg mindere
melk- en melkvetproductie). Ie laag is ge
worden, mede door vermindering van de
graslandoppervlakte ten gevolge van het
scheuren. Het vetrantsoen moet worden
verhoogd met behoud van de broodgraan-
en aardappelpositie. Er moot daarom op
nieuw grasland worden Rescheurd (plm.
80.000 h.a.) en de teelt van oliezaad (kool-,
raap- en blauwmaanzaad) uitgebreid (plm.
50.000 h.a.).
Niettegenstaande de hooge eischen
die daarbij aan den boer worden
gesteld, durfde de heer Ruiter de
verwachting uitspreken, dat ook
het groote plan zal gelukken en
aldus de voedselvoorziening, met
name de vetvoorziening in 1943,
wordt verzekerd.
GETUIGEN GEZOCHT TEGEN
OPLICHTERS
De commissaris van politie te Apel
doorn verzoekt hen, die door F. Schreurs
wonende Radïumv/eg 18, te Apeldoorn,
of diens handlangers of medeplichti
gen zijn opgelicht, zoo spoedig moge-'
lijk aangifte te doen aan het politie
bureau te Apeldoorn. Deze oplichters
bieden goederen (smokkelwaar) te
koop aan, vragen contante betaling en
verdwijnen met het geld zonder de
goederen te leveren, Ook koopen zij
smokkelwaar zondei' betaling.
De Officier van Justitie te Zutfen
garandeert straffeloosheid van bena-
deelen, die in deze zaken betrokken
zijn geweest en daarvan thans aan
gifte zullen doen of daaromtrent in
lichtingen zullen verschaffen.
INWONENDE KINDEREN EN
SOCIALE WETTEN
Bij besluit van den Secretaris-gene
raal van het Departement van Sociale
Zaken is bepaald, dat met ingang van
1 October a.s. voor de toepassing van de
Ongevallenwet, de Land- en Tuinbouw-
ongevallcnwet, de Ziektewet en de In
validiteitswet, zestienjarige en oudere
inwonende eigen, aangetrouwde of
stiefkinderen van den werkgever, die
in diens onderneming werkzaam zijn,
beschouwd worden als werkman, on
derscheidenlijk arbeider, in den zin van
vorengenoemde wetten.
Terzake van valschheid in geschrifte
heeft de Utreehtsche rechtbank den
24-jarigen accountant M. v. d. O. uit
Utrecht veroordeeld tot een gevange
nisstraf voor den tijd van één jaar met
aftrek van de preventieve hechtenis.
De eisch luidde een jaar gevangenis
straf.
Verdachte, die destijds als vertrou
wensman van een weduwe optrad, heeft
zonder haar goedkeuring of voorken
nis eenige huizen voor haar verkocht
door onder de akte van den notaris een
valsche handteekening te plaatsen. Zoo
doende „verkocht" verdachte twee hui
zen, ieder voor 2500 gulden, en van het
geld maakte hij goede sier. Hij trouw
de den dag volgende op de ondertee-
kening van de notarieele akte en kocht
o.m. een ameublement van elf honderd
gulden. Toen er menschen kwamen bij
het woningbureau, dat de huizen had
gekocht, verwees de directeur van het
woningbureau de huurders naar de we
duwe om den sleutel en zoo kwam de
zaak van de valschheid in geschrifte
uit.
BOSCHBKSSENPLUK BIJ APELDOORN
Hoewel er op de Veluwe belangrijk meer
boschbessen zijn dan. het voriRe jaar, blij-,
ven de aanvoeren bij de handelaren gerin
ger dan toen. In hoofdzaak is dit een ge
volg van den rechtstreekschcn verkoop van
de plukkers aan de particulieren, waardoor
zij een hoogeren prijs kunnen bedingen.
Bovendien is het aantal plukkers, dat voor
eigen gebruik de bessen inzamelt, grooter
dan ooit te voren.
De handelaren z.ijn overstelpt met bestel
lingen. waaraan zij echter bij lange na niet
kunnen voldoen.
EEN KLEINIGHEID
Dat was zoo de gift, die wij enkele;
jaren geleden in de collectebussen lie
ten vallen als wij op straat werden aan
gehouden om te „offeren" voor een of
ander liefdadig doel. Een kleinigheid,
een dubbeltje, hoogstens een kwartje.
Maar wij van het Verzorgingsfonds, wij
vragen geen kleinigheid. Waar tvij uw
medewerking voor vragen, is voor onze
dappere strijders aan het Oostfront. De
ze strijders, die daar vechten tegen de
Sovjets, en die bereid zijn als het ipoet
het hoogste offer te brengen, hebben er
recht op, dat wij er ons niet van afma
ken met een kleinigheid, maar ook in
derdaad een offer brengen. Ons Verzor
gingsfonds moet over groote bedragen
kunnen beschikken, opdat iedere strij
der geregeld zijn pakketten uit het va
derland zal kunnen ontvangen.
Daarom, geen kleinigheid, maar een
flinke bijdrage op girorekening 432100,
t.n. Verzorgingsfonds Vrijwilligersle
gioen „Nederland" Koninginnegracht 22
te 's-Gravenhage.
De kerkvernielmg te Ede
ELFJARIGE JONGENS HADDEN
„DOMINEETJE" GESPEELD
Dc daders van de in de vorige week
gepleegde vernielingen in de Gerefor
meerde Zuiderkerk te Ede zijn gepakt.
Zij hadden zich zelf verraden. De da
ders bleken twee elfjarige jongens te
zijn, n.l. G. S. en J. A. v. d. D., beiden
te Ede. Zij liepen met onderdeelen van
de pijpen van het kerkorgel in hun zak,
hetgeen de opmerkzaamheid hunner fa
milieleden trok. Toen de bladen daarna
het bericht der vernieling meldden,
werd dezen alles duidelijk en stelden
zij de politie van hun bevinding in ken-
De jongens bekenden alles aan de po
litie. Door een ingeworpen ruit waren
zij de kerk binnengegaan, daarna had
den zij den preekstoel beklommen en
hadden zij op wat ruwe wijze „domi-
neetje" gespeeld.
Vervolgens hadden zij het orgel be
zocht, waaruit zij 23 pijpen hadden ge
nomen. Twee ervan hadden zij tot rin
getjes versneden, enkele andere tot
fluiten en de rest hadden zij in de kerk
verspreid. Bij nader onderzoek beken
den zij ook, dat zij den vorigen avond
een inbraakje hadden gepleegd in de
Aku, waar zij zich tabak, een zaklan
taarn en sleutels hadden toegeëigend.
Tegen de jongens is proces-verbaal
opgemaakt.
EXTRA-RANTSOENEN BIJ
HUWELIJKSFEESTEN
Bij huwelijksfeesten bestaat de mo
gelijkheid, dat door de betreffende auto
riteiten extra-rantsoenen worden toege
wezen, deelt „Het Volk" mede.
Deze exra-rantsoenen kunnen worden
aangevraagd door menschen, die gaan
trouwen en door hen, die hun 25-, 50-,
60- en 75-jarige bruiloft vieren. Voor
andere feesten is het niet mogelijk.
Men kan dan aanvragen: vleesch, bo
ter, brood, suiker, koffiesurrogaat, ver
snaperingen en rookartikelen.
Ieder geval wordt afzonderlijk beke
ken en behandeld. Het blijkt dus, dat
de „distributie" bij feestelijke gelegen
heden nog wel voor iets extra's wil zor
gen.'
ZESHONDERD GULDEN
VERDWENEN
Een groentehandelaar uit de Beetho-
venstraat te Amsterdam had in een ka
mertje, gelegen boven zijn winkel en
dat uitsluitend vandaar uit toegankelijk
is, 600 geborgen. Terwijl hij den ge-
heelen dag in de zaak was, schijnt toch
een insluiper kans gezien te hebben,
het geld te stelen, althans toen de man
's avonds zijn zaak gesloten had en het
geld wilde meenemen, bleek het ver
dwenen te zijn.
EEN EUVEL, DAT UITGEftOElD DIENT TE WORDEN.
WOEKERRENTE SOMS TOT 60%
De stadsbanken van leening zijn
ook in onze dagen helaas nog «on
misbaar. Deze instellingen zyn een
noodzakelijk kwaad, zoolang wij
nog in een overgangstijdperk le
ven, want zij helpen den kleinen
man aan contant geld tegen een
matige rente, zonder dat hij zijn
laatste voorwerpen van waarde,
die voor hem onmisbaar zijn of
waaraan hij gehecht is, behoeft te
verkoopen. Zoo was het in het ver
leden, toen in de zeventiende eeuw
de Stadsbank van Leening te Am
sterdam een -Europeesche vermaard
heid genoot en zoo is het ook nu
nog. In een werkelijk socialistische
maatschappij zullen deze instellin
gen geen bestaansrecht meer heb
ben, doch thans kan de bank van
leening voor velen een laatste uit
komst zijn. Een uitkomst voor het
gezin met een smplle beurs, getrof
fen door ziekte of tegenslag, een
uitkomst voor deh straatventer, die
dringend verlegen zit om handels-
geld of voor den kantoorbediende
zonder werk....
Vooral in de groote steden,, waar de
strijd om het bestaan zwaarder is dan
op het platteland en de armoede veelal
grooter, treffen wij nog vele gemeen
telijke banken van leening aan: Am
sterdam heeft zelfs verschillende filia
len. In 1940 verstrekte de Stadsbank
van Leening te Amsterdam meer dan
twee millioen gulden aan voorschotten,
waarvoor een gemiddelde rente van
12.5 werd gevraagd. Wel een bewijs,
dat deze instelling nog altijd i'n een be
hoefte voorziet.
Doch naast dë stadsbanken van lee
ningen bestaan er ook particuliere
pandhuizen. Alleen in Amsterdam telt
men er zeven, bijna allen in de volks
buurten gelegen. Deze banken konden,
dank zij de liberale Pandhuiswet van
1910 worden opgericht en eveneens
ORDEN.
dank zij deze liberale wet een rente
vragen, welke gemiddeld bijna zestig
procent bedraagt. Natuurlijk bevonden
deze banken zich uitsluitend in handen
van joden en al zijn ze thans geari-
seerd, doordat de eerste bediende eige
naar werd, zelfariseering noemt men
zooiets, in de meeste gevallen trekken
de oorspronkelijke bezitters nog altijd
aan de touwtjes, al is het dan achter
de schermen. Maar ook wanneer dit
niet het geval zou zijn, dan nog moeten
deze particuliere instellingen verdwij
nen. Pandhuizen, die een woekerrente
durven en kunnen vragen van bijna
zestig procent 'sjaars, hooren in onze
samenleving niet thuis!
Het gaat bij particuliere banken
om winst!
Daarbij komt nog. dat zij de taak van
de officieele stadsbanken van leenin
gen. die min of meer als sociale instel
lingen beschouwd kunnen worden, aan
zienlijk verzwaren. De. stadsbanken van
lecning immers hebben tot doel den
beleener te helpen, vandaar ook, dat
verschillende banken de terugbetaling
vergemakkelijken door het uitgeven
van spaarzegels. De beleensom mag dus
niet te hoog zijn, doch voldoende om in
de tijdelijke behoefte aan contant geld
te kunnen voorzien. Vandaar, dat de
stadsbank van leening meestal voor
schotten verstrekt, welke maximaal
70 procent van de geschatte waarde
van het pand bedragen. Bij de parti
culiere banken van leening is het an
ders. Hier gaat het in* de eerste plaats
om winst, om geldbejag en daarom
wordt, wanneer men ziet, dat de pand
gever het pand niet zal kunnen of wil
len missen, zooveel mogelijk voorschot
gegeven. Hoe hooger het bedrag, des te
grooter immers de rente. Ziet men ech
ter, dat de kans bestaat, dat het pand
niet meer ingelost zal worden, dan
wordt zoo weinig mogelijk voorschot
betaald. Deze praktijken, naast de woe
kerrente, die tot zestig procent kan be
dragen, kunnen in de huidige omstan
digheden niet geduld worden. De parti
culiere bank van leening. die immers
parasiteert op de armsten onder onze
bevolking, zooals eens de leenvrouw in
dc Jordaan dit deed en soms in het ge
heim nog doet, moet verdwijnen.
EEN INBREKER ONDER HET STRO O
In den laten avond van Zaterdag j.l.
het liep tegen middernacht, hoorden
eenige nachtwakers in de Boerensteeg
te Amsterdam een alarminstallatie wer
ken. Zij waarschuwden de .politie en
spoedig bleek, dat het geluid uit het
perceel van een tabaksfirma kwam. In
tusschen was ook de omgeving afgezet
en begon men met het doorzoeken van
het bewuste pand, waar weliswaar een
gat in het dak werd gevonden, doch
geen inbreker te zien was.
Na zorgvuldig speuren kwam ten
slotte in een twee huizen verder gele
gen paardenstal een man te voorschijn,
die zich daar onder het stroo had ver
borgen.
Hoewel de man die de poging tot
inbraak toegaf beweerde, dat hij nog
niet in de tabaksopslagplaats was door
gedrongen. worden daaruit toch 35 pak
jes shag vermist.
De politie vermoedt dan ook, dat de
man nog medeplichtigen heeft gehad,
die nog' tijdig hebben weten te ontko-
KUNST EN LETTERED
DRUK BEZOEK AAN HET
„HUIS DER DUITSCHE KUNST"
Dc groote „Duitsche kunsttentoonstel
ling 1942". die te-München in het „Huis
der Duitsche kunst" wordt gehouden,
heeft van stonde af aan groote aantrek
kingskracht uitgeoefend op het publiek.
Het aantal bezoekers heeft na 16 dagen
reeds de 100.000 overschreden, terwijl
er een buitengewoon groote belangstel
ling bestaat om te koopen. In dienzelf
den tijd heeft men rond 300 kunstwer
ken gekocht, die een waarde vertegen
woordigen van meer dan 2 millioen
rijksmark.
WILLEM SAAL HERDACHT
Maandag was het 25 jaar geleden, dat
op 49-jarigen leeftijd Willem Saai te
Hoorn overleed, die zich als leider van
het Wognumsche Zangkoor, Jakob
Kwast, een grooten naam heeft ver
worven. Dit zangkoor, dat bekend werd
onder den naam van „De Wognum-
mers", oorspronkelijk een vereeniging
zooals er zoo vele zijn ten plattelande,
verhief zich weldra tot een zoo hoog
peil, dat niet alleen tallooze concerten
o.m. in de groote steden van ons land
werden gegeven, doch ook tournée's
naar het buitenland werden onderno
men. waarbij het optreden te Berlijn
wel een der hoogtepunten was. In een
plechtigen wijdingsdienst, eergisteren
in de Ned. Herv. kerk te Wognum ge
houden, is de 25ste sterfdag van Wil
lem Saai op piëteitvolle wijze herdacht.
Dc herdenkingsrede werc^ uitgesproken
door ds. Baudet van Benningbroek, die
in treffende bewoordingen de beteeke-
nis van deze eenvoudige figuur schet
ste. De herdenking droeg een bijzonder
karakter door het optreden van het
kerkkoor uit Wognums zangkoor onder
leiding van Dirk Saai, die als zoon van
Willem Saai het werk van zijn vader na
diens dood heeft voortgezet en den ker
kdijken koorzang in zijn gemeente
heeft weten te handhaven op opmerke
lijke hoogte. Aan den voet van hét
borstbeeld van Willem Saai. opgericht
voor het gebouw der Ned. Herv. kerk,
had men een krans gelegd.
Landbouw en Veeteelt
SCHEUREN VAN GRASLAND
De oppervlakte grasland, welke in mijn
ambtsgebied moet worden gescheurd, over
treft' aanmerkelijk die welke in den vori
gen winter werd opgelegd.
Aangezien in de bouwstreken, zoowel op
het zand als op de klei, de meeste landbou
wers 15 20% van hun graslandareaal van
1941 hebben geploegd, zal de oppervlakte,
welke hier nog kan worden opgelegd,
slechts beperkt zijn. Voorloopig is_ de be
doeling om haar tot tenminste 25% uit te
breiden. Wie niet scheurde, moet dus op
25% of meer rekenen, wie 15% scheurde op
10% of meer. Inmiddels zal moeten blijken
of het percentage hooger moet worden ge
steld dan 25%.
De oppervlakte, welke langs dezen weg
kan worden verkregen, is echter lang niet
voldoende.
Wij zullen dus in de gemeenten, waar veel
scheurbaar land voorkomt, ook al moeten
ze tot de weidestreken worden gerekend,
eveneens een flinke scheurplicht geven.
Ik denk daarbij o.a. aan de kleigronden en
de gemengde gronden in het gebied van den
IJssel, den Ouden Rijn, de Vecht, het Gein,
den Angstel enz.
Het is mij bekend, dat voor de boeren In
deze streken de bezwaren niet gering zijn.
Gebrek aan paarden en materieel en erva
ring züllen echter geen reden zijn om vrij
stelling of vermindering te verleenen. Wel
zal dezerzijds zoo goed mogelijk getracht
worden om hulp te verschaffen, zoowel met
raad als met daad.
Wij zullen trachten vóór 1 September I9<!2
aan alle belanghebbenden mede te deelen
hoeveel land zij moeten scheuren. Men moet
er op rekenen, dat de aanslag zal tegen
vallen. Gelukkig bestaat voor de grondge
bruikers in Utrecht en Noord-Holland vóór
20 Augustus gelegenheid om de scheur
plicht over te dragen aan het Bureau Aard-
appelverbouw te Arnhem, dat voor het ge
bruik van den grond incl. de scheurpremie
500.op zeer goede gronden 600.zal
betalen. Wie dus tegen het zelf verbouwen
opziet, doet verstandig zich tot genoemd
Bureau te wenden. Aangezien dit Bureau
prijs stelt op flinke complexen, verdient het
aanbeveling, dat de landbouwers onderling
overleggen op welke wijze het mogelijk is
om gezamenlijk flinke stukken op te geven,
waarbij zoonoodig overdracht van scheur
plicht kan worden aangevraagd.
De Producliecommissaris.
Dr. C. K. VAN DA ALEN.
MEN REIZE NIET OP
ZATERDAGMIDDAG
In verband met de overstelpen
de drukte, die de spoorwegen door
de tienduizenden vacantiegangers
te verwerken krijgen, wordt van
bevoegde zijde op het volgende
gewezen
Den vacantiegangers wordt in
hun eigen belang verzocht, zoo
weinig mogelijk gebruik te maken
van den Zaterdagmiddag om te
reizen, daar de treinen dan over
belast zijn. Dit advies klemt te
meer voor reizigers naar de Ve
luwe, die gebruik zouden willen
maken van de aansluiting uit
Amersfoort richting Apeldoorn te
15.04 (trein No. 1841) en richting
Zwolle te 15.00 (trein No. 1509).
Aan hen, die absoluut Zater
dagsmiddags moeten reizen wordt
aangeraden van de speciale „sei-
zoentreinen" gebruik te maken,
die, in verband met de vacantie-
spreiding, reeds van 4 Juli af ih
dienst gesteld zyn. Voor de an
dere reizigers verdient het aan
beveling te trachten Zaterdags
middags vóór 12 uur de plaats
van bestemming te bereiken, of
te reizen na 19 uur. Zondags wor
de bij voorkeur tusschen 6 en 10
uur of tusschen 12 en 17 uur ge
reisd, echter niet na 19 uur. Bus-
sen rijden er zooals bekend Zon
dags niet.
Reikt uw zwakkeren volksge-
nooten de hand; wordt lid van
den Nederlandschen Volksdienst!
Een half jaar
hinderlijke hoofdpijn
itbrtft, d
„Gedurende 'n b»lf
jaar leed ik aan
voortdurende hin
derlijke hoofdpijn.
Juni 1940 begon
ruitje». Reed*
na konen tijd waren de pijnen gebed
verdwenen. Ook thans heb ik geen
pijn meer."
Bij rheumatiek, ischias, spit, verkoud
heid, griep,zenuw-en hoofdpijn helpen
de Oraaltjes ran bet Trineral Agentuur.
Deze hebben geen schadelijken invloed
op hart, maag en darmen. Neem direct de
proef! Origineele verpakking van 20
tabletten slechts 60 as. In alle apotheken
en drogisterijen verkrijgbaar.
Trioer»! Agentuur, HaiseukeSa S7J, AmitmJam
RADIO-PROGRAMMA'S
DONDERDAG 23 JULI 1942
Hilversum I, 415,5 M.
6.45 Gram.muz. 6.50 Ochtendgymn. 7.0u
B.N.O.: Nieuwsber. 7.J5 Gram.muz. 7.45
Ochtendgymn. 8.00 B.N.O.: Nieuwsber. 8.15
Gram.muz. 9.15 Voor de huisvrouw. 9.20
Gerard van Krevelen en zijn orkest en so
liste (opn.) 10.00 Gram.muz. 10.30 Piano-
voordr. 11.00 Radio Vacantieschool. 11.20
Zang, piano en gram.muz. 12.00 Ensemble
Joan Lancé. 12.40 Almanak. 12.45 B.N.O.:
Nieuws- en zakelijke ber. 13.00 Klaas van
Beek en zijn orkest en gram.muz. 14.00 Het
groote Omroeporkest. 15.00 Zang en piano.
15.30 Voor de zieken. 16.00 „Zondag 22 van
den Heidólbergsehen Catechismus" en gew.
muziek, (opn.) 16.30 Ensemble Willy Kok.
17.15 B.N.O.: Nieuws-, zakelijke- en
beursfaer. 17.30 Bertus van Dinteren ea zijn
orkest. 18.00 Causerie over kaatsen. 18.15
Bertus van Dinteren en zijn orkest. 18.45
B.N.C.: Nieuwsber. 18.55 B.N.O. De wereld-
meening uit vreemde kranten. 19.05 Gram.
muz. 19.15 Omroepsymphonic-orkest en so
list. 20.15 Componistenspiege). 20.30 Omroep-
symphonie-orkest. 21.15 Zang en piano.
21.45 B.N.O.Nieuwsber. 22.00 Gram.muz.
Vanaf 22.15 alleen voor de Radio-Centrales,
die over een lijnverbinding met de Studio
beschikken. 22.1524.00 Zie Hilversum I.
Hilversum n, 301,5 M.
6.45—8.15 Zie Hilversum 8.15 Gewijde
muziek (gr.) 8.45 Gram.muz. 10.00 Morgen
wijding 10.15 Gram.muz. 10.40 Voor de
vrouw. 11.00 Sylvestre Trio. 12.00 De Melo-
disten en soliste. 12 45 B.N.O.; Nieuws- en.
zakelijke ber. 13.00 Landstandskwartier.
13.15 Gram.muz. 13.45 Voordracht 14 00 Or
kest Malando, solist en gram.muz. 15.00
Voor de vrouw. 15.30 Zang met pianobege
leiding. 16.00 Amusementsorkest (opn.)
16.45 Voor de jeugd. 17.15 B.N.O.: Nieuws-,
zakelijke- en beursber. 17.30 „Varia", ge
varieerd programma. 18.30 „Midden-Ameri-
ka", lc-zlng. 18.45 Gram muz. 19.00 Hier W.A.
19.15 Gram.muz. 19.30 B.N.O.: Nieuwsber.
19.40 B.N.O.: Wat Nederland schrijft. 19.50
Spiegel van den dag. 20.00 Otto Hendriks
en zijn orkest. Als intermezzo. Reportage.
21.00 „Brandende kwesties", causerie. 21.15
Orgelconcert en zang. 21.45 B.N.O.:
Nieuwsber. 22.00 B.N.O.: Militair overzicht.
22.10 Avondwijding. 22.15-24.00 Zie Hilver
sum I.
WIJ VRAGEN UW AANDACHT VOOB:
Ernstige muziek. Het Omroep Sympho-
nleorkest o.l.v. Leo Ruygrok, concerteert om
19.15 uur over den zender Hilv. I, met wer
ken van Gretry-P. Mottl, Grleg, Blzet en
Chabrier. Do solist van dezen avond. Gerard
Mulder, vertolkt het vioolconcert in es van
W. A. Mozart.
FEUILLETON
DE DOODSBLOEM
64.
door
dr. H. WANING
Toen ik den voortuin inliep om
Siroertcl tegemoet te gaan, verscheen
hij me als een onheilsprofeet. Zijn toch
al niet innepiend gelaat droeg de spo
ren van eenir.e doorwaakte nachten en
zijn oogon. die diep in hun kassen la
gen, staarden mij aan, alsof zij van ach
ter een masker gluurden. Ik liep hem
tegemoet. Hij sprak het eerst
Waar is dc girl. Zij <s niet thuis.
Waar is zij. is zy hier
Groote God. Lisa Ik had niet meer
aan haar gedacht. Ik mee.idc zeker, dat
zij naar huis was gegaan.
Is zij niet thuis? l^aar kan ze zyn?
Een afschuwelijke onzekerheid vlam
de in me op en zonder verder antwoord
af te wachten, liep ik nu ten derden
male door den achtertuin naar de wo
ning von Lisa. Ik was te veel met de
gewaarwordingen van den afgeloopen
nacht vervuld, dan dat ik rond me
keek, anders zou ik dc ren naar het
het huis van Lisa misschien niet ge
daan hebben. Nu echter keek Ik links
noch rechts, maar rende dobr tct vobr
de woning. In drukte op de schel. Geen
geluid was in het huis te vernemen. Ik
belde nogmaals, toen eenige malen kort
na elkaar. Het huis leek uilgestorven.
Ik klopte en riep en belde lang ach
tereen. Ik riep Lisa bij baar naam.
Stilte.
Eindelijk, mijn angst niet meer kun
nende bedwingen nam ik een grooten
steen op en verbrijzelde daarmee een
venster. Ik maakte het gat grooter en
wrong mij erdoor.
Ik was in het huis. Doodsche stilte in
all<% vertrekken, ik riep Lisa bij den
naam. nog "luider dan ik het buiten
gedaan had. Ik drong haar kamer bin
nen. De deur daarvan stond half open.
De voorwerpen stonden alle roerloos in
het klare ochtendlicht.
Ik ging nog een deur door. Ik kwam
in haar slaapkamer. Nog hing de geur
der jonge vrouw in het vertrek.
Doodsche stilte. Stofjes dansten in de
zon en de lijster zong nog zijn mooiste
slrophen.
Ojj het bed lag een brief.
Er was geen adres op bel. couvert. Ik
maakte hem open. De inhoud was raad
selachtig en luidde:
Chalchiuhtlicue ef Ciocoatl dreigt
overwonnen te worden door Tla-
loc. Ik moet tot haar gaan. Tez-
catlipoca moet beschermd wor
den den verschrikkelijken
Huilzilopochtli. Bc zal het zelf
doen.
Er kome zegen over mijn vrien
den.
Lisa Mesquita„
Toltekl.
Ik begreep het niet. Het scheen te
handelen 'over zaken in dezelfde taal
ais waarin Stroedel tot den afzichte-
li-ken Cerberus gesproken had. Wat
kun de duistere beteekenis zyn van dit
alies.
Welk helsch drama verborg zich hier
achter!
Ik doorliep nog eenmaal het geheele
huis en vond overal stilte en verlaten
heid, zoowel in dc vertrekken die door
Lisa bewoond werden als in de kamers,
waar het wonderlijke menschenpaar ge
huisvest was. Moedeloos, niet begrij
pend en ongerust, wilde ik me weer
naar de nu in jubel stralende familie
Offermans begeven. Op het veldje, dat
ik passeeren moest, zag ik Stroedel
staan. Hij stond roerloos, met den hoed
in de hand en had de oogen gericht op
iets, dat voor hem op den grond lag.
Ik ging op hem toe.
Vóór hem, uitgestrekt tusschen het
prachtig bloeiende vingerhoedskruid,
lag het lichaam van Lisa. Zij was dood.
Rustig lag zij op den rug, de handen
op de borst gevouwen, De gebroken
oogen waren gericht op de zon, die nog
laag aan den hemel stond.
Sprakeloos staarde ik op het schoone
gelaat, dat in den dood zijn rust en
vrede herkregen had. De zorg had haar
verlaten. Zij scheen gelukkig in haar
Ipen wi.
gen en vleiden haar te bed.
We deden aan haar overblijfsel, wat
we aan de levende Lisa verzuimd had
den.
Ik bleef nog bij haar. Stroedel ging
de Jobstijding in de van Bentincklaan
brengen.
Een raadsel was haar leven. Een
raadsel was haar dood.
Stroedel keerde terug. Hij droeg veel
bloemen aan en legde die rond baar.
Trotsche hel bloeiende aren vinger
hoedskruid legde hij rond haar hoofd.
De doodsbloem. Zij moet sterven
na gebloeid te hebben, zeide hij.
HOOFDSTUK XIV
Dc Kolibri aan den linkerkant.
Dienzelfden dag keerden de twee
meisjes hersteld in het ouderlijk huis
terug. Daar wachtten haar de tijding
van het onherstelbaar verlies harer
liefste vriendin en den terugkeer van
Wïm om haar daarover te troosten.
(Wordt vervolgd)
