Wat de Polen in twintig jaren aan
cultuurgoederen hebben vernietigd
a
AMEKSFOORTSCHE CO URANT
DINSDAG 8 SEPTEMBER 1942
Langemarck-studenten een maand in de Warthegouw
In denzelfden tijd, dat in een kamp
op de Velywe de schifting voor den
tweeden Nederlandschen leergang voor
het Langemarck-studium plaats vond.
was de eerste leergang, die sinds April
van dit jaar in Hannover studeert, be
hulpzaam bij de oogstwerkzaamheden
in 'de Warthegouw. Deze Warthegouw
is een vruchtbaar landbouwgebied met
de universiteitsstad Posen als geestelijk
en economisch middelpunt. Eenige
eeuwen terug legden Germaansche boe
ren uit Duitschland, Vlaanderen en Ne-
derland hier de grondslagen voor een
gezonde samenleving. Zij vormden er
een voorpost tegen de steeds weer uit
het oosten opdringende Slavischevol
ken.
Na den wereldoorlog evenwel moest
Posen met het omliggende gebied aan
de Polen worden prijsgegevbn. Dat was
in 1918 en het duurde tot 1939 alvorens
de oude toestand werd hersteld. Wal in
deze twintig jaren door de Polen aan
cultuurgoederen werd vernietigd, tart
elke beschrijving. Een duidelijke taal
spreken echter de graven van 60.000
Duitschors, die door de Polen werden
vermoord, toen zij in 1939 .inzagen, dat
hun heerschappij ten einde liep.
Zoo kwam de Warthegouw terug aan
Duitschland met verwoeste dorpen, ver
vallen hoeven en verwaarloosde lande
rijen.
Thans werken hier te midden van
een nog overwegend Poolsche bevol
king weer Gcrmaansehe boeren. Zij
kwamen uit Bessarabie en Wolhyhie.
Ook nazaten van Nederlanders, die
eeuwen geleden zich aan dc Boeg in
Rusland vestigden, zijn er bij Hun taak
is zwaar. Het besef echter, dat. in deze
menschen van geslacht op geslacht is
levendig geworden, dat door elk van
hun hoeven de grens tusschen Europa
en Azië loopt, dat elk van hun akkers
een deel is van de Europoesche levens-
Paticnten in ziekenhuizen en andere
bijzondere instellingen, aan wie als re
gel dc nieuwe distributiebescheiden
eer.-it bij hun ontslag uit de inrichting
door de dislributiediensten ter hand
worden gesteld, zullen in den vervolge
de nieuw uitgereikte versnaperingen-
onderscheidenlijk tabaks- of sigaretten-
kaart reeds tijdens hun verblijf aldaar
ontvangen.
Deze kaarten worden door de distri
butiediensten, onder afkruising van een
bon van het inlegvel van de distributie-
stamkaart. aan de administratie van het
ziekenhuis uitgereikt, die de kaart dan
aan den patient ter hand stelt. Deze re
geling geldt ook, indien de patient in
een anderd gemeente woont, dan waar
het ziekenhuis is gevestigd.
Wanneer men zich na ontslag uit het
ziekenhuis tot den distributiedienst
wendt ter verkrijging der overige nieuw
uitgereikte distributiebescheiden, zal,
indien dc desbetreffende bon van het
inlegvel is afgekruist, dientengevolge
geen versnaperingen-, tabaks- of siga-
rettenkaart meer uitgereikt worden.
In verband met het bovenstaande
wordt er nogmaals op gewezen, dat per
sonen, die in een ziekenhuis worden
opgenomen, verplicht zijn al hun distri
butiebescheiden voor voedingsmiddelen
bij de administratie van het ziekenhuis
in te leveren. Deze verplichting geldt
dus niet voer de versnaperingenkaart
en de tabaks- of sigarettenkaart.
Een ieder wordt in zijn eigen belang
aangeraden deze bepaling na te leven,
aangezien bij niet voldoen aan de ver
plichting tot inlevering de distributie-
diensten ter gelegenheid van de eerste
uitreiking van bonkaarten voor voe
dingsmiddelen na het ontslag uit het
ziekenhuis, de bonnen, welke niet bij
de administratie daarvan zijn ingele
verd. van de nieuw uitgereikte bon
kaarten zullen kunnen inhouden.
Van alle pijn in de
leden verlost.
Nu k3n Ik w
werken
L
„Ik wil V mededee-
len, dat de Ovaaltjes
mij goede diensten
hebben bewezende
gezwollen gewrichten
zijn nu weer geheel
normaal. Het verheugt
mij. dat ik mijn bed verlaten en weer
werken kan. Ik had vreesclijke pijn in de
leden. Zoo gauw ik weer iets voel. zal ik
direct weer Ovaaltjes nemen, want zij
werken snel en afdoende."
Bij rheumatiek, ischias, spit. verkoud
heid. griep, zenuw- en hoofdpijn helpen
de Ovaaltjes van het Trineral Agentschap.
Deze hebben geen schadelijken invloed op
hart, ma.ii: en darmen. Neem direct de
proef! Origineele verpakking van 20 ta
bletten slechts 60 ets. In nlle apotheken
en drogisterijen verkrijgbaar.
Trinrrat Agentschap. Xassaulcadc 370. Am
sterdam.
Adv.
ruimte, waar wij niet zonder kunnen,
geeft hun de kracht, door te zetten. Zoo
hebben zij in een jaar tijds de op
brengst van dc landerijen met moer
dan twintig procent weten te vermeer
deren.
Met deze menschen hebben onze Ne-
derlandsche jongens een maand lang
samengewerkt. Scherper dan alle ver
standelijke redeneeringen heeft deze
gemeenschappelijke arbeid hen door
drongen van" het gevoel, dat de Ger-
maanschc lotsverbondenheid in deze da
gen een onontkoombare eisch is. Tevens
echter zijn zij teruggekeerd met een
diep besef voor de ongekende mogelijk
heden, die daar in het oosten voor onze
overbevolkte staten in het westen lig
gen, mogelijkheden, die er slechts op
wachten, door gemeenzamen arbeid
van alle Germaansche volkeren tot heil
van ons werelddeel te worden benut.
Nieuwe bonkaarten
UITREIKING TUSSCHEN
14 Sept. en 3 October.
De distributiediensten der gemeenten,
waar men in het Bevolkingsregister is
opgenomen, zullen op nader te bepalen
tijdstippen gedurende het tijdvak van
14 September tot en met 3 October '42,
tegen overlegging van de distributie-
stamkaart en tegen in ontvangstneming
van een bon van het inlegvel, bonkaar
ten „Voedingsmiddelen 11e periode",
alsmede nieuwe aardappel kaarten uit
reiken. Evenals voor de vorige periode
zal ook ditmaal onderscheid worden ge
maakt tusschen Stad- en Landkaarten.
De diensten zullen uitreiken:
Aan houders van een inlegvel KI of
LI een bonkaart K 108 en twee aard-
appelkaarten N 108<
Aan houders van een inlegvel K2 of
L2 een bonkaart K208 en drie aard-
appelkaarten N 108;
aan houders van een inlegvel K3 of
L3 een bonkaart K308 en twee aard-
appelkaarten N 108;
aan houders van een inlegvel K4 of
L 4 een bonkaart K 408 en een -aard-
apoelkaart N 103.
Houders van L-inlegvellen ontvangen
bovendien een toeslagkaart voor aard
appelen N 208.
In een aantal gemeenten dient men
ter verkrijging van een aardappelkaart
een formulier MD 32 in te vullen. De
plaatselijke distributiediensten zullen
hierover nadere mededeelingen doen.
Van zelfverzorgers voor aardappelen,
brood en vleesch zullen onderscheiden
lijk de verschuldigde'aardappel-, brood-
of vleeschkaarten worden ingehouden.
Wat de melkveehouders betreft, zul
len van de bonkaarten K 108 en K 208
onderscheidenlijk de reserve bonnen
1-57 t./en/m. 1-60 en 2-57 t./en/m. 2-1
verwijderd worden, terwijl van kinde
ren van melkveehouders de melkbon-
nen worden ingehouden.
Zij, die geboren zijn tusschen 6 Sep
tember en 5 October van de jaren 1921,
1928 en 1938, dienen alvorens hun bon
kaarten in ontvangst te nemen, hun in
legvellen te ruilen.
De aandacht wordt er op gevestigd,
dat men terstond bij het in ontvangst
nemen der kaarten dient te controlee
ren. of men allo bescheiden, waarop
men recht heeft, heeft ontvangen, aan
gezien lateit- reclames uiteraard niet in
behandeling kunnen worden genomen.
Ook moet men er op toezien, dat slechts
één bon van het inlegvel en wel de
gene. waarvan het nummer overeen
komt met dat der uit te reiken bon
kaart, wordt verwijderd.
Tevens dient men na te gaan of op de
distributiestomkaarten de afkruising dei-
vakjes op de juiste wijze heeft plaats
gevonden. Bij de uitreiking van een
bonkaart „Voedingsmiddelen 11e perio
de 1942" K 108, 208, 303 of 408 moet het
vakje K14 worden afgekruist. bij de
uitreiking van één of meer aardappel-
kaarten het vakje L14.
PROF. C.OEDEWAAGEN ZAL
TWEEDE NED. RADIOMUZIEKFEEST
OPENEN
De Secretaris-generaal van het De
partement van Volksvoorlichting en
Kunsten, prof. dr. T. Goedewaagen.
heeft zich bereid verklaard, het tweede
Nederlandsche radio-muziekfeest te ope
nen. Deze opening zal plaatsvinden
voor den aanvang van liet openingscon
cert op Zaterdagavond 12 Sept. a.s. om
kwart over zeven in het Conccrtgebou'
te Amsterdam.
Voorts zal prof. dr. T. Goedewaagen
Zaterdagmiddag om half drie de ten
toonstelling „Vier eeuwen Ncderléndsch
muziekleven" in het Rijksmuseum te
Amsterdam, die in het kader van het
muziekfeest wordt gehouden, eveneens
openen, nadat door den directeur-gene
raal van den Nederlandschen Omroep
een begroetingswoord is uitgesproken
en de heer Dirk J. Balfoort, als organi
sator m een korte' rede een overzicht
van deze tentoonstelling heeft gegeven.
Elk volk zal zichzelf straks
moeten hervinden
Gisteren had in de rijk met N.SB.-
scliilden en hakenkruiswimpels versier
de groote zaal van den Dierentuin te
Antwerpen, de eerste landdag plaats
van de Nationaal-Socialistische Bewe
ging in Nederland, district België, wel
ke door honderden leden van de Neder
landsche kolonie, afdeelingen van de.
.Nederlandsche Fabriekswacht, de
N.S.K.K., de Nachrichtentroepen en de
W. A. werden bijgewoond. Ook ver
tegenwoordigingen van de nationaal-
socialistische jeugd-Vlaanderen en van
de Dietsche meisjesscharen-Vlaanderen
waren aanwezig.
Het woord werd gevoerd door den
heer van Geelkerken.
„De taak van de Nederlanders in Bel
gië is dezelfde als deze van de Neder
landers in Nederland" aldus spr. Zij
dienen de bekentenis af te leggen van
hun trouw aan eigen bloed en bodem.
Zij dienen te begrijpen, dat zij een
levenden wal in het nieuwe Europa
vormen en moeten gehoorzamen aan de
stem van hun bloed.
Na een schets van de ontwikkeling-
der N.S.B. vervolgde de heer v. Geel
kerken: De klacht van den nationaal-
socialist bestaat daarin, dat hij offer
vaardig is en als denkend, goedwillend
mensch zich zelf geeft voor zijn volk
en land, opdat het beschermd en groot
worde in het heden en de toekomst. Dit
was onze opdracht sedert 1931. Wij
staan of vallen met Duitschlands toe
komst. Wij moesten consequent zijn en
naar de stem van ons geweten luiste
rend, marcheerden wij voor ons volk
uit.
Veel heeft ons volk verloren. Thans
hebben wij nog negen millioen men
schen. Het Nederlandsche volk is steeds
een ondernemend en moedig volk ge
weest, doch het ziet nog niet klaar, het
denkt nog, dat. het „oude" terug komt.
Na den strijd, die thans gevoerd wordt,
zal elk volk zichzelf moeten hervinden.
Het nieuwe Europa wordt geboren in
bloed en strijd. Straks wordt de Ger
maansche Statenbond een werkelijk
heid en zal volk na volk zich scharen
onder den Germaanschen Führer, Adolf
Hitler. Wij scharen ons achter ir. Mus-
sert, die zijn trouw aan den Führer
verpand heeft. Wij strijden in ons volk
en voor ons volk. Met Mussert voor
volk en vaderland."
Deze toespraak, welke herhaaldelijk
door geestdriftige toejuichingen werd
onderbroken, werd gevolgd door het ge
zamenlijk zingen van het zesde couplè!
van het „Wilhelmus".
HAAR MAN VERGIFTIGD 1
DUISTER GEVAL TE VELDDRIEL
In September 1941 overleed een in
woner van Velddriel (N.B.), A. va/
Hegik, onder min of meer verdachti
omstandigheden.
Geruimen tijd later rees tegen dt
vrouw van den overledene de verdon
king, dat zij haar man door verg if tig irj
uit den weg zou hebben geruimd. 10)
vrouw werd gearresteerd en beviny
zich reeds eenige maanden in voorari
rest.
Thans heeft de politie te Velddriel
een zekeren H. V. gearresteerd mei
wien de vrouw relaties onderhield. V.
wordt er, naar wij vernemen, van ver
dacht. in deze zaak medeplichtig te zijn.
Het onderzoek is nog in vollen gang.
SCHEERMESJES GEVRAAGD
Voor mij ligt een brief van een onzer
vrijwilligers. Hij klaagt zijn nood dat z"n
eenige scheermesje gebroken is en niet
vervangen kan worden, omdat nergens
scheermesjes Ie krijgen zijn.
Landgenoot, vanmorgen nog nam U
nieuw mesje en verheugde U zich ovei
prettige wjjze waarop U zich daarmede
schoor. Mnaronze vrijwilligers loo-
pen met stoppelbaarden, omdat zij geen
rr.esjes bezitten. Zorgt U er voor dat in
de Kerstpakketten voor het Oostfron!
scheermesjes gepakt kunnen worden er
voor alle zekerheidmisschien kunt U
ons aan staafjes scheerzeep en tandenbor
stels helpen
Stuurt ons deze zending gelijk met
bijdrage. Verzorgingfonds Vrijwilligers
legioen Nederland. Koninginnegracht 22,
te 's-Gravenhage. Girorekening 432100.
JONGEN VOORTVXUCHTIG
WEGENS SLECHT SCHOOLRAPPORT
Zij, die inlichtingen kunnen verstrekken
omtrent Marïnus Jacobus Bol, geboren te
Dc-n Haag 20 Dec. 1#28, worden verzocht
daarvan mededceling te doen aan den
Ccntralen - Opsporingsdienst aan de Laan
Copes van Cattenburch 11, aldaar.
De jongen is gekleed in een licht-grïjze
korte broek, bruin windbuis, lichtbruine
kousen en lage bruine schoenen.
Hij Is op 3 September 1942 van huis weg-
geloopen uit vrees voor straf in verband
met zijn schoolrapport. Hij houdt zich ver
moedelijk op in de omgeving van Den
Haag.
HET INBREKERSGILDE WEERT ZICH
Tijdens de weekwisseling heeft het in
brekersgilde te Amsterdam een goeden
slag geslagen in een grossierderij in rook
artikelen. gevestigd aan den Kastanjeweg,
aldaar. Niet minder dan 156.860 sigaretten.
2255 sigaren. 1440 cigarlllos en 18 pakjes
tabak werden ontvreemd.
Ook een nachtelijk bezoek aan een leder-
warenmagazijn aan 't Zeeburgerpad lever
de een niet onaanzienlijke _buit op, nl.
een partij bovenleder, 774~,doozen met
lederen beursjes, vijf doozeifvmel porte-
monnaies en 93 leeren labels, tezamen ter
waarde van 8400.
TWEE JAAR VOOR TWEE
KONIJNEN GE-EISCHT
Voor het Bossche gerechtshof stonden
gistermorgen terecht de koopman P. J.
S. uit Roermond en zjjn kameraad J. R.
eveneens uit Roermond, die door de
rechtbank te Roermond tot één jaar en
zes maanden waren veroordeeld wegens
diefstal van twee konijnen te Echt.
S., die 30 jaar oud bleek te zijn, was
reeds achttien maal veroordeeld, den
eersten keer op zeven jarigen leeftijd;
zijn kameraad R. had vier vonnissen
achter den rug, waarvan de laatste 3 jaar
had bedragen.
De advocaat-generaal vond de straf
voor de beide hardnekkig ontkennende
verdachten veel te laag en wees 'erop,
dat er vooral in dezen tijd tegen dieven
van welken aard ook, onverbiddelijk
dient te worden opgetreden, weshalve
hij verhooging van de straf tot twee
jaar vroeg.
Uitspraak over veertien dagen.
CAFéHOUDER BELEEDIGDE DEN
BURGEMEESTER VAN UTRECHT
Voor den Utrechtschen Vrederechter
had zich gisteren te verantwoorden de
48-jarige caféhouder Johannes de Groot,
wien beleediging van den burgemeester,
den heer C. v. Ravenswaay ten laste
was gelegd. Op 12 Mei van dit jaar had
verd. voor zijn café des avonds om
streeks tien uur een woordenwisseling
gehad met enkele personen, met wie hij
stond te praten. Het ging over de poli
tiek en verd. drukte zich over den bur
gemeester van Utrecht tegenover
iemand, met wien hij van meening ver
schilde uit met de volgende woorden:
„Die burgemeester van jullie is ook
zoo'n mooie ploert".
Verd. ontkende dezen zin te hebben
gebezigd, maar twee vrouwelijke getui
gen verklaarden onder eeile, dat JtIJ
deze woorden had gebruikt.
De Officier van Justitie merkte in
zijn requisitoir op, dat dergelijke ern
stige beleedigingen van Overheidsperso
nen, waarin vaak ook de N.S.B. wordt
betrokken, niet meer door den beugel
kunnen. Er is geen sprake van, dat men
dat met een geldboete zal kunnen af
doen. Spr. requireerde een gevangenis
straf voor den tijd van twee maanden.
Ook de Vrederechter was van mee
ning, dat hier een ernstige straf op haar
plaats was. Het feit staat wetüg en
overtuigend vast en alleen wegens de
omstandigheid, dat verd. een blanco
strafregister heeft, veroordeelde de
vrederechter hem tot een maand.
PRIJSVRAGEN VRIJE UNIVERSITEIT
Gelijk reeds vroeger is medegedeeld, zijn
op de eerste der twee door de faculteit der
letteren en wijsbegeerte der Vrije Univer
siteit uitgeschreven prijsvragen twee ant
woorden, op dc tweede één antwoord in
gekomen.
De faculteit brengt thans ter algemene
kennis, dat zij besloten heeft den schnjr
ver van het antwoord onder het motto
„De pacdagogiek zal filosofisch zijn of ze
zal niet zijn" een eervolle vermelding toe
te kennen, en verzoekt hem bij dezen, zoo
hij daarop prijs stelt, zich ten spoedicste
tc wenden tot den secretaris van den 3c-
n;.at, p.n. Keizersgracht 166. Amsterdam-C
en hem verlof te geven tof het openen
van het verzegelde briefje, dat bij het ant
woord gevoegd was.
Het oordeel der faculteit over de inge
komen antwoorden zal D.V. in openbare
zitting van den Senaat op 16 September
a.s. medegedeeld worden.
COLLEGES
EERSTEJAARSSTUDENTEN
Door het Dep. van Opvoeding, Weten
schap en Kultuurbescherming wordt
het volgende medegedeeld:
Met het oog op den duur van den
voor aanstaande studenten verplichten
Arbeidsdienst beginnen aan alle univer
siteiten en hoogescholen de colleges,
die uitsluitend bestemd zijn voor eerste-
jjaars-studenlen, niet voor 1 Nov. 1942.
Colleges, die mede bestemd zijn voor
•eerstejaars en practice kunnen met toe
stemming van den rector magnificus
icerder beginnen. In dit geyal wordt de
'vóór 1 November behandelde stof v
'de op of na 1 November komende i
'stejaars herhaald.
WIJZIGING VAN EENIGE LOONEN
EN ARBEIDSVOORWAARDEN
i Blijkens de Ned. Staatscourant van
7 September heeft het College van
Rijksbemiddelaars een tweede wijzi
ging aangebracht in de regeling van
loonen en andere arbeidsvoorwaarden
I voor de rubber verwerkende industrie.
Naast eenige wijzigingen in de ge-
meente loonklassen, vloeit uit de nieu
we redactie voort, dat de regeling *.e-
I vens van toepassing zal zijn op de rub-
berlijm en kofferrubber verwerkende
I industrie. Voorts is een tweede wijzi-
I ging, aangebracht in de regeling van
loonen en andere arbeidsvoorwaarden
voor de verfindustrie.
Wat een Jeugdherberg
den trekkers biedt
RUIME SLAAPZALEN. KEURIGE
BEDDEN. EENVOUDIG.
UITSTEKEND ETEN
r.
Uw redacteur Is In zijn vacantie als
trekker erop uit getrokken om een tocht
langs Neerlands mooie dreven te maken.
De Nederlandsche Jeugdherberg Cen
trale was zoo vriendelijk ons uit te noodi-
gen haar gast te zijn en van die gelegen
heid heb ik gaarne gebruik gemaakt om
de praclljk van het trekken langs jeugd
herbergen te leeren kennen.
En zoo besteeg ik op een vacanlie-mor-
gen het stalen ros, niet bepakt en bezakt,
maar slechts met enkele zijtasschen, waar
in het hoognoodtge. Met het windje gezel
lig in den rug, koerste Ik dwars over de
Veluwe en kwam langs de vriendelijke
plaatsjes Garderen, Elspeet, Uddel, enz.
Langs Vaassen gekomen kon ik de verlei
ding niet weerstaan nog eens even een
kort bezoek tê brengen aan kasteel de
„Cannenburgh", waar nu alweer ruim twee
maanden geleden, het bekende Journalis
tenkamp werd gehouden. De tocht werd
voortgezet naar Apeldoorn, naar
Jeugdherberg „Dc Spreng"
Hier zou dus het eigenlijke jeugdherberg
leven beginnen. Tegen het ongewone, het
niet alledaagsche, ziet een mensch altijd
op. Zoo was het dan ook met eenigen
schroom, dat ik „goeienmiddag mijnheer"
zei tegen een vriendelijk uitziende en
forsch gebouwd manspersoon, zoo op het
oog een goeie vijftiger. Hij bleek de va
der van de jeugdherberg te zijn.
„Ingeschreven?" was de eerste vraag na
de begroeting.
„Neemaarre".
„Dan heb ik geen eten voor je van
avond
„Ja.... maarreen ik maakte me
bekend als speciale gast van de Centrale
en dat ik „voor de krant" een artikeltje
wilde schrijven over de jeugdherbergen.
„Zoo ben je een van die krantenmen-
schen", klonk het gemoedelijk, „dan zul
len we nog'wel eens zien hoe het loopt".
Endaarna werd ik ingeschreven als
„niet betalend gast" van jeugdherberg
„De Spreng".
Hoe ziet de jeugdherberg er uit?
Dat is gauw verteld. De eerste indruk
is die van een groot heerenhuis. De op
rijlaan, groote serre, enfin de geheele
bouw deed hieraan denken. In het huis
zelf bevinden zich beneden de eetkamers,
keuken, verblijven voor vader en moeder
en boven royale slaapgelegenheid voor de
meisjes. De jongens slapen daar in een
zeer ruime keurig voor dat doel Ingerichte
garage, met uitstekende waschgelegenheid
en ruimte om bagage op te bergen. De
garage heeft twee verdiepingen en kan een
veertig- tot vijftig trekkers herbergen: Het
geheel maakt een zeer helderen en aan-
genamen indruk. De bedden waren netjes
opgemaakt, geen stofje op den vloer, kort
om uit alles bleek, dat deze vader de nood
zakelijke tucht en discipline wat schoon
houden, enz. betreft streng handhaafde.
Ik bleek een van de eerst aangekomenen
te zijn, maar spoedig kwamen er tal van
anderen opdagen en toen de meeste ver
wachte en niet verwachte gasten gearri
veerd waren, werden ons de bedden aan
gewezen. Een slaapzak werd gehuurd en
het „wolletje" voor den komenden nacht
:opgcmaakt en de bagage opgeborgen. Een
en ander volgens de regelen der kunst of
liever gezegd: volgens de regelen der
jeugdherberg. De regelen dien je te we
ten en de kunst, nu ja, die heb je gauw
genoeg van de mede-trekkers en nog gau
wer van je „slapie" afgekeken. C. R.
KUNST EN LETTEREN
HANDSCHRIFT VAN FREDERIK
WILHELM DEN TWEEDEN
GEVONDEN
Bij de opruimingswerkzaamheden vond
men te Kralcau een handschrift van ko
ning Frederik Wilhelm den Tweeden,
dat buitengewoon interessant is voor de
cultuurpolitieke en beschavende wer
king van Pruisen in de stad voor de
'derde Poolsche deeling.
De koning belooft in dit schrijven den
Kvakauers een veel omvattende verzor
ging door de nieuwe regeering, waar
van men de vervulling, afgezien van
den maatschappelijken opbloei en het
sociale werk kan vinden in de intensi-
veering van het kunstzinnige leven en.
nu nog, in de verrijking van de stad in
architectonisch opzicht.
In dit verband is het van bijzonder be
lang, dat niet alleen Poolsche politici,
maar ook de kunstenaars het einde van
de Duitsche heerschappij diep betreur
den. Zoowel de laatste civiele als de
laatste militaire commandant ontvingen
bij hun afscheid daarvan de duidelijke
bewijzen in den vorm van een ode.
DE BONNENDIEFSTAL TE
BERGEN OP ZOOM
Voor enkele weken werd de achttien
jarige J. K., de hoofddader van den
diefstal bij bakker Slooff te Bergen op
Zoom, alwaar een groote hoeveelheid
broodbonnen, ter waarde van ongeveer
23 balen meel waren ontvreemd, bene
vens een geldsbedrag en eenige doozen
bonbons, aangehouden. Thans zijn te
Rotterdam aangehouden de twee jonger
mannen, die K. bij dezen diefstal be
hulpzaam zijn geweest en die hun aan
deel in de buit hebben gehad. Zij zijn
naar Bergen op Zoom overgebracht, al
waar ze na gehoord te zijn ec-n volledi
ge bèkentenis hebben afgelegd. Proces
verbaal is tegen hen opgemaakt.
i) Die kan U elk oogenblik over
vallen. Zorgt steeds AKKER
TJES in huis te hebben. Laat
U dus niet noodeloos kwellen.
Neem "AKKERTJE
Veel beloven, weinig geven......
De Nederlandsche Volksdienst
belooft niets, doch geeft alles.
Blijft geen buitenstaander, sluit
U aan als lid.
RADIO-PROGRAMMA'S
DYSENTERIE TE ARNHEM
De burgemeester van Arnhem heeft
ter kennis van de bevolking gebracht,
dat het aantal gevallen van bacillaire
dysenterie in die gemeente zich uit
breidt.
In verband hiermede wordt een ieder
aangeraden zich te onthouden van het
eten van ongewasschen en ongeschild
fruit en van rauwe groenten.
Naar aanleiding van bovenstaande
bekendmaking van den burgemeester
van Arnhem vernemen wij, dat zich
daar ter stede eenige doodelijke geval
len van dysenterie hebben voorgedaan.
Op het oogenblik bevinden zich in
het gemeente Ziekenhuis aldaar twee
volwassenen en vier kinderen en in het
^kinderziekenhuis vier kinderen, allen
lijdend aan dysenterie. Aangezien al
len bewoners van de Geitenkamp zijn,
wordt vermoed dat zij vanuit een zelf
den haard zijn besmet. Geen van deze
gevallen geeft reden tot ongerustheid.
De Gemeentelijke Geneeskundige Dienst
heeft terstond alle maatregelen ter
voorkoming van uitbreiding genomen.
De huizen der patiënten zyn ontsmet.
Voorts is aan kinderen uit gezinnen,
waarin dysenterie is opgetreden, voor
den tijd van acht dagen de toegang tot
de scholen ontzegd.
WOENSDAG 9 SEPTEMBER 1942
Hilversum I, 415,5 M.
7.15 Lichte gromofoonplaten. 7.30 u. BNO:
Nleuwsber. 7.40 Orkestconcert (gr.). 830 u.
BNO: Nleuwsber. 8 40 „Dientengevolge -
desondanks". 8.60 Viool met pianobegelei
ding (gr.). 9.00 „Zwerftocht door de disco
theek" (gr.). 9.30 Spiegel van den dog (opn.).
9.40 „Zwerftocht door de discotheek" (gr.).
10 30 .Proost!" Met de microfoon ln een
Llmburgscho bierbrouwerij, reportage. 10.45
Enscmblo Jack der Kinderen. 11.30 Zang m.
planobegeleiding. 12.00 Almnnak. 12.05 Frans
Wouters en zijn orkest. 12 45 BNO: Nleuws-
en zakelijke ber. 13.00 De Mctodisten en grfi-
mofoonmuz. 14 00 ..Halfweg", vroolijk pro
gramma. (15.0015.20 Causerie „Een eeuw
mode"). 16.45 BNO: Nieuws-, zakelijke- en
beursber. 17.00 Vierhandige planpvoordracht.
17.30 „Eens varen wij weer uit", beelden
over Rotterdam ln het Nieuwe Europa. 18.00
Zang. fluit en plano. 19.00 Causerie „Oude
betrekkingen: Tusschen Thailand en Neder
land". 10.15 Erna Sack en Marcel Wlttrlsch
(gr.). 19 30 BNO: Nleuwsber. 19.40 u. BNO:
Zakelijk praatje over den landbouw. 19.55
..Do zvnrto handel lokt", luisterspel. (V.-.naf
20.15 alleen voor de F.adlo-Centrales, rils
over een lijnverbinding met de studio be
schikken) 20.15 Zang met pianobegeleiding
(gr.). 20.35 Omroepsymphonle-oxkest (opn
21,45 BNO: Nleuwsber. 22.00 Coro Belmonte
met orkest (gr.). 22 20 Composities van
Franz Grothe en Ralph Maria Slegcl (gr.),
23.0024.00 Instrumentaal concert (gr.).
Hilversum n, 301.5 M.
7.15—7.40 Zie Hilv. I. 7 40 Ochtendgymn.
7.50 Sportnieuws. 8 00 Een landbouwrepor-
tage. 815 Populaire gramofoonplaten. 8.30
BNO: Nleuwsber. 8.40 Menuetten voor sym-
phonle-orkest, Mozart (gr.). 0.00 Populaire
gram.mu/„ 9.15 Voor de hulsvrouw, 9 30 Ro-
coco-octet (opn i. 10.00 Godsdienstige uit
zending. 1030 Pianovoordracht. 1100 Voor
de kleuters. 11.20 Orkest (opn.). 11.30 En
semble Wllly Kok. 12.15 Duo Ja met orkest
(gr.). 12.30 Programma-overzicht. 12,35 Sym-
phonle-orkest (gr.). 12.45 BNO: Nieuws- en
zakelijke berichten. 13 00 „Wat doet de Di
rectie van den Landbouw?". 13.15 Hollandsch
Kamermuzlek-ensemble. 14 00 Godsdienstige
uitzending. 14.30 Zang met pianobegeleiding
en gram.muz, 15.10 Impressions d.'Italle,
Charpentier (gr.). 15.30 Lezing „Over huwe
lijk en staatszorg". 15.45 Operaconcert (gr.).
16.00 Zang met pianobegeleiding en gram.
muz. 16.30 Pro Arte Kwartet (gr.). 16.45 u.
BNO: Nieuws-, zakelijke- en beursber. 17 00
Voor dovjeugd, 18.15 Marschen (gr.). 18.30
BHO: Nleuwsber. 18.40 Spiegel van den dag.
18.50 BNO: Brnbantsch praatje. 19.00 Mar
schen en marschliederen (gr.). 19 15 Een ern
stig woord tot het Protestantsch Christelijk
volk. 1930 Hollandsch Instrumentaal kwin
tet. (Vanaf 20.15 alteen voor do Radio-Cen
trales, die over een lijnverbinding met de
studio beschikken). 20.15 Lichte klanken.
21.45* BNO: Nleuwsber. 22.00 BNO: Politiek
WIJ VRAGEN UW AANDACHT VOOR
Ernstige muziek. Het Hollandsch ks-
mermuzlek-enaemble concerteert om 13.15 u.
over den zender Hilversum n. Uitgevoerd
wordt het kwartet ln es gr. t. op 16 van
Beethoven en het strijkkwartet van Josef
Slik. Do medewerkenden zijn Louis de Ruy-
ter (viool), Henk van Calsteren (altviool).
Frits Galllard (cello) en Andró Rodenhuis
(plano).
DE VERDUISTERING
Verplicht te verduisteren:
8 Sept. 20.13 u. tot 9 Sept. 7,03 u.
Maan:
9 Sept. 5.28, ond. 9 Sept. 19.49 Ai-
FEUILLETON
WAAROM TREUR JE,
GROOTE CLOWN?
39.
door
A. H. K O B E R
Maar eigenaardiger wijze bleef zij. hoele-
mnal tcsc-n haar gewoonte, in het circus
zitten, ook na Joe's nummerH'g had
zich alweer omgekleed en keek eens door
het gordijn: daar zat Edith nog steeds.
In de mani-g.> was het laatste nummer
voor de pauze aan den gang. do drie Eag
les. De breedste van de beide mannen had
een lange stang op zijn linkerschouder ge
zet cn balanceerde hierop zijn twee colle
ga's. een dame én een heer. Een prachtige
prestatie!
Edith scheen 'zich voor deze equilibristen
bijzonder te interesseeren. want zij wendde
geen oog af van de srtiston. die naar in
den Tonden ring hun gevaarlijk werk zoo
rlerltjk verrichttenNu was dc toer at-
geloopen. het drietal boog dankend voor
hét applaus en .Toe zag dat Edith geest
driftig in dc handen klapteHij zag ook.
dat de oudste der Eng'.e.; haar een paar
maal lachend toeknikte. Hoe kwam hij
daar nu bij?
Nu Edith den Eagle-troep blijkbaar zoo
zeer bewonderde, begon ook Joe zich voor
hun nummer te intcresseeren. Dat zij eer
steklas c-vcnwichtsartlsten waren, had
ieder, die maar iels -van het vak verstond,
reeds bij do eerste toer kunnen vaststellen.
Nu liet de onderman, die ruggelings op
ren kussen ging liggen, een lange ladder op
zijn voetzolen zetten. De dame k'om op die
ladder en hij strekte, toen zij bijna boven
was. zi.in beenen omhoog. Daarna liet hij
de ladder langzaam naar rechts hellen ter-
Wijl dc dame op een klein plankje aan de
linkerzijde van de hoogste sport bevestigd
op het hoofd ging staan. Dan trok de on
derman voorzichtig zijn linkervoet terug
znodst dc ladder slechts op 7!)n rechter
voetzooi balanceerde.
D-d-:,ik daarna werd de— toer herhaald,
slechts r.iot dit vvr.-rhil. da- dame nu
recht op het plank ie s^nn-l er salueerde,
wat veM gevaarlijker was dan de hoofd
stand van zoocven, waarbij de artiste ten
minste de beide handen aan de ladder kon
vasthouden. Dat de Eagles met zulke
toeren begonnen, toeren, die door andere
equilibristen hoogstens op hel eind van hun
nummer werden uitgevoerd, bewees, dat zij
indrdaad heel wat presteerden. Nog nooit
had Joe zulke levensgevaarlijke voorhoofd
en schouderbalanccs gezien Stangen van
zes. van acht. ja van negen meter lengte
hief Eagle, nadat zijn partner er boven op
gesprongen was in zijn gordel, op zijn
schouder, zijn kin, zijn voorhoofd; dan
kruiste hij de armen en wandelde met zijn
last door de geheele manege terwijl de
partner daarboven turnde, zwenkte, draai
de en salueerde.
De slottocr was zoo opwindend, dat de
toeschouwers den adem inhielden alsof zij
door een enkel onbcheerscht geluid een
catastrofe konden veroorzaken. Eagle droeg
op zijn linkerschouder de langste van al
zijn stangen, een wit beschilderde bamboe-
stam van meer dan negen meter: aan het
uiteinde daarvan hingen twee voetringen,
waarin de dame cn de heer gingen hangen
om zieh dan me', hun voeten tegen dc stang
geheel horizontaal uit te strekken en met
I vrije handen elk op een trompet te blazen
l Op dit oogenblik Ipegon de onderman te loo-
pen en wipte zoodanig met de schouder,
dat de enorme stang met de beide men
schen in den top, langzaam begon te
draaien.
Henry Eagle, die dit meesterstuk uit
voerde, was een Australiër tusschen de
veertig en vijfenveertig, zeer groot en
breed, met een typisch Engelsch gezicht,
grijze oogen en blond haar Van zijn ge
heele gestalte gingen veiligheid. lust en
zekerheid uit. Men zag hem nooit trainen;
pas kort voor zijn optreden kwam hij uit
zijn hotel naar hfet ctrcus toe en verdween
weer dadeliik na zijn nummer. Hij groette
iedereen beleefd maar werd noo.t vriende
lijk en wanneer hij iets te zeegen had. bleef
hij steeds zakelijk cn correct Men had de
zen ernstigen. zelfbewusten chef van de
Eagle-troep voor een hoogeren beambte of
een Engelsch officier kunnen houden.
Zijn twee medewerkers, die kleiner en
lichter waren dan hij, hadden eenzelfde
voorname houding. Het was de stijl van de
troep. Ook 'r i hun tjerk vermeden zij elk
luid woord, i'dere heftige beweging en
deelden ell:- - het noodigc mede door kor
te klopteeken: tegen de ladder of de stang.
Men wist niet. of de Eagles tot één familie
behoorden; in het contract stond; de ge
broeders Eagle en Henry, de onderman, tee-
kende als Chef. Zij waren al jarenlang een
groot nummer cn Lord Craddock kon van
geluk spreken, dat ze juist, door hét uit
stel van een Amerikaansch tournee, vrij
waren geweest toen hij een nieuwe attrac
tie noodlg had.
Joe Golden, die natuurlijk niet lèvreden
kon zijn met zijn werk als mr. Brown en
dronken matroos kwam op de gedachte of
hij niet ook een dergelijk nummer kon in-
studeeren. Hoe langer hij de Eagles gade
sloeg. des te meer plezier kreeg hij in zulk
werk. Als partners kon hij evennis Henry
Eagle een man en een vrouw nemen. Edith
en Alf.
Hij legde zijn plan aan den Zweed voor.
Ook Alf zag er wel iets in al deed hij maar
met moeite afstand van het kunstrijden. In
stilte namen zij de maat van de ladders en
stangen der Eagles en toen bestelde Joe in
Londen de noodige toestellen. Met zijn
vrouw sprak hij voorloopig nog maar niet
over zijn plannen
In Pctc-rhead aan de Oostkust van Schot
land bracht Edith Golden op een avond,
plotseling en vlug haar kind ter wereld.
Toen Joe zonder iets te vermoeden na zijn
welk uit de manege kwam, lag de nieuwe
wereldburger naast de moeder in bed. Het
was een meisje.
Joe was buiten zichzelf van vreugde Hij
nam het kleine wezen in -zijn armen en
danste ermee door den wagen, vergeleek
het gezichtje met dat van de moeder en
vond dat het sprekend op haar leek. Hij
maakte zich blij over iedere beweging, over
teder geluidje en was trotsch wanneer zijn
kameraden in den wagen kwamen en hij
hen zijn dochtertje kon l2ten zien Het werd
Zephora gedoopt, naar Joe's moeder, de
heroemde Ameriknansche luchtacrobate en
■Toe hield het natuurlijk voofMcts wat van
zelf sprak, dat ook zijn Zephora eens een
groote artiste zou worden.
Edilh herstelde spoedig Mnar toen Joo
haar toevertrouwde, dat b :cn evcnwichts-
ntimmcr instudeerde en r vroeg wan
neer zij dacht, dat ze mee kon gaan
werken, schudde zij hel !d:
„Ik voel me nog lang niet heelemaal ln
orde; bovendien heb ik vooreerst nog veel
te veel werk met Zephora."
(Wordt rervolgd).
