AMEKFOCOTSCHE «MI
Sovjet-plannen in het Zuiden
van het Oostelijk front mislukt
Arti-joodsche beweging
in Engeland enAmer.ka
Hoogtepunt van den winterslag overschreden
Dat is bolsjewisme!
N,
Ook gas is kostbaar
u, f/U
WOENSDAG 24 FEBRUARI 1943. 2 PAG57e JAARG. No. 44
ABONNEMENTSPRIJS "oil vooruitbetaling; Per kwartaal '2.05; Per post '2.25:
Per week 0 16: Losse nummers 0 06
Uitgave: NV DRUKKERIJ ONNES v.» BLANKENBERG Zn..
SNOUCKAERTLAAN 9. AMERSFOORT Administratie: Telef. 5269, Giro 86363.
Directeur: P HALEWIJN
DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN DE GELDERSCHE VALLEI
PPJJS ADVERTENTIES: per millimeter-regel 10.12
mededceUng '0.24 dj (52 m m oreed» „Doelpunten alleen oil
a. personeel t.m 20 woorden '0 55 teder «oord meer 0.05. b al.e ote.lso
l.m 20 w >0 66 leder woord meer 10.06 wax 60 woorden Bewijsnummers
6 cent. De administratie behoud! zich het recht voor advertenties eventueel
zonder opgave van redenen te weigeren Correspondentie vbd advertenties en
abonnementen to richten aan Administratie
Hoofdredacteur NIC. LAM AN. SOEST.
Redactie: Xelel 6731 Na 5 i
5806.
De strijd verplaatst zich in verband met het intreden
van den dooi meer naar het Noorden
Hoofdkwartier van den Führcr, 23 Febr. Het Opperbevel van
de Weermacht maakt bekend
In den grooten winterslag in bet Zuidelijke deel van het Ooste
lijke front zijn de vergaande plannen van den vijand mislukt. Daar
het hem niet .gelukte het aan den Oostelijken rand van het Donets
industriegebied hecht aaneengesmeede front der Duitscbe troepen te
doorbreken, probeerde hij het front, in N.W. richting afzwenkend, in
den rug aan te vallen. De op deze wijze achter ons front aan de
Mioes gekomen bolsjewistische divisies zijn intusschen vernietigd of
uiteengeslagen. Evenzoo verging het die bolsjewistische formaties,
die nog verder afbuigend uit de streek ten Zuiden van Charkof-naar
den Dnjepr weiden gezonden. Het lot, dat zij den Duitschen legers
moesten bereiden, trof baar zelf. Van haar verbindingen afgesneden
en door onze divisies van alle kanten omsingeld, vielen zij ten prooi
aan de ontbinding of de vernietiging. Reserves, die hen waren nage
zonden, werden door de luehtmacht ontdekt en in haar dicht opeen
gedrongen colonnes door voortdurende luchtaanvallen vernietigend
getroffen. Daar de weersgesteldheid, die thans reeds afwisselend
sneeuwjachten of dooi brengt, groote operaties binnen afzienbaren
tijd onmogelijk maakt, verplaatst de vijand zijn inspanningen steeds
meer naar het gebied ten Noorden van Charkof. alsmede*naar het
centrum en het Noordelijke deel vap het Oostelijke frónt.
Gisteren viel de vijand op ver
scheidene plaatsen aan het Koeban-
bruggehoofd met vry sterke strijd-
kraohten aan.
In het Donetegebied herhaalden
de bolsjewisten met verscheidene di
visies de poging om dóór te breken.
Zij werden in zware gevechten vol
afwisseling opnieuw teruggeslagen.
In het gebied lussche» Donets en
Dnjepr vielen tank- en infanterie-
formatles van het leger en van de
Waffen S.S., op schitterende wijze
gesteund dooi- duikbommenwerpers,
gevechtsvliegtuigen en slagvhegtui-
gen, den vijand nog steeds concen
trisch aan en vernietigden sterke
bolsjewistische strijdkrachten.
- In het gebied ten Westen van
Charkof en Koersk, alsmede ten
Zuiden van Orel duren de verbitter
de gevechten voort. Ten N. O. en ten
Noorden van Orel viel de vijand over
een breed front met krach tigen
steiin van tanks, artillerie en slag-
vliegers aan. De aanvallen misluk
ten door het taaie verzet van Duit-
sahe infanterie- en gemotoriseerde
divisies; 55 bolsjewistische tanks
bleven vernietigd voor onze stellin
gen staan.
Aan het Wolchoffront mislukte
een vijandelijke aanval op een brug-
gehoofdstelling. Ten Zuiden van het
Lgdogameer leefden de gevechten,
weer op. De bolsjewisten vielen in
een sector met massale strijdkrach
ten aan. Zij werden echter met een
verlies van 47 tanks 'bloedig afge
slagen.
In N.-Afrika probeerde de vijand
de in de vorige dagen veroverde do-
mineereade stellingen met versch
aangevoerde formaties te heroveren.
Hy werd met vele verliezen afgesla
gen. Talrijke tanks werden vernield.
D« buit en het aantal gevangenen
zijn nog aanzienlijk gestegen.
Formaties van de Duitscbe lucht
macht brachten vernietigende sla
gen toe aan een vijandelijk ravltail-
leeringssteunpunr in hbt Algeryn-
sche bergland, alsmede aan batterij-
stellingen ten Westen van Tunis.
Militaire installaties in de haven
van Tripolls werden des nachts doel
treffend met bommen bestookt.
Luchtaanval op Me9sins.
ROME, 24 Febr. In zijn weer-
maehtbpricht no. 1005 maakt het Ital.
Hoofdkwartier bekend:
Aan het Tunesische front plaatse
lijke gevechten tusschen verkennings-
afdeelingen alsmede van .weerskan
ten toegenomen bedrijvigheid in de
lucht. Elf vijandelijke vliegtuigen
werden neergeschoten, waarvan ze
ven door Duitsche jagers in lucht
gevechten en vier door het afweerge
schut. Onze vliegtuigen bombardeer
den de havens Tripolis en Algiers en
veroorzaakten in laatstgenoemde ha
ven een brand van grooten omvang.
Viermotorige Amerikaansche bom
menwerpers lieten gisteren talrijke
bommen vallen op Messina. Acht
personen kwamen hierbij om het le
ven en 32 werden gewond. De woon
huizen leden aanzienlijke schade. On
ze jagers stegen weldra op, vielen de
bommenwerpers aan en schoten er
twee van neer, die in zee stortten. In
de provincie Catanzaro ondernamen
vijandelijke vliegtuigen aanvallen
met machinegeweren op treinen en
spoorwegstations.
De verliezen van het
roode leger
In verband met den dagorder van
Stalln aan het roode leger ter ge
legenheid van den 25sten verjaardag
van de stichting daarvan verneemt
het D.N.B.: Het roode leger heeft
volgens de officïeele Duitsche cijfers
5,4 millioen gevangenen verloren.
Bovendien aan dcoden en gewonden
12.8 millioen man. In 20 maanden
oorlog heeft het roode leger dus 18.2
millioen man verloren. In dien tijd
verloor het 48.000 stukken geschut
en 34.000 pantserwagens.
Boerenleider Roskam
na ar de Oekraine
Naar wü vernemen, is de boeren
leider, hcofd van den Ned. Land
stand, een dezer dagen vergezeld
van eenig- tientallen Nederlandsche
boeren, r.aar de Oekraine vertrekken,
Boeuenleider Roskam zal eenigen
tijd in de Oostelijke gebiedenver
toeven. ten einde 'n bezoek te bren
gen aan de versohillende groepen
boeren, die reeds eerder aldaar hun
krachten voor de voedselvoorziening
van Europa hebben ingezet alsmede
alle voorbereidingen te treffen tot
het .stichten van een Nederlandsche
modelboerderij als ook van zes groo
te bedrijven, welke uitsluitend door
Ned. boeren zullen worden beheerd.
Opnieuw 17 schepen in
den grond geboord
•Hoofdkwartier van den Fiibrer,
24 Febr. Het Opperbevel van de
Weermacht maakt in een extra be
richt bekend:
Formaties Duitsche dulkbooten
hebben op den Atlantische» Oceaan
een krachtig beschermd konvooi
aangevallen. In zeer zware gevech
ten brachten zij zeventïey schepen
roet een gezamenlijke» inhoud van
104.000 brt. tot zinken. Drie andere
schepen werden getorpedeerd.
TAAK DER ARTILLERISTEN
AAN HET OOSTFRONT
De artilleristen aan het .Oostelijk
front hebben een dubbele taak te
verrichten, als de bolsjewisten onder
steund door pantserwagens en artille
rievuur aanvallen. In de eerste plaats
vormen zij e|n belangrijken schakel
in het verdedigingssysteem en boven
dien moeten zij zich bezighouden met
de z.g. licht- en geluldmetingen. Mot
behulp van speciale apparaten wor
den het mondingsvuur en de detona
ties der vijandelijke artillerie gere
gistreerd en aan de hand van deze
gegevens kan de standplaats der vij
andelijke batterijen nauwkeurig wor
den bepaald* Op deze wijze konden in
het Oosten reeds meer dan acht en
veertig duizend artilleriestellingen
gecoördineerd worden. Hierbij wer
den meer dan twintigduizend bolsje
wistische batterijen onschadelijk ge
maakt.
Dit zou bee lot am van buiopa.
wanneer het Bo!s|ew!sme Europa zou
overstroomen. In de GPli-gevangenis
van Lemberg werden 2—5000 OekraU
ners door de Soviets afgeslacht De
lijken worden uit de gevangenis ge
bracht PK Fremke-PBZ-R-P m
Ook in Noorwegen totale
oorlogs-conoentratie
De door ministerpresident Quis
ling aangekondigde wet inzake den
nationalen „Arbeitseinsata" van
Noorwegen is officieel gepubliceerd
met de volgende toelichting- „ook
het Noorsche volk moet zich aan
eengesloten en zonder acht te slaan
op geboorte, vermogen, stand er. po
sitie geven als kracht ln den strijd,
die Europa thans op leven en dood
met het bolsjewisme voert. Het is
onze heilige plicht jegens onze voor
ouders, onszelf en onze nakomelin
gen onze krachten tot het uiterste
in te spannen om het nationale en
culture el e leven van ons volk te red
den en te verhinderen dat Noor
wegen het tooneel van een alles ver
nielenden oorlog wordt. Ons volk
wget. dat het er ook om gaat met
stijgende productie ons economisch
loven en de ravl tail leering van ons
volk in de moeilijke tijden die ons
te wachten staan, te beveiligen.
Maisky waarschuwt tegen
optimistische illusies
Naar Reuter meldt heeft de Sov
jet-Russische ambassadeur te Lon
den, Maisky, een rede gehouden, by
de opening van de tentoonstelling
jaar Sovjet-Unie en rood leger".
Hy waarschuwde daarin tegen door
jongste successen der Sovjets
veroorzaakte optimistische illusies.
Hy riep de geallieerden op er voor
te zorgen, dat den spllmogendheden
dit jaar „de beslissende nederlaag"
wordt toegebfaoht. Het is een „groo
te vergissing" aan te Tiemen, dat
Duitschland aan het einde van zijn
krachten is. Maisky gaf toe. dat „de
successen der Sovjets bereikt zyn
ten koste van duizenden en duizen
den menschenlevens en enorme ver
woestingen in stad en land. Het is
derhalve "natuurlijk, zoo zeide hij
verder, dat de Sovjet-Unie rekent op
een spoedige verwezenlyking van de
te Casablanca genomen militaire
beslissingen.
RUSSISCHE KRITIEK OP
POOLSCHE EMIGRANTEN
De Daily Herald meldt uit Mos
kou. dat de Iswestia, het offlcieele
orgaan van de Sovjet-Unie. in een
artikel kritiek geleverd heeft op de
houding van bepaalde Poolsche krin
gen te Londen en New York. Vol
gens de Iswestia is er een greep
Poolsche emigranten, die het een
heidsfront tegen het fascisme pro
beert te verzwakken.
Het artikel van de Iswestia wordt
in Rusland ernstig opgevat en men
hoopt daar. dat de geallieerden zich
by het behandelen 'van grensvraag
stukken niet door Poolsche emigran
ten zullen laten beïnvloeden.
De ..New statesman and Nation"
schrijft: het is een erkend feit, d3t
de anti-Joodsche beweging in Enge
land en Amerika toeneemt. Vooral
neemt de anti-joodsche houding toe
onder die kringen der bevolking, die
het meest van den oorlog te ïyden
hebben. Thans vallen echter ook
antl-joodsche gevoelens waar te r.e-
mep in kringen, waar deze tot nu
toe ontbraken, b.v. onder politici,
staatsambtenaren. zakenUeden en
hotelhouders. Sommigen verwijten
den joden, dat zy militair niets
presteeren, anderen, dat zy .den
zwarten handel bevorderen, weer
anderen nemen hun "t voortdurend
gejammer over hun ongeluk kwelijk.
De ministers zyn verstoord op de jo
den, omdat zgj de betrekkingen der
geallieerden tot de Arabieren com
pliceeren. Ook de staatsambtenaren
plaagt de jodenkwestie, waardoor
telkens weer een onderzoek moet
worden Ingesteld en onaangename
vragen in het parlement beantwoord
moeten wprden. De medewerkers der
organisaties voor maatschappelijke
hulp beklagen zich over de consociale
houding der joden. Het meest ver
toornd is echter de zakenwereld, die
de unfaire wijze van zaken doen en
de winzucht der Joden aan de kaak
stelt.
In den vorm een er aankondiging
-over een geheele pagina van de
New York Times maakt de nieuwe
zionistische organisatie van Amerika
het plan bekend voor een z.g. veld
tocht tot stichting van een politiek
fonds van een millioen dollar, dat
gebruikt zal worden tot regeling van.
de joodsche kwestie in het bestek
van een program van wereldpolitiek.
Aan het joodsche volk zoo werdt
daarin oa. geklaagd, is tot dusver
nog geen ware hoop gegeven voor
zijn nationale veiligheid en redding.
In de .aankondigingwordt dringend
de toelating van alle joden in Pa
lestina geeischt. voorts de. oprichting
van een joodsch leger onder eigen
vlag. alsmede de gelijkgerechtigde
toelating der Joden tot de, beraad
slagingen der geallieerde naties, in
oorlog zoowel als ln vrede.
iront zyn hoogtepunt heeft
schreden, aldns het A.N.P. uit Ber-
lyn. De bolsjewistische aanvallen, die
vooral ln de Zuidelijke sectoren een
dreigend karakter hadden aangeno
men. nemen steeds meer in hevig
heid af en de groote doorbraakpogin
gen ten Z. van Charkow kunnen als
mislukt worden beschouwd, evenals
gingen ln den rog aan te vallen.
Voor het géval de eerste dezer bewe
gingen zou mislukken, hadden de
bolsjewisten meer naar het Westen
verbindingen hadden
afsnijden. In belde gevallen
hebben de Sovjet-Russische colonnes
zich blijkbaar te ver binnen de Dult-
in den rog
konden worden. Dnjepro-
Wik ligt thans nog ver achter
front, -en militaire kringen te
Berlijn nemen aan. dat de bolsjewis
tische aanval deze stad niet meer zal
bereiken.
Dat het den bolsiewisten niet meer
zoo voor den wind gaat. blijkt ook
uit de Sovjet-Russische berichtge
ving. die. naar men te Berlijn ver
klaart, de laatste dagen onbetrouw
baar I» geworden. Herhaaldelijk
meldt Moskou dr
plaatsen, waar in I
vochten wordt.
Aan de monding van de Koeban
zyn Duitsche en. Roemecnsche troe
pen toe een tegenaanval overgegaan.
verovering van
it geheel niet ge-
waarby zij drieduizend gevangenen
maakten. De bewegingsoorlog ls hier
tot een loopgraafoorlog geworden. In
dit gebied ls thans de modderperiode
aangebroken, zooals trouwens aan
het geheele front tot Leningrad toe
de thermometer tot ong6feer tien
graden boven nul ls ge3tegcn.
Het, Duitsche Weermachtbericht
weerspiegelt den geest van optimis
me, waarmede het Duitsche opperbe
vel de komende ontwikkeling lege-
moet ziet. Reeds thans meent de
Duitsche legerleiding te kunnen ver
klaren. dat het bolsjewistische win
teroffensief niet tot een beslissende
overwinning heeft geleid. Van de be
oogde vernietiging van de Duitsche
Weermacht ts geen sprake. Eén leger,
het zesde, is By Stalingrad verloren
gegaan, doch sedert dien ls zelfs
geen dl vise meer omsingeld, aldus
verklaart men te Berlijn. Van ge-
bledsveroverlng door de bolsjewisten
is thans geen sprake meer en men
meent dnn ook te Berlyn van een
Keerpunt in den strhd to kunnen
spreken. Een bevestiging hiervan ziet
men ln de vijandelijke berichtgeving
die aanzienlijk bescheidener ls ge
worden.
By het betrekken der nieuwe stel
lingen heeft de Duitsche legerleiding
niet alleen rekening gehouden met
de elscben der verdediging. Deze
stellingen vormen ln vele gevallen
waardevolle bruggchoofden voor ko
mende operaties.
De strijd Is nog niet ten einde,
dooh van Duitsche zyde ziet men
de ontwikkeling met vertrouwen
tegemoet. Dit geldt ook voor de nog
zeer hevige gevechten in het gebied
van Orel en ten W. van Koersk
welke stad de Dultschers ontruimd
hebben en Charkow.
„DE LOSGEBROKEN HEL OP AARDE'
AAR de „Gfivborgs
meldt, heeft dc Finsche consul-
generaal te Gothenburg in een lezing verklaard, dat In Estland, dat van
de kleine OosttMs'aten het meest door de Sovjet-heerschappij Is getrof
fen, 60.000 mensch-n terechtgesteld zyn gedurende de Sovjet-bezetting.
In dc door de bolsjewisten opnieuw bezette gebieden verlaat de be
volking haar dorpen uit angst voor de gruweldaden, die de bolsjewisten
daar plegen. De wegen zijn overvol met wagens, waarop vrouwen, kinde
ren en gr;j;aardi zitten, die, van schrik vervuld, voor de bolsjewisten
vluchten en die dc-i Duitschen en Roemeenschen troepen smeeken zich
over hen te ontfermen. Op hun gezichten staaf de ontzetting te lezen
velen hunner verklaren liever te willen sterven dan nog eenmaal het
tische /egirae te aanvaarden.
In verband jr.1-1 de bevrijding van Spaansche kinderen schrijft het te
Grenada verschiji.f ude blad „Ideal":
Tijdens den.burgeroorlog hebben de communisten ln totaal 30.000
Spaansche kindjftn ontvoerd. De thans door Duitsche en Finsche troepen
bevrijde kindereo|t:ie in Spanje teruggekeerd zijn melden, dat er in dc
Sovjet-Unie, voUkns Russische statistieken, twintig millioen kinde
ren dakloos rondz-.vet ven, Alleen in één jaar werden 67.000 kinderen ge
arresteerd, die Mn of meer strafbare handelingen gepleegd hadden.
In de oude- psiochiekerk van het stadje Sardanola in Spanje is men
in tegenwoordigheid en van het parket, van de recherche en van verple
gers begonnen rfcet de opgraving der lijken van hen, die door He rooden
zijn vermoord JU In de kerk begraven. De rooden hadden den bodem
der kerk versctSAene meters diep uilgegraven en lijken tusschen lagen
kalk gelegd, nadift de slachtoffers aan de muren van de kerk waren
doodgeschoten. De kogelgaten zijn nog zichtbahr. Dit is het laatste gehei
me kerkhof. Het aantal lijken, waarvan de opgraving en herkenning twee.
maanden zal duren, wordt geraamd op duizend.
|£re berichten, welke evenwel op afdoende wijze aan-
.jlsjewisme eigenlijk is. Het is, gelijk het Roomsch-
ad de „Maasbode" eens schreef ,.de losgebroken hel
t. is, gelijk Winston Churchill in een nuchtere bui
dan de pest". En om dit heische stelsel en die vree-
te roeien, staat Europa thans in den totalen oorlog
Nederlandsche volk kenne in deze zijn plicht
Ges Js kostbaar en mag slechts
zoo spaarzaam mogelyk verbruikt
worden. Evenals bij 't electriciteltó-
verbrulk heeft de huisvrouw hier een
sarantwoordelyke taak. Wanneer
men nagaat, h.oevele gezinnen er
dagelijks op gas koken, dan ksnir.en
zich gemakkelijk voorstellen, dat
door wcloverlrgdo handgrepen by
het gebruik van de gas toestellen en
handig huishouden een beduidende
hoeveelheid gas bespaard kan wor
den voor ancere gewichtige doelein
den. Trouwens, wie zijn rantsoen
overschrydt, krijgt boete of wordt
van den toevoer-afgesneden. Het is
dus ieders belang zco zuinig moge
lyk met Ret gas om te gaan.
By het koken met gas Ls het voor
alles noodzakelijk, dat het gasstel
sohoon is. Wie toch zou er in een
vuile pan koken?
Iedere nette huisvrouw zou een
dergelijk en elsch verontwaardigd
van de hand wijzen. Welnu, het gas
stel mag dezelfde oplettendheid en
zorg verwachten als het overige
keukengerei
Vrienden van Roosevelt alsmede
eenigen van zyu politieke tegen
standers zeggen ervan overtuigd te
zyn. dat de president zich voor de
vierde maal candidaat zal stellen
voor de volgende verkiezingen om
het presidentschap. Hardnekkige ge
ruchten volgens welke oud-président
Hoover zich candidaat zou stellen
zijn door den betrokkene zelf ten
stelligste tegengesproken.
Frankrijk dei af van
concessies in China
Het Fransche Ministerie van Bui-
icrLandsche Zaken', deelt mede. dat
de Fransche rckeêring. gedrongen
door een wenscta de betrekkingen
met China nog te versterken, heeft
besloten af te zlc.i van haar privi»
leges in China, gil haar bestuurs
rechten in de diplomatieke wijk van
Peking, de intern üonale concessies
te Sjanghai en Amoy en de Fran
sche concessies Ce Tientsin, Hankau
en Kanton.
De woordvoerd»» der Japansche
geering. Horl. heeft' ten overstaan
van de buitenland-rhe pers verklaard
dat het zoowel voó' de nationale Chl-
neesche republleklals ook voor Japan
verheugend en toe te juichen ls. dat
de Fransche regev mg onder leiding
van- maarschalk i'é-.ain het voor
beeld van Japan ton Italië heeft ge
volgd- Daar er In de toekomst géén
concessies voor yU'-ealandsche mo-
nn c-W- sch grondgebied
én. verwacht ik. al-
J»die buitenlandse hé
i r.og in het bezit
kihten zijn. hiervan
i Horl er nog op.
gendheden
meer zullen best
dus Hon. dat
mogendheden, d
van de verdrags
afstand zullen C
Ten slotte wt...
dat de nog overbJU ,-ende rechten"
der eenlge be teek! .is zijn. want
der de verdrag# art ners bevinden
zich door Japan I i vijandelijke lan
den beschouwde I ozendheden, zoo-
ats Braalllc. ds diploma
tieke betrekkingen/verbroken zijn.
Na-eorlogschij plannen
Het Engelsche politieke tyischrift
..Nineteenth Tent try" publiceert be
schouwingen over de vraag, hoe een
overwonnen Dui'ichland behandeld
moet worden. He: schrijft, dat het
tamelijk onverschillig is of de Dult
schers een schuldig volk ls of niet.
In ieder geval inbeten zy na den
oorlog ontwapend worden en even-
zoo moet hun voor altijd de moge
lijkheid ontnomen worden om ooit
weer te bewapenen. Dit dient het
grondbeginsel tan het toekomstige
vredesverdrag te zyn, dat tevens ook
de strategische grenzen van Duitsch
land en de controle over de Duitsche
industrieën moet heipalen.
Het tydschrlft 'verklaart, dat de
Duitschers na hei j vredesverdrag een
smartelyken tijd ipoeten doormaken.
Het is ook van ipeening. dat men
het in Engeland ér volkomen ever
eens la. dat de Djiltsehers er dezen
keer niet gemakkelijk van mogen af
komen, Men dient hen zoo te be
handelen, dat voor hen geen ont
komen mogelyk. isj.
DEMONSTRATIE MET
ELECTRONENKANON
Dr. Eduard JUstl heeft in de Tech
nische Hoogeschool te Berlyn voor
de eerste maal een „electroner^anon"
gedemonstreerd, dat hy gedurende
een werkzaamheid van jaren heeft
gecontrueerd. Dit kanon „buigt" de
clectroncn, d w.z. het brengt ze uit
haar baan. Een nroote glocikathode,
zooals in het klem ook in radiolam
pen wordt gebruikt, zeldt golven elec-
tronen uit, die door een buis van
3Vo meter botsen op een scherm van
zinksllicaat De anodespanning, waar
mee dit gesctuerli. bedraagt 70.000
volt. De electronen krijgen aldus een
geweldige snelheid en brengen het
genoemde scherm hevig aan het
gloeien. Indien mta nu in de stralen-
baan een enkel blaadje glimmer van
een dikte van enkele duizendste mil
limeters plaatst, toekent de structuur
van het kristal zich op het lichtende
scherm af. Men ziet de scherpe om
trekken op reusachtige grootte en
kan daardoor waarnemen hoe op de
grensvlakken der afzcnderlyke kris
tallen de electron en worden wegge
togen. hetgeen op het scherm lichte
punten sis sterren aan een nachtelij
ke hemel teweegbrengt.
Het nieuwe toestel levert op die
manier het bewijs voor het golfka-
rakter der electranen. Zij gedragen
zich inderdaad als lichtstralen. De
practische betecksais voor de moder
ne techniek ls hierin gelegen, dat
thans het raadsel wordt opgelost van
het groote verlies, dat optreedt Indien
etectrische stroom over groote afstan
den wordt getransporteerd, vooral bij
hooge spanning. Gebleken is n.l. dat
een materiaal, dal een ideale kristal
structuur vertoont, voor de electro
nen hetzelfde is als een volkomen
rechte lijn voor lichtstralen: zij pas-
seeren ongehinderd. Naarmate hét
materiaal echter meer afwijkt van
het ideale kristal, wordt de electrl-
sche Weerstand grooter. Het wezen
van den electrischen weerstand en
het verlies aan energie bij het tran
sport van electrlclteit over groote
afstanden is door deze geniale onder
zoekingen opgehelderd.
GEEN WOORDEN, MAAR DADEN
Meldt u aan bij de Waffen-^, het Legioen
of het Wachthataljon in Nedertand.
Ineunoe richt zich tot
het Turksche volk
ONZE POLITIEK IS
HECHT EN LOYAAL
Ais onafzetbaar voorzitter van de
republikeinsche volkspartij heeft pre
sident Ineunoe ter gelegenheid van
de zevende verkiezing voor de groote
nationale vergadering een proclama
tie ^erlfcht tot het Turksche volk.
Ineunoe wijst daarin op de groote
moeilykheden. die Turkije de laatste
vier jaar heeft moeten overwinnen.
Het streven van de republiek, zoo
zegt hij, is erop gericht geweest, hc-t
land op draagiyke wijze door deze
jaren van smart en vernieling heen
te voeren. In hertrouwen op de repu
bliek, die aan niets anders denkt dan
aan hel belang van de natie, kan men
ook in de toekomst aan alle moeilijk
heden het hoofd bieden.
Overgaande op de buitenlandsche
politiek ze:de Ineunoe: vier jaar ge
leden heeft niemand kunnen voor
zien, dat Turkije tot d:t oogenblik
niet aan den oorlog zou deelnemen.
Toen de horizon duister begon te
worden, hadden wij besloten, alle
stormen ver van ons weg te houden
tot heil van ons vaderland, Nooit
hebben wij voor de nationale verde
diging van ons land ons zoo groote
inspanningen getroost als tijdens de
laatste vier jaar. Het aantal onzer
zonen, die wij onder de wapenen
moesten roepen, is niet in het ge
ringst verminderd. Deze offers aan
den ecnen kant en aan den anderen
kant de afwezigheid van alle begeer
ten tot een invasie, houdt onze poli
tiek loyaal en hecht. Wij moeten ons
voor alle toekomstige offers paraat
houden. Hoe lar.ger de oorlog duurt,
des te Ingewikkelder wordeD de pro
blemen en des te moeilijker hun op-1
lossing.
Myne medeburgers weten heel goed,
zoo vervolgde Ineunoe, dat het onmo
gelijk is, de toekomst te voorspellen
en daarbij duidelijk te maken, wat
onze toekomstige politiek in dezen
wereldoorlog zal zijn. Turkije koes
tert wrok tegen geen enkele natie en
houdt slechts zijn veiligheid en de
verdediging van zijn rechten en be
langen in het oog. TurkUe lijdt onder
het ongeluk, dat. de wereld beeft ge
troffen en doet zijn best, om niet
zelf in het ongeluk gestort te wor
den. Wij weten echter, dat het niet
alleen van ons afhangt in dezen oor
log behouden te blijven.
VLIEGTUIGRAMP
Uit Washington wordt vernomen,
dat een groot militair transport
vliegtuig ls neergestort ln het Zui
delijke deel van den Atl. oceaan,
toen het op weg was naar N.-Afrika;
25 Amerikaansche vlieger-officieren
en dertien' Engelschen rijn ltierby
om het leven gekomen. Onder de
slachtoffers bevinden zich comodore
Burgh en majoor Mills.
Hooge boeten voor
sluikhandelaars
Voor den economische rechter te
Arnhem, heeft terecht gestaan de
Apeldoornschc monteur der gemeente
G. P. A. Herlng. die een pertij van
lO.bOO kilo ongebrande koffie aange
boden kreeg, afkomstig uit een puk-
huls waarin brand had gewoed, waar
door do party was beschadigd. Van
deze party had hy 750 kg. verkocht
aan tweo Nümecenaren. voorstellend,
dat deze hoeveelheid met voorkennis
van de meelceotrnle naar het buiten
land kon worden verkocht, en tint
de noodlge papieren zouden worden
bijgeleverd. Toen dit laatste nleV het
geval was en bovendien de koffie
niet voor consumptie geschikt bleek,
mengden de bed rozen kooper6 de po
litic in het geval.
Tegen Herin,: werd een boete ge-
eischt van 1 f5.000 subs, een Jaar
hechtenis.
Tegen de
kolenhandelaar
melkhandelaar H C. Willems. eischte
de officier resp /2600.— en /2000
boete, subs zes maanden hechtenis,
met verbeurdverklaring der ln be
slag genomen koffie.
'legen den chaurreur H. w. J. Peters
uit Nijmegen, die zijn bemiddeling
bij den verkoop had verleend en de
koffie naar Nijmegen had vervot
eischte do officier 1200.— boete.
Uitspraak 2 Maart.
In Estland, Letland en Llttauen
Do Duitsche minister voor de bc-'
zette gebieden ln het Oosten, Al
fred Rosenberg, heeft In overeen
stemming met den gemachtigde voor
het vierjarenplan een verordening
uitgevaardigd over het herstel van
hes particuliere eigendom Ln de dis
tricten Estland, Letland ea Llt
tauen.
AMERSFOORT
Morgenavond wordt in ..De Valk-'
in net kader van dc Volkseenheid te
gen het bolsjewisme een vergadering
van de N.S.B gehouden waar Ir. C. J.
Kuygen zal spreken.
Van de politie. Een expeditie-,
onderneming deed aangifte van dief
stal van een pakker, rookartikelen,
dar, haar ter verzending was aange
boden.
Een persoon wa4 zoo onvoor
zichtig een kistje met instrumenten
op het voormalige A.B. v. L.O. tcr-
,re:n aan den Leusderweg achter tc
laten, 't Is natuuriyk gestolen.
Gistermorgen trol een politie
agent op den Lageweg ecu 'huilenden
jonger, aan. -Hij vertelde den agent
dat liy van een wagen was gevallen
en klaagde over pijn ln zyn been. Dr.
Plomp constateerde een beenbreuk:
per nollUeorancard ls de knaap naar
het hospitaal overgebracht.
Onder de gemeente Baarn ls ln
een welland, een transportdriewleler
teruggevonden, ontdaan van de ban
den In een welland ln de otngevlnc
ls een bandenloozc flet* teruggevon
den. Belden zyn ln onzo gemeente
gestolen.
Spreekuur N-A.F.-burcau. Het
N-A.F-Bureau voor Rechtsbescher
ming, Snouckaertlaan 11 tc Amers
foort deelt mcd«. dat het avond-
spreekuur thans weer is vastgesteld
op Manndagavond van 18 30 tot 20
uur. Hiermede vervalt -het tijdelijk
Ingestelde Zaterdagmiddagspreeleuur.
Geen spreekuur. De burgemees
ter en wethouder Kramer londer-
wys) zullen morgen geen spreek
uur houden.
Clandestiene slagerij
te Hilversum opgespoord
De economische recherche heeft in
een slagerij in het centrum van Hil
versum een groote partij rogge, pe-
kelvlecsch, vet en zelfs een partij be
dorven vleest h opgespoord. Deze
goederen werden in woonhuis en kel
ders, welke in onbeschrijfelijke
reinen. en chaotische» toestand ver
keerden, verborgen gevonden. De
slager en eeïi medeplichtige werden
in hun clandestiene slachtplaats aan
den rand der gemeente, op heeler-
daad betrapt eir aangehouden, waar
bij een pas geslacht en een nog le
vend paard in beslag werden geno
men. Deze slagerij, waarbij de, meest
primitieve eisehen der hygiene wer
den verwaarloosd, vormde een groot
gevaar voor de volksgezondheid.
ROOSEVELT EN DE BEIS
VAN Mgr. SPEELMAN
Naar de Engelsche nieuwsdienst
uit Washington meldt, heeft presi
dent Roosevelt toegegeven, dat hij
den aartsbisschop van New York,
Mgr. Spellman, voor diens vertrek
naar Europa gesproken heeft. Op dc
vraag, of Mgr. Spellman een bood
schap van den president heeft mee
genomen. antwoordde Roosevelt, niet
in staat te zijn, daarover iets naders
mede te deelen. Glimlachend voegde
hij hieraan tos, dat Spellman als a£l-
moezenier van de Amerikaansche
strijdkrachten naar het buitenband
vertrokken is.
MEXICAANSCUE VLLCANEN
IN WERKING
Volgens berichten uit Mexico is go.
lijktijdig met den vulcaan Colima ook
de vulcaan Morclu weer in werking
getreden. In het omliggende gebied
werden op een dag meer dan 150
aardschokken gevoeld. Drieduizend
bewoners van het plaatsje San Juan
de Parongaricutlro zijn geevacueerd.
Dank zij de getroffen voorzorgsmaat
regelen zou het aantal slachtoffers
gering zyn.
De Jeugdstorm tegen het Bolsjewisme. Het gewest Nederstlcht van den
Nat'Onalen |eu.,;dstorm hield te Baarn een groote openbare propa^arda-
bijeenkomst. waar opperbanheer C. Quispel een redevocrir.u hield
Polvaoon-Fotodienst NSB-Hasewmkel-Pax m
<Sm SftuUUtan
Sprekende en Zwijgende Harten
door Emma Hoogwerf
22.
In een wip was hij er doorheen.
„Het lampje, Emie", zei hij. „Laat
ik maar eerst eens even kijken
O zie je, dit ir een soort gangetje.
Kom maar gerust mee!"
Ze s'inden in een tunneltje, zoovrat
twee meter hoog en net breed genoeg
voor twee personen Een eindje er ia.
aan den rechterkant, zpgen ze een
deur, waar Chris onmiddellijk op
toetrad. De roestige grendel zat er
voor. Het kostte eenige moeite, dien
terug te schuiven en toen betraden
ze een vertrekte, niet veel grooter
dan een ruime kast, waar enkel «eo
houten stoel in stond en een matras
oo den grond lag.
„Daar heeft de „vrek- zich zeker
schuil gehouden"' Chris hield het
licht wat lager en nu zagen ze een
nisje in den muur, waar een tinnen
kroes en een houten bordj» stonden
„Kijk, daar bewaard'; hij het eten.
dat ze hem brachten. Een opgewekt
bestaan zal dat A/el niet zijn geweest.
Geen wonder, dat de arme kerel be
zweken is!"
Een huivering voer Era:11 door.de
leden en zij werd ineens heel hleek.
„Zeg, Chris ls hij wel dood?" fluis
terde zij.
„Voor eerst was hij al gewond,
toen ze hem hier brachten; dus dab
is het Immers onmogelijk, dat hij het
zoo lang zou hebben uilgehouden
Kijk, door dat verschuifbare paneel
tje. boven in de depr. kreeg hij wat
frissche lucht van de gang
,,'t Is verschrikkelijk!" zei Emie.
„We zullen maar terugkeeren.
kindje! Zeg, Emie, je zult toch niet
flauwvallen'"
..Wel neen", verzekerde ze hem ep
scheen weer eenigen moed te vatten,
toen ze het „gevangenhokje" maar
eenmaal uit waren. „Laten wenog
even dat gangetje ultloopen; ik zou
wel eens willen weten, of het regel
recht op de rivier uitkwam'"
„Ik ook. Maar voor het oogenblik
gsan we niet verder. Ik zal juffrouw
Brandsma vragen, of ik hier op eigen
gelegenheid eens onderzoeken {nag.
We hebben dit nu op onszeif al uit
gevonden; dus daar hoeft niemand
anders van te weten."
„Ursula zal er niets tegen hebben",
meende Emie. „Maar ik kan niet be
loven dat ik ook van de partij zal
zijn. Wat is dat eentonige gedruiscn?"
„Wel, van de rivier Ik denk. dat
dit gangetje onder den tuin door
leidt. Iets dergelijks hebben se ook in
een huis, een eindje verder op. Zo
hebben het daBr nu tocgcmetseld,
maar het was voor de smokkelaars,
die met weren de rivier opvoeren.
Dit gangetje kan op dezelfde manier
dienst doen
Een zucht van verlichting ontsnap
te Emie, toen ze weer in de warme,
gezellige keuken waren
„Ga nu maar eens gauw bij het
vuur zitten en laat ik je schoentjes
uittrekken; anders mocht je eens kou
vallen! Je voeten zijn doornat."
Chris ging bezorgd haar voeten zit
ten wrijven. Anna scheen vast in
slaap cn hoe lang ze daar gezeten
hadden, wisten ze niet. maar ineens
werd de gemoedelijke stilte verbro
ken door het geluid van naderende
voetstappen.
..Annie!" riep Emie cn schoot haar
schoentjes aan. „Gauw, Chris,
weg!"
Hij volgde haar raad; maar fluis
terde haar enkel nog In;
„Ik zal in den hah op je wachten
en dan zuilen wij het jc zuster vra
gen van dat onderzoek in den kel
der. Liefst zou ik morgen beginnen!"
Toen hij weg was ging de huiten-
deur van do keuken open, er werd
nog eenig gefluister vernomen en
toen kwam Annie binnen, blozende
en gejaagd, of ze hard gcloopen had.
„O. juffrouw Emie. het spijt mij.
dat ik zoo laat ben. maar ik kon niet
eerder terugkomen."
..I» Je moeder beter?'' vroeg Emie
vriendelijk.
„Ja, juffrouw; tenminste, dat ge
loof ik wel. Maar het waseen
vergissing, er was niets bijzonders
met motder.En ik had ook eigen
lijk wel dadelijk kunnen terugkomen;
maar r.u ik toch eenmaal uit was, ben
ik maar uitgebleven. Ik weet ook
wel dat het misbruikmaken was an
uw goedheid; maar. u zult er toch
niets van zeggen tegen uw zuster,
juffrouw Emie?"
„Dat k^n ik niet beloven' Als mijn
zustef mij naar je vraagt, dan moet
ik het wel zoggen Zij zou het niet
prettig vinden, dat je zoo laat terug
kwam; -en. je was toch ook niet
alleen, Annie?" (Wordt vervolgd).
