AMEPSFCCnSCHE COULANT
Bolsjewistische doorbraakpogingen
in verbitterden strijd verijdeld
Badoglio voltooit zijn laf verraad
tu;
DONDERDAG 14 WIJNMAAND (OCT.) 1943. 2 PAG- 57b JAARGANG. No. 240
ABONNEMENTEN alleen bij vooruitbeuling: p. Kwartaal ƒ2.05; p. post '2 25;
p. week 0.16 Losse nummer* ƒ0 06. CORRESPONDENTIE over advertenties
en abonncmun aan ADMINISTRATIE. Telefoon 5282. Giro 86362.
Ultgave: N.V. DRUKKERIJ ONNES v h BLANKENBERG Zn
SNOUCKAERTLAAN 9. AMERSFOORT. Ólrecteur: F. HALEWIJN
DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN DE GELDEfiSCHE VALLEI
PRIJS ADVERTENTIES: per mllUmeterregel 0.12 140 mm. breed) Inge*,
mededeeltng 0.24 p. r. i52 m m. breedi. „Doelpunten" alleen bu_ vooruit
betaling: a. perjoneel tm 20 woorden 0.55. Ieder woord rr.rcr '0 05; t>. alle
overiee t m. 20 w. r 0.66. Ieder woord meer ƒ0.06. max. 50 woorden Bew.-s-
nummers 6 cent. He administratie behoudt zlrh het recht voor advertenties
eventueel ronder opgave van redenen tc weigeren.
Redactie: Telef. 6731. Na 5 u. 5806. Hoofdredacteur: NIC. LAMAN. SOEST.
Wankelend wereldrijk
DAT dc BritschPortugeesche
„overeenkomst" ten aanzien
van de Azoren tot stand is
gekomen door duistere machten,
aan wier invloed het neutrale land
van Salazar zich niet kon onttrek
ken, lijdt thans geen enkelen twij
fel meer. Engeland dankt zijn ge-
heele grootheid aan zijn duivel
sche chantage-politiek door
overweldiging en roof heeft het
zich christelijk noemende Albion,
zijn wereldrijk verworven. Neder
land, dat in jnim twee eeuwen
tot negen malen toe jn den Brit-
schen wurggreep is geraakt, weet
dit maar al te goed; degene, dis
de berichten over den jongsten
weliswaar verfijnden en gehuma-
niseerden aanslag op het on
machtige Portugal leest, zal der
halve in dit optreden de typische
werkwijze van Old England be
speuren. Welke heeren er ook in
Londen zetelen, het „Grijpland,
nijpland, Engeland" was en is
ook heden ten dage actueel. In de
toekomst zal dit echter anders
worden het Britsche wereldrijk
is danig aan het wankelen.
BEKEND mag worden veron
dersteld, dat het in dezen
oorlog niet alleen gaat om
Duitschland, maar dat met zijn
uitslag geheel Europa staat of
valt. De toekomst van ons wereld
deel zal nation-"al-socialistisch of
indien wij dan nog van een
toekomst kunnen spreken bols
jewistisch-Amerikaansch zijn. Het
wonderbaarlijke, in feite echter
logische, is nu, dat Groot-Brit-
tannië, de eeuwige stokebrand en
de stichter van dezen tweeden
oorlog, bij een geallieerde over
winning eveneens het kind van de
rekening zal worden. Wanneer
Europa valt, dan zal Engeland in
dien val worden medegesleurd.
Nemen wij aan, dat Stalin de win
naar is, dan wordt naast Europa
ook Brittannië geproletariseerd,
zijn „upper ten" opgehangen en
zijn „bourgeoisie" uitgeroeid, ter
wijl zijn veelgeroemde democra
tische vrijheid in een modernen
Bartholomeusnacht zal eindigen.
Over het koloniale rijk zal de
edelmoedige Roosevelt zich gaar
ne willen ontfermen. Komen de
Yankees als de zegevierende over
winnaars uit dezen oorlog, dan
zal de verderfelijke geest van het
Amerikanisme niet alleen van ons
continent, maar óók van het
Britsche eilandenrijk bezit nemen.
En ook in dit geval is het met de
koloniale macht van Engeland ge
daan de States zullen als aas
gieren neerstrijken op King Geor
ge's overzeesche bezittingen. Wil
Amerika, na den oorlog te hebben
gewonnen, de handen geheel vrij
hebben, dan zal het Britsche im
perium immers volkomen moeten
verdwijnen. Het is dus een groote
denkfout een fout, yaaraan
zeer vele anglophiele Nederlan
ders zich schuldig maken te
veronderstellen, dat Engeland de
zen oorlog kan winnen. Dit is ten
eenen male uitgesloten wan
neer Stalin en/of Roosevelt als
triomfeerders uit dezen strijd tre
den, dan zal óók Groot-Brittan-
nië, bondgenoot of geen bondge
noot, onder het mes gaan, wijl
dit land als Europeesche mogend
heid zoowel tot de Sovjet-Russi
sche als tot de Amerikaansche be
langensfeer behoort. Hoe men
ook wikt of weegt. Engelands
rol is na dezen oorlog voor altijd
uitgespeeld.
EIGENHANDIG heeft het Brit
sche empire zijn catastrophe
bezegeld de geschiedenis
van Albion als wereldmacht loopt
ten einde. Knevelarijen, met een
voordeelige „overeenkomst" als
resultaat, kunnen daaraan niets
veranderen. De zedenrechter al
ler volkeren gaat onder aan zijn
eigen onzedelijkheid. Zoo ziet het
beeld van Engelands positie er
uit voor hen, die de teekenen des
tijds verstaan.
In een voortreffelijk werk')
over de opkomst en het verval van
het Britsche wereldrijk zegt de
schrijver, Otto Scheel, o.m., dat
het trotsche en autoritaire Enge
land nog slechts als een lekke
boot in het kielzog der V.S. vaart
het onverzadigbare imperialis
me van Roosevelt en, de achter
hem staande geldmachten wil zich
door de ineenstortende poorten
van het Engelsche rijk den weg
naar het eigen imperium banen
Hier wordt de spijker op den kop
geslagen; reeds meer dan drie ja
ren werpt Roosevelt zich op als de
erfenisjager van het wegkwijnen
de Groot-Brittannië.
Het militaire en politieke bond
genootschap van Engeland met
VLIEGENDE BEESTMENSCHEN
Pe zonder te Rome meldt, dat de he-
volking Tan Csmpohasso in Zui 1
deiijke Apenjjnen door Anglo-Ameri-
kaansche vliegtuigen is aangevallen,
loen zij was bijeengekomen voor een
rouwdienst in de opon lucht voor de
slachtoffers van een vroegeren vüan-
dcliiken luchtaanval, waarhu een
groot deel dor inwoners om het le
ven was gekomen. Do Anglo-Ameri-
l^aanschc vliegers boslookfen do me
nigte. die met. den aartsbisschop hü-
eon was gekomen, mot de boordwa-
pens en doodden naast een grnol aan
tal vrouwen en kinderen ook den
aarisbisschop.
Bij den terreuraanval. Zondag door
Amerikaansche bommenwerpers op
Munster ondernomen, zijn 72 orde-
zusters, verpleegsters van het Cle-
mens-ziekenhuis, ®m het leven geko
men. Op het groote ziekenhuis, dat
midden in de oude stad ligt. ver vsn
elk militair of economisch doel, vie
len de Amerikaansche bommen, ter
wijl de zusters de zieken in veilig
heid brachten. Na den aanval lag een
groot deel van hel ziekenhuis in puin.
PLUNDERING VAN KERKEN EN
MUSEA IN ZUIO-ITALIë
Het Italiaansche blad „Regima
Fascista" maakt melding van nieuwe
ernstige daden van geweld der En-
gelsch-Amerikaansche troepen in Z.-
Italië. Volgens dit blad worden daar
paleizen, kerken en musea geplun
derd en huizen verwoest. Na de plun
dertochten der- blanke Engelsch-
Amerikaansc-he soldaten hebben
kleurlingen de verwoestingen voort
gezet. Mannen en vrouwen werden
met geweld weggehaald om werk te
verrichten aan de frontlinie.
Het blad merkt verder op: De vij
and werpt thans het masker af en
blijkt een afperser te zijn, een roover
en plunderaar. Hij behandelt Zuld-
Italië als „bezet en aan de plunde
ring overgeleverd gebied".
Vervangingsgebouwen voor vernielde
Katholieke kerken in Duitschland.
Op een bijeenkomst van het presi
dium van het Duitsche Episcopaat is
dezer dagen te Berlijn medegedeeld,
dat de bevoegde Rijks- en gemeente-
autoriteiten tot nu toe aan de Katho
lieke kerk in veertien steden vervan
gingsgebouwen ter beschikking heb
ben gesteld voor de door luchtaanval
len vernielde kerken. In zeven an
dere steden konden voor het doel ge
schikte ruimten, zooals zalen, door
kleine verbouwingen ingericht wor
den voor het houden van godsdienst
oefeningen.
Naar verder bekend werd, liggen
thans reeds ontwerpen van promi
nente Duitsche architecten gereed
voor den bouw van nieuwe kerken
na den oorlog.
DOLLARS EN IMPERIALISME
Wanneer de oorlogsuilgaven niet
worden verminderd, zal de staats
schuld der Ver. Staten aan het ein
de van het volgendo jaar zoo grnnl
zijn. als de slnalssclmlden van do
ueheele wereld iezainen. aldus heeft
senator Allan Ellender verklaard vol
gens een New-Yorksch bericht van
het Zweedsrhe blad „Stockholms Tid-
nïneen". Hü taf den raad, dat een
slrenge controle zou worden gehou
den op de. leen- en pachthulp en stel
de voor. dat de Ver. Staten als ruil
voor de wapenlevoranlies steunpunten,
grondstoffen en concessies zonden
eischen.
Haart van Pelt
Zware Sovjet-verliezen ten Westen van Smolensk
HEVIGE GEVECHTEN IN Z.-ITALIë
Dit het Hoofdkwartier van den
Führer, 14 Oct. Het Opperbe.
vel van de Weermacht maakt be
kend: Ten Noorder. van de Zee
van Azof en aan den middenloop
van den Dnjepr zette de vijand
gisteren op de bestaande zwaarte-
punten zijn hevige doorbraakpo
gingen voort. Zij werden in ver
bitterden strijd verijdeld. Eenige
plaatselijke bressen werden af
gegrendeld. Aan den mond van de
Pripet en in het gebied van Go.
mei leverden eigen tegenaanval
len. na het afweren van vijande
lijke aanvallen, terreinwinst op.
Sterke vijandelijke aanvallen in
het gebied ten Westen van Smolensk
mislukten opnieuw onder bijzonder
zware verliezen voor de Sovjets die
daarbij meer dan vijftig pantser
wagens verloren. De luchtmacht had
door herhaald doeltreffend optreden
van sterke formaties gevechtsvlle-
gers en vliegende artillerie een bij
zonder aandeel in dit afweersucces.
Aan de overige deelen van het Oos
telijke front, ook ten Zuidwesten van
Welikije Loeki, heerschte slechts
plaatselijke gevechtsactiviteit. Bij
vergeefschc vijandelijke luchtaanval
len op een eigen konvooi in de wate
ren van het hoogc Noorden werden
door formaties jagers en torpedo-
vliegtuigen 28 en door de bewakings
vaartuigen van de marine vier der
aanvallende vliegtuigen neergescho
ten. In totaal verloren de Sovjets de
laatste 24 uur aan het Oostelijk front
en in het hooge Noorden 102 vlieg
tuigen. Vijf machines gingen ver-
In Zuid-Italië vielen sterke Br.-
Amerikaansche strijdkrachten giste-
Het gebied In de omgeving van
Saporosje, waar de Sovjets hun ver-
geefsche aanvallen op richten.
ren in den sector van de Volturno en
ten Noordwesten van Bencvento *z".
De aanvallen stortten ineen onder
het geconcentreerde afweervuur of
in tegenaanvallen. Hier en daar wor
den nog hevige gevechten geleverd.
Lichte Duitsche gevechtsvliegtuigen
plaatsten in de Golf van Napels op
een groot vijandelijk oorlogsschip een
zwaren treffer.
Enkele vijandelijke storingsvlieg
tuigen wierpen gisteren boven West-
Duitsch gebied lukraak eenige bom
men uit.
Rommel bij den Duce
BERLIJN. 14 Oct. De Duce
heeft op 12 October, naar het
D.N.B. verneemt, in zijn regee-
ringsverblijf in Italië den opper,
bevelhebber der Duitsche troepen
in dit gebied, generaal veldmaar
schalk Rommel, ontvangen. Mus
solini verwelkomde den veld.
maarschalk in de hal voor zijn
werkvertrek en had vervolgens
een vrij langdurig hartelijk ge
sprek met hem over de militaire
problemen van den toestand.
Huwelijk van de Japansche
keizersdochter voltrokken
In het keizerlijke palcis is gisteren
op plechtlgo wijze het huwelijk vol
trokken van de oudste dochter van
het Japansche keizerlijke paar, prin
ses Sjigeko Teroenomiya. met prins
Naroebiko Bigasbipoeni. Even voor
9 uur verschenen voor de „Kasbiko
Dokoro". het keizerlijke huwelijks
altaar, de prins en de prinses in tra-
ditloneele oude hofgewaden. Na een
gebed om geluk veer het jonge paar,
dat werd uitgesproken door dea daar
toe aangewezen hofpriester en cere
moniemeester prins Kimiteroe Snajo,
sprak het bruidspair eveneens een
aantal gebeden uit. Vervolgens reikte
prins Sanjo den beker met den hei
ligen rijstwijn aan het bruidspaar
over. Na den gemeenschappclijken
dronk was de huwelijksvoltrekking
volgens den Hindustaanschen ritus
ten einde en werccn er 21 saluut
schoten gelost. Tal van prinsen en
prinsessen' waren bij deze plechtig
heid aanwezig. Tijdens den rit van
het keizerlijke pallis naar het paleis
van het prinselijk paar door de fees
telijk getooide Atraten aan Tokio
werd het bruidspaar door eer. tal
rijke menigte geestdriftig toegejuicht.
i
Fransche vrijwilligers
voor de Waffen-SS.
Hel dagblad van DoriOt, „Le Cri du
Peuple" verneemt, dat de secretaris
generaal der Fransche militie, Joseph
Darnand, zich te zamen met veertien
Fransche officieren van de leiding
der Fransche militie, voor dc Fran
sche eenheid van de Waffcn-S S heeft
aangemeld, aldus meldt Belgapress
uil Parus.
Geallieerde verliezen. Volgens
een frontberlcht van „Tokio Asahl
SJlmboen" hebben de Anglo-Amerl-
kanen sinds 30 Juni, den dag der
landing op het elinnd Rendova., ln
het gebied van Nleuw-Georgië tot
eind September «Hoen 13 000 man
verloren. Hun verliezen op Arunde!
bedragen 700 en die op Vella la Vella
ruim 10.000 man.
het bolsjewisme is overigens
naar Scheel in zijn boek helder
uiteenzet een zeer duidelijk
symptoom van de onmacht van
het empire. Dit verraad aan Euro
pa bracht het Engelsche wereld
rijk zoodanig aan het wankelen
dat van een in het evenwicht ge
raken geen sprake meer kan zijn
Integendeel, de slingerende bewe
ging moet onherroepelijk eindi
gen met den val. En de groote
tragiek daarbij is wel, dat de
doodgravers van het Britsche we
'reldryk Engelschen zü"!
„Opkomst en verval Tan het Brit
sche Rijk", door Otto Scheel. Verta
ling F. fcrnplmon. Uitgave „Weet-
Anglo-Amerikaanschf vloot lijdt zware verliezen
MAARSCHALK KESSELRING VERTRAAGT GEALLIEERDEN OPMARSCH IN ITALIË
Badoglio-troepen op
den Balkan ontwapend
In aanvulling op het Weermacht-
bericht verneemt het D. N. B het
volgende; De toestand van den oorlog
ter zee heeft zich in de afgcloopen
weken aanzienlijk in het nadeel van
Engeland en de V S- ontwikkeld. Se
dert 1 Aug. 1943, dus binnen tien we
ken, zijn door Duitsche vloot- en
luchtstrijdkrachten niet minder dan
140 schepen met 785.000 brt. in den
grond geboord en 284 andere schepen
met een gezamenlijken inhoud van
1.370.000 brt. min of meer beschadigd,
een aantal hiervan zoo zwsar, dat
aangenomen kan worden, dat deze
schepen verloren zijn gegaan.
Ook de schepen, waarvan niet op
ondubbelzinnige wijze de ondergang
kon worden» waargenomen en die nog
een haven hebben kunnen bereiken.
zf)n binnen alztenbaren tijd niet voor
den vijandelljken aanvoer beschik
baar. zoodat de voor de Engelschen
en de Amerikanen werkelUk beschik
bare tonnage ln de afgeloopen tien
weken met 424 schepen met een to
talen Inhoud van 2.155.000 brt. Is
verminderd.
Ook de oorlogsvloten van Engeland
--1 de Vereenlgde Staten, die in steeds
toenemende mate gebruikt moetei:
worden voor de bescherming der con-
vooien. hebben ln deze periode zware
verliezen geleden. Tot zinken gebracht
werden vQf kruisers, 31 torpedojagers,
drie torpedobooten, achttien motor-
torpedobooten alsmede verscheidene
dulkbooten. mltnenvegers en andere
oorlogsvaartuigen. Bovendien werd
het slagschip „Roma" van de Bado-
-;llo-kliek. dat op het punt stond zich
>1) de Britsche vloot te voegen, door
Duitsche bommenwerpers en torpedo-
vliegtuigen ln den grond geboord. In
dezelfde periode werden een slag
schip, dertig kruisers, dertig torpedo-
Jagers. dertien motortorpedobooten
alsmede 26 andere eenheden deels
zwaar beschadigd.
Plaatselijke gevechten in Italië
De strijd in Italië blijft beperkt tot
gevechten van min of meer plaatse-
lijken aard en de geallieerden hebben
tot dusver bij hun opmarsch naar
Rome slechts geringe vorderingen ge
maakt. De taktlek van maarschalk
Kesselring Is erop gericht, den ge
allieerden opmarsch "te vertragen en
alle berichten spreken dan ook van
verwoeden Dultschen tegenstand, die
daarenboven nog door het terrein be
gunstigd wordt. Al vechtend trekken
de Dultschers zich zeer langzaam te
rug. Op de belde vleugels stuiten de
geallieerden op uiterst bardnekklgen
tegenstand. On den Westelijken vleu
gel hebben de Dultschers. naar hier
wordt verklaard, de Vottwno-stellïnjr
nog sreeds kunnen houden. Indien
niet ln den rug der Duitsche stel
lingen nieuwe geallieerde landingen
worden ondernomen een gevaar i
waarmede Kesselring steeds rekening
moet houden schijnt de mogelijk
heid van een snellen'Eneelsch-Amerl-
kae.nschen oomarsch gering. Aan den
anderen kant ls het de waag of
maarschalk Kesselring het ln dit ge
bied op een grooten shtg wil »laten
nnnkomen,
Zuiveringsactie op den Balkan
Op den Balkan konden thans de
resten van een naar de benden over-
geloopen divisie van Badoglio door
de Duitsche troepen worden ontwa-
pend- Hierbij werden ln Griekenland
250C en ln Montenegro 7060 soldaten 1
van Badoglio. die zich bij de rebellen
hadden aangesloten, gevangen geno
men.
Ook ln de streken, waar door de
onoverzichtelijkheid van hei bergter-
reln de bedrijvigheid der benden
wordt begunstigd, worden de zuive
ringsacties met succes voortgezet.
Nog slechts hier en daar wagen het
de bandieten, die ln kleine verstrooi
de groepen optreden, tc voorschijn te
komen en bedreigen zij de bevolking.
Met de vernietiging van een benden-
groep in het gebeigte van Noord-
Griekenland Is de zuiveringsactie ook
ln dat gebied tot een einde gebracht.
Aan de Adrlatische kust bevinden
zich alle punten TAn strategisch be
lang. vooral de luum.-.. In Duitsche
handen. In deze a'reken overvallen
de benden nog .-iccht* afgelegen
plaatsje* en vluchter zij bij de nade
ring van Duitsche groepen onmiddel
lijk naar het blnik'nland. r-m zich
daar terug te trekken In hun schuil
hoeken In het onherbergzame geberg
te. De actie der benden In het Zuid
oosten van Europa wordt daardoor
van dag tot dag onbelangrlj feer.
DE ITALIAANSCHE VERRADERSREGEERING
VERKLAART DUITSCHLAND DEN OORLOG
Volgens den llrilschm berichtendienst hooft do digue ^vnn Badoglio Puiisrh-
lanii den oorlog laten verklaren. Ken „officieel? mededeel in czoo ia den lO'T
gi.-ueren den Duitschen ambassadeur to Madrid overhandigd zün.
Te Berlijn wordt een dergelijk hericht met bcrriindiilfp ironie omvangen,
het feit als zoodanig slechts een sluitsteen vorml vnn het verraad, dat van:
geschiedenis zün stempel heeft gedrukt op et-koning \i<-!nr Emanuel, Badoglit
zün lieden, Dc practisehe uilwerking van dezen^raaatregcl is van wemtc beu
nis. Tn feite strijden reeds weken elementen, die aan Engeland en Amerika oi
hoorig zün. tegen de Duitsrhe iroopen in Italië. Er wijzigt znh dus ni^'s in
toestand, zij het dan dal Badoglio en zün lieden ihans o»k lonr een nieuw docu
ment van Britsche züde hun onderwerping aan de smadolüke Engelsche eiseben
bekrachtigen en voor do openbare meening der wereld te kennen geven, dat zu voor
hun zuiver persoonlijke belangen ook niet meer terugschrikken voor de smerigste
hun zuiver persoonlijke belangen niet terugschrikken voor do smerigsic liandolwuzc.
Als belangwekkend wordl in Ber
lijn hoogstens het feit naar voren ge
bracht. dat de kring van Badoglio all
zoogenaamde ..medeoorlog voerende
macht" niet slechts door Engeland en
de Ver. Staten, doch ook door 'de Sov
jet-Unie is erkend, waarmede het
uitstrekken van den invloed van
Sovjet-Rusland tot andere dan haar
eigen belangensfeer betreffende
kwesties officieel wordt gedocumen
teerd.
VERDEELDE INDRUK IN ENGELAND
Ten aanzien vnn ile z.g. „onrlogt-
verklnrlng" van de regeerlng-niulogllo
ann Duitschland, die bt| dc Engelsche
openbare meening een verdeelden In
druk heeft gemaald, zegt de Engel
sche berichtendienst o.m.. dal het
onwa.irsclillnlljk l«. dal de militaire
bijdrage, die Badoglio kan leveren,
belnngrljk kan zilt;. De Italianen zl|n
oorlogsmoede en het grootste deel van
hun land is door dc Dullsrliers bezet.
De „Times" |s van meening. dat
alleen dc practllk de vraag kan be
antwoorden of dc verklaring van Ba
doglio inderdaad een bnlp I».
Gewetenloosheid beeft
hoogtepunt bereikt.
De „oorlogsverklaring" van Badog
lio wordt door de dagbladen eenslui
dend een agitutlemniioeuvre genoemd,
welke geenerlel prsctlsche verande
ring doet onVrtann 'n de toestniulen.
Badoglio zoo schrijft de „Völki-
scher Beobachter" gaat dan den
weg ren einde, dien hij cnet zijn sabo
tage tegen de oorlogvoering van Italic
via den staatsgreep van 25 Jul: en het
verraad jegens den bondgenoot had
Ingeslagen. Than* moeten de Italln-
nen. die van de onderneming van Ba
doglio bet onmiddellijke einde van
den oorlog verwachtten, aantreden al*
kanonnenrleesch voor de doodsvijan
den van ieder waardig bestaan van
Italië. Zij moeten strijden .tegen
Duitschland. welk» soldaten Inrenlang
Italië hebben beschermd, De gewe
tenloosheid van Badoglio heeft daar
mede haar hoogtepunt bereikt, lllj
moet goedvinden, dat zl)n opdracht
gevers hem „slechts met een tang"
aanpakken en hem laten weten, dnt
zij zich ongewijzigd rTog alles voor
behouden. wat ln den wapenstilstand
geschetst ls. Over het lot van Italië
zal dus. zoo schnjft genoemd blad
verder, niet Badoglio beslissen.
geheel andere faeiorer
ook
de
het italiaansche voii
De deur^euc»
Ten aanzien van de z.g. nn'K
verklaring iler clique van Ba.lo
ann Duitschland wordt nog vernon
«lat een afgezant van Badoglio «I
verklaring aan den Diiltsehen
bassadeur te Madrid heeft
overhandigen. De ambassadeur, niech-
lioff, heeft, den afgezant met oor
logsverklaring en al de deur gewezen.
illrn
Versterking der Kroatische weermacht
eerste vereischte. aldus dr. Manditsj
Twee grootste Idealen verwezenlijkt
Minister-president dr. Nicol* Man
ditsj heef: gUteren een toe-spraak ge
houden tol het Kroatische volk.
waarin hy o.m. zetde. dar Kroatië
onder leiding ven den Poglsvnlfc ln
de sfgeloopen 2_J4 Jaar zijn twéé
grootste idealen heeft kunnen verwe
zenlijken: de onafhankelijkheid en de
vereenlglng der Kroatische landen.
De eorstc zorg der regeering ls, zoo
verklaarde de minister-president ver
der. de morecle en materleele ver
sterking van de Kroatische weer
macht. De. tweede belangrijke taak
ziet de regcerlng ln dc waarborging
van de voedsel voorzien ing.
Sprekende over den koer* van
buiten7andse.he politiek der nieuwe
regeering zei de minlatcr-president.
dat hij gelukkig was te kunnen be
weren. dat dc Kroatische staat vol
ledig begrip heeft voor de onder
steuning van het Duitsche Rl.lk en
zijn Weermacht. Seder', de oprichting
van den Kroallschen staat tot op
heden heeft de Duitsche regecrlng
alle pogingen om den onnfhankelljken
staat Kroatië te versterken, gesteund.
Schouder aan schouder met het on
overwinlijke Duitsche leger en alle
verbonden volken zal Kroatië den
strijd tegen de vijanden van Europa
tot de eindoverwinning voortzetten,
aldus beslooT dr. Manditsj.
De bevoegdheden v.d. Duitschen voogdijrechter
In het Verordeningenblad voc
bezette Nederlar.tlsche gebied
12 October 1943. no 25, zijn twee
nieuwe verordeningen verschenen.
d:e een verdere uitbreiding geven
aan de bevoegdheid van de civiele
Duitsche jurisdictie- De Verordening
over de Duitsche Jurisdictie In Voog-
dyzaken mo. 97-1943; en de Veror
dening over de Openbare Jeugdzorg
(no. 98-19431. Reeds sinds lang werd
de behoefte gevoeld om Duitsche
kinderen toe te vertrouwen aan de
zorgen van een Dultsch voogd IJgc-
De overeenkomst
inuke de Azoren
Engelsche overweldigingspolitiek
jegens een klein, neutraal land
..DE PRIJS. WELKEN PORTUGAL MOET BETALEN. IS ZEER HOOG
Het standpunt van de Wilhelnistrasse ten aanzien van de gebeurte
nissen op de Azoren kan naar uit Berlijn wordt bericht als volgt
worden samengevat:
De door Churchill alt een „overeenkomst" verkondigde maatregel I*
tot stand gekomen onder den druk van eiscfeen in den vorm van een
ultimatum door de Britsche regeering. gesteld aan de Portugeesche
regeering. De Portugeesche regeering heeft zich met het oog op de afper
singen en dreigementen blijkbaar niet in staat geacht zich tegen dezen
druk te verzetten. Wanneer Churchill zich beroept op een verdrag uit hrt
jaar 1373, dan is hier sprake van een doorzichtige propaganda-true,
daar dit verdrag geen betrekking heeft op de kwestie der neutraliteit,
doch beschouwd moet worden als een koloniale overeenkomst van be
scherming. die in den loop der tyden reeds lang is achterhaald.
De thans gesloten overeenkomst
vormt een nieuw lid in de reeds lan
ge keten van woordbreuken, die En
geland tegen Portugal bedreven heeft.
In dit verband moet herinnerd wor
den aan de plechtige verklaringen
die Engeland en de Ver. Staten bq de
landingsactie in Afrika tegenover
Portugal en Spanje hebben afgelegd.
GARANTIE VAN NOV. '42 GESCHONDEN
In een officleele Britsche verkla
ring van November 1942 wordt ge
zegd: ..De Portugeesche regeering
krijgt de garantie, dat het in de be
doeling ligt van dc regeering van
zijne Britsche majesteit, dat noch
Portugal, noch een van zijn overzee
sche gebieden betrokken worden bij
vijandelijkheden, die uit deze opera
ties zou«ien kunnen voortvloeien. De
regeering van zijne majesteit heeft
evenmin de bedoeling eenige actie te
ondernemen, die de Portugeesche ge
bieden, hetzij in eigen land of over
zee. bij oorlogshandelingen zou kun
nen betrekken."
Men is er te Berlijn van overtuigd,
dat bij dc actie vaii Churchill tegen
Portugal sprake is van de poging om
de Portugeesche neutraliteit in haar
fundament te treffen en te torpedee-
ren. Bovendien betreft het hier een
poging om kort voor het begin van de
RUSLAND MOET GEHEEL EUROPA BEZITTEN
Opmerkelijke stemmen uit Portugal ten Zweden.
J^ISSABON. 13 Oct. Met het oog
op de Internationale debatten over
den invloed der Sovjet-Unie in Euro
pa, die thans gevoerd worden, wijst
men in anti-bolsjewistische kringen
in de Portugeesche hoofdstad op den
overvloed van volkomen ondubbel
zinnige stemmen over dit onderwerp
uit de Ver. Staten. Zoo heeft de be
kende Amerikaansche publicist De-
witt Mackenzie reeds op 3 Aug in het
dikwijls van officieeie zijde geïnspi
reerde blad „Philadelphia Inquirer"
geschreven, dat men er algemeen van
overtuigd is, dat de Sovjet-Unie na
den oorlog door de macht der ge
beurtenissen Oost- en Centraal-Euro-
pa en misschien zelfs geheel Europa
zal beheerschen. Men zal dan allerlei
veranderingen zien en er zal mis
schien in vele volken een ontwikke
ling naar het communisme komen,
Wanneer men zich dergelijke uitla
tingen voor oogen houdt, zoo wordt
in deze Portugeesche kringen ver
klaard, kan men slechts met de som
berste voorgevoelens de voorberei
dingen voor de driemogendconferen-
tie te Moskou volgen.
gTOCKHOLM. 13 Oct. Alleen die
Zweed, die geer. greintje verstand
bezit of van een zinloozen haat ver
vuld is, kan het doodelijke gevaar
loochenen of onderschatten, waarin
Zweden zich zal bevinden op den dag.
waarop Duitschland den strijd zou
staken. Tot deze conclusie komt net
eerste van een aangekondigde reeks
artikelen in „Dagspostcn" onder het
opschrift „Ook Zweden op genade of
ongenade overgeleverd."
De schrijver verklaart, dat de door
«ie Zweedsche pers gc\-oerde propa
ganda het meerer.deel der Zweden
van hun nationale instinct beroofd
heeft. Hoe kar. een verstandige
Zweed golooven. dat men zich ge
makkelijk zou kunnen schikken in
een Russische overheersching van
Europa. Waar de Sovjet-Unie zal
blijven staan wanneer Duitschland
vernietigd werd weet ntemand. mis
schien zelfs niet eens Stalin zelf.
Vast staat echter, dat zij zich niet
zou laten ophoud n. voordat z;j de
wateren van der Atlantische:: Oce
aan op de een o'. ar.dere plaats zou
hebben bereikt.
conferentie der ministers van Buiten-
landsche Zaken tc Moskou een pn-
rade-succes te boeken, en voorts om
de poging, de gevolgen van de her
levende Duitsche duikbootaetie te
verzwakken. Het Britsche optreden is
het beste bewijs voor Engelands moc-
doogenlooze en onscrupuleuze hou
ding tegenover vrienden en bondge-
nooten. Aan alle overige neutrale
staten moet het duidelijk zijn. dat de
nieuwe actie tegen Portugal ook
op Timor is de Portugeesche souve-
reinitelt door Engelsche contingenten
geschonden een illustratie vormt
van de politiek van geweld der Brit
sche regeering tegenover de kleine
volken-
Voorbarig gejuich der
Anglo-Amerikanen.
In toonaangevende kringen der
Rijkshoofdstad wordt te kennen ge
geven. dat het gejuich der Anglo-
Amerikanen orcr hun coup ten aan
zien van de Azoren wellicht ietwat
voorbarig is. De militaire, resp. stra
tegische voordeden, die men zich
aan gene zijde belooft, zullen, zoo
wordl verklaard, waarschijnlijk door
de. voorzorgsmaatregelen opgeheven
worden, die van Duitsche zijde In
volle bekendheid met de sedert lang
ondernomen manoeuvres tijdig ge
nomen zgn.
BEZORGDHEID IN PORTUGAL
In rortugeesehc politieke kringen
verneemt men scherpe opmerkingen
o\rr liet bondgenoot M-hap met En
geland. dat voor Portugal niet.- «lan
nadeden oplevert. Helaas is «lat al
tijd zoo wanneer er een bondgenoot
schap gesloten wordt tussehen een
sterken en een kleinen stant, mnnr
dit Is heel lil hel. bU/.onder hel ge
val. wanneer de sterke stoat Enge
land heet. Engeland mankt van zi|n
bondgenootschap mot Portugal ge
bruik om steeds nieuwe concessies af
te. rlwingén.
De Portugeesche politiek Is dank
zi| de bekwaamheid van Salozar ln
staat geweest totdusver de neutrali
teit zonder al te groote concessies
van den kant van 'Portugal te be
houden Nu echter blijkt, dat Enge»
land. zoodra er vitale belangen op
het spel staan, de belangen van zijn.
bondgenoot over het hóófd ziet
Naast tien Indruk, dat Portugal een
ran zijn souverelne rechten heeft
prijsgegeven, hoeft men het onbe
haaglijke eerocl. dat dc oorlog dich
ter bij Portugal ln de buurt is go-
komen en dat is het wat het Portu
geesche publiek hei meeste veraf
schuwt. Stellig geeft men toe, dat
het den minister-president weer oniJ
gelukt ls Portugal buiten den oorlog
tc houden maar dc prijs die daa-- I
voor betaald moest worden, acht rr.rn I
zeer hoog vooral omdat juist op dl»
manier «Se mocehifcheld steed* groo- I
t»r word: dat Portugal bij den oor
log wordt betrokken.
recht. De twee nieuwe veroidenlnger.
zijn voor dat doel uitgevaardigd. De
Duitsche voogdijrechter. die een on
derdeel vormt van het Duitsche Lan-
desgertcht :n het bezette Nederland-
sche gebied, behartigt ln de eerste
plaats de belangen van kin«Ieren of
oefiooftlgen v»n Duitsche nationali
teit. Tot «In bevoegdheid b»hoeren
voorts principieel nite stoatiooze min
derjarigen, die staatloos zyn. omdat
zy ze'it, een der ouders of een der
grootouders, de Duitsche nationali
teit verloren hebben. Voorta ls hot
nuttig gebleken om ook buitenech
telijke minderjarigen van vreemde
nationaliteit door den Dultóchen
voogdijrechter te laten verzorgen,
voor zoover een Du:tech staatsburger
de vader is De Duitsche voogdij
rechter brengt bij zljr. optreden het
ln het Groot-Diiltsche Rtjk geldende
Duitsche recht In toepassing,
geldt zoowel voor de luridischi
oordeellng van een feitelijke toe
dracht van zaken als voc-r den loop
van de gerechtelijke behandeling
eener zaak. Volgt de Duitsche voog
dijrechter bi) zijn beleid in feite de
voorschriften van het ln Duitschland
geldende recht, zoo kon ten aanzien
van de Jeugdzorgautorltelten de ln
Duitschland beslaande regeling vcwr
de organisatie hier niet worden over-
Êenomen. Van het oprichten van
•ultsche Jeugdbureaux werd afge
zien. De taak van het Jeugdburcau
Is over don Duitschen ambtenaar
van den burgerlijken stond en het
„Aml lür Volkswohlfahi t" in het
Arbeltsbereich der N.S.D.A.P. in Ne
derland zoodanig verdeeld, dat de
Duitsche ambtenaar van den burger
lijken stand uitsluitend bevoegd is
voor het voeren van de offlcteele
voogdij, terwijl alle andere taken der
Jeugdbureaux worden waargenomen
door het „Amt für Volkswohlfahrt
lm Arbeltsbereich der N.S.D.A.P. In
den Nlederlanden" Ook" voor deze
Instanties geldt het beginsel, dat zy
bU haar optreden het Duitsche recht
rechtstreeks of naar den geest moe
ten toepassen.
Voorts behelst het nieuwe veror
deningenblad een
den RiJkscommls«Bi
Nederlandschc gebied
ring van een nieuwen weermachts-
bon voor r»n dagrantsoen tabak (no-
09-1943- en een verordening vnn de
secretarissen-generaal dr: departe
menten voor Kande'. Nijverheid en
Schcepvnr.r: rn voor Financiën over
de opheflinz der verordening no
88-1940 over het betalingsverkeer me:
Zweden (no i00-1943•- Het betalings
verkeer met Zv.-eder. wordt eelyki::-
dle opnieuw geregeld door éoii ln de
Nederlandschc staatscourant versche
nen verordening. Ten slotte beva".
het verordeningenblad nog twee an
dere verordeningen, die wijzigingen
brengen op sommige punten Ir." vroe
ger verschenen verordeningen.
„Een Nederl. vrouw aan het woord"
De titel van net praatje van
Max Blokzijl, uil te zenden in de
serie Brandende K-.vesfie op re
der.avond over den zender Hilver
sum I om 18 45 uur. Juidt: „Een
Nederlandsche vrouw aan het
woord."
GelukwenschvanMussert
Aan den Reichslührer
Utrecht, 14 October. De pers
dienst der N.S.B. deelt mede:
Ter gelegenheid van diens 43sten
verjaardag op 6 October, zond Mus-
sert den volgenden tclcgrnfischen ge-
lukwcnsch aan den Rcichsfiihrer S S,
Ileinrich Himmler:
..'/.eer geachte Kei«h*fuhrer,
Op «lezen dag zullen l' ontelbare
gelukweiiM hen bereiken. Bil al deze
moge Ik ook «llc der N.«8. voegen,
van «lat «teel van het Nederlandsche
Volk. dut begrip heeft voor de groote
en zuure taak, welke G|j op Uw
schouders hebt te dragen.
Ik geloof, «int Ik l. vandaag geen
beteren wenseh kan doen toekomen
dnn «Hen, dat Gil ook In uw nieuwe
levensjaar veel tot. de vernieuwing
der Duitsche wapens moogt blldra-
gen en dnt gU het liooge Ideaal der
onverbrekelijke lotsgemcrnschap van
alle vr|Je Germnunsche volkeren mede
kunt verwerkelijken. Aanvaardt Uvan
nil| de verzekering, dat tk mijner-
zilds naar beste weten en geweten
ook voor de toefcom-t In dezen zin
niet I" zal samenwerken.
En ontvangt l' ook. geachte Reiehs-
führer. nilln hnrtelllkste gelukwen-
sehen op Uw verjaardag.
Leve de Führer!
Uw MUSSERT".
„7,err goni'htc Leider.
Over Uwe en die «lor door U gelel
de N.S.B. ter gelegenheid van mijn
verjunrdng gezond»:: gelukwensehen.
hel: Ik mil oprecht verheugd en ik
«lank I daarvoor. Het verheugt nit|
ten zeer-te U en Uw mannen Ger
manen te weten en te bezitten als
kameraden en pioniers vnn onze on
verbrekelijke lot «gemeenschap.
In deren zin groet Ik U In oprechte
kameraadschap met Gcrmaanschen
groet
Heil littler!
Uw H. HIMMLER".
Telegram aan dr. Eiias
Ter gelegenheid van het 10-jarig
bestaan van het Vlaamsch Nationaal
Verbond, zond de Leider het volgen
de telegram aan dr. H. J. Elias, Lei
der van het V.N.V.;
Ter gelegenheid van he( tienjarig
hrstnan van het Ylanmvch N.-ulonaai
Verbond bled Ik U, mede u»t naam
«Ie N.i«lonaal-So« ln|istl«ehe Bewe-
inden. mijn hartellj-
gmg «Ier
ke geinkwi
tlséhen
werkers.
innnl-soclnlls-
st door t: en Uw mede-
tenrijk zal worden doorge-
wapenbroeilorsciinp. wnnr-
isrnlmle.11 Is'
Ie beste waarborg
e overwinning de-
estendlgd zal blll-
ST A ATSLOTERTJ
ƒ15.000 3441
1.500: 18841
t.ooo met premie van f 30.000: 5640
1.000: 1346
400: ai06 3171 14108
200: 5511 5758 0626 10452 10*40
15304 16341 19385
190: :0150 11087 11183 12305 14833
15607 16619 16915 17222 20970
Benoeming burgemeesters
's Gravenhage. 14 Oct. Het Rïjk*-
commissariaat maakt bekend:
Dc Commissaris-generaal voor Be
stuur en Justitie heeft tot burge
meester benoemd: P. .1 E Dekker,
burgemeester te Oudctonge onder
ec-tvol ont.-Jng uit de;::' functie, tot
burgemeester van Harlingen; G. W.
Frijling, burgemeester tc Baardera-
deel. onder eervol ontslag uit deze
functie, lot burgemeester van T;et-
jerkstcradcel; ir. H. Höltke :e Dord
recht. tot burgemeester van Gorin-
chem: den heer J. L. Brinkerink in
Oudetonge. tot burgemeester van
Oudctonge en Nieuwetongo den heer
B. J. van Ham in Hoogezand. to' bur
gemeester van Sapptmcer; ir. F. .1.
Overbcek tc Hengelo, tot burgemees
ter van Hardenberg en den heer C. J.
Werkhoven te Witmar*um. tot hur-
eester van Wonseradeel.
AMERSFOORT
.onderduiker" gepakt. F.en
•r uit onze stad. zekere P die
door zich schuil te houden
in door den Econ, rechter op-
gevangenisstraf van oen jaar
oopen. is door de rcchcreh?
Wegens elandostienen vleesch-
hnndcl moet hij nu dit jaar gaan uil-
Een dievegge. Door dc recherche
dc 21-jangc-dienstbode v. O aan
gehouden, die tdn nadcele van haar
werkgeefster in Wagenlngen eenig»
kloedlngstukken had ontvreemd
„Volksonderwijs"
dcrlng der Ver-
vijs" wordt dit
lerdag 20 No-
Amst
Eeh;
ng van Ds. B
dienstondcrwijs op
chool. in verba
26 der L.O.-Wet 19
Nedaritndicfia Vrijwilligere bij de Dulticha oorlogimarln*. Da baladlglng.
Andres/St apf/P tx m
Da «ammandant tchouwt da troapan
