De groote herfstslag in het Oosten
houdt nog alle mogelijkheden in
Rijksminister dr. Seyss Inquart over de
missie van het Nationaal Socialisme j
Nieuwe renelirg voor kraampe'duitkeering
Roosevelt legt beslag op de kolenmijnen
AMERSFOORT
DINSDAG 2 SLACHTMAAND (NOV.) 1943. 2 PAG.. 57« JAARGANG. No. 258
UitgaveN.V DRUKKERIJ ONNES t
8NOUCKAEKTLAAN 9, AMERSFOORT
ABONNEMENTEN alleen oij vooruitbetaling: p F.wartaai 2 05; p post 12.25:
p treek f 0.16 Losse nummers 0.06 CORRESPONDENTIE over advertenties
en abonnementen aan ADMINISTRATIE, TELEFOON 5289, GIRO 86364.
MMFOOnSCHE (CUCANT
DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN DE GELDEftSCHE VALLEI
Redactie: Telef. 8731- N'a 5 u. 5806. Hoofdredacteur: NIC. LAM AN, SOEST.
PRIJS ADVERTENTIES: per mlllimeterrogel ƒ0.12 (40 mm. breed), lngez,
rr.ededeeUng 0.24 p. r. (52 m.m. breed i. „Doelpunten" alleen bij vooruit
betaling: a. personeel t.m. 20 woorden ƒ0.55. Ieder woord meer ƒ0.05: b alle
overige t.m 20 w. ƒ0.66. Ieder woord meer 10.06. max. 50 woorden Bowl."—
nummers 6 cent De administratie behoudt zich het recht voor advertenties
eventueel zonder opgave van redenen te weigeren.
Duitsche successen t. N. van Kriwol-Rog
Sovjets poogden bij Kertsj te landen
Gevechten in ce Nogaische Steppe - Bommen op Napels
Hoofkwartier van den Führer, 2 November. Het Opperbevel
der Weermacht maakt bekend
Op de Krim heeft- de vijand gisteren getracht weerszij de stad
Kertsj te landen. Op een plaats belande Sovjetstrijdkrachten werden
in een tegenaanval afgegrendeld cn opeengedrongen. Op de overige
landingsplaatsen werd de vijand bloedig afgeslagen, aan land geko
men vijandelijke strijdkrachten werdei vernietigd
Ten Zuiden van den beneden-Dnjepr gaan in de Nogaische steppe
de gevechten met de op den Dnjepr aanrukkende snelle formaties
der bolsjewisten voort. Pogingen van de bolsjewisten om Duitsche
strijdkrachten te omsingelen en af te snijden mislukten, evenals
krachtige aanvallen op onze Noordelijke en Zuidelijke afgrendelings-
fronten.
In de bocht van den Dnjepr werden vrij sterke aanvallen ten
Zuid-Wtesten van Dnjepropetrowsk afgeslagen en daarbij op een
plaats van 40 aanvallende tanks 28 vernield.
'liegtuigen hebben gisteravond de
haveninstallaties van verscheidene
sleden in Zuid-Engeland met bom
men bestookt.
Onze tegenaanval ln het gebied ten
Noorden van Kriwoi-Rog heeft reeds
tot grootc successen geleid. De ver
vooruitgedrongen vijandelijke aan-
valsstoppen werden afgesneden en
vernietigd. Sedert 27 October werden
daar volgens tot dusver ontvangen
berichten 5000 gevangenen binnen
gebracht. 357 tanks. 378 kanonnen en
ruim 500 voertuigen buitgemaakt of
vernietigd. Vooral zwaar zjjn de bloe
dige verliezen van de bolsjewisten
tengevolge van den wanhopigen te
genstand der afgesneden vijandelijke
groepen, dc eigen verliezen zün gering
Aan de rest: van het Oostelijke
front Is het. behalve een feilen, maar
vergcefschcn aanval van den vijand
in den lus van den Dnjepr ten Zuid
oosten van Kiew, slechts tot gevech
ten van plaatselijke beteekenis geko
men. Daarbij werden vrij kleine vij
andelijke penetraties ten Zuidwesten
van Gomel en ten Zuidwesten fvan
Welijkije Lbcki in tegenaanvallen op
geheven of afgegrendeld. Een eigen
aanvalsactic ten Westen van Krit-
s.jew bracht ondanks taaien vijandc-
lijken tegenstand belangrijke stel-
lingsvcrbetcringon. In den Westelij
ken seclor van het Zuid-Italiaaoschc
front trachtte de vijand met vr'i ster
ke strijdkrachten onze stellingen te
naderen. Uit dc andere sectoren van
het front wordt, behalve een succes-
loozen aanval van Britsch-Ameri-
kaansche formaties in het gebied ten
Westen van Campobasso, slechts ge
ringe geveehtsactiviteit gemeld. In
den afgeloopen nacht hebben sterke
formaties Duitsche gevechtsvliegtui
gen het vijandelijke ravilailleerings-
sieunpunt Napels aangevallen. Door
bomlrcffers ontstonden in dc haven
installaties branden en verwoestin
gen! Verscheidene schepen werden
zwaar getroffen. Duitsche gevechts-
llt.nfil van Itallaansrhe terrcurhenile
onschadelijk gemaakt
In liet gebied VRn de provincie Li-
toria- heeft men het hoofd van een
teireurbendc. onschadelijk gemaakt,
genaamd Franco Palmier:, die zich
uitgaf als oud-fascist en het geheele
gebied terroriseerde. Bij zijn arresta
tie werd op hem een groot bedrag
aan gclcl en goud bevonden.
Sovjets vermoordden 500
zwaargewonde Duitschers
In bet Zuidelgke deel van het Oos
telijke front zijn dezer dagen te P.ia-
tisjatki 500 zwaargewonde Duitsche
soldaten door dc bolsjewisten ver
moord. Zij waren den bolsjewisten in
handen gevallen, doordat de geheel
bezette hospitaaltrein tengevolge van
een verrassende doorbraak van bol
sjewistische tanks niet meer kon ver
trekken.
Enkele uren laten baanden zich do
Duitsche troepen in een tegenaanval
al strijdende een weg naar het sta
tion om de zwaargewonden in veilig
heid te brengen. Zij slaagden erin.
den hospitaaltrein nog te laten ver
trekken, ofschoon de bolsjewistische
pantserwagons den trein in weerwil
van het feit. dat hij van Roode Kruis-
teekens was voorzien, hevig bescho
ten. Toen de trein uit de gevaren
zone was en dc pantsergrenadiers
hun kameraden wilden opzoeken,
n- 'esten zij vaststellen, dat alle
zwaargewonden door de bolsjewisten
reeds tijdens het oponthoud van den
hospitaaltrein op het station Pjatis-
jatki voor het mecrendeel doorscho
ten van dichtbij vermoord waren.
Democraten verdienen
aan den oorlog......
Pc Enzolsrlio Lagerliuiscomniissic voor
dc ronlróle op openbare uitgaven heeft
dezer daccn een rappor! uilcegcven
waarin do buitengewoon hnoge houw
kosten voor oorlogsschepen en de daaf-
bii door particuliere werven gemaakte
winsten aan rrltiek worden onderwor
pen. Pit onderzoek béAf aldus hel
dagblad ..Times". uitgewezen, dal
in één geval de nello-wiiisf der parti
culiere firma méér dan tarbiic pto-
cent heeft bedragen! Twee andere ge
vallen kwamen hoven de zeventig pro-
rent en een derde geval boven de zes-
lig prorenl! Verdero commentaar is
hier volkomen overbodig
Groote voedselschaarschte
dreigt in de V.S.
Roosevelt richt speciale boodschap
lot het Congres
Naar dc Britschc berichtendienst
•neldt. heeft Roosevelt in een speciale
boodschap het congres uitgenoodigd.
het programma voor de subsidieering
der voedselvoorziening, dat 800 mil-
lioen dollar beloopt, uit te breiden
om voldoende levcnsmiddelenleve-
ranties te garandeeren. Indien, aldus
Roosevelt, dit programma moest v
den opgegeven, zouden de kosten van
levensonderhoud stijgen en loons-
verhoogingen worden geëïschL Daar
mede zou de gevaarlijke kringloop
eener inflatie beginnen. Roosevelt,
legt er den nadruk op. dat de levens-
middelenlcveranties op grond van het
leen- en pachtprogramma dit jaar
grooter zullen zijn dan ooit tevoren
tengevolge van „het productieverlies
in Sovjet-Rusland". Roosevelt geeft
toe, dat in het kader van het omge
keerde leen- en pachtprocedé"
vensmiddelen uit andere deelen
het Britsche Rijk en uit Fransch N.
Afrika ook aan de Ver. Staten zijn
geleverd. Door deze leveranties heb
ben zich in Australië en Nieuw-Zce-
land scr. uc h t e verschi j nsel en bij
alle mogelijke levensmiddelen'" voor
gedaan.
Menemendsjogloe ontmoet
Eden in Cairo
Naar radio Ankara meldt, höcft
minister Eden den Turkschcn minis-
van Buitenlandsche Zaken, Mc-
nemendsjogloe, uitgenoodigd voor
een bespreking in Cairo. De Turk-
sche minister heeft deze uitnoodiging
aangenomen en is met begeleidende
personen terstond derwaarts vcr-
„Wat Fritz verleide Fritz It
kt een weersportkamp In DuiUchlend
geweest en ean zijn vrienden beeft
hij uitvoerig verteld wat er zooal In
deze kampen te beleven velt En dat
Is heel watl Willen jullie ook
weten, wat Fritz vertelden 7 Schrijf
dan naar het aanmeldingsbureau voor
de weersportkampen. Koningslaan 9
te Utrecht en je ontvangt gratis da
brochure: .Wat Fritz vertelde
En wanneer je deze brochure gelezen
hebt. meld je je zeker voor het
eerstvolgende weersportkamp. zooals
zoovele Nederlandsche Jongens van
16-18 jaar vóór jou al hebben
gedaan F/Hz Emde'Stapf/Pa* m
Sovjet-formaties naar
de Krim doorgebroken
Duitsche zwijgzaamheid
Dc grootc herfstslag in het Oos-
en bergt, doordat zij nog met
onverminderde hevigheid voort
duurt, nog alle mogelijkheden in
zich, zoo veAklaart de militaire
correspondent van het D.N.B..
Martin Hallensleben.
De grootc'slag in het Zuidelijke
doel van he» Oostelijke front
schijnt op zijn hoogtepunt te zijn
gekomen, in ieder geval wat be
treft de krachtsinspanningen der
bolsjewisten. Wat dit aangaat, kan
men zeggen, dat de tweede phase
an den slag, die door een nog
steeds ongewone» iffensieven wil
der bolsjewisten gekenmerkt was,
achter den rug is. Alles duidt er
op. dat de slag in de derde phase
komt. waarvan de ontwikkeling
in zeer hooge mate van de weers
omstandigheden zal afhangen. Nog
is niet met zekerheid te zeggen,
in wiens voordeel deze slag beslist
wordt. Doch reeds thans schijnt
zeker le zijn, dat de eenzijdigheid
der initiatieven voorbij is, dat de
Duitschers meer en meer de elas
ticiteit van hun reserves prijsge
ven en hier en daar zelfs in ge
bieden hun voelhorens uitsteken,
die totdusver onbestreden gebie
den der bolsjewisten schenen.
Verandering ten gunste
Het feit, dat de Duitsche militairen
juist op het huidige oogenblik. waar
op dc toestand in bepaalde gebieden
van den slag een verandering ten
gunste van dc Duitschers te zien
schijnt le geven, bijzonder terughou
dend zijn, moet hierbij opvallend ge
noemd worder.. De zwijgzaamheid
van de Duitsche generaliteit is een
bekend verschijnsel. Zij is op zich
zelf geen symptoom, dat een nf an
dere conclusie toelaat. Doch de wijze,
waarop men zwijgt, geeft af en toe
toen aanwijzingen. Het schijnt in dit
geval het zwijgen te zijn van iemand,
die met een zelfbewuste kalmte en
koele superioriteit tegenover de ge
beurtenissen staat. Het huidige sta
dium van den slag is nog zoo voort
durend aan veranderingen onder
hevig, dat over het uiteindelijke ver
loop van de totale operaties nog niets
kan worden gezegd. De ontwikkeling
bergt nog alle mogelijkheden in zich.
Hieraan wordt ook niets veranderd
door het feit. dat de gevechten in het
bijzonder op den uitersten Zuidelij
ken vleugel nog sterk heen en weer
golven De bolsjewisten probecren
hier zich zoo snel mogelijk van Dc
Krim meester te maken. Zij willen
hiertoe met snelle formaties door dc
Nogaische steppe naar den beneden
loop van den Dnjepr oprukken. Aan
onderdcelcn van deze formatie is het
gelukt door te breken, echter zonder
een operatieve beslissing bereikt te
hebben. Het ziet er uit, alsof het
Duitsche front, dat deze deelen door
liet, onmiddellijk „weer gesloten kon
worden en dat nu dc doorgebroken
vijandelijke formaties, geïsoleerd
door Duitsche flankaanvallen voor
een tamelijk kansloozen strijd slaan.
ieder geval schijnen juist de ver
liezen van deze formaties exorbitant.
noch hoe belangrijk (lil gebied en
de/.e gevechten op zichzelf ook mo
gen zijn. wat strategisch belang be-
treft, worden zij overtroffen door de
gebeurtenissen in dc VMiJcprboeht.
Het moet op zijn minst genomen op
vallend genoemd worden, dat hier de
pogingen iler bolsjewisten om verder
naur bel Westen terrein te winnen,
op liet oogenblik stagni
dit.
Andere seitnren.
schijnsel van HjdeU.ikcn aard Is,
moet worden afgewacht.
Vergeleken met dc operaties hl het
Zuiden geraken de gevechtshandelin
gen ln den Ccntralen en Noordelijken
sector steeds meer op den achter
grond.- hoewel dc bolsjewisten Juist
ln den centrolen sector nog steeds
aap de oude zwaartepunten woelig
zijn. De levendige wederzijdschc ac
tiviteit van stoottroepen In den
Noordelijken sector zou den opmerk-
zamen waarnemer gemakkelijk tot de
veronderstelling kunnen verleiden,
dat :n de naaste toekomst ook hier
een meet actieve oorlogvoering te
verwachten is. Dit. vermoeden wordt
echter doo: Duitsche militairen op
het oogenbllk niet gedeeld. Men ge
looft hier nauwelijks dat tuaschen
het ïlmenmeer en Leningrad ln de
naaste toekomst erootere operaties
te verwachten zün. alhoewel men
zich natuurlijk niet verheelt, dat
tenslotte alle-s in het bere'.k der mo
gelijkheden ligt. zooals deze tweede
wereldoorlog reeds voldoende heeft
bewe7,en.
A'an Duitsche z,iide echter Is men
op een harden wlnteroorïog in alle
frontsectoren Ingesteld en hiervoor
gewapend.
Derde verjaa Jag der oprichting Yan het
Arbeitibereich der N.S.D.A.P. herdacht
-'s-GRAVENHAGB. 1 NOV. Toen drie jaar geleden het politieke Iciderscórps
in Utrecht Mieenkttam ter oprichting van het trbeitshpficb der N.S.D.A.P. in Neder
land.' werd het door den Rijkscommissaris, Rijksminister Seyss-Iiyjuart. het parool
gegeven een levend voorbeeld van de nalionaal-socialislische gemeenschap te zijn in
het Nederlandsche gebied. Dit parool wrd opnieuw gegeven tijdens de grooie he
tooging in Arnhm. welke op den derden verjaardag der oprichting van hel Arheits
bereich de leiders der afdeelingen en organisaties, benevens Ulrjike functionarissen
der partij. Zondag in Arnhem büeen heeft gebracht.
Met de inwijding van de nieuwe I
Hakenkruisvlag, welke voltrokken
werd door Dienatleiter Ritterbusch
in den aanvang der betooging, bleek
naar buiten de uitbreiding van de
partij-organisatie, die van jaar tot
jaar vorderingen maakt. Dat dit werk
wordt voortgezet in den geest van dc
dooden. die gestaan hebben in de ge
lederen van hel Arbeitsbereich,
bracht de Dienstleit^r naar voren tij
dens dc herdenking der dooden,
waarbij hü in het bijzonder lovende
woorden sprak over den gestorven
leider van het Arbeitsbereich, die in
het Nederlandsche gebied den hoog-
sten zin en de schoonste voltooiing
van zijn leven heeft gevonden.
nieuwe orde op bepinsei
oer sociale gerechtigheid
Dat de Duitsche missie geen
machtspolitieke plannen tot wereld
verovering nastreeft, zooals het
Amerikanisme en bolsjewisme, die
uitgaan naar onderdrukking der vol
ken. maar in dc verwezenlijking van
een nieuwe op het beginsel der socia
le gerechtigheid opgebouwde orde
haar taak ziet. dit was de zin van de
fundamcnteele uiteenzettingen, waar
mede zich dc Rijkscommissaris in
Arnhem richtte tot het politieke lei
derscorps. Worcldkapitalisme en bol
sjewisme moeten noodzakelijkerwijs
leiden tot een smoUpot der rassen,
hetgeen den dood der Europcesche
volken zou beteekenen.
Daarenteger.over •clde spr. dc me
nigvuldigheid der Europcesche volken,
dié gevoegd In een organische ge
meenschap hun beste waarden vrije
lijk kunnen ontplooien. Nadrukkeliik
keerde htl zich daarbij tegen he: In
zekere lagen van het Nederlnndsche
volk verspreide geloof. d8t een over
winning van het Westen geen ge
vaar zou beteekenen voor de volk-
sche krachten van dit land. Een fun
damcnteele hervorming der levens
vormen In de richting van een nivel
leering zou het onvermlideliike ge
volg van een overwinning der Wes-
telHke mogendheden zün. Tegenover
de ontbindlnesveracbHn6elen in Tu.ro-
neesche landen stelde de Riikscom-
mlsssrls als ra»k van het nntlDnaal-
soclalisme dutdelilk ln b»' licht d»t
"eesteliike penetraties uit Oost en
West moesten worden afgeweerd en
dat het Duitsche volk geleid moest
worden naar het volksche socialisme.
HECHT ROMnnFNonrscHAo TiicsrHEN
alle nationaal-socialisten
Zijn waardeering uitsprekende voor
den tot dusver gepresteerden arbeid
welks belang de Rijkscommissaris in
het bijzonder onderstreepte, wees
spr. op het vergroote complex van
taken. Met den wensch. dat de partij-
genootcn van het Arbeitsbereich ln
de nauwste, gemeenschap met de ka
meraden der N.S.B. tezamen den weg
zullen begaan, werd opnieuw het
bondgenootschap bevestigd, dat se
dert drie jaren dc Duitsche en Ne
derlandsche nationaal-soclalisten
dit gebied vereenigt. De duidelijke
lijn, die van den aanvang af het poli
tieke leidcrscorp? in Nederland L«
BELANGRIJKE WIJZIGINGEN
I
Bli besluit van de secretarissen-ge
neraal van de dep. van Sociale Za
ken en Financiën ls de regeling der
Ziektewet, Inzake uitkecring van 55
bl.i bevalling kortelings aan een In
grijpende herziening onderworpen. Op
grónd van de herziene regeling, waar
aan terugwerkende kracht- ls ver
leend tot I Nov. 1942. kunnen thans
de volgende personen voor een kraam
geld dit ls voortaan de offlciecle
benaming voor de uitkecring bij be
valling ln aanmerking komen:
1. de verplicht verzekerde vrouw:
2. de echtgeuooie van een verplicht
verzekerde. 3. de dochters, stief- en
pleegdochters van een' verplicht ver
zekerden man. onder&chMdenlljk van
een verplicht verzekerde vrouw. 4. dc'
vrouw, "wier bevalling plaats vindt
binnèn 10 weken na het einde van
haar verplichte verzekering: 5. de
echtgcnoote, wier bevalling plaats
vindt binnen een maand. c.q. bin
nen 8 dagen na het einde van de
verplichte verzekering van haar man.
6. de dochters, stief- en pleegdoch
ters. wier bevalling plaats vindt, bin
nen een maand. c.q. binnen 8 dogen
na het einde van de verplichte ver
zekering van haar vader, stief- of
Stakers aangemaand weer
aan het werk te gaan
Roosevelt heeft naar de Britsche
Berichtendienst uit Washington
meldt, beslag gelegd op dc Ame
rikaansche kolenmijnen.
Hij heeft de mijnwerkers aange
maand Woensdaigochtend op hun
werk te zijn. Hij heeft den gevol
machtigde voor de brandstofvoor
ziening. Ickes. gemachtigd tot een
collectieve overeenkomst met de
mijnwerkers te komen en voor
den duur van het regeorir.gsbe-
heer met toestemming van het
oorlogsarbeidsbureau een contract
te sluiten.
In een bekendmaking, die gelijktij
dig als uitvoeringsbepaling voor dc
inbezitneming der mijnen ls uitge
geven. verklaart, Roosevelt" ..Eenlgen
tijd lang produceeren wij niet meer
de kolen, die wij noodig hebben voor
dc oorlogvoering. Als president van
de Ver. Staten en als opperbevelheb
ber van de strijdkrachten maan lk
eiken mijnwerker aan zonder een dag
uitstel naar de mijnen terug te kee-
ren. Er wordt verwacht, dat iedere
mijnwerker bereid ls op zijn pos:
voor zijn regeering tc werken."
Het ..dlrectieburêau" van den Anie-
rikaanaehen mijnwerkersbond heeft
de beslissing In de stakïngsk-.veMle
uitgesteld, aldus de Britsche berich
tendienst, Het, nieuwe bureau heeft
besloten de kwestie voor te leggen
r>3o.onn
akers.
Volgens een bericht van United
Press "uit New York hebben ongeveer
530.000 arbeiders uit de Amerikaan-
schc kolenmijnen het werk neerge
legd. Voorts wordt gemeld, dat John
Lewis en de andere bestuursleden
van hes vakverbond hebben besloten
aan de loonelschen vast te houden
en geen gehoor te geven aan den op
roep der regeering tot hervatting
van den arbeid. Men besloot zelfs dc
staking uit te breiden.
De stakingsbeweging In de Amerl-
kaansche mijnen ls ook op West-Ca
nada overgeslagen. Meer dan 1400
mijnwerkers In Nanalmo. Cumber
land. op hot eiland Vancouver en in
Princeton (Britsch-Columbia) zijn ln
shaking gegaan wegens een looncon-
Nahr «Ie RrllM-Ue berichtendienst
verder meldt, zf|ri in IVest-Virjflnië
fion mijnen, waarin iiu.noo man werk
zaam «aren, gesloten. Pennsyln
meldt de vrijwel volledige sluiting
van 1220 nijincii met 110.000 arbei
ders. In Ohio z\jn alle mijnen geflo
ten: 21.000 arbeiders werkten daar.
in Indiana stunt hel mijnbedrijf xri|-
pleegvader of van haar moeder, st.ief-
of pleegmoeder: 7. dc weduwe, wier
bevalling plaats vindt binnen een
maand na het overlffflen van haar
•erpllcht verzekerden echtgenoot:
1 de dochters stief- en pleeedoch-
;ers. wier bevalllnr plaats vindt bin
ten een mnand na het overlijden van
hBsr vcrnlleht vf.rz-ekerden vader,
stief- of pleegvader of van haar ver
plicht verzekerde moeder, stief- of
pleegmoeder- 9. de vrijwillig verzeker
de vrouw, die bil het einde van baaT
ve-olichte verzekering zwanger was.
Voor het recht on kraamgeld ls
rerelscht. dat degene aan wiens
wlerl verzekering de aansoraak
wordt ontleend. In h": laar. vooraf
gaande aan de bevalling, of. betreft
het een aansnraek op grond VBn een
kortelings befInd lede verzekering, in
het Jaar voorafgaande aan het eind'*
dier verzekerinc. op tenminste 156
werkdagen remlicht verzekerd ls ge-
weet Overigens ril hle-hU aaneetee-
kend. dat, deze e'ceh «fn uitzonde
ring kent. nl het feit. da! voor teen
ww die bil het einde harer ver-
nlichte verzekering zweno-er was en
die sindsdien een vrilwllllee verzeke
ring aanglnr. ook de we-krtagen.
waarop zil vrtiwill'.g verzekerd ls ge
west. medetellen
Voorts !s van de eelegenhcid dezer
etswilziging gebruik cemsekt. om
nog eens dnldelllk doen uitkomen,
de dochters, stief- en pleegdoch-
om aansoraak te kunnen doen
gelden or> kraamgeld, gedurende de
laatste drl" maanden vóór {Jp beval
ling met- den verplicht verzekerde ln
gezinsverband moeten hebben ge
leefd. Deze elsqh- geldt niet roor de
De gelegenheid tol hof Instellen
vso beroep tegen afvrbrende uitspra
ken is thars verruimd tot aUe ge
vallen. waarin aanspraak op kraam-
geld -hesteat
PinrteHlk ls roe henaald. dat ook
de gehuwde vrouw roor her. krasm-
erld Vwlillng kar erven en dnarover
vriiclhk ken boe-hikken. ZOodnt zlcb
blf de u!tbem:;"c geer moei bloheden
kuffhen voordoen Indien de man
buitenslands mocht ziln of om pn-
deTe redenen nle» In staat ls
aangegeven, stelde de Rijkscommis
saris in het licht door er op te wijzen,
dat de nieuwe leider van het Arbeits
bereich de nalatenschap van den
overladen partijgenoot Schmidt ten
uitvoer zal leggen. Het samengaan
alle nationaal-soclalisten is naar
verklaarde, een der esscntieele
politieke taken in dit gebied.
Rijkscommissaris besloot zijn
fundamenfeele uiteenzettingen met
blik op den militairen toestand,
dien hl) aan alle fronten ongeschokt
noenulc. Dultschlands vertrouwen |s
gebaseerd np den Fiihrer en de Dnlt-
selie soldaten. Daaruit pnt het Duit
sche volk de onwrikbare zekerheid,
dat geen macht ter wereld dn staat
Is Dtiltschland op de knieën te Jcril-
gen. 7,Un gelofte alle krachten ln den
strijd fe brengen voor de overwinning
vond In de geestdriftige Instemming
van de politieke leiders van het Ar-
beltsherclrti stgrken weerklank.
De conferentie te Moskon
STOCKHOLM. 2 Nov. Voor den
Moskouschen radio-omroep ls gister
avond de tekst voorgelezen van een
communiqué betreffende de bespre
kingen op de aldaar gehouden c~~
ferentic.
In
blad
morgen komen wij
De verplichte openstelling
van winkels vanaf 1 Nov.
Van de zjjde van het dep. van Han
del. Nijverheid cn Scheepvaart wordt
de aandacht er op gevestigd, dat met
ingang van 1 Nov. 1943 inzake de ver
plichte openstelling van winkels de
regeling van het winter-half jaar
geldt. Deze regeling houdt in. dat al
le bakkers-, kruideniers-, melk-,
groenten en fruit- en slagerswinkels
op alle werkdagen van 10 tot 18 uur
voor het publiek geopend moeten
zijn. Voor alle overige winkels, met
uitzondering van de slüwrijcn cn de
kantoormachincwinkels. geldt de vc-
pllchting tot openstelling op Maandag
van 13 tot 17 uur, op Zaterdag van
10 tot 18 uur en op de overige werk
dagen van 10 tot 17 uur
Deze regeling blijft tot 1 Maart '44
van kracht.
Winkels, ten aanzien waarvan toe
passing ls geveven aan art 9. vierde
lid. onder B van het Winkelsluitlngs-
besluit 1941 of aan art. 6 der Winkel
sluitingswet 1930 in dien zin. dat zj|
wekeliiks gedurende een anderen hal
ven dag dan den Maandagmorgen niet
voor het publiek gesloten behoeven
te zjjn. onderscheidenlijk voor het pu
bliek gesloten moeten zijn. dienen van
1 Nov 1943 ook op Maandagmorgen
geopend te zjjn.
Bonnen voor margarine
ook geldig in restaurants
Het is gebleken, dat in enkele
restaurants van de bezoekers, die
voor het nuttigen van hun maal
tijden wisselbonnen van 1/50 rant
soen moeten inleveren, geen bon
nen, waarop uitsluitend margari
ne verkrijgbaar is gesteld, worden
aangenomen. Van bevoegde zijde
wordt daarom medegedeeld, dat,
zooals lot dusver gebruikelijk is.
ook bonnen, waarop uilsluitend
margarine verkrijgbaar is gesteld,
kunnen worden afgegeven en dat
na aftrek van het verschuldigde
aantal wisielbonren van 1/50 rant
soen de overige wisselbonnen don
bezoekers ter hand dienen te wor-
op dit communiqué uitvoerig terug. dpn gcstw,d
Het stelsel van de voorrangsPaarten
belangrijk uitgebreid
De voorrangskaarten, die de Ne
derlandsche Volksdienst uitgeeft, die
nen om aan* bepaalde personen het
langdurige staan in rijen, wachtloka
len en vervoermiddelen te besparen.
Zoo zal de winkelier, die in zijn zaak
stoelen neerzet voor wachtenden,
ouden van dagen geen voorrang be
hoeven te verleencn. daar het be
zwaar van langdurig staan hier op
geheven is. Voorrangska3rten kunnen
uitsluitend uitgereikt worden door de
prov. en stedelijke leiders van den
N.V.D. Elke voorrangskaart wordt
door den ar is van den N.V.D. mede-
onderteekend. Er 7.ijn drie soorten
van voorrangskaarten: a. voor aan
staande en jonge moeders: dez.e kaar
ten zijn geldig van het begin van de
zevende zwangerschapsmaand tot en
met twee maanden na de bevalling:
b. vour invaliden, ouden van dagen
zieke en herstellende personen; deze
kaarten hebben een beperkten, doch
verlengbaren geldigheidsduur, c. voor
moeders van grootc gezinnen, deze
kaarten hebben een beperkten, ver
lengbaren geldigheidsduur
Ouden van dagen komen alleen dan
voor ccn voorrangskaart in aanmer
king. indien de volgende voorwaar
den zijn vervuld" a. de leeftijd vsn
75 jaar moet bereikt zijn; b. de aan
vrager moet alleenwonend zijn of met
ten minste even oude'n) eehtgenoot(eï
samenwonen; e. de echtgenootfe) mag
niet reeds in het bezit van een voor
rangskaart zijn; d. niemand anders
is beschikbaar om boodschappen e. d.
te verrichten. Invalide zieke en her
stellende personen kunnen slechts
een voorrangskaart verkrijgen, indien
de volgende voorwaarden zijn ver
vuld: a. geen ander huisgenoot mag
reeds in het bezit zijn van een.voor
rangskaart; b geen ander huisge
noot is beschikbaar om boodschap
pen e. d. tc verrichten; c. een ver
klaring van een arts moet worden
•crlegd. waarin de aard der ziekte,
waaraan lijdend of waarvan herstel
lend. wordt aangegeven Deze verkla
ring wordt in gesloten cnveloppes hij-
gevoegd en den N.V D -ar:s ter hand
gesteld. Deze beoordeelt of de ver
klaring al dan niet afdoende is.
Moeders van groote gezinnen kun
nen een voorrangskaart krijgen. In
dien zij ccn gezin van ten minste vijf
kinderen beneden den 12-jarigcn
leeftijd tc verzorgen hebbn cn vast
gesteld is kunnen worden, dat het
oppassen over deze kinderen niet aan
cn betrouwbaar ander persoon kan
•orden overgelaten. Voorrangskaar-
:n voor invaliden en ouden van da
gen worden telkens afgegeven voor
den duur van zes maanden. Voor-
ranfiskaarten voor zieke en herstel
lende personen worden afgegeven
voor ten hoogste drie maanden (tc
bepalen door den N V.D -artsk doch
zijn telkens, op gelijke wijze, door 'n
nieuwe kaart vervangbaar Vrouwen,
die in de eerste maanden harer
zwangerschap de voorrangskaart
noodig hebben, ontvangen een kaar;
voor zieke en herstellende personen;
er moeten dus meer voorwaarden
ANGST VOOR BESMETTING
Naar vernomen wordt heeft
de Britschc ambassade te An
kara don aldaar verblijvenden
Engelschen en Amerikanen op
gedragen met de Italianen van
Badoglio „alleen in dienstver
band" en niet in maatschappe
lijk opzicht omgang te hebben.
worden -vervuld dan voor voorrun
kaarten voor aanstaande moeders.
Voorrangskaarten voor invalide
personen. voorrangskaarten voor
moeders van groote gezinnen
voorrangskaarten voor ouden van da
gen zijn geldig tot het einde van
kalenderjaar. Zij zijn op dezelfde
wijze als nieuwe aanvragen verleng
baar. mils aan de voorwaarder
wordt voldaan. Wie een verloopen
voorrangskaart wil laten verlengen,
moet opnieuw een aanvraag indienen.
Voorrangskaarten kunnen worden
aangevraagd: a. da3r waar een hulp-
pest „Moeder en Kind" gevestigd is
uitsluitend bij dezen hulppost; b. in
andere plaatsen bij het buurtschaps-
hoofd. Vrouwen, die de voorrangs
kaart voor aanstaande en jonge moe
ders na de bevalling aanvragen voor
den restcercndcn lijd der twee maan
den, behoeven geen doktersverkla
ring te overleggen, doch kunnen vol
staan met het bewijs tc toonen. dat
zij onlangs bevallen zijn (trouwboek-
ie of geboortebewijs). Bii misbruik
van voorrangskaarten worden deze
onmiddellijk ingetrokken.
„DE JEUGDHERBERG VAN MORGEN"
ln het Stedelijk Museum tc Am
sterdam is gisteren onder grootc be
langstelling de tentoonstelling ..De
jeugdherberg van morgen" geopend.
WERKPAUZECONCERT IN' DE
NOACK FABRIEKEN
In tegenwoordigheid van tal ran
genoodlgdcn. ran wie wij noemen den
burgemeester, mr. J. G. L. Harloff.
den wnd. Orwkomniandant Oberleu:-
nant Besse. Prof. O. Nleschulz. Krels-
lnspector der N S.D.A.P.. de Frauen-
schaftslelterln Frau Hasikea. den
Kringletder der N.S B. Kramer e.v.a..
1 in een der fabrlekalokalltelten
de Noack-vleeschfnbriekcn alhier
Maandagmiddag hel eerste Werkpau-
z.econcert van het winterseizoen ge
geven. De Befrlebeführer. de heer
Kolbe. hield een korte toespraak,
waarin hy wees op het, verschil ln
waardeerlng -ran den arbeider ln den
Kapltaltstlschen tijd en onder natlo-
naal-aoclallsme. Voorts gaf de spre
ker een opsomming van hetgeen de
fabrleksdlrectle zich voorstelt, ln het
komende seizoen voor de arbeiders op
het punt van ontwikkeling en ont
spanning te organtseeren Het orkest
van Joop ter Meulen. de muzikale
acrobaten Willi en Nlckv. en de goo-
scholaar Trlxle voerden vervolger.»
een programma uit. dat bil de aan
wezigen een bijzonder gul onthaal
roiul. Rest ons nog te vermelden, dat
deze bijeenkomst, waarvoor de aan
wezigen bij monde van den socialen
voorman Starren van hun erkente
lijkheid getuigden, werd georgani
seerd In samenwerking met de nat.
*oc Gemelnschaf*. ..Kraft dutch Preu-
de."
Kraamterzorglng. Voor het exn-
men krr.nm verzorgster slaagden d«
dames B. Bonnema. A. v. Gent. J. E.
van Gent, W. J. Volp. allen te Amers
foort en Th. v. Moorselaar. Leusden
cn G. Ycenendaal, Maarn.
VIER SCHILDERS EXPOSF.EREV.
In „d'Onde Lanteern"
Vier Amersfoorteohe schilders ex-
poseeren ln 't kunstzaaltje ,.d'Oud«S
Lnnteern" aan de Muurhuizen 227.
Met een inleiding "van den kunst,
criticus C A. Schilp werd deze be
zienswaardige expositie Zaterdag
middag onder groote belangstelling
van kunstminnend Amersfoort ge
opend. Het werk van mevr. Jo Kruv.
dér—Boumen verraadt het gerijpte,
gevormde talent, dat zijn motieven
zoekt in fantastische voorstellingen,
die nochtans het contact mot de re
aliteit niet hebben verloren (Door.
braak. 21 Door de donkere, welni?
felle kleuren krijgen haar schilde
rijen bovendien een geheimnisvol ef
fect. hetgeen aan haar brecae fan
tasie nog een aparte bekoring ver.
leent. Joop TYaarbach lijkt ons reeds
een groote stap in de richting van
het expressionisme geaet te hebben;
zijn werk ls vol bruisende dynamiek,
waaraan hij met forsohe breedc ve
gen van het paletmes uiting geeft
(nr. 11. Herfst!). Opmerkelijk Ls ook
Sneeuwbui (12), terwijl Landschap
-Ti van een bijzondere, eigen visie
getuigt, Men zal van dezen Jeugdi.
gen schilder nog hooren! E>?n geheel
ander karakter is Ant, Tleland. wiens
werk getuigt van een welhaast kin.
derlyke naïevetelt (Christus. 17».
Zijn gegevens zijn allen simpel,
die toch in de uitwerking blUk ge
ven van een zekere doelbewustheid.
Licht en helder zijn ook zijn kleuren,
terwij! zin voor juiste compositio
duidelijk wordt in Nonnen (14'. van
zijn tcekeningen vellen vooral op
Boerenpsalm en Arme boor (beiden
kennelijk getuigend van een diepe
1 belangstelling voor het Vhiand<jren
van Pellx Timmermans). Uit net
werk var. Maarten Mooy spreekt
een ontembare levensdrift -Bretag.
ne. 21). terwijl de bizarre kleurscha-
keeringen dezen indruk nog verster
ken. Merkwaardige effecten weet rjj
mei zfjn helle kleuren te bereiken
(Berouw. 23'. terwijl een onmisken
bare neiging tot contemplatie spreek',
uit Melancholie 22Tot en met
27 November kan men op deze
expositie kennis nemen van 't werk
van deze schilders, van hun kunnen
en hundurf! Jos. G. Heilker.
De terugkom»! van he» Ooilkorp» 10 N.A D. In Nederland. De com
mandant ven de NAD., L A. C de 8ock. onderhoudt xich met de
«fdeelingicommandanten RAD Krlegsoerlchter Wdhr/CNF/Pax m
De arbeid in Duitschland staat!! berkpsweommp
in het teeken: Overwinning |0ER DUITSCHE JEUCC
REDE VAN AXMANN EN Or. LEY
Reicbsjagendföhrer Art
den Reirhsgesundheilafü
legcnwoordigers van Sl
Weermacht, is gistoror
Onera Ie Berlijn ter
den oorlopshoroci'sw.'dk
sciie jeugd evn gmolt
gehouden. Axnunc cn ri.
cfloslelijkc cn z,
slagen van
■nip d"r Dui
Ley sprake
iktelükc grote
ln dezen volksoorlog, aldus zcid<
de Rcich'sjugendführct- Is bot van b-
sllssend belang, dat de krachten de
Jeugd geactiveerd worden. Door ont
wikkeling van den natuurlijken aan
Aanval op Mono kostte den vijand drie kruisers
til. In Illino
rte .'(5.000 arbeiders
lle» fuieerrndeel der
In Missouri en l<
werk neergele^d.
staken
(l"r «tnatxmiinen.
7000 ml|nu erker*
iiis.i» beeft bef
i 'I enrie»«ep zijn
Het particuliere vermnreo van ex-
koninf Viklor Emanuel, da' on erom
van de besluiten van den Ttaiiaan-
schon ministerraad der fapeiriisr-h'
republiek verbeurd verklaard werd
heeft een waarde van ruim 800 mi!
linen zouden liro He) huis van Sa-
voyc was een der rijkste huizen ter
wereld. (C n
Een goed verslaander
Dc correspondent van Associated
Press in 7,uid-Italië meld', dat Bado-
glio gisteren koning Victor Emanuel
-.-erstaan beeft geae- en. dat hij nïei
in staat is. een .nieuwe representa
tieve regcering ie vormen, zoolang
Victor Emanuel koning blijft."
Verbitterde gevechten
op Nieuw Guinea
Tokio, 1 Nov. Naar „Domei" van
een Japans' h steunpunt in het Zui
den van den Stillen Oceaan meldt,
zijn de resultaten, die door Japanschc
marinevliegtulgen zijn behaald bij dc
aanvallen op vijandelijke 'roepen,
welke op 26 October geland waren op
het eiland Mono ten Zuiden ^van
Bougainville, groo'.er dan oorspron
kelijk door het Keizerlijk Hoofd
kwartier werd zcmeH Tot dusver is
geconstateerd, dat dc Japar.rchc ma
rinetoestellen b)j dc aanvallen op het
eiland Mono iwe" vijandelijke krui
ser» dc" B-k!a<?" 'T'-tond i.i d-n
grond hebben g.óoord cn één
der A-klasse licht hebben be-,
schadigd. Terstond tot zinken ge-wapenen buitgemaakt.
bracht werden voorts een g:
transportschip en een klein Ir;
porlvaartuig. Bovendien werd
klein transportschip in brand ge.»
pen.
Domei meldt van een Japar
stednpunt in het Zuiden van den
Stillen Oceaan, dat ric 5-erbittc
gevechten in den seutnr-Finjrhhir
(Nieuw-Guinca) voortduren. De Ja
panschc troepen brengen den vij:
die zich op zijn numerieke mecr<
hoid verlaat, zware verliezen toe.
Sedert 16 Septtoen de vijand in
bel gebied van Finschhavcn lam
heeft hij ongeveer 2700 dooden op
slagveld achtergelaten. Eenicc vi
leken ge*
lag-
gemaakt worden. Vergeleken m"t
gezondheidstoestand der Jeugd in
den eersten wereldoorlog, hoef', 'ie
huidige generatie con geweldigen
voorsprong. Door de doeltrc.'fendo
inschakeling van medische krachten
wordt thr.ns toezicht gehouden op de
gezondheid der werkende jeugd De
geordende beroepsopleiding h der'
het begin van den oorlog niet alleen
gehandhaafd, m.iar zelfs uitgebreid.
Men kan er van overtuigd zijn aldus
besloot Axmiinn, dat elke vhandolijke
poging tot ondermijning zal stranden
op dc eenheid, dc^ kameraadschap en
ONGEDACHTE PRESTATIE RESERVES
il en in voortdtircm
Duitsche bedrijven
de talrijke oorlog
tegen. Dc Duitsch<
bracht, die i
der lijk' Dc
het Dui'sch
ongedach'c
slaat thans, aldus besloot Ley,
écne teoken: Overwinning
hland
;n dit
