PNMSUE CMttNI
Felle gevechten m Eindhoven
Duilscfie troepen verdedigen rivierovergangen
Electricil eitsrantsoen
tot de helft beperkt
[DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN DE GELDEftSCHE VALLEI
Nieuwe landingen verwacht
In Nederl.-lndië geïnterneerde
burgers
DINSDAG 19 HERFSTMAAND (SEPT.) 1944. 2 PAG., 58e JAARGANG. Na. 221
uitgave: N.V DRUKKERIJ ONNES 7/U BLANKENBERG Zn. SNOUCKAERTLAAN J AMERSFOORT
Administratie: Tel. 5289. Giro 86 362. Redactie: Tel. 6731, Hoofdredacteur: NIC. LAMAN, SOEST
VERDUISTEREN
van 17 t.m. 23 Sep-
tember van 19 tot
7.30 U. - N.M. 17
September. E.K. 25
September.
Ittlerinf. meldt van het Nederlandsche strijdgebied:
De gevechten van snel bijeengebrachte alarmeenheden en voor ingrijpen gereed
gehouden reserves met de uit de lucht gelande Engeische en Amerikaansehe val
schermjagers zijn volledig aan den gang. Talrijke nesten van weerstand wer.
den uitgerookt. Drie steden, waarin de parachutisten waren binnengedrongen
werden gezuiverd. Belangrijke rivierovergangen, die de geallieerden in bezit wil
den nemen, worden door de Duitsehe troepen met succes verdedigd, terwijl
tegelijkertijd andere formaties de geallieerde steunpunten geconcentreerd aan.
vallen. Tijdens nieuwe landingen leed de vijand, nog voordat hij vasten voet
kon krijgen, buitengewone verliezen aan mensehen en materiaal. Ruim 200
vrachtzweefvliegtuigen talrijke wapens en munitie werden buitgemaakt. Alleen
in de streek van Eindhoven heeft een vrij groote Amerikaansehe gevechtsgroep
door een snel opgebouwde beveiligingslinie kunnen heenbrekeu en in de stad
doordringen. Felle gevechten zijn hier aan den gang. Het is den geallieerden
tot dusverre echter niet gelukt met deze gevechtsgroep en de uit het bruggen
hoofd van Neerpelt naar het Noorden opereerende strydkmchten contact te
vestigen. De daartusschen mliggende versperringsgrendel heeft den voorgeno
men doorbraak doeltreffend verijdeld.
Omtrent de toestand aan de fronten
schrijft de militaire medewerker'van het
D.N.B. dr. Kruli o.a.:
De Britsche luchtlandingsoperatie in
het Nederlandsche gebied met het
zwaartepunt aan de mondingsarmen van
den beneden-Rijn bij Arnhem en Nijme
gen heeft den strijd in den Noordelijken
sector van het Westelijke front een
nieuw aanzien gegeven. Dat de vijand
zulke met groote verliezen gepaard
gaande operaties waagde, bewijst slechts
dat hij er behoefte aan had den stok-
kenden aanval aan het Albert- en Maas-
Schelde-kanaal te intensifieeren en de
hoofdbeslissing te zoeken on een plaats,
waar hem in strategische opzicht de ge
ografische omstandigheden de gunstig
ste voorwaarden schenen te bieden. De
jorfcdurende straffer wordende Duit
sehe verdediging tusschen Antwerpen
en Maastricht had zijn druk in de rich
ting van Nederland zoodanig tot staan
gebracht, dat hij nog slechts van bui
tengewone maatregelen. succes ver
wachtte. De stoot in den rug van het
Duitsehe front moet hem ontlasting
brengen en den weg naar het Noorden
vrijmaken. Hoewel de aanval uit de
lucht voor de Duitsehe leiding geen ver-
ij->g gSWc-SSt, ivctll toch de liCiUiuU—
tie van deze onderneming wegens het
karakter van het Nederlandsche terrein
eenigen tijd vorderen. Het succes zal in
sterke mate er van afhangen. In hoe
verre het den tegenstander mogelijk zal
zijn reeds geïsoleerde contingenten ver
sterkingen, wapens, munitie en levens-
midelen aan te voeren. Men -mag ver
wachten, dat de toestand hem zal dwin
gen nieuwe landingen te beproeven.
Zondag werden boven Nederland 51 ge
allieerde toestellen neergeschoten.
Uiterst felle strijd in
Letland en Estland
Hoofdkwartier van den Fiihrer. 18
Sept. Het ópperbevel 'van de Weer
macht maakt bekend:
..in het Nederlandsche gebied liet de
vijand gistermiddag, na voorafgegane
sterke luchtaanvallen, valschermjagers
en luchtlandingstroepen achter ons front
met het zwaartepunt in het gebied van
Arnhem, Nijmegen en Eindhoven neer.
Des middags ging hij tusschen Antwer
pen en Maastricht tot den aanval over,
om de verbinding met zijn neergelaten
formaties tot stand te brengen. Vooral
in het gebied van Neerpelt ontwikkelden
zich daarbij hevige gevechten. In het
verloop waarvan de vijand geringe ter
reinwinst naar het Noorden kon behalen.
Tegen dc vijandelijke luchtlandingsstrijd
krachten worden geconcentreerde tegen
aanvallen ondernomen. Tusschen Maas
tricht en Aken, alsmede in het gebied
van Nancy, staan onze troepen nog al
tijd in zwaren afweerstrijd.
De in Lunevllle binnengedrongen vij
and werd verdreven. Ten Z. van de stad
Arrestaties en zelfmoorden
in Bulgarije
Volgens Reuter duren de arrestaties
lu Bulgarije nog steeds voort. Onder de
gearresteerden bevinden zich de minister
van Transport, Wasileff en de voorma
lige minister van Buitenlandsclie Zaken
Sjisjmauoff. De vroegere regent Filoff
Is op een buitenlandsch gezantschap ge
arresteerd. Hij deelt zijn cel met den
vroegeren minister-president Bosjlloff en
den vroegeren burgemeester van Sofia
Iwanoff. Een reeks persoonlijkheden,
journalisten, generaals, artsen en poli
tici heeft zelfmoord gepleegd. Volgens
Reuter bevinden zich onder hen prof.
StaniUjeff, de voormalige minister van
Blnnenlandsche Zaken in het kabinet
Bagrlnoff, verder generaal Straimoff met
zUu vrouw en de bekende journalist
Kiapsjeff. Ook de vroegere minister voor
Publieke Werken. Radoslawoff en de di-
rechter der Bulgaarsche spoorwegen,
Kol tsJeff, hebben zich het leven beno-
meo. -
maakt onze tegenaanval goede vorde
ringen.
In de pufnhoopen van Brest handhaaf
de de heldhaftige bezetting zich nog
steeds. Ook om de vesting Boulogne
woeden zware gevechten.
Het V 1-vergeldingsvuur op Londen
werd voortgezet.
Ten N. van Florence werden ale door
braakpogingen verijdeld.
Aan de Servisch-Bulgaarsche .grens
plaatselijke gevechten; tien Bulgaarsche
tanks werden stukgeschoten.
In Zuidelijk Zevenburgen zijn vijande
lijke aanvallen mislukt. Evenzoo bij
Sanok en Krosno. Penetratieplekken
^werden afgegrendeld.
In Letland en Estland wordt met
uiterste felheid gevochten. De groote
aanval der bolsjewieken, die zich ook
tot het gebied van Dorpat uitstrekte, werd
in zware gevechten opgevangen; 75 Sov
jet vliegtuigen werden neergeschoten.
Amerikaansehe bommenwerpers on
dernamen een terreuraanval op Boeda
pest. Des nachts vielen bommen op Bre
men, in het gebied-van Dortmund en op
Debreczen in Hongarije."
Sovjets over de Embach
Ten Z.-W. Mi ten hebber. Duit
sehe pantserformaties Tiet bolsjewisti
sche stellingsgebied open gescheurd en
zijn zij 10 K.M. diep doorgescooten. De
bolsjewistische infanterie werd in tal
rijke kleine groepen versnipperd. In het
penetra tiegebied ten N. van Bauske
probeerden de bolsjewisten naar de Du-
na door te stooten. Duitsehe reserves
hielden hen zoo lang op tot een hecht
afgrendelingsfront kon worden gevormd.
Ten W. van Modohn werden hardnekki
ge doorbraakpogingen afgeslagen: ten N.
van Walk een vrij groote penetratie af
gegrendeld. - Zware gevechten woeden ten
Z. van het Wirzmeer, waar de bolsje
wisten geringe terreinwinst konden be
halen. Bij Dorpat zijn de bolsjewisten
tot den verwachten grooten aanval over
gegaan. Ten N.W. van de stad werden
zij bedwongen. Ten Oosten van de stad
konden zij de Embach oversteken en
vrij diepe penetraties tot stand bren
gen. In totaal verloren de bolsjewisten
77 vliegtuigen.
Geallieerde protestnota's
aan Zweden
De Amerikaansehe staatssecretaris Cor-
cell Huil heeft volgens een Reuterbe-
richt bekend gemaakt, dat door de Brit
sche, de Sovjet-Russische en Amerikaan
sehe regeering scherpe protestnota's aan
Zweden zijn gezonden. De op elkaar af
gestemde nota's houden zich In hoofd
zaak bezig met de leveranties van Zwe
den aan Dultschland. Sedert eenigen
tijd reeds bestaat ten aanzien van dit
punt een voortdurende uitwisseling van
nota's.
Dezelfde kvesti edoet zich voor, zoo
ging Huil verder, ten aanzien van Span
je. dat nog steeds materieele hul pgeeft
aan Duitschland.
Wederom vliegende bommen
Naar de Britsche berichtendienst meldt,
zijn Zuid-Engel and en het gebied van
Groot-Londen in den afgeloopen nacht
wederom met vliegende bommen be
stookt. Er werd schade aan gebouwen
aangericht en er vielen slachtoffers.
Verkiezingen in Zweden
De voorloopige uitslag der verkiezin
gen voor de Zvveedsche Tweede Kamer
luidt: Sociaal-democraten 115 (.19),
Rechtsohe party 39 (-3), Boerenbond 36
(+8). Volkspartij 25 (+2), communis
ten 15 (4-12). De Soc.-dem.'meerderheid
in de Kamer blyffc bestaan. In de Eer
ste Kamer bestaat reeds een soc.-dem.
meerderheid.
PARIJSCHE GEMEENTERAAD ONT30NDEN
Het Parysche bevrijctlngscomité beeft
besloten tot ontbinding van den ParlJ-
schen gemeenteraad en zal zich met
zijn functies belasten. De vroegere minis
ter Plandin, Peyroutou en Ttaler Vlg-
nancourt zijn uit Algiers naar Parijs
gebracht om berecht te worden.
Fiasclie Rijksdag plotseling
bijeengeroepen
Om vijf uur Finsohen tijd zijn Dins
dagochtend vroeg de afgevaardigden
van den Finschen Rijksdag gealarmeerd
en bijeengeroepen voor een buitengewo
ne zitting van den Finschen Rijksdag,
die om 6 uur 15 bijeen zou komen. De
zitting' duurde anderhalf uur. Aan deze
zitting nam de geheele Finsche regee
ring deel. De in de Finsche hoofdstad
verschijnende dagbladen hebben in
structie gekregen zich gereed te houden
om extra edities uit te geven, zoodra het
officieele communiqué omtrent de ge
heime zitting uitkomt.
Finnen vluchten naar Zweden.
Naar gemeld wordt, hebben tot dus
ver 5360 Finsche vluchtelingen met
3000 huisdieren de Finsch Zweedsche
grens overschreden. De plaatselijke
Duitsehe bureaux leggen den evacuees
geen moeilijkheden in den weg.
Antonescu gearresteerd
De Sovjetberichtendienst meldt, dat
het commando der Sovjettroepen in
Roemenië de volgende Roemenen heeft
gearresteerd: maarschalk Antonescu,
den oud-minister van Buitenlandsche
Zaken. Mihai Antonescu. den oud-minis
ter van Oorlog, generaal Panta^i, den
vroegeren inspecteur-generaal der gen
darmerie. Vasiliu en den oud-prefect
der politie te Boekarest. Eleftreseu.
Eischt Sovjet-Unie demilitarisatie
eter Dardanellen?
In diplomatie kringen te Londen ver
luidt, dat de Sovjet-Unie op het punt
staat van Turkije de demilitarisatie van
de Dardanellen te eischen evenals de
opening van dezen waterweg voor alle
vaartuigen der geallieerden. Men is te
Londen van meening', dat deze actie var-
de Sovjet-Unie gesteund wordt door de
Engelsohen en de Amerikanen.
Processen tegen collaborateurs
In Parijs zijn tot nu toe 5000 colla
borateurs en ..verraders" gearresteerd,
aldus bericht Svenska Dagbladet uit
Londen, een getal dat echter nog be
langrijk zal stijgen. Deze Pranschen zul
len zoo spoedig mogelijk voor een spe
ciaal gercchtshox woJKieu gebracht, dat
zat bestaan uit een rechter en vier ge
zworenen. Zij zullen ter dood. tot ge
vangenisstraf of tot ..Nationale degra
datie" worden veroordeeld. Onder deze
laatste straf verstaat men het intrek
ken van alle burgerlijke rechten.
Boedapest bestookt
Boedapest heeft Zondag 41 uur
luchialarm gehad. Sterke terreurforma-
ties hebben in. vier golven de. stad aan
gevallen. Er ontstond uitgebreide mate
rieele schade en de civiele bevolking
leed verliezen.
Orkaan boven New York
Naar Reuter meldt, heeft boven de
stad New York een orkaan gewoed,
waarvan de windsterkte 120 k.m. per uur
bedroeg. De wolkenkrabbers trilden op
.hun fundamenten en tallooze boomen
zijn ontworteld. De straten staan vol
water, dat als een kleine waterval den
ondergrondschen spoorweg binnen
stroomt. Op enkele plaatsen heeft het
water zelfs een hoogte van meer dan
anderhalve meter bereikt. Voor de At
lantische kust stond een hooge zee en
een groot vrachtschip is door de orkaan
op het strand gezet.
De Ve afdeeling van het Roode Kruis
De aandacht wordt erop gevestigd, dat
de Ve afdeeling van het Informatiebu
reau van het Ned. Roode Kruis is ge
vestigd aan de Juliana van Stolberg
laan 27-29, 's-Gravenhage, telef. 772113.
Het komt namelijk herhaaldelijk voor
dat de voorzitter der afdeeling 's-Gra
venhage van het Nederl. Roode Kruis,
de arts P. J. Ph. Dietz, Juliana van
Stolberglaan 37, tel. 770945 wordt opge
beld voor zaken de Ve afdeeling be
treffend, hetgeen onnoodige overlast
veroorzaakt.
TIJDSCHRIFTEN De afd. Perswezen
van het Dep. van V. en K. deelt mede,
dét alle beschikkingen betreffende het
al dan niet verschijnen van tijdschriften
of de verschijningswijze daarvan onver
anderd van kracht blijven. Tegen over
treding dezer beschikking zullen maat
regelen worden genomen.
Ver. Staten. Het aantal door den
staat in beslag genomen mijnen bedraagt
in Pensylvanië thans 45, daar Roosevelt
opdracht heeft gegeven nog twaalf mij
nen in beslag te nemen.
De Engelse he nieuwsdienst meldt, dat
Churchill pe rtrein met onbekende be
stemming uit Quebec is vertrokken.
BulgarUe. Naar de zender-Moskou
meldt, zijn Zaterdag de Sovjettroepen
Sofia binnengetrokken,
üahy-nijlpaard. Voor de tweede maal
in de geschiedenis van de diergaarde
„BUJdorp" is er een nijlpaard geboren.
Spoorwegstaking
NU de vlaiu van den oorlogsbrand ook tutu
ons land overgeslagen is, geldt voor 'ons
geilede Ncderlandsclis volk moor dan ooit
de waarschuwing, om liet hoofd koel te lmu,
den en geen onbezonnen daden Ie plegen.
Men dicne to beseffen'1, dat Nederland geen
zoogenaamde bevriiding tegemoet gaat, wel-
ke alleen maar terugkeer van oude licerlük-
beden, feestelijke intochten, verlichte stralen,
thee, spek en chocolade met zich brengt, maar
dat er gevochten zal worden op allo punten,
die van militair en slrategisch belang zijn,
Telkens weer bljikt. dal velen zich oen vol
komen verkeerd denkbeeld van den toestand
gevormd hebben. Men waant*zich in een over
gangstoestand van korten duur. welke .spons
dig zal resuliceren iu een aftocht van de be
zettingstroepen. Waarom, zoo redeneerl men,
zullen wü daaraan niet kunnen medewerken
door het werk erbij neer te leggen?
Wü Irbben hierbij in de eersle plaats hot
oog op de spoorwegmannen. die de bevriiding
willen helpen door een staking. Beseffen zij
wel, daardoor bezig te zijn een ramp over
hun gezinnen, hun stad- en landgenoolen te'
brengen? Wij nemen aan. dat iu verband inel
de beschieting van treinen, eigen veiligheid
een belangrijke rol speelt, en ook. dat de
spoonvn„mannen tot deze actie opgeroepen'
zün, teneinde de bezettende macht zooveel
mogelijk te benadeeleu.
Maar juist van dien kant wordt er met
klem op gewezen, dat stilstand van de spoor
wegen stilstand van liet levensmiddelenvnN
voer bstcekcnt. Niét evbler voor de bezet
tingstroepen. ongezien deze over genoeg
middelen gesrhikken. om zicit van het noodige
te voorzien. Spoorwegstaking beteckent voor
het eigen volk gebrek, als zij langer duurt
en hongersnood, als zti aanhoudt.
De oorlog in Nederland kan nog weken
duren, de gedachte, dat bij slechts een kwes
tie van een paar dagen is, zal foutief blij
ken. En tevens noodlottig voor ons alien.
Vandaar van Duitsehe zijde de oproep: Hor
vat bet werk, iu aller belang.
Electriscbe verlichting alleen gedurende
verduisteringsuren
De S«cr..-Gen. van het Dep. van H,#
N. en S. maakt bekend, dat het met
ingang: van heden verboden is buiten
de uren, waarop officieel verduisterd
moet worden, electririteit voor verlich
ting te gebruiken. Indien afwijking van
dit voorschrift wordt geconstateerd, zal
zonder meer tot afsluiting worden over
gegaan.
Voorts is bepaald, dat eveneens met
onmiddellijken ingang de tot op heden
toegewezen electriciteitsrantsoeneii tot
de helft zijn verminderd.
Belegen kaas duurder
Het Rijksbureau voor de Vcedselvoor.
ziening deelt mede, dat evenals vorig
jaar binnenkort kaas uit voorraden van.
het In- en Verkoopbureau voor Zuivel
zal worden vrijgegeven. Uitsluitend voor
deze kaas mogen de voor verkoop aan
den détaillist en aan den consument
geldende prijzen worden verhoogd, en
wel voor volvette boerenkaas en 40plus
kaas met ten hoogste 0.45 per kg., voor
20plus Kanter en 20plus boeren Leid.
sche kaas met ten hoogste 0.40 per kg.
en voor de overige 20plus kaas (dus
Goudsche en Edammer) met ten hoog.
ste 0.35 per kg'. Voor alle andere kaas,
onverschillig of deze belegen of oud is,
mag deze venhooging niet worden toe
gepast.
Postverkeer met Roemenië en
Frankrijk gestaakt
Het geheele postverkeer met Roemenië
en Frankrijk is gestaalit. Alleen zendin
gen bestemd voor krijgsgevangenen kun
nen als voorheen worden aangeboden,
Wielinga, H., 32 inspect.; Wijk, M. I. S.
S. van. 26,-zonder beroep: Wijmenga, Ro
bert, 17, zonder beroep: Wilcle, C. H. de,
51, hoofd kantoor irrigatie; Wilde, J.
B. de, 46, ambtenaar; Willems, Hendrik,
53, politie; Winkelman, A. J. M., 45,
reparatiebedrijf; Wint, Rudolf van de,
47, werkzaam op gemeentehuis; Win-
tei-kamp. H., 39, onderdirecteur van ecu
drukkerij; Wissekerke, S. A., 58, zonder
beroep; Wisselink. D. B. A., 33, ambte
naar; Witte, B., 36, inspecteur van po
litie; Wolzak, J 27, werkzaam bij een,
maatschappij; Woudstra, T. G., 38, zon
der beroep: Wuck, H. O., 51, ass. inspec
teur politie; Zaalberg, A., 49, hoofd
kantoor Boschwezen; Zand, S. W.. 45,
werkzaam in een ziekenhuis; Zeben. R.
J. E. van, 54, schoolhoofd; Zeylemaker,
P. M. J., 53, leeraar hoogeschool; Zijl,
J., 56. werkzaam bij gevangenis; Zoest,
L. W. A., 46. ambtenaar: Zuur. J. J. P.,
55. onderwijzer; Zweekhorst, W. G.. 41,
onderwijzer.
Belanghebbenden gelieven zich ter
verkrijging van nadere inlichtingen te
wenden tot de 5e afdeeling van het In
formatie-Bureau van het Ned. Rood®
Kruis. Jul. v. Stolberglaan. 27-29 t«
'a-Gravenliage.