MKftMTSdlE (OM
Zware strijd in Midden-Nederland
Nog slechts éénmaal
per dag gas
Bekendmaking
DONDERDAG 21 HERFSTMAAND (SEPT.) 1944. 2 PAG., 58e JAARG. - Na. 221
DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN DE GELDERSCHE VALLEI W»*». EK
Uitgave: N.v, DRUKKERIJ ONNES v/b BLANKENBERG <tt Sn. SNOUUKAKRTLAAN 4 AMERSFOORT
Administratie: Tel. 5289. Giro 86 362. Redactie: Tel. 6731. Hoofdred.: NIC. LAM AN, SOEST (afw.)
VERDUISTEREN
van 17 t.m. 23 Sep
tember van 19 tot
7.30 u. - N.M. 17
September.
Amerikanen in Sittard Straatgevechten in Sas van Gent
Duitsche luchtmacht bombardeert doelen in Eindhoven
Interinf. meldt: Het zwaartepunt der gevechten lag nog steeds in het Midden.
Nederlandsche gebied. Tot dusver hebben de Anglo-Amcrikajieii hier ongeveer
drie divisies neergelaten: de 1ste Engelsehe luchtlandingsdivisie bij Arnhem, de
83ste Amerikaansche valschermjagersdivisie bij Nijmegen cn de 101ste Ameri
kaansche luchtlandingsdivisie bij Eindhoven. Bij de poging, deze strijdkrachten
in alle drie de gebieden te sterken en van oorlogsmateriaal te voorzien, leden
zij zeer groote verliezen. In totaal werden 23 Britsche en Amerikaansche jagers
en jachtbommenwerpers, alsmede 328 vrachtzweefviiegluigen neergeschoten en
bijna al hun materiaal buitgemaakt of vernietigd. In het gebied van Arnhem
werd een geheele landing'sgroep van de eerste Eng. luchtlandingsdivisie om
singeld en na een kort verzet overmeesterd, waarbij 1800 gevangenen werden
gemaakt. De pogingen om uit het gebied van Eindhoven met pantserverken,
ning door te stoolen naar de bij Nijmegen omsingelde groep Amerikaansche
valschermjagers werden evenzeer verijdeld als de poging der Amerikaansche
valschermjagers zich meester te maken van de bruggen naar Nijmegen.. Bij de
gevechten in het Zuid-Nederlandsche gebied verloren de Amerikanen in de
beide laatste dagen 43 tanks.
Aan de beneden-Schelde zette het
eerste Canadeesche leger de aanvallen
op het Duitsche bruggenhoofd met on
geveer 200 tanks voort. Deze aanvallen
konden over het algemeen worden afge
slagen. Enkele kleine penetraties, voor
al in het gebied van Sas van Gent, waar
hevige straatgevechten ontstonden, kon
dien worden afgegrendeld. Aan weers
kanten van Terneuzen distancieerden
de Duitsche troepen zich stap voor stap.
De hierdoor vrijkomende strijdkrachten
werden in het zeer zware vijandelijke
vuur door eenheden van de marine over
de Westerschelde gezet. In het Zuid-Ne
derlandsche gebied duurde de verbitter
de worsteling ten N.W. van Maastricht
voort. Sterke Amerikaansche pantser-
strijcikraohten slaagden er met groote
verliezen in, Sittard binnen te dringen.
In het Luxemburgsche gebied- werd
het bruggenhoofd Wallendorf in een te
genaanval bijna geheel opgeruimd en
Wallendorf heroverd.
Duitsche verdediging gaat
steunen op de Rijndelta
De militaire correspondent va.ii het
D.N.3. schrijft, dat de voornaamste ken-
iuerkeu van. den oorlog iu Europa op
-xigenhlik worden gevormd door de
geallieerde poging op hun linkervleugel
door een doorbraak naar de Rijndelta
het front uit zijn stagnatie los xe ma
ken, en de in hooge mate stationnaire
gevechtshandelingen aan het Oostelijke
front. Tengevolge van de verlichting, die
de toestand in het Oosten de laatste we
ken lieeft gebracht, is het Duitsche
commando ongetwijfeld in staat gesteld,
meer de vrije hand te hebben voor het
bedwingen van de wederom groeiende
moeilijkheden iu het Westen.
Deze moeilijkheden zijn vau tweeërlei
aard: de weer meer naar voren komende
luohtmeerderheid der Anglo-Amerikanen
iu operatief opzicht en de ontwikkeling
van het geallieerde offensief tegen het
gebied om Eindhoven. De stoot tot de
verandering, .welke'zich af teekent, is on
getwijfeld gegeven door de omvangrijke
luchtlandingsacties. Hec Nederlandsche
gebied met zijn tallooze waterwegen, die
de beweging van gemotoriseerde troepen
slechts mogelijk maken, als men er in
slaagt, de vele bruggen bijtijds en in
goeden staat in handen te krijgen, is
het ideale terrein voor liet ondersteu
nende gebruik van luchtmachttroepen.
Het moment van verrassing heeft niet
gefunctioneerd. De Duitschers, die zich
juist in het Nederlandsche gebied reeds
bij den* bouw der eerste versterkings-
werken in den herfst van 1940 en gedu-
ren.de 1941 op dergelijke acties hadden
ingesteld, zullen hier dus nog in staat
zijn tot een tegenstand, die zelfs bij
een toenemende hevigheid der gevech
ten van aanzienlijke beteekenis zal zijn.
In tusschen kan niet ontkend worden,
dat de Duitschers zich op den uitersten
Noordelijken vleugel gedwongen zien, hun
verdediging meer te doen steunen op de
Rijndal ta.
In leder geval kan men duidelijk zien,
dab hefc geallieerde commando de be
slissing zoekt op de plaats, waar het
eens de zee beheerschende Engeland tot
dusverre zijn militaire en politieke posi
tie in Europa verankerdein het Noord-
Europeesche kustgebied in België en
Nederland.
Be strijd in Italië bereikt
zijn hoogtepunt
Sovjets trachten bij Warschau
den Weichel over te steken
Hoofdkwartier van den Fiihrer, 20
Sept. Het Opperbevel van de Weer
macht maakt o.m, bekend:
Ten N.W. van Aken kon de vgand zyn
penetratie uitbreiden. Z.W. van de stad
werden alle aanvallen afgeslagen. De
eigen tegenaanval wint langzaam ter
rein.
In het gebied Nancy-Luneville zware
en onoverzichtelijke gevechten. Nancy
giug verloren. In Ltmevilie wordt ver
bitterd gevochten.
- Het V 1-vergeldingsvuur op Londen
duurt voort.
In Italië bereikten de zware afweer-
slagen aan de Adrlatische kust hun
hoogtepunt. Het gelukte hier, ten deele
in nieuwe stellingen, de vijandelijke
doorbraak t verhinderen.
In Zuidelijk Zevenburgen en aan den
punt van Szelclen mislukten aanvallen
der bolsjewieken.
Bij Warschau probeerde de vijand, on
der bescherming van kunstmatigen ne
vel, op verscheidene plaatsen over den
Weichsel te trekken. De overzetpogin-
gen werden verijdeld, enkele op den
Westelijken oever doorgedrongen ge
vechtsgroepen werden afgesneden.
In Letland en Estland werden de hevi
ge aanvallen afgeslagen of opgevangen.
Onze grenadiers vernietigden in den
sector van Kandalaksja twee bruggen
hoofden.
Dinsdagmiddag ondernamen Ameri
kaansche bommenwerpers aanvallen op
plaatsen in N. en N.W.-Duitschland.
Daarbij ontstonden vooral in Koblenz
verliezen en schade. Dinsdagnacht richt
ten terreuraanvallen zich op München-
Gladbach en Boedapest; 37 vliegtuigen
werden omlaaggeschoten. In het Kanaal
en in den Indischen Oceaan brachten
duikbooten vier schepen tot zinken met
een gezamenlijken inhoud van 26.000
brt. alsmede twee fregatten. Drie andere
schepen werden door torpedotreffers
zwaar beschadigd.
Ontploffingen en branden
in Eindhoven
Naar Interinf. meldt, werd de sterke
Duitsche luchtactie in het Nederlandsche
luchtlandigsgebied ook Dinsdagnacht
met goede uitwerking voortgezet. Snelle
Duitsche gevechtsvliegtuigen en des
nachts opereerende slagvliegers richtten
aanvallen op Anglo-Amerikaansche troe
pen en tanks in het gebied van Maas
tricht. Zware Duitsche gevechtsvlieg
tuigen bestookten Anglo-Amerikaansche
ravitailleeringssteufipunten in het stads
gebied van Eindhoven met bommen van
zwaar kaliber. Hoewel de afweer zeer
krachtig was, wierpen de Duitsche ge
vechtsvliegtuigen hun bommenlasten van
geringe hoogte op het stadsgebied neer.
Er ontstonden ontploffingen en branden,
die afkomstig, waren van getroffen mu
nitie-opslagplaatsen.
LAATSTE NIEUWS
In de Ned. gevechtszone werden con
centrische aanvallen op de gelande troe
pen dag en nacht voortgezet Daarbij
gelukte het den Duitschen reserves de
aansluiting der ten Noorden van de Rijn
gelande strijdkrachten te verhinderen en
talrijke nesten van verzet te liquideeren.
Een vrij groote gevechtsgroep gaat haar
vernietiging tegemoet. Kleinere lan
dingsacties gistermiddag ondernamen
bij de oude landingsplaatsen, kostten
hem aanzienlijke verliezen. De versterk
te Duitsche luchtafweer schoot talrijke
vrachtzweefvliegtuigen omlaag. Nieuwe
groepen valschermjagers hebben zich
overgegeven. Tusschen Eindhoven en
Nijmegen, waar de geallieerden probeer-
denden een smallen aanvalswig vooruit
te drijven, vielen sterke Duitsche for
maties van drie kanten aan. Ook des
nachts duurden zware gevechten voort.
Pavelitsj bij den Führer
De Führer heeft op 18 September in
zijn hoofdkwartier den staatschef van
den onafhankelijken staat Kroatië, dr.
Ante Pavelitsj ontvangen. De Führer
had met Pavelisj een vrij langdurig on
derhoud over den gemeenschappelijken
strijd en over de problemen der defen
sie van de Kroatische ruimte. Trouw
aan het bondgenoodschap van het drie-
mogendhedenpact zal de Duitsche Weer
macht aan de zijde van de Kroatische
soldaten en Oestasjas de vrijheid en
zelfstandigheid van Kroatië verdedigen.
De communistische partisanen hebben
den zoon van generaal Mihailowitsj ge
vangen genomen.
Te Parfls zijn Rood-Spaansche politi
ci aangekomen. Men spreekt over hun
voornemen, een regeering op te richten,
die op het geschikte oogenblik in func
tie zou treden.
Indrukken uit het Duitsche
Hoofdkwartier
De leider van de persafdeeling, gezant
dr. Schmidt heeft op de buitenlandsche
persconferentie een overzicht van den
toestand gegeven op grond van de in
drukken, welke hü in het Hoofdkwar
tier van den Führer, waar hij enkele
dagen heeft vertoefd, heeft opgedaan.
Dr. Schmidt meent de opvatting, die ter
meest competente Duitsche plaatse be
staat, het best te kunnen weergeven
door dezen oorlog een revolutionairen
oorlog te noemen, die in geen geval
met oorlogen uit andere tijden kan wor
den vergeleken. De afmetingen, welke
de oorlog heeft aangenomen, leiden
automatisch tot de conclusie, dat hij
slechts met de oevrwinning of den on
dergang van de revolutionaire partij
kan eindigen. Militaire maatstaven kun
nen niet meer uitsluitend worden aan
gelegd ter beoordeeling van de kansen
op de overwinning. Het politieke inzicht
zegt: Duitschland moet overwinnen,
daar het Rijk anders ten onder gaat. De
militaire en economische realiteit luidt:
Duitschland kan overwinnen. Het natio
nale en geestelijke bewustzijn zegt:
Duitschland zal overwinnen.
Dittmar over den toestand
De militaire spreker van de Groot-
Duitschen Omroep, lt.-gen. Dittmar heeft
verklaard, dat een spannende wedloop
aan den gang is tusschen den opmarsen
der Anglo-Amerikanen en de Duitsche
tegenmaatregelen, van welker succes al
les afhangt. Het front in het Oosten kan
men voorloopig als gestabiliseerd be
schouwen. Het verloren gegane even
wicht aan het Oostelijke front is in
hoofdzaak hersteld.
Sovjets over Finsche grens
De Duitsche troepen in het hooge
Norden hebben thans de Finsche grens,
die zij drie jaren lang' tegen alle aan-
valen uit het Oosten beschermd hebben,
op vele plaatsen overschreden. Daar
mede is de strijd tegen den doodsvijand
van Europa en van het Finsche volk
naar Finschen bodem overgebracht. Ook
'de Sovjettroepen hebben de Finsche I
grens overschreden en rukken verder op j
De hoop van zekere Finsche kringen, dat
de erfvijand in het Oosten aan de gren
zen zou blijven staan is aldus bitter te- j
leurgesteld.
F1NSCH WAPENSTILSTANOSVERDRAG
MET DE S0YJET-UNIE
De plv. minister-president van Fin
land heeft de voornaamste bepalingen
van het wapenstilstandsverdrag met de
Sovjet-Unie bekend gemaakt. Deze zijn:
onmiddellijk terugtrekken der Finsche
troepen op de grens van 1940, hetgeen
het verlies van Karelië beteekent; af
stand van het gebied van Petsamo, ver
pachting van Porkkala-Udde aan de
Sovjet-Unie voor vijftig jaar; tijdelijk
beschikbaar stellen van vliegvelden voor
de geallieerden; beschikbaar stellen van
de koopvaardijvloot voor de geallieer
den; ontwapening der Duitsche strijd
krachten in Finland en haar uitlevering
aan de geallieerden. Voorts betaling' van
een oorlogsschadevergoeding van 300
millioen dollar.
660 Fransche bladen moeten zich
rechtvaardigen
De Tribune de Genève meldt uit Lyon,
dat het Fransche .ministerie van Voor
lichting de houding van alle bladen, die
tijdens den tijd der bezetting zijn blij
ven verschijnen, aan een onderzoek zal
onderwerpen. In totaal zullen 660 bla
den zich moeten rechtvaardigen, waar
van 280 in het bezette gebied incl. 56
dagbladen, en 380 in het onbezette ge
bied incl. 50 dagbladen. In totaal zijn
van de 1252 bladen, die in 1939 in
Frankrijk verschenen, 974 verboden of
hebben het bedrijf uit eigen beweging
gesloten.
Koning van Thailand 19 Jaar. Naar
aanleiding van zfjn 19den verjaardag op
20 Sept. heeft de koning van Thailand
een gelijkwenschtelegram van den Tenno
ontvangen.
Estland. Associated Press meldt uit
Moskou, dat in Estland de wetten dei-
Sovjet-Unie weer worden ingevoerd.
Hooge onderscheiding. De Führer
heeft de nlieldhaftigeii verdediger van
BrestEernhard Ramcke het Eikenloof
met- :js zwaaiden en briljanten behoo-
renda bij het Ridderkruis van het IJze
ren Kruis verleend.
Ter dood veroordeeld. Het Gaullis
tische standgerecht heeft in Grenoble
weer vijf aangeklaagden, onder wie twee
vrouwen, ter dood veroordeeld.
Spanje en de V.S. De roep naar
verbreking der diplomatieke betrekkin
gen van de Ver. Staten met Spanje wordt
te Washington steeds luider.
Treinbotsing. Nabij Terre Haute in
Indiana is de expresstrein Chicago-Flo
rida in botsing gekomen met een perso
nentrein. Ongeveer honderd personen
meest soldaten kwamen om het leven.
Ingaande 22 September alleen
van 1719.30 uur
's-Gravcnhagc, 21 (Sept. |>e Seer.-
Gen. van het «iep. van li.. N. en S. maakt
bekend, dat de verdere achteruitgang
van iie kolen pus it.ie hij de gas! abricken
en de wensche-Jijkhehl de güttvoor/Jon mg
zoo lang mogelijk voortgang ie doen
liebhen, het noodzakelijk maken het
aantal uren, waarop gas hesrhikba.u
mag worden gesteld, te beperken.
In verband hiermede is bepaald, dat
de gasbedrjjveii* met ingang van Vrijdag
22 dezer. tot. nader order slechts In den
namiddag van il tot 19.30 uur gas zul
len mogen afleveren, terwijl, indien do
kolen posit ie van een gasbedrijf dit nood*
zakelijk maakt, dit bedrijf liet aantal
uren nog tot een geringer aantal /-.tl
kunnen verminderen.
Elektriciteit
De aandacht wordt er op gevestigd,
dat, aangezien de kolen positie van de
electriciteitshedrijven even zorgelijk is,
de vermindering van liet aantal gasmen
in geen geval tot een stijging van hefc
'elektriciteitsverbruik mag leiden. Het
etectriciteitsverhrulk mag derhalve, afge
zien nog van plaatselijk gegeven verder
gaande voorschriften, hoogstens 50% van
het tot voor kort toegewezen rantsoen
bedragen. Slechts indien allerivege het
eleetriciteitsverbmik tot een minimum
wordt beperkt, zaJ het nemen van maat
regelen ten aanzien van de electriciteits-
voorziening voorloopig achterwege kun
nen blijven.
(Voor hefc gebruik van wafer verwij
zen wij naar de rubriek stadsnieuws!
's-GRAVENHAGE. 21 Sept. De hö-
here SS untl Poiizeifüluer Nor3west en
General kom missar fiir das Sicherhelts-
wesen maakt bekend:
In overleg met de bevoegde hooge
commando-instanlies van de Duitsche
Weermacht gelast ik met onmiddellijke
inwerkingtreding bet volgende:
1. Het betreden van spoorlijnen incl.
een 15 m. breede strook links en eet»
15 m. breede strook rechts van de rails
is voor burgers verboden, met uitzonde,
ring van het personeel der Ned. Spoor
wegen. die belast zijn met de controle
van de spoorlijn en zich als zoodanig
kunnen legitime eren. Het verbod vau
betiedejr geldt niet voor: spoorwegsta
tions. spoorwegovergangen en spoor,
wegtimiiels, die voer het gebruikelijke
openbare verkeer dienen.
2. Het blijven staan op en bij brug.
gen, bruginriclitingen van allerlei aard,
wegtnnnels en het blijven staan bij alle
Duitsche dienst, en commando-instan
ties en bij bewaakte objecten van aller
lei aard, is in ecu omtrek van 109 m,
van deze inrichtingen verboden.
Op personen, die dit voorschrift
overtreden, wordt wanneer zij eenmaal
zonder resultaat zijn gewaarschuwd ter
stond geschoten.
w.g. RAFTER.
SS - Obergruppeni'h rer eu
Generaal der Polizei.
uitreiking van bciïkaariew
en iioodkaarten
De Secr.-Gen. van het Dep. van Land
bouw en Visscherij maakt bekend, dat
personen, die door omstandigheden ge
dwongen zijn tijdelijk in een andere dan
hun gemeente van inwoning verblijf te
houden, de levensmiddelenkaarten voor
de elfde en twaalfde periode (Ka tra Ke
411412), alsmede de noodkaarten, mo
gen afhalen bij de distributiediensten in
hun tijdelijke woengemeente, indien aan
nemelijk kan worden gemaakt, daj, zij
niet in slaat zijn tijdig deze kaarfeft in
hun gemeente van inwoning te gaan af
halen of te doen afhalen.
Groentebon inleveren
De Secr.-Gen. van het Dep. van Land
bouw en Visscherij deelt mede, dat in
woners der gemeenten, waar klanten
binding voor groente geldt, de bonnen
.Groente elfde periode 1944" van 18 t m
23 Sept. a.s. dienen in te leveren bij den
handelaar van wien zij van 1 Oct. tot en
met 8 Oct. 1944 groente en fruit weu-
schen te betrekken.
Beschuitbonnen
De Secr.-Gen. van het Dep. van Land
bouw en Visscherij maakt bekend, dat
behalve kindermeel of voedingssuiker op
de bonnen beschuit 40 ook 100 gram
brood of 70 gram tarwebloem en op de
bonnen reserve E78 ook 300 gram brood
of 210 gram tarwebloem mag worden
gekocht. Op rantsoenbonnen beschuit
mag behalve biscuit ook beschuit voor
zoo ver voorradig worden betrokken.
DE NACHTWACHT VAN REMBRANDT
IN MAASTRICHT GEVONDEN
United Press deelt uit het geallieerde
hoofdkwartier mede, dat in Maastricht
een schuilplaats is ontdekt, waarin zich
een groot aantal schilderijen van Neder
landsche meesters bevond, o.a. do
Nachtwacht van Rembrandt. (A.N.P.)
Roemenië Naar de Londensctie cor
respondent van de Basler Nachrichten
meldt, zijn de meeste Roemeense h«
spoorlijnen reeds op Russische breedte
gebracht.