AMERfCenStBE tOIIRNT
Felle Duitsche aanvallen bij Arnhem-Nijmegen
In ons eigen belang
ZATERDAG 23 HERFSTMAAND (SEPT.) 1944. PAG.. 58e JAARC. Ni.
DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN DE GELDÊftSCHE VALLEI
Uitgave: N.V DRUKKEKJd ONNES V/b BLANKENBERG Zn. SNOUOKAERTLAA.N 4 AMERSFOORT
Administratie: Tel. 5289. Giro 86362. Redactie: Tel 6731. Hoofdred.: NIC.LAMAN. SOEST
VERDUISTEREN
van 17 t.m. 23 Sep
tember van 19 tot
7.30 u. - N.M. 17
September, E.K. 25
September.
In Nijmegen verbitterde gevechten in straten en huizen
en aan spoorwegovergangen. - Geallieerden geven toe,
dat de Britsche troepen zich bij Arnhem in „tamelijk
kritieke situatie'' bevinden. - Georganiseerd verzet
ten Noorden van de Lek vrijwel opgehouden.
Iti hot gebied van ArnhemNijmegen is, naai- het D.N.B. verneemt, door
de succesvolle aanvallen der Duitsche troepen de positie voor de overblijf
selen van de eerste Britsche luchtlandingsdivisie Vrijdag nog wanhopiger
geworden. Afgezien van enkele egelstellingen ten Westen van Arnhem,
heeft het georganiseerde Verzet ten Noorden van dé Lek opgehouden. Ten
einde de resteerende groepen te steunen, hebben de Engelschen in het ge
bied ten Zuiden van Arnhem ongeveer 1000 valschermjagers neergelaten,
die met de aan de bruggen over de Waal bij Nijmegen aanvallende tanks
hulp moesten brengen aan de ingesloten strijdkrachten. Voor het afweren
van deze stootgroepen werd de verkeersbrug bij Nijmegen opgeblazen. Om
den spoorbrug werd den geheelen dag hevig gevochten.
Door Duitsche tegenaanvallen is, naar liet D.N.B. verneemt, het vijandelijke
bruggenhoofd bij Aart aan het MaasScheldekanaal, van waaruit de En
gelschen in Noordelijke richting aanvallend hun in Zuid-Nederland gelande
luchtlandingsformaties steun wilden verleenen, opgeruimd.
Interinf. meldde tevoren, dat in het gebied van Arnhem het aantal gevan
genen gestegen is tot ruim 4000. Het Britsche voornemen, den lang
gerekten aanvalswig in het gebied van Eindhoven te verbreeden, is door
Duitsche tegenaanvallen verijdeld.
Interinf. meldt over de nieuwe lan
dingspoging in het gebied van Arnhem,
dat de Duitsche jagers de transport-
vloot van alle kanten aanvielen en in
totaal 32 toestellen neerschoten. Een deel
van de transportvliegtuigen werd ver
drongen of gedwongen zoo laag te vlie
gen, dat de valschermjagers niet meer
konden uitstappen en met de toestellen
op den grond verbrandden. Van vele
parachutisten gingen de parachutes niet
open, zoodat zij te pletter vielen. Drie
viermotorige toestellen landden evenals
talrijke zweefvliegtuigen binnen de Duit
sche linies. De bemanningen, gaven zich
over zonder verzet. Bij de totaal misluk
te landingspoging verloren de Engel
schen 164 man aan vliegend personeel
en meer dan 460 valschermjagers.
Narwafront teruggenomen
Duiisch Weermachtsbericht.
Hoofdkwartier van. den Führer, 22
Sept. Het Opperbevel van de Weer
macht meldt o.m.:
„In het gebied van Arnhem werden
de eigen aanyalïen ter vernietiging van
de daar opgesloten resten der eerste
Engelsche luchtlandingsdivisie voortge
zet. De via Nijmegen naar het Noorden
aanvallende vijand werd ten Noorden
van de stad opgevangen. Ten Z. van Nij
megen winnen eigen tegenaanvallen
langzaam terrein.
Ton Z.O. van Aken wordt de vijande
lijke druk sterker. Bij Pont k Mousson
en Nancy-Luneville werden aanvallen
afgeslagen, waarbij de vijand zware
verliezen leed. Plaatselijke penetraties
werden gezuiverd. De zware gevechten
om, Remiremont duren voort.
Ten N. van Florence mislukten tal
rijke aanvallen. Een plaatselijke pene
tratie werd afgegrendeld. Aan de Adri-
atische Zee zette de vijand zijn door-
braak-aanval niet voort. Op 20 Sept.
werden 106 tanks vernietigd.
In Z.W. Zevenburgen zijn Hongaar-
sche troepen in strijd gewikkeld met
vijandelijke aanvalsspitsen. In den af-
weerslag bij Sanok en Krosno duren de
zware gevechten met versch aangevoer
de strijdkrachten der bolsjewieken voort.
Bij Warschau is een nieuwe overzetpo-
ging van den vijand mislukt.
Onze gepantserde aanvalsgroepen
wonnen Z.W. van Mitau nieuw terrein.
In Letland en Estland zijn hernieuwde
Tevergeefs gewaarschuwd
Rijksminister dr. Göbbels schrijft In
.„Das Reich" dat Engeland en de Ver
Staten den oorlog hebben gebruikt om.
liet Kremlin, hulp te .-verleenen. De ge-'
volgen daarvan worden thans zichtbaar.
De roode anarchie marcheert rondom
Europa op. Wij hebben de volken van
Europa gewaarschuwd waar zich maar
een gelegenheid daartoe voordeed: he
laas meestal tevergeefs. Onze vijanden
geven zich aan bedrieglijke illusife over,
wanneer zij hopen, dat wij den een of
anderen dag toch zwak zullen worden
en de witte vlag hijschen. Niemand in
Duitschland denkt ook maar daaraan.
Wij zijn, ondanks alles, op den juisten
weg, dat zal de toekomst bewijzen.
Distancieering in Estland
De Duitsche troepen hebben in het
Oostzeegebied het plaatsje Walk prijs
gegeven. Dit feit staat volgens uitlatin
gen van Duitsche militaire deskundigen
schijnbaar in verband met de aan den
gang zijnde Duitsche distancieeringsbe-
wegingen in Estland.
doorbraakpogingen ook op den achtsten
dag van den siag uiteengeslagen. Don
derdag zijn 103 tanks vernietigd of buit
gemaakt. In Noordelijk Estland zijn de
bevolen uitwijkbewegingen uit den sec
tor Narwa volgens plan verloopen.
Bij terreuraanvallen op West-Duitsch
gebied ontstond schade vooral in Mann
heim, Ludwigshafen, Koblenz en Mainz.
Vlammen en rook boven
Arnhem
SS PK. Op den straatweg kort voor
het dorpje Velp kwamen wij reeds de
eersten tegen: Engelschen met rcode
basken-mutsjes eii khaki uniformen, pa
rachutisten, die op een van de belang,
rijkste punten in den strijd waren ge
worpen. Hun altijd riskante -- af
sprong uit de luciht was goed gelukt,
maar zij keken verre van vrcolijk, want
reeds kort daarna waren zij ontwapend
en nu aanvaardden zij den marsch naar
achteren onder bewaking van SS-man.
nen Wij hebben ze even gesproken, zij
waren ontgoocheld. Deze laatste sterk
opgehemelde aanval op den Nederland
schen verdedigingsgordel was hun lang
niet meegevallen. ,Too many tanks" zei
er een tegen ons. en haalde zijn schou
ders op.
Arnhem brandt aan vele kanten, dik
ke rookwolken hangen boven de stad.
huizen zijn ingestort, schoten knallen
neg hier en daar. de bevolking vlucht,
ruiten zijn aan scherven gevallenen
geslagen, want tusschen het rumoer van
den strijd plundert het gepeupel de ver
laten winkels en villa's. Dit is het beeld,
dat ons de mooie Geldersche stad toont,
nu het strijdtooneel korten tijd haar
straten en parken beheerschte. Slechts
kleine verspreide greepjes van den vij
and houden in enkele stadsgedeelten
nog stand, maar in weinige uren zal
hier die strijd beslist zijn en slechts
rookende puinhoopen zullen herinneren
aan deze „bevrijdingsactie".
SS-oorlcgsverslaggever
Schuilei- tot Peursum.
Nieuw Finsch ministerie
Maarschalk Mannerheim heeft, na
het aftreden van de regeering Hackzell,
den president van het opperste Finsche
administratieve gerechtshof. Castren,
tot minister-president benoemd. Deze
heeft een nieuw ministerie gevormd,
waarin Enckell minister van Buiten,
landsche Zaken is. De capitulatievoor.
waarden der bolsjewisten hebben in ge.
heel Finland groote ontsteltenis gewekt.
Men vraagt algemeen: „als dit de wa
penstilstandsvoorwaarden zijn. hoe zal
dan de vrede er uitzien?" Bijzonder ont-
eerend acht men de bepalingen, volgens
welke alle nationaal gezinde Finnen aan
Moskou moeten worden uitgeleverd en
oorlog moet worden gevoerd tegen de
vroegere wapenbroeders.
PRINS KAREL REGENT VAN BELGIë
Prins Karei is, volgens een bericht van
Reuter, door het Belgische parlement tot
regent benoemd. Gisteren treeft hij de
eed op de grondwet afgelegd. Van de 264
stemmen werden er 210 vóór hem uitge
bracht.
Bulgaarsche regentschapsraad
Het Sovjet-Russische commando in
Bulgarije heeft de leden van den vroe-
geren Bulgaarschen regentschapsraad
ptof. Piloff, prins Cyril en It., generaal
Michoff gearresteerd, evenals de vroe
gere Bulgaarsche premier Bosjiloff
en de vroegere Bulgaarsche minister Wa-
zilieff. Ook een reeks Duitsche en Ita-
liaansche persoonlijkheden ts in arrest
gesteld.
Spoorwegstaking en haar
gevolgen
's-GRAVENHAGE, 22 Sept. Naar
aanleiding- van de ernstige stremming in
het verkeer, veroorzaakt door de spoor,
wegstaking. heeft het A.N.P. zich tot
bevoegde autoriteiten gewend om inlich
tingen over de voedselvoorziening.
Algemeen ziet men den toestand zeer
somber in. vooral voor de honderddui
zenden menschen in de steden. Er lig
gen hier en daar voorraden doch deze
zijn slechts voor korten tijd voldoende
om in de behoeften te voorzien. Wan
neer het personeel der Spoorwegen niet
zeer spoedig het werk hervat, wordt
een groot deel der N-ederlandsche be
volking, waaronder ook de gezinnen
van talrijke spoorwegmannen met hon
gersnood bedreigd.
Algemeen sprak men den wensch uit.
dat de stakers thans tot bezinning ko
men om te voorkomen, dat de reeds
ernstige moeilijkheden bij de voedsel
voorziening niet tot een algemeene ca
tastrophe leiden.
Optreden van de Landwacht
Naar aanleiding van een vraag over
het optreden van de Landwacht schrijft
het weekblad „Volk en Vaderland":
Er heerscht in Nederland thans oor
logstoestand en dit .heeft tot gevolg, dat
men zich niet altijd kan beroepen op
formeele bevoegdheden. De vraag of de
Landwacht als politie-organisatie al of
niet de bevoegdheid heeft fietsen te vor
deren, is cp zichzelf dan ook niet zoo
belangrijk. Maar van grcot belang is
wel of de Landwacht bij deze vordering
correct optreedt. Zoo dient steeds een
ontvangstbewijs te worden afgegeven in
verband met de betaling. Een huis bin
nenvallen om een fiets te vorderen, is
natuurlijk niet geoorloofd. Het is even
wel gebleken, dat in de rij der Land
wacht enkele onverantwoordelijke ele
inenten zijn geslopen, die zich aan
machtsmisbruik hebben schuldig ge.
maakt. Tegen hen zijn reeds maatrege
len genomen.
Mussert in Den Haag, Rotterdam
en r'.
De persdienst van de N.S.B. meldt:
DEZE week zijn in ons blad eenigo
kennisgevingen gepubliceerd, welks
rechtstreeks betrekking hebben op
onze stad en in het belang zijn van al
le Amersfoorters. Het betreft hier be
palingen welke geenszins een militair of
politie kkarakter hebben, doch uitslui
tend gericht zijn op een zoo lang moge
lijk. redelijk functioneeren van den plaat-
sèlijken gang van zaken Wij leven ïu
moeilijke dagen en het behoeft geen
naderen uitleg, wanneer wij"het: vermoe
den uitspreken .dat nog veel hoogere
eischen van ons weerstandsvermogen ge
steld zullen worden. Eens te meer gelde
thans voor ee nieder. om het hoofd koel
te houde nen samen te werken. Het
electrieiteifcsrantsoen is drastisch be
perkt. Het staat er duidelijk: betracht
maximale zuinigheid, anders zitten wij
over een week absoluut zonder stroom.
Door de directies wordt ronde taal ge
sproken, wij weten waaraan wij toe zijn.
Zulks geldt ook voor het gas- en wa
terverbruik. Laat onze burgerij haar taak
begrijpen en naar eer en geweten han
delen, elke zichzelf opgelegde besparing?
komt het gemeenschappelijk belang van
onze stad ten goede.
Verder wijzen wij op de bekendmaking
inzake onbeheerde woningen. Het eigen
rechter willen spelen over eigendommen
van een ander Is nimmer te rechtvaar
digen. Laat daarom deze huizen met
rust. Een ieder dient er voor te waken,
dat geen onbezonnen en eorloóze daden
gepleegd worden cl dor menschen. bij v/i©
het begrip mijn en dijn ontbreekt. Op
plunderen staan de strengste straffen en
ook onschuldigen kunnen door de ge
volgen op noodlottige wijze getroffen
wo: den.
Tenslotte de houtstrooperij. Naar men
weet. kunnen onder toezicht van de afd.
Plantsoenen op terreinen bij „Rusthof"
en Laan 1914 kosteloos stobben gerooid,
worden. Door de schaarschte aan brand
stoffen is het begrijpelijk, dat men wat
hout wil inslaan voor den komenden
winter. Er is echter een maar aan ver
bonden en wel. dat men niet kris en
kras de gemeenteliike bosschen intrekt,
om er op' los te hakken. De politie stelt
hieraan thans paal en perk. Men kail
aan hout komen, maar dan langs recht-
matigen en ordelijken weg. De afi.
Plantsoenen is bereid tot alle medewer
king. Men wende zich tot haar, dienst
gebouw Gem. Reiniging, dus niet Ach
ter Davidshof. gelijk Dinsdag j.l. abusie
velijk gemelcl is.
Invasiegevaar voor de
Phiiïppijnen
Domei meldt, dat op de Phillippijnen.
de uitzonderingstoestand is afgekondigd
met het ook op het gevaar eener invasie.
Het Japansche Hoofdkwartier meldt,
dat de stad Manilla en de luchthaven
Clark op 21 Sept. door ongeveer 500 vij-
andeiijke vliegtuigen zijn aangeyalejv, 3(1
I vliegtuigen wercfën neergeschoten. De
I Japansche verliezen bedroegen twee toe-
Donderdagmiddag voerde de Leider 1 stellen. Er werd eenige schade aange-
uitvoerige besprekingen met achtereen
volgens de burgemeesters van Den
Haag, Rotterdam en Dordrecht. Aan de
besprekingen te Dordrecht werd ook
deelgenomen door de burgemeesters van
verschillende nabijgelegen gemeenten.
Zeer weinig waschgoed kan
weer worden behandeld
Rekening houdende met het belang
daarvan voor de volksgezondheid, is,
waar dit plaatselijk mogelijk zal zijn,
een regeling getroffen, volgens welke de
witwasscherijen voorloopig in staat wor
den gesteld in uiterst bescheiden mate
goederen ter behandeling in ontvangst
te nemen. De wasch zal, behoudens
boorden en overhemden, slechts ge
droogd of gemangeld worden afgeleverd.
Wachtgeldregeling
Ondernemingen, welke geheel of ge
deeltelijk zijn stilgelegd en lot het tref
fen van een gesubsidieerde wachtgeld
regeling voor haar personeel wenschen
over te gaan. kunnen zich daartoe wen
den. voor zoover zij niet in verbinding
kunnen treden met het departement
van Sociale Zaken te Amsterdam, tot
een afdeeling van dat Departement, ge.
vestigd te Den Haag. Ie v. d. Bosch
straat 1 (Tel. 720180).
Uitkeering Ongevallenwet
Het bestuur van de Rijksverzekerings-
j bank heeft de Raden van Arbeid ge
machtigd, om, bij het uitblijven van tij
delijke uitkeeringen en voorloopige ren
ten ingevolge de ongevallenwet 1921,
waarvan de betaalbaarstelling door de
Rijksverzekeringsbank pleegt te geschie
den. ten behoeve van de belanghebben
den in huh district maatregelen te tref
fen ter voorziening in deze betalingeii.
De nieuwe aardappelbor»
De Secr.-Gen. van het Dep. van Land
bouw en Visscherij maakt bekend, dat
men van 24 t.m. 30 Sept. a.s. op elk dei-
bonnen „Aardappelen 40" IX- kg. aard
appelen kan koopen. Op de bonnen
„Toeslag 40" is 1 kg. aardappelen ver
krijgbaar. Op deze »nnen mag pas op
Maandag 25 Sept. a.s. worden gekocht.
De geldigheidsduur van de aardappel
bonnen 39 wordt verlengd tot en met
30 September a.s.
PROJECTIEL GEDEMONTEERD.
De I9-jarige H. M. O. uit den Haag de
monteerde een gevonden projectiel met
het gevolg dat dit voorwerp explodeerde
en de jongen door de explosie werd ge-
1 dood.
richt.
I
Sancties tegen Vichy ambtenaren 1
Omtrent den toestand te Vichy meldt
de Tribune, de Genéve, dat daar duizen
den ambtenaren, die onder het bewind
an Petain gewerkt hebben, hun functie
hebben moeten neerleggen. Zij zijn voor
loopig ondergebracht in hotels van
Vichy, in afwachting dat verdere sanc
ties legen hen zullen worden onderno
men. Naar voorts verluidt, zullen zich
voor het oorlogsgerochtshof te Vichy
nog opzienbare processen afspelen. Het
standgerechtshof der verzetbeweging
heeft den Franschen kapitein Grand uit
Poligny ter dood veroordeeld. Het von
nis is onmiddellijk voltrokken.
Finland breekt met Hongarije
Kroatië en Slowakije
De Finsche regeering heeft als gevolg
van de nieuwe politieke lijn de diplo
matieke en consulaire betrekkingen met
Hongarije, Kroatië en Slowakije verbro
ken.
KRITIEKE VOEDSELPOSITIE TE PARIJS
Associated Press verneemt, dat de stad
Parijs neg slechts de helft van de nor
male levensmiddelenvoorziening krijgt
aangevoerd. De Parijzenaars leven van
minder clan de helft der vereisclite hoe
veelheid calorieën. De gezondheidstoe
stand is zoo kritiek, dat negen van tien
gewonde Fransche nsterven.
Fransche bladen verdwenen
Te Parijs zijn talrijke vroeger verschij
nende dagbladen van het toonecl ver
dwenen. Daaronder bevinden zich de
Oevre, de Matin, de Petit Parisien, de
Intransigeant en de Paris Soil*. Ook de
Temps, het Journal des Debats en an
deren verschijnen niet meer, evenals het
allergrootste deel van dc burgerlijke
pers. Deze bladen zijn vervangen door de
Franctireur Combattant, La France Li
bre en Le Front National. Na vier jaren
zwijgen zijn de Figaro, Le Soir en L'aube
weer opgedoken. De comunistische Hu-
manité en de socialistische Populaire
hebben de grootste oplaag.
TER DOOD VEROORDEELD. Naar
de Britsche berichtendienst meldt, is de
fascistische oud-commandant van politie
te Rome, Pictro Caruso, Ier dood ver
oordeeld. Zijn secretaris werd veroor
deeld tot 30 jaar gevangenisstraf.
De Stockholmsehe bladen behelzen
een bericht volgens hetwelk in totaal
vijftien Bulgaarsche gezanten in heft
buitenland, met name ook die te Stock
holm, zijn afgezet.
