AMEIKFOO
Duitschers bandhaven zich tusschen Maas en Moezel
Rijkscommissaris bespreekt problemen van onze dagen
Verbitterde straatgevechten
in Boedapest
Vele moeilijkheden kunnen alsnog
overwonnen worden
WEEELD-
Dultsch Weermachtsbericht.
Uit het Hoofdkwartier van den
Führer 8 Jan. (D.N.B.) Het Opper
bevel van de Weermacht maakt
bekend
Aan de Noord- en Zuidwestflank
van de frontbocht tuaschen Maas
en Moezel handhaven zich onze
formaties in felle gevechten tegen
de weer beginnende doorbraakpo
gingen van het met Engelsche
divisies versterkte eerste Ameri-
kaansche leger. Zij vernietigden
wederom talrijke vijandelijke tanks.
Oosteljjk van Bastogne behaalde
de vijand geenerlei successen meer,
doch werd door onze aanvallen nog
verder teruggeworpen. In den Zui
delijken sector van het Westelijk
front hebben de gevechten in den
Elzas en aan den boven-Rjjn een
vrij grooten omvang aangenomen.
Ten Z. van Weissenburg zijn onze
troepen de Maginotlinie binnenge
drongen. Ten Z. van Straatsburg
werden in een verrassenden aanval
ten W. van den Rijn naar het N.
de vijandelijke verdedigingswerken
opgeblazen. In vergeefsche tegen
aanvallen van snel verzamelde
strijdkrachten verloor de vijand 14
tanks. Bovendien werden meer dan
100 vijandelijke motorvoertuigen
vernietigd.
Luik en Antwerpen liggen onder-
aanhoudende lange-af standsbeschie
ting.
In Italië ontstonden gisteren aan
het geheele front slechts afzonder
lijke verkenningsgevechten.
In Hongarije hebben troepen van
het leger en van de Waffen-SS in
felle aan va.sgevechten van verschei
dene dagen de vijandelijke stellingen
doorbroken en ten Noorden van het
Vertesgebergte in Oostelijke rich
ting tot 40 K.M. terrein gewonnen.
Gran werd heroverd. In het verloop
van deze succesvolle operaties
werden tot dusver 159 tanks en 425
stukken geschut vernietigd of buit
gemaakt. De vijand leed zware
verliezen aan dooden en gewonden.
De gevechten duren voort. De dap
pere Duitsch-Hongaarsche bezet
ting van Boedapest houdt stand
tegen de van het Oosten uit storm-
loopende bolsjewieken. In het Z.O.
stadsdeel Kis-Pest woeden verbit
terde straatgevechten. De beide
laatste dagen werden in het vij
andelijke penetratiegebied benoor
den den Donau 101 tanks, grooten-
deels door den „Panzerfaust", ver
nietigd. Een pantserdivisie schoot
daarvan op n dag 58 tanks met
strijdmiddelen voor den korten af
stand stuk.
In 't zuidelijke grensgebied van
Slowakije werden door eigen tegen
aanvallen onze stellingen verbeterd.
In Koerland wierpen onze troe
pen ten N. van Doblen ondanks
toegenomen verzet de bolsjewieken
verder terug. Volgens de voorloo-
pige berichten werden bij deze ge
vechten meer dan 500 gevangenen
gemaakt en 58 tanks alsmede 128
stukken geschut van allerlei aard
vernietigd of veroverd.
Amerikaansche terreurformaties
vielen gisteren overdag het Wes
telijke en Z.-W. Rijksgebied aan.
Wederom waren overwegend woon
wijken het doel van haar bombar
dementen. Bij twee op elkaar vol
gende nachtelijke terreuraanvallen
van de Britten op de hoofdstad der
Beweging werd zware schade aan
de huizen, vooral in de binnenstad
van München, veroorzaakt en wer
den talrijke cultuurmonumenten
verwoest. Strijdkrachten der lucht
verdediging schoten 27 viermotorige
bommenwerpers omlaag.
Het vergeldingsvuur op Londen
duurt voort.
Het Duitsche Opperbevel spreekt
Sovjet-verklaring tegen
Hoofdkwartier van den Füh
rer, 6 Jan.
Volgens een door radio-Mos
kou op 31 Dec. 1944 verspreide
officieele Sovjet verklaring,
zouden op 29 Dec. 1944 's mid
dags twee Sovjet-officieren, die
als parlementairen gekomen
waren, voor Budapest ondanks
duidelijke kenmerken door
Duitsche troepen beschoten en
gedood zijn.
Het Opperbevel van de Weer
macht deelt hieromtrent me
de: Voor de Duitsche hoofdge
vechtslinie zijn niet Sovjet
parlementairen, doch vier tot
parlementairen gedwongen Duit
sche krijgsgevangenen versche
nen, die den eisch tot capitula
tie aan het garnizoen van Bu
dapest moesten overhandigen.
Zij voegden zich vanzelfspre
kend onmiddellijk weer bij de
Duitsche troeDen en verklaar
den, dat zij de opdracht alleen
aanvaard hadden om aan de
gevangenschap te ontkomen. De
van haat vervulde en met een
weerzinwekkend beroep op het
volkenrecht gepaard gaande
Sovjet leugens behoeven geen
verderen commentaar.
Duitsch bruggenhoofd bij Wanssum
Het Opperbevel van de Weer
macht maakt bekend:
Bij Wanssum in Z.O. Neder
land hebben onze troepen de
laatste dagen een bruggenhoofd
over de Maas gevormd en alle
tegenaanvallen van de derde
Engelsche divisie met zware
verliezen voor den vijand afge
slagen.
VERDUISTERING. Van 7
t.m. 13 Jan. van 16.458.45 u.
N.M. 12 Jan.
DINSDA6 9 LOUWMAAND (JAH.) 1945 58e JAARGANG No. 254
Uitgave: N.V. DRUKKERIJ ONNES v/h BLANKENBERG Zn. - Snouckaertlaan 9 - AMERSFOORT
Hoofdredacteur: NIC. LAMAN Redactie: Tel. 6731 Administratie: TeL 5289 Giro 86 326
In deze voor ons volk ernstige ure heeft Rijkscommissaris dr. Seyss
Inquart gesproken In een uitvoerige radiorede heeft hij Zondagavond
openhartig alle problemen aangeroerd, waar ons volk thans mes wor
stelt. Klaar en duidelijk heeft hij zijn standpunt uiteengezet zonder
nochtans het Nederlandsche volk een gedragslijn voor te schryven.
Integendeel: hij Iaat aan ons zelf de beslissing en daarom eindigt zyn
rede met de woorden„Wat nu Hij stelt dus ons volk voor de
vraag„Wat wilt gij thans doen
HET VOEDSELVRAAGSTUK
Allereerst behandelde de Rijkscommissaris het voedselvraagstuk.
Hjj herinnerde aan de rantsoenen, die wy in het begin van het vorig
jaar hadden, rantsoenen, die ons thans sprookjesachtig schijnen: 1800
gram brood en 70 gram meel, 150 gram vermicelli e.d., 250 gr. suiker,
125 gr. jam, 125 gram vleesch, 146 gram boter, 50 gram kaas. ongeveer
3 k.g. aardappelen en l'/4 liter melk. Die rantsoenen hadden kunnen
blijven bestaan tot een nieuwen oogst, omdat het Ryk voor al het
uitgevoerde voedsel een gelrjkwaardigen invoer had toegezegd (b.v.
graan voor groente). In het najaar echter is een grondige wijziging
gekomen in de situatie. Er zijn daarvoor verschillende oorzaken aan
te wijzen: spoorwegstaking, het uitvallen van de binnenvaart, dus
vermindering van transportmiddelen.
Maar ook andere oorzaken: het Rijk kon door den veldtocht in
Frankrijk en de bomaanvallen in West-Duitschland voorloopig minder
aanvoeren dan in de bedoeling lag, de Weermacht moest door het
wegvallen van treinen en schepen zich in het land zelf gaan voeden,
de boeren werden ongerust en hielden hun producten vast, de vijand
vernielde Walcheren en ook Zuid-Beveland en Brabant vielen weg als
verzorgers. Zoodoende ontstond een situatie, waarbij de verantwoor
delijke Nederlandsche autoriteiten slechts zeer kleine rantsoenen ter
beschikking konden stellen.
Wanneer echter alle deelen van de bevolking zich tot het uiterste
inspannen, is een verhooging mogelijk tot 1400 gram brood, 125 gram
vleesch, 100 gr. olie, 50 gr. kaas en zeker 3 kg. aardappelen, waarbij
echter zekere voorwaarden vervuld moeten zijn (geregeld dorschen,
geregeld vervoer, geen verkoop in den zwarten handel, enz.) Het aller
belangrijkste blijft aller bereidwilligheid al het mogelijke te doen.
Toen b.v. de leider van de afd. Vervoer van het Dep. van Water
staat onderdook, gaf dat een verlies van minstens twee weken tijd.
Mag hjj daarvoor het grootkruis van een huisorde verwachten?
Met cijfers bewees de Rijkscommissaris, dat er op dit oogenblik
scheepsruimte voldoende is; alle Duitsche autoriteiten hebben hun
medewerking toegezegd. Het komt hier op de schippers aan.
DE GEZONDHEIDSTOESTAND
Nadat de Rijkscommissaris
gewezen had op de schrij
nende tegenstelling tusschen
de bevredigende voedsel
voorziening gedurende meer
dan vier jaren Duitsche bezet
ting en den voedselnood in de
door Engelschen, Amerikanen
en bolsjewieken bezette gebie
den, sprak hij over de werk
loosheid. die in den bezettings
tijd verdwenen is. Vooral in mo
reel opzicht was dit van groote
beteekenis.
De gezondheidstoestand van
het Nederlandsche volk is, zoo
als met cijfers werd aange
toond, eer beter dan slechter
geweest, als men de bezettings
jaren vergelijkt met de jaren
1914-1918. Toen steeg b.v. het
sterftecijfer van 12,4 tot 13,1
om in 1917 door de griepepi
demie 17.1 te bereiken. Nu steeg
het cijfer in 1940-1945 van 9,5
op 10. De besmettelijke ziekten
zijn zelfs minder geworden.
Sterker nog spreken de cijfers
van huwelijk en geboorte. Tij
dens den oorlog 1914-1918 zijn
die tot op de helft gedaald. Van
1940 tot 1943 zijn ze gestegen
van 20,8 tot 23 p. m. De be
volking van Nederland steeg
in 1943 voor het eerst boven
de 9 millioen. De oorzaken zijn
het verdwijnen der werkloos-
ïir
heid, een betere regeling der
belastingen, kinderbijslag en in
het algemeen de zorg voor de
kinderrijke gezinnen. Hoewel de
belastingen moesten worden
verhoogd, de inkomstenbelas
ting b.v. tot het drievoudige,
betaalt een gehuwd arbeider of
kleine ambtenaar met 3 of 4
kinderen thans minder inkom
stenbelasting dan in 1939. Al
deze maatregelen leidden er
toe. dat de Nederlandsche be
volking de toekomst met ver
trouwen tegemoetzag.
TERREUR?
En toch beweert de vijan
delijke propaganda, dat het Ne
derlandsche volk onder een on-
beschrijflijken druk. onder ter
reur geleefd zou hebben. De
proef op de som leveren voor
al twee bevolkingsgroepen, die
het meest weerloos staan tegen
over ruw optreden en gebrek
aan discipline, n.l. de kinderen
en de vrouwen. Overal kan men
echter zien, hoe onbevangen de
kinderen den Doitschen soldaat
tegemoettreden. En kan niet el
ke Nederlander vaststellen, dat
vrouwen en meisjes in de don
kere wintermaanden 's avonds
onbekommerd alleen op straat
loopen of fietsen? Zou dit het
geval zijn. als zij bang waren
voor de Duitsche soldaten? Is
het niet zoo, dat de Neder-and-
sche vrouwen en meisjes de
vrije keus hebben bij het be
palen van hun houding tegen
over den Doitschen soldaat? In
Brabant schijnt dat volgens de
radioberichten anders te zijn.
Ook hoort men wel zeggen,
dat de rechtbanken onder druk
zouden staan. Nooit is echter
pressie op de rechters uitge
oefend, noewel d<*ze soms b
ernstige vergrim ~n opvallend
lichte straffen op'egden. Alleen
werden rechters, die weigerden
verder te werken, ontslagen.
Wie dienst weigert, verliest zün
oost. De nieuwe rechtbanken
welke werden ingesteld, hebben
zeer bevredigend gewerkt en
tot de politieke ontspanning bij
gedragen. Wat de bijzondere
Duitsche rechtbanken aangaat,
kan worden vastgesteld, dat het
aantal ter dood veroordeelden
ook als men er de gevallen van
doodschieten bij verzet bij re
kent, minder bedraagt dan het
aanfal slachtoffers van een en
kelen Engelsch-Amerikaanschen
Fransche stad Royan verwoest
De Britsche luchtmacht heeft
terreuraanvallen gedaan op de
Fransche stad Royan ten N.
van de monding der Gironde.
Minstens vier-vijfde deel der
stad werd volkomen verwoest.
Het aantal dooden bedraagt
meer dan duizend.
Japansche successen. Volgens
het Japansche hoofdkwartier
werd op 5 Jan. een krachtig be
schermd convooi waargenomen
ten W. van het eiland Luzon
Speciale afdeelingen van de Ja
pansche luchtmacht boorden in
een onmiddellijk ondernomen
aanval twee vliegdekschepen en
een slagschip in den grond.
In de Ver. Staten worden thans
alle weerbare landarbeiders
tusschen 18 en 26 jaar opgeroe
pen. die totdusver van mih tai-
ren dienst waren vrijgesteld.
SB
Turkne breekt met Japan.
De Turksche nationale verga
dering heeft besloten de econo
mische en diplomatieke betrek
kingen met Jan°n te verbreken.
Volgens de Br'fscfce admirali'-'4
bedroegen de verliezen der
Britsebe marine in dezen oor-
iog 47.000 man aan gesneuvel
den en vermisten, 13.000 aan
gewonden en 5500 aan gevange
nen.
Tot aartsbisschop van Canter
bury en primaat van Engeland
is j'n plaats van den overleden
William Temple door den ko
ning Geoffrey Francis Fi"her
benoemd. Fisher, die 57 iam is.
is voorzitter van het com'té der
rnglicaansehe, reomsch-ka+v,o-
lieke en vrije kerken van En
geland.
De Duitsche lurk taf weer heef4
in de laatste 100 dagen rond
4000 Anglo-Amerik. vr^^ui-
neergeschoten.
terreuraanval op de stad Nij
megen.
VEROVERING OF ORDE?
Het principe der bezettings
macht \vas. de Nederlanders ir
hun particuliere leven zoovee!
mogelijk fwehinderd te laten
en de politieke activiteit in zoo
verre te ccnfroleeren, nat er
geen vüandclijke actie uit ent-
staat. Een Amerikaansch nolï-
tie-officier zeide dezer dagen,
dat hij niet in Duitschland
kwam voor een bezetting van
orde, maar voor een bezettin g
der verovering. Wat zegt de
Nederlander van de Duitsche be
zetting? Was zij er een van
verovering of van orde?
(Het slot van deze rede van den
Rijkscommissaris plaatsen wy in
ons nummer van Donderdag a.s.)
Roosevelt sprak tot bet Congres
Reuter meldt, dat Roosevelt
in een boodschap tot het Ame
rikaansche congres zegt, dat re
geering en volk één verwach
ting hebben: het volk hoopt op
den vrede. Onze verliezen, al
dus Roosevelt, zullen zwaar
zijn. De geallieerden zullen tot
de eindoverwinning gemeen
schappelijk strijden. Zij hebben
een jaar achter den rug, dat
"indigde met een tegenslag voor
hun wapenen. Wij hebben thans
de meest critieke faze van den
oorlog bereikt. Het is zeer wel
mogelijk, dat de vijand verdere
pogingen zal doen om door de
geabieerde linies heen te bre
ken en dat hij zijn duikbooten
verbeterd. In Europa zal men
dm aanval in weerwil van tij-
debike tegenslagen hervatten.
^oosevelt verlangt voorts een
uitbreiding der wapenproductie.
Hii beve-lt het Congres opnieuw
aan, een wet betreffende den
nationalen dienstplicht aan te
nemen.
Tegen het einde van den oor
log zullen zich natuurlijk mee-
geverschillen onder de ge-
ageerden voordoen. Wij mogen
niet toegeven, dat deze mee-
nn gs verseh i11 en ons van elkan-
der scheiden.
■"iet betrekking tot de moei-
liiHieden met de „bevrijde"
volken zegt Roosevelt: Ik zou
n;et ooenbart'g spreken, als ik
niet toegaf, dat wij over vele
punten in dit opzicht bezorgd
"ün, b.v. dvec de Grieksche en
P-Wc-r-ke moeiliikheden. Met bet
oog op de binnenJandsche on
rust m menig land is het moei-
lük te radm, welk soort regee*
ri'nrr Grille SOflt.
H. 1'ndeman overleden. Te
Hear'em is, 69 jaar oud. plot
seling overleden de heer H. Lin
deman, die sedert 1932 secreta
ry gmveest ia van het vroegere
Ned. Verbond van Vakvereeni-
gingen.
De derde noodkaart. De
secr.-gen. van Landbouw en
Visscher'i maakt bekend, dat op
de noodkaarten 3A staat ver
meld ..Voor personen, geboren
in 1939 of vroeger" en op de
noodkamten 3B ..Voor perso
nen, geboren in 1940 of later".
Dit moet zijn resp. „Voor per
sonen, geboren in 1940 of vroe
ger" en „Voor personen, gebo
ren in 1941 of later".
Nederlandsche kinderen in
Praag. Voor de ouders, wier
kinderen eind Juni door den N.
V. D. naar Praag ziin uitgezon
den, bestaat de mogelijkheid
om door bemiddeling van het
stafkwartier van den Nationa
len Jeugdstorm, Torenlaan 4,
Assen, met hun k'nderen te
correspondeeren. De brieven
dienen met duidelijke verme1-
ding van den afzender aan dit
adres te worden gezonden.
