BINNENLAND.
vergelijking met huurrijtuigen die door paar
den getrokken worden, niet voldoende opbren-
gon. De slijtage van do gummi-banden, allerlei
herstellingen, de gewone bedrijfskosten enz.,
vorderden voortdurend zulke hoogo uitgaven,
dat do man het niet vol kon houden. Du
automobiel zal dus voorloopig wel een weelde
artikel blijven. Tegelijkertijd wordt gemeld,
dat te Berijm kort na elkaar, drie automo
biel-ondernemingen na een verlies van railli-
oenen hebben moeten likwideeren.
Kameroverzicht,
In de zitting van de Tweede Kamer
doelde gisteren al dadelijk na de opening de
hoer Van den Keuvel mede, hoe do
quaestie van het verslag in elkaar zat Na
do af dcc 11 ngsverg adering heeft liij aan
den heer Van Kol diens aanteekraingen ge
vraagd. omdat do heer Van Kol nog al vlug
spreekt- IGj heeft die vergolekon met zijn
awoteekeningen, toen zijn verslag opgemaakt
en deu hoer Van Kol vesuodht clit nog eens
na te lezen, waaraan do heor Van Kol wel
willend heeft, voldaan en nog eenige wijzi
gingen heeft aangebracht. Alle punten door
den hoer Van Kol bespraken, zijn in het
verslag opgenomen.
Hierna werd do behandeling van do In
dische begrooting voortgezet.
De heer VanKol vervolgde zijn rede van
Woensdag en constateerde, dat deze begroo
ting in niets het stempel draagt van dit minis
terie. Men vindt) er precies op wat men opli-
btxralo begrootingen aantrof.Gelijkstelling van
inlanders met Europeanen, men zoekt er
vruchteloos na-uHet concubinaat bij liet, In
dische leger blijft voortbestaan en deze anti-
twol. minister hoeft den moed niet hot op
to heffe»Heeft Spr. dus niet het volste
recht am te conslateeren. dat het anit-nv
program ten aanzien van. Indië fiasco heeft
gemaakt
Besloten werd de ra o t i oV a u K o 1 s..
gistereni vaargentcld, op nader te bepalen dag
te behandelen.
De heer De Waal Ma 1 e f ijt heeft met
genoogon het optreden van dezen minister
gezien. Wel waoht hem reuzenarbeid, maar
Sor. is verheugd, dat hi* zich door het vaste
beginsel zal laten leiden Indië roag uiet
geëxploiteerd worden." Met s ministers als
Kamerlid gehouden redevoeringen voor zich
maakt Spr. rich volstrekt niet bevreesd, dat
deze minister toe zaJ govern aan niililairist:-
»cho neigingen. Deze begrooting wijst op 'het
tegondeel. Immers er worden 6| tooi tuinder
uitgetrokken voor militaire doeleinden en
lutm 3 ton meer voor irrigatiewerken.
Ook d eheeren V a n VI ij m e ti eai V e r-
h e v behandelden de Indische defensie on
wezen er op, dat men de zorgen daarvoor
tuot uit het oog mag verliezen.
Laatstgenoemde betreurde het, dat in de
troonrede niets gezegd was over Atjeh, want
men zou er den indruk door kunnen krijgen
of Atjeh reeds gepacificeerd ware, en dat is
toch nog verre van waar, getuige do herhaal-
do aanvallen op troepen, bruggen en spoor
wegen.
Het punt was dus van belang genoeg om
in de Troonrede opgenomen to worden. Hul
de brengt Spr. gaarne aan bevelhebbers un
troepen op Atjeh.
Naar Spr.'s oordeel behoeft in Atjeh niet
meer op aJgeheele en onvoorwaardelijke on
derwerping te worden aangestuurd.
De heer Van B y1a nd kwam mede op
tot de beschuldigingen van. dom heer Van Kol
omtrent imperialisme in den zin van verove
ringszucht. Spr. betreurt het, dat de heor Van
Kol aanhoudend etn verkeerden indruk naar
buiten doet ontstaan.
De lieer R e 11 besprak in het kort den
toestand der financiën, dien hij niet roos
kleurig achtte. Hij wees er op, dat de aan
dacht trekken de hooge tractemonten en de
vele misrekeningen en misvattingen.
De heer Cromer zou zich niet kunnen
voreenigen mot heb denkbeeld om eene vaste
commissie to benoemen voor het onderzoek
naar de Indische bcgrooting.
Zulk een commissie zou aan do Ind. regee
ring en aan don min. ontnemen elk idee van
frischheid en eigen initiatcf. Men versta. Spr.
wel, het is hem volstrekt niet te doen do Ka
mer in het duister te laten omtrent de Indi
sche toestanden. Volstrekt niet, want critiek
is nuttig en noodig en in het belang van In
dië. Toch overdrijvo men niet. Goede voorbe
reiding is noodig, maar men verlieze zich
daarbij niet in oen berg van paperassen. Van
welk gewicht eene goede voortvarende voor
bereiding is, getuigt de opium-regie, het land
bouwonderwijs, het ooghoolkundigo onderwijs
cn zoo veel andere zaken. Zeer aangenaam
waa Spr. hetgeen in de Mem. van Antw. werd
medegedeeld omtrent de landbouwMS-edietban-
ken ra hij brengt der Regeering hulde voor
hare voortvarendheid. Ook hoopt hij dat spoe
dig tal kunnen worden overgaan tot afschaf
fing der pandhuis-pacht.
Dankbaar is Snr. ook voor hetgeen de
Regeering doet voor de emigratie cn do irri
gatie. De gToote fout bij. do Solo-vallei lag
naar Spr.'s vasfo overtuiging in de slechte
voorbereiding. Een en ander heeft hij aan
gevoerd om te getuigen van de werkzaamheid
der Indische begrooting. Hulde brengt h i
ten slotte aan den Gouv.-gcn een man met
groote kennis van zaken, die hier als Kamer
lid dik wijlt, de vraagbaak was zoowel voor
militaire als ciwiele zaken
Nu nog een paar andere punten. Met waar-
deering gewaagt Spr. van do persoonlijke
aanraking dio door onze ambtenaren met In
dische vorsten wordt gezocht. Steeds moet
geaocht worden naar het behouden van die
gebruiken, welke den inlander lief en heilig
zijn, want. daardoor vestigt men hot spoedigst
zijn invloed, terwijl men die door snel in
grijpen juist verliest.
In verband met de gemaakte opmerkingen
veetigt Spr. er do aandacht op dat hetgeen
Java in de laatste tiental jaren heeft opge
bracht volstrekt niet alleen is gebruikt voor
uitbreiding van ons gezag. Voel is aangewend
voor spoorwegaanleg, cultuurverbetering en
mijnaan'.cg.
Doe alles wat gij kunt. aldus eindigt Sur.,
in bet belang van Indië. dan zult ge daarbij
aller *teun vinden.
Hierna was het woord aan den minister.
De M i n i s t e r van Koloniën, de heer
IJcnburg, dankto voor de hier genoten ont
vangst. Hij begon met de verklaring, dat
vangst. Hr begint met do verklaring dat
hii getrouw blijft aan zijn beginsel dat \ri>
eene zedelijke vorplichtiug hebbon tegenover
Indië, de roeping om de stoffelijke cn geeste
lijke welvaart te bevorderen, waarnaar zal
h>' streven. Eenzijdige behartiging van de
militaire belangen ls van hem niet te vree
zen. doch do verdediging van Indië mag niol
uit het oog worden verloren. Gaarne sluit de-
minister zki< aan b" de nulde aan den Gouv -
geu. gebracht, en hij protesteert tegen het
verwi t, gisteren miit dat do militaire belan-
gen in ind'ië domineer en.
Gaarne erkent de minister, dat de oeoo-
noir i.öho toestand van Java niet bevredi
gend is, maar men moet geen accu ten met
ehrotvisdhen nood verwarrenIn enkele dee-
lon van Java heerscht accuto nood en de re-
geering doet wat cj kan om niet bekwamen
spoed te gemoet to komen. Het chronische
verschijnsel is, dat do oeconomische welvaart
minder gunstig is en daardoor waren de ac
cuto nood en groote r, Wanneer 'het waar ware
dat geheel Java noodlijdend was, dan kou
don wij er gerust bij neer zitten, want wij
5 miilioen etend cn zouden 28 millioeu eten-
den toch niet voor 'honger kunnen behoeden
J)e minister wil den indruk wegnemen, dat
het schip in Indië zinkende is en wij het dus
maar moeten laten zinken. Do minister
wijst vervolgens op cenige verbetering in de
oeconomischo toestanden. Wel oiachen die
toestanden 2org, maar zi» behoeven niet te
ontmoedigen. Van groot belang is het om te
weten waaraan dio mindere welvaart te wijr
ten is en een onderzoek daarnaar is in gang.
In Indië is men doordrongen van de nood
zakelijkheid om spoed te maken. Nadere aan
drang daartoe was dan ook onnoodig. Do
zaak is echter niet zco eenvoudig als enke
len zich dat wei voorstellen.
De hoofdoorzaak acht de minister reusach
tige toeneming van do consumenten, die geen
gelijken tred houdt met het productiever
mogen Do bevolking loah steeg met 45, do
paddoproductie met 23 Java doorleeft
thans een overgangsperiode van het uitslui
tend landbouwbedrijf tot'de nijverheid, en
is du. periode voorbij, dan zal oen betere
toestand intreden. De vraag rijst echter of
de Maleisohe bevolking geschikt is voor een
krachtig industrieel leven. Dat zal de erva
ring moeten loeren. In elk. geval zal dadelijk
op do vestiging van een krachtig industrieel
bedrijf het oog gericht moeten ziju. Men zal
het er cp moeten aanleggen om te krijgen
een inlandsdhe industrie mot inlan'dsch ka
pitaal, voorafgegaan door goed onderwijs. In
cte huisvlijt ziet de minister meer een bij
verdienste daa eon hoofdbesta ansfaCtor. Het
geen op t oogenblik gemaakt wordt op t ge
bied van huisvlijt nog niet geschikt voor
export; het is geen marktartikel. Gaarne
zal do minister hut huisvlijt-onderwij? bevor
deren Een tweedo middel van bestrijding der
maJis uitbieiding van de paddecultuiur.
Verbetering van de irrigatiewerken zal
daarvoor noodig zivn. Ook de intense cultuur
moet verbeterd worden, en in die richting
wordt gewerkt. Verder wordt gewaakt togen
landbouw-woeker door bot verschaffen van
landbouwcredict. De emigratie zal. wil zi)
vrucht dragen, op veel groot er schaal moeten
plaats vinden, anders blijft hot slechts een
hulpmiddel. Zoo mogelijk zal de emigratie
dcssa'i-gcwijws moeten geschieden. Emigratie
behoeft volstrekt niet gepaard to gaan met
taalverlies. De Hollandschc taal is zeker met
het eerste waaraan Java behoefte heelt.
Voel voe>. uo minister voor do Indo-Euro
peaan Hij betwijfelt dat de gegageerde ot
gepasporteerde militairen de Indo» concur
rentie aandoen Dat zij. de voorkeur- genie
ten bij betrekkingen kan zijn oorzaak hierin
vinden, dat oud-militairen meer gewend zijn
aan orde en tucht.
Hierna kwam de min. tot de financieele
zijde der begrooting. Al behoeft zij geen oor
zaak te zijn. van ongerustheid, toch blijven
de financiën een voorwerp van bijzondere
zorg ou verstandig overleg cn beheer. De
minister is het eens, dat getracht moet wor
den het koloniaal beheer het ïnlandscho
element voor een deel in de plaats te do on
trad au van het Europeesche. De minister
heeft geen antwoord gegeven omtrent zijn
financieele plannen, omdat dit aanleiding zou
gegeven hebben tot een onvruchtbaar debat.
Over een tweetal maanden zal er gelegenheid
zijn daarover te dobateeren. De Regeering
ziet de noodzakelijkheid in dat Nederland
tijdolijk naar krachten Indië te hulp
te komen om verdere inzinking te voorko
men en de bevolking op hoogcr peil te bren
gen. Het komt den minister niet onbillijk
voor dat Indië de kosten voor hare verdedi
ging draagtdaarbij gesteund door Neder
land, omdat Nederland ook belang h«eft bij
het behoud der koloniën. Het is 's ministers
oordeel, dat Indië moet blijiven onder do
heerschapnii van Nederland. *rouwens al liet
Nederland do koloniën los, dan zou het toch
niet zelfstandig worden. Voor Indië is het
't beste te blijven onder Nederlandsche heer
schappij. Waar do heer Van Kol er ©enig*-
zins mede spotte, dat Niouw-Guinea histo
risch behoort tot Indië, verwijst de minis
ter hean over een dezer dagen daaromtrent
verschenen brochure van prof. Heeres.
De minister ziot er niets onbillijks in dat
de kosten voor handhaving van orde en rust
in Indië door Indië ge-dragon worden. Dat
naar bezuiniging gestreefd moet worden,
geeft de Rog. toe, en deze bcgrootingdraagt
or de sporen van. Dat de hongerlijdende be
volking de koeten van het beheer draagt is
onjuist. De hongerlijdende Javaan ontvangt
steun en vrijstelling van lasten.
Van imperialisme in boozen zin uitzet
ting onzer grenzen is geen sprake. Er
wordt slechts geageerd togen die Staten, die
onze» souvereiniteit hobbcn erkend. Wij zijn
verplicht ons gezag to handhaven en moeten
ons daarb dikwijls beperken door gemis aan
krachten.
Do minister zal zich onthouden de motie»
Van-Kol te bespreken, alleen wil hij verkla
ren, dat or geen ander, g°en korter, geen ze
kerder middel is om het doel te bereiken, dan
consequent het stelsel van 1896 of 1898 to
handhaven. Er is geen zweem schijn of aarze
ling bij de Regeering, noch hier. noch in Iu-
dië, om van dat stelsel af te wijken.
Verder verdedigt dc miniter ons noodzake
lijk optreden iu do Bovendoessoelanden.
(De minister legt eenige portretten over om
te doen zien, dat niet alleen militaire aanra
kingen plaats hebben, maar ook langs ande
ren weg contact gezocht wordt).
De minister zegt. dat omtrent expeditiën
steeds volledige inlichtingen gegeven worden.
Zij, zijn zoo volledig, dat de heer Van Kol zelf
gisteren zeide. dat hij 3 jaar van to voren een
expeditie kon voorspellen. (Gelach).
Ten slotte protesteert de minister tegen do
beschuldiging van den heer Van Kol, dat wij
ons imoerialisme laten betalen door den ar
men inlander
Wat de opleving van hot verzot in Atjeb
betreft, golooft de minister, dat wij hier staan
voor een verschijnsel van tijdelijken aard,
1 dat verdwijnen zal bij invoering der registra
I tie. Het deoentralisatie-ontwerp wil de mi
nister handhaven, zij 't ook dat misschien nog
enkele wijzigingen zullen worden aangebracht.
De minister zal niet nalaten de aandacht van
j deu Gouv.-generaal te vestigen op liet boekje
i van inr. Van den Brand omtrent de Koelie»-
ordonnantiën op Deli. De minister is altijd
i bereid inlichtingen to geven, maar zal altijd
I bewaren liet ambtsgehem. De Kamer heeft
niet met zijne ambtenaren te maken, maar
met den minister.
Gaarno geeft de minister de verzekering,
dat gewaakt zal -worden tegen benadeeling
van 'den inlander. Voor gouvernementscul
tures voelt de minister wel iets. In die rich
ting is veel voor Java te doen. Wat de heer
Van Kol bedoelde mot het fiasoo der anti-
j rev. ten aanzien van de Indische politiek, bo-
gi-ijipt de minister niet. Het concubinaat bo-
scnourwt do minister als een kwaad, maar
j nimmer heeft- hiji er in een program iets
1 van gelezen. Hoe kan de hoer 'v. Kol dat zeg-
igen, dat hij den moed niet zou hebben zijtn
(program ten aanzien van ihet concubinaat in
het Indische leger uit to voeren. De minister
vraagt intrekking van die beschuldiging. Ook
j vraagt hij hoe de heer Van Kol we«et dat het
christendom bij de inlanders oppervlakkig
is. D-e kerstening van Indië blijift, ook uit
een politiek oogpunt, voor den minister van
groot "belang on van het allc-rgrocto gewicht
Noob rechtstreeks, noch zijdelings evenwel
mag de overheid den godsdienst bevorderen.
Dit moet blijven de taak der kerk. De con-
elusi'e van den minister is, dat de
oeconomische toestand van Indië te won-
i scbcn overlaat «n verbetering eischt.
Daartoe mede te werken zal 's minis
ters ernstig streven zijn. opdat tevredenheid
in Indië heersche en blijven heer scbcn tot
roean van Nederland. (Bravo'3.) Na repliek
van Van der Zwaag, wordt de vergadering
verdaagd tot hod-bni 11 uur
Berichten.
Da Staatscourant van Vrijdag 21 Nov.
1902, bevat de volgende Koninklijke beslui-
iten
toegekend do medaille Oranje Nassau Orde
in zilver aan J. J. a\. Kcppedaar, agent van
politie 1ste klasse en onbezoldigd rijksveld
wachter te Rotterdam.
1 op verzoek eervol eert slagen uit den zee»
dienst do luitenant tcrJzce 2de klasse P. M.
j .A. Bogaert(1-
Woensdagavond ontving de Italiaanswhe
gezant te '9 Gravenhage hot bericiht dat de
Koningin van Italië het leven heeft geschon
ken aan eene dochter.
Ter gelegenheid van deze gelukkige ge
beurtenis en ran den. verjaardiag van de
Koningin-Moeder van Italië, wapperde gis-
j teren, de vlag van dat Rij|k uit het Hotel
- des Indo», waar de gezant verblijf houdt.
Ook van het gebouw van het consu
laire agentschap van Italië, in de Tollen-
straat te 's Gravenhage, wapperde, tor
gelegenheid van den verjaardag van H. M
de Koningin-Moeder van Italië, de vlag van
dat Riik
j De nieuw braojuide Duitsche gezant
aal togen* Nieuwjaar in functie bij ons Hot
j treden.
I11 hot Hotel des Inde® te Graven-
I hage, wordt verwacht graaf von M'irbach—
Haiff. nieuwbenoemd secretaris bij de Duit-
j sche legatie te 's Gravenhage.
Haror Majesteit» gezant te St. Pe-
tersburg, nog met verlof hier te lande, keert
j in hc-t Laatst dezer maaad naai zijn post
terug.
j Van welingelichte rijde verneemt de
j N.br., «.lat het in do bedoeling der regering
j ligt de Landweer-wet op 1 Augustus iy03 in
I werkiug te dioeui treden. Het volgend jaar zal
i alzoo goon nieuwe lichting der schutterij
meer warden ingelijfd.
Amsterdam Hl. Do Cirnstelijk-
Hn-torischo Kiezeisooitd, afdooling Amster
dam, distric: ID, heeft, met algemtvne stem
men tot candidaat voor do Tweede Kamer
(vacature-Den Hertog) gesteld deu heer H.
Groenewcgciv te Amsterdam.
Do vrijzinnige kieevereeniging „Voor
uitgang" hoeft gisteren tot haar candidaat
voor do Tweedo Kamer (vtacaturo-Den Her-
tog) geproclameerd den hear J. W. IJzerman.
Het Ilbld. hoopt nu dat de liberale-candi-
daat van ,,Do Gronwet" den heer J. Versluys
zich zal terugtrekken, tcu einde alle krach
ten in to spannen voor den lieer IJzerman.
Door den min, van Koloniën zijn II
Ekhart tn P. J. van Arend gesteld ter bo-
schikking van den gouverneur-generaal van
Ned.-Indië, ont te worden benoemd 'tot vioe-
commnndeur voor het vak van scheepsbouw
meester bij het marine-établissement Soera-
baya,
AmsterdamscheRaad. In de
Woensdag gehouden vergadering van den ge- j
meentcraad werd o.a. door den lieer Nolting
een voorstel gedaan om, deu post voor school- I
prijzen, welke bii de behandeling der begroo
ting waa geschrapt, weder cp de begrooting
te brengen, waartoe ook door de schoolcom- 1
missie een adres was ingediend.
Het eerste punt der agenda, dat discussie
ontlokte, was een voorstel van B. cn W. om
den voorzitter en den onder-voorzitter der
te benoemen gezondheidscommissie een jaar-
lijksche bezoldiging toe te kennen rcspectie
velijk ten bedrage van f 1500 en f 1000.
Daartegen werden bezwaren ingebracht d«x»r
den heer Van Lennep, dio een bezoldiging
niet noodig achtte. De heer Roelvink achtte
een bezoldiging van den voorzitter alleen
voldoend*».
De wethouder Blooker doelde echter mede,
dat de personen, die B. en W. op het oog
hadden, en die men met moeite had overge
haald een evcntueele benoeming aan te ne
men,-zich niet beschikbaar stelden als een
andere regeling gemaakt werd. B. en W. zou
den in een geheime zitting de namen wel
willen noomen. Nadat dit was geschied, werd
in de openbare zitting de voordracht goedge
keurd.
(Uit de gisteren gepubliceerde voordracht
van tweetallen voor de benoeming van leden
der gezondheidscommissie blijkt, dat worden
voorgedragenals voorzitterprof. mr. G.
A. van Hamel, pi-of. mr. M. W. F. Treub, en
als onder-voorzitter: dr. C. de Rooy, «nraees-
kundige, oud-secretaris der opgeheven gezond
heidscommissie dr. C. C. Delprat, genees
kundige, oud-lid der opgeheven gezondheid»
commissie.
Goedgekeurd werd ceu voordracht van B.
en W. om hen te machtigen zich te wenden
tot H. M. do Koningin, met het verzoek de
gemeente Amsterdam, als werkgeefster, toe
te laten, zelf het risico te dragen der bij. de
„Ongevallenwet 1901" geregelde verzekering
harcr werklieden.
De behandeling van een adres van de afd.
Amsterdam van den Bond van Ned. Onder
wijzers, bedoelende om de beoordeeling der
ooderwiizerfi. om in aanmerking te komen
voor de periodieke verhoogingen der jaar
wedde volgena het z.g. „puntenstelsel" af
geschaft te krijgen, bracht de raad niet ten
einde. Do discussie daarover zal word on voort
gezet in een volgende vergadering.
Behalve een reeks van onderwijzers tn «11-
derwijzeressen werden nog benoemd tot lecr-
aar in de geschiedenis aan de 2de H. B. S-
met 5-jarigen cursus v«ior jongens, do heer
G. S. Reehorst, 1 eeraar aan het gymnasium
te 's Hertogenbcsch tot eleraar in de Neder
landsche taal en letterkunde aan da le H. D.
S. met 3-jarigen cursus voor jongens, de heer
J. O. S. van der Veen, doctorandus in de
Nederlandsche Ietteren, t-iidelijk lee'par aan
die sohcoltot leeraar in de Duitsche taal
en letterkunde aan de lo H. B. S. met 3-ja
rigen cursus voor jongens, de heer J. H. F.
Rodenburg, leeraar aan, de H. B. S. te Breda,
tot directeur der inrichtvoor stadsb<3ste»
delingen, voor den tijd van 6 jaren, de heer
W. F. van Voorst, thans reeds als zoodanig
werkzaam.
Uit VVageningen meldt men ons
De Raad heeft Dinsdag de bcgrooting voor
het jaar 1903 behandeld. Daarbij; is besloten,
voor kennisgeving te aanvaarden een adres
van de afdoefing Wagemngen der S. D. A. P.
gesteund door de afdeel ing van den Tim-
meriiedenibond, om f 100Ó uil te trekken
vcor kindervoeding en klecding. Daar het
vorige jaar d© kwestie reeds is besproken,
werd er thans niet over gedebatteerd. Ver
schillende voorstellen werden lehandeld tot
ven-strekking aam de politie van betera
bureaux, doch door staking van stemmen
werd voorloopig geen beslissing verkregen.
Eer. voorgestelde salarisvcrhooging van f 1QQ
voor den 'gemeenteen tvauger werd verwor
pen; men zal hem evenwel ecu kantoor ver
strekken. Aan den gemceu te-arch i tcct werd
verboden voortaan werk te verrichten voor
particulierenaJs compensatie werd zijn jaar
wedde verhoogd met f 425. Voor verbetering
onzer hoofdstraat, de Hoogstraat, werd f 1000
op de begroot ing afgeschreven.
Da heer Koek, die het slechte financieele
resultaat dar gasfabriek betreurde, (zij: kost
mt reeds f 90.000 en gaf in 1901 slechts
f 1300 winst) vroeg ae benoeming van des
kundigen tot onderzoek, waartoe B. en \V.
evenwel niet toe genegen waren. Ook een
voorstel van don heer Koch, den gasprijs te
verlagen met één cent, vond geen steun.
De begroot ing der waterleiding werd goed
gekeurd en daarmede de taricfvariiGoging die
het tekort dier instelling vair f 4000 op
f 1000, zal terugbrengen. In zake de Tele
foon wanden op gelijk tarief gebracht do
aibouné's verkregen voor 1 Januari 1901 en
na dien dw,tum tariefveahoogding) waardoor
deze instelling meer zal ontvangen f 950.
Da gemeente-architect werd op een wedde
van f 100 belast met de telefoon-administra
tie. Op voorstel van den keer Kcch wcTd een
motie aangenomen, waarin het dagelijjksch
bestuur wordt uitgenoodigd tot een milde
toepassing der Zondagswet.
De begrooting werd daarna goedgekeurd.
Te Heflevoetsluis werd gisteren de kor
vet „Soanmelsdijikv iu dienab gesteld; zijl is
bosbomd om politietoezicht op de Noordzee
uit tc. oefenen ter vervanging van de söhoe-
nör „Zeehond'die buiten dienst gesteld is.
Dj état-major van de „So^molsdijk" be
staat uit: don kapt.-luiit. ter zee J. W. Ter-
mijtelen, oommandant, den luit. ter zee le
kl. J. S. A Kroon, len officier, de luits. ter
zee 2a kl. J. H. Cotnmiis, H. J. Hartkamp
eu E. R. Schuilt, den off. van gez. 2« kl. L.
van Liasa on Idon off. van adon. 2o kl. A. van
der Boon. Machinekamer-personeel: de
hoof dm ach. 2 e kl. W. F. 3 an Siwaaningen, de
machinisten le kl. A. Rissoeuw en" F. H.
Weurman en de auspirant-machinist D. M.
Bot. Vad.
De heoren jlir. mr. H. W. van Asch
van Wijck, to Arnhem, cn J. W. Chevalier,
te Amsterdam, hebben aangenomen hun be
noeming tot hoofdbestuurslid der Ned. Ver.
tot bevordering van Zondagsrust.
Tc 'a Gravenhage is bericht ontvangen
van het overlijden van d'eu beer J. C. de
Quack, referendaris der ALgeuieene Reken
kamer te Batavia. Hij werd 52 jaar oud.
Vad.
De directeur van hot Museum van
Kunstnijverheid te Haarlem, de heer E. A.
von Saher, werd in de jongste gehouden alge
meen© vergadering, tot eere-lid benoemd van
den Kring ,,de Scalden" te Antwerpen. Eene I
Kunstkring die zich de bevordering der vei»- I
sierende kunsten en dor kunstambachten ten
doel stelt.
Royaal. Man herinnert zich. aldus
schrijft men 1 it Amsterdam aan de N. R. Ct..
dat de Kon Voreeniging „Het Nederlandsch
Tooneel" om het min gunstig resultaat van
het exploitatie-jaar 19001901, zich genoopt
zag op de salarissen harcr artiesten, bij re-
engagement voor 1901/'02', tot een raaxunmn
van 10 pet. te» korten. Hoewol, na veel ven^
van sommigen, ten slotte allen in de nietig
voorwaarde berustten, heeft de bepaling, toen
de directie n eend© haar voor 1902/'03 te moe.
ten handhaven, de uittreding ten gevolge go.
had o.a van Louis Bouwmeester. Wij verne
men, dat intusschen de financiën der Ver-
ecniging in zulk een mate zich hebben he».
steJd, dat bij de 16 dezer plaats gehad heb
hen.de half-maandelijksche gage-betaling, aan
ieder artiest de gekorte 10 pet. over 1901/02
is teruggegeven of teruggegeven is niet het
juiste woord, aangezien van cenige teruggave
contractueel geen sprake was. Ook de artier
ten, die iutussohen het gezelschap verlieten,
waaronder de heer Bouwmeester, maar die in
1901/'02 onder de bepaling hebben geloden,
zijn' met dit doceur verrast geworden. Het
kan niet anders, of deze nobele handeling
van de' directie, zal den band, die de artie3t«i
aan do Vereeniging bindt, niet weinig ver
sterken
Da commissie van, toezicht op de Rijks-
academie vfeui Beeldende Kunsten heeft aan-
gaande den in 1902 gehouden prijst
de beeldhouwkunst, bericht, dat do uitspraak
der jury was, dat de gouden medaille werd
toegewezen aan mejuffrouw Fr. E. Jeltsom»
en bet accessit, bestaande in een zilveren
oere»penning, aan den heer C. A. Smout e*
dat de jury van oordeel was, dat er alleszins
termen aanwezig waren, om mejuffrouw Pr.
E. Jeltsema aan te bevelen voor het jaargeld
aan hare onderscheiding verbonden. De com
missie kan zich met dio zienswijze geheel ve>
oenigen. Zij, vermeent, dat meiFr. E. Jeltso
ma, zoozeer blijken heeft gegeven van talent
en aanleg, dat op hiaar kan worden toegepast
artikel 15 der wet van 26 Mei 1870 (Staat»
blad no. 78).
Bij Koninklijk besluit van 25 October
1902 no. 53, zijn toegekend aan mejuffrouw
Fr. E. Jeltsema de gouden en aan den heer
C. A. Smout de zilveren eere-penning, ba
doeld bij artikel 13 der wet van 26 Mei 1870
(Staatsblad! no. 78) ©n. is voorts aian mej. Pr.
E. Jeltsemat. voor het tijdvak van 1 Dec.
1902 tot 30 Nov 1903 een jaargeld van f 1200
verleend, besteand om haar in de gelegenheid
te stellen rioh in de beeldhouwkunst' te vol
maken.
Een electrische tram van
Amsterdam naar Zaandam. Bij den
gemeenteraad van. Amsterdam is ingekomea
een aanvrage van de hoeren J. E. van Nif-
trik, ingenieur te Amsterdam, J. E.
Niftrik en P. H. van Niftrik, bouwmeesters
te Zaandam en- Amsterdam voor het aanleg-
gen en. exploiteeren van eoncn tramweg vaa
Amsterdam over het Noordzookanaal bij d«
Heuibrug naar Zaandam, Koog aan de Zaan
au Zaandijk, te berijden met door electrLgehi
kracht bewogen rijtuigen door middel vin
bovengrondsohe geleidingen.
Röntgen-aOraI011. Do heer P.
van Laer te Oosterbeek heeft ee>n adres ge
richt to*; den minister van binnenlandse!*)
v^ken, waarin adressant tc kranen geeft
„dat hij zich ter geering craer infectie ge
steld had onder behandeling van dr. J. G.
Fijan, destijds. miHt. geneesheer te Arnhem,
en op diens aanraden en voorschriften rei
onderworpen heeft aan een behandeling
z.g. Röntgenstralen door den heer Martin
Loth, zich noemende Röntgen-terapeutk M
Arnhem;
„dat dlie behandeling voor requestrant tea
bedenkelijke gevolgen hoeft opgeleverd, j»
hean zelfs voor rijn leven heeft ongelukkig
gemaakt, en dat requestrant in de ondervon
den wijze van behandeling en. de daaruit
voortgevloeide gevolgen aanleiding heeft ge
vonden die feiten te brengen, ter kennis zoo
wel van den inspecteur van het geneeskun
dig st&a-tstoeacht als van het openbaar mini»
terie maar dat geen dezer autoriteiten, ook
niet na een zeer nauwkeurig en- uitgebreid
onderzoek door den r echtecr-coxnm ïsa ans,
grond 'hoeft gevonden voor een strafvervol
ging te dezer a^be."
Ten einde do verschrikkelijke gevolgen
van een 'behandeling met Röntgeiwetralen,
dooi bevoegden of onbevoegden© voor ando
ren te voorkomra heeft hij gemeend de»
zaak ter kennis van den minister te moeten
brengen, ten eiDde deze na kennisneming van
de daarop betrekking bobbende stukken, zoo
danige raaatdegolen zal nemen, als hij zal
meen en te behoor ra.
Het gerechtshof te 's Gravenhage bij
vervroeging uitspraak doende, veroordeelde
gisteren den werkman te Dubbeldam, door de
Dordtsche rechtbanK tot 2 jaar veroordeeld
wegens poging tot doodslag en vernieling,
tot 6 maanden. De man werd uit de preven
tieve hechtenis ontslagen.
E_«n boete van f 25 werd opgelegd aan
een Uaagsdhen kellner, door de rechtbank
aldaar tot 6 maanden veroordeeld wegeM
het toebrengen van messteken aan een
jockey.
Do straf van 2 jaren, opgelegd door da
Zierikzeesche rechtbank aan een notaris
klerk wegens verduistering, wend verminderd
tot één jaar.
Hot Rad van Avontuur. In do
strafzaak betreffende het Rad van Avontuur,
welke Dinsdag diende in hooger beroep voor
het gerechtshof te Amsterdam, werd behalvo
door mr. Van Gigcb, alleen gepleit door mr.
Heidoma, advocaat te Utrecht, dio evenals
in eerste instantie optrad als verdediger van
den bekl. W. Minjon.
Inbrekers. Voor do Amsterdam»
sche rechtbank hebban gisteren terechtge
staan L. van 't Veldt, onlangs tot 5 jaar ge
vangenisstraf veroordeeld, wegens inbraak,
gepleegd iai de villa van den lieer Ha velaar
te Hilversum, on Th. H. Hendriks. Deze per
sonen stonden teireoht ter zake van eeue in
braak in de villa van den heor Lub te Uil-
vrajumi, gepleegd in den nacht van 11 op 12
August ras van dit jaar.
Tegen ieder van hen, werd 3 jaar en 6
maanden gevangenis-^raf gecrioht.
Een oplichter. Op 31 October 1L
heeft een vreemdeling, zich genoemd heb
bende George Campbell, rich schuldig ge
maakt aan bedrog door aanbieding van een
chêque, groot 50 p.st., aan den antiquaer
Delaunov, aan de Kalverstraat te Am ster-
riem*
had
door
Lo
die
asgeki
eerst
msec
leeft 1
©ent!
til. zi'
ehóqo
cp2i
t;
skg*
RTOlb
H-
gedc
Op 2
hot
pis
F
Iriew
bev;
beta;
1
ie tw
utga
fit n»
Bei
jout
citis'
ris
rtde
Md'
brievt
eiDg'
ligeo*
k
ïornu
ssha
het
nnd
Mo<
La
de;
se ji
iwelij
deu
d ha
dra:
3 w
«uoi
noga
tfgm
"k-Ot
tril
Pt
b
t
T
1G1
