,Bl]
"BINNENLAND.
1
waarbij door geweerschot, levensgevaarlijk ge
wond ©eu mlandseh fuselier. Een marechaus
see-patrouille van uit Gcudong deed 13 vijan
den sneuvelen. Bij pawen-controlo nabij Pau-
dra door 2 Atjëhers met rentjong verwond
een Amboinoeache sergeant en gesneuveld ceu
iulandsch marechausseedo aanvallers von
den den dood. Bij overvalling huis Matang
Raja niet levensgevaarlijk gewond Europeeeoh
fuselier Arnold
Aan een uit Koeta Radja ontvangen te
legram van 28 Maart wordt door de .lava/
Ct. het volgende ontleend.
Colonne D&rlang overviel in gebergte Meu-
rendoo doel bande T. Bon Peukan 3 vijan
den, 1 Beaumont. 2 voorla ad ou blanke wa
pens in handen. Colonne Watria overviel 26
dezer in Keumala ladang Reudeub; 4 vijan
den met 1 Beaumont, 1 donderbus en blanke
wapens in handen. 27 Maart verraste hij
schuilplaats Pang Ainat aan A Uk a lnt.au, ?2
vijanden, waarondor Pang Amat en T. Man ja
Keumala sneu velden. 4 Beaumont, 2 voorlaad,
1 Donderbus. 1 revolver, veel munitie en blan
ke wapens buit. Een colonue onder majoor
da Jeer patrouilloerde 10 tot on met 18 Maart
aan do Pira on Leuhob.
Ouder dagteckeniug van 1 Apnl is van
het. gewestelijke bestuur van Atjeh en On-
denhoorigheden het volgende telegram out-
npagnio Oort. keerde te Kocta Radja
terug. Door colonne» Sdbeltem» en Swarfc
■werd tussohen Tenom- en WoijJa-rivieren go
patrouilleerd. Van enkclo kleinte benden wer
den 8 man neergelegdbuit I Beaumont, 4
voor laders, 2 dondorbusscu. Bij doorzoeking
huis in Socmbu nabij Gcudong niet 1 ovens-
gevaar lijk gewond Europoesdio fuseliers Del-
vaux cu Oppenhuisaanvallers neergelegd.
Een verval aching ontdekt.
Do porrespondent, te Batavia van het Hbld.
somt
,Iu Januari j.l. werd hier uit 'a lands schat
kist. een bedrag van f50.000 ontvreemd He
den word oen vaJscho haudteekening ontdekt,
waaruit blijkbaar moet) worden opgaraakt.
dat hier een complot van ambtenaren in hot
spel is geweest, waarbij do Chincescho kassier
betrokken was".
Do Staatscourant van Dinsdag 12 Mei
bevat, de volgende koninklijke, besluiten
op verzoek eervol ontslagen als hoogleeraar
iu do faculteit der letteren en wijsbegeerte
«van de Rijksuniversiteit to Utrecht dr. F J.
R. Emmer, onder dankbetuiging voor do
door hem bewezen diensten
benoemd tot officier in de Oranje-Nassau-
ordo II J. L Sölvmadding, regent-secret, van
de Roomsch-Katholieko Ziekenvcrpleging to
Amsterdam
op verzoek eervol ontslagen als burgemees
ter der gemeente Ambt-Almelo mr. W. J.
van Bonos-al Faure;
benoemd tot tijdelijk adspirant-rijksland-
bouwlecraar Th J. Mansholt to Wcstpokder,
gtan. Ulruan
benoemd tot. lid) van den Raad van Too-
zicht op de Rijkspostspaarbank nar. J. G.
bchblvinck, advocaat te Amsterdam, en tot
voorzitter mr. F. S. van Nicrop, thans lid
van dien Raad
benoemd tob directeur van het jiostkaUtoor
to Deventer H. C- de Marree, thans hoofd
commies bij de posterijen
tot directeur van het postkantoor te Alk
maar S. van Delden, thans commies dhr pos
terijen lu klasso
tot directeur van het telegraafkantoor to
Delft E. van Jlochoven, thans in gelijke be
trekking to Vlissmgen
op verzoek eervol ontslagen uit 's Rijks
dienst J. F. W. van Veeren, directeur vau
het postkantoor te Schiedam
eervoJ uit den militairen dienst ontslagen
do kapitein bij het korps mariniers L. H J.
L. Vogelvanger
bevorderd bit het corps mariniers tot kapj
tem de 1© luitenant J. G. Schraver en tot le
luitenant de 2© luitenant H. Willems
eervol ontslagen uit den militairen dien«t
de officier van administratie le klasse W. G
L. Rrunings en de officier van administratie
2o klasse J. H Dijkman
bevorderd lr: de zeemacht tot officier van
administratie le klasse die der 2o klasse J.
T. baron van Hccekereu va.n WaJicu.
H. M. de Koningin-Moeder zal a. s.
Donderdag 14 dezer do residentie verlaten.
Prins Hendrik zal Zaterdag te Haar
lem komen, ton einde de te 1 uur aanvan
gende algemcenc vergadering van de Ho!!.
Maat. van Wetenschappen óij tc wonen. Na
afloop der vergadering wordt. Z K. H. een
maaltijd iu Hotel Funcklcr aangeboden
Naar do Wccncnsche correspondent van
de Köln. Ztg. verneemt, zal Prins Hendrik
der Nederlanden den 29 Mc» a.s. naar Wee-
nen komen, om in naam van Koningin Wil-
liclmina zijn officieel bazock to brengen. Hij
zal vier dagen daar veriblijven m» woont in
de Hoftjuorchl'Ter zijner eer zullen hoffees
ten gogeven worden
Het comité voor de feestelijke ont-
angst van H M de Koningin cn Z K. H.
Prins Hendrik, ter gelegenheid van hun l>c-
soek aan Amsterdam, bericht dat. thans zijn
aangesloten 42 vercenigangeu. terwijl nog
toezegging van andore corporaties wordt ver
wacht Door het oomité zijn aan werkgevers
verzoeken gericht om bij bet Koninklijk be
zoek aan Amsterdam! allo werklieden op dien
dag zoo mogelijk in de gelegenheid te stel-
Jcu de huldcbetooging bij te wonen, hun vrij
af Te willen geven, zonder financieel be
zwaar voor hen.
IX? vorstin van Wied en haar dochter
vertrokken heden ochtend met gevolg naai*
Het, Loo, tot liet afleggen van een bezoek
nan do koninklijke familie.
Do vorstin "n do prins** blijven tot morgen
cmbtend op het Loo. Zij vertrekken dan:
naar DuiUctiland, aanvankelijk naar Keulen.
To Vlusingcn kwamen Zondagochtend
bet Engelsche koninklijke jacht Osborne op
de roede eu meerde des namiddags aau ue
zuidelijke ponton tot ontscheping van den
vijftienjarigen prins Leopold van Katten
bel g, die met deu gewone» mailtreiu van
6.45 naar Dresden vertrok. Daar do prins
lijdende is. werd hij door vier matrozen op
een ruststoel van het jacht god-ragen en be
geleid door prinses Victoria, kleindochter van
Koning Edward, door een dokter, een pleeg
zuster en gevolg, door da kouiuklijko wacht
kamer naar den trein gebracht. De comman
dant van het jacht, zoomede de Britschc vioc-
consulde heer P. L. do Brurijne, warcu
daarbij tegenwoordig. Dinsdag keert de prin
ses met do Osborne naar Engeland terug. Op
veizook van dm zieken prins waren door de
politie alle toegangen tot het jacht, do pon
ton, do hal ou het. perron afgezet.
Carnegie's gift. Men schrijft ous
uit 's> Gravenhage
De regeering moet rcoas besprekingen heb
ben ingeleid over den aankoop van een ter
rein voor liet gebouw van liet Arbitragehof,
om bestemming te geven aan Carnegie's gift.
Het ontwerp der definitieve Marine-be-
grooting voor dit jaar is thans bij den Raadj
van Stato aanhangig.
Officieel wordt thans bevestigd dat het
Duitsohe eskader wegens verandering in het
program dér oefeningen, niet naar Holland
zal karnen.
Naar men aan de Tel. mededeelt, kau
binnenkort worden tegemoet gezien het door
deu minister van Oorlog toegezegde wetsont
werp houdende wijziging van de Militiewet
(1901).
Omtrent het daarin opnemen van bepa
lingen betreffende het verlengen van deu
diensttijd vau 8 maanden was in het. laatst
der vorige weck nog geen beslissing .geno
men.
- Koninklijke Militaire Aca
demie- De mi uister van Staat, minister
van oorlog, beeft, goedgevonden te benoemen
in do commissie, door welke iu dc maanden
•Iuii cu Augustus e. k. en c. q. in de maand
S-ptemk r d a v het examen voor toela
ting tot de Koninklijke Militaire Academie
te Breda zal worden afgenomen:
1. tot. lid en voorzitter den majoor van den
staf dei- artillerie C. H. A R. Schuurman,
cerrto-off icier bij de Kon. Mil- Academie;
2. tot. leden de l.ooglceraar N. C. Groten
dorst. hoofd van onderwijs bij de Koninklij
ke Militaire Academie den kapt- A. Buy-
tendijk. hoofd van onderwijs bij dc Cadetten
school den le luit. van den staf der inf.
R W. van Wicringen en den le luit. van
den staf der artillerie T. J Marx. alsmede
dc hccren J. W. C Boelenkamp en dr. J. C.
Marx, allen leeraar biii de Koninklijke Mili
tair»^ Academie; den le luit- van den staf
der inf. W. J. J Hasselbach, alsmede de hli.
dr. D. M. Kooy, W. A. Buekcrs en K. R.
Gallas, allen leeraar bij de Cadettenschool
den le luit. A. J E. Lucardie, van het lo
rcg. infanterie; den heer mr. P. M. von
Raiunhauer, leeraar aan de gemeentelijke
hcogcrc burgerschool met vijfjarigen cursus
te Leiden, en aan dc eerste gemeentelijke
licogero burgerschool met vijfjarigen cursus
to s Gra venhageden heer dr Z. P. Bon
man, leeraar aan do tweede gemeentelijke
hoogere burgerschool met vijfjarigen cursus
te Amsterdam den heer A. van Dissel, leer
aar aan de gemeentelijke lioogeTe burger-
chool met vijfjarigen cursus to Deventer
den lieer W. de Hoog Az., leeraar aan do
rijks-hoogere burgerschool met vijfjarigen
o rsus tc Assen den heer W. Pik. leeraar
aan de rijks-hoogerc burgerschool met vijf
jarigen cursus 1»' Utrecht
r tot secretaris deu lo luitenant van deu
staf der infanterie C- P. van Ginkel, werk
zaam bij de Koninklijke Militaire Academie
IXj onder 2. vermelde leden der commissie
zullen in de volgorde, waarin zij aldaar zijn
genoemd, respectievelijk examinceren in:
meetkunde, mechanica, reken-cn stelkunst,
gonio- en trigo-nometrie. beschrijvende meet-
kunde, natuurkunde, staatsinrichting, schei
kunde, aardrijkskunde, Franschc taal, ge
schiedenis, .staathuishoudkunde, rosmogra-
plne, Hoogduitsehe taal. Engelsche taal, Ne-
derlandscbe tanl. terwijl hét onderzoek naar
dc bedrevenheid iu het handleekenen en het
r.-ohfclijnig teekenen onder de persoonlijke
leiding van den voorzitter zal plaats heb
ben. en hét ondeizoek naar de bedrevenheid
in het. exexcfvren uit dc soldatenschool van
do adspiianten, die zich aan dat onderzoek
wvii&chcn U onderwerpen, door hob lid der
commisH' «hm 1 c luitenant R. W. vau Wie-
ringen, zal worden ingesteld.
Voort- zijii door hem, minister, in de bo
doelde commissie benoemd a. tot plaatsver
vangend 1 id en voorzitter dc majoor A.
Hoogeboom. van het regiment grenadiers en
jagersIj. tot plaatsvervangende leden do
le luit \an den staf der inf. P. J. H. van
der'Palm. leeraar bij de Kon. Mil Acade
mie, voor leken- en stelkunst, gonio- en tri
gonometrie en moetkundedc hoeren dr. C.
\an Evk cu F. 1 H M Thijs, briden leer
aar bij de Kon. Mil. Academie, eerotgenoem-
d" voor scheikunde, laatstgenoemde voor me
chanica on beschrijvende meetkunde, du
kapt van het le rcg uif T. .1 Ilallegraeff.
voor dc FranscJie taal, dc lo luit. vau heb
7e reg. inf. A. 11. Gouwe, voor geschiedenis;
de leer dr. J. H. Meerburg, heraar aan do
gemeentelijke hoogere burgerschool met 5-
jiirigei* cursus te Gorinchoni, voor natuui"-
kuiidc en cosinografiedc heer dr. P- C. M.
Bo?, leeraar aan dc tweede gemecntclijko
hoogere Imrgcrscliool ineti 5-jarigen cui-sus te
Amsterdam. \oor staathuishoudkunde en
staatsinrichting; de heer L. var» der Wal,
k er aar aan do rijks-hoogerc burgerschool met
vivf-jarigcai cursus tc Leeuwarden, voor En
gelsche taa-1 dc heer H. Bcckoring Vino-
ke®p, leeraar aim dc gcmoentclijkc hoogere
burger sell ooi niet vijfjarigen cursus lo Zalt-
Bommel. voor dc Nodcrlandschc taal en aard
rijk skundcde heer M'. H. Leopold, leer
aar aan de gemeentelijke hoogere burger
school niet vijf-jarigen cursus te Delft, voor
dc Hoogduitsrhc taalc. tot plaatsvervan
gend secretaris de lc luit. van den staf der
infanterie (J. J 1> Bauduin. werkzaam bij
dc Koninklijke Militaire Academie
Omtrent het toelatings-examen tot
het- reservekader l»ij de infanterie en de ves
ting-artillerie is door den minister van Staat,
minister van Oorlog, hel volgende bepaald:
1 Het examen van hen, die wonschcu te
worden toegelaten tob dc vetbinttenis als
vrijwilliger voor hot reservekader bij de in
fanterie of dc vesting-artillerie, zal dit jaar
plaats hebben op 14 Juli a. s. en zoo noodig
op een of meer volgende dagen.
2 liet toelatings-cxamcn wordt gehouden
in dc plaatsen waar de staven der korp&oo»
infanterie en dio der vesting-artillerie geves
tigd zijai, ten overstaan van do door de bo-
trokken korpscoiumaaidanten te benoemen
com missie n.
3. Adspiranteu behooren de kennisgeving,
dat zij aan het examen wcnschen deel to ne
men (ingericht op de wijze als bij» heti lx?-
paalde model is aangegeven) in dier vodge in
to zenden, dat zij, vóór 1 Juli 1903 ontvan
gen wordt door deu commandant van het
korps .waarbij do adspirant ziclr wonscht to
verbinden.
4. Bij voormelde kennisgeving moet wor
den overgelegd een extract uit. bet register
der geboorten of een ander authentiek stuk,
waaruit de leeftijd vau den adspirant blijkt.
5. De adspirant. die aanspraak wenscht te
maken op gedeeltelijke vrijstelling van het
examen, legt bij dc sub 4. vermelde kennis
geving tevens over het bewijs, waaruit dc
rechtmatigheid dier aanspraken blijkt.
6. Aan het examen kan ook werden deel
genomen door hen, die, in het. jaar 1886 ge
boren zijnde, op den dag' of «p cvn der da
gen waarop het examen gehouden wordt, den
leeftijd van 17 jaren nog niet hebben be
reikt.
De minister vestigt er ten slotte dc aan
dacht op dat, ingevolge bet bepaalde bij het
koninklijk besluit vau 25 Maart 1903, no-
69. do ingeschrevene voor do militie voor de
lichting van 1904, die zich in 1903 bij het
reservekader heeft verbonden, zoo hij bij do
militie moet worden ingelijfd, in zijne ver
bintenis bijj lietl reservekader wordt- gehand
haafd. mits hij daartoe voor zijn inlijving den
wenscta kenbaar maakt aan den commandec-
rcmlo officier van het. korps, met dien ver
stande, dat bij do infanterie cn dc vesting
artillerie voronliedoeldo verbintenis zal moe
ten zijn gesloten vóór 1 September 1903.
De minister verwijst voor verdere bijzon
derheden naar do regeling voor het. reserve
kader bij de infanterie en do vesting-artil
lerie. vastgesteld bij koninklijk besluit van
12 Mei 1902, no. 22. o- a. opgenomen in het
bijvoegsel tot de Nederlandse he Staatscou
rant. van Woensdag 21 Mei 1902, no. 116.
Te Breda, is pldtsoling in den ouder
dom va,n 52 jaar overleden do majoor F. J
Engelenburg van hot 6e. regiment infante
rie.
De heer Job. I. Rogmaus, de be
kende zanger, is volgens een bericht in het
Hbld. lijdende aan longontsteking. De toe
stand is wel ernstig, maar de geneesheer van
deu lijder was gisteren tamelijk tevreden.
De crisis wordt tegen Woensdag verwacht.
Naar aanleiding van het gewijzigde huis
houdelijke reglement voor het Ned aria ndsclie
Landtocwwcomité, volgens hetwelk de gewone
leden worden verdeeld in afdeelingen, omvat
tende A. Alkkerixmw, B. Tuinbouw, c. Bosch-
houw en Bodlemontginning, D. Veeteelt en Zui-
vQhindusirie, E Nevenlbedrijven, F. Landhuis
houdkunde, wordt de aandacht gevestigd op de
bepaling van art- 3 van dit Reglement, volgens
hetwelk behoudens dè bepalingen van art. 9 en
15 der Statuten all%onderwerpen in debetrokken
Aidieeüng worden behandeld en de conclUsiën
daaromtrent door die Afdeeling vastgesteld.
Men vleit zich, dat hierdoor de wijze van wer
ken aanmerkelijk zal verbeteren, daar de ver
schillende ondcrwenpen in de Afdeelingen beter
tot hun recht zullen kunnen komen dan in oen
groote vergadering.
De afdeelingen zijn voor het loopende jaar 1903
aldus samengesteld
A. Afdeeling Akkerbouw: J. K. Rienks, St.
Jacobi Parochie G. Gorten, Beek H. J L.
Meickelibach> Wit temtC. A H. Wagtho, Tho-
len D. F. A Bauduin, h-Gravenhage H. F.
Bultman, HaarlemmermeerS. C. Kort «weg,
VGravenhage A. van Deldén, Saippemeer
B. Afd. Tuinbouw: (bloemisterij, wanmoeaerij,
bloembollenteelt en ooftboomtaolt) W. Koning
Sr.. TzummaruniR. Graaf van fieloes, Evs-
den H. Prinsen. Haarsteeg; C. J. Hacke van
Mjjndon, Utrecht; dr J. Tli. Cattie, Wagen,n-
gen .T. 11. Wentholt. Bennebroek G. Vlas
veld. Sasseniheim H. J. Hoek, Wateringen A.
L. Verhagen. Naaldwijk mr. E. B. Ba vink ten
Gate, Almelo
0. Afd. Boschbouw en bodemontginning:
mr. A. ten Oever. Assen Joh. v. d. Have, Fre-
«lieriiksoord W. Stork. Hengelo; A. S'aring,
LochomII. J- E. van Heek, Enschedé R,
Dinger, Lunteren
1). Veeteelt en zuivelindustrie .1 Blo»», Mep
pol Th. Verheggen, Buggcnum G. J Kncppel-
iiont van Sterkenburg. Driebergen G J. v. d.
Oudermieulon, Wassenaar G. Vas Visser, Vo-
gelenzam: A van Leeuwen. Leiderdorp J. Zyp
llzn.. Twisk J. Rinkes 'Borger, s-Gravenbage
jhr. tnr. C van Eysinga, Leeuwarden J. Brcc-
baort. Kzn Winkel jhr P. .T J. Repelaer,
Dubbeldam S ,T. E. R<«»da. Middielstum
E. Neven.b»trijven (hoenderfokkerij, konij
nenfokkerij, bijenteelt, \isoht«elt e. a.): P. H.
Everts, Senrenxrm J- H. van der Torren, Gouda
G Baron do Hmarelcns «le Grancy, A'udit Tli.
van Weideren Baron Rongcrs, Venikerk M L.
Spruyt GorredykJ. Kooiman, Ainiersfoort
F Landhuishoudkunde: R. Ma naholt,
Wcstpolder mr. .1. G. Ridder van Rappard,
Laren II. M. Hartog. BarneveMJan Truyen.
Mejjcl mr T*. C- Henmypiin. Aardenburg
(i. A. M. Groenovoldt, Breda J L. Th. Grone-
man, WieringerwaardiOh'r Uüpkc, Waddinx-
veen mr. G. J. Sickcsz. I/othem-
Gouden jubileum vau het
N cd. Jong.-Verboud. Zooals reeds door
ons is gemeld, wordt hot 50jarige bestaan
van hot Ncd. Jong -Verbond op 20 en 21 Mei
(HcmielVaart^dag) te Amsterdam feestelijk
gevierd. De gewone vengadering li erft
plaats «*i> Woensdag 20 Mei in het
Palc-is voor Vdiksvlijt aldaar, aan den
avond van dieu dag begint het feetib iu het
zelfde gebouw. Een groo't aantal zumgverce-
nigingen, evenals dc gymnadthek- cn muziék-
v er com gingen van den Boud, zullen gezamen
lijk ecu «zoor schoon programma uitvoeren,
lis. J. J. van Noort houdt, de feestrede. Na
dc pauze wordt het. Bondsvaanded aangebo
den, cn liöt ..Vaaudclliod gezongen (woorden
van ds. G. Hufeman, van Zandpoort, muziek
van G H G. van Brucken Fook), benevens
het. «lietl .Bondbbanier". gedicht van ds. li
ten Katc, muziek van E. Snel.
De Donderdagochtend wordt gewijd door
cc ii samenkomst in de Ni'ouwe K«?rk. waarin
a. ds. J. Tli. do Visser akt spreker zal
optreden. Hier zullen ook <fo vertegenwoor
digers der buAeuJantlsclie bonden aan heft
woord zijm.
- Avonds weer een feestelijke vergadering
iu bot Pa-lijs voor Volksvlijt, waarin sal wor
den uitgevoerd de FecAcantate, die door d:
J. J. van Noort. gedicht, en door den heer
L. A. van Tetterode op muziek gezet is.
Hieraan werk eon koor van 400 zangera mode.
Bovendien is de geheolo week van Dinsdag
tot Vrijdagavond do Bazar ten voordeele van
oen eigen Boiulagclwmw, in Bonsgozindheid''
oj> hel. Sj»ui,, to Amsterdam, geopend
Binnen ooiiige dagen verschijnt de offi-
cieele foesttgids. Dozo bevat, behalve de noo-
dige oanwiizingeu voor de feestgangers, eoni-
go mooie photo's, waarondler een van het in
terieur der Nieuwe kerk.
De heer Boom. te Amsterdam, gaf daarbij
een popuil aire, deskundige besdhrijtving van
dit solioone -bouwwerk, die aan hrit boekje
blijvende waarde geeft. Voorts zijn opgeno-
mon afbeeldingen van ue gebouwen, waarin
die/feesten worden gevierd, en een wandeling
door Amsterdam. Het boekje zal slechts 5
cent k«rten voor do Bondsleden, 10 cent voor
anderen, en is gestoken in. een kcurigeit om
slag iu kleuren, tcek'cning van den lieer
Ising
Kort na dc feestviering verschijnt het ge
denkboek dat, naar men ons mededeelt, een
praelvtwerk zal worden. Op kunstdrukpapier
in'tgcvcerd. bevat het de geschiedenis van heH.
Verbond, Resell reven door den lieer J. «vau
EBomtnui), een. groot aantal portretten on
plat.cn, oud-bcstuurdcib, vereenigingsgelxwi
wen. muziek-, zang-, gymnastiek- on ldh/ter-
kurdiige afdeelingen. penteekeningen, enz.
Verder .kijkjes in. TT et leven der vereenigin-
gen, en voorts een aantal bij(dragon van man-
nen van naam in Nederland. Do commissie
voor het gedenkboek wordt gevormd door
do hoeren J. van Bbmimél, D Willemse, J. C.
de Moor, H- A. do Boer Azn., P. J. B va.n
der Vliet cn C G van As Het. wordt uit
gevoerd door de firma J. BE. de Bussy te
Amrterdam, een naam, die waarborg geeft
voor een uitnemende verzorging van heti
uiterlijk. Velen zuilen zich dit fraaie gedenk-
boek, dat ook c«.m volledig \"oi"slag van do
feesten zal bevatten, aanschaffen, to meer
daar liet in don handel aleehtw f 1 zal kosten.
De Bondsleden betalen slechts f 0.60
j Verschonen is Jict oersto officieele ver-
i slag van het sanatorium Oranje Nassau's
Oord, loopende over Noveniber-Deoomber
1901 en over liet jaar 1902. Wij ontleeneu
aan. het. H'bl. het volgende uittreksel
Vooraf gaat een korte heriunering aan de
oplichting van liet herstellingsoord Hoe het
in Nederland bijeengebracht nationale ge
schenk aan H. M. de Koningin-Moeder, als
blijik van hulde en dankbaarheid bijl het
einde van het regentschap H. M. aangebo
den, door Haar voor de stichting werd be
schikbaar gesteld, terwijl 'het koninklijke do
mein Oranje Nassau s Oord, onder de ge
meenten Ren kun ïi cu Wageningen, voor het
zelfde dool werd bestemd. Verder garandeerde
H. M. nog een -1 pCt. geldleening, groot
f 150,000, ter bestrijding van een deel der
bouwkosten, terwijl verder nog een renteloos
voorschot van f 40,000 tot aanschaffing vau
inventaris en meubilair werd beschikbaar
gesteld. Daardoor zag 't bestuur zich in staat
gesteld aan de bouwplannen, die de oorspron
kelijke raming mot een hoogst aanzienlijk be-
diag te boven, gingen, ton volle Uitvoering
to geven, zoodat aan den bouw de kapitale
som van f 347.286,91/, werd ten koste gelegd.
Gp den 18en November 1901 werden de
eerste patiënten in de inrichting opgenomen
en ving de exploitatie daarmede aan.
De toevloed van patiënten klom voorals
nog niet hooger dan tot een cijfer, varieerend
van 70 tot 80. Wel was het aantal patiënten
dat zich aanbood belangrijk hooger, doch
door gebrek aan geldmiddelen werd het be
stuur herhaaldelijk genoodzaakt patiënten af
tc wijzen, die buiten staat waren d© verple-
gingskosten betalen, terwijl dc stand van het
Emmafonds niet toeliet hen in de vorpleeg-
kosten tegemoet tc komen.
Dit Emmafonds, tot do oprichting waar
van H. M. do Koningin-Moeder een bijzon
dere gift van f 3000 schonk, was op het
einde des jaars geklommen tot een bedrag
van f 28,662,561 Uit de interessen van dit
kapitaal, gevoegd bij de jaarlijksch toege
zegde contributiën, werd aan een twaalftal
patiënten ondersteuning verleend.
De exploitatie-rekening van het sanato
rium sloot op het einde des jaars met etn
nadeelig saldo van f 14,774.96A. Dooi dezo
uitkomst, wordt besloten het tarief vau
f 2,50 tot f 3 tc vcrhoogci).
Aan het medisch verslag ontleeneu wij bet
volgende
Hert physische onderzoek bracht, aan het
licht, dat van dc 157 patiënten, die in het
sanatorium werden opgenomen, bij 84 pa
tiënten beide longen waren aangedaan bij
52 patiënten dd xeChterlong ziek was; bij
16 patiënten dc- linkerlong ziek was, bij
2 patiënten overblijfselen van een vroeger
doorgemaakte pleuris werden gevondenbij
3 patiënten geen afwijkingen werden waar
genomen.
Van de 84 patiënten, die na een korter of
langer verblijf het sa na tor iu»' verlieten,
waren 45 patiënten ,,veel verbeterd", d. i.
ruim 53 pCt 21 patiënten „iets verbeterd,"
dit is 25 pCt 14 patiënten „niets verbe
terd". d. i. ruim 16 pCt 4 patiënten „ach
teruitgegaan", d. i. bijna 5 jCt.
Ondor do drio laatste rubrieken zijn 17
patiënten, die „op eigen verzoek" binnen do
drio maanden vertrokken c«n 5 patiënten,
die als ongeschikt voor sanatonum'behande-
Jing, na enkele dagen of weken het sanato
rium verlieten
Met vrij groote zekerheid kan worden
aangenomen, dat een met gering aantal
„voel verboterden" werkelijk genezen zijn.
Het bewijs dat zij genezen zijn, kan echter
eerst na varloop van jaren gegeven worden,
waarom men met- do oud-patiënten zal
trachten in correspondentie t» blijven.
Iedere patiënt, die niet 'bedlegerig is,
wordt wekelijks gó wogenHieruit bleek, dat
do gemiddeld o vermeerdering van gewicht
na een verblijf van 3 maanden 6.91 K G.
bedroeg.
Een paticutc, dia 89 dagen verpleegd
werd, kwam mot. een gewidht van 58 K.G.
cn vertrok 74.3 K.G. zwaar. Zij was in dieft»
tijd een geheel ander mensch geworden.
Er werden opgenomenVan 12- tot en
met 20-jangen leeftijd 36 patiënten, d. is
kd
22.92 pCt.van 21 tot cn met 30-jarigea
leeftijd 68 patiënten, d. i 43.31 pCt
31 tot. en met 4O-jarigen leeftijd 37 jKitiën-
ton, d. i. 23.56 pCt van 41 tot en net
50-jarigen leeftijd 15 patiënten, d. i 955
pCt.van 51 jarigen leeftijd cn daarboven
I patiënt, d. i. 0.63 pCt.
Deze tabel vertoont hetzelfde feit, waarop
overal elders wordt gewezen, dat ul, h
tuberculose der longen het meest voorkomt
op een lecftijjd, waarin dc grootste werk
kracht kan worden ontwikkeld
De dagverdecliug in 't algemeen aangi
ven, ondcigaat in vele gevallen verandering pi;
al naar gelang van den, aard van. dein lijder.
Het opvolgen der voorgeschreven dag tail
wordt zooveel mogelijk gecontroleerd door
dc geneesheeren, de directrice en, de ver
pleegsters. Do patiënten hebben met het vol
gen hunner dagtaak de handen zoo vol, ds*
cr van vrijen tijd, behalve 's avonds na kaif
8, .eigenlijk geen sprake is.
Met dankbaarheid ziet de» geneesheer-di
recteur, dr. J. W. F. Donath, terug op k-
eerste jaar vau werkzaamheid, en met vtr-
trouwen wordt do toekomst tegemoet gegaan,
omdat do zekerheid is vorkregen, dat in
vaderland de sanatorium-behandeling van lij
dors aan tuberculose met. vrucht kan plaati
vinden, als de lijders slechts vroegtijdig on- ®';n
der behandeling konden
Moge toch spoedig, dus «besluit het verslaj
der wetenschap bekend worden, dat een sj. f*r'
natoriuni meer moet worden aangewend, all
prophylacticum, dan als ultimuni refugiuo!
In het eerste geval kan een sanatorium wo>
deren verriohteu, in het laatste laat het u
clo meeste gevallen in don steek.
eve
eft
id
.01
f"
iu
ia e
'xach
Dc nieuwe Amsterdam
Beurs. De dag voor de plechtige
van do Nieuwe Beurs, in tegen woord igheij ui'
van H. M do Koningin en Prins Hendrik
is bepaald op Woensdag 27 dezer, des n»
dags te 4 uur. (Dus met op den volgend» ij
dag, zooaJs eerst werd' gouield).
O]» den feestavond van 18 Mei rc
den Bond Vrede door Recht", ter hord®
king der opening van do Haagscho Vrod*
conferentie zullen, in plaata van een gelegaj
lieidstooncclstuk je, ta bleaux-vivants
schilderijen van Ten Kato cn. op het. ondirl
werp der feestviering betrekking hebbemdt
worden vertoond.
Het eiland S c h i e r m onnikr
oog. Van Schiermonnikoog wordt aaa
N. R. Ct. geschreven
De toestand laat hier veel te weü$:ht.I Vc
over: een gevolg van de onzekerheid waariilTas
men verkeert over het eigendomsrecht val anti;
het eiland. De Buitsche graaf Bernshoff
kocht het aan dr. Sohiff tc Munchen; oirl rimi
de verkoopsvoor waarden of 'betaling oiitsti
verschil en ccn proces volgde. Of dit nu
hangende is, of wel daarin uitspraak is fa
daan, daarvan is op het eiland niets 1
kondwel treedt de graaf nog als eigen»
op. Namens hem «zijn althans weer
rijen en landerijen verpacht.
Overigens merkt men van den
niets. Vroeger wa? de graaf in hot 1
zoen steeds op het eiland hij had j_
plannen om het als badplaats in te richt»
verleden jaar kwam hij in den herfst slee
een paar dagen op het eiland jagen.
Het prachtige badhuis
bileerd staat sinds 1901 ledig; cr
niets aan gedaan. Er is nu den graaf f
[leert
litll c
[bjv
Mib.
|ken
Hi
ree»
[poos
vraagd of in dit jaar 'het badhuis weer berl §mii
opend zal worden, wat van groot belang:
voor de bevolking van het eiland, doch,
schoon ©enige weken verloopen zijn
het schrijven werd1 afgezonden, is er
geen antwoord ingekomen.
Nu door de motorboot de verbinding
den vasten wal veel verbeterd is (de
duurt nu ongeveer één uur) verwacht
meer badgasten wanneer althans hrt
huis heropend, liet zeebad geëxploit
wordt. Geschiedt dit niet, dan wordt
getal gasten dit jaar weer even klein als
1902, tot schade vau de bevolking, die
extraatje zoo noodig heeft.
Het eiland gaat achteruit, dat is
merkenea* wordt met bijgebouwd, tn
lieden, ververs, smeden hebben weinig
doen; de logementen hebben gone druk
zoek, da winkeliers klagen. Vóór ©enigs
was dat geheel anders, de talrijke
brachten welvaart onder de 500 eili
Het gevaarlijke strand' gevaarlijk door
diepe geul. waarin ecu, vliegende stroom
zal spoedig verdwenen zijn.
Zij
|ta st
Ne se
jonge
hoofd
pr
Z>j
el,ta
K*
gel
Ia
dere
[daan.
ord
Do
voork
aia
in
moed
't wa
F. H P e 11 e r. Er worden volg
Teil. stappen gedaan om Peitter wiens 1
steeds toeneemt weer to doen opnoro®1
het gesticht voor zenuwlijders tc La»?-
rcn. DG heer Dirk Bee rends had bode»
ccmtëirentie mot don direct-cur van geno
gesticht.
Ontslagen. Dë gewezen
voorzitter der gecombineerde spoorv
nigingen te Arnhem, do lieer J. Gangcl.
tijdens dc staking weder aan de»i arbeid f
is Zaterdagavond als hoofdconducteur der
ontslagen. N. Arnh. 0
Eon onbruikbaar element!
matroos 1ste klasse J. Burger is te Helle
sluis uit den dienst ontslagen wegens „i
karaktereigcusohappeu'Hij was een
ten-democraat van Staal man's richting
„ijvert^" lid van den Mariucanatr
aldus meldfb het Anker.
Eon g r ond w o r k c rsbond. J
een Zondag to Amsterdam gehouden
ring, waar afgevaardigden aanwezig 1
uit Amsterdam, den Haag. Schevening®J
Groningen, is besloten tot oprichting**^
APg. Nted. Grondwerkarabond. In
wond brsloton tot uitgeven van een 1
„do Grondwerker.'1
„Hier woont ooi» oa*'1
krui por"; deze vriendelijke woorden.'
het N. v. N.. worde-» door de stakende
d-irs van de Houthaven te AinsttfdaO W§
woordig aangeplakt bij de werklieden
arbeid hebben voortgezet,
Door enkele hunner is deswege bdkj I
gediend bij de politie.
fiaaro
hm*»
Xa
bngai
kflbg,
Dc
de bo
gens
Do
»ui, -
tai t,
aditc
In
I «Jen
huis
d* fa
een c
weer
waget
De pi
heèc»
V6
den,
a*de
Do
frouv
haald
voodi
kc w
De
pma
Kc
kdijk
m
dat
Do
