Uit den omtrek.
STADSNIEUWS.
ttr li ...nil. l
-1
gesteld wordt dan het examen dezer vereeni
ging. Het denkbeeld werd door Spr. nog
maals het bestuur aanbevolen.
Eonige discussie volgde, waarbij de lieer
Rotlie het denkbeeld van tweeërlei diploma
ondersteunde, ten einde meerdere waarborg
voor geschiktheid] voor gemeente-secretaris
te krijgen en niet op oen akte Staatsinstel
ling als aanvulling te behoeven te wijjzen
en daarentegen de heer Alma, burgemeester
van Sneek, den bestaandeu toestand wenscli-
te te zien. gehandhaafd. Examens leveren op
zich zeii geen afdoende© waarborg voor ge
schiktheid dit wordt beheerscht door do
persoonlijkheid, door de omstandigheden,
d'oor den ijver om zich later vérder te be
kwamen.
Men anijide door tweeërlei diploma niet aan
velen den pas af om verder te brengen dan
secretarie-ambtenaar.
Do heer Van Eysinga weusehte een
dliploma A en B in dezen zin, dat het bezit
van het eerste noodzakelijk ia om 't twecdo
te verkrijgen. De detailregeling kon overi
gens aan het bestuur worden overgelaten.
De secretaris achtte het misschien de over
weging waard om in het diploma te doen af
drukken de cijfers die men heeft behaald
bij zij|u examen. De aandacht van het be
stuur blijft, op de zaak gevestigd.
De voorzitter voegdle hieraan toe, dat het
hem 't best voorkwam indien het bestuur
werd! vrijgelaten om eerst dan nieuwe voor
stellen te doen als het dit noodzakelijk acht.
Ten slotte wordt bij acclamatie aan het
bestuur opgedragen het onderwerp in ge
dachten te houden.
Aan de orde was het rapport omtrent dé
woon- of kermiswagens. Conform de conclusie
van het bestuur werd besloten.
Bijj de bespreking van dé quaestie van
dien clandestienien verkoop van sterken
drank werd door den hoer Mijjs ingenomen
heid uitgesproken met het. voorstel van t
bestuur om bij de regeering aan te dringen
op maatregelen tegen den clandéstienen
drankverkoop en werden gevallen door hem
aangehaald, waaruit de noodzakelijkheid
van die maatregelen blijkt. Het moeilijk con-
stateeren van overtreding vindt zijn oorzaak
in de wet zelf. Spr. gaf het bestuur in over-
wegipgl op de door hem aangevoerde punten
de aandacht der regeering te vestigen. Hier
op wierd de conclusie van het bestuur goed
gekeurd.
Ten aanzien van punt d (art. 264 Ge
meentewet) werd door den heer Eysinga in
't licht gesteld dat het hoogst onwenschelijk
zou zijn d-3 kohieren voor den hoofdei ijken
omslag weder geheim te doen sdyn. Wol zijn
tie kohieren voor de bedrijfs- en de vermo-
gjonsbeila sting geheim, doch dit vond' zijn
oorzaak in den wvnseli, de impopulariteit dier
wetten zooveel mogelijk tel matigen, om d'ei
kans van aanneming dier wetten te vergroe-
ten. Geenszins heeft men echter met het be
ginsel der publiciteit willen breken. Veeleer
is 't gcwenscht aan te dringen op publiciteit
der kohieren voor die beide belaatiugen. Spr.
beveelt een en ander atan in de aandacht der
Staatscommissie voor de gemeentefiuaiiciëii
en spreekt zijn verbazing uit over het voor
stel der TJtreehtsche Vereeniging.
Na nog ©enige discussie werd de conclusie
var het bestuur goedgekeurd.
Voorstel werd voor kennisgeving aange
nomen. Dé agenda, was hiermede afgeloopt u-
Do heer Brede© bracht ten slotte hulde)
aan het. bestuur, omdat het door zijp. adres
betreffende het ontwerp tot wijpdging der ge
meentewet opnieuw- beeft getoond het ijzer
te kunnen smeden als het heet is.
De vergadering werd hierop gesloten.
V rijziunig-diemocratischo
Bond. Het bestuur van den Vrijzinuig-
democratisohen Boud heeift een circulaire ge
licht aan dé bij dien Bond] aangesloten ver-
eenigingen, waarin, de wensehelijjkheidi wordt
uitgesproken, diaifc in het thans komeudi win
terseizoen openbar© vergadering in de af-
«leeliiigen worden gehouden, zoowel voor de
aigenieene propaganda^ waarin grondwets
herziening en kiesrechthervorming op den
voorgrond treden, als voor de bespreking
van bijzondere onderwerpen, in verband met
het streven van den Bond.
Afgezien van do algemeen© propaganda-
voord,nichten, voor welke verscheiden© spre
kers beschik baar zijp, kaai liet bestuur me-
ded'eelen, dat de volgende sprekers bereid)
zijp op. te treden met de achter hunne nar
211,©n genoemde onderwerpen
Mr. Z. van. den Bergh te Amsterdam:
(We-Lelijke regeling van het arbeidscontract.
Dr. D. Bos, te Winschoten (onderwerpen
öad'er op te geven).
Dr. 1> van Embde© te 's Gravenhage
Ziekteverzekering.
C. V. Gerritsen te AmsterdamEe© nieu
we arbeidswet.
JVl. Aut., van1 Gijp te 's Gravenhage: De
Drankwet.
Mi'. A. Kerdiik te 's Gravenhage Hét
Program van werkzaamheid op gemeentelijk
gebied
Th. M. Ketelaar te Amsterdam Sociale
eis'chen op onderwijisgebiert.
Mr. j. Limburg te 's Gravenhage: Nieu
we kinder wetgeving.
Mr. Hi. P. Mar chant te 's Gravenhage:
Arm euwctge ving
Mr. 11. J. Tasman to Amsterdam: Leger*
hervorming
J. W. C Tellegeu te Amsterdam: Invalidi
teit»- en ouderdomsverzekering en liet Wo
ningvraagstuk
Brof. mr. M. W. F. Treub te Amsterdam
Staatsexploitatie.
Do vergoeding van werkelijke reis- en ver
blijfkosten komen ten laste der vereeniging,
terwijl bet hoofdbestuur in overweging geeft
de vergaderingen voor de leden kosteloos toe
gankelijk to stellen, voor anderen "tegen een
gering entreegeld van ten hoogste 10 cant.
Sommige onderwe?*pen zullen alleen da-n wor
den behandeld, wanneer 3e ontwerpen daarop
betrekking bobbend, worden ingediend.
Uit liet verslag van dc«n toestand der
Nederlandsche Maatschappij; voor Tuinbouw
en Plantkunde en van de ha nel dingen, van
het hoofdbestuur sedert de vorige algemeen©
vergadering, blijkt dat de belangstelling itv
de maatschappij] steeds toeneemt, hetgeen
blijkt uit het oprichten van afdéelingetn en
eeni daarmede gepaard gaande uitbreiding
van liet- aantal leden.
Sedert het vorige verslag werden opgericht
de afdeeling Eindhoven, Walcheren en Vecht
streek. zoodat de maatschappij thans 38 af-
deelingen met ongeveer 3200 leden telt.
Het getal donateurs bedraagt thans 23, ter
wijl het aantal samenwerkende vereenigingen
onveranderd bleef.
De eereleden in de vorige aigenieene ver
gadering als zoodanig benoemd, hebben al
len die benoeming aangenomen.
Van de hét correspondeerende leden be
noemden, nam, de lieer K. J. Kuijk, te Mout
St. Amantd de benoeming aan, terwijl de heer
K. Drost, te Richmond bedankte. De heer
L C. Bdhlbink te Rutherford zond geen ant
woord.
Naar aanleiding van 'het door de voi*igo
algemeene vergadering aangenomen voorstel
der afdeeling Leiden, tot het uitschrijven van
een prijsvraag naar een boekje, bevattende
een© beknopte beschrijving van de nicest in
tuinen gébruikte blad- en bloemheesters, als-
meel© de wijze, waarop die moeten worden
lKöh&ndeld, heeft het hoofdbestuur der afdee
ling uitgenoodigd een ontwerp van de door
haar bedoelde prijsvraag samen te stellen.
Het door de afdeeling ingezonden ou t werp
werd na eenige door eene commissie uit het
hoofdbestuur wenschelijk geachte wijzigingen
vastgesteld.
Bepaald werd dal. to Boskoop zullen gev
keurcii worden alle. tuinbouwproducten, waar
van vei'gelijking te Boskoop, niet soortgelijk©
als waarvan keuring is aangevraagd, noodig
mocht ld ijken, of in gevallen dat het te be-
oordeelen artikel voor verzending naar Am
sterdam ongeschikt is te achten, of wanneer
het gekeurd meet warden op een tijdstip,
vallende buiten de gewon© bijeenkomsten der
vaste commission.
Eene commissie werd benoemd om ten aan-
zioni van, het voorstel der afdeelingen Naar-
den, Bussufln, Hilversum en Baarn, om on
dergeschikten in dé gelegenheid' te stellen
examens af to leggen in de verschillende on
derdeden van het tuin bouwvak, nadere voor
stellen te doen.
Deze commissie bracht een rapport uit,
waarbij zij owler overlegging van de te stel
len eisohen bij het. afnemen der examens de
uitvoerbaarheid' van het vcorstel aannam.
Déze stukken werden tegelijk met het
door den heer G. Steen ter tafel gebrachte
ontwerp voor een systematische opleiding
vla,n jongelieden tot valk-werklieden in dé©
tuinbouw, besproken in eene vergadering,
waarbij ook de heer P. va.ni Hoek, inspecteur
van liet Landbonwonderwijis, tegenwoordig
was.
Vcorloopig resultaat yam deze besprekin
gen is het voorstel van het hoofdbestuur aan»
de aanstaande algemeene vergadering, waar
bij het- de opdracht wenscht te ontvangen,
eene regeling van het leerlingwezen, op tuin
bouwgebied' te ontwerpen.
Ingesteld werd' eene cctmimiisöie van; han-
deüalbelangoni, terwijl heb hoofdbestuur als
v ooi-zit ter dezer commissie, den heer Ernst
H. K rel age benoemde.
Overeenkomstig het besluit der algemeene
vergadering werd. als erkenning voor lang
durige en getrouwe diensten, 'de zilveren me
daille met eere-diploma uitgereikt, aan H.
Beekman te Oegst geest, Ren'.der Preenen te
Overveew. Roelof Molenberg te Groningen,
en M. van Buiggenumi te Overvcen.
De vergaderingen dér vast© commiissaën
werden weder geregeld; gehouden. Soms wer
dén Beer belangrijke inzend ingemi aan het
oordeel der cconmissiën onderworpen, inzon
derheid de inzendingen op de door de vruch
ten- en groenen-eommisïie uitgeschreven prijs
vragen voor appelewi en peren voor de Oeto-
ber-vergadering van het vorige jaar.
Bij Koninklijk besluit werd opnieuw eene
Rijkssubsidie van f 2000 aan de Maatschap
pij verleend voor liet houden van cursussen
in een aantal afdeelingen. Dezo lessen zullen
evemials ten vorige© jare gegeven werdén dooi
den lieer H. dc Greeff ini boomteelt en gr oen-
tenteelt en door den lieer E. H. J. Cmnaeus in
bloemisterij.
Het tentoonstellingsfonds bestaat thans
uit eene som nominaal groot f 6186.10.
Subaödiën werden toegokerud aan de ten-
toonstellingen der afdeelingen Aalsmeer, Fre-
deriksooi-d, Goc-s, Tilburg, Utrecht en Zaan
streek.
Voorts a km de afdeeling Groningen voor
liet nemen van proeven met- hulpmeststoffen
en aam» dé afdeeling Universum ten behoeve
vian haren proef- en leertuin.
D© Kamer van Arbeid voor de voe-
dings- eu genotmiddelen to s Graivenliage,
besloot adhaerie te schenken aan het adres
dei' Kamer van Arbeid voor de Tabaksin
dustrie tc Rotterdam, waarin op verschil
lende gronden den ministervan. financiën
wordt verzocht het wetsontwerp tot verhoo
ging der belasting op invoer van tabak, dat
hij voornemens is in te dienen, achterwege
te laten.
De Nederlandsche Bond van gemeen-
te-ambtonareii zal Donderdag 24 dezer te
Middelburg zijn jaarlijkscbo algemeene ver
gadering houden.
Boeken voor Zuid-A fn ka. De
ccnrmrisrie uit de afdeeling Groningen der
Ned, Zuid-Afrik. Vereeniging, welke zich
ten doel stelt het bijeenbrengen van boeken
voor schiool- en volksbibliotheken in. Zuid!-
Afrikaiheeft, drie kisten met 350 boe
ken naar Zuidi-Afrika verzonden. Een
Groaiiniger, die binnenkort naai* Johannes
burg vertrekt, heeft op zich genomen dc beo-
ken franco mede tc nomen Déze zending is
bestenul om als begin een er volksbiblotheek
te dient© voor twee sdholen in Jöhaunes-
bmrg. Een volgende zending wordt gereed
gemaakt.
Handelsreizigers. Ter gelegen
heid van het tienjarig bestaan dér handels-
reizigersvoreeni'ging ,,K. ndracht", waarvan
cl© hoofdzetel to Rotterdam is gevestigd, met
afdeelingen te Amsterdam, 's Gravenhagr,
Utrecht. Breda en Meppol, hadden Zater
dag en Zondag aldaar feestelijk© bijeenkom
sten plaats in den. Doele.
In een© feestelijk© bijeenkomst in het
gebouw van den R.-K Volksbond aan do
Nieuwe Molstraat t© s Gravenhage had Zon
dagmiddag door den heer mr. J. G. Patijn,
commissaris der Koningin in Zuid-Holland,
do uitreiking plaats van de prijzen, behaald!
in liet concours van harmonie- en fanfare»-
gezelschappen ter gelegenheid van liet 10-
jarig bestaan van do harmonie .Godsdienst
en. Kunstzin", onderaf deeling van den Ned.
R. K. Volksbond, afd. 's Gravenhage.
Met eenige m'uzic-knummers, door.,Gods
dienst en Kunstzin' ten gelioore gebracht,
werd de bijeenkomst opgeluisterd.
Wij vernemen, dat de Nederl. Opera-
Vereeniging, die gewoon was de Nederland-
sche Opera met een jaarlijksche subsidie te
steunen, in hare laatst© vergdering van t
Hoofdbestuur besloten heeft, die subsidie
voortaan te verleenen aan do „Nieuwe Ne-
dcrlandsche Opera in 't Paleis voor Volks
vlijt, tevens met de toezegging eener gelde
lijke tegemoetkoming voor de opvoering van
twee oorspronkelijke opera's op Nederl. tekst.
Zooals reeds vroeger bericht, werd door het
bestuur der Nieuwe Nederlandsche Opera tot
de opvoering van twee Nederl. Opera-werken
in 't, a.s. seizoen besloten.
De Keizer van dc Sahara.
Men beweert dat Jacques Lebaudy naar
's Gravenhage is gekomen om de mogelijk
heid te onderzoeken of ziin zaak te brengen,
zou zijn voor het Hof van Arbitrage», dat dan
zou moeten uitmaken de al dan nic-t wettig
heid van de stichting van het „Keizerrijk der
Sahara".
Jacques Lebaudy, de „Keizer van d© Sa
hara' heeft zich. sedert zijn aankomst te
Gravenhage, als 't ware opgesloten in zijn
kamer in Hotel dés Indes. Hij beschouwt)
alI© journalisten als grappenmakers, die met
hem en zijn werk maar den spot drijven. Bo
vendien schijnen enkele Franscbe dagbladen
hem te hebben bang gemaakt voor uitleve
ring aan de Fransche justitie. Zaterdagoch
tend is hij een rechtsgeleerd consult gaan ne
men bij de advocaten mn. Addink en Van
Praag. Hij moet voornemens zijn enkele
Fransche bladen tc vervolgen, o.a. „Ie Soil".
Hij is rijizig, doch, maakt met zijn geheel
baardeloos gelaat een jongensachtige© in
druk hij is gekleed in. een grijs colbertcos-
tuurn en draagt ©en licht grijpen slappen
hoed. Hij wiacht, schijnt het, nog een secre
taris- Omtrent zijn rijkdommen doem fabel
achtige verhalen de ronde. Gisteren was hij
zc-.r opgewonden, doch heden schijnt hij wat
gekalmeerd.
Onder d© gerechtelijke- aankondigin
gen in de Ned Staatscourant komt een
hoogst zeldzame bekendmaking voor.
Daarin brengt de minister va© buiten,-
land&che zaken ter kennis van belangheb
benden, dat bij vonnis van. de Nederlandsche
consulaire reent bank to Teheran, d'd. 12
Augustus 1903, J. Pater, koopman, aldaar,
verklaard is te zij© in staat va© faillisse
ment, met benoeming van den heer José
Heuuebicq, assessor bij genoemde rechtbank,
tot rechter-commissaris, en van den heer J
P. de Hoog, koopman, wonende te Teheran,
tot curator.
Dte schiilvorderingen, moeten ingediendf
worden voor 15 October a. s, en verificatie
vergadering zal gehouden worden 1 Novem
ber d. a. vdes namiddags te 1 uur. in d?
kanselarij van de Nederlandsche legatie te
Teheran.
Op verzoek van Hr. Ms. minister-resident,
aldaar heeft de heer B. C. D Leeuwenburgh,
koopman te Teheran, zich bereid verklaard
op te treden als eventueel gevolmachtigde
van schuldei sellers iu Nederland
De oude beurs. De afbraak van
de oudé Beurs te Amsterdam trekt dagelijks
duizenden toeschouwers, die met belangstel
ling het verdwijnen van het gebouw gade
slaan. Maandag is men begpnneat met het
sloopen van het voorportaal, waarvan de
kioonlijat, die samengesteld was uit hard- en
zandsteen, zoo goed als verdwenen is.
De steen en der kroonlijst, die van 2000
tot 3000 kilogram wegen, worden met de
meeste zorg neergelaten door middel van de
hiiwhmaohinc. Dagelijks Werden ongeveer
100.000 kilogram hard- en zandsteen en ceui
25.000 a 30.000 metselstoanen afgeleverd,
die dadelijk gereed© koopers vinden.
De hard- en zandsteeuen ornamenten wor
den door de koopers alle omgewerkt voor
ander© doeleinden, wat voor sommige jam
mer is, daar cr zich zeer aardige onder be
vinden.
A.9. week zal waarschijnlijk de gedenksteen
met oorkonde, welke zich boven den toegang
tot de graanbeurs bevindt, weggenomen wor
den. Wat het lot zal worden van déze©
stee©, is nog niet bekend, en het is niet mo
gelijk, tenzij liefhebbers zich over liem ont
fermen. dat. hij dezelfde toekomst zal tege
moet. gaan als allo andere steenen van het
gebouw.
Over ©en maand zal men met de helft van
dc afbraak aan de gedempte Damrakzijde,
gereed1 moeten zijn. Zooals het werk nu vor
dert. zullen de sloopers hierin geen o©zwaar
vinden, aangezien zij zooveel volk aan den
arbeid zetten, als maar ©enigszins mogelijk
if Heden ziin er n;et minder dan 110 a 120
ma© bezig met hot verrichten va© do voor
komende werkzaamheden. Tel.
Hoe hot Hollandsche straat-
publick zich gedraagt. Twee be
stuursleden der vereeniging ..De Haailem-
sche Pers' hebben, kort vóór zijn vertrek
uit Haarlem, een bezoek gebracht aan mr.
Chase, leider van een Amerikaanse!* schil-
dersgeeelschap. dat te Haarlem een paar
maanden in de stad vertoefde en d© kuaist
va© Frans Hals met vrucht, bestudeerde.
Het doel van het bezoek was, uit den
mond van mr. Chase den indruk t© verne
men, dien hij van Haarlem ontvangen heeft.
Zijn antwoord kwam in algemeen© trekken
op het volgende neer
De indruk dien wij van uw stad en haar
omstreken verkregen hebben, is schoon; de
ontvangst en de behandeling, die ons van de
hoogste standen, van allen, van uw burge
meester, en van de middenstanden te beurt
viel. heeft ons zeer aangenaam getroffen,
maar door hét. straatpubliek ziin wij maar
al te dikwijls lastig ^cvnllen, heleedigd, uit
gescholden (insulted). Onze dames werden
gehinderdl en bij liet maken van haar schet
sen met modder geworpeik
..Wij reizen veel, trekken heel Europa
door, maar nooit, of nergens hebben wij- over
last, gehad, behalve hier in Haarlem.
..De onwelopgcvocdheid. de ruwheid van
uw straatpubliek is een ernstige zaak (a se
rious matter) voor uw stad. De vreemdelin
gen. die biji u komen, zijn uw gasten, bren-
oon er hun gold, nomen het denkbeeld, dat
zij van uw stad ontvangen, naar hun landl
mede. Is hun indruk slecht, geweest, dan zul
len zij niet terugkomen en hun landgenoot en
afhouden van een bezoek ten uwent.
„Maar in wtorwil van onze slechte onder
vindingen aldus bc-oloot de heer Cliase
houd ik van uw stad en heeft liet verblijf
alhier ons veel vreugd verschaft.'
De influenza, die sedert 20 Juli j 1.
onder de paarden van het 3o regiment veld
artillerie te Breda heersclite, is thans als ge
ëindigd beschouwd.
Dat viel tegen. Te Sneek i9
injgöbroke© in de sigarenfabriek Cuba
van den heer P. Gorter, staand© aan
den Bolswarderweg tegenover het. tramsta
tion. De fabriek is door oei* open plaats van
de woning gescheiden. Door hot verbreken
eener glasruit hebben de dief of dieven zich
toegang weten te verschaffen tot de soit,eer
kamer en vermoedelijk naar geldswaarde ge
zocht, daar cr maar ren klein partijtje sigaren
wordt vonnist, en een nog al zwaar kistje
is .medegenomen, waarvan* 'do dieven mis
schien dachten, dat daar de aap in zou zit
ten. Op kleinen afstand der fabriek i« hot
kistje -- cr zaten drukletters in terug-
gewonden. De politie onderzoekt de zaak.
e diefstal van effecten te
Haarlem. De gestolen effecten van den
heer W. Stolp zijn. teredhl. Een post.boa©
vond zo Vrijdag in een rooden zakdoek ge
knoopt aan de Hazepaterslaan te Haarlem.
De heer S. gaf den gelukkigen vinder, die ze
terug bracht, de vastgestelde beloonwig van
100.
Diefstallen. Dezer dagen werd een
poging tot inbraak beproefd bij den land
bouwer H. J. de Jong te Ti©!, die echter de
dieven met revolverschoten verjoeg.
Het aantal diefstallen van kippen ©n ko
nijnen is verbazend! groot. Bij den heer Gui-
kers, opzichter van het inundatie kanaal,
werden 37 langooren gestolen, kort nadat hij
ee© dreigbrief had ontvangen. Daar particu
liere wakers niet te krijgen zijn, bewaakt
nacht aan nacht do rijkspolitie de afgelegen
woning.
De botsing op het station Boxtel ge
schiedde vermoedelijk door dat een wissel ver
keerd lag. De goederentrein no. 1207 van
Utrecht liep op den stilstaande goederentrein
nn. 1485. Zes wagens derailleerden of werden
beschadigd, doch over 't algemeen is de mate
ricele schade niet zoo belangrijk, als aanvankc
lijk werd gedacht. Machinisten en stokers zijn
niet gekwetst. Op den stilstaanden goederen
trein was nog geen personeel. Ongelukkiger
liep bet af met twee conducteurs van den
goederentrein uit Utrecht. De conducteur
Sips brak een been en ligt thans in het zie
kenhuis te Boxtel. De conducteur 't Hooft,
die gehuwd is, werd gedood. De treindienst
gaat '-oer geregeld. Alleen de goederentrei
nen hebben wat vertraging gehad. De burge
meester van Bokstel stelde spoedig na het
ongeval eeh voorloopig onderzoek in. Het
werkvolk uit de werkplaats te Tilburg ruimt
bet beschadigde materieel reeds op.
Gevaren van den arbeid. Een
werkman, bezig bij de slooping van de oud©
koopmansbeurs te Amsterdam, J. W gy-
naamid', kreeg een stuk hout op het hoofd
en werd naar het. Gasthuis gebracht. De man
is aan d© bekomen verwaaiding overleden.
A f geb ra n d. Te Hicslum (Fr.) is
de boerenbehuizinge, bewoond door H. We*
selius, afgebrand. Uet geheele huis, bene
vens 11 koeien, werd een prooi der vlam
men. De inboedel kon women gered De
vermoedelijke oorzaak is hooihroei
E en O r a n g-o etan iu Artis.
Art.is is weder in het bezit gekomen van een
orang-ooita©, ditmaal een geschenk van den
ln-ur J. II. Lichten belt. Jr., van Soeirabaia,
ouditr wiens persoonlijk toezicht Int dier per
stoomschip ..Oranje" van Indië werd overge
bracht. Het is een prachtig, jong mannelijk
exemplaar voor liet Genootschap een be
langrijke aanwinst, voor de bezoeker» een
aantrekkelijkheid te meer.
Door aankoop werd het Genootschap on
langs tevens eigenaar van ten fraaien mieren
eter van Zuid-Amerika.
School- en Kerknieuws.
De heer J Janssonius, te Groningen, lijde
lijk privaat-docent in het Latijn, Grieksch en
ïlebreeuwsch, stelt zich beroepbaar bij de Ned.
Herv. kerk.
Ds. 'M. F. van Lennep. predikant by d©
Ned. Herv. gemeente te Haarlem, zal wegen»
lichamelijke zwakte zijn ambt nederleggon.
nProf. Narath. Het Utr. Dbd. ver
neemt. dat prof. Narath nog geen bindend be
sluit 'heeft genomen in zake zij© beroep naar
lnn-'briick.
Er hebben zich eaelfs omstandigheden voor
gedaan, die hc-t mogelijk maken, dat hij toch
voor het beroep bodanken zal.
B a r n e v e 1 d. De minister van Binnenl.
Zaken Iveeft bepaald, dlat voor de verkiezing
van leden van de Tweede Kamer, dez© ge
meente in zes stémdistriote© zal worden ver
deeld.
II i 1 v o r su m. De heer F. Blok slaagde to
Haarlem voor de hoofdakte.
N ij k o r k. Voor den hoer Karssen, tc Am
sterdam, werd hier aanbesteed het bouwen
van een villa aan den Stationsweg te Ermelo.
Laag te inschrijver B. Smink Jz., te Harder
wijk
N ij kerk. Op Hazoveldi zijn Vrijdag
nacht vijl woningen afgebrand, tocbehooren-
do aam den lieer O. Prins. De buizen waren
verzekerd, doch d© inboedels, hooi m graan
niet
Tot. voorzitter van dé Eerste Kamer,
gedurende dc» zitting welke zal aanvangen op
15 September, is benoemd dc heer J. E. N.
baron Schimnielpcnninok van der Oye van
Hoevelaken.
Ilapi»4iri »ver Goüperntle.
aBijdrage over het nadeel voor dc-n mid
denstand van Vewbruiks-cooperatie op groote
schaal.
Uitgebracht op bet eerste Nationaal Con
gres voor den haudeldrijjvenden middenstand
te Rotterdam in 190Ö, door S. J. van Dui
nen. voorzitter der vereeniging ..Handel en
Nijverheid".
In het vorige jaar op het 3e. Internatio
naal Congres van den Hand ©ld rijvend en mid
denstand. te Amsterdam gehouden, is door
den heer K. Citroen Rzn.. bestuurslid der
algemeene winkeliersvoreeniging, op eenvou
dige en he'dere wijjzc uiteen gezet liet nadeel
der coöperatie van maatschappelijk stand
punt bezien.
Dit verdienstelijk rapport kWam mij weer
voor den geest en deed mij zien. dat daar de
spijker was op den kop geslagen, toen ik in
liet Handelsblad van Vrijdag 17 Juli jl.
(avondblad 2e blad, overgenomen uit het N.
v. d. D.) de mededeeling las omtrent eene
bespreking over de wenschelijkheid' en moge
lijkheid van het stieihten eener economische
organisatie op coöperatieven grondslag van
bet personeel (dus zoowel ambtenaren als
beambten) der Hollandsche IJzeren Spoor
weg Maatschappij.
Volgens genoemd blad zoude, bij eventueel
tot stand komen deze organisatie grooten-
deels gesteund worden door de directie der
maatschappij.
De reeds bestaand© IIoll. vereeniging van
spoorwegambtenaren zoude hoogstwaarschijn
lijk tot liquidatie overgaan, en meewerken
aan de stichting van
Eene coöperatieve vereeniging tot bevor
dering van de welvaart van personeel der
H. IJ. S. M."; wat de naam van de nieuw©
organisatie zoude zijn.
Na hetgeen het vorige jaar in hot genoem
de rapport is aangevoerd tegen coöperatie,
en nauwkeurig in zijn onderdeelen is behan
deld, ndht ik het overbodig telkens in herha
ling te vallen, en zal ik mij zooveel mogelijk
bepalen tot het nagaan, welke nadoelen zul
len voortvloeien voor hen die staan buiten
de twee partijen, hiervoren bedoeld. Dat ook
voor d*e jiartijen zelf nl. de spoormaat
schappij eu haar personeel de medaille
een© keerzijde zal hebben is ah vaststaande
aan te nemen, maar behoeft, hier niet te wor
den besproken.
Eene coöperatieve organisatie, die op bree
de grondslagen steunt, en die als eerste barer
afdeelingen beeft, opgenomen eene veibruiks-
vereeniging in den uitgebreidsten zin, n. 1.
kruidenierswaren, huishoud-artikelen <eene
zeer rekifcare clausule), klcêre»\ voedingaai-
tikelen, brandstoffen, is ontegenzeggelijk na-
deelig voor den middenstand, maar indien
eene dusdanige vereenigng, die niet minder
den 16 afdeelingen zal bevatten, in het leven
wordt, geroepen door eene Maatschappij ah
de H. IJ. S. M., die over kapitaal en daar
door over goede werkkrachten kan beschik
ken, wordt dit. een gevaar in het. algemeen
voor den middenstand on meet iu het bijzon
der voor den winkelstandeen gevaar, waar*
doo» menig winkelier in de opgenoemde ar
tikelen. zal te gronde gaan.
Wanneer de Holl. Mij. een dusdanig plan
doordrijft, is daarmede den weg gebaand voor
meerden: groote maatschappijen. De verlei
ding is immers groot
Elke maatschappij toch, wil graag bevorde
ren het welzijn van haar personeel, en wat nu»
is gemakkelijker dan de meerdere stoffelijke
welvaart tc bekostigen uit eens anders beurs.
Wat dc grondgedachte bij de Spoorweg
maatschappij is geweest voor- het oprichten
van eene zoodanige organisatie is mij niet be
kend maar nu zij reeds zoover is gekomen
dat aan hare plannen in dagbladen bekend
heid wordt gegeven, doet mij dit vermoeden,
dat zij weinig heeft nagedacht over de grove
onbillijkheid, tegenover den handel in het
algemeen.
De Spoorweg-Mij. mag zich zelve niet op
gelijke lijn plaatsen, met eene gewone indus-
triëele onderneming.
Zij bezit in har© concessie een monopolie,
en zoo zij al niet rechtens verplicht is zich te
onthouden van handelingen, die tot groot
nadeel van den handel zullen uitloopen, zede
lijk is zij hiertoe zeker verplicht. We zullen
eene zoodanige handelwijze niet. direct plaat
sen onder oneerlijke concurrentie, maar onte
genzeggelijk hebben we hier te doen met eene
misplaatste concurrentie.
Wanneer de Mij. de vereeniging krachtig
wil steunen, zoca's wij lezen, dan kan dit na
tuurlijk niet met mooie woorden alleen ge
schieden. Is kapitaal de zenuw, van den oor
log het is dit zeker in niet mindere mate
voor den handel. En naar kapitaal zal hier
niet behoeven te worden gezocht!
Maar is het. wel te verdedigen, dat eene
Maatschappij, die bloeit, eu bestaan moet
door den Handel, een gedeelte van den Han
del ten doode gaat- opschrijven, door van dien
Handel eene concurrentie te worden?
Mij dunkt, dat uit welbegrepen eigenbe
lang het op den weg der Mij. ligt, niet een
breede schaar van haar clientele tegen zich iu
't harnas te jagen.
Én velen zullen ongetwijfeld den ongelijken
stiijld met haar aanbinden 1 't Is mogelijk
dat zij zich sterk genoeg waant, om hiermede
geen rekening te houden. Te ontkennen valt
het niet, dab de spoorwegmaatschappijen wei
nig voeling houden met de rechtvaardige
wensehen van het publiek, tenzij die wen-
schen samenvallen met. haar voordeel. De
sohiedenis van de plaatsing van het. station
te Amersfoort daaroui dit te bewij
zen.
Te ontkennen valt het evenmin dat een©
Bpoormij. steun vindt bij de hoog© Regee
ring. De onteigeningswet in 't leven geroe
pen, benoodigd volgens het oordeel van de
H. IJ. S. M. voor'het bouwen van werkplaat
sen en woningen te Amersfoort is een bewijs
hiervoor. Ik heb immer in de meening ver
keerd, dat eene onteigeningswet alleen dan
recht van bestaan bad. wanneer hot alge
meen baat. bij de toepassing vond. Nu vind
ik dat het voor liet algemeen vrij onver
schillig is of de M. hare werkplaatsen t©
Haarlem, te Amersfoort, te Barnoveld of er
gens elders heeft.
Maar voor de gemeente Amersfoort is de
verplaatsing van eenige honderden werklie
den van Haarlem naar hier zeker zeer onge-
wensoht, indien de coöperatieve organisatie
haar beslag knjgt. De gemeente wordt tot
meerdere uitgaven gebracht voor jpolitie-toe-
