Sf". 103. Tweede Klad.
3d* J aargan g.
Zaterdag 10 October 1903.
J5INNENLAND.
DAGBLAD.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 8 maanden roor Amersfoort f 1.20.
Idem franco per post. - 1.75.
Afzonderlijke nummers - 0.05.
Deze Conrant verschijnt Dagelijks, met uitzondering van
Zon- en Feestdagen.
Advertentiën, mededeelingen enz., gelieve men vóór 10 uur
's morgens bij de Uitgevers in te zenden.
Uitgevers: VALKHOFF C».
Utrechtschestraat 1. Intercomm. Telephoonnammer 66.
PRIJS DER ADVERTENTEËN:
f «.75.
- 0.15.
Van 15 regels
Elke regel meer
Groote letters naar plaatsruimte.
Voor handel en bedrijf bestaan voordeelige bepalingen tot
het herhaald adverteeren in dit Blad bij abonnement. Eene
circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag
toegezonden.
Gezo-d» Lo pen.
Het 5e nummer van dc Hygiënische Vlug
schriften, uitgegeven door het tijdschrift
„Dëutscihie Praxis" en naar het Hoogduitscb
bewerkt door dr. H. Pinkhof, is bij" dien uit
gever F. van Rossen te Amsterdam ver
schenen, onder bovenstaandeu titel.
EKnenaie wtij zulks met de vorige nummers
deden, wlansehien wijl ook thans omtrent dbn
inhoud van dit stukje aan de lezers weer een
en ander mede te doelen.
Die longen dienen voor het toevoeren van
versaheen het afvoeren van verbruikte lucht.
Indien het bloed van menscb en dier niet
geregeld voorzien werd van het bestanddeel
der lucht, algemeen als „Zuurstof" bekend,
dlan zou noodzakelijk do dood! door verstik
king moeten volgen. Hetzelfde zou plaats
hebben, wanneer het koolzuurgas, waarmede
het bloed bijl dén omloop door hot lichaam
wordt bol aden, niet werd afgevoerd.
Wanneer de longen ziek zijn of wanneer
de bloedsomloop gestoord is, dan wordt het
bload niet voldoende met zuurstof ververscht
en krijgt do huid een blauwe kleur. Wat vooral
merkbaar is aan de lippen.
Dëotr de ademhaling) wordt die borstkas
van dien mensoh regelmatig ongeveer 1000
maal per uur beurtelings verwijld en ver
kleind. Hierbij; zetten zich de longen uit en
zuigen lucht naar binnen, terwijl zij; bij) do
verkleining; de met koolzuur verontreinigde
lucht naar buiten persen.
In aanmerking nemende, dat een volwas
sen mensoh jaarlijks ongeveer 30.000 H.L.
lucht inademt, behoeft het geen. betoog, dat
de zuiverheid dier lucht voor de gezondheid
van het grootste belang is.
Jammer genoeg wordt dit door duizenden
mensdhen in het geheel niet, of onvoldoende
beseft. En dit is volstrekt niet uitsluitend
het geval bij de mindere klasse, o neen, juist
die klassen der maatschappijl, welke het aller
best voor zuivere luciht zouden kunnen zor
gen, düönj al hun best can do lucht in hun
woningen te bedierven. „Voor de vensters
twee. drie lagicaii van gordijnen, wel tea do
lucht niet toelaten voordat ze met stof ver
zadigd is. Vloeren, meubels, bedden, bekleed
of omhangen: met wat de huisvrouw zoo te
recht „stofnesten" noemt, zoodat iedere stap
of het gaan zitten af opstaan van oen bezoe
ker, rnillioenon stofdeeltjes in de lucht
werpt."
Dij een „groote beurt" van de kamers doem
de dienstboden vaak, oen doek over het hoofd
om geen stof in het haar te krijgen, terwijl
iedere bezoeker van het vertrek datzelfde
stof voortdurend in dé longen krijgt,. W:ie de
frisecli© lucht niet in zijn woning toelaat, be
nadeelt de gezondheid van alle huisgenooteai
Men Were toch vooral ook de nachtlucht niet,
dooi- velen, geheel ten onrechte, nog zoo gje-
vrewsd. Zij verschilt vani de daglueht slechts
in gunstiganzi n, wamt doordlat er min
der beweging is op straat, blijft ze vrij|er van
stof.
Het spreekt van zelf, d!at men in fabrie
ken en werkplaatsen zich aan de inademing
van stof moet blootstellen, ofschoon de vin
dingrijkheid' van den monsch reeds veel ge
daan heeft om de nadoelen hiervan te beper
ken.
„Gemakkelijker zou liiet zijp", aldus do
schrijver, „bijl wat goeden wil, ons vani één
stof plaag te verlossen, die veroorzaakt Wordt
door do vrijwillige brigade van straat-
veegsters. welke voor haar di
lettantenwerk gebruik maken
van haar sleepjaponnen. Deze
moqsten vcor altijd worden afgeschaft".
Ook bet kleedeukloppen zou voel kunnen
worden beperkt, in do eerste plaats door cr
geien overbodige kleeden op na te houden.
Het is soms woerzinwekkend zich op straat
te moeten bewogen in oen stofwolk, welke
toch en dit zonder overdrijving igezcgd
alle mogelijke smetstoffen kan bevatten.
Dc voornaamste ziekte der longen is de
tuberculose, waaraan in ons land, dat nog
tot .de gunstigst gcsteldeu in dit opzicht be
hoort, jaarlijks ongeveer tien duizend men-
schen sterven.
Reeds jarenlang hebben tal van geleerden
door de gansdhe wereld getracht het mid
del te vinden, om deze gevaarlijke ziekte te
bestrijden Wist men slechts met. zekcrhe'dl
op welke wijze de mensoh haar krijgt, dan
kon men de wegen vermijden, welko tot tu
berculose voeren. De mannen der weten
schap kunnen intusschen, naar het schijnt,
nog niet met beslistheid beweren of de tu
berculose door de kinderen van dc ouders
wordt geërfd, dan wel of de besmetting op
andere wijze wordt overgebracht.
Hierover is men biet wel eens, dat er aan
leg tot tuberculose kam bestaan van de ge
boorte af.-en ook dat zij kan ontstaan
door ziekten of andere oorzakenen vrij al
ge-meen wordt aangenomen, dat het do tuber
kelbacil is welke, b ij b c s t a a n d e n a a n-
1 e g, hetzij; deze aangeboren is of verwor
ven. als de" oorzaak van de ziekte moet wor
den beschouwd.
Over de vraag hoe do bacil in het lichaam)
komt, loopen de meeningen zeer uiteen. De
oen zegt door inademing van bacillen, wielkd
door teringlijders worden uitgehoest; de an-
dei beweert door inademing van stof, dat al
tijd tuberkels kan bevatten; een dërde
meent dat men ze door hot gebruik van
vleescli en melk van tuberculeus vee binnen
krijgt, terwijl nog weer anderen alleen den
keu aan den erfelijkon aanleg.
Dr. Pinkhof is va.n oordeel, dat men ver
standig zou doen al deze dingen tegelijk als
waar aan te nemen en zich daarnaar te ge
dragen; maar dë voorstanders van elk der
■me&ningen raden zulke overdreven, en soma
zelfs gevaarlijke, voorzorgsmaatregelen aan.
dat de maatschappij) uit haar voeglen zou,
worden, gerukt, als men tegelijkertijd al die
maatregelen zou willen volgen.
De aanhangers van besmettelijkheid heb
ben reeds veel kwaad gesticht, dloor in som
mige landen verplichte aangifte van elk go-
val. van tuberculose door t© drijven, tenge
volge waarvan menschen, die nog kunnen ge
nezen, wier gezin nog van buil airbeid afhan
kelijk is en die volkomen onschadelijk zijiu,
uit do maatschappij: worden gjewieerd. Met
angst en beven ziet men hun tegenwoordig
heid op kantoren, in winkels, in betrekkin
gen. Een kinderjuffrouw, die een beetje
kucht of in wier familie een paar teringgo-
vallen zijn voorgekomen, wordt door menige
mevrouw niet aangenomen of behouden.
Is het werkelijk noodig zóózeer voor be
smetting to vresosen? HeiL antwoord kan
ontkennend luiden. Een Duitsch wiskundige
heeft duidelijk aangetoond, dat esn ziekte,
die jarenlang duurt, toch niet zoo bijzonder
besmettelijk kan ziip, waar bewezen is dat
in de meeste beschaafde landen het aantal
lijders a f neemt. Gedurende de langdurige
ziekte is iodere lijldor niet eens in staat ge
middeld één persoon to besmetten. Als rood
vonk eens zóó lang duurde, dan zou men
heel wat anders zien.
Het is aon feit, dat in. eeui gTdot zieken
huis t© Berlijn van 989 artsen en verpleeg
sters, die in 16 jarcu tijds 9000 teringlijders
hebben verpleegd, slechts 7 tuberculeus wer
den.
Intussohon vergat© men niet, dat het in
ademen van stoffen, welke een teriuglijder
opgeeft, altijd; schadelijk kan zijn. Dbaawn
is hot igöwensebt dat ieder, die hoost en
daarbij opgeeft- het opgegeven© onschadelijk
make. Hét verbod om op den grond te spu
wen in openbare lokalen, trams, spoorwe.g-
waggons enz is dus volkomen gerechtigd',
zoowel in het belang der volksgezondheid als
uit een oogpunt van zindelijkheid.
Wie ©en longlijder verpleegt, behoort- de
handen te wasschen ha den patiënt .geholpen
te hebbenhij moet, mede in het belang van
den zieke, het vertrek luchtig houden en elke
onnoodige aanraking, kussen enz. vermijden.
Maar overigens onthoud© men zich van
overdrijving, zooals de Berlijinsche professor,
dm- alle lijders aan tuberculose iu het hospi
taal een masker wiildc voorbinden, of de Duit-
scho dbktcr, die uit vrees voor stof een hekjo
iu den handel bracht, waarbinnen liet kind
moet spelen, opdat het niet elders de hand
jes zal vuilmaken.
Laat de kinderen zich maar onbelemmerd
bewegen, anders worden zij lichamelijk en
geestelijk sukkels, die groote kans hébben
bloedarmoede en Engelsche ziekte te krijgen,
waardoor de vatbaarheid voor tuberculose
zeker niet vermindert.
"Wat het gevaar betreft om van dieren de
ziekte over te ervon, waarvan de mogelijk
heid) door zeer knappe medici wordt ontkend,
'kan het im elk geval geen kwaad om melk
en vleeech te koken alvorens ze te nuttigen.
Zijn er kwade bacillen in, dan worden zo in
elk geval door de hitte gedood.
Ton slotte de vrees voor erfelijkheid, waar
in door sommigen ook schromelijk overdre
ven wordt, vooral bijt het overwegen van hu
welijken. Wie lichamelijke teekeneu heeft van
aan tuberculose te lijden of wie een wanke
lende gezondheid bezit, die sluit© gceni huwe
lijk. Maar oen huwelijk t© beletten van twlod
gezonde personen, omdat het fa-milieregister
van een van beiden niet zuiver is op het go-
bied van tuberculose, zielsziekten of andere
als erfelijk beschouwde kwalen, is werkelijk
te ver gedreven.
In het kort samenvattend wat tot voorko
ming van tuberculose en longziekten kan go-
daan worden, zogtb dr. Pinkhof
1. Vermijden van onucodige inademing
van stof, deels door krachtige luchbverver-
scluing, deels door het afschaffen, van „stof
nesten" en sleepjaponnen. Het droog afstof
fen moet worden vermeden en aan heb vegen
van vloeren en straten moeten bevochtiging
voorafgaan.
2. Het bevorderen en doelmatig opvangen
en vernietigen van stoffen., die door longlij
ders werden opgehoest-
3 Het koken van melk en koken of bral
den van vleesch.
4. Het raadplegen van don huisarts over
de vraag of oen huwelijk «aan te raden is.
5. Het. bevorderen van flinke voeding, be
roepsbezigheid in de open lucht, gepaste har
ding voor alle personen, die aanleg tot tuber
culose vertoon en of die reeds aan deze ziekt©
beginnen te lijden
Tot do verspreiding van kennis omtrent,
alles wat kan dienen om dë tuberculose als
volksziekte tegen te gaan is veel nut t© ver
wachten van de „d sper.saria", zooals die in
België bestaan en er ook thans eon te Rot
terdam is ontworpen. De patiënten worden
daar in afzonderlijke lokalen onderzocht en
krijgen -de noodig© raadgevedngen mede. Bij
zondere verplegingsartikelen, zelfs ligstoelen,
worden verstrekt.
Wij mccuen hiermede heb voornaamste uit
de brochure behandeld te hebben, doch wil
len niet eindigen alvorens den lezer te heb
ben aangeraden zich de Hygiënische Vlug
schriften aan te schaffen. De prijs per stuik
i.s slechts 20 cents, zij vallen dus onder ieders
bereik. Dë titels zijpEen gezond zenuw
stelsel, Een gozoind Hart, Een gezonde Spijs
vertering, Geslachtsziekten en hare voorko
ming, Gezoolde Longen.
No. 6, Gezonde oogen, is in bewerking.
VIDI.
D& schipbreuk van de stoomboot
„Admiraal Geuydon."
Dë schipbreukelingen van de ..Admi
raal Geuydon", die, zooals men zich
herin next, m dc Roode Zee op nog onop
gehelderde wiize in brand geraakte, waarop de
passagiers en manschappen van de boot, na
een "Wekenlang verblijf aan de Arabische kust
ten slotte in Arabische dsjonken, de vaart
naa-r Maskat ondernamen en eindelijk door
een Russische stoomboot opgenomen werden,
zijn Woensdag met de stoomboot Salazie in
Marseille aangekomen. Een en medewerker
van het Petit Journal, die, om zijn Fran-
schc collega's van de pen voor te zijn, van
Messina uit de terugkeerende Salazie tege
moet voer en zich op open zee inscheepte,
berichtte de kapitein van de „Admiraal Gu-
cydon"„Toen men de eerste maal den-
brand aan boord meester geworden was, vond
enkele uren later to middernacht een vree-
selijke ontploffing plaats op het voorste deel
van het schip, en nog voor ik mij rekenschap
had kunnen geven van hetgeen er voorviel,
vloog de commando-brug in de lucht. Ik
weid met mijn beide officieren en een ma
troos in de lucht geslingerd, wij vielen be
wusteloos tusschen de puinhoopen neer. Toen
ik mijn bewustzijn herkreeg, stond het gc-
heele middengedeelte van het schip in
brand."
De kapitein bracht vooral hulde aan de
gastvrijheid van den Sjeik van Mirbat,
een kleine havenstad aan de Ara
bische kust, wtvar evenwel slechts
dsjonken voeren. Hij nami de schip
breukelingen persoonlijk onder zijn bescher
ming, zond hun levensmiddelen en ook dc
dsjonken, die hen naar Maskat zouden bren
gen. In scherp contrast hiermede was even
wel het optrcd.eh van den kapitein van
een Engelse lie stoomboot-, die ecu der
dsjonken ontmoette, aan boord waarvan zich
de schcepsluitenant Robillard met een deel
van de schipbreukelingen bevond-. Volgens
het Petit Journal heeft de luitenant Robil
lard daarover liet volgende officieel© verslag
uitgebracht, dat in het- verslag van den ka
pitein van de „Admiraal Gucydon" is in-
gelascht: „Ik verklaar, dat ik den 18 Sept.
1903, tegen 7 uur 's avonds, toen ik met een
Arabische dajonke en 17 man bemanning van
voormeld schip naar Maskat. voer, ter hoogte
van kaap Sokora de Engclscho stoomboot Af
ghanistan uit de haven -Swansea ontmoet-te.
Bij heb zien va-n onze noodsignalen, onze
Fransche vlag halfstok en op onze vertwijfelde
kreten en signalen met doeken, zakdoeken
en verschillende andere voorwierpen, kwam
het schip in onze oumiddelijko nabijheid en
stopte. Wij riepen hettoe, dat wij schip
breukelingen van de Fransche stoomboot
„Admiraal Gucydon" waren. Op het moment
evenwel, dat wij aanstalten maakten, bij te
draaien, in de meening, dat de kapitein ons
aan boord zou nemen, zette de Afghanistan
hare reis weder voort, en liet ons, ondanks
onze vertwijfelde kreten, achter. Den daarop
volgenden avond werden wij door de Russi
sche stoomboot „rTawur" opgevischt die reeds
de kapitein, do zeven passagiers en dertig
man van do bemanning van do „Adiniral
Gueydon" aan boord had. Dit schip zocht
ons sedert deu ochtend van dien dag, en wij
vonden aan boord de hartelijkste opname.
Op open 7©c, den 20 September 1903. Get.
Robillard."
Dit gedrag van dien Engelschen kapitein
is op de „entente cordiale", die zoo juist tus
schen de Engelschen en Fransdhen is gevierd,
ongetwijfeld een zonderling antwoord. De och
tendbladen Van gisteren zijn daarover zeer
verontwaardigd en lievig zijn de verwijten
die don kapitein van de Engclscho stoomboot,
Hodson gchceten, gedaan worden. De Matin
betreurt het, dat een wettelijk houvast ont
breekt, om Hodson voor het gerecht eene
verdiende tuchtiging te doen wedervaren De
Petite République hoopt, dat de scheepvaart
maatschappijen in dë toekomst dien kapitein
geen vaartuig meer toevertrouwen zullen, en
alle Engelsche kapiteins moesten cisehen,
zegt het blad, dat hun onwaardige collega
met smaad en schande Weggejaagd werd.
Kameroverzicht
Tweede Kamer.
Vergadering van Vrijdag 9 October-
Geopend lij ure.
Verlenging Bankoctrooi.
Aan de orde is de voortzetting dei- be
raadslaging over het wetsontwerp houdende
verlenging van het octrooi dei- Nederl. Bank
en intrekking der muntbiljetten, eu wel over
art. 4 mot het daarop voorgestelde amende
ment van den heer Bos, strekkende om. al
leen varlcicnin-2 als renteloos voorschot van
hot voor dc intrekking der muntbiljetten be-
noodigd© bedrag door de Nederlandsche Bank
aan don Staat voor te schrijven, welk voor
schot opvorderbaar zal zijn zoodra de Staat
besluit muntbiljetten uit te geven.
De hear Bos, dit amendement toelich
tende, wijst op de noodzakelijkheid om de
verhouding tusschen don Staat en dë Bank
zoo zuiver mogelijk te maken. Door hetgeen
de regeering voorstelt gaan wij een stap ver
der en ontstaat het groote principieel© euvel
dat do Bank groote oredieten aan dën Staat
blijft seven en daardoor een onzuiveren toe
stand blijft bestaan, hetgeen Spr. zou willen
voorkomen. Wanneer nu het volgende jaar
allo muntbiljetten worden vervangen door
bankbiljetten van f 10, moet de Bank zor
gen voor oen metaaldekking van 6 müliceu
en daalt dus hot- beschikbaar metaal saldo.
Wordt Spr.'s amendement aangenomen, dian
wordt do posdl:e van d© Bank gunstige1" te
genover Handel en Nijverheid Teu slottbe
brengt Spr. een redactie-wijziging in zijn
amendement, waardoor het slot thans
luidt-
Dit voorschot wordt bij het eind van het
tijdperk, waarvoor de Bank gerechtigd is
verklaard als circulatiebank werkzaam: t©
zijn, door don Staat terugbetaald
Do heor Moes wijst er op, dat gebleken is
dat het tegenwoordige bedrag van muntbil
jetten van f 10 onvoldoende is voor de cir
culatie. Spr. acht de vrees voor het nadeel,
dat dë hoer Bos voorziet, ongegrond, al er
kent hij dat do minister van financiën zelf
aanleiding hooft gegeven voor die vrees. EEjl
zou het zeer betreuren wanneer de bepaling
kwam te vervallen, dat zoodra en voor zoo
lang als het beschikbaar metaal-saldo der
Bank benoden 10 milliöcm is gedaald, de vcr-
plichting tot het verstrekken van voorschot
ten door do Bank ophoudt.
Spr. kan zich twee gevallen donken, waar
in het metaal-saldo zoo laag zal dalen, dat
het beneden 10 millioen komt, en wel bijl aan
houdenden hoogen wisselkoers on bij buiten
gewone groote aredietbehoefte, maan* in beido
gevallen kan men niet over -do buitenland-
seho portefeuille beschikken, omdat in hot
eerste geval de buitenlandsche portefeuille
haar biljetten al van de hand heeft, gedaan
en in het tweede geval niet mot het oog op
hot hoog disconto. Spr. verzoekt den minis-
tea- aan hot slot der Bankrtaten op te nemen
hoeveel van de boleening- en disconto^
rekening komt op rekening; van het beschik
baar metaal-saldo.
Dë Minister van Financiën wijst-
op eon viertal verschilpunten, van het amen
dement mot het regeringsvoorstel.
Tot nu toe heeft do bestaande bepaling
niet het minste bezwaar voor den staat opge
leverd. Het imperatief voorschrift, dat een
renteloos voorschot zal worden verleend, on
afhankelijk van den stand der kas, zal voor
den staat nadcelig kunnen zijn en is daarom
niet aanbevelenswaardig. Hetgeen door de
regeering wordt voorgesteld, is een veilig
heidsklep, welke door den hoer Bos wordt on
bruikbaar gemaakt. Het amendement Van
den heer Bos zou voor handel en nijverheid
zeer nadeelig kunnen zijn en daarom hoopt
en vertrouwt de regeering, dat de Kamer
daaraan haar stem niet zal geven, eer beslist
moet de minister de aanneming van het
amendement ontraden.
De heer Bos verdedigt nader zijn amen
dement en ontkent even beslist dat het na-
deel zal opleveren voor handel en nijverheid.
Hij herhaald dab -juist een veel gefeondet*
verhouding tussahon Staat on Bank door
zijn amendement in het leven zal geroepen
worden.
Na repliek van den heer Mees verklaart
de heër Heemskerk dat de meerderheid
der comm. van rapporteurs tegen het amen
dement is, op de gronden door den minister
en den heer Mees ontwikkeld. Ook acht do
nleerdeTheid der commissie het amendement
niet noodig voor het doel dat de heer Bos be
oogt. Nog een bezwaar ia dat het amende
ment het renteloos voorschot vastknoopt aan
de muntbiljetten. Houdt de bank op circu
latiebank t© zijn,, dan zal de staat moeten
terugbetalen. Heb zoo onschuldig uitziende
amendement zou aanleiding kunnen zijn tot
niet verlenging van het octrooi. De meer
derheid ontraadt dus de aanneming er van.
Nadat de Minister hGO amendement
1 nog nader heeft best-reden en na dupliek van
den heer Bos wordt het door hem inge
trokken. De overigcj artikelen worden
goedgekeurd en bet geheelo ontwerp aan
genomen met 67 tegen 4 stommen.
Tegen de aanwezige socialisten
Beëedigin g-B e c k e r s.
De heer Beckers, nieuw gekozen lid voor
Sittard, legt in handen des Voorzitters de
gevorderde eeden af en neemt ritting.
Dinsdag 11 uur openbare vergadering. He
den li uur sectie onderzoek Militiewet.
\V, ij 7. i g i. n ,g der Krankzinnigenwet
en van de wet tot regeling van
het Armbest u u r.
Dit wetsontwerp strekt in, de eerste plaats
om door toevoeging van een nieuwe paragraaf
aan de wet tot. regeling van het Staatstoezicht
op krankzinnigen, san de gezinsverpleging van
krankzinnigen onder gesnehtsverband, den haar
nog ontfcrekenden weitelijken grondslag te geven.
Tot waarborg dat hier alleen sprake zij van wer
kelijk krankzinnigen, wordt de eisch gesteld dat
de .patiënten ten minste 30 achtereenvolgende
dagen in het gesticht zelf zijn verpleegd geweest,
wat ook voor de observatie noodig is.
Ten hoogste 3 patiënten zullen in ééne woning
mogen worden verpleegd.
De wijziging van de wet tot regeling van het
armbestuur wordt voorgesteld opdat het met in
het meerendeel der gevallen van Let goedvinden
der gemeentebesturen blijve afhangen of een
krankzinnige al dan niet de gezinsverpleging
deelachtig zal worden.
Daarover ligge de beslissing bij het gemeente
bestuur. Ook voor de armlastigen kan de gezins
verpleging noodig voorkomen. Tevens wordt
voorgesteld in verband met de psychiatrische
kliniek van het nieuwe Algemeene Provinciaal
Stads- en Academisch Ziekenhuis te Groningen,
die psychiatrische afdeeling te beschouwen als
deel van een krankzinnigengesticht. De Regee
ring wacht het rapport van de Staatscommissie,
ingesteld bij Kon. Besluit van 31 Juli 1902, af,
alvorens verdere wijzigingen te dezer zake te
overwegen.
Berichten.
Neder laindlenso hap -vatni na
tuurlijke kinderen. Dë minister van
binnenlandsche zaken heeft aan de Commis-
s_arissen dc-r Koningin in de provinciën ter
mededieeding aan dë gemeentebesturen gezon
den het volgende bij hem ontvangen schrij
ven van zijn ambtgenoot van justitie:
„Bij uw schrijven', d.d. 10 Juli j.l.,, no.
1289, afdeëling M. S„ waarvan de bijlage
hiernevens teruggaat-, werd door Uwe Ex
cellentie mijn gevoelen ingewonnen ten op
zichte van de vraag, of een natuurlijk kind,
dat onder de werking der wet van 28 Juli
1850 (St-bl. no. 44) hier t© lande is geboren
en- niet door zijn vader of moeder is erkend',
krachtens art. lidi 2 dier wet juncto d©
ovorgangsbepaling der weit vain 12 Decern»-
ber 1892 (Sfebl. no. 268) hot Nederlander
schap bezit.
Ik zoude meenen van ja. Krachtens be
doeld artikel 2, lid 2, zijn Nederlanders na
tuurlijke door den vader niet erkend© kin
deren eener Nederlandsche vrouw." De
quiaostie komt dus hierop neerwie zijn
aan te merken als d© natuurlijke kinderen
eener Ne-derlandsohe vrouw?
Gold het hier dë uitlegging uitsluitend
van een, ixxb'tsbegrip, dan zoude men, tot
kenschetsing van dat begrip, voorzeker te rade
moeten gaan met dë wetsbepalingen, waarin
dat berip wordt omschreven, en ;n dat ge
val zoude dë toepasselijkheid van het Bur
gerlijk Wetboek boven allen twijfel ver
heven zijnmaar waar het hier betreft eene
uitdrukking aan natuurlijke verhoudingen
ontleend, welke ook buiten de mensohelijko
saimiendievinjg bestaan, dtaair behootrlb in do
eerste plaats aan d© natuurlijke beteekenis
der uitdrukking de aandacht te worden ge
schonken.
Mitsdien zal. voor do uitlegging van, het
aangehaald artikel, als dë moeder zijn aan
te merken de vrouw, welke de kinderen ter
wereld brachtuit welke vrouw de kinderen
zijp geboren, blijjkt uit. hunne geboërte-akte.
Men vetgete toch. niet, dat het hier be
treft de interpretatie eener wet, welke de
materie, die zij regelt, geheel onafhankelijk
vain het burgerlijk recht behandelt.
In verband hiermede mag worden gewezen
op andere publiekrechtelijke wetsbepalingen,
nl. op -dë artikelen 290 en 291 Wetboek van
Strafrecht, handelende over kinderdoodslag
cn kindermoord. Waar het, voor de toepas
sing dier artikelen:, geldt de vraag omtrent
het moederschap t© beantwoorden, blijft de
civiel-rechtelijke leer dfer afebamuming oven-
eens buit©® alle beschouwing en wordt uit
sluitend op de natuurlijke verhouding gelet.
Ten slotte meen ik als argument, voor
mijn gevoelen nog te kunnen aanvoeren
le dat het meerbedoelde voorschrift der
wet van 1850 ten opzichte van den vader
wel onderscheid maakt tussohen erkende en
niet erkende kinderen, ten opcaichte van do
moeder niet; ea
2e. dat, zoo het voorschrift uitsluitend
op natuurlijke vrijwillig of gedwongen door
de moeder erkende kinderen sloeg, de natio
naliteit vaan niet door vader en moeder en
toen de kinderen door de wet van 1850 onge
regeld zoude zijn gelaten iets wat mij wei
nig aannemelijk voorkomt, wïaar de wet
zelfs d'e nationaliteit van vondfelingen regelt."
L e i d s c h e Gemeenteraad. In
de gisterenmiddag gehouden vergadering
van den gemeenteraad van Leiden kwam
o. a. een verzoek van den heer W. A. van
Lith in behandeling om teruggave van de
door hem betaalde promiön voor de verze
kering tegen ongevalfcn van de bij den bouw
