N°. 156. Tweede Blad. Zaterdag 5 December 1903. KOLONIËN. BINNENLAND. 2de Jaargang:. ERSFOO DAGBLAD. ABONNEMENTSPRIJS: Per 3 maanden roor Amersfoort f 1.25. Idem franco per post. - 1.75. Afzonderlijke nummers - 0.05. Deze Courant verschijnt Dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Advertentiën, mededeelingen enz., gelieve men vóór 10 uur *g morgens bij de Uitgevers in te zenden. Uitgevers: VALKHOFF Co. Utrechtschestraat I. Intercomm. Telephoonnummer 66. PRIJS DER ADVERTENTIËN Tan 15 regelsf 0.73. Elke regel meer- 0.15. Groote letters naar plaatsruimte. Voor handel en bedrijf bestaan voordoelige bepalingen tot het herhaald adverteeren in dit Blad bij abonnement. Eene circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag toegezonden. OOST-INDIÊ. De Weduwe n-v erbranding op Bali. De correspondent van bet Hbld. te Batavia seint: De regeering beeft baar ernstige om tevre denheid betuigd jegens den Radja van Taba- nan op Bali. Zij verlangt dat vóór .1 anuari e.k. een nieuw politiek contract zal zijn voor gesteld, waarin zal zijn opgenomen het ver bod van weduwen-verbranding en de zen ding van een buitengewoon gezantschap naar den Gouverneur-Generaal. Het Bat. Nlbld. van 30 October brengt nog eene beschrijving, van de band van den correspondent van dit blad, van de inne ming van Poel au Tëngab op 10 Augustus jl. „De bevelhebber zoo lezen wij inge licht omtrent den hevigen -weerstand welke in Doesoen Baros zou gelboden worden en wetende dat in die versterking elk huis tot een vesting was ingericht, had den offi cieren op do den vorigen avond gehouden conferentie doen mededeelen dat, ingeval na het binnendringen onzer troepen in de versterking Doesoen Baroe, de verdedigers (deze hadden zich ten doode gewijd prang sabil) den strijd in de huizen voortzetten, ter besparing van het leven onzer officieren en soldaten, maar ook alleen in dat geval, gebruikt gemaakt mocht worden van het geoorloofde oorlogsmiddel„heb in brand steken der versterkingen", teneinde daar mede de bezetting dier versterkingen te no pen den strijld op te gevén. „Ten overvloede zond de bevelhebber, bij het verzamelpunt gekomen, zijn chef van den staf naar den commandant (kapitein v. d. Molen) der storm colonne, met opdracht dien 'kapitein nogmaals op het hart te drukken, alleen dan de versterking in brand te ste ken, als zulks, ter voorkoming van over groot e verliezen bij den strijd in en om de versterkte huizen, onvermijdelijk zou zijn. „Nadat de aanval door de artillerie eeni- gen tijd was voorbereid, ging de stormco- lonne voorwaarts; de sectie artillerie hield gelijken tred met de infanterie en opende uit telkens dichter bij de versterking gelo gen stellingen haar vuur. „Door het juist regelen van het infanterie- vuur bij de comp. v. d. Molen, die na elk schot der artillerie salvo's gaf en door het mede voorwaarts gaan der artillerie, werd het moreel der troepen tot een hoog punt opgevoerd. „Toen nu de genietroepen onder hun aan voerder, den kapitein De Gaay Fortman, zich bij de paggers en borstweringen geheel ga ven om de infanterie in de gelegenheid te stellen in de bressen door te dringen, was hier in de practijk een samenwerking der drie wapens geschapen, die zeldzaam mag genoemd worden en zeer zeker oorzaak ge weest is dat het aantal dooden en gewonden aan onze zijde, ondanks het hevige kruisvuur uit Doesoen Baroe en Poe'au Tengak, zich tot aan het binnendringen in de versterkin gen slechts tot enkelen bepaalde. „Binnen de borstweringen echter begon het er anders uit te zien. Uit do huizen, van onder de laag bij den grond staand© rijst schuren en uit geblindeerde kuilen onder de. huizen regende het vijandelijke projectie len en in minder tijd dan noodig om het neder te schrijven, waren ruim veertig onzer dapperen gedood of gewond. Door dit succes wakkerde do moed van den vijand weder aan en ging hij meer tot klewang-aanvallen over. Vrouwen en kinderen vochten mede. Meermalen aarzelden onze soldaten om zich tegen vrouwen en kinderen te moeten ver weren. Treffend voor den inborst van onzen soldaat ia o. a. het geval, dat zich voordeed toen een jongetje door de straat tusschen de 'huizen vluchtte. Éen algemeen geroep onder de soldaten van: „niet schieten!" en liet geweervuur werd een oogenblik gestaakt. „Toen echter ten duidelijkste bleek, dat de vijand niet alleen aan geen wijken dacht-, doch dat de positie der onzen zelfs ongun stig begon te worden, werden de naastbij zijnde huizen in brand gestoken. Wat ieder verwachtte, gebeurde echter niet. IDo vijand bleef den strijd voortzetten, slechts enkelen vluchtten. „De sectie Hajenius was reeds met de com pagnie v. d. Molen 'binnengedrongen, het de tachement Gusdorf-Hajenius was ter verster king naar v. d. Molen gezonden, terwijl later nog een sectie Europeanen van de compagnie Jonker volgde. Tot half acht 's avonds woed de in de versterking een ontzettenden strijd, de brand had zich uitgebreid, het luohtruim was vervuld met kanon- en geweerschoten en het geluid' der ontploffingen van 's vijands buskruit; voorraden. „De troepen werden verzamel dl, de 3e com pagnie 9e bat. b'eef met een sectie le com pagnie 16e bat., onder den 2. luitenant Son- stral, in stelling tegenover de versterking Poelau Te-ngah, de sectie De Veer bleef op do ladangs, de sectie v. Setventer in de ben- ting in de kloof, de overige troepen gingen naar liet bivak te Lempoer Scmerap terug. •De nacht verliep rustig. Kameroverzicht Eerste Kamer. Vergadering op Vrijdag 4 December. M'cdedeeling dat do heer De Savorain Lobman gekozen is tot voorzitter der ge mengde commissie voor de stenografie. Aan de orde zijn de volgende wetsontwer pen Aanvulling en wijziging van eenige bepa lingen der Militiewet 1901. De heer Van Zinnicq Bergmann bespreekt de intrekking van art. 109 in de andere Kamer in overleg met de ambtgenoo- ten van den minister van Oorlog en dat we gens een quaeetie van appreciatie. Zonder die motieven, die de regeering hebben geleid af te keuren, erkent Spr. dJat het Voori. Verslag dezer Kamer boos was en tevens dat hij| in do afdeeilingen zijp teleurstelling heeft uit gedrukt over den loop dezer zaak, niet uit zucht tot critiek, dbob uit een gevoel van sympathie voor dezen minister van Oorlog. Zonder te treden in een onderzoek van de geruchten over deze zaak wenscht Spr. echter te verklaren, dat hij alle hulde brengt aan de bewonderenswaardige energie van den minister van Oorlog. Hij| wil dit openlijk ver klaren. De Minister van Oorlog dankt den Spr. on mag zich niet ontveinzen dat het ver slag der Kamer een ongunstigen indruk op hem heeft gemaakt. Overigens verwijst de mi nister naar de redenen, die hem hebben ge leid tot het besluit om de verhooging van het blijvend gedeelte terug te nemen, omdat do gebeurtenissen van het voorjaar dit niet meer noodig maakten. Toen den minister de bezwaren duidelijk waren geworden' en de maatregelen niet zor urgent waren, heeft hij, ter vermijding van den schijn dat 't hem te doen was om ver zwaring van lasten of reactie tegen de militie- wet, de voorstellen ingetrokken, overtuigd dat het beter is ten halve te keeren dan ten heol© te dwalen, ai doet 't hem leed daartoe te zijn overgegaan. Het ontwerp wordt zonder stemming aan genomen, gelijk mede de ontwerpen betref fende provinciale heffingen in Zuid-Hol land wijziging hoofdstuk V voor 1902ver hooging der begrooting voor de Landsdruk kerij 1902; bekrachtiging van provinciale be lastingen over 1904 (elf wetsontwerpen); aan vulling van hoofdstuk IX der Staatsbegroo- ting. Aanvulling en verhooging dier justitie-be- grooting voor 1903 (Tuchtscholen). De heer Van Leeuwen, de kosten be rekenende op 12 ton of f 4800 per kind. vindt die uitgauf exorbitant hoog, gelijk in de af dalingen trouwens is betoogd, en betreurt 't dat de Kamer eerst later zal zien wat zij voor het geld krijgt. Op die wijze weet de Kamer niet waarheen 't zal gaan. Vergelijkt hij de raming van deze inrichtingen met de kosten voor krankzinnigengestichten en ze nuwinrichtingen in het buitenland, dan schij nen hier de kosten voor deze tuchtscholen verbazend hoog. Het Wil hel mi na-gasthuis to Amsterdam heeft f 2700 per bed gekost. Ook het bedrag per kub. meter inhoud is buiten verhouding tot eenige andere inrichting, die met do onderhavige gebouwen te vergelijken is. Zijl zijn niet hooger dan f 7 a f 8 per kub. meter inhoud. Ook ten aanzien eer terreinen heeft men z. i. niet op de voordeeligste wijze geban- j deld, en dit wijt Spr. grootondeels aan on- bekendheid met de plaatselijke toestanden. Op grond dezer bedenkingen zal hij tegen dit or.tworp stemmen, onder verzekering ecli- ter dat hij tegen de tuchtscholen principieel geen bezwaar heeft, integendeel daartoe gaarne hoeft medegewerkt. Spr. dringt aan op plannen waaruit blijkt. dat. op minder roekelooze wijze met 's lands geld is omgesprongen. Zijn stem tegen prejudideert z. i. dus i niet, want de tuchtscholen zelf wil hij gaarne. 1 Alleen wil hij weten wat men voor die hoogo scm van 12 ton krijgt, een wensch die zeker zal gebillijkt worden, gelet op den te- genwoordigen financieelen toestand De Minister van Justitie (de heer Loeff) had verwacht dat men ook, wat de financieel© regeling betreft, vertrouwen i zou stellen in de Regeering. Hij wraakt elke vergelijking niet andere inrichtingen, omdat wij hier staan voor iets geheel nieuws, wat in het buitenland nog niet bestaat. Zeker abso luut gesproken, zijn do koeten ndet laag, maar zij zijn niet te hoog in verband met het dool van deze instellingen. Zou de zuinigheid niet do wijsheid kun nen bedriegen. En kan 't spreekwoord niet 1 geldongoedkoop, duurkoop. j Waar 't hier betrof do uitvoering der Kinderwetten, heeft de Regecring overeen- I komstig geest en karakter dier wetten, een kundig hoofdambtenaar aan het departement van Justitie uitgevonden, tot het nagaan der kosten van inrichtingen, die het best te ver- 1 gelijken zijn met de tuchtscholen. Daarna, zijn de plannen opgemaakt en is ingesteld een college van advies voor de tuchtscholen, welke commissie alle plannen heeft onderzocht, ze verdeeld over een sub commissie van deskundigen en ten slotte van oordeel was, dat de plannen zooals ze daar lagen moeStdn: ingediend worden, wilde men een behoorlij|ko inrichting krijgen, beant woordend© aan het doel, dat een geheel an der is dan van) dei 'gestichten door den lieer Van Leeuwen gehoornd, die beter gedaan had zijp cijfers te leggen naast, de kosten voor gevangenassen, die ook veel geld heb ben gekost, doch met hot oog op het doel niet te veel. Dat de Regeering geen plannen era ont werpen overlegde wias hierom», dat zij meen de dat die plannen nauwkeurig waren onder zocht door het ooilege en de inrichting der gebouwen in de Memorie van Toelichting voldoende waren toegelicht. Nogmaals vraagt de Mom. dus vertrouwen in de berekeningen der Regeering, die zich niet schuldig maakte aan roekeloosheid, waar toch de terreinen zijn sbaaitegronld, al zijn ze niet de best©. Al leen uit zuinigheid koos de Rogeering di© ter reinen, welke over het 'algemeen na nauw keurig onderzoek zijn aangewezen. Van een roekelooze inrichting met het oog op de financiën is geen sprake, evenmin van een vrijgevig omspringen met 's lauds gelden door het departement van Justitie, trouwens een legende Overigens is de Minister bereid aam zijn departement opening van zaken te geven en dan zal blijken dat de rijksopvoedingsgestich ten uit financieele overwegingen zijn nage laten en dat het Ministerie een ton gesehra.pt heeft op de kosten voor de Raden van Beroep. En wat de toekomst betreft, wijst do Min. op de voornemens toni opzichte van de admi nistratieve rechtspraak, waaruit de Kamer zal blijken dat de Minister zeer zuinig met 's lands penningen handelt. Te<n slotte: de Minister wil nog met don meestem ernst overwegen af 't mogelijk is te beginnen met 3 tuchtscholen en don bouw van do 2 andere-uit te stellen, tabdat meer ervaring zal zijn verkregen met den bouw van do eerste scholen, zander echter het idee van 5 tuchtscholen prijs te geven. En daarbij voegt de Minister nog deze toezegging, dat het uitgetrokken bedrag door do Regeering zal worden beschouwd als een maximum en dat hij zal nagaan of er neg wat te bezuinigen is, ten einde zelfs te blij ven beneden het maximum. Hij hoopt dat deze toezegging vele leden moge terug hou den van tegen dit ontwerp te stemmen. Dè heer Wo'tjer brengt zijnerzijds den minister lof voor de uitwerking van dit ont werp, maar hoopt, dat de minister alles zal vermijden wat aan de tuchtscholen het ka rakter van een weelderige inrichting zou kunnen geven en hij doet dit, omdat sommi ge uitdrukkingen in de stukken hem den indruk geven van weelde-uitgaven, o.a. dat op de spijslijst voor de tuchtscholen, wel eens vruchten zouden kunnen voorkomen. Daarom spoort ook hij aan tot do grootst mogelijk© zuinigheid, opdat de tuchtscholen niet gaan gelijken op hotels en dus zouden overtreffen de kazernes, waarin de miliciens moeten verblijven. Overigens zou Spr. gaarne zien, dat de tuchtscholen niet werden gebouwd op het beginsel van een christendom boven geloofs verdeeldheid, te meer waar de minister van justitie de waarde van een christelijke op leiding volkomen erkent. Daarom bepleit Spr. de regeling van een christelijke vereeniging der verpleegden, op dat alle godsdienst-onderwijs in de school naar hetzelfde stelsel worde geregeld. Intussohen Spr. heeft op dat punt alle ver trouwen in den minister en hij zal dan ook voor dit ontwerp stemmen. De heer Yan Leeuwen replioeerende, merkt op, dat de quastie van vertrouwen hier niet besproken is, maar zou niet gaarne zien, dat do minister vertrouwen aldus op vatte, dat de Volksvertegenwoordiging maar moet toestaan de geldon, die maar gevraagd worden. Nu de minister echter deze zaak beschouwt als een proef, als een eerste som voor 3 tucht scholen, neemt Spr. daarvan acte in het ver trouwen, dat de Kamer alsnog kennis zal krijgen van de plannen en vrij blijft in haar besturing over de andere tuchtscholen. In dien zin opgevat, heeft Eij geen bezwaar te gen de voorloopige aanvraag. De Minister ontkent tegenover den lieer Woltjer dat de tuchtscholen te weel derig zullen worden ingericht onder opmer king, dat waar de scholen opvoeding en tucht beoogen, ©enigo ruimte in de spijs lijst en andere belooningen noodig zijn, zoo dat die regeling uitsluitend slaat op de be- looningsldasse der tuchtscholen. Wat de confessioneel© behandeling in de school betreft, herhaalt de minister zijn ant woord in de Tweede Kamer, dat de Regee ring in do toekomst deze zaak ernstig zal overwegen, maar voor het oogenblik bij het beperkt aantal tuchtscholen deu tijd daar toe nog niet gekomen acht. Uit 's ministers antwoord van straks mag niet worden afgeleid, dat wordt afgezien van hot plan om 5 tuchtscholen te bouwen, want wil men behoorlijk uitvoering geven aan de kinderwetten, dan zijn 5 tuchtscholen het minimum. Eu dat voornemen mag do mi nister niet prijsgeven, al wil hij ook eenige tusschenpoozen in den bouw1 in acht ne men, daar de scholen toch wel dadelijk tege lijk bevolkt zullen worden. De heer Hovy betuigt zijn vertrouwen in de wijze waarop deze zaak is voorbereid door deskundigen en in do berekeningen van do kosten op hun voorstel gebaseerd. Ook Spr. zou wenschen, dat de scholen werden ingericht op positief-christelijken grondslag als het eenige middel om de zonde te best-rijden. Na repliek van den heer W o 11 j e r ver klaart de heer Van Leeuwen zijn finan cieele bezwaren te moeten handhaven, nu de minister nader verklaard heeft, dat hij in allen geval vasthoudt aan den bouw van de 5 dure scholen in plaats van 2, gelijk Spr. uit 'e Min. mededeelingen meende af te lei den. Hij blijlft overlegging van plannen vragen. D© heer Vening Meinlesz zal, on danks de enorme kosten der tuchtscholen, voorstemmen, vertrouwende dat de minister zich zal houden aan zijne toezegging om met kalmte den bouw aan te vatten. De Minister zal dit verzoek ad notum geven en belooft den heer Woltjer te zullen zorgen, dat de gestichten niet zullen zijn alleen opvoedingsgestichten, doch ook straf inrichtingen en dat hij de wonken ten op zichte van het godsdienst-onderwijs te zijner tijd zal overwgen. De beraadslaging wordt gesloten en het ontwerp aangenomen met 30 tegen 6 stem men. Tegen de h.h.Stork, Van Pallandt, Laan, Yan Nierop, Godin de Beaufort en Van Leeuwen. De Kamer gaat uiteen, nadat de voorzit ter heeft medegedeeld, dat het voornemen is de Kamer weeT bijeen te roepen Maandag 28 December, 's namiddags tegen 2 uur. Tweede Kamer. Vergadering van Vrijdag 4 Dec. Aan den heer jhr. mr. Von Weiier, com mies-griffier derzer Kamer, benoemd tot re ferendaris bij het Dep. van financiën, wordt op zijn verzoek, met ingang van 1 Januari a.s., eervol ontslag verleend, onder dankbe tuiging voor den ijver door hem betoond als commies-griffier. Door den Voorzitter werd den heer Von Weiier geluk geWenscht met zijne be noeming. Staatsbegrootingi 190 4. Algemeen© beschouwingen. De heer Bos meent dat het thans niet het oogenblik is om er lang over te spreken hoe het zal gaan, als de socialisten den door slag zullen geven. Verder sluit Spr. zich aan bij het betoog van den heer Drucker ten aanzien van de houding der vrijzinnig-demo craten tegenover de socialisten. Bij zijne be strijding der socialisten verloor de heer Tal- ma, naar Spr.'s oordeel, te veel het econo misch standpunt uit het oog, en dat is toch juist het standpunt, waarop het bij eene zuivere beoordeeling aankomt. Spr. komt op tegen de geringschatting van den heer Tal- ma voor de wetenschap. Het is toch niet tegen te spreken, dat de werken van Marx en Treub grooten invloed' hebben gehad en nog hebben op dat gedeelte van het volk, dat genoeg ontwikkeld is om ze te begrij pen. Spr. komt er tegen op, dat het volk te dom is om voor zijn eigen zaken te zorgen en zich maar moet 'aten leiden door de gees telijkheid en godsdiensten. Hij ontveinst vol strekt de groote beteekenis van den gods dienst niet, maar betwist dat hij de eenige leidsman moet zijn en het volk zich bij de beoordeelingen van levens- en maatschappe lijke quaestics niet mag laten leiden door de rede. Ons volk is nuchter en heeft meermalen getoond, dat hot do kern wel degelijk weet te onderscheiden van den bast. Het geloof mag niet gebruikt worden om het volk terug le houden van economisch© beschouwingen en desnoods economisch© dwa- De heer Van der Zwaag zegt dat in de werkmanskringen met smart wordt ge wacht op ouderdoms en invaliditeite-verze- kering, en opneming van den landbouw in de Ongeval 1 en-vorzekering. Dto argumenten daartegen door de regeering aangevoerd, ko men spr. niet afdoende voor. Hij begrijpt niet dat de aanstelling van personeel een beletsel kan zijn en evenmin dat men nog geen voldoende gegevens hoeft. Laat men toch niet streven naar volmaakt werk, want dat krijgt men nooit, in geen enkel wetsont werp. Laat men nu toch eens ophouden met rekenen en met een ontwerp voor den dag komen. Gisteren werd geklaagd' dat ambte naren zich met politiek bemoeien, maar daar hebben de sociaal-democraten niet ovctr ge klaagd. Zij willen ieder de grootst mogelijke vrijheid laten, maar willein niet dat burge meesters bij. verkiezingen misbruik m'aken van hun macht. Wat do familie relatie aangaat tusschen soc.-dem. en liberalen, die spr. erkent, och, laat men daar toch over zwijgen. In iedere familie komen wel eens onaangenaamheden voor, maar dat komt weer terecht als men maar weer samenwerkt, want 's lands belang eiisckt dat. Met de werkstakingen verklaart spr. zich solidair, al deukt hij misschien andera over de verweermiddelen. Hij raapt mede de hand schoen op, die den arbeiders is toegeworpen. Spr. komt nu tot den heer Passtoors, die breed de fouten uitmat bij de werkstaking begaan. Maar was dit nu noodig? Ieder weet ou erkent dat er fouten zijn begaan. Dit wil spr. alleen zeggen, dat de denkende arbei ders zich niet- aan banden laten leggen door geestelijke adviseurs. De bewering van de heeren Aalb?rse en Talma, dat de soc.-dem. gespeculeerd heb ben met de werkstaking, noemt Spr. eene verdachtmaking. Zich verzetten tegen het! gezag is niet altijd misdadig. Vooral o© ka tholieken moeten in dit opzicht voorzichtig zijn. Laat zij eens kijken naar Frankrijk eu naar het Zuiden van ons land. Mem verwijt het comité van verweer dait hot in 't geniep gewerkt heeft. Eerstens is dit minder juist, maar in de tweede plaats werkt ook de re geering. blijkens de stukken, zelf in het ge niep. Natuurlijk, dat is tactiek. Maar dan moei men die tactiek ook in anderen dulden. Spr. houdt vol, dat het bij de werkstakingen niet om het gezag ging. Dat er slachtoffers gevallen zijn, was te voorzien; dat gebeurt ook in den oorlog. En dat er zooveel slacht offers zijn gevallen, dat is de schuld van de wraakzucht der kapitalisten. Spr. ontkent1 dat de soc.-dem. de politiek in de vakbewe ging heeft gedreven. Dat hebben de Chris- telijken juist gedaan. Ethiek en economie kunnen niet samengaan, zeide de heer Aal- berse, en daarom kunnen alle arbeiders niet in één vakvereeuiging zitten. Waarom niet? Als men dominees en pastoors en den keer Passtoors er maar buiten houdt. D)e arbeiders kunnen best voor zich zelf zorgen. Spr. komt nu tot de heeren Taluua on Lobman, die de Regeering verdedigden. D'o Regecring moet al bijzonder zwak zijn als die twee heeren, die elkander tegenspreken*, haar te hulp moeten kamen. Verder protesteert Spr. tegen) het verwijt aan de sociaal-democraten, dat zij voorstan ders zij|n van het twee-bel ofton-stelsel. Aan den heer Lobman zegt hij, dat do arbeiders niet aam het gezag hebben, wat de kapitalis ten or aan hebben. Laat do heer Lobman tocb voorzichtig zijpi imet verwijten, waar aaai edgen zijde zooveel foutein zijn aan te wijzen. Nlui de heer Talma, dien Spr. waarschijn lijk niet begrepesu heeft. Dat is ook niet ge makkelijk, want bijl spreekt hier veelal in raadselen. Het geweten zdgt altijd., neen, zeade hij. Bedoelde hij toen zijn eigen ge weten en wat daaraan vast zit? Zoo ja, dan beklaagt Spr. hem. In zijne verdediging der Regeering heeft de beer Talma het neg erger voor haar gemaakt. Als het waar is dat de anarchie .voor de deur stond, dan had. de Regeering dadelijk moeten optreden, maar zij deed niets. En al had zij goen soldaten, dan had zij, steunende op haar kracht, maar alleen moeten optreden. Waarom zijn schut ters niet te gebruiken en soldaten wel? Ook Gods woord schoon in die dagen voor de eonwoudigen niet voldoende te zijp, Want de lodders moesten komen om het uit te leg gen. Met belangstelling heeft Spr. geboord naar het academisch deibat tusschen ptef. v. d. Vlugt en den heer Talma, maar hij zou nu tooli wel eens willen zien dat iemand eene duidelijke definitie gaf van die boven- aardsche macht. Ook Spr. wijst op den tra gen gang iu de sociale wetgeving, waar zoo veel beloofd was als de Christelijke regeering maar aan het bewind kwam. Welnu, zij is cr en waai1 blijven de wetten. De heereci van de overzijde zingen nu niet met Paganistischo, maar mot Paganinisohe virtuositeit het liedje van verlangen, terwijl de arbeiders met amant verlangen. Zij kumuen niet wachten geen dag ep geen nacht De hoer Do Klerk constateert dat ook de reohterzijlde bezig is de arbeiders in twee klassen td verdoelenChristel ijk en om sociaal democraten. Spr. aanvaardt do stelling niet dat do sociaal-democraten heidenen en Ma- homedaneni zijn. De Regeoring 'kent het Ne>- dcriandsche volk en de Noderlandscho arbei ders niet. Er zijp) ook andere arbeiders, dio niet anti-rev. of Roomscli-kath. zijp en die toch hebben geholpen om orde eu rust te handhaven. Waren de soldaten soms ook al len anti-rev. of Roomsoh.-katholiek Er zijn in de arboidersvereeni^tigon te Rotterdam tal van personen van verschillende godsdien stige richting, geloovigen en ongeloovigeii, die uitstekend S3men werken. Iu Spr.'s jeugd heersohte in kerk, school en catechisatie niet zooveel verdeeldheid als tegenwoordig. Als Spr. in do aatechasmafls don 3Oen Zondag leest Do Voorzitter verzoekt Spr. niet te vceil uit te wijden, en zich te houden aam do algemnöeme beschouwingen. Do heer De Klerk vervolgende, houldt vol dat er in ons land nog duizenden en duizenden geloovige arbeiders zijp, die noch anti-rov*. noch Roorasch-katholiek zijn. (Vervolg in het eersto blad).

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad | 1903 | | pagina 1