KOLONIËN.
BINNENLAND.
De Tiuies heeft van een Enge lachman, dia
in betrekking staat tot eene firma, welke een
groot aantal Japanners in haar dienst heeft,
vernomen, dat alle nu te Londen vertoeven
de Japanners van dienstplichtigen leeftijd
bevel hebben ontvangen om naar Japan te
rug te keeren.
Do Japanscho legatie zogt-, dat rij daarvan
niots afweet-
Een vertegenwoordiger van Reuter
won gisteren 'bij den Japanschen
gezant te Londen, Hayasi, inlichtingen in
bctroffende het antwoord van Rusland op
Japans eischen.
De» gezant, antwoordde dat hij niet in
staat was cenige inlichtingen te geven, zoo
lang do onderhandelingen niet waren afge
sloten. Do gezant voegde er aan toe, dat cr
bij den tegenwoordigen toestand tuBschen
Japan en Rusland geen reden bestond zijn
voorloopigc mcening betreffendo een einde
lijken vreedzame» afloop van het geschi' to
wijfcigen.
Columblë.
Rii het Columibiaansöho gezantschap in
Washington, is een telegram van den opper
bevelhebber van het Columbaansche leger
ontvangen, waarin deze bericht, dat de spe
ciale oGUKmnssaris Reyes, die zich thans in
Washington bevindt, bij de presidents
verkiezing dm 8. dezer heeft gezege
vierd.
Zuid-Afrika.
Eeu officieel telegram uit Haric-
beest van den 12den bericht, dat!
een Hottentotsch lager aangevallen en ge
nomen word door een Duitsche patrouille.
Do Hottentotteu dreven later de Duitschers
over do rivier cn vuurden op hen bij het
terugtrekken. Eon troep van de Kaapscho
politie op den zuidelijken oever kwam onder
hevig vuur. Do Duitsche luitenant Heklin
en een soldaat werden zwaar gewond.
Ds Hotten tot ten beweren, dat zij bij ver
gissing op do politie hebben geschoten.
Drie Hottentotteu werden gedood, tweo
gewond. Een hevig gevecht wordt'verwacht.
Allerlei.
William Randal Cromer, die
den vredesprijs van Nobel verworven liceft,
is liberaal lid van het. Lagerhuis. Het is oen
man van 65 jaar. Zijn vader was een wape»-
sahilder, zijn moeder hield een school. Twin
tig jaar heeft hij als timmerman en schrijn
werker aan een soheepsbouwwcrf gewerkt.
Hij verbond zich later aan dc Werklieden-
vereeruging voor den Vrede en het Interna
tionale Scheidsrechterlijke Verbond, van
welks orgaan, do Arbritrator, hij dc uitgever
on redacteur werd'. Hiji heeft als schrijver en
spreker veel gedaan voor do werklieden.be-
wqging oni hot vak-vereonigingslevenVan
hom is liet plan uitgegaan van de iaferna--
tioiuilo jxirloine.nta.ire bijeenkomsten, zooals
cr gehouden zijn te Parijs. Londen, Rome on
Woonen. In 1890 kreeg hij. het Legioen van
Eer.
vB rand aan boord! Dc®» "kreet
klonk Zaterdagmiddag op de stoomiboot
Orion uit Borgen, toen het sahip zich tus-
schen Makur cn Sybtegjard hervond. Het
schip ging, toen mei» vergeefs beproefd had.
het op strand to zetten, geheel in vlammen
op. Do bemanning cn do passagiers konden
rioh op zes personen nas die in< do vlammen
omkwamen, in de booten redden. Het aantal
geredden bedroeg 26drie daarvan hebben
©venwel ernstige brandwonden bekomen.
vGestrand. Naar aan dc Frankf. Ztg.
uit Sydnoy gemeld wordt, is dc Ehiitsclio
stoomboot. Essen bij Nï'cuw-Caledonige
strand. Een sleepstoomboat is onderweg. Er
Instaat hoop dat do Essen weer vlot gemaakt
zal worden.
OOST-INDIË.
De correspondent van het Hbld. te
Batavia seint, dat do officier van gezond
heid Ie klasse, dr. L J. Eilcrts de Haan,
die bekend is door rijn vel© geschriften om
trent den toestand in de hospitalen, door Je
Rcgrering in commissie is gesteld voor eeu
herziening dei- voed i ngs-t a ri cv on in de mili
taire hospitalen.
Kameroverzicht
Tweede Kamer.
Vergadering vaci Maandag 14 Dcc.
Geopend 1 uur 50 min
Staats begroo t i mg 1 9 04.
Hoofdstuk VI (Marine).
Al genie ene beschouwingen.
Do heer Ketel nar bespreekt dc werving
cn het langdurig dienstverband Dc jongen,
verbindt zich tot. 8 jaar cn 8 jaren bijt de
reserve, maar die diensttijd begint cc-rst to
rekenen op rijm 17e jaar, zoodat het dienst
verband loopt- tot rijn 25e jaar, hetgeen Spr.
tct lang acht. Spr. wijst op ceniga brochures,
o. a. van den Marine Matrozenbond, di© ziel»
nu wel gocai lap voor den mondl bonden, maar
toch zeiden waar het op neor kwam. Naar
aanleiding van dio brochure werden dc hoofd
bestuursleden van den Boud ontslagen- Maar
nat voor teer plantje is dan toch wel die
krijgstucht Nog kort- geloden werden sto
kers, redacteuren van ,.do Fakkel", gestraft
wegens het. opnemen van niet, onderteekende
artikelen in dat blad.
,Als de minister doorgaat met al die m©n-
schcn maar to ontslaan opent hij den weg om
gemakkelijk uit den dienst, te komen. Laat
de minister dc mcnscbon toch vrij gebruik
laten maken van hun vrijheid om te pet-itio-
necron.
Ton slotte vraagt Spr. inlichtingen om
trent hetgeen cr uu eigenlijk met do Fries
land is gebeurd. Durft de minister dc ver
antwoordelijkheid op zich nemen om dat
Pthcip naar Indië te zenden?
Do heer Staalman heeft, nog geen
oogonblik berouw in het vertrouwen, dat hij
dezen minister geschonken heeft. Hij kent
den toestand en doet rijn bost om fouten
zooveel mogelijk weg to nemen. Spr. herin
nert aan hetgeen hij vroeger, ook omtrent het
machinekaroerpc^oneiïl heeft gezegd, en hij
wijst er op, dat zijne voorspellingen bewaar
heid zijn. Er is nu gebrek aan personeel voor
de machiuekamers, hetgeen do schuld is van
vorige ministers.
In verband daarmede juicht Spr. het toe,
dat geen twaalfde schip wordt aangevraagd.
Eerst personeel, en hij hoopt dat do minister
daaraan zal vasthouden. Hot gebeurd© met do
Friesland noemt Spr. een bedenkelijk ver
schijnsel. Hij vreest, voor een proof met do
onderzoescho torpedobooten, want daaruit
volgt zeer waarschijnlijk in do toekomst ver
hooging van kosten, voor het materieel.
Spr. is tegen herkeuring bij bevordering
tot hookeren rang. Dat zal een straf zijn op
betoonden ijver, want zij, dio het best hun
dienst hebben gedaan, zullen de meeste kans
loopen om afgekeurd te wordeu. Van da
maatregelen ten aanzien van de stokers beeft,
spr. niet veel verwachting. Wij moeten bruik
bare stokers hebben cn hebben weinig aan
werkman-atokers ia con militaire jas. Tucht,
spr. geeft hot toe, moet er zijn, ook in da
machinekamer, maar men moet het machine
kamer-personeel het niet noodeloos lastig
maken. Spr. constateert.dat do proef met re-
crutecring van matrozen uit de zeemilitie is
mislukt. Geen enkel© milicien heeft zich cj>-
gegavcu.
Spr. deelt het. gevoelen van den beer Ke
telaar omtrent hot to langen dienstverband.
Het. stelsel om een jongen oj> zijn 14. jaar
to laten teakönon, deugt niet.
Ten slotte behandelt Spa*, nog cenige pun
ten, zooals kosteloozc verpleging in do hos
pitalen Zondagsrust voor do muzikanten
herhaald© uniform-wijziging, voorschotten
van G maanden aan do gehuwden cn vrije
verpleging voor de gezinnon van gehuwden
in plaatsen waar off van gee. aanwezig zijn.
Zeer waardeert Spr. do in uitzicht ge
stelde afschaffing van den ooflam. Hij dringt
wederom aan op pensioen aan weduwen, wrier
mannen in dc tropen aan cholera overleden
zijn, roods door 's ministers voorganger toe
gezegd.
De heer Hugeuholtz betuigt zijne in
genomenheid met het. niet op stapel zetten
van het twaalfde schip, waaraan wij z. i.
geen behoefte hebben. Ook Spr. vraagt
inlichtingen omtrent dc „Friesland". Hij
waardeert hetgeen de minister gedaan heeft
voor het minder© personeel, doch vraagt of
het wel goed is het geven van het certificaat
van goed gedrag alleen aan den comman
dant over to laten. Deze heeft het daarmede
in de hand aan den matroos lo kl. f 5 op
een salaris van f 25 per maand in te hóuden.
Ook ten aanzien van de voeding waardeert
Spr. hetgeen door den Minister is gedaan.
Spr. juicht de verkorting van het dienstver
band van 12 tot 8 jaar toe, maar wijst cr op,
dat zij feitelijk neerkomt op vermindering
vain 14 tot 10 jaren. Het voorlezen van krijgs
artikelen aan kinderen van 14 jaren en hem
bij! overtreding te straffen in absurd'. Hij
keurt af 'sMin. optreden tegen de organisa
ties van de mindere schepelingen, wier doel
is strijden tot lotsverbetering en niet andiers.
Ook Spr. komt op tegen het straffen van
do redacteuren van den „Fakkel", het or
gaan van den stokershond en tegen het straf
fen onder oen smoesje, in plaats dat men
rondweg zegt waar het om gaat.
"Spreker wijst er verder op lioo Marine
matrozen gestraft 'werden wegens het- col-
porteeren met geschriften op eeue meeting
voor algemeen kiesrecht. Spreker vraagt aan
tien minister pertinent of zij niet gestraft
zullen worden, wanneer rij niet colportcc-
ren, maar alleen dergelijke meetings bijwo
nen. Hij komt or togen op, dat de schepelin
gen, naar hun politieke gevoelens gevraagd
worden, daar heeft de rogecring zioh niet- mee
to bemoeien, dat gaat haar geen lor aan. De
veel besproken brochure besprekende, waar
van duizenden exemplaren verkocht zijn,
aegt spreker, dat van a tot z waar is, wat u
de brochure staat.
De Minister van Marine (den heer
Ellis) schudt ontkennend het hoofd en slaat
do handen van verbaring in elkaar
Do heer H u g e n h o 11 z hoopt dat de
Ilcgeering nog lang zal voortgaan die bon
den to bestrijdcB, want juist daardoor zul
len zij groeien en bloeien.
Met klem komt spreker op tegen de
zijns inziens geniepige wijze, waarop de ont
slagbrieven worden gegeven, zonder certifi
caat van goed gedrag.
Als een man rich werkelijk misdragen
heeft laat. men hem dan een gewoon rood
paspoort geven en op een gewonen ontslag
brief dc reden van het ontslag niet melden-
Ook moest niet ontslagen worden op «taan
den voet. Ten slotte vraagt Sprwijzende op
het voorgevallene met de commandant van
do „Edi", gelijke monniken gelijke kappen.
Zoo iemand en andere commandanten, aio
niet hun gezag kunnen handhaven, moeten
geen schip meer worden toevertrouwd. Spr.
vraagt aan den minister of het geen tijd wordt
van boven af krachtig in to grijpen.
Do heer D u ij m a o r v a n T wist verde
digt '8 ministers beleid., waarna die. middag
vergadering geslotou word.
Do beraadslagingen werden des avonds te
8 uur voortgezet.
Do lieer Van G ij- n constateert dat men
thans eon minister heeft, die toont zijn man
netjes te kennen, en een open tog en oor
heeft voor grieven cn misstanden. Ook wat
dc bouwplannen des Ministers betreft, is Spr.
het met hem eens.
Hij kamt terug oj> rijn vroeger geuite mee-
ning. dat de commissie tot regeling der sa
menwerking vau land- c.v zeemacht voor de
verdediging aan de zeezijde, de zaak op de
lange baan zou schuiven. Spr. had hoop, dat
men op den goeden weg was. ook in ver
band met den waterweg van Dordt naar zet
Maar uu vernoemt men.weder in do Metno-
rie van Antwoord, dat de verdedigingswer
ken voor con evcntueelen waterweg van
Dordt naar zei* „niet uit het oog zullen ver
loren worden," I)it brdugt ons weer ecu
eindje terug.
De heer Van K a r n book spreekt al
lereerst over den nieuwen aanbouw. Spr. ;s
overtuigd vau de wenscholijkhcid. dat do
aanbouw van het 12c scliij» niet worde uitge
steld. Dio. wenschoÜjJchcid wordt door den
Minister niet betwist. Maar do Minister heeft
eerstens gebrek aan jnachinekaraerpereooeel.
Ten tweede overweeg de Minister cm aatt
bet 12e schip ©enigszins grooterc afmetin
gen te geven cn dan zou me» niets kunnen
bouwen te Amsterdam, alvorens de Ooster-
doksluis ware vvrwijd Onderhandelingen
daaromtrent, heet hei. waren reeds .geopend.
Welnu, van die c'-vlcrhacdelingen verwacht
Spr. weinig, met het oog op Amsterdam's
financiën. Doch dit is geen peremloire reden
om de Marine het 12c sahip te onthouden
men ka» het elders laten bouwen.
Het- tweede onderwerp, wat Spr. behande
len wil, is het recht vau vcrccniging, naar
aanleiding van hetgeen gebeurd is met den
Boud van Matrozen. Hij is van oerdeel dat
men die vcrccniging do rechtspersoonlijkheid
zou kunne» weigeren of ontnemen-, oj> grond
van de wet en wees daar vroeger op Thans
heeft dc Minister gepoogd van dat middel
gebruik te maken; doch die poging is mis
lukt. Blijkbaar is artikel 10 vau de wot van
1855 bij do tegenwoordige jurisprudentie»
niet goed m.eer toepasselijk.
Do heer Verb© v voegt zich gaarne bij
de sprekers, die den minister lof brachten
voor zijn beleid cn zijn bemoeiingen voor het
personeel. Spr. verwacht daarvan een fris-
scheu geest bij, do marine. Maar hij hoopt
op meer. IX» minister wil geen hoogere studie
voor de officieren, maar is bereid toelagen
te geven voor het verwerven van speciale
kundigheden. Dat is een eerste stap. Zij, die
gelooven, haasten niet
Spr. zal niet gewagen vau liet 12c schip
hij is het eens met den minister, dat er geen
dringend© noodzakelijkheid is cn dat er met
11 schepen in den dienst kan wordeu voor
zien. Doch er is in deze zaak verband ge
zocht met een overplaatsing van 's Rijkswerf
en daarover wenscht Sj>r. nog iets te zeggen
Naar 's min. oordeel kan do werf alleen die
nen voor aanbouw cn herstellingen aan
groote schepen in vredestijd. Daarvoor kun
nen particuliere werven echter dienen. D©
minister meent, dat men op het be
staan daarvan niet kan rekenen. Dat acht
Spr. overdreven pessimisme. En hiermede is
de overplaatsing der werf naar "Willemsoord
■m it gerecb tvaardi gd
Spr. verdedigt het nemen van een proef
met een onderzeesch© boot. Er zijn alle waar
borgen om deugdelijk materieel to krijgen.
De maatregelen des ministers lot verbete
ring van do positie van hot machinepersoneel
juicht Spr. toe. Hij vreest- echter bezwaren
van do voorgenomen organisatie en geeft in
verband daarmede een enkelen wenk. Het
streven tot ontwikkeling van Indisch mar
chinokameiper3oncel juicht Spr. oveneens toe.
Ten aanzien vau de werving van jeugdige
personen, vertrouwt Spr. dat do minister do
bestaande bezwaren zou opheffen als hij kon.
Een humane behandeling is de hoofdzaak.
Van meer belang dan aanraking met geeste
lijken, acht Spr. een goede verstandhouding
van superieure» en minderen, belangstelling
van de eersten in do laatstcngeen streven
om alles met straffen on nog eens straffen te
vinden. Spr. meent dat -dit gevoelen, blijkens
de litteratuur, veld wint; hij wijst er den
heer Hugeuholtz op, dat nu reeds voldoende
voorschriften bestaan voor invulling van de
conduite-staten van officieren. Worden die
goed ingevuld, dau zal men geen onbruik
bare commandanten krijgen.
De heor H 18 <1 i h g e n komt terug op
liet verlangen naar vrij vervoer van huisraad
van personen, dio ©vergeplaatst worden. Bij
de landmacht gebeurt dat.
Spr. vraagt voorts, evenals bij de land
macht bepaald is, dat de vrouwen en kinde
ren van het personeel der marine ook zieken-
huiswerplegiug gratis zullen kunnen krijgen
van rijkswege.
De heer Van Wassenaar erkent, dat
de proef met oen. onderzcesche torpedoboot
een dure proef is. maar hij acht die van
groote beteekenis cn van mogelijk grooten
invloed op dc uitbreiding van ons materieel.
De in Amerika cn elders genomen proeven
versterken Spr. in deze meening.
Do heer L i e f t i nek wijst, op de onge
rustheid. die omtrent de „Friesland"' heerscht
in den lande, Spr. wil dio niet vermeerderen,
maar vraagt van den minister het volle licht
over dezo zaak. Spr. wenscht. tc vragen cr is
onrust in den lande wat en waar haperde
het de „Friesland"Hadden die gebreken bij
bouw en herstelling niot kunnen werden voor
komen Wie is voor het ontstaan dier gebre
ken verantwoordelijk, waar toch steeds op
bouw en stelsel mort worden toegezien? Spr-
vraagt een pertinent antwoord.
De Minister van Marine betuigt
dank aan allen die hem lof brachten voor zijn
beleid, al werd' daarmede critiek niet uitge
sloten. Critiek is gewensoht. Zij was welwil
lend en opbouwend
De minister behandelt allereerst het ma
terieel. Wat den aanbouw betreft van het
12o schip, do minister heeft bij de verdeeling
van het ook door zijn voorgangers ge wenscht©
twaalftal nagenoeg geheel gehouden aan hun
denkbeelden, doch in de gegeven omstandig
heden erkent hij dc urgentie van het 12a
schip niet. Berst, mort liet [personeel er zijp.
En dan hangt do bouw samen met de ver
wijding van do 0ost.crdolcs.luis en vervolgens
met do quaes tic der overbrenging van do werf
van aanbouw. Onder do motieven, waarom de
minister zulk een werf wal houden, is, dat
zij een correctief nioct wezen voor de particu
liere werven, die voor Marino bouwen. Marine
moet een eigen werf hebben, mag niet geheel
van jiarticuliere werven afhankelijk zijp. De
minister heeft, this den bouw vau het 12o
schip ook willen aanhouden tot over do werf
van aanbouw is beslist.
De Min. kan de verzekeriug geven dat
land- en zeemacht op samenwerking bedacht
zijnde kustverdedigingsworken moeten de
schcjjen aanvullen. Wat dit plan van defen
sie in het geheel bctrett, de Min. kan den
heer Van Gijn do verzekering geven, dat bij
4e opdracht van dit plan rekening is ge
houden met ten waterweg van Dordt naar
zee
Wat do kustverdediging betreft, do
toestand is historisch geworden. Wat Hol
land betreft, ziot de Min. cr vooreerst, geen
kans toe; m Indië. waar tie zaak nieuw is,
zal do Marine de batterijen in beheer ne
men.
De cmderzoescho torpedoboot. De Min.
durft voorhauds niet te bcslisscu dat men
er kanonnen mede kau uitsparen. IX? onder
zee sche vaart is nog m haar kindschbeïd.
Laat ons er een aanbouwen en eenst zien
wat we er aau hebben alvorens conclusies
te trekken.
De Min. komt nu tot de quaestie van de
„Friesland". In 1897 in dienst gesteld, heeft
de boot tién vorigen jaren een groote repa
ratie oudergaan. Na de proeftochtwaarbij
alles in orde was heeft men zware lekken
in de waterpijpketels ontdekt. De Min. zet
uiteen hoe men vermoedt, dat die bezwaren
zijn ontstaan cn hoe men getracht lieeft
daaraan tegemoet te kompn.
Toen mén met cie kete's bezig was, werd
den Min. gcrapjxirtocrd van een mank-ment
in den condensor, waarin werd voorzien
maar niet naar 'a üDu. inzicht. Toen ont
stonden stootcn in den lagen drukcylinder.
Do minister heeft torn een commissie be
noemd om na to gaan boe do toestand van
het schip was en aan wie de schuld lag. Dat
rapport is neg niet in 's ministers bezit, maar
de commissie zag geen het minste bezwaar in
oen reis naar Indië en terug. Dat was noodig
voor de aflossing van het personeel. D'e mi
nister hoopt er voor te waken, dat liet ge
beurde als niet de „Friesland" niet meer zal
voorkomen.
De minister komt thans tot het personeel.
Aan de zijdè die niet tevreden is met 's mi
nisters beleid, is de heer Ilugelhdtz. Dfezo
meent dat de minister verkeerd geuandeld
heeft in zake den Marinebond. De minister
merkt op, dat er in de brochure wel waarheid
is. maar zco verdraaid, dat cr niet veel van
overblijft. Het is een slecht, een leugenachtig
pamflet. (De heer Troelatra: schrijft u
da>ii een contra-brochure). Dat ligt niet oj>
den weg van den minister. Waar militairen
spreken van hun meerderen als in dc bro
chure is gebeurd (de lieer Troelstra:
alles is waar!) daar stelt Spr. geen prijs op
het behoud van dergelijke militairen.
Eenigo stemmen: Zeer juist
De Minister zegt dat de Bonden niet
goed zijn, omdat zo niet noodig zijn. Men
heeft zo opgeblazendie bonden voorgesteld
als vakverenigingen Men heeft do leden ge
leerd om ter wille van hun kleino
organisatie de groote organisatie van
de marine te verwaarloozen. En daarom
kan de minister die liedon in zijn grootere or
ganisatie niet gebruiken. De heer Hugen-
holtz kwam met een groote lijst van kleine
grieven. Dat zijn tooneelrequisieten. (Ge
lach). Het gaat om de tucht- Men wil een
andere tucht hebben, maar dat- kan niet,
want de tucht van thans is de officieele, is
de krijgstucht. En een audcre kan ik niet
gebruiken. (Gelach). Het is den socialisten
er om te doen dien t ucht te brekendat
weet de minister, cn dus is bij er oj> be
dacht Do alleenzaligmakende leer van de
sociaal-democraten gaat ten koste vau mijn
tucht. (Daverend gelach).
De minister beantwoordt vervolgens en
kele dötail?.
Dc salarieering van de stokers. De
maatregel heeft iu> zooverre goed gewerkt,
dat het aantal korporaals-stokers belangrijk
is vermeerderd.
Hot streven om meer itiiandsoh personeel
aan te nemen, aal zoover worden voortgezet,
als waar mogelijk blijkt.
De werving. De Min. kan nog steeds het
onzedelijke van. den bestaanden toestand niet,
inzien, noch voelen. Maar hij erkent dat men
'1 uiDdicnst-gaan van do jongens, dlie voor
den dienst ongeschikt blijken, moet verge-
makkelijken. De Minister is dien weg reeds
opgegaan.
Do ontslagbrieven. Do Minister wenscht
tel* wille van, hen, die good" gediend hebben,
liet certificaat can goed gedrag te behouden,
doch hij wil c-p do ontslagbrieven zender
certificaat, zoo daartoe rodepi is, doen aan-
teckenen, dab cr geen bezwaar bestaat om
den ontslagene in den Marine dienst terug
te nemen.
De Minister zegt. aan den heer Hugeu
holtz, dat de Marine behoefte heeft aau
goede commandanten hij vil voor allien do
tucht- handhaven, zonder onderscheid van
rang de bepalingen en reglementen hand
haven. Daar zijn ze voor. (Gelach).
Het oude brood aan boord van de Nauti
lus en dc oude blikken worden door den
Minister erkend. Het was een vergissing.
Maar de schepelingen behoefden er niet van
to eten. Overigens ia liet onjuist, dat otrdo
blikken niet deugen.
Omtrent liöt opleggen van straffe» (do
statistiek van 1903 zal over cenige maanden
komen), wil de Minister niet veel zeggen.
Het is volstrekt met waar, dat alken min
der goede commandanten veel straffen, noch
pleiten veel straffen tegen dc equipage. Men
moei, vooral waar het insubordinatie be
treft, do omstandigheden in het oog hou
den. waaronder gestraft is cn niet ie haastg
zijn niet conclusies.
D© 'lieer C remcr releveert, te» aanzien
van het auxilair eskader, dat de Minister
gezegd heeft tc zullen, streven naar vermeer
dering van weerkracht en vermindering van
qua n-titcit.
Spr. heeft dat niet ten volle begrepen, go
lijk meer in do redo van den. minister. Hij
geeft dezen overleg met zijn ambtgenoot vau
koloniën in overweging, want gaat men het
stelsel wijzigen, dan uiort or aangedacht wor
den dat Indië niet meer kan dragen voor do
Marine dan het gevolg is geweest van. het
Ken. besluit vau 1896.
Dc hoeren Van Gijn, Hugeuholtz,
Duy ra aer v a n Twist (dio, in verband:
met. heb denkbeeld vau een hoogere krijgs
school voor do marine, waarvoor hij hot
oogenblik nog niet gekomen acht, oen in
1SS7, naar hij meent, uitgebracht rappotrb
aan do Kamer over te leggen) en Staal
man repliocercn. Eveneens de heeren Van
Kamebeck, Van Wassenaar en
Helsdingcn, waarna de M i n i s t er do
sprekers andermaal beantwoordt.
Het. verschuiven van den aanbouw van
bet twaalfde schip, tot beslist is over do
nieuwe werf van aanbouw, is eon- uitstel van
maanden, niet van jaren.
Omtrent het korps mariniers wacht de mi
nister met een reorganisatie oj» het rapjx>rt
der Staatscommissie, om de geldelijke gevol
gen voöïal. Als een sociaal-democraat kans
ziet aan boord zijn j>licht to doen, dan vraagt
do minister er mot naar, of hij sociaal-demo
craat is. Maar dc minister kan eenvoudig
niet gebruiken de mcnschen, die de krijgs
tucht- ondermijnen.
liet is onjuist- dat dc ..Friesland" lek is
Het schip is in goeden toestand in zee gegaan.
De minister heeft de overtuiging, dat de
Marinebcud geen ander doel heeft dan de
tucht te ondermijnen, ook met de brochure.
De bewijzen daarvoor zijn bijeengebracht en
in banden der justitie.
De algemeen e beraadslaging wordt geslote»
en do verdere behandeling vau dat hoofdstuk
verdaagd tot nader order.
Berichten.
De Staatscourant va.u Dinsdag 15 Dec.
1903 bevat de volgende Koninklijke beslui
ten
oj» verzoek eervol ontslagen als buitenge
woon lid van de» Centrale» Gezondheidsraad
dr. J. P. J. van Gorkoin;
oj» hunne aanvrage ouder toekenning vau
pensioen eervol ontslagen uit dc» militairen
dienst de luitenant-kolonels J. Raanaer van
den staf der artillerie, hoofd der Construc
ts ewcrplaatsen en A. J. H. baron vau Lyfw-
den van het 3e regiment veld-artillerie en
do luitenant-kolonels J. Rqsraiaer en A. J. 11.
bairóu vau Lynidc» beiden voornoemd, de
rang van kolonel verleend.
A.s. Donderdag (o 1.50 spoori.ijd ver
trekt het H°f per extra trein van Het Loo
naar de Residentie.
Dc Koningin-Moeder was Zondag och
tend biji de godsdienstoefening in do Regen
tessok" erk tegenwoordig.
Het gala-bal ten Hovo is thans defini
tief bepaald op 2 Januari.
H. M. de Koningin-Moeder za.1 ten
behoeve van den Hofmaarschalk op Soest-
dijk nieuwe stallen late» bouwen aan de
overzijde der Praamgracht.
Baron Guilla-ume, nieuwbenoemd ge
zant van België bij ons Hof, wordt ter aan
vaarding van zijn zending tegen, het eiud
dezer maand te 's Gravenliago verwacht.
Graaf Ranaugezant van Zweden ca
Noorwegen bij ons Hof vergezeld van baron
Boude, zijn secretaris zijn gisteren avond in
bet Hotel den Ouden Doelen aangekomen.
Jhr. Van der Staal van Pierschil is
tot Nedcrlandsch gezant, voor België be
noemd.
Kclonel Gallet, afgetreden militair at
taché bij het Frausche gezantschap te 's Gra-
venhagc, en zijn opvolger commandant Siben,
werden gisteren middag ontvangen door deu
minister van Buitenlandscho Zaken
- Het „Centrum'' deelt mede, dat do
Tweede Kamer denkelijk in Fdbruari a s.
zal overgaan tot openbare behandeling van
liet wetsontwerp op het hoogere onderwijs..
Het pantserschip „Friesland", is gis
terenmorgen uit- Rotterdam naar lndiö ver
trokken.
De Kor ten aar" vertrekt aanst. Don
derdag naar West-Indië, ter aflossing van lirt
pautserschip „de Ruyter".
H e t A misterd o< a» s o h garni
zoen. is in do laatste dagen weer versterkt
met kleine drtacihemctnlten van alle regimen
ten in ons land, zoodat het op heden duizend
man sterk is. Op dezo sterkte zal het, Haal*
hei N. v. N. meldt, voortaau gehouden wor
den.
B. en W. van Arnhem doen voor de
de benoeming van een elctro-techniscli inge-
uieur voor liet nader ontwerpen en uitvoe
ren der plannen voor eene electrise he
centrale de volgende aanbeveling: M;
T. H. J. H. Eversto s Gravenliago
H. Noordendorpte OosterbeekG. J. G.
Brandt, te Amsterdam.
Do commissie tob wetenschappelijk on
derzoek van Suriname ontving van den leider
der Gouinie-exjïeditie een schrijven, gedateerd
„Kamp Cothica 5 November 1903".
Daaruit blijkt dat de heer De Goejc, dio
don 14deii October te Cottica was aangeko
men, een zeer gunstig gelegen top van 700
meters hoogt© op Franscli grondgebied ge
vonden had en daarheen is vertrokken om
dien top oj»en te kappen.
In samenwerking met den heer Franssou
er. andero commissieleden werden na do oj»en-
kappingen metingen gedaan, die den 4dcn
November waren afgeloopen.
Verschillende terreinen o. a. in het stroom
gebied van de Gouinie werden in kaart ge
bracht. Daarna is de terugtocht naar het
kamj» aau de rivier ondernomen.
Do gezondheidstoestand werd in den brief
gunstig genoemd.
Het bericht alsof de heer Frauckeu
in plaat.3 van. mevrouw do baronesse Van
Haxmgma thoe Slooten tot regeerings-com-
missaris vau de Petersburgsche tentoonstel
ling zou benoemd zijp, berust oj» een misver*-
rtand De heer Franckeu is als gedelegeerd
commissaris naar Petersburg gezonden, oh»
dé zorg voor de veiligheid van do kostbare
verzamelingen op zich to nemen.
On 1 Januari s. herdenkt dc heer
J. C. Mulder, directeur van liet Pensioen
fonds <vaoa* weduwen en woozeni van burger
lijke ambtenarou, zijn 40-jai'igo dienstvervul
ling.
Op 4 Januari 1904 is de meesterknecht
der zetterij ter Algeuieene Landsdrukkerij,
de heer H. Verbeek, 50 jaar aau. dio inrich
ting verbonden.
De eerstvolgend© algemeeuc vergade
ring van do Christeiijk-liistorische partij zal
op Maandag 18 Jauuari 1904 te Amsterdam
worden gehouden.
Aan de orde zal zijn de behandeling van
het algemeen reglement, dat voorloopig door
do commissie van advies is aanga nomen.
Verder zullen door de heeren mr H. Ver
kouteren en jhr. mr. D. J. do Geer referaten
worden gehouden over een staatsrechtelijk cn
een sociaal onderwerp.
Naar aanleiding van de medodeoling
vau het*hoofdbestuur van den Bond van Ne
derlandse!» Onderwijzers, waarbij zes loden
liet voornemen te kennen geven bun uiaii-
daot neer t© leggen naar aanleiding vau den
uitslag dor stemming in zak© den steun aau
Kappctein, heeft de afdeeling 'sGravenhage
van dien Bond een moiio aangenomen, waarin
zij haar vol vertrouwen uitspreekt iu hot
beleid van het hoofdbestuur.
Omtrent dc HoilancTsclic afdecling
van de tentoonstelling „Le Monde- <1© l'En-
fcuice" to St. Petersburg, kan worden ge
meld, dat H. M. de Keizeri n - We du we bij
haar bezoek dezer dagen aan d© tentoonstel-.
