S®. ISO. Tweede Bla
3d* Jaargang.
Donderdag 31 December 1903.
KOLONIËN.
BÏNNENL3-
ERTOORTSCH DAGBLAD.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 8 maanden voor Amerafoor1
Idem franco per post. ••-••••*
Afzonderlijke nummers
Deze Courant verschijnt Dagelijks, met nitzondea
Zon- en Feestdagen.
Advertentiën, mededeelingen enz., gelieve men v<W*
*t morgens bij de Uitgevers in te zenden.
Uitgeverss VALKHOFF ft C».
Utrechtschestraat 1. Intercomm. Telephoonnammer 60.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
f 0.75.
- 0.15.
Van 15 regels
Elke regel meer
Groote letters naar plaatsruimte.
Voor handel en bedrijf bestaan voordeelige bepalingen tot
het herhaald adverteeren in dit Blad bij abonnement. Eene
circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag
toegezonden.
OOST-INDIË.
Het vertrek van den gouver-
ni e u/ r-g e n r «ai a '1. Wij| vernemen. uit de
beste broai uit 's Gravenhage, aldus het „B.-
N.", dat het vertrek van den gcmveroeur-
generaal is vastgesteld op 22 September 1904.
In Juni of Juli van dat jaar zal de tele
graaf ons dus wel de tijding hebben gebracht
wie zijn vervanger zal zijn, tenzij de heer
Roosebooon door de Koningin wordt aange
zocht nog wat te blijven.
Daarvan is echter tot dusverre niets be
kend.
Van den civielen en militairen gouver
neur van Atjeih en onderhoorigheden, is on
der dagteekeniug van 18 November het vol
gende telegram ontvangen:
Luitenant Rijnen overviel in Pidië schuil
plaats T. Ben Peukanin handen 4 dooden,
twee achterland, twee voorland, twee don
derbussen en blanke wapens. Te Teunoan
(Westkust) viel eem brigade maréchaussee in
hinderlaag, aanval afgeslagen, vijiand liet
vijf dooden smet blanke wapens in handen
wij twee Amiboineesche en drie inlandsche
maréchaussees niet levensgevaarlijk gewónd,
een karabijn M. 95 raakte verloren.
Uit Koet a-Radja werd dato 21 Novem
ber aan de Java-Bode geseind
vpu.contract met zulk een vennoot-
sch/ vee' voor en veel tegen. Spr.
■vpijpe mogelijkheid dat de Nederl.
paJnfr bankierszaken zal gaan dom,
en wat de Regeering daar tegen zal
do# Koninklijke commissaris heeft
s]ei advaseerende stem. Kan Spr. de
Voie regeling aangaande de benoe-
commissarissen niet goedkeuren
or m/ogelijkbeid bestaat dat stroo-
p<orden benoemd, nog minder is hij
jrn met de intrekking der muntbil-
jf de uitgifte alleen te stellen in
jj'an de Bank. Waarom het publiek
gin, onbeperkt vertrouwen te stellen
jiwone circulatiebank. Spr. ziet zich
■gn moeielijk vraagstuk geplaatst,
-,tijd dringt. Hij reserveert dus zijn
de minister meer licht heeft ont-
i
ter Van Nierop aarzelt om helt
ver deze ontwerpen te yoeren, waar
i zoo ruim besproken zijn. De nog
de bezwaren zijn in de discussie ge-
d, en Spr. had gedacht dat er niet
ver gesproken zou worden,
gaat na. wat die. Nederl. Bank voor
ft gedaan en wijist er op, dat de Bank
g een bijzondere taak heeft, n.l. te
voor de noodige elasticiteit en voor
idem goudvoorraad. En dat heeft de
Bank gedaan op de meest onbekrom-
;jze. Aan alle eisoben van het ruilver-
Een patrouille ander den len luitenant s ten a)lcn tijde- voldaan. Steeds,
der infanterie J. Oudstairg kreeg in boroi- alle omstandigheden, was eeci voldoen-
Sawang van onderen over de Sawang-nvier ^voorraad voarhanden. Alles te zamen
vuur uit loopgraven. Dit vuur bezorgde den kan aan de Nederl Bank n lof
onzen een gesneuvelde en twee gewonden,L ont,houden, al kun men zeggen dat
waaronder sergeant van Auncih. gunstige positie verkeerde, omdat wij
Sergeant Zahn verraste ide bende van Pang veel „c]d van het bu;teuia,nd te vor-
Andah, van wie hij vier man neerlegde. hadden, en dat maakt natuurlijk de
Kapitein W. K. J. Stoop bezorgde aan van de Bank gemakkelijk. De moede
T. Rachman in Titeuë acht gewonden. ^en die zich voordeden, heeft de Bank
Aan het Bat. Nbld. wordt uit A jer3 schitterend overwonnen, zoodat er
geschreven, dat daar sedert eemgen tijd surn blik ar heeft bestaan. Wat het
onder de cavalenepaarden heerscht, voornnt€eron van wlssels betreft> wi;st Spr.
onder de Australische pon mes. p> dat de Bank bct disconto altijd het
De expeditie naar Centra^ heeft gehouden (Frankrijk uitgezon-
Borneo. Van een deelnemer aan deze hetgeen ten voordeele van handel en
peditie, waarover reeds vroeger een en aerbeid is gekomen. Wat het bcleenen
der medegedeeld is, ontving liet Bat. Nblgaat js de Nederl. Bank de meest con-
een schrijden uit Tandjong Redeb (Bérae^
in dato 10 October, waaraan wij het volg(n een opziolit is Spr. niet geheel bévre-
i.e ontleenend, rul. ten aanzien van het wisselrecht,
Na een langen tijd van voorbereiding verouderd is. In dat opzicht is de Nederl.
eindelijk de expeditie naar Centraal-Bon,,k aohtcrlijk. Twee honderd drie en der
den 6en October van hier vertrokken. I miUioen circuleert aan bankbiljetten. Dat
vertrek, aanvankelijk gesteld op 1 ^pt^jrag vindt Spr. te hóóg eau in dat opzicht
ber j.l., was om verschillende redenen tellü de BaJlk vrijgeviger kunnen zijn. Intus-
en telkens verschoven, een enkel oogenl^ -g gpr tevreden met het wetsontwerp,
scheen het zelfs alsof van de groote 3 dunr van de verlenging van het octrooi
werd afgezien. ht hij niet te- kort. De Nederl. Bank zal
Het doel, door de regeenng met de t dje jg jaar toch we1! blijven bestaan, want
zending der expeditie beoogd, is het on^ zij al opbouiden, circulatiebank te zijp,
houden van de betrekkingen, door dr. J-an zaj baar vleugels kunnen uitslaan
wenhmjs op zijn laatsten tocht met do Ka balzaken gaan drijven. Aan den
Dajaks aangeknoopt. ui nister van financiën vraagt Spr. of de
Hoewel de topograaf, die aangewez^ailjk ook bewareI1 fondsen, gedeponeerd
om den leider der expeditie, den eont.ra^enrs(.batypen van het departeanemt van
van Walehren op zijn reis te vergezellei^^^ waar belMlgri;|k£, fomten aijn
die heel uit Poenvoredjo moet komen^0^Ileer^
niet ter plaatse is, achtte de oontroleu
niet wenich olijk het vertrek nog lang. I»*'?"* agentechappen heb-
te stellen, en is hij. vergezeld <toor d<5ben te'^kende brandkelders. Toegegeven
ter djavl-a J. E. Tehupeiory, die per Tro.Mr ,de ongelukken van den laatsten tijd
den 3en October alhier aankwam, oaï" ">et gekomen door de brandkasten. Een
g^aaain minister kan ongelukkig zijn met de keuze
De kleine Europoesche gemeent4van personeel en er kunnen - malversatiën
Tandjoeng Redob deed de beide reizig* p}aats hebben. Waarom draagt de Regeering
geleide. De 'commandant en de officier onnoodig het risico? Ook met de intrekking
H. M. Macasser, die de beleefdheid <Ier bankbiljetten kan Spr. zich zeer goed
hebben, den controleur, den adsprirs vereenigen, al kómt de constinatie van het
troleur Moojen en den dokter djaw ontwerp hem minder fraai voor. Wat is een
avond vóór het vertrek een diner aai voldoend aantal schatkist-promessen? Ver-
aan te bieden^ stonden op het aebterd^' volgens wijst Spr. er op, dat de mogelijk-
de vier prauwen, geroeid door een heid bestaat, dat op een gegeven oogenblik
orang-benoewa (Maleiers van Samb' eeu groot bedrag aan goud aan de circula-
van wal staken. jer tie wdrdt onttrokken. Zal de Bank die goud-
De controleur, de dokter-djawa ipolitiek blijven volgen en zal zij het kun-
rijksgrooten van Sambalioeng, SjardQ Qen doen. Het verleden der Bank geeft wel
1 J:" Aa is waar een waarborg, doch men zou kun
nen vragen, waarom geen bindende bepaling
In de wet gebracht. Het verleden van de
Baulc maakt dit echter onnoodig. Gevaar
vcor de toekomst vreest Spr. niet. Ook vreest
hij niet, dat de Bank geen voldoenden goud
voorraad zal hebben. De omstandigheden in
1883 waren abnormaal en toch was de goud
voorraad nog voldoende. Intusschen kan
men wel als zeker aannemen, dat de toe
stand van 1883 niet zal terugkeeren. De
ervaring heeft ons in dat opzicht geleerd.
Maar dat sta»,t vast, dat men in 1883 in
Den Haag niet wist-, wat er in Amsterdam
voorviel, anders had de toenmalige regee
ring zeker geen maatregelen uitgeschreven,
dio het goud moesten doen wegvloeien. Gaar
ne neemt Spr. acte van de verklaring dat
de Regeering ook bij uitgifte van schatkist-
promessen de Bank niet van hare verplich
ting zal ontslaan ora goudvoorraad te hou
den.
Wat do zilver-circulatie betreft", is Spr.'s
eindconclusie, dat ook daarvoor geen gevaar
dieigt. Spr stemt dan ook met gerustheid
voor de beide ontwerpen
De M i n li s t e r van Financiën (de
heer Harte van Tecklenburg) heeft al wat
tot geruststelling kon worden aangevoerd,
betreffende de boekomst van de Nederl
Bank, in ae stukken uiteengezetwat moet
bir galar Sri M ah ar ad ja Alam
grootste prauiw, de „perahoe kera^
wij|l, de drie andere prauwen zw
waren met levensmiddelen. beu
De Sjarif zal de beide reizagei ^,ja.
geleiden tot Moeara Lassan, dc,^^
leische kampong die men bij jj£e]aj
en lagen waterstand in de i:
binnen zes dagen zal kunnen con_
Verder dam Moeara Lassa^ be_
troleur van de diensten der ce° zaj
noewa geen. gebruik kunnen tocht
hij met Segai- en Ken ja-Da
moeten voortzetten.
Kamerover:
Eerste Kaïj^
Vergadering van Woej^ Q 0
Ver longing B totver.
Aan de orde is heit w-de Neder-
lenging en wijziging van en intrek,
landsohe Bank verleend
kang van de muntb.lj^ WIUln<N,r
De heer Van B e ra4aister ïan
1 j achter den zetel Samenstellen
finajnaën had gestaan^j^^ ieb.
van dit ontwerp, hc^ hj„ TOOr
ben „pas trop de nele; n naam,
een te sluiten con'
uij er nu nog bijfvoegen om den heer Van
Berokel geheel en al gerust te stellen. Do min.
weet liet niet. Do vrees van den heer Vam
Berckol is ijdel en ongegrond. Zelfs al kwam
er eene geheel nieuwe directie, dan nog zou
zij immers maar nsiet doen en laten kunnen
wat zij goedvindt. Diaar is voor gezorgd
door tie bepalingen der wet, en do Kon.
commissaris is er om toezicht te houden.
Diens invloed mag niet worden onderschat,
en voor het Bank bestuur is het toch ook!
van belang, dat het geen gevaarlijke specu
laties Degint. Eindelijk is er toch ook nog
een waarborg in den niet te langen termijn
van 15 jaiem. Absolutem waarborg kan de
minister -niet geven, maar het gevaar is
gelijk de heer .Van Nierop reeds opmerkte
uiterst genng. Do inleiding van den heer
Van Berckel scheen eigenlijk meer te strek
ken om zijpe mindere ingenomenheid uit
te drukkjen over de intrekking der munt
biljetten. De minitser zet ête noocfeakelijk-
hcfid daarvan uiteen. Er zijn te weinig
muntbiljetten, en daarin zal de Bank nu
voorzien iri het belang van de behoefte van
het 'verkeer. Den thans voorgestelden weg
achtte de minister den beste. Het is toch
verkeerd dat de Staat papieren 'geld uit
geeft, dat niet gedekt is door eenig metaal.
D|ie fout welke tot dusver in ons muntwe
zen bestond, wordt weggenomen, en dat
moest men toejuichen.
De Minister hoopt overigens dat de heer
van Berkel gerustgesteld zal zijn door de
schoone en zaakrijke rede van den heer van
Nierop, welke rede een en al lof was voor de
Nederl. Bank. De minister had gedacht dat
de heer van Nierop tevreden zou zijn gesteld
door de verklaring van de stukken omtrent
het giroverkeer. De minister heeft te dien
aanzien de meest stellige verklaring van de
Nederl. Bank. De vraag omtrent het bewaren
van gelden, thans gedeponeerd bij de agent
schappen van financiën, is reeds beantwoord,
zij het ook in ontkennenden zin. Dat moge
den heer van Nierop mishagen, maar daar
om is het nog niet slecht geantwoord. Art.
4 is voorzichtigheidshalve onveranderd over
genomen uit het oude octrooi. De verklaring
van de Bank omtrent haam 'goud-politiek
achtte de minister voldoende en opneming
van eene bepaling in de wet vond hij niet
noodig. De verklaring is 'zoo duidelijk, dat
er geen speld tusschen is te krijgen. De goe
de trouw van de Bank is boven alle verden
king verheven en de minister zal dan ook
niet pogen haar nader te verdedigen. Ook
met het oog op het buitenland was het niet
noodig eene bepaling in de wet op te neimen.
Do minister is ten deze volmaakt gerust.
De heer Ylielander neio wil niet
vooruitloopen op de discussie over het wets
ontwerp om het bankpapier wettig betaal
middel te maken, maar hij geeft den mi
nister in overweging om ook eens na te
gaan welke de positie zal zijn van de Ne-
derlandsche schuldenaars tegenover buiten-
landsehe schuldeiscliers.
De Minister antwoordt, dat hij de op
merking van den heer Vlielander Hein zal
overwegen. Aan den heer Van Nierop ant
woordt de minister, dat de Nederl. bank
niet gerechtigd zal zijn haar eigen bankbil
jetten in dwingende betaling te geven. De
quaestie van het deponeeren van waarde,
thans bewaard bijl de agentschappen, bij de
Bank, zal de minister nog eens overwegen.
De beraadslaging wordt gesloten en de
beide wetsontwerpen betreffende het ver
lengen van het Bankoctrooi en de Intrek
king der Muntbiljetten z. h. s. goedgekeurd.
Daarna werden nog een groot, aantal klei
nere wetsontwerpen aangenomen, be
nevens van de Staatsbegrootmg voor 1904
Hoofdstuk I (Huis der Koningin), Hj.Jn-
stuk VII A (Nationale Schuld) en de Wee cp
do Middelen.
D© vergadering wordt daarna gesrLcide'J
tot 5 Januari, 's avonds ure.
Berichten.
De Haagsche „Grondwet". In
het jaarverslag van de verrichtingen van
de kiesvereemgin? „De Grondwet", te 'sGra-
venhage, over 1903 wordt vermeld, dat het
ledental nog steeds niet veroorlooft regelma
tig bij alle verkiezingen krachtig en waardig
op te treden.
Wel kan de vereeniging met de haar ten
dienste staande persoonlijke en financieele
krachten een zeer nuttigen werkkring heb
ben als Staatkundige vereeniging voor het
houden van meetings, eu ter bevordering
van verkiezingen, waarbiji groote beginselen
of belangen betrokken zijn.
Het bestuur zou thans een voorstel moe
ten aanbieden om de voor deze wijziging iu
den werkkring noodige of gewenschte wijzi
gingen in de statuten en in de samenstel
ling van het bestuur te maken, ware het
niet dat binnenkort wel eindelijk bij de
Liberale Unie ter beslissing zal moeten ko
men, of die Unie en de bij haar aangeslo
ten kicsvcreenigingen al dan niet, overeen
komstig het sedert ettelijke maanden door
haar hoofdbestuur aan haar gezonden rap
port-De Kanter c. s., partij zullen trekken
voor invoering van het ,,alleraanskie«recbt
voor Rijk, Provincie en Gemeente" en op
dien grondslag samenwerking zullen zoeken
met de sociaal- en vrijzinnig-democraten. De
het verslag begeleidende circulaire vervolgt
aldus; „Deze kiesvereenigingen en hare can
didate» zullen wel niet voortdurend van
Twee wallen kunnen eten en hen, die op
allemanskiesrecht aandringen ter vestiging
van eene klasseregeering van min- en onver-
mogenden, met platonische betuigingen kun
nen afschepen. Ten lange leste zal de door
de Grondewt reeds sedert jaren als noodzar
Jcelijk erkende partijkeus moeten geschieden
Liberaal of sociaal vrijzinnig democraat.
Kiest de vereeniging 's Gravenhage partij an
laatstgenoemde richting, dan zoude het voor
de Grondwet plichtmatig zijn haar taak nog
niet te beperken, en zou z. i. integendeel bij
haar in overweging moeten genomen wor
den met gelijkgezinde vereeniigingen elders
een Liberalen Bond op te richten en tegen
de naderende verkiezingen van 1905 col'ec-
tiewe actie over ,het geheele land te bera
men.
Het hoofdbestuur meent daarom op dit
oogenblik nog geen bepaald voorstel te kun
nen doen en vertrouwt, dat er bij de leden
geen bezwaar bestaat den tegenwoordigen,
als interimair te beschouwen toestand van
het bestuur nog een korten tijd te laten
voortduren.
Namens het hoofdbestuur is dit stuk on
derteekend door mr. S. van Houten, presi
dent, en H. D. Guyot, secretaris.
De Kamer van Arbeid voor de Druk-
kersbedijvera te 's Gravenhage, heeft in een
circulaire aan de patroons van drukkerijen
verzocht in acht te willen nemen de bepalin
gen omtrent loon en arbeidsduur op 1 Mei
1903 in werking getreden, waarbij o.m. werd
vastgesteld, dat op de christelijke feestdagen
door de werklieden niet zal worden gewerkt
en hun het gewone dagloon uitbetaald.
Je Maintiendrai. Ter gelegen
heid van het 30-jarige bestaan der Kon. Ver
eeniging van Ned.-lndischo oud-strijders van
land- en zeemacht „Je Maintiendrai" werd
Zaterdag te Rotterdam eeu feestelijke bijeen
komst gehouden.
Aanwezig waren de beschermheer, de gep.
sohout-biii-nacht D. J. Weys, kolonel J. B.
Verhey, vele ridders der M. W. O. en afge
vaardigden van de zustervereenigdngeu „Een
dracht maakt Macht'' uit Amsterdam' en
van de af dee ling Leeuwarden van de Ver
eeniging Eereteeken voor belangrijke krijgs
verrichtingen
Aan, den bosohermhóer werd op het podium
uit naam van bestuur en leden, een eere
insigne op de borst gespeld.
Eere-krudsen werden daarna mede uit naam
der leden toegekend en, uitgereikt aan de
bestuurders, de heeren H. M. Sohoonenbeek,
A. N. Foo-tanier en J. U. Sarberg, zoomede
aan de leien J. Van Dalen, H. Den a>ud-
nen, J. Lesage en H. Boelhouwer. Daarna
bood de heer A. C. Goud, president der Am-
sterdainsche zustervereeniging, een zilveren
inktstel aan „Je Maintiendrai" aan, terwiv!
de heer W. Tuinstra, secretaris van de
Friesche afdeeling te Leeuwarden, namens
het bestuur en de leden zijner vereeniging
eveneens hulde betuigde.
De heer Weys onthulde daarna de nieuwe
banier der Vereeniging, na een herinnering
hoe onder de oude banier wijlen, Prins Hen
drik, vice-admiraal De Casembroot en zoovele
anderen naar de laatste rustplaats werden
geleid.
Na een driewerf hoera uitgebracht op H.
M. de Koningin, Prins Hendrik en de Ko
ningin-Moeder, deelde de heer Weys namens
den minister van Koloniën den inhoud medo
van een ministerieel schrijven1, waaruit blijkt,
dat het H. M. de Koningin behaagd heeft
toe te kennen de gouden medaille in de orde
van Oranje-Nassau aan den president van „Je
Maintiendrai," den heer H. M. Sohoonen
beek en dit ter vervanging van de zilveren
medaille, hem in 1897 verleend; voorts do
bronzen medaille in dezelfde orde aan dc be
stuursleden, de heeren A. N. Fortanier en
I. Van der Star.
Voorts wenschte de Minister in zijn schrij
ven de Vereeniging met haar 30-jarig feest
geluk, ziiu leedwezen betuigende verhinderd
te ziiü deze onderscheidingen persoonlijk uit
te reiken, doch dit opdragende aan den ge-
pens. schout-bij-nacht Wevs.
Deuiitvoer van land- en tuin-
b o u w-p r o duo ten naar Duitse h-
a n d. Naar aanleiding van de antwoorden
bij de begrooting van buitenlandsche zaken
door den minister van dat departement in
de Tweede Kamer der Staten-goueraal gege
ven op de door verschillende sprekers in het
licht gestelde bezwaren tegen de invoering
van het nieuwe Duitsche Toltarief voor den
afzet van onze land- en tuinbouwproducten,
heeft het Dagelijksch bestuur van het Neder-
landsch Landbouwcomitó iu een adres aan
den minister van W., H. en N. te kennen
gegeven, dat die antwoorden niet alleen den
Tuinbouw, maar ook den Landbouw in het
algemeen zeer hebben teleurgesteld.
Onder herinnering dat herhaaldelijk en
met klem zoowel door belanghebbenden als
door gewestelijke besturen de regeering ge
wezen is op de groote nadeelcn, die de uit
voer van onze tuinbouwproducten zou onder
vinden van een ongewi^rigde toepassing van
het nieuwe Duitsche tarief en hoewel het be
stuur er van overtuigd is dat de Regeering
onder de huidige omstandigheden de voor
zichtigheid moet betrachten, constateert adr.
dat het antwoord van den minister van bui
tenlandsche zaken alleen geleerd heeft, dat
de regeering de Nederlandsche belangen niet
uit het oog zal verliezen.
Waar echter zulke groote belangen als
thans op het spel staan, meent adr., zou een
antwoord, waaruit kan blijken in welke rich
ting de Regeering werkzaam denkt te zijn,
de lielanghebbenden meer hebben gerustge
steld.
Waar nu de behartiging van den Neder-
landschen landbouw inzonderheid aan den
minister van waterstaat is opgedragen,
dringt het comité er bij Zijne Exc. met na
druk op aan, om toch met alle kracht voor
de belangen van het bedrijf ten opzichte van
het nieuwie Duitsche Toltarief op te komen
en in overleg met zijn ambtgenoot van bui
tenlandsche zaken niets na to laten, wat
zooi kunnen strekken om het groote nadeel,
dat onzen landbouw en inzonderheid onzen
tuinbouw bedreigt, waar mogelijk te voorko
men.
Verder verwacht het bestuur dat de Ne
derlandsche regeering ook in Duitschland
krachtige steun zal verkrijgen bij vertoogen
tot de Duitsche regeering.
Bij het adres is overgelegd een staat van
eenige uit Nederland1 over de jaren 1900 en
1901 in Duitschland ingevoerde 'andbouw-
producten in verhouding tot den geheelen
invoer, met het doel te doen blijken welk
een groot aandeel Duitschland van die inge
voerde landbouwprodiuoten uit Nederiand
betrekt, zoodat nadeelige gevolgen ook voor
een groot deel Duitschers uit die hooge ta-
rieveering zullen voortvloeien en het is niet
aan twijfel onderhevig dat men daar deze
producten uit Nederland slechts ten deele,
en nood'e zal kunnen missen.
Een nieuwe brandmelder.
Sedert eenigen tijd zijn in ongeveer 400
huizen in het Muiderpoort-kwartier te Am
sterdam brandmelders aangebracht. In ge
val van brand behoeft men slechts hét ruitje
van den brandmelder stuk te slaan, alsdan
verschiet een veer, die een kkinen slinger
in het toestel in beweging brengt en tevens
wordt alarm gegeven op de naastbij zijnde
'brandschel. Op het toestel is bovendien een
kartonnen schijf aangebracht, waarop men
verzocht wordt na het stukslaan van het
ruitje nog bij den houder der brandschel te
gaan zeggen in wielk huis de brand is uit-
gebroken, opdat deze dit de brandweer bij
het huis waarin do brandschel zich bevindt,
gekomen, kan mededeel-en. Is het gevaar
'bezworen, dan kaneeen brandwacht den slin
ger in het huis-toestel weder in rust bren
gen en een nieuw ruitje voor de veer plaat
sen. Ten einde dit te doen, houdt hij, zoo
lang het ruitje niet is geplaatst, de veer in
rust door achter in het toestel een tangetje
te schuiven.
Hoe vernuftig het toestel ook door den
heer Uytenbpgaert, directeur oer „Electro-
technisch-Mechanische Inrichting te Utrecht,
bedacht wa*s, volmaakt was het niet ze?t
het Hbld. waaraan wij deze en de vol
gende bi izou der heden ontloenen. immers het
is gebleken dat bij het toestel, zonder het
ruitie te verbrijzelen, toch valsch alarm mo
gelijk was. Knapen waren op het denkbeeld
gekomen door de gaatjes, waardoor de brand
weerman het genoemde tangetje stak, een
breinaald te duwen en maakten op die wijze
soms nnodeloos alarm. De heer Uytenbogaert
vónd er nu iets anders op. Hij verbeterde
het toestel in dien geest dat de gaatjes en
het tangetje konden vervallen en de brand
weerman het toestel na het alarm weder in
orde kan brengen, door eenvoudig het ruitje
door middel van in het deksel aangebrachte
veeren, in den gewenschten toestand te druk
ken. Toch was daarmee één belangrijke
quaestie niet opgelost. Immers nog altijd
moest de brandweer, voor het Muiderpoort-
kwartier gealarmeerd, bij den brandschel-
houdèr die het alarm gaf, vragen in welke
6traat de brand was. Die moeielijkheid is
nu door een nieuwen brandmelder vervallen,
die sedert een paar weken als proef geplaatst
ia naast de brandschel m het politieopsthuis
op het oapperplein te Amsterdam. Het toe
stel is een klein kastje, waarin klepjes. Bo
ven elk klepje staan geschreven de namen
der straten: Dapperstraat, le v. Swinden-
straat, enz. Slaat nu de bewoner van een
perceel in dc Dapperstraat bijv. het ruitje
van zijn melder stuk, dan gaat de brandschel
in het politieposthuis in beweging en valt
tevens het klepje onder het woord Dapper
straat.
De brandweer, aan het politieposthuis ge
komen verneemt dus dadelijk „brand in
de Dapperstraat" en behoeft niet eerst naar
de naastbijzijnde schel van het perceel, waar
de brand uitbrak, te informeeron en te zoe
ken. Geleidelijk zal men meer van dergelij
ke brandmelders nevens andere brandschel
len plaatsen. Het toeetel is zóódanig inge
richt, dat bij het stukslaan van een ruitje
ook tevens de brandweerposten aan Wees-
perplein en le Parkstraat gewaarschuwd
worden, zoodat men dadelijk kan uitrukken.
