I4. 94. 3<le Jaargang;. Woensdag 5 October 1904. BUITENLAND. FEUILLETON. FASTE FORLAND. AMERSFOORTSCH DAGBLAD ABONNEMENTSPRIJS: Per 3 maanden voor Amersfoortf 1.25. Idem franco per post- 1.75. Afzonderlijke nummers- 0.05. Deze Courant verschijnt Dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Advertcnticn, medcdeelingen enz., gelieve men vóór 10 uur 's morgens bij de Uitgevers in te zenden. Uitgevers: VALKHOFF Co. Utrechtschestraat 1. Intercomm. Telephoonnummer 66. PRIJS DER A.DVERTENTIÈN: Van 1—5 regels 0.73. Elke regel meer0.15. Groote letters naar plaatsruimte. Voor handel en bedrijf bestaan voordeelige bepalingen tot het herhaald adverteeren in dit Blad bij abonnement. Eene circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag toegezonden. Kennisgeving. Do Burgemeester en Wethouders van Amers foort doen te weten, diat door den Raad dier gemeente in zijn vergadering van 1 Augustus 1904 Ls vastgesteld de volgende verordening "Veiro rdoni n;.g tot voorko ming, wering en 'beteugeling van mazelen en andere be smettelijke ziekten. Artikel 1. Voor de toepassing dezer verordening wordt verstaan le. Onder „School" a. iedere inrichting waar voorbereidend of lager onderwijs wordt gegeven, dat door de wet niet als huis-onderwijs wordt beschouwd, mits zij niet uitsluitend. l>ezocht wordt door leerlin gen boven de twaalf jaar b. iedere bewaar-, naai-, brei-, zang- en Zon dagschool en iedere andere inrichting, waar meer dan 10 kinderen eenigerlei onderricht ontvan gen, mits zij niet uitsluitend bezocht wordt door leerlingen boven de twaalf jaren. 2e. Onder hoofd der school" zoowel de man nelijke als vrouwelijke personen, die de leiding hebben van de onder 1 bedoelde scholen. Artikel 2. Het is aan het hoofdi der school verboden, kin deren, lijdende aan mazelen, epidemische bof, kinkhoest, besmettelijke huid- of oogziekte of besmettelijke ziekte aer behaarde hoofdhuid, of kinderen uit huisgezinnen, waarin mazelen voor komen, tot die «obool to© te laten, vóór dat hem: uit eene geneeskundig© verklaring is gebleken, dat de ziekte heeft opgehouden,, en er, voor zoo veel mazelen betreft, geen gevaar voor besmet ting bestaat voor de andere leerlingen der school. Artikel 3. Wanneer het hoofd eener school vermoedt, dat in zijn school een leerling lijdende is aan een in art. 2 genoemde ziekten, of dat in het gezin, waartoe een leerling zijner school behoort, maze len voorkomen, geeft hij van dit vermoeden ter stond kennis aan het hoofd! van het huisgezin, waartoe de leerling behoort, en laat hij dien leer ling niet in de school toe vóór dat hem. door overlegging eener geneeskundige verklaring, ge bleken is, dat zijn vermoeden onjuist was, of dat de ziekte geweken is. Oo daartoe ter gemeente-secretarie gedane aanvrage geschiedt, ter overlegging] van de in de vorige zinsnede bedoelde geneeskundige verkla ring een voor belanghebbenden kosteloos onder zoek. Artikel 4. Het is aan een hloofdi van een huisgezin, waarin zich een der in art. 2 genoemde ziekten open baart, verboden in hiet geval' van mazelen, een tot zijn gezin behoorendl kind, en in de overige cevalien de door een dier ziekten aangetaste kin deren, eene school -te doem bezoeken, vóór dat door overlegging van «ene geneeskundige verkla ring, aan het hoofd der school gebleken is, dat dc ziekte is geweken. Artikel 5. Tot het opsporen van de overtredingen dezeT verordening zijn bevoegd de ambtenaren van Rijks- en Gemeente-poli tie», de leden der. Ge zondheidscommissie, en wordt hum de bevoegd heid verleend1 om, ten behoeve van een onder zoek naar de overtreding van, de bepaling dezer verordening, de woningen der ingezetenen, huns ondanks, met inachtneming van het bepaalde bij art. 3 der wet van 31 Augustus 1853 (Staatsblad no. 83) binnen te treden. Artikel 6. Overtreding van de bepalingen: dezer Verorde ning wordt gestraft met een geldboete van ten hoogste vijf én twintig gulden. Zijnde deze verordening aan de Gedeputeerde Staten van Utrecht, volgens hun bericht van den 1. October 1904, not .30 September 1904, no. 41, in afschrift medegeedeld. En is hiervan afkondiging geschied waar het behoortden 4. October 1904des middags 12 uur. De Burgemeester en Wethouders van Amersfoort, De Secretaris, De Burgemeester, B. W. Th. SANDBERG. WUIJTIBRS. Politiek Overzicbt Home Rule. „Home rule" was indertijd in den Engel- schen partijstrijd een stokpaardje. Een eigen parlement voor Ierland was in Gladstone's tijd een lei -e, waaronder de liberalen in het Lagerhuis ten strijde trokken. Totdat de „grand old man" den strijd moest opgeven. En sedert1 verminderde de geestdrift onder de liberalen voor dat begins©1. Maar toch bleef ..Home rule" een eisch van de Ieren, en een geschilpunt voor de Engelsahen. Ter-vijl de geestdrift onder de liberalen minder is geworden, heett men in de laatste jaren juist de conservatieven lonkjes zien toewerpen aan de Ieren in het parlement. H?t kabinet had den steun der Ieren noo- dig voor zijn onderwijswet. Zijn meerderheid was na den Zuid-Afrikaanschen oorlog en vooral na de camoagne van den lieer Cham- berlain in zake de fiscale politiek, sterk ge daald. z odat het de stemmen der 80 vast aaneengesloten Ieren oe?t kon gebruiken. Vandaar dat het kabinet hun in het gevlei kwam, door een „landwet" voor Ierland voor te stellen, waardoor de toestand der pachters aanmerkelijk zou verbeteren. De regeering zou de landerijen van de grondbezitters koo- pen en de pachters in de gelegenheid stel len op billijike voorwaarden de gronden „op afbetaling" in eigendom te krijgen. In ruil daarvoor gaven de Ieren hun stem aan de onderwijswet van het conservatieve kabinet, die er zonder dien steun niet gekomen zou zijn, en wdke wet reeds tot zooveel verzet, vooral in Wales, heeft aanleiding gegeven. Gedurende eenigen tijd meende men dat de home-rule-quaestic geheel en al van de baan was. Maar ziet, plotseling heeft de her weging het hoofd weer opgestoken, en wordt het vraagstuk weer op den voorgrond ge schoven door personen van wie men dat al lerminst had verwacht, namelijk door man nen, die eertijds behoorden tot de hardnek kigste bestrijders van het home rule-onbwerp van Gladstone en zijn partij. Het is de Jn&b Reform Association", die nog wel niet bepaaldelijk „home rule', dus oen eigen parlement voor Ierland oisöht, maar die toch een soort zelfstandigheid re- nlamejrt, die aan „self-rovernment," nadert. Deze vereeniging telt een zeer groot aantal groote grondeigenaars van Ierland onder haar leden, en wordt door lord Dunraven gepresi deerd; deze leden behoorden tot de besliste tegenstanders van de door de Iersche natio nalisten geëischte ze 1 f regeer ing. 't Kan ver- keeren Wat wen:-cht nu de „Irish Reform Asso ciation"? In de eerste plaats zelfstandigheid voor Ierland op financieel gebied. Zij wenseht de instelling van een „financieelen raad" be staande uit vier en twintig leden, waarvan de helft door de Ieren gekozen zou worden, tel wijl de andere helft door de Kroon zou worden benoemd. Voorzitter van dit ooilege zou zijn de onder-koning. Dit lichaam zou dan controle oefenen over de Iersche financiën. Bovendien wenseht de vereeniging de instelling van een college, dat de wetten welke op Ierland betrekking hebben, vooraf zal hebben te onderzoeken. Dat college zou beet aan uit de Iersche leden van het Lagerhuis, de Iersche peers en de leden van den reeds genoemden financieelen raad. Het spreekt van zelf, dat dit nog altijd maar een zeer betrekkelijke zelfstandigheid, zou geven, want de eindbeslissing bleef nog steeds bij het parlement in Lenden. Intus- sohen moet worden opgemerkt, dat iets de»*- gelijks in Schotland bestaat. Daar worden door de Sohotsche lieden van liet Lagerhuis de wetsvoorstellen, die door één van hen worden ingediend niet coh'ter de regee- ri ngs vo orstel 1 eoi afzonderlijk onderzocht, welk onderzoek dan krachtens de „Scotch private bill procedure act" het karakter eener eerste lezing heeft. De Irish Reform Association echter vraagt dat recht, voor alle wetsontwerpen op Ierland betrekking heb bende, ook die welke door de regeering wor den voorgesteld. Zij meent op die wijze een gemakkelijken overgang te krijgen tot ..home-rul©'' in de meer uitgebreide betee- keuis. Of naar die stem geluisterd zal worden? Het antwoord hierop is gemakkelijk te geven, nu een lid van het kabinet, en wel juist de minister voor Ierland, de heer Wynd- haan, zich tegen het denkbeeld heeft ver klaard. Hij deed dit op de voor een minister ongewone manier, door een ingezonden stuk in do Times. Hij verklaarde diaarin, dat. hij die manier gekozen had opdat men uit het zwijgen van het kabinet niet de gevolgtrek king zou maken., dat uvea in de regeerings- kringen sympathie voor het denkbeeld koes terde. Maar wie weet wat nog gebeua'en zal, indien de Iersohe leden van het Lagerhuis als protest daartegen zich weer bij de ao* positie scharen. Tegelijik met het beginsel „home rule voor Ierland" wordt thans dat van „home rule all round", d. w. z. zelfrogeering voor alle vier deelen vam hot Veroenigdo Koninkrijk, dus voor Engeland, Wales, Schotland en Ierland, weer ter sprake gebracht. De politieke com missie van de National Liberal club stelde dezen ciseh reeds in 1898. Het parlement zou dan meer het karakter krijgen van den Duitsohen rijksdag; het zou dus worden onthoven van do zuiver locale aangelegenheden en zich enkel behoeven bezig te houden met de rijksaangelegenheden Te betwijfelen valt het echter of het tegen woordige kabinet voor dat denkbeeld iets voelt. De ministers zijn zóó doordrongen van den geest van liet imperialisme, dat zij nu zoker ieder, die de „home rule all round" predikt, oen „little Englandor" zullen noe men. Maar.... wellicht zijn de dagen van het tegenwoordige kabinet wel geteld. En wat er gebeuren zal als de liberalen aan het be wind zijn gekoanen, dat zaJ de toekomst moe ten leeren. Duitschland. In gewoonlijk goed ingelichte kringen zoo meldt de Lokal-Anzeiger neemt- men aan, dat de beslissing ter zake van de erf- opvolging in Lippe niet heel spoedig zal val len. De Bondsraad heeft zich wel is waar als vertegenwoordiger van de Duitsche bonds- vorsben en vrije steden, bevoegd verklaard om een dergelijken twist over de erfopvolging uit te maken, maar in een geval als dit zullen de Duitsche vorsten persoonlijk hunne mee ning moeten uitspreken, en zij zullen dat na tuurlijk eerst doen na zich uitvoerig te heb ben laten inlichten over de rechtskwestie, desgewenscht op advies van rechtskundigen van naam. Do Bondsraad zal de stukken, waarin de beide twistende partijen hun rech ten verdedigen, niet alleen doorzenden aan de bondsvorsten, maar de beide liniën zullen zich vermoedelijk ook rechtstreeks in ver binding stellen met de Duitsche hoven. De beslissing, die daarna door den Bondsraad ge nomen wordt, zal dan nog slechts een for meel© beteekenis hebben. Tot op dat tijd stip zal Lippe niet vertegenwoordigd zijn in den Bondsraad, en aldus vervalt do vraag naar de rechtmatigheid der geloofsbrieven van Lippe's vertegenwoordiger. Langs scheids rechterlijken weg zal de zaak niet meer be handeld worden. Verschillende Berlijnsche ochtendbladen me'den, dat vandaag te DetmoLd in den Landdag van Lippe een schrijven zal behan deld worden, waarin kennis wordt gegeven, dat door de regeering van Schaumburg-Lippe tegen do overneming van het regentschap door graaf Leopold protest is aangeteekend bij den Bondsraad en dat de Keizer ver klaard heeft deze overneming van het re gentschap niet te kurtnen erkennen. Do graaf-regent verklaart zich in bedoeld schrijven bereid, om de zaak nog eens aan het oordeel van een onpartijdig gerechtshof te onderwerpen, en dat hij daarom het staatsministerie heeft opgedragen den Bonds raad te verzoeken, dat op grond van de rijkswetten een onpartijdig gewoon gerechts hof aangewezen zal worden, dat de aanspra ken der regeering van Schaumburg-Lippe zal onderzoeken en door een rechterlijk vonnis, dat voor alle betrokken personen bindend zal zijn, de quaestie op te lossen. Frankrijk. Die Kamer ï3 tegen 18 October 'bijeen ge roepen. De parlementaire commis-ie, belast met het instellen van een enquête naar de toe- standen in de Fransche marine, bezichtigde de werkplaatsen en de werf te Toulon. De onderdirecteur der werkplaatsen Salvayre verklaarde aan de commissie dat er geen tucht heerschte. Hij kon bijna niet meer laten werken zonder dat jegens de werkba zen beleodi gingen werden geuit, mishande lingen gepleegd. Do achturige arbeidsdag gaf volgens hem minder arbeids-prestatie van den tien-urige. Uit Rome wordt gemeld, dat de vroegere minister-president onder het Keizerrijk, het lid van de Académie Emil Ollivier, door den Paus in een langdurig© audiëntie is ont vangen. Onder den indruk daarvan ver klaarde Ollivier aan een vertegenwoordiger van de Temps, dat de Fransche regeering zdoh wel goed mag bedenken voor zij het tot een conflict met den Paus laat komen. Pius X zou zich hardnekkig verzetten tegen elke die de rechten van den Opperherder der katholieke kerk zou aantasten. Engeland. Do Home-Rule" beweging laat zich weer krachtiger gelden. De heer Winston Chur chill, de naar de liberalen overgeloopen unio nist, heeft in een redevoering te Manchester gesproken. „De Iersche beweging" aldus zeide de heer Churchill „komt niet alleen. Er teekent zioh een dergelijk© beweging in Wa les. Er zal misschien spcedig een zoodanige beweging opkomen in Schotland. Zij zijn uitingen van den algemeenen vooruitgang der publieke opinie. Aan den andereu kant zien wij de toenemende werkoverladiug bij het Rijks-parlement overlading ontstaan uit de vermeerdering der behoeften en de greotere ingewikkeldheid van het moderne leven. Wij zien dat wij niet meer in staat zijn, do openbare uitgaven behoorlijk te on derzoeken, dat wij de wetgeving, zelfs ;n haar hoofdtrekken, niet voldoende kunnen behan delen, dat aan niet door de regeering inge diend© wetsontwerpen, welk© betrekking heb ben op allerbelangrijkste handelsbelangen al was het dan maar beleefdheidshalve geen aandacht kan worden geschonken. Er is geen tijd om zelfs maar de noodzakelijk ste wetten aan te nemen of de be'ang^ek- kendste quaesties van het oogenblik te be spreken. Zoo is de toestand te Westminster, en ik zeg u, dat het met de jaren van kwaad let erger zal gaan, totdat het Rijksparlement ten laatste tot stikkens toe zal zijn overladen met werk." Winston Churchill ziet maar één weg ter ontkoming: decentralisatie, de uitbreiding van local government, zooveel en -oo conse quent mogelijk. Spanje. De minister-president Maura verklaar de in de Kamer, dat hiji het niet eens was met Villaverde over het lariefont- werp. maar dat hij er zioh niet tegen zal verzetten, dat de beraadslaging er over zoo spoedig mogelijk begint. Vereenigde Staten. De Postmeester-generaal Payne is overle den. Hij wordt opgevolgd door den togen- woordigen minister van handel en nijverheid G. B. Cortelyon. Zuid-Afrika Aangaande de begrafenis van president Kruger te Pretoria meldt de Volksstem, dat nu vastgesteld is dat zij zal plaats vindon op Vrijdag 16 December, zijnde die dag tcveti9 een algeaneene vacantiedag, in verband met de oude Dinguansdag-viering. Sommigo voor mannen hadden de voorkeur gegeven aan ccn anderen datum, met name aan 10 October, den geboortedag van Kruger, doch op ver zoek om inlichting, bij den heer F. C. Eloff in Europa gedaan, kwam antwoord dat 10 October buiten kwestie was, dewijl de nco- digo toebereidselen nog lang niet getroffen waren. Zoo werd dus 16 December gekozen. Aan generaal Louis Botha is tevens uit Europa het verzoek gericht om zich to wil len belasten, voor zooveel Zuid-Afrika betrof, met de regeling der overbrenging van het stoffelijk overschot, dat te Kaapstad geland zal worden, en de begrafenisplechtigheid. Generaal Botha heeft zic-h van do hartelijk© medewerking zijner talrijk© politieke vrien den verzekerd. Hij zal een sub-oommissie be noemen om de bijizonderhedeii te regelen. De Volksstem deelt vertier mee, dat de hoogo overheid bereid is om Zuid-Afrika's huid© aan zijn groot en zoon in alle wettigo opzichten te bevorderen. „Afrikaanse Patriot" schrijft nog eens aan do Volksstem over het schandalige er van, dat de oude woning van president Kruger in een pension herschapen is, en verlangt vooral met 't oog op de a. s. begrafenis dat. daarin verandering komt. Do Volksstem meent goeden grond te hebben om aan te nemen, dat reeds stappen genomen worden om dezen stand van zaken to doen ophou den. Uit liet Noorsrh 39 van JONAS LIE. Hij. keek een oogenblik de omgeving rond, om op de hoogte t© komen, Waar hij w'as en zag daarop naar zijn voet. Er ontbrak nog nxaar aan, dat die zwart was en, een paardenhoef. Eigenlijk slechts het oude hetzelfde vermogen:, waarmede hij alle aandeelhouders had rondgedraaid, de geheele zwendêlarij. Een kracht, zekerEn zou hij zich dan uit 's levens strijdperk terugtrekken, zonder die te hebben gebruikt Er ging als een bliksemstraal een licht in hem op, dat hij kon leven. Het bloed steeg hem naar zijn, gelaat... Had hij wellicht nog verscheidene koor den op zijn boog? Haastig, als om zich te beschutten tegen eer.ige nieuwe tegenwerping, snelde hij over de rotsblokken terug. Zonder zijn gang te vertragen, wierp hij nu en dan een blik achter zich op de branding, die door de duisternis heen glinsterde Db heftig opbruisende levenskracht door trilde zij,n geheele lichaam... Naar huis en den strijd opnieuw aanbid den... klonken dreunde het in hem als spoor slagen, die liijl een paard gaf. Hij bleef eerst staan, toen hij enkele lich ten van de stad zag. Hier staat men- weer voor het feitge sleept en verscheurd te warden in kleine stukjes door ieder die u kent of niet kent op de straten en in de kantoren te worden beoordeeld Zoudt gij dat alles niet met uw voetzool willen ronddraaien? Neen-, ik moet mij over den toestand niets trachten wijs te maken... De geheele stad is weer knapper dan ik. Nu heeft iedereen, van het begin af, heel goed geweten, dat Faste een gek is alleen op een, andere mar nier idioot dan zijn broeder! Eenige weinige bleeke sterren omrandden de afstekende wolken, en toen het ouderlijke huis opdook, vorsohte hij herhaaldelijk, of er ook uit een der vensters licht scheen. Niet uit de woonkamer of uit moeders slaapkamer... Zij hadden hem dus niet ge mist of gemerkt dat hij uit was ge gaan. Toen hij de tuinpoort doorging, werd hij boven op den weg een gestalte waar... Het scheen dat zij hem schuw wilde ont wijken. Bera? Bera? Dat moest Bera wezen Het kwam hem voor, dat zij zijn briefje verkeerd opgevat en hem opgewacht en, zijn terugkomst bespied had. In een oogwienk was hij aan haar zijde. „Jij hier, Bera..." „Ach, ik ben zoo angstig geweest ik heb herhaaldelijk naar je uitgezien' of je al kwam, of dat je nooit meer kwam!" Zij wrong krampachtig haar handen. „Ik begrijp je... ik begrijp het.. Ik ge- roel mij als een gegrepen dief!... Maar ik kan je geruststellen, dat deze, jouw geslagen vriend van vroeger, wil leven, nog een uitval wil doen „Scherts niet, Faste!... Je hebt nog vol strekt niet afgerekend met de wereld... Je bent nog niet eens begonnen. Ik heb altijd geweten:, dat dit niets voor je was. Wat kan ik je zeggen Maar je hebt nog genoeg 'ongebruikte ga ven en) krachten. Waarom schrijf je niet over alles, wat je denkt? Ik begon met dat tooneelatuk te lezendat je mij' gezonden hebt en het was of ik allee beleefde... Maar plotseling overviel mij zulk een, angst, waarom hadt je mij dat gezonden Ik vloog rechtstreeks naar je moeder maar zij' en Agnete dachten er hoegenaamd niets kwaads over en ik paste wel op haar te verschrikken. Maar van de meid hoorde ik, dat je was uitgegaan dat je uiet op je kamer was... Zoo heb ik in doodsangst op en neer ge- loopen en op den uitkijk gestaan en geluis terd „Groote God, zou het eigenlijk voor ieder een maar niet beter zijn geweest, als deze lastige, zooveel hoofdbrekens kostende knaap was weggebleven, gebukt had! en van de aarde verdwenen was met de opmerking: begrijpt geen duit van dat alle® „Neen, Faste, dat zou niet beter geweest zijn voor mij." „Zog jij dat, Beraï Kan zuilk een veronge lukt en mislukt wezen jou nog belang inboe zemen?" „Hoe kun je zoo praten F&ste I Jij en je moeder en Solvi Hij' greep plotseling haar beide armen vast en keek haar scherp aan „Nu zul je me zeggen nu wil ik het weten. Ik heb een9 schipbreuk geleden en moet het nog eens kunnen verdragen... Is het zoo"? Kan het mogelijk zijn, dat jij, je zelf aan mij en het mijne verbinden wilt aan mij, die op het oogenblik zoo aan lager Wal ben... Kun jij, die zoo spreekt, die zoo verstandig en zonder gebreken bent, van mij houden? Ja maar werkelijk, bedoel ik," „Je bent mijn alles, Faste! Zonder jou bestaat er niets, niets voor mij, dat weet ik thans zeker. „Maar dat is je van de klip afwerpen Bera! God beware je, kind!" „Je bent bitter geworden, arme man," sprak zij en zij vleide haar hoofd tegen hem aan... Maar jo zult zien, alles komt weer in orde... Wij zullen dat samen gedaan krijgen... Wat zeg je Faste?" Ilij sloeg zijn "armen om haar heen. „Spreek, spreek toch... Het klinkt als iets heerlijks, dat ver wfeg is, als sirenenzangHet is alsof ik. hier sta en je vasthoud midden in de branding. „Die zal het- schuimen nog afschaffen, wan neer wij beiden „Bera, Bera," fluisterde hij „zeg toch duizendmaal dat jo me liefliebt, opd'at ik het kan vatten kan begrijpen." XV. Faste cn Bera waren overeengekomen om dadelijk te trouwen. Zij wilde den toestand goheel met nem deelen. Het nieuws maakte geen geringen indruk in de stad werkte ook als een domper op dc onverliolen uitlatingen van bittere wraak lust in zekere kringen. Zoo gebeurde het ook, dat Farte en Bera op zekeren tïag bij oom Joël werden ge roepen. Iïij was toch zoo verbaasd, uit den hemel gevallen, had altijd; gehoopt, dat Bera G-yl- ïing haar verstand had in de best© beteekenis van het woord1... Maar wat zou men zoggen in den tegenwoordigen tijd) bestonden er geen verrassingen meer! „Naar ik hoor ben je van plan om do schrijvers'oopbaain "te kiezen. jo een toe komst- te verschaffen met de pen.' handel te drijven met het welvoorziene magazijn van zinnen en mooie woorden en fata morgana's en zeepbellen. Zoo iets als het oprichten van een hoogcre delicatessen handle 1 al leen met do kleurscliakeoring der dïn- gen Ja., ja, ja, in allen gevalle wordt daarmede niet- zooveel gewaagd is er niet zoe'n groo te verantwoording bij zoo iets luchtigs Wordt vervolgd.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad | 1904 | | pagina 1